strona w budowie
strona w budowie
Armia Krajowa była najliczniejszą, najdłużej działającą, a także stosującą najbardziej zróżnicowane formy walki konspiracyjną formacją zbrojną w okupowanej Europie. Była podziemnym Wojskiem Polskim.
Składała się wyłącznie z ochotników, w szczytowym okresie swego istnienia liczyła aż 390 tys. żołnierzy! Liczebnie była liczniejsza niż Wojsko Polskie na początku 1939. Była armią bez koszar. W 1944 służyło w niej 10,8 tys. oficerów, w większości żołnierzy zawodowych.
W latach 1942 ? 1945 oddziały żołnierzy Polski Walczącej przeprowadziły ponad 110 tys. akcji zbrojnych oraz dywersyjnych, w tym ponad 2,3 tys. na transport (m.in. wykolejono 1,3 tys. pociągów z wojskiem i uzbrojeniem). Zabito w walce ponad 150 tys. niemieckich żołnierzy i policjantów oraz kolaborantów.
W trakcie swych działań AK tworzyła specjalne formacje dywersyjne: (20-04-1940) Związek Odwetu (sierpień 1940) Wachlarz (maj 1942) Organizację Specjalnych Akcji Bojowych Osa. 22 stycznia 1943 powołano Kierownictwo Dywersji (Kedyw) KG AK. Skupiał Związek Odwetu, Wachlarz, Tajną Organizację Wojskową oraz grupy bojowe Szarych Szeregów.
W czerwcu 1943 powołano Agat (akronim: anty-gestapo), którego dowódcą został Cichociemny, kpt. Adam Borys ps. Pług. W styczniu 1944 jednostka zmieniła nazwę na Pegaz (przeciw-gestapo), a w czerwcu 1944 na Parasol. Przeprowadziła wiele spektakularnych akcji, m.in. przeciwko hitlerowskim dygnitarzom, w tym śmiały zamach na kata Warszawy ? Franza Kutscherę.
W powołanym rozkazem płk Stefana Roweckiego ps. Grot z 20 kwietnia 1940 Związku Odwetu walczyło 6 Cichociemnych, od lutego 1942 zastępcą komendanta był cichociemny mjr Henryk Krajewski ps. Trzaska.
W utworzonym w lecie 1941 Wachlarzu walczyło 27 Cichociemnych, tj. połowa z zrzuconych wówczas do Polski. Dowodzili wszystkimi Odcinkami:
Odcinek I (Lwów, Tarnopol, Płoskirów, Winnica, Żmerynka, Dniepropietrowsk) ? Stanisław Gilowski ps. Gotur;
Odcinek II (Równe, Zwahel, Żytomierz, Kijów) ? Jan Piwnik ps. Ponury;
Oddcinek III (Brześć, Pińsk, Dawidgródek) ? Alfred Paczkowski ps. Wania;
Odcinek IV (Baranowicze, Słuck, Bobrujsk, Żłobin, Lida, Mińsk, Borysów, Orsza) ? Tadeusz Sokołowski ps. Trop;
Odcinek V (Wilno, Dyneburg, Połock, Ryga) ? Jan Smela ps. Wir
W Kedywie walczyło ogółem 146 Cichociemnych, w tym 6 ze Związku Odwetu, 27 z Wachlarza oraz 20 w oddziałach partyzanckich. W Kedywie Cichociemni obsadzili m.in. 10 stanowisk szefów lub zastępców szefów Kedywu w obszarach, okręgach i jednym podokręgu, ponadto liczne stanowiska inspektorów oraz oficerów dywersji, w inspektoratach i obwodach, a także kierowników ośrodków dywersyjnych.
Cichociemni byli dowódcami wielu oddziałów AK (zobacz więcej info).
Współpraca z Anglikami – raport sprawozdawczy
dotyczący koncepcji dywersyjnych na terenie Polski
w: Akta Szefa Sztabu Armii Polskiej we Francji
Źródło: Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, sygn. A.IV.-1/1a, 15
Marek Ney – Krwawicz – Bezpieczeństwo służby a życie codzienne żołnierza Armii Krajowej
na przykładzie Komendy Sił Zbrojnych w Kraju
w: Dzieje Najnowsze, rocznik LI – 2019, nr 3, s. 179-209, ISSN 0419-8824
UWAGA! tabela ma więcej niż jedną stronę, wyświetla po 15 wierszy na stronie
(Kliknij wybraną kolumnę, aby posortować / kliknij w nazwisko, aby przejść do biogramu / wpisz, aby wyszukać)
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków
Autor wykazu ? Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca
Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie
Waldemar Grabowski – Koncepcje walki czynnej w okupowanej Polsce – KEDYW
w: Biuletyn informacyjny AK nr 5 (277) maj 2013, s. 1 – 7
Teodor Gąsiorowski, Andrzej Kuler – „Nil” – organizator Kierownictwa Dywersji
w: Biuletyn informacyjny AK nr 5 (277) maj 2013, s. 8 – 12
18 stycznia 1943 o godz. 17 rozpoczęła się jedna z najbardziej zuchwałych i brawurowych akcji Armii Krajowej – z udziałem czterech Cichociemnych – uwolnienie z więzienia gestapo w Pińsku ok. 40 więźniów – w tym żołnierzy „Wachlarza”.
Akcją dowodził Cichociemny por. Jan Piwnik ps. Ponury (wówczas pod ps. Donat), wzięli w niej także udział Cichociemni: por. Jan Rogowski ps. Czarka. por. Wacław Kopisto ps. Kra, ppor. Michał Fijałka ps. Kawa oraz kilkunastu żołnierzy AK. W tym czasie w Pińsku obecne były poważne siły niemieckie, liczące łącznie ok. 3 tys. żołnierzy: batalion Wehrmachtu, batalion kozaków, kompania Schutzpolizei, stu żandarmów, trzystu białoruskich milicjantów, dywizjon marynarki rzecznej.
Dawne miasto królewskie Pińsk, położone jest nad rzeką Piną, przy jej ujściu do Prypeci, 29 km od kanału Dniepr – Bug, w dawnym województwie poleskim. Od 1316 w Wielkim Księstwie Litewskim, w 1823 podarowane królowej Bonie, w 1581 król Stefan Batory nadał mu prawa miejskie. Do 1939 należało do Polski, po wybuchu wojny zagarnięte przez Sowietów. Przed wojną miało ok. 36 tys. mieszkańców, obecnie ponad 130 tys., od 1991 należy do Białorusi.
20 listopada 1942 żołnierze „Wachlarza”, Cichociemni: kpt. Alfred Paczkowski ps. Wania oraz por. Mieczysław Eckhardt ps. Bocian, a także st. strzelec z cenzusem Piotr Downar ps. Azor wyruszyli z kilkutysięcznewgo miasteczka Dawidgródek (obecnie Białoruś) na akcję bojową – wysadzenie mostu. Niestety, prześladował ich pech. Przy przechodzeniu przez zamarzniętą rzekę pod kpt. Paczkowskim załamał się lód, przy czym złamał nogę. Koledzy umieścili go w opuszczonej smolarni, rozpalili male ognisko, aby nie zamarzł i ruszyli do Dawidgródka po pomoc.
W miasteczku i jego okolicach Niemcy przeprowadzali łapankę Żydów. Obaj żołnierze AK zostali aresztowani, w plecakach mieli dywersyjne wyposażenie, w tym ładunki wybuchowe. Nad ranem aresztowano także „Wanię”, którego wytropili ukraińscy policjanci. Zdradził go dym z komina nieczynnej smolarni.
Aresztowaną trójką natychmiast „zajęło się” gestapo. Byli brutalnie przesłuchiwani, torturowani. Alfred Paczkowski wspominał później, że był nawet bity metalowym prętem po głowie! Tortury nic nie dały, żaden z żołnierzy nikogo nie wydał. Informacja o Ich aresztowaniu dotarła do Komendy Głównej AK w połowie grudnia. Żona por. Mieczysława Eckhardta interweniowała u adiutanta generała Roweckiego. W sylwestra 1942 por. Jan Piwnik otrzymał nietypowe „zaproszenie na bal” – rozkaz uwolnienia żołnierzy „Wachlarza” z więzienia w Pińsku.
Przygotowania do akcji trwały kilkanaście dni. Rozważano możliwość wykupienia więźniów za łapówkę – 60 tys. marek. Nie było to jednak realne, bo nie było odpowiedniego „dojścia” do więziennych władz. Było też mało prawdopodobne, że ktokolwiek z Niemców zaryzykuje za łapówkę ułatwienie ucieczki trójce więźniów gestapo. Frontalny atak na więzienie oczywiście nie był możliwy – w Pińsku stacjonowało wówczas ok. 3 tys. żołnierzy okupanta. Jedyną realną możliwością było sięgnięcie po fortel.
W Nowy Rok grupa bojowa liczyła już kilku wybranych żołnierzy. W jej skład wchodzili czterej Cichociemni: por. Jan Piwnik ps. Donat, por. Jan Rogowski ps. Czarka, por. Wacław Kopisto ps. Kra, ppor. Michał Fijałka ps. Kawa oraz pchor. Zygmunt Sulima ps. Esesman (na akcje zakładał mundur SS). Transport miał zapewnić osobowy Opel Kadett kierowany przez Władysława Hackiewicza ps. MSZ oraz dwa samochody ciężarowe (Ford, Chevrolet), prowadzone przez kpr. Edwarda Pubudkiewicza ps. Monter i Antoniego Langnera ps. Duglas.
2 stycznia 1943 żołnierze AK wyruszyli całą ekipą z Warszawy do Brześcia. Kpr. Pobudkiewicz ps. Monter przewiózł Fordem 3 steny, 9 coltów, 2 nagany, granaty, 2 kg plastiku, spłonki i lonty. Pchor. Hackiewicz ps. MSZ wiózł oplem Cichociemnych: por. Piwnika ps. Ponury, por. Rogowskiego ps. Czarka, a także ubranego w złowrogi mundur pchor. Sulimę ps. Esesman.
W Pińsku por. Piwnik ps. Ponury nawiązał kontakt z kierownictwem lokalnej konspiracji AK – Bronisławem Posłusznym ps. Drucik i Michałem Paszkowiczem ps. Jelina. Jednym z warunków udziału w akcji było biegłe posługiwanie się językiem rosyjskim (kamuflaż akcji). Po naradzie, do grupy bojowej dołączono 9 żołnierzy AK z Brześcia. Założono podsłuch na liniach telefonicznych w Pińsku i Brześciu. W położonym nad Bugiem folwarku Eleonory Paszkiewiczowej ps. Biała Pani zorganizowano polowy szpital dla rannych. Wraz z lekarzem na potencjalnych rannych czekała pielęgniarka Zofia Tuszkowska. Melinę na przedmieściach Brześcia zorganizowano w mieszkaniu Jadwigi Hołub, w budynku u zbiegu ulic Niskiej i Zgody.
18 stycznia 1943, w chwili zmiany więziennych strażników – o godz. 17, pod bramę więzienia podjechał z impetem czarny Opel, wyglądający jak pojazd gestapo. Dowodzący całą akcją oraz pierwszą grupą bojową Cichociemny por. Jan Piwnik zażądał otwarcia bramy. Ponieważ strażnik nie zrobił tego natychmiast, pchor. Sulima wyśmienitym niemieckim sklął go tak dosadnie, że ten zdecydowanie przyspieszył. Żołnierze AK dwoma samochodami wjechali na teren więzienia. Strażnika unieszkodliwiono, zamknięto bramę, opanowano więzienną kancelarię. Po odnalezieniu kluczy do cel rozpoczęło się uwalnianie więźniów, w akompaniamencie rosyjskich okrzyków.
Czterech żołnierzy grupy drugiej, dowodzonej przez Cichociemnego por. Jana Rogowskiego ps. Czarka, po sforsowaniu ogrodzenia, używając drabinki sznurowej, wdarło się do środka więzienia przez pięciometrowy mur na tyłach domu mieszkalnego przy ul. Cegielnianej. Trzecia grupa, także czteroosobowa, pod dowództwem Cichociemnego ppor. Michała Fijałki ps. Kawa sforsowała wysoki więzienny mur, zaatakowała budynek administracji.
Tam żołnierze AK napotkali komendanta więzienia, oberwachmeistera Hellingera oraz jego zastępcę wachtmeistera Zollnera, ci próbowali stawiać opór, zostali zastrzeleni. Sierż. Władysław Ilczuk (nazwisko nie potwierdzone) ps. Wrona wraz z szer. Westwalewiczem ps. Płomień opanowali wartownię i rozbroili strażników, następnie obezwładniali i związywali kolejnych, przychodzących na swoją zmianę.
Wszyscy żołnierze AK podczas akcji w więzieniu używali języka rosyjskiego, aby wywołać wrażenie, że akcję przeprowadzili sowieccy partyzanci. Miało to uchronić mieszkańców Pińska przed niemieckim odwetem. Kierowcy pojazdów: kpr. Edward Pobudkiewicz ps. Monter oraz szer. Henryk Fedorowicz ps. Pakunek szykowali pojazdy do pospiesznego odwrotu. Druga z ciężarówek, ze specjalnie przygotowaną skrytką dla więźniów, oczekiwała w umówionym miejscu pod miastem. Działająca poza więzieniem szósta grupa bojowa, składająca się z żołnierzy Inspektoratu Zachodniego (Brześć) AK, dowodzona przez Bronisława Posłusznego ps. Drucik, tuż przed atakiem na więzienie zerwała wszelką łączność w Pińsku.
Po kilkunastu minutach akcji w więzieniu, AK-owcy odnaleźli uwięzionych żołnierzy „Wachlarza”. Według jednej z relacji, Cichociemny por. Mieczysław Eckhardt ps. Bocian, straszliwie skatowany przez gestapo, kilkanaście godzin przed akcją na więzienie popełnił samobójstwo. Według innej wersji został zastrzelony natychmiast po aresztowaniu. W wyniku akcji uwolniono trzech aresztowanych żołnierzy „Wachlarza” oraz ok. 40 więźniów.
Cichcociemny kpt. Paczkowski wspominał – „(…) leżałem jak zwykle na betonie. Od kilku dni nie miałem przesłuchań i teraz dopiero stwierdzałem, jak mnie wszechstronnie pobito. Byłem bardzo słaby i miałem dreszcze. (…) usłyszałem jakiś hałas (…) Z rozmachem otworzyły się drzwi i zobaczyłem „Czarkę” z „Motorem”. Obaj trzymali w rękach pistolety maszynowe. Rogowski w rosyjskiej czapce na głowie krzyczał nienaturalnie głośno: Wo imieni Stalina wy swobodny, wychoditie…
Dwadzieścia pięć minut – relacja z akcji na więzienie w Pińsku
w: „Biuletyn Informacyjny” z 27 maja 1943, nr 21 (176), s.7-8
Uwolnieni żołnierze „Wachlarza” – „Wania”, „Ryś” i „Azor” odjechali oplem w stronę Janowa Poleskiego. Za nimi jechał ciężarowy Ford, kierowany przez „Montera”. Po drodze przesiedli się do ciężarowego Chevroleta ze skrytką. Niestety, w Oplu pękła opona. Nie było czasu na zmianę koła, samochód podpalono. Część żołnierzy pojechała Chevroletem w stronę Drohiczyna, część Fordem w stronę Brześcia, pozostali rozproszyli się pieszo, z zadaniem powrotu pojedynczo do stolicy. W obawie przed pościgiem, na drodze rozrzucono kolce do przebijania opon. Wszyscy szczęśliwie dotarli do Warszawy, choć niektórzy dopiero po kilku dniach.
Niemcy zostali kompletnie zaskoczeni, nikt z zewnątrz więzienia nie zareagował. To przesądziło o sukcesie akcji, bowiem zaledwie sto metrów dalej, w pobliskiej szkole, zakwaterowany był batalion żołnierzy Wermachtu. Wieść o udanej akcji dotarła do Niemców dopiero kilka godzin po uwolnieniu więźniów. Akcja w Pińsku uważana jest za wzorcowo przeprowadzoną akcję bojową – spośród atakujących więzienie nikt nie zginął, tylko jeden z żołnierzy AK został lekko ranny. Plan i opis przebiegu akcji posłużyły później jako materiał dydaktyczny na szkoleniach SOE.
Uczestników akcji odpowiednio uhonorowano: Cichociemni Jan Piwnik i Jan Rogowski zostali odznaczeni orderami Virtuti Militari, piętnastu żołnierzy odznaczono Krzyżami Walecznych, dwóch awansowano na kolejne stopnie oficerskie.
Niestety, Niemcy w odwecie za sprawnie przeprowadzoną, udaną akcję, 22 stycznia w Janowie Poleskim zamordowali trzydziestu mieszkańców Pińska…
„Ciotka” – osoba, fach, instytucja konspiracyjna, najserdeczniejsze wspomnienia każdego cichociemnego skoczka. I nie wykuty jeszcze tytuł na pomniku bohaterów i na wielu wojennych mogiłach.
Z „ciotką” spotykał się każdy z nas zaraz po zgłoszeniu się na adres kontaktowy w Warszawie. „Ciotka” prowadziła do pierwszego „gorącego” konspiracyjnego mieszkania, ułatwiała pośredni kontakt z rodziną, zaopatrywała w pierwsze fałszywe dokumenty, uczyła abecadła konspiracyjnego życia w okupowanej Warszawie.
Cichociemny Stanisław Jankowski ps. Agaton
(fragment książki „Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie”)
Zrzuty ludzi, sprzętu i pieniędzy do okupowanej Polski – w celu wsparcia Armii Krajowej – odbywały się dzięki współpracy Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie z „polską” (była polska tylko z nazwy, definiowała obszar zainteresowania brytyjskich służb specjalnych) sekcją brytyjskiego Special Operations Executive (SOE) – która użyczała nam samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich) – oraz służbie lotników polskich, brytyjskich i in. w lotniczych jednostkach specjalnego przeznaczenia. W praktyce była to głównie współpraca mjr / ppłk. dypl. Jana Jaźwińskiego (Oddział VI) oraz szefa polskiej sekcji kpt. Harolda Perkinsa (SOE).
Zrzuty były możliwe dzięki zaangażowaniu w Kraju komórki Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), działającej pod kryptonimami: Syrena, Import, M II – Grad, oficerów zrzutowych w obszarach, okręgach i podokręgach Armii Krajowej oraz ok. 5-19 tys. żołnierzy obsługujących i zabezpieczających ok. 640 placówek odbiorczych (zrzutowisk).
Komórką Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), której zadaniem był odbiór Cichociemnych po ich zrzucie do Kraju, opieka nad Nimi, legalizacja (przygotowanie fałszywych dokumentów) oraz wsparcie Ich aklimatyzacji do realiów okupacyjnych był Referat Ewakuacji Personalnej. Od jesieni 1941 w strukturze Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej funkcjonowała Komórka Zrzutów.
W próbnym sezonie operacyjnym (1941-1942) komórka ta działała pod nazwą Wydział Zrzutów Powietrznych oraz pod kryptonimami „Syrena”, „Import”, „M II Grad”. Kierowała nią Oksana Korwin – Piotrowska ps. Miotła, Śruba. Wiosną 1942 przeorganizowano go jako Wydział Odbioru Zrzutów V-S, funkcjonujacy w strukturze Oddziału V (łączności) Komendy Głównej Armii Krajowej, pod kierownictwem Marii Szczurowskiej ps. Danka. W 1943, po objęciu przez nią funkcji kierowniczki łączności i sekretarki szefa Oddziału II (wywiad) KG AK, kierownictwo Referatu Ewakuacji Personalnej „Ewa-Pers” objęła Michalina Wieszeniewska ps. Czesława, Ciocia Antosia, Antosia.
Michalina Leonilda Wieszeniewska vel. Sokołowska ur. 15 grudnia (3 grudnia wg. kalendarza rosyjskiego) 1897 w Osowcu k. Rzeczycy (obecnie Białoruś) jako córka Bronisława Adama Hugona Lubiczankowskiego, socjalisty (m.in. działacz Stowarzyszenia Robotników „Zgoda”) i Aleksandry Rajmundy z domu Jeleńskiej. W latach 1907 – 1915 uczyła się w gimnazjum w Rostowie nad Donem. Tam zdała egzamin dojrzałości w Męskim Gimnazjum Filologicznym. Wraz z młodszą kuzynką Antoniną Chomską ukończyła w latach 1916/1917 w Piotrogrodzie Wyższy Żeński Kurs Bestużewski oraz Wyższy Polski Kurs Miłośników Historii i Literatury. Po wybuchu rewolucji sowieckiej powróciły do Rostowa nad Donem.
We wrześniu 1918 przeniosła się do Warszawy, podjęła studia na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej, w maju 1920 przeniosła się na Wydział Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Po rezygnacji ze studiów, w połowie 1920, podczas wojny polsko – bolszewickiej zgłosiła się jako siostra PCK, pracowała w w Szpitalu Polowym nr 1011. Jesienią tego roku podjęła ponownie studia, z powodów materialnych przerwała je w 1923. Mieszkała w Warszawie przy ul. Płockiej 75, po rezygnacji ze studiów podjęła pracę w urzędzie skarbowym. 31 stycznia 1929 zawarła związek małżeński z Czesławem Wieszeniewskim. W sierpniu 1939 został zmobilizowany jako podporucznik do 10 Pułku Piechoty. Po wkroczeniu Sowietów został internowany, uwięziony w Starobielsku, następnie zamordowany.
W styczniu 1940 wstąpiła do Związku Walki Zbrojnej, przyjęła pseudonim „Czesława”. Od października 1941 przydzielona do Komórki Zrzutów, od 1942 używała pseudonimu „Antosia”. W latach 1942-1943 zastępca kierownika Referatu Ewakuacji Personalnej „Ewa-Pers”. Od lutego 1942 bardzo blisko (spotykały się codziennie) współpracowała z Zofią Podoską ps. Frania.
Ciocia Antosia przyjmowała skoczków, przyprowadzała ich na kwatery, odwiedzała ich co pewien czas, załatwiała ich sprawy, zaopatrywała w dokumenty, interesowała się ich postępami w oswajaniu z miastem (…) Najbardziej charakterystyczną cechą „:Cioci Antosi” była jej niesłychana dobroć, promieniejąca z zawsze uśmiechniętej, dobrodusznej twarzy.
relacja Ireny Sandemeeni – Konopackiej
Jak wynika z różnych relacji, osobiście opiekowała się Cichociemnymi: Adamem Boryczką (kwiecień 1942), Feliksem Dzikielewskim (styczeń 1943), Antonim Iglewskim (1943), Stanisławem Jankowskim(1942), Henrykiem Januszkiewiczem (lutym 1943), Stanisławem Kazimierczakiem (styczeń 1943), Felicjanem Majorkiewiczem (kwiecień 1944), Januszem Messingiem (maj – grudzień 1943), Tadeuszem Runge (kwiecień 1944), Józefem Zającem (moim Dziadkiem, sierpień 1944) oraz Tadeuszem Żelechowskim (kwiecień – maj 1944). W grudniu 1943 zorganizowała transport, po ucieczce ze szpitala we Lwowie, Zofii Rapp – Kochańskiej z wywiadu ofensywnego KG AK, żony Cichociemnego Jana Kochańskiego. 4 stycznia 1944 urodził się ich syn Maciej, jego rodzicami chrzestnymi zostali: ciocia Antosia oraz Cichociemny Stanisław Jankowski ps. Agaton.
W Powstaniu Warszawskim w Sanitariacie Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej „Bakcyl”, w Szpitalu Powstańczym nr 1 w gmachu PKO (róg ul. Jasnej i Świętokrzyskiej), następnie w kobiecej organizacji Pomoc Żołnierzowi. Od września 1944 w sanitariacie Batalionu „Czata 49” Zgrupowania Radosław na Czerniakowie. W nocy 19/20 września 1944, m.in. z zastępcą dowódcy batalionu, Cichociemnym Zygmuntem Milewiczem, oczekiwała na ewakuację pontonem na drugi brzeg Wisły. Zginęła, rozerwana pociskiem artyleryjskim, kpt. cc Zygmunt Milewicz został ranny. Jej ciała nie odnaleziono…
Odznaczona 21 stycznia 1942 Krzyżem Walecznych, Brązowym oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Pośmiertnie awansowana na stopień porucznika.
Aklimatyzacja Cichociemnych do realiów okupacyjnych odbywała się w mieszkaniach, w których Ich zakwaterowano oraz w środowisku warszawskim. Teoria wyuczona podczas szkoleń na kursie odprawowym konfrontowana była z praktyką codziennego życia w okupowanej przez Niemców Warszawie…
Istniały trzy rodzaje lokali dla Cichociemnych:
(Kliknij wybraną kolumnę, aby posortować)
(kliknij w nazwisko, aby przejść do strony z biogramem, wpisz w wyszukiwarkę, aby wyszukać)
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków
Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca
Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie
Adres (Warszawa) | Gospodarz | Lokator | Data skoku |
---|---|---|---|
6 Sierpnia | Franciszek Pukacki | 1942-03-03/04 | |
Al. Jerozolimskie | Norbert Gołuński | 1941-12-27/28 | |
Al. Krasińskiego 3 | Ignacy Konstanty | 1943-03-19/20 | |
Al. Niepodległości | Alfred Paczkowski | 1941-12-27/28 | |
Al. Szucha 1 | Ignacy Konstanty | 1943-03-19/20 | |
Barokowa | Tadeusz Kobyliński | 1944-04-08/09 | |
Bielańska | Józef Zając | 1944-05-04/05 | |
Bracka | Janusz Messing | 1943-03-13/14 | |
Brzozowa 2/4 m. 18 | Wanda Młodzianowska | ||
Brzozowa 5 | Lech Zabierek | 1943-03-13/14 | |
Chmielna 18 | p. Rządkowscy | Kazimierz Fuhrman Otton Wiszniewski Henryk Zachmost | 1943-09-14/15 1943-09-16/17 1944-04-08/09 |
Chopina 8/15 | Maria i Helena Wańkowicz | Olgierd Stołyhwo Włodzimierz Klocek Niewęgłowski | 1943-03-14/15 1943-10-18/19 |
Czarneckiego 21 | Edwin Scheller Czarny | 1943-03-13/14 | |
Czerwonego Krzyża 4/20 | Maria Kozicka | Piotr Nowak | 1943-02-19/20 |
Czerwonego Krzyża 19/21 | Stanisław Sędziak | 1942-09-03/04 | |
Dąbrowiecka 15 | p. Jabłońska | Franciszek Pukacki | 1942-03-03/04 |
Dygasińskiego 1 | Kazimierz Bernaczyk - Słoński | 1944-05-10/11 | |
Dynasy 10 | Maria Husarowa | Marian Mostowiec | 1943-02-16/17 |
Dynasy 10 m. 6 | Anna i Mieczysław Siewierscy | Franciszek Pukacki | 1942-03-03/04 |
Dzika | Tadeusz Kobyliński | 1944-04-08/09 | |
Elsterska 6 | dr Zakrzewski | Jan Poznański | 1942-10-01/02 |
Fałata 2 | Julia Bartkiewicz | Stefan Mich | 1942-04-08/09 |
Fałata 6/9 | Antoni Żychiewicz | 1943-02-17/18 | |
Felińskiego | Stanisława Świątkiewicz | Lech Rydzewski | 1943-02-20/21 |
Francuska 35 | inż Stanisław Kowalczewski | Aleksander Piekarski | 1944-04-12/13 |
Francuska 12 | Irena Stanisława Pietruszewska (z domu Paździor) | Kurierzy i emisariusze: Wiktor Strzelecki Benedykt Moszyński Jan Cegłowski Stanisław Łuczkiewicz Aleksander Olędzki Jerzy Lerski Kazimierz Smolak Wiktor Karamać Jan Ciaś Jan Nodzyński Stanisław Niedbał-Mostwin | (kolejno:) 1941-12-27/28 1942-01-6/7 1942-10-1/2 1943-01-25/26 1943-03-24/25 1943-02-19/20 1943-09-16/17 1944-04-8/9 1944-04-12/13 1944-05-24/25 1944-05-10/11 |
Grottgera 5 | Tadeusz Kobyliński Bronisław Konik | 1944-04-08/09 1944-05-24/25 |
|
Grójecka 102 | Ryszard Nuszkiewicz | 1943-02-20/21 | |
Hipoteczna 3/6 | Helena Gabriel | Mieczysław Kwarciński Mieczysław Psykała | 1943-01-25/26 1944-04-16/17 |
Hipoteczna 8 | Wincenty Michalczewski | 1942-09-03/04 | |
Hoża 62 | p. Garztecki | Marian Mostowiec | 1943-02-16/17 |
Hoża 47 m. 19 | Jadwiga i Mieczysław Kordzikowie | ||
Kaliska 15 | Alfred Paczkowski | 1941-12-27/28 | |
Katowicka 1 | Stefan Ignaszak Józef Zając | 1943-03-13/14 1944-05-04/05 |
|
Koszykowa 75 | Fryderyk Serafiński | 1943-09-09/10 | |
Krasińskiego 4 | p. Mazurkiewicz | Maksymilian Klinicki | 1944-05-30/31 |
Krucza 22 m. 34 | p. Opacka | ||
Leszno | p. Łubieńska | Anatol Makarenko | 1943-09-14/15 |
Lublin Weteranów 12 | Jan Walter | 1944-05-04/05 | |
Łowicka 5 | Bolesław Jabłoński | 1942-09-01/02 | |
Marszałkowska 94 m. 6 | Maria Natanson | Stefan Ignaszak Bolesław Polończyk Andrzej Czaykowski | 1943-03-13/14 1943-09-09/10 1944-04-16/17 |
Milejow, gm. Rozprza | Kazimierz Fuhrman Otton Wiszniewski Henryk Zachmost | 1944-04-08/09 | |
Mokotowska | Aleksander Tarnawski | 1944-04-16/17 | |
Moniuszki | Piotr Szewczyk | 1943-02-17/18 | |
Moniuszki 4/4 | Roman Rudkowski | 1943-01-25/26 1944-10-16/17 |
|
Nabielaka 13 m. 3 | Halina Schoeppingk | ||
Natolińska 4 | Maciej Kalenkiewicz | 1941-12-27/28 | |
Natolińska 6 m. 17 | Stefania Dowgiałło ps. Stefa | ||
Niecała 3/12 | Kazimierz Smolski | 1942-09-03/04 | |
Niegolewskiego 6 | Irena Jarzemska | Lech Rydzewski | 1943-02-20/21 |
Niepodległości 245 m. 52 | Wanda Klimaszewska | ||
Noakowskiego 20/3 | Irena Konopacka - Semandeni | Adam Boryczka | 1942-04-08/09 |
Nowogrodzka 18 | Bronisław Konik | 1944-05-24/25 | |
Nowy Świat 45 | punkt kontaktowy | ||
Oboźna | Edwin Scheller Czarny | 1943-03-13/14 | |
Ogniskowa 5/3 | Kazimierz Bernaczyk - Słoński | 1944-05-10/11 | |
Okocimska 18 | Roman Rudkowski | 1943-01-25/26 1944-10-16/17 |
|
Piotrków Trybunalski Pokrzycka 18 | p. Węgorzewscy | Władysław Flont | 1944-10-16/17 |
Pl. Narutowicza 5/12 | Roman Rudkowski | 1943-01-25/26 1944-10-16/17 |
|
Pogonowskiego (obecnie Zaułek) 23 | Wacław Kopisto Adam Trybus | 1942-09-01/02 1942-10-01/02 |
|
Pogonowskiego (obecnie Zaułek) 10 m. 6 | Jadwiga Frühaufowa | ||
Poznańska 21/26 | Mieczysław Psykała | 1944-04-16/17 | |
Puławska 24 m. 23 | Alfred Bartnik | Hieronim Łagoda Wincenty Michalczewski Wiktor Zarembiński | 1942-09-01/02 1942-09-03/04 1942-09-03/04 |
Rakowiecka 45 | Henryk Januszkiewicz | 1943-02-16/17 | |
Saska 3 | Edward Piotrowski | 1944-04-12/13 | |
Schroegera Efraima 13 | Ezechiel Łoś | 1943-03-16/17 | |
Sękocińska 16 | Jan Zawadzki | Albin Łakomy | 1944-04-09/10 |
Skwarczyńskiego | Kazimierz Fuhrman Otton Wiszniewski Henryk Zachmost | 1944-04-08/09 | |
Słowackiego 6/16 | Maciej Kalenkiewicz | 1941-12-27/28 | |
Słupecka 4 | Wacław Kopisto | 1942-09-01/02 | |
Słupecka 2A m. 2 | Zuzanna Zuchwalska | Piotr Nowak | 1943-02-19/20 |
Służewska 5 m. 13 | Janina Kozłowska | Maciej Kalenkiewicz | 1941-12-27/28 |
Szczygła 12 | Feliks Perekładowski | 1944-05-30/31 | |
Targowa 11/12 | Jan Jokiel | 1942-03-30/31 | |
Twarda 16 | Józef Zając | 1944-05-04/05 | |
Waszyngtona 20 | Ryszard Nuszkiewicz Roman Wiszniowski | 1943-02-20/21 1943-09-14/15 |
|
Widok 7/7 | Janina (ps. Janka) i Karol Kwiecińscy | Zygmunt Sawicki Adam Boryczka Teodor Cetys | 1944-04-03/04 1942-04-08/09 1942-04-08/09 |
Wilcza 22 | Zofia Szwojnicka ps. Zofia | Leszek Starzyński | 1944-07-25/26 |
Wilcza 32 | Tadeusz Seeman | 1943-09-21/22 | |
Wspólna 51 m. 7 | Amelia Żółtowska | ||
Zamenhoffa | Halina Krigier | Lech Rydzewski | 1943-02-20/21 |
Złota 2 | Ignacy Konstanty | 1943-03-19/20 | |
Złota 3 | Stanisław Sędziak | 1942-09-03/04 | |
Żelazna | p. Gumińscy | Włodzimierz Klocek Niewęgłowski | 1943-10-18/19 |
Żelazna 10/142 | Helena Zawadzka | Leon Bazała | 1944-04-12/13 |
Żulińskiego 8 | Ryszard Nuszkiewicz | 1943-02-20/21 | |
Żurawia | Norbert Gołuński | 1943-09-16/17 |
Adresy lokali konspiracyjnych (kwater, punktów kontaktowych) ustalono na podstawie biogramów Cichociemnych oraz innych relacji.
Lista „lokatorów” lokalu przy ul. Francuskiej 12 (kurierzy i emisariusze)
ustalona dzięki pracy prof. dr hab. Beaty Halickiej – bardzo dziękuję za pomoc 🙂