• cichociemni@elitadywersji.org

Tempsford

Tempsford

 

Tajne lotnisko RAF Tempsford (Wielka Brytania)

 

Tempsford-300x222 Tempsford

Lotnisko RAF, Tempsford

Początkowo Cichociemnych przerzucano z brytyjskich lotnisk RAF: Foulsham (2), Linton-on-Ouse (2), Leakenheath (9), Newmarket (2), Stradishall (6). Kilku Cichociemnych prawdopodobnie przerzucono z lotniska RAF Grottaglie.

Od 27 marca 1942 do 21 września 1943 z tego lotniska, w 43 operacjach lotniczych SOE startowały samoloty, którymi przerzucono do okupowanej przez Niemców i Sowietów Polski 158 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu kolejnych operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe).

Ostatni lot ze zrzutem materiałowym z tego lotniska miał miejsce w nocy 20/21 października 1943 (operacja lotnicza Cottage 10) – Liberator BZ-860 „U” z polską załogą zrzucił 6 zasobników na placówkę odbiorczą (bastion) Chochla 507, zlokalizowaną w rejonie miejscowości Łubiec, 27 km od Warszawy, w Puszczy Kampinoskiej.

 

Ogółem w okresie niecałych czterech lat wystartowało do Polski 868 samolotów, w tym 483 wykonały zadanie zrzutem lub lądowaniem, stracono 70 samolotów. Przeprowadzono 81 operacji, podczas których przerzucono do Polski 316 Cichociemnych.

 

Control_Tower_Tempsford-900px-300x218 Tempsford

RAF Tempsford

W pozostałych operacjach lotniczych SOE, od 22 grudnia 1943 do końca 1944, Cichociemnych oraz zaopatrzenie dla Armii Krajowej przerzucano do okupowanej Polski samolotami startującymi z lotniska Campo Casale (Brindisi)

Z różnych powodów (technicznych, problemów nawigacyjnych i in.) część lotów ze skoczkami do Polski kończyła się niepowodzeniem i samoloty musiały zawracać do bazy. Niektóre ekipy CC zrzucono do Polski dopiero po trzecim, nawet po czwartym locie.

 

SOE-Tetworth-Hall-hotel-pilotow-Tempsford-300x200 Tempsford

Tetworth Hall, hotel dla pilotów RAF Tempsford, foto: David Sands

Podczas II wojny światowej,  we wsi Tempsford, 75 km na północ od centrum Londynu, w lipcu 1940 rozpoczęto budowę tajnego lotniska. Wg. źródeł brytyjskich, lotnisko zostało oddane do użytku 10 sierpnia 1941, było wyposażone w trzy pasy startowe, przy czym z najkrótszego pasa nie mógł wystartować samolot z pełnym obciążeniem.

W październiku 1941 gotowe lotnisko przejęła 3 Grupa RAF, odpowiedzialna za lotnicze operacje specjalne. Na lotnisku Tempsford od 14 marca 1942 stacjonował 138 oraz od 11 kwietnia 1942 – 161 Dywizjon Specjalnego Przeznaczenia RAF (138 and 161 Special Duty Squadron RAF). Lotnisko funkcjonowało jako obiekt SOE do 4 marca 1945.

 

Plaque_in_Tempsford_church_web-250x167 Tempsford

Tablica w kościele w Tempsford

Lotnisko RAF Tempsford było tajnym obiektem brytyjskiego Kierownictwa Operacji Specjalnych (Special Operations Executive, SOE) którego zadaniem było wspieranie ruchów oporu w okupowanej Europie, aby „podpalić” okupowaną przez Niemców Europę.

Z Tempsford startowały samoloty RAF do Algieru, Austrii, Belgii, Czechosłowacji, Danii, Francji, Holandii, Norwegii, Prus Wschodnich, Włoch oraz do Polski. Aby wprowadzić w błąd niemieckie rozpoznanie lotnicze, w Tempsford wybudowano tzw. „Gibraltar Farm”. Budynek wyglądał jak zwykła brytyjska stodoła w gospodarstwie rolnym. Murowany budynek pokryto od zewnątrz drewnem.

Do okupowanej Polski przerzucano Cichociemnych spadochroniarzy AK oraz broń i zaopatrzenie dla Armii Krajowej samolotami Handley Page Halifax II oraz V 138 Dywizjonu Specjalnego Przeznaczenia.

 

trasy-przelotow-300x173 Tempsford

 

Lotnisko RAF Tempsford – Gibraltar Farm

 

01-mapa-placowki-probny-intonacja-300x325 Tempsfordźródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

 

Agnieszka Polończyk, Krzysztof Polończyk – Anglia i Szkocja. Śladami Cichociemnych
Dziękujemy za wyrażenie zgody na publikację 🙂

 

Zobacz także – RAF Tempsford

 

zobacz:

 

Źródła:
  • Gregory Derwin – Built to Resist. An Assessment of the Special Operations Executive’s Infrastructure in the United Kingdom durning the Second World War, 1940-1946, vol. I, II University of East Anglia, 2015 (praca doktorska)