Operacja Weller 17

Operacja Weller 17

 

Operacja zrzutowa – Weller 17

 

W nocy z czwartku na piątek 4/5 maja 1944, w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 17” do okupowanej Polski skoczyło sześciu Cichociemnych – żołnierzy Armii Krajowej w służbie specjalnej. Tej nocy przeprowadzono także operację „Weller 26” podczas której skoczył do Polski mój Dziadek…

 

Od początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Operacje zrzutowe planowano w ścisłej współpracy z Komendą Główną Armii Krajowej (która organizowała odbiór zrzutów w okupowanej Polsce) oraz brytyjską organizacją rządową Special Operations Executive (SOE, Kierownictwo Operacji Specjalnych) – która użyczała Polakom samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich).

Oddział VI (Specjalny) zajmował się organizacją zrzutów, ich przyjmowanie odbywało się wg. ustalonego „Planu czuwania”. Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach). Przed rozpoczęciem sezonu operacyjnego Wydział S (Specjalny) w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza przekazywał do zajmującej się zrzutami w Komendzie Głównej Armii Krajowej komórki „Syrena” dane o aktualnych zasięgach samolotów. W oparciu o te dane sporządzano dwutygodniowy „Plan czuwania” placówek odbiorczych (zrzutowisk) na terenie Kraju. W każdym rejonie czuwały kolejno po cztery serie placówek przez cztery dni. Wydział S informował „Syrenę” o planowanych operacjach lotniczych, liczbie skoczków oraz zaopatrzenia (zasobniki, paczki oraz niekiedy tzw. bagażniki, czyli zaopatrzenie zabierane bezpośrednio przez skoczków, w specjalnych doczepianych do nich workach).

Zrzuty organizowano w czterech tzw. sezonach operacyjnych: próbnym (od 15 lutego 1941 do 30 kwietnia 1942), „Intonacja” (od 1 sierpnia 1942 do 30 kwietnia 1943), „Riposta” (od 1 sierpnia 1943 do 31 lipca 1944) oraz „Odwet” (od 1 sierpnia do 31 grudnia 1944).

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

 

81 operacji przerzutowych 316 Cichociemnych (alfabetycznie):
ADOLPHUS (2 CC) | ATTIC (2 CC) | BEAM (3 CC) | BELT (5 CC) | BOOT (5 CC) | BRACE (3 CC) | BRICK (4 CC) | CHICKENPOX (5 CC) | CHISEL (4 CC) | CELLAR (2 CC) | COLLAR (6 CC) | CRAVAT (6 CC) | DOOR (3 CC) | FILE (4 CC) | FLOOR (4 CC) | FRESTON (1 CC) | GAUGE (4 CC) | GIMLET (6 CC) | HAMMER (3 CC) | JACEK 1 (6 CC) | JACKET  (4 CC) | KAZIK 1 (6 CC) | KAZIK 2 (1 CC) | LATHE (3 CC) | LEGGING (5 CC) | MEASLES (6 CC) | MOST 1 (Wildhorn I) (2 CC) | MOST 2 (Wildhorn II) (2 CC) | MOST 3 (Wildhorn III) (4 CC) | NEON 1 (2 CC) | NEON 2 (3 CC) | NEON 3 (2 CC) | NEON 4 (3 CC) | NEON 5 (3 CC) | NEON 6 (3 CC) | NEON 7 (3 CC) | NEON 8 (3 CC) | NEON 9 (poległo 3 CC) NEON 10 (3 CC) | OXYGEN 8 (2 CC) | PLIERS (poległo 3 CC) | POLDEK 1 (6 CC, poległ 1) | PRZEMEK 1 (6 CC) | RASP (3 CC) | RHEUMATISM (4 CC) | RIVET (4 CC) | RUCTION (2 CC) | SAW (4 CC, poległ 1) | SCREWDRIVER (3 CC) | SHIRT (5 CC) | SMALLPOX (6 CC) | SPOKESHAVE (3 CC) | STASZEK 2 (6 CC) | STEP (3 CC) | STOCK (4 CC) | TILE (4 CC) | WACEK 1 (6 CC) | WALL (4 CC) | WELLER 1 (4 CC) | WELLER 2 (3 CC) | WELLER 3 (4 CC) | WELLER 4 (4 CC) | WELLER 5 (4 CC) | WELLER 6 (4 CC) | WELLER 7 (3 CC) | WELLER 10 (4 CC) | WELLER 11 (4 CC) | WELLER 12 (4 CC) | WELLER 14 (3 CC) | WELLER 15 (4 CC) | WELLER 16 (4 CC) | WELLER 17 (6 CC) | WELLER 18 (5 CC, poległ 1) | WELLER 21 (4 CC) | WELLER 23 (5 CC) | WELLER 26 (6 CC) | WELLER 27 (5 CC) | WELLER 29 (6 CC) | WELLER 30 (6 CC) | WILDHORN I (Most 1) (2 CC) | WILDHORN II (Most 2) (2 CC) | WILDHORN III (Most 3) (4 CC) | WINDOW (4 CC) | VICE (4 CC) |  (6 CC poległo w drodze do Polski, 3 CC podczas skoku, 1 CC skakał dwukrotnie)
Przeprowadzono także operacje zrzutowe materiałowe (z zaopatrzeniem dla AK) oraz operację zrzutu Retingera „Salamander”

1941 – 3 operacje /  8 CC:  luty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC)  |  1942 – 15 operacji / 72 CC:  styczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC)  |  1943 – 31 operacji / 99 CC:  styczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC)  |  1944 – 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) |  (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

 

---

sezon: „Riposta”, operacja: „Weller 17”

---

 

Do okupowanej Polski skoczyli Cichociemni – żołnierze Armii Krajowej w służbie specjalnej:

por. / kpt. art. cc Cezary Nowodworski ps. „Głóg”, „Lemiesz”, Zwykły Znak Spadochronowy nr 3158, ur. 7 marca 1916 w Tomsku (Rosja), poległ prawdopodobnie zamordowany przez NKWD po 22 września 1944 w Warszawie – kapitan artylerii, syn polskiego zesłańca na Syberię, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, dowódca kompanii „Zgody” w batalionie „Czata 49”, uczestnik Powstania Warszawskiego, prawdopodobnie zamordowany przez NKWD (1944), cichociemny

Znajomość języków: rosyjski, ukraiński, angielski, niemiecki; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), łączności lotnik-ziemia: Eureka-Rebeka i S-Phone (STS 40, Howbury), STS 23A, spadochronowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 23 lata; w dacie skoku do Polski 28 lat. Syn zesłańca syberyjskiego, administratora majątku

 

por. / mjr cc Antoni Nosek ps. „Kajtuś”, „Reneta”, „Polan”, „Hogbod”, vel  Antoni Niechrzyński, Zwykły Znak Spadochronowy nr 3123, Bojowy Znak Spadochronowy nr 2021, ur. 12 kwietnia 1917 w Przysiece Starej (wielkopolskie), zm. w 2007 – kapitan artylerii, żołnierz Wojska Polskiego, uniknął zamordowania w Katyniu, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Okręgu Kraków AK, dowódca skadrowanego dywizjonu artylerii 106 Dywizji Piechoty AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, inżynier, projektant mostów i obiektów biurowych, działacz polonijny, cichociemny

Znajomość języków: angielski, francuski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 23A, Inverness – shire, STS 25, Inverlochy), łączności lotnik – ziemia: Eureca – Rebbeca, S-Phone (STS 40, Howbury Hall), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 22 lata; w dacie skoku do Polski 27 lat. Syn rolnika

 

por. / kpt. cc Mieczysław Roman Szczepański ps. „Dębina”, „Strzemię”, „Mieczysław”, „Spaniel”, vel Mieczysław Łebkowski, vel Mieczysław Łepkowski, Zwykły Znak Spadochronowy nr 3065, ur. 21 września 1919 w Chełmży, poległ zamordowany przez władze „Polski ludowej” 12 kwietnia 1945 w Lublinie – kapitan artylerii, harcerz, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Okręgu Nowogródek AK, prawdopodobnie organizacji NIE, uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz wyklęty, więzień NKWD, skazany na śmierć, zamordowany przez władze „Polski Ludowej” w więzieniu na Zamku w Lublinie (1945), cichociemny

Znajomość języków: angielski, francuski; szkolenia (kursy): m.in. oficerski dowódców plutonu łączności (CWWŁ), oficerów zwiadowców, informacyjno – łącznościowy, instruktor łączności (Coëtquidan), łączności Eureka-Rebeka (STS 40, Howbury Hall), przeciwlotniczy, STS 23a, spadochronowy, STS 43 (Audley End), kierowców (Kirckaldy), i in. W dniu wybuchu wojny miał 19 lat; w dacie skoku do Polski 24 lata. Syn naczelnika Urzędu Pocztowego i Telegrafii

 

ppor. cc Tadeusz Stanisław Jaworski ps. „Bławat”, „Piskorz”, vel Tadeusz Wolak, vel Tadeusz Bławat, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0125, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1642, ur. 12 września 1910 w Przemyślu, zm. 17 listopada 1968 w Londynie – kapitan piechoty, inżynier, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, uczestnik kampanii wrześniowej, Powstania Warszawskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich: Ożarów, Sandbostel, Lubeka (1944-1945), cichociemny

Znajomość języków: brak danych; szkolenia (kursy): m.in. spadochronowy, b.d. W dniu wybuchu wojny miał 28 lat; w dacie skoku do Polski 33 lata

 

 

por. / kpt. cc Czesław Trojanowski ps. „Litwos”, „Elf”, po wojnie James Czesław Troyanowski,vel Karol Grodecki, vel Adam Grodzicki, vel Karol Litewski, Zwykły Znak Spadochronowy nr 3168, Bojowy Znak Spadochronowy nr 2003, ur. 6 listopada 1914 w Pińsku (obecnie Białoruś), zm. 7 sierpnia 1985 w Albuquerque (Nowy Meksyk, USA) – kapitan, oficer Wojska Polskiego, Armii Polskiej gen. Andersa, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, instruktor dywersji w Inspektoracie Rejonowym Mielec AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień NKWD, sowieckich łagrów (1941), niemieckiego obozu jenieckiego IV B Zeithain (1944-1945), cichociemny

Znajomość języków: rosyjski; szkolenia (kursy): m.in. STS 33, STS 7, propagandy, kierowców (Centrum Wyszkolenia Pancernego i Technicznego), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 24 lata; w dacie skoku do Polski 29 lat. Syn inżyniera stoczniowego

 

ppor. / kpt. cc Zdzisław Rudolf Luszowicz ps.  „Szakal”, „Pamflet”, Zwykły Znak Spadochronowy nr 3176,  Bojowy Znak Spadochronowy nr 1975, ur. 26 czerwca 1914 w Krakowie, zm. 28 lutego 2010 w Waterbeck (Szkocja, Wielka Brytania) – kapitan piechoty, oficer Wojska Polskiego, Armii Polskiej gen. Andersa, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, instruktor Kedywu Komendy Głównej AK, oficer 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, nauczyciel, więzień UB, NKWD, sowieckich łagrów: Skola, Starobielsk (1939-1941), Stalinogorsk (1944-1945), działacz polonijny, cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, rosyjski, grecki; szkolenia (kursy): m.in. prowadzenia pojazdów (Centrum Wyszkolenia Pancernego i Technicznego), dowódców plutonów ppanc., propagandy, spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43 (Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 25 lat, w dacie skoku do Polski 27 lat. Pochodził z rodziny mistrza tapicerskiego

 

 

Samolot  Halifax JP-177 „P” (1586 Eskadra PAF, załoga:  pilot – F/S Zygmunt Wieczorek, pilot – F/O Edward Bohdanowicz / strzelec – F/S Tadeusz Ruman / i in) wystartował z lotniska Reggia Aeronautica w Campo Casale nieopodal Brindisi we Włoszech, gdzie stacjonowała polska 1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia. Dowódca operacji: F/O Edward Bohdanowicz, ekipa skoczków nr: XLIX.

Zrzut przyjęła placówka odbiorcza „Mewa-1” 222 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints),  w okolicach miejscowości Dalechowice, 15 km od Skalbmierza. Skoczkowie przerzucili 321,3 tys. dolarów w banknotach oraz 21,5 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK.

Zrzucono także wraz ze skoczkami dwanaście zasobników oraz cztery paczki w czterech nalotach samolotu na placówkę odbiorczą, w godz. 00.49 – 01.01. Z drugiego samolotu pół godziny później zrzucono dwanaście zasobników oraz dwanaście paczek, w dwóch nalotach na placówkę. Część zaopatrzenia uległa uszkodzeniu. Oba samoloty wróciły szczęśliwie do bazy, po locie trwającym (odpowiednio) dziewięć godzin 24 minuty oraz dziewięć godzin 45 minut.