Polacy – jako jedyni – mieli znaczną autonomię w swojej współpracy z brytyjskim Special Operations Executive – SOE. Mieli swoją łączność, własne szyfry, sprzęt swojej konstrukcji, sami rekrutowali Cichociemnych – którzy nie byli agentami SOE, lecz żołnierzami AK, podlegającymi Komendzie Głownej AK.
Mieli też swój wywiad, który był jedynym wywiadem alianckim działającym w Polsce. Odpowiadał za to Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza).
Krzysztof Tochman w publikacji pt. „Ptaszki” i „Kociaki” tak pisze o polskiej sekcji SOE – Głównym jej zadaniem było utrzymywanie łączności między Polakami a zainteresowanymi władzami angielskimi.
Ze wszystkich narodowości, które przebywały wówczas na wyspie, tylko Polacy zachowali prawo do własnego kodu w łączności radiowej (szyfry), swoją sieć radiową, brak kontroli przesyłek, a nawet otrzymali bazy, ułatwienia treningowe i samoloty. Mieli własną służbę ekspedycji i odbioru zrzutów. Anglicy też nie nadzorowali działalności przyszłych „zrzutków” – cichociemnych, nie znając ich nazwisk, a nawet pseudonimów.” (w: Kombatant – biuletyn UdSKiOR, luty 2011 r., nr 2/242, s.16)
„Ingerencja SOE w sprawy polskie kończyła się na kontakcie z Oddziałem VI, który był tym samym pośrednikiem w kontaktach z Naczelnym Wodzem.
Mimo swobody Polaków w tym zakresie, jednak trzeba było się liczyć również z pewną zależnością. A mianowicie Oddział VI, który miał organizować loty oraz pomoc materialną i pieniężną dla Polski, musiał współpracować w tym względzie z Anglikami, z SOE” – cytat za: Rafał Iwan, Cichociemni – rekrutacja, szkolenie i przerzut do Polski, Koło Historii: materiały Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 10 (2008), Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 2008, s. 77-106, ISSN 1505-85-30. Publikacja dostępna tutaj.
We wszystkich ośrodkach szkoleniowych Cichociemnych kadrę instruktorską stanowili w zdecydowanej większości (lub w całości) Polacy (z nielicznymi wyjątkami np. instruktorzy walki wręcz, z użyciem noża, strzelania instynktownego z Hongkongu itp.).
Brytyjczycy mieli jedynie swoich komendantów administracyjnych ośrodków szkolących Polaków (Cichociemnych). Niektóre ośrodki były całkowicie polskie, np. ośrodek szkolący łącznościowców, podlegający bezpośrednio Oddziałowi VI (Specjalnemu) Sztabu Naczelnego Wodza.
Niektórzy Cichociemni po swoim przeszkoleniu stawali się także instruktorami w ośrodkach szkoleniowych, niektórzy instruktorzy zostali Cichociemnymi (patrz wykaz poniżej). Wszyscy instruktorzy byli zazwyczaj wybitnymi specjalistami w swej dziedzinie. Zdecydowaną większość stanowili instruktorzy będący stałym personelem poszczególnych ośrodków szkoleniowych.
Instruktorami Cichociemnych byli także: William Ewart Fairbairn (trzeci stopień czarnego pasa Ju-jitsu) oraz Eric Anthony Sykes, przyjaciele, oficerowie i twórcy Shanghai Riot Squad (Reserve Unite) – jednostki sił specjalnych (pierwszej na świecie jednotki policyjnej typu SWAT) szanghajskiej policji Shanghai Municipal Police, walczącej m.in. z chińską mafią w najbardziej niebezpiecznym wtedy mieście na świecie – Szanghaju.
Cichociemni używali w walce sztyletu szturmowego Fairbairna-Sykesa (F&S), szkolili się w brytyjskim ośrodku SOE – Comando Basic Training Centre, Achnacarry House w Szkocji, jednym z najlepszych alianckich specjalnych centrów szkoleniowych podczas II wojny światowej. W ośrodku CBTC przeszkolono ogółem ok. 2,5 tys. żołnierzy z Wielkiej Brytanii, z USA, Francji, Holandii, Belgii, Polski, Norwegii.
Niestety, niewiele publikacji nt. Cichociemnych zawiera wartościowe informacje dotyczące instruktorów: Ich danych osobowych, biogramów, danych o specjalności, okresie pracy w ośrodku itp. Te informacje przez długi czas były ściśle tajne. Stąd trudność w sporządzeniu „listy instruktorów” szkolących Cichociemnych.
Publikujemy pierwszą wersję listy, będziemy ją stale aktualizować.
UWAGA! Tabela ma więcej niż jedną stronę, wyświetla 20 wierszy na stronie
(kliknij w wyróżnione nazwisko, aby przejść do strony z biogramem, wpisz w wyszukiwarkę, aby wyszukać)
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków
Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca
Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie
Stopień | Nazwisko imię | Pseudonim | Ośrodek / stacja | Funkcja, specjalność | |
---|---|---|---|---|---|
ppłk. | Bernacki Wiktor | Auchtertool Polmont | Komendant kursu łącznościowców, komendant Ośrodka Wyszkoleniowego Sekcji Dyspozycyjnej Oddziału Specjalnego Sztabu Naczelnego Wodza | ||
szer. | Bilewicz Kazimierz | Audley End / STS 43 | Pracownik: warsztaty, magazyny, motocykle | ||
por. | Bogucki | Ringway /STS 51 | instruktor kursu spadochronowego | ||
ppor. | Bratek Albin | Audley End / STS 43 | Instruktor kursu wywiadu: fałszowanie dokumentów | ||
por. | Budyn Z. | Audley End / STS 43 | Instruktor strzelania, prowadzenia pojazdów, mechaniki | ||
kpt. | Buryn Władysław | Komar, Burnus | Ringway, Apani, Brindisi | Instruktor spadochronowy pełnił obowiązki dowódcy Allied Parachute School | |
ppor. | Ciejko | Ringway /STS 51 | instruktor kursu spadochronowego | ||
inż | Ciepiela Michał | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | Instruktor madawania znaków Morse'a | ||
por. | Chmielewski Jerzy | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | Instruktor realiów w okupowanej Polsce | ||
(aktor) | Cwojdziński Antoni | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | Instruktor behawioryzmu, sztuki aktorskiej | ||
kpr. | Czarnecki Julian | Audley End / STS 43 | Pracownik: krawiec | ||
chor. | Ćwirko - Godycki Kazimierz | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca fotografii wywiadowczej (dokumenty, pieczątki, stemple itp.) | ||
por. | Dąbrowski Witold | Audley End / STS 43 | Instruktor dywersji, ćwiczenia terenowe | ||
ppor. | Drążyk Kazimierz | Włochy | |||
kpt. | Dubicki Bolesław | Zawrat | Ostuni k. Campo Casale, Brindisi (Włochy) | Wykładowca dywersji | |
mjr | Emir-Hassan Jerzy | Turek | Ostuni (Włochy) | Instruktor taktyki działań dywersyjnych | |
por. | Eysmont Mieczysław | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca fotografii wywiadowczej (mikrofotografia, dokumenty, pieczątki, stemple itp.) | ||
kpt. | Fairbairn William Ewart | Comando Basic Training Centre, Achnacarry House, Szkocja Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | instruktor walki wręcz, walki nożem, strzelania instynktownego | ||
por. | Gajdowski Klemens | Audley End / STS 43 Włochy | Instruktor fotografii | ||
kpt. | Garstecki Bronisław | Włochy | |||
kpt. pil. | Gębołyś Julian | Ringway /STS 51 | komendant (ze strony polskiej) kursu spadochronowego | ||
kpt. | Górski Jan | Audley End / STS 43 | komendant oraz instruktor kursu odprawowego (do lutego 1943) | ||
ppor. | Grocholski Stanisław | Audley End / STS 43 | |||
dr | Hartman Antoni | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca chemii wywiadowczej (atramenty specjalne, trucizny, narkotyki itp.) | ||
płk. | Hartman Józef | Roch, Sławek, Tata | Dowódca kursu w Briggens (1941-1942), komendant Audley End / STS 43 (1942-1945) | ||
ppor. | Hejnowicz Franciszek | Audley End / STS 43 | |||
kpt. | Hergesell Alfred | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca studium wywiadowczego Ukrainy | ||
mjr inż. | Ihnatowicz Aleksander | Ataman | Briggens / STS 38, Audley End / STS 43 Ostuni (Włochy) | Instruktor strzelania (point shooting) z wszystkich rodzajów broni | |
płk. dypl. | Iranek - Osmecki Kazimierz | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) Briggens / STS 38 - Kurs odprawowy | instruktor realiów w okupowanej Polsce (od grudnia 1941) Instruktor kursu odprawowego (do marca 1943) | ||
kmdr por. | Jabłoński Brunon | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca zagadnień marynarki wojennej | ||
kpt. | Jaculewicz Mieczysław | Audley End / STS 43 | Instruktor dywersji, nocne zrzuty | ||
por. | Janczyszyn Eugeniusz | Audley End / STS 43 | Instruktor kursu odprawowego, opracowywanie "legend" | ||
por. | Jakubowski | Ringway /STS 51 | instruktor kursu spadochronowego | ||
pchor. | Jankowski Zenon | Audley End / STS 43 | Instruktor minerstwa i pułapek minerskich | ||
por. | Kaczmarek Stefan | Fort William | |||
kpt. | Kaliszczak Witold | Audley End / STS 43, Włochy | |||
mjr | Kawalec Rajmund | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca studium wywiadowczego Niemiec | ||
por. | Kazimierski Jan | Audley End / STS 43 | |||
ppor. | Kerak | Ringway /STS 51 | instruktor kursu spadochronowego | ||
por./ kpt. | Kobus Jan | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca mechaniki wywiadowczej (zamki, klucze, skrytki) | ||
mjr. | Koprowski Franciszek | Briggens / STS 38 Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | komendant kursu walki konspiracyjnej instruktor zaprawy fizycznej, strzelectwa, samoobrony, pływania, boksu | ||
ppor. | Kozłowski Zygmunt | Briggens / STS 38, Włochy | |||
sierż. | Krajewski Władysław | Audley End / STS 43 | Pracownik: biuro i biblioteka | ||
mjr | Krizar Leopold | Baza nr 10 "Impudent", Ostuni (Włochy) | Komendant (1943-1944) | ||
kpt. | Kruczała Maksymilian | Audley End / STS 43, Włochy | Instruktor minerstwa, pułapek minerskich, wysadzania ciężkich obiektów | ||
pchor. | Kryszczukajtis Mirosław | Audley End / STS 43 | Instruktor sapersko - minerski | ||
sierż. | Krzanicki Władysław | Audley End / STS 43 | Pracownik: biuro i biblioteka | ||
pchor. | Kurowski Bohdan | Audley End / STS 43 | Instruktor konspiracji, Pracownik: tłumacz | ||
Laskowski Janusz | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca studium wywiadowczego ZSRR (do 1943) | |||
por. inż | Legin Aleksander | Fort William | |||
por. | Lemme Jerzy | Audley End / STS 43 | Instruktor walki konspiracyjnej, j. niemiecki | ||
plut. | Lesiuk Bronisław | Audley End / STS 43 | Pracownik: administracja | ||
kpt. | Lipiński Jan Maciej | Audley End / STS 43 | dowódca kursu odprawowego (od marca 1943) | ||
mjr | Lipiński Wojciech | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca organizacji, historii techniki wywiadu (od maja 1942) | ||
por. | Łysz Leonard | Audley End / STS 43 | Instruktor kursu wywiadu: chemia wywiadowcza, mikrofotografia, pismo utajnione, fotografia małoobrazkowa | ||
mjr | Mackus Adam | Prosty | Audley End / STS 43 | Instruktor konspiracji i taktyki | |
por. | Maćkowiak Alfons | Alma | Audley End / STS 43 | Instruktor strzelania z wszystkich rodzajów broni, zaprawa fizyczna | |
płk dypl. | Mayer Stefan | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | komendant wykładowca organizacji, historii wywiadu | ||
mjr / płk | Mrazek Stanisław | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca radiotechniki, instruktor nadawania techniką Morse'a, goniometrii, podsłuchów | ||
kpt | Niemiński Roman | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca radiotechniki (asystent ppłk. Mrazka) | ||
kpt. | Niezbrzycki Jerzy | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca studium wywiadowczego ZSRR (do 1942) | ||
mjr | Nowiński Tadeusz | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca techniki wywiadu (do maja 1942) | ||
chor. | Opolski Adam | Audley End / STS 43 | pracownik administracji | ||
kpt. | Oranowski Zygmunt | Włochy | |||
por. | Pietrzyk Zdzisław | Włochy | |||
ppłk. | Piotrowski Stefan | Audley End / STS 43 | |||
kpt. | Pospieszalski Antoni | Łuk | Audley End / STS 43 | Instruktor łączności radiowej, kodów i łączności ziemia-lotnik | |
rtm. | Raczkowski Stanisław | Bułany | Baza nr 10, Ostuni, Włochy | instruktor dywersji | |
ppor. | Rafalik Stanisław | Włochy | |||
ppor. | Różański Mieczysław | Audley End / STS 43 | Instruktor kursu wywiadu: fałszowanie podpisów, fotografia | ||
por. | Sapalski Tadeusz | Sarna | Audley End / STS 43 | Instruktor ds. języka i zagadnień niemieckich | |
ppor. | Sikorski Zenon | Ostuni / STS 10, Włochy | instruktor dywersji i ćwiczeń terenowych | ||
por. | Starzyński Tadeusz | Ślepowron, Narcyz, Gzyms, Stasia | Audley End / STS 43 | Instruktor ds. niemieckich, nstruktor ds. „legend” na kursie odprawowym | |
kpt | Stokłosa Stanisław | Largo House | Instruktor zaprawy fizycznej | ||
mjr | Strawiński Antoni | Fort William, Włochy Ostuni (Włochy) | instruktor minerstwa | ||
kpt. | Stronczak Czesław | Audley End / STS 43 | |||
rtm. | Szymański Jerzy | 1/ Briggens / STS 38 Audley End / STS 43 2/ Londyn | 1/ Instruktor kursu bytowania (tzw. kurs korzonkowy), 2/ Instruktor kursu wywiadu | ||
szer. | Swoboda Bernard | Audley End / STS 43 | Pracownik: magazyn umundurowania, j. niemiecki | ||
Sykes Eric Anthony | Comando Basic Training Centre, Achnacarry House, Szkocja | instruktor walki wręcz, walki nożem, strzelania instynktownego | |||
kpr. | Sylwestrowicz Szymon | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | instruktor jazdy samochodem i motocyklem | ||
kpt. | Szagon Karol | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca języka niemieckiego | ||
por. | Świtalski Waldemar | Włochy | |||
ppor. | Tatarski Roman | Ringway /STS 51 | instruktor kursu spadochronowego | ||
por. | Wandtke | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | instruktor radiotechniki | ||
mjr | Wejtko Antoni | Audley End / STS 43 | |||
ppłk | Wieroński Marian | Anstruther (hrabstwo Fife, Szkocja, Wielka Brytania), przy 1 Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej | Komendant szkoły dywersji i łączności | ||
por. | Winnicki Adam | Audley End / STS 43 | |||
ppor. | Wiśniewski Alfred | Audley End / STS 43 | Instruktor kursu wywiadu: chemia wywiadowcza, mikrofotografia, filmowanie | ||
mjr | Woroniec Mikołaj | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca studium wywiadowczego ZSRR, lektorat jęz. rosyjskiego | ||
por. | Wujek Leon | Anstruther (hrabstwo Fife, Szkocja, Wielka Brytania), przy 1 SBS Audley End / STS 43 | Instruktor taktyki walki konspiracyjnej | ||
plut. | Wykrota Felicjan | Audley End / STS 43 | |||
rtm. | Zabielski Józef | Ostuni / STS 10, Włochy | Instruktor kursu bytowania (tzw. kurs korzonkowy), | ||
sierż. | Zając Gabriel | Audley End / STS 43 | Instruktor mechaniki, otwierania zamków, dorabiania kluczy, prowadzenie pojazdów i motocykli niemieckiech, francuskich | ||
chor. | Ziembiewicz Bolesław | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca mechaniki wywiadowczej (zamki, klucze, skrytki) | ||
chor. | Ziembiewicz Kazimierz | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca języka niemieckiego | ||
por. | Zubrzycki Jerzy | Audley End / STS 43 | organizacja dostaw sprzętu, broni, amunicji na potrzeby szkolenia |
Zobacz także:
Grupa czterech osób, w tym dwóch wnuków Cichociemnych (także piszący te słowa) oraz dwóch Polaków mieszkających i pracujących w Wielkiej Brytanii, podjęła inicjatywę upamiętnienia 158 Cichociemnych, którzy od 27 marca 1942 r. do 21 września 1943 r., w 43 operacjach lotniczych, zostali przerzuceni z brytyjskiego lotniska RAF Tempsford pod Londynem do okupowanej Polski, aby walczyli w Armii Krajowej.
Chcą w marcu 2020 r. zorganizować na terenie tzw. Gibraltar Farm (dawne lotnisko Tempsford) uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej 158 Cichociemnych, zaprosić na nią Rodziny Cichociemnych. Chcą także odszukać i odnowić groby Cichociemnych pochowanych w Wielkiej Brytanii, a także podjąć inne działania, mające upamiętnić Cichociemnych spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy z oddaniem służyli Rzeczpospolitej Polskiej.
Inicjatorzy uruchomili zbiórkę funduszy na te cele oraz zwrócili się o pomoc w realizacji tej inicjatywy do prezydenta R.P. Andrzeja Dudy, premiera Mateusza Morawieckiego oraz marszałków Sejmu – Elżbiety Witek oraz Senatu – Tomasza Grodzkiego.
Grupę inicjatorów tego przedsięwzięcia tworzą:
– Michał Górski, wnuk współtwórcy Cichociemnych spadochroniarzy Armii Krajowej mjr. dypl. cc Jana Górskiego ps. Chomik przedstawiciel środowiska Rodzin Cichociemnych, administrator grupy Fb ? Stowarzyszenie Rodzin Cichociemnych
– Marcin Kunicki, pomysłodawca tej inicjatywy, mieszkający oraz pracujący w Wielkiej Brytanii, zaangażowany w upamiętnienie Polaków na terytorium Wielkiej Brytanii, administrator grupy Fb ? Polskie Miejsca W Wielkiej Brytanii
? Amadeusz Lange, mieszkający oraz pracujący w Wielkiej Brytanii, student Uniwersytetu Chichester, autor pracy magisterskiej pt. ?The Silent Unseen, Poland?s Elite Special Force. A study of training methods and resistance activities, 1939-1945?, tłumacz portalu elitadywersji.org ? kompendium wiedzy o 316 Cichociemnych spadochroniarzach Armii Krajowej,
? Ryszard M. Zając ? wnuk Cichociemnego por. cc Józefa Zająca ps. Kolanko, autor portalu elitadywersji.org ? kompendium wiedzy o 316 Cichociemnych spadochroniarzach Armii Krajowej, administrator grupy Fb ? Cichociemni spadochroniarze Armii Krajowej poseł na Sejm R.P. II kadencji (1993-1997), prezes Fundacji dla Demokracji.
Strona inicjatywy – InicjatywaTempsford.pl
Kontakt z organizatorami – contact (at) inicjatywatempsford.pl
Kontakt z grupą inicjatywną:
AKTUALIZACJA
Otrzymaliśmy do wiadomości pismo Pana Ministra Michała Dworczyka w sprawie upamiętnienia Cichociemnych przerzucanych z b. lotniska RAF Tempsford do Polski.
Pan Minister przekazał naszą petycję do:
Czekamy zatem na decyzję władz, mamy nadzieję, że zechcą wesprzeć naszą inicjatywę.
Więcej informacji na stronie inicjatywy ? InicjatywaTempsford.pl
spośród 316 Cichociemnych
co najmniej 63 działało w harcerstwie
(obecną wersję wykazu sporządzono w oparciu o kwerendę
z dwóch źródeł biograficznych, wykaz stale aktualizowany)
(Kliknij wybraną kolumnę, aby posortować / kliknij w zdjęcie lub nazwisko, aby przejść do biogramu)
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków
Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca
Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie
Stopień (skok) | Stopień akt. | Nazwisko imię | Pseudonim | stopień / funkcja | drużyna / chorągiew | Miejscowość |
---|---|---|---|---|---|---|
kpt. | kpt. | Adrian Florian | Liberator | ZHP 1924 - 1933 | Bydgoszcz | |
ppor. art. | ppor. | Benedyk Tadeusz | Zahata | zastępowy (zastęp "Wilczki") | V Lwowska Drużyna Harcerska "Orląt" im. Władysława Jagiełły | Lwów (obecnie Ukraina) |
kpt. | kpt. | Benrad Adam | Drukarz | Lwów (obecnie Ukraina) | ||
mjr piech. | płk | Bętkowski Jacek | Topór 2 | ZHP (1917-1922) | Wadowice | |
pchor. sap. | ppor. | Bichniewicz Jerzy | Błekitny | drużynowy | IV Drużyna Harcerska "Błękitna Czwórka" | Bydgoszcz |
mjr. sap. | ppłk. sap. | Bielski Romuald | Bej | członek ZHP pilot Chorągwi sekretarz KH | od 1917 r. Chorągiew Lubelska Komenda Hufca | Mława Lublin Puławy |
ppor. piech. | kpt. | Boryczka Adam | Brona | ćwik | Tarnów | |
por. art. | ppłk. | Borys Adam | Pług | 3 Gnieźnieńska Drużyna Harcerzy im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego | Gniezno | |
pchor. łączn. | ppor. łączn. | Bzdawka Bernard | Siekiera | zastępowy | I Drużyna Harcerska im. Tadeusza Kościuszki | Nakło |
por. sap. | mjr sap. | Cetys Teodor | Wiking | 9 Warszawska Drużyna Harcerska | Warszawa | |
rtm. | mjr | Czaykowski Andrzej | Garda | Kutno | ||
plut. lot. | por. | Człapka Kazimierz | Pionek | Warszawa | ||
pchor. piech. | ppor. piech. | Dąbrowski Adam | Puti | Kołomyja (obecnie Ukraina) | ||
pchor. piech. | płk. | Dekutowski Hieronim | Zapora | drużynowy, przyboczny hufcowego | I Drużyna Harcerzy im. gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, II Wodna Drużyna Harcerzy im. generała Mariusza Zaruskiego | Tarnobrzeg |
por. | kpt. | Garczyński Marian | Skała | prawdopodobnie Żyrardów | ||
ppor. mar. cw | ppor. | Gołuński Norbert | Bombram | Gdynia | ||
kpt. sap. | mjr sap. | Górski Jan | Chomik | Harcerstwo Polskie na Ukrainie | Odessa (Ukraina) | |
pchor. piech. | ppor. | Górski Stefan | Brzeg | ćwik | 16 Poznańska Drużyna Harcerzy im. gen. Józefa Bema (zastęp "Orłów") | Poznań |
ppor. piech. | kpt. piech. | Grun Bronisław | Szyb | Białystok | ||
kpt. pil. | mjr pil. | Iszkowski Jerzy | Orczyk | Nowy Sącz | ||
ppor. | kpt. | Jankowski Stanisław | Agaton | drużynowy | 21 Warszawska Drużyna Harcerska | Warszawa |
ppor. art. | kpt. | Januszkiewicz Henryk | Spokojny | Poznań | ||
ppor. art. | kpt. art. | Jeziorański Nowak Jan | Zych | 3 Warszawska Drużyna Harcerska | Warszawa | |
por. kaw. | rotm. | Jurecki Marian | Orawa | hufcowy | Grybów | |
kpt. sap. | ppłk dypl. | Kalenkiewicz Maciej | Kotwicz | 1917-1920 | 1 Wileńska Drużyna Harcerzy im. Romualda Traugutta | Wilno |
ppłk. dypl. piech. | płk. dypl. piech. | Kobyliński Wacław | Dziad | 1908 - 1918 r. | prawdopodobnie Warszawa | |
ppor. piech. | kpt. | Kochański Władysław | Bomba | 1928 - 1935 r. | Stanisławów (obecnie Ukraina) | |
por. | mjr | Jurecki Marian | Śmiga, Ulewa | Mokrzyska, Brzesko | ||
ppor. sap. | por. sap. | Kotorowicz Stanisław | Kron | Lublin | ||
por. piech. | kpt. piech. | Kozłowski Julian | Cichy | 1/ założyciel drużyny 2/ współzałożyciel pisma "Harcerz Polski na Syberii" 3/ Członek Naczelnej Komendy Harcerstwa Polskiego na Syberię 4/ instruktor harcerskiego kursu instruktorów | 1/ Irkuck, Nowonikołajewsk 2/ Nowonikołajewsk (obecnie Nowosybirsk) 3/ Nowonikolajewsk 4/ Pomiechówek (Białystok) |
|
mjr. | ppłk. | Krajewski Henryk | Trzaska | założyciel (1913 r.) | drużyna skautowa | Janowiec Kościelny |
ppor. kaw. | ppor. | Krasiński Adam | Szczur | Rabka | ||
pchor. piech. | ppor. piech. | Lech Włodzimierz | Powiślak | Mława | ||
ppor. piech. | por. piech. | Motylewicz Piotr | Grab | Brzeżany (obecnie Ukraina) | ||
ppor. kaw. | por. kaw. | Niedzielski Rafał | Mocny | Siedlce | ||
ppor. | kpt. łączności | Nowacki Józef | Horyń | instruktor | Chrłmno | |
ppor. | kpt. | Ossowski Stanisław | Jastrzębiec | 1/ drużynowy 2/ szczepowy 3/ komendant hufca | Chojnice? | |
ppor. piech. | kpt. piech. | Piotrowski Julian | Rewera 2 | Stanisławów (obecnie Iwano-Frankiwsk, Ukraina) | ||
por. | płk. | Piwnik Jan | Ponury | Ostrowiec Świętokrzyski | ||
sierż. lot. | por. lot. | Pokładecki Marian | Zoll | podharcmistrz | Komendant Hufca Poznań - Śródka | Poznań |
ppor. kaw. | rotm. | Prus Bogusławski Andrzej | Pancerz | zastępowy, drużynowy | 23 Warszawska Drużyna Harcerska, szczep "Pomarańczarnia" | Warszawa |
ppor. piech. | ppor. | Przetocki Jacek | Oset | Lwów (obecnie Ukraina) | ||
por. kaw. | mjr kaw. | Różycki Jan | Busik | zastępowy | 3 Warszawska Drużyna Harcerzy im. Księcia Józefa Poniatowskiego | Warszawa |
kpt. piech. | ppłk. | Runge Tadeusz | Osa | Lwów, Żółkiew (obecnie Ukraina) | ||
ppor. | kpt. | Skowroński Stanisław | Widelec | Horodenka | ||
rtm.. kaw. | mjr. dypl. | Sokołowski Tadeusz | Trop | 3 Warszawska Drużyna Harcerzy im. Księcia Józefa Poniatowskiego | Warszawa | |
pchor. piech. | por. piech. | Sołtys Stanisław | Sowa | zastępowy | II Drużyna Harcerska im. Tadeusza Kościuszki | Katowice |
por. art. | kpt. art. | Szczepański Mieczysław | Dębina | Chełmża | ||
mjr dypl. | ppłk dypl. | Szymański Jerzy | Boga | Tczew | ||
kpt. piech. | płk. | Szternal Kazimierz | Zryw | Gorlice | ||
ppor. art. | ppor. | Szwiec Waldemar | Robot | Toruń | ||
mjr piech. | ppłk. | Szydłowski Adam | Poleszuk | Perm (Rosja) | ||
pchor. łącz. | ppor. | Śmietanko Władysław | Cypr | Międzyrzecz Podlaski | ||
ppor. piech. | mjr piech. | Trybus Adam | Gaj | Krosno | ||
por. sap. | kpt. sap. | Walter Jan | Cyrkiel | Siedlce | ||
pchor. sap. | kpt. sap. | Wiechuła Bernard | Maruda | podharmistrz (1938 r.) | Chorągiew Śląska ZHP | Katowice |
pchor. sap. | por. sap. | Wiechuła Ludwik | Jeleń | podharmistrz (1938 r.) | Chorągiew Śląska ZHP | Katowice |
pchor. piech. | ppor. | Wilczkiewicz Zbigniew | Kij | Bielsko - Biała | ||
pchor. łączn. | por. | Wiszniowski Roman | Harcerz | drużynowy | Drużyna im. Zawiszy Czarnego | Stanisławów (obecnie Iwano-Frankiwsk, Ukraina) |
ppor. | kpt. | Woźniak Jan | Kwaśny | zastępowy | Brześć (obecnie Białorus) | |
por. | rotm. | Zabielski Józef | Żbik | Ostróg (obecnie Ukraina) | ||
pchor. piech. | por. piech. | Zabierek Lech | Wulkan | Toruń | ||
ppor. piech. | ppor. | Żelechowski Tadeusz | Ring | zastępowy | I Drużyna im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego | Drohobycz |
Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł. Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.
Józef Sławomir Hartman
ps. „Roch”, „Sławek”, „Tata”
Zwykły Znak Spadochronowy nr 0010
W 1910 ukończył szkołę powszechną w Tarnawie k. Jędrzejowa, następnie rozpoczął naukę w gimnazjum w Szczekocinach. W roku szkolnym 1913-1914 uczęszczał na kursy pedagogiczne w Warszawie. W latach 1916 – 1917 uczył się w Publicznym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Jędrzejowie. Ukończył je uzyskując uprawnienia nauczyciela „w publicznych szkołach ludowych z językiem wykładowym polskim”. Od czerwca 1917 do lipca 1920 kierował szkołą w Krzcięcicach.
Podczas nauki w gimnazjum w Jędrzejowie, jako szesnastolatek związał się z Polskimi Drużynami Strzeleckimi oraz ukończył w 1914 kurs strzelecki. 3 maja 1916 wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w Jędrzejowie, przyjmując pseudonim Roch. W 1917 zdał maturę oraz ukończył kurs instruktorski POW w Kielcach, następnie w 1917 kurs podoficerski w Jędrzejowie.
17 listopada 1917, protestując przeciwko powołaniu Rady Regencyjnej zorganizował wraz z ok. 200 członkami POW demonstrację na rynku w Jędrzejowie. W starciu z oddziałami austriackimi i niemieckimi ranny (ugodzony bagnetem w nogę). Następnego dnia aresztowany przez komendanta żandarmerii w Sędziszowie i osadzony w więzieniu w Kielcach. Uciekł dzięki pomocy POW.
Wstąpił ochotniczo do wojska w lipcu 1920. Przydzielony do 25. Pułku Piechoty w Miechowie, na front wyruszył z 204 Batalionem Ochotniczym 4 Pułku Piechoty Legionów. Walczył w Bitwie Warszawskiej. Po rozwiązaniu batalionu, jego kompanię wcielono do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich. Walczył z bolszewikami m.in. w Bitwie Nemeńskiej, bitwie pod Kockiem (14-16 sierpnia 1920). 22 września 1920 ranny podczas bolszewickiego kontrnatarcia wzdłuż linii kolejowej Grodno – Kuźnica. Po zakończeniu działań wojennych wraz z pułkiem dołączył do garnizonu w Krośnie.
Od 14 lutego do 30 czerwca 1921 w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie. 11 lipca 1921 skierowany na staż w 1 Pułku Piechoty Legionów w Wilnie jako dowódca plutonu. Od lutego 1925 do marca 1931 w Batalionie Manewrowym przy Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie jako dowódca plutonu, dowódca plutonu szkoleniowego oraz w zastępstwie – dowódca kompanii.
W 1923 poznał marszałka Józefa Piłsudskiego, jako dowódca jego plutonu ochronnego podczas pobytu w Druskiennikach i Świątnikach. Od 1925 często bywał w dworku Piłsudskich w Sulejówku, opiekował się córkami, pomagał w ogrodzie. W czasie „przewrotu majowego” 1926 walczył po stronie Marszałka przeciwko wojskom rządowym, m.in. w okolicach mostu Kierbedzia i placu Zamkowego.
Od marca 1931 przez rok dowodził plutonem w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty 5A w Cieszynie. W 1932 przeniesiony do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1934 ukończył kurs spadochronowy w Jabłonnie, zorganizowany przez 2 Batalion Balonowy.
Od 24 stycznia 1934, po rekomendacji Józefa Piłsudskiego adiutant przyboczny Prezydenta RP prof. Ignacego Mościckiego. Występował obok Prezydenta R.P. w mundurze Dywizji Górskiej, której był żołnierzem, stając się symbolem Wojska Polskiego. Weteran POW, wojny z bolszewikami był przystojnym blondynem mającym 190 cm wzrostu, władał biegle (w mowie i piśmie) językami: angielskim, francuskim i rosyjskim.
Po wybuchu wojny 17 września 1939 przekroczył granicę polsko – rumuńską wraz z Prezydentem RP. Zakończył służbę jako adiutant Prezydenta RP w grudniu 1939. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, od stycznia 1940 przydzielony jako dowódca kompanii oraz instruktor kursu broni przeciwpancernej w Nemours.
W lipcu ewakuowany wraz z polskimi żołnierzami do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Jesienią odnowił przedwojenną znajomość z kursu spadochronowego z kpt. Maciejem Kalenkiewiczem. Jego przyjacielem był kpt. Jan Górski, obaj przedstawili gen. Władysławowi Sikorskiemu nowatorską koncepcję łączności lotniczej z Krajem. Za zgodą Naczelnego Wodza dołączył do Nich obu. Otrzymał zadanie wyszkolenia specjalistów różnego rodzaju, przeznaczonych do skoku do Polski, dla wsparcia Armii Krajowej.
Jako jeden z pierwszych odbył szkolenie dywersyjne, m.in. kurs strzelecki w Inverlochy Castle oraz kurs organizatorów walki konspiracyjnej w Briggens. 1 kwietnia 1941 zaprzysiężony jako żołnierz Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), przyjął pseudonim Sławek. Ukończył kurs spadochronowy (Znak Spadochronowy nr 0010) w STS 51 Ringway pod Manchesterem oraz rozpoczął kurs łączności w Dunkeld.
W jego trakcie przeniesiony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Nie został zrzucony do Polski ze względu na duże ryzyko dekonspiracji – był zbyt powszechnie znany jako długoletni adiutant Prezydenta Mościckiego (jego wizerunek był przed wojną publikowany w prasie). Gen. Sikorski miał powiedzieć – „zamiast wysyłać go do Polski, strzelcie mu od razu w łeb. Na jedno wyjdzie”…
W związku z ryzykiem dekonspiracji uczestniczył jedynie w dwóch wyprawach komandosów na wybrzeże Francji.
W latach 1941-1943 dowódca kursu walki konspiracyjnej w Briggens. Od lipca 1942 jako polski komendant Ośrodka Wyszkolenia Oddziału Specjalnego Sztabu Naczelnego Wodza (STS 43) w Audley End k. Saffron Walden, hrabstwo Essex (Wielka Brytania). Odpowiadał za szkolenie kandydatów na Cichociemnych; w ośrodku organizowano dwa kluczowe kursy specjalne: kurs walki konspiracyjnej oraz kończący cykl szkoleń kurs odprawowy. Ośrodkiem kierował wraz z komendantem brytyjskim – płk. Terrym Roper – Caldbeckiem, przy czym Brytyjczycy odpowiadali za administrację, zakwaterowanie, wyżywienie, zaopatrzenie i ochronę obiektu.
Kierownik Wydziału Wyszkolenia Sztabu Naczelnego Wodza, szef Wydziału w Oddziale Specjalnym Sztabu NW. Od lipca 1944 zastępca szefa Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Aktywnie uczestniczył w szkoleniu wszystkich cichociemnych. Za swój ojcowski stosunek nazywany „tatą” oraz „ojcem cichociemnych”…
Mówił o Cichociemnych:
Wszyscy nasi i moi chłopcy „sami wybierani” – najpiękniejszy kwiat wojska – byli innym, niezwykłym wojskiem! Ich zespoły nigdy nie stanęły na zbiórce w całości, nie defilowali przy dźwiękach orkiestr. Nie otrzymali sztandaru, nie mieli dnia swojego święta i nie weszli do boju całym oddziałem! „Sami wybierani” wchodzili do akcji bojowej indywidualnie, tracąc przy tym dotychczasową swoją osobowość cywilną i żołnierską. Śmierć czyhała na nich od chwili oderwania się od ziemi angielskiej, towarzyszyła długo na własnej ziemi, a gdy ich dosięgła była okrutna!
Katarzyna Brąkowska, Łukasz Karolewski – Pułkownik Józef Hartman
NAC, Fundacja im. Cichociemnych, Warszawa, 2018, ISBN 978-83-927590-8-9
2 grudnia 1945 przeniesiony do Oddziału Szkolenia Zawodowego Sztabu NW, w 1946 mianowany kierownikiem Komisji Likwidacyjnej Specjalnej Sztabu Głównego. Po rozwiązaniu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, od stycznia 1947 w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Dokumentował przebieg służby, awansów, odznaczeń skoczków, emisariuszy, żołnierzy zdemobilizowanych pomagając im otrzymać prawo przebywania na terenie Wielkiej Brytanii.
13 sierpnia 1948 zakończył służbę wojskową, w 1964 mianowany przez gen. Władysława Andersa na stopień pułkownika. Pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, mieszkał w Londynie. Władze PRL pozbawiły go obywatelstwa, oskarżały m.in. o szpiegostwo. W 1959 przyjął obywatelstwo brytyjskie.
Schorowany, udzielał się w środowisku kombatanckim, działał w londyńskim Kole Cichociemnych Spadochroniarzy AK. Pracował w Głównej Komisji Weryfikacyjnej AK. Mój Dziadek Cichociemny był sekretarzem Koła Cichociemnych w Londynie oraz podwładnym płk Hartmana w Głównej Komisji Weryfikacyjnej AK, mieszkał w Londynie przy tej samej ulicy, nieopodal mieszkania płk Józefa Hartmana.
Do końca zajmował się losem Cichociemnych, pisał listy, zbierał publikacje o Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, spotykał się z byłymi podwładnymi. Po śmierci każdego Cichociemnego, dla uczczenia jego pamięci sadził w swym ogrodzie przed domem krzak róży (posadził ich ponad sto).
Utrzymywał kontakty z rodziną marszałka Józefa Piłsudskiego, także z prezydentem Ignacym Mościckim (do jego śmierci) i jego żoną. W latach 1956 – 1978 napisał 220 listów do Marii Mościckiej oraz otrzymał od niej 191 osobistych odpowiedzi. Gdy w 1965 uległ wypadkowi samochodowemu, na skutek czego odniósł ciężkie obrażenia i przebywał 8 miesięcy w szpitalu, otrzymał w prezencie od żony prezydenta futro prof. Mościckiego.
Nie mając prawa do brytyjskiej emerytury żył bardzo skromnie i podejmował się prostych prac, m.in. salowego w szpitalu oraz pomywacza naczyń w restauracji. Zmarł 24 kwietnia 1979 w swoim mieszkaniu przy 10 Ambassador Close w Londynie. Urnę z prochami pochowano na cmentarzu New Brentford Cemetery w Londynie.
Syn Karola Hartmana i Małgorzaty z domu Białek. Dziadkowie Fryderyk i Karolina byli niepiśmiennymi, bezrolnymi chłopami zamieszkującymi u gospodarzy, utrzymującymi się z pracy własnych rąk. Oboje byli luteranami pochodzenia niemieckiego. Rodzina przeszła na katolicyzm, ojciec Karol ochrzczony w obrządku rzymskim. Na początku XX w. Karol Hartman został leśniczym w majątku Bugaj. W podziękowaniu za wzorową służbę otrzymał od pracodawcy leśniczówkę w Szałasie oraz cztery hektary ziemi.
Miał czterech braci: Antoniego, Stanisława, Jana i Tadeusza oraz siostrę Jadwigę. 15 lutego 1947 zawarł związek małżeński z Grace Leborgne, wdową po angielskim pilocie doświadczalnym.
Tł.
14 lutego 1919 rozpoczęła się wojna polsko – bolszewicka, zakończona podpisaniem 18 października 1921 w Rydze traktatu pokojowego. Polska przeciwstawiła się bolszewickiej Rosji, która dążyła do podboju europejskich państw oraz przekształcenia ich w republiki sowieckie.
W listopadzie 1918 Lenin zawarł tajne porozumienie z dowództwem wojsk niemieckich o przejmowaniu przez bolszewików terenów, z których wycofywały się wojska niemieckie. Odradzające się państwo polskie walczyło o przebieg granicy wschodniej. Przyjęto koncepcję federacyjną, autorstwa Józefa Piłsudskiego, dążącego do utworzenia na wschodzie skonfederowanych z Polską tzw. państw buforowych, oddzielających nas od Rosji, tj. państw narodowych: Litwy, Białorusi, Ukrainy.
Działania wojenne wojny polsko – bolszewickiej toczyły się na frontach: północno-wschodnim i południowo-wschodnim, rozdzielonych błotami poleskimi. Słaba liczebność armii po obu stronach, nadały wojnie charakter manewrowy. Za początek tej wojny uznaje się starcie Polaków z bolszewickim Frontem Zachodnim 14 lutego 1919, w rejonie białoruskiego miasteczka Mosty.
W marcu 1919 ruszyła ofensywa wojsk polskich, zajęto Słonim, Pińsk, dotarto w rejon Lidy. Na początku kwietnia ruszyła kolejna ofensywa, wojska gen. Stanisława Szeptyckiego zajęły Lidę, Baranowicze, Nowogródek i Wilno. Polacy zajęli następnie Mińsk, Bobrujsk, Borysów. W styczniu 1920 oddziały gen. Szeptyckiego zajęły Dyneburg, który przekazano Łotwie.
Już we wrześniu 1919 szyfry Armii Czerwonej zostały złamane przez por. Jana Kowalewskiego, dzięki czemu Polacy znali plany i rozkazy wroga. Rozstrzygające znaczenie w wojnie polsko – bolszewickiej miała stoczona w dniach 13-25 sierpnia 1920 Bitwa Warszawska, zwana „cudem nad Wisłą”. W jej wyniku Polacy pokonali bolszewików. Straty polskie wyniosły ok. 4,5 tys. poległych, 22 tys. rannych, 10 tys. zaginionych. Straty bolszewickie szacowane są na 25 tys. poległych, 60 tys. w polskiej niewoli, 45 tys. internowanych przez Niemców.
Istotne znaczenie militarne podczas wojny polsko – bolszewickiej miały także: wyprawa kijowska, kontruderzenie znad Wieprza, bitwa pod Komarowem oraz bitwa nad Niemnem.
Wschodnią granicę Polski ustalił traktat ryski. Bolszewicy do dzisiaj nie wywiązali się ze wszystkich swoich zobowiązań, w tym nie wypłacili Polsce rekompensaty – 30 mln rubli w złocie według cen z 1913 oraz nie zwrócili wszystkich zagrabnionych podczas zaborów dóbr kultury.
Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych do okupowanej Polski
w latach 1918 – 1921 o niepodległość Polski walczyło 40 Cichociemnych:
(kliknij w zdjęcie, aby przejść do strony z biogramem)
Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł. Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.
Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości
Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ
Ogółem zrzucono do Polski 64 ekipy skoczków. Ekipę stanowił zespół osób (Cichociemnych, także kurierów) zestawiony do przerzutu jednym samolotem. Ekipy nie miały nazw (za wyjątkiem jednej), oznaczano je kolejnymi numerami rzymskimi. Ostatnią ekipę (misja brytyjska) jednak wyjątkowo oznaczono nie numerem, ale nazwą: Freston, tożsamą z nazwą operacji lotniczej.
Skaczących spadochroniarzy Cichociemnych nazywano początkowo chomikami (od pseudonimu jednego z inicjatorów łączności z Krajem, Jana Górskiego ps. Chomik), zrzutkami, ptaszkami, skoczkami. Nazwa Cichociemni przyjęła się z czasem. Skaczących kurierów nazywano podobnie jak Cichociemnych, ale najczęściej kociakami (od nazwiska ministra Stanisława Kota).
Numery ekip nie zawsze były przypisane do jednej operacji lotniczej, w której skoczków przerzucano do Kraju. Jedną ekipę składającą się z kilku, nawet kilkunastu skoczków, niejednokrotnie zrzucano do Polski tej samej nocy – ale kilkoma samolotami, w ramach różnych operacji lotniczych.
Składy ekip podajemy w kolejności alfabetycznej (bez kurierów). Jedna z ekip (nie ma w wykazie) składała się tylko z dwóch kurierów.
numeracja ekip przyjęta przez Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza
Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków
Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca
zobacz – wykaz zrzutów Cichociemnych
zobacz – sezony operacyjne
zobacz – zrzuty
CICHOCIEMNI (The Silent Unseen) – patriotic rap MC Sobieski, muzyka: Patryk Bielewicz, production: Anima Villis