• cichociemni@elitadywersji.org

Lech Zabierek – Cichociemny

Lech Zabierek – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Lech Zabierek - Cichociemnyps.: “Wulkan”, “Wrak”, “Ulewa”, “Sokół”

vel Jerzy Wański, vel Janusz Moczulski

Zwykły Znak Spadochronowy nr 1663

 

Zabierek-Lech-elitadywersji-org-179x250 Lech Zabierek - Cichociemny

por. cc Lech Zabierek
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej

© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Lech Zabierek - Cichociemnyur. 3 listopada 1918 w Niedarzynie (pow. płoński), zm. 17 listopada 2003 w Konstancinie Jeziornej – porucznik piechoty, harcerz, żołnierz Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficer Armii Krajowej, Kedywu Obszaru Zachodniego AK, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, WiN, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich: Błonie, Monachium, Eistedt, Murnau, Elsenborn, Oberlangen (1939-1941), szykanowany przez SB (m.in. pozbawiony emerytury), Cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, francuski; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: dywersyjno – strzelecki (STS 25, Garramour), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End); uzupełniający: sabotażu przemysłowego (STS 17, Brickendonbury Manor), i in. W dniu wybuchu wojny miał 20 lat 9 miesięcy; w dacie skoku do Polski 24 lata 4 miesiące. Syn przemysłowca

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Lech Zabierek - CichociemnySpis treści:


 

krzyz-harcerski-zhp-300x301 Lech Zabierek - CichociemnyUczył się w szkole powszechnej, następnie od 1929 w Gimnazjum Państwowym im. M. Kopernika w Toruniu, w 1938 zdał egzamin dojrzałości. Działał w Związku Harcerstwa Polskiego, uprawiał wioślarstwo, myślistwo, ukończył kurs szybowcowy, balonów wodnych, należał do Aeroklubu Pomorskiego.

Od 1938 w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty 65 Pułku Piechoty 4 Dywizji Piechoty w Brodnicy, po jej ukończeniu w sierpniu 1939 awansowany na stopień plutonowego podchorążego.

 

 

II wojna światowa
PWPW-1939-250x173 Lech Zabierek - Cichociemny

PWPW, 1939

W kampanii wrześniowej 1939 jako dowódca drużyny oraz zastępca dowódcy plutonu batalionu zapasowego 63 Pułku Piechoty 4 Dywizji Piechoty, wraz z jednostka uczestniczył w bitwie nad Bzurą. Po rozformowaniu batalionu 19 września wraz ze zorganizowaną grupą ochotników (w sile kompanii) przeprawił się przez Bzurę w rejonie Wyszogrodu. Od 21 września wraz z grupą w rejonie CIWF na Bielanach (Warszawa), następnie w obronie Wytwórni Papierów Wartościowych w Warszawie przy ul. Zakroczymskiej, później dowódca punktu oporu na skarju lotniska bielańskiego oraz Powązek. 27 września ranny w głowę, przeniesiony do szpitala na ul. Mokotowskiej.

Od 7 października 1939 w niewoli niemieckiej, osadzony w Błoniu, nastepnie w Monachium, Eistedt, Oflag VII-B Murnau, Elsenborn oraz Stalagu VI-A Oberlangen – na terenie poligonu niemieckiej jednostki wojskowej. 2 sierpnia 1941 uciekł, przeszedł pieszo przez Ardeny, granicę niemiecko – belgijską, następnie belgijsko – francuską, dotarł do Sedanu, Lille, 25 sierpnia  do Arras, Besançon, 11 października do Auch, wreszcie do polskiego obozu w Montemiraill k. Awigonu (Francja).

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

18 maja 1942 z portu Wandr statkiem rybackim dotarł do Majorki, następnie do Gibraltaru, stamtąd transportowcem “Nargunde” 12 sierpnia do Glasgow, później do Aberdeen (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, od 26 września na stażu w oddziałach brytyjskich.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
Halifax-mk3-300x225 Lech Zabierek - Cichociemny

Handley Page Halifax

button-zrzuty_200-150x150 Lech Zabierek - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów “legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Lech Zabierek - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – “Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjna i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 31 stycznia 1943 w Audley End przez szefa Oddziału VI (Specjalnego), ppłk dypl. Michała Protasewicza ps. Rawa. Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 14 marca 1943.

Tempsford-300x222 Lech Zabierek - Cichociemny

Lotnisko RAF, Tempsford

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 13/14 marca 1943 w sezonie operacyjnym “Intonacja”, w operacji lotniczej “Door” (dowódca operacji: F/L Austin J.B., ekipa skoczków nr: XXIV), z samolotu Halifax BB-281 “O” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/L Austin J.B. / i in.). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start o godz. 18.58 z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą “Kra” 602 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), 8 km od Zwolenia, w Puszczy Kozienickiej. Razem z nim skoczyli: por. Stanisław Kolasiński ps. Ulewa, ppor. Adam Riedl ps. Rodak oraz Węgier (radiotelegrafista) Ivan Szabo ps. Hun. Skoczkowie przerzucili 395 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników i dwie paczki. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym dwanaście godzin 33 minuty.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Lech Zabierek - CichociemnyW “Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

Dnia 13.III.43. uruchomiony został Plan Startu – wariant “osiem 2103” [zrzutów]; jak następuje: Lot Nr.: 36/47, ekipa BRICK, ludzi: Dąb plus 3 (…) placówka zasadn. Wół, zapas. Żaba, nawigator squ/ldr Boxer, załoga brytyjska, start godz. 18.40; Lot Nr.: 37/38, ekipa WINDOW, ludzi: Wołk plus 3 (…) placówka zasadn. Żbik, zapas. Hiena, nawigator kpt. obs. Kużnicki, załoga polska, start godz. 18.35; Lot Nr.: 38/49, ekipa TILE, ludzi: Sum plus 3 (…) placówka zasadn. Olcha, zapas. rej.3, nawigator por. obs. Gembik, załoga polska, start godz. 18.30; Lot Nr.: 39/50, ekipa STOCK, ludzi: Antoni plus 3 (…) placówka zasadn. Koza, zapas. Bratek, nawigator kpt. obs. Ławreńczuk, załoga polska, start godz. 18.50; Lot Nr.: 40/51, ekipa DOOR, ludzi: Ulewa plus 3 (…) placówka zasadn. Kra, zapas. Bat, nawigator F/Lt.. Austin, załoga brytyjska, start godz. 18.45; Lot Nr.: 41/52, SLATE, 6 paczek: M1, M2, M3, M4, PLT, R. (…) placówka zasadn. Wrona, nawigator F/o Wynne, załoga brytyjska, start godz. 19.05; Lot Nr.: 42/53, YARD, 6 paczek: 01, 02, 03, 04, 05, R. (…) placówka zasadn. Kaczka, nawigator F/o Foster, załoga brytyjska, start godz. 19.00; Lot Nr.: 43/54, AREA, 6 paczek: M1, M2, M3, M4, 05, R. (…) placówka zasadn. Kot, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 18.55;”.

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Lech Zabierek - CichociemnyDn. 14.III. nawigatorzy zameldowali: – lot 36/47 wykonany na plac. odb. WÓŁ, zrzut jak plan. (543.000 dol. i 126.000 Rm), .- lot 37/48 wykonany na plac. odb. ŻBIK, zrzut jak plan. (744.000 dol.), – lot 38/49 wykonany na plac. odb. OLCHA, zrzut jak plan. (616.500 dol. i 547.000 Rm), – lot 39/50 wykonany na plac. odb. KOZA, zrzut jak plan. (450.000 dol. i 10.000 peset), – lot 40/51 wykonany na plac. odb. KRA, zrzut jak plan. (395.000 dol.), – lot 41/52 – nawalił dopływ benzyny – 20 min. od plac. – samolot zawrócił, – lot 42/53 – nawigator twierdzi, że plac. odb. nie dała 1944 [sygnałów świetlnych]. DZIĘKI CI WIELKI BOŻE! Wspaniała i szczęśliwa defilada – d l a   K r a j u !

skan11602-248x400 Lech Zabierek - Cichociemny

list brata do Sztabu Naczelnego Wodza
skan: Fundacja dla Demokracji
źródło: JW GROM

Nastrój załóg, ekip i Wydz. “S”: w r e s z c i e    w y s t a r t o w a l i ś m y. Łącznie przerzucono, w sześciu wykonanych lotach – na placówki: 20 ludzi, 2.748.000 dol., 673.000 Rmk., 10.000 peset, trzy poczty (…) i 6 paczek mat. ” (s. 164)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

AK-opaska-300x201 Lech Zabierek - CichociemnyPo skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, mieszkał na Starym Mieście, przy ul. Brzozowej 5, następnie przy ul. Czerwonego Krzyża. Po aklimatyzacji przydzielony do Kedywu Obszaru Zachodniego AK, do oddziału dywersyjnego AK dowodzonego przez mjr Jana Mielczarskiego ps. San. Uczestnik wielu bojowych akcji dywersyjnych, m.in. w nocy 15/16 lutego 1944, pod dowództwem mjr Jana Mielczarskiego ps. San, wraz z Cichociemnymi: ppor. Antonim Żychiewiczem  ps. Przerwa, ppor. Witoldem Picem ps. Cholewa oraz Adamem Podkulińskim ps. Prus, uczestniczył w akcji wysadzenia pociągu towarowego.

W nocy 8/9 marca 1944 wraz z Cichociemnym ppor. Tadeuszem Benedykiem ps. Zahata, Adamem Podkulińskim ps. Prus oraz matem Kazimierzem Brzozowskim ps. Marynarz przecięli tory w rejonie posterunku blokowego Łubno, na szlaku pomiędzy Żyrardowem a Radziwiłłowem. Za udział w tych akcjach odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

 

 

Powstanie Warszawskie

button-cc-pw__ Lech Zabierek - Cichociemny

skan11601-300x364 Lech Zabierek - Cichociemny

odpowiedź Sztabu Naczelnego Wodza, skan: Fundacja dla Demokracji, źródło: JW GROM

W dniu wybuchu Powstania Warszawskiego przebywał w Milanówku. Od 11 sierpnia 1944 w Puszczy Kampinoskiej, jako zastępca dowódcy kompanii oraz oficer do specjalnych poruczeń dołączył do Pułku  AK “Pamiry – Młociny”, dowodzonego przez Cichociemnego por. Adolfa Pilcha ps. Dolina.

22 sierpnia 1944 uczestnik akcji bojowej na Zaborów Leśny oraz tartak, podczas której zginęło ok. 160 żołnierzy nieprzyjaciela. W nocy 2/3 września 1944 dowódca jednej z trzech grup bojowych w wypadzie na stacjonujący we wsi Truskaw batalion wycofanej z Warszawy Brygady SS-RONA. Zabito 250 rosyjskich esesmanów, raniąc ok. 100, przy stratach własnych 10 poległych oraz 10 rannych.

4 września 1944 przebrany za robotnika, wraz z Cichociemnym ppor. Tadeuszem Gaworskim ps. Lawa rozpoznali w Piaskach Królewskich tartak obsadzony przez 30 Niemców oraz 100 Belgów. W nocy 6/7 września uczestnik akcji na ten tartak, podczas której zginęło 30 Niemców, pozostali się poddali, tartak spalono. Od 28 września w składzie Grupy “Kampinos”, w marszu w kierunku Bieliny – Zamczysko – Czarnów, jako dowódca oddziału rozpoznawczego na szpicy, wziął do niewoli 8 Niemców. Ciężko ranny po trafieniu serią z rkm, podczas przeprowadzania z patrolem rozpoznania w rejonie Budy – Zosiny. Na jego rozkaz żołnierze patrolu pozostawili go, zamaskowanego gałęziami. Po odzyskaniu przytomności dotarł do majątku w Chlewni, gdzie udzielono Mu pomocy. Leczony w Milanówku, następnie w Częstochowie.

Krzysztof Adam Tochman – Uzupełnienia do “Cichociemnych” J. Tucholskiego
w: Zeszyty Historyczne nr 99, s. 207 – 211, Instytut Literacki, Paryż 1992 r.

 

 

Po wojnie

Delegatura_SZ_1945-300x317 Lech Zabierek - Cichociemnykrzyz-WiN-250x272 Lech Zabierek - CichociemnyPo wyleczeniu zamieszkał w Warszawie. Działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj oraz WiN, pod ps. Ulewa oraz Sokół, w komórce łączności kurierskiej kierowanej przez jego żonę Zinajdę. Zaprzestał działalności po aresztowaniu płk. Jana Rzepeckiego oraz w związku z prowokacją MBP i NKWD, tzw. operacją Cezary.

Od 1945 przez ok. rok kierownik budowy Spółdzielni Mieszkaniowej “Zimowe Leże” w Warszawie, do 1948 współwłaściciel Biura Handlu Nieruchomościami, w latach 1948-1951  prowadził prywatne budowy, następnie przez rok kierownik budowy Spółdzielni Pracy w Otwocku. Od 1953 kierownik sekcji kwaterunkowo – budowlanej Instytutu Naukowo – Badawczego Broni Pancernej i Motoryzacji, od 1957 kierownik Spółdzielni Pracy Aparatury Oświetleniowej w Warszawie. Prowadził także zakład elektromechaniczny w Grodzisku Mazowieckim, od 1968 kierownik produkcji pomocniczej w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Opocznie, od 1972  galwanizer w Zakładzie Powłok Ochronnych Usługowej Spółdzielni Pracy w Legionowie, w latach 1976 – 1989 prowadził sklep spożywczy w Konstancinie – Jeziornie.

Represjonowany przez SB, nie otrzymał emerytury, także po 1989. W ostatnich latach życia mieszkał w Konstancinie Jeziornie, tam zmarł 17 listopada 2003.

Waldemar Grabowski – Podziemny rząd – Delegatura Rządu Rp na Kraj
Walka cywilna Polskiego Państwa Podziemnego
w: Niepodległość i Pamięć, 2015 r., nr 22/1 (49), s. 143-168

 

Memoriał Zrzeszenia “Wolność i Niezawisłość”
do Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych
Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2015

 

 

AwanseVirtuti-Militari-272x350 Lech Zabierek - Cichociemny

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Antoniego, przemysłowca oraz Zofii z domu Szczepankiewicz. W 1943 zawarł związek małżeński z Zinajdą z domu Mamczicz, primo voto Truszkowską (1909-1996), kurierkę KG Ak ps. Nina. Mieli 2 synów: Jerzego (ur. 1948) absolwenta SGGW, przedsiębiorcę oraz Krzysztofa (ur. 1949), absolwenta Seminarium Duchownego w Rzymie . 

cc-Zabierek-grob-194x350 Lech Zabierek - CichociemnyW 1969 zawarł związek małżeński z Grażyną z domu Waniek (ur. 1946), absolwentkę Technikum Krawieckiego. Mieli troje dzieci: Artura (ur. 1969) dyrektora technicznego francuskiej firmy samochodowej, Katarzynę (ur. 1973) kasjerkę oraz Emilię Zofię (ur.  1980).

 

 

Pisownia nazwiska
Tochman-pisownia-nazwiska-300x110 Lech Zabierek - Cichociemny

wyjaśnienie dr Krzysztofa A. Tochmana dla autora portalu elitadywersji.org

Wbrew stosowanej w kilku miejscach pisowni nazwiska jako “Żabierek”, prawidłowa pisownia to Zabierek (bez “Z” z kropką).

Wyjaśnił to dr Krzysztof Tochman – rzecz w tym, że przed II wojną św. większość urzędników literę (samo) “Z” oznaczała poziomą kreską. Dlatego taka pisownia występuje w dokumentach, do dzisiaj niektórzy tak piszą.

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Lech Zabierek - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Lech Zabierek - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny “Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny “My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Lech Zabierek - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Lech Zabierek - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny “Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Lech Zabierek - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Lech Zabierek - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik “TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Lech Zabierek - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Lech Zabierek - Cichociemny

 

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0331
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 3, s. 119-122, Zwierzyniec – Rzeszów 2002, Obywatelskie Stowarzyszenie Ostoja, ISBN 83-902499-5-2
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, s. 444, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, s. 146, Wojskowy Instytut Historyczny

 

Zobacz także biogram w Wikipedii