Tag Archives: Weller 14

Zrzuty – ekipy skoczków

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Zrzuty - ekipy skoczkówSpis treści:


 

 

 

cc-skoczek-176x300 Zrzuty - ekipy skoczków

kombinezon Cichociemnych

button-zrzuty_200-150x150 Zrzuty - ekipy skoczkówOgółem zrzucono do Polski 64 ekipy skoczków. Ekipę stanowił zespół osób (Cichociemnych, także kurierów) zestawiony do przerzutu jednym samolotem. Ekipy nie miały nazw (za wyjątkiem jednej), oznaczano je kolejnymi numerami rzymskimi. Ostatnią ekipę (misja brytyjska) jednak wyjątkowo oznaczono nie numerem, ale nazwą: Freston, tożsamą z nazwą operacji lotniczej.

Skaczących spadochroniarzy Cichociemnych nazywano początkowo chomikami (od pseudonimu jednego z inicjatorów łączności z Krajem, Jana Górskiego ps. Chomik), zrzutkami, ptaszkami, skoczkami. Nazwa Cichociemni przyjęła się z czasem. Skaczących kurierów nazywano podobnie jak Cichociemnych, ale najczęściej kociakami (od nazwiska ministra Stanisława Kota).

37-550-1-1-150x150 Zrzuty - ekipy skoczków

skoczek po wylądowaniu
w zbiorach NAC

 

Numery ekip nie zawsze były przypisane do jednej operacji lotniczej, w której skoczków przerzucano do Kraju. Jedną ekipę składającą się z kilku, nawet kilkunastu skoczków, niejednokrotnie zrzucano do Polski tej samej nocy – ale kilkoma samolotami, w ramach różnych operacji lotniczych.

Składy ekip podajemy w kolejności alfabetycznej (bez kurierów). Jedna z ekip (nie ma w wykazie) składała się tylko z dwóch kurierów.

 

 

Wykaz ekip Cichociemnych

numeracja ekip przyjęta przez Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Numer arabskiNumer
O.VI. SNW
Skład ekipyOperacja lotniczaData zrzutuStartSamolot
00Krzymowski Stanisław
Zabielski Józef
Adolphus1941-02-15/16NewmarketWhitley Z-6473
1IBidziński Niemir
Piwnik Jan
Ruction1941-11-07/08Linton-on-OuseHalifax L-9612
2IIJurecki Marian
Kalenkiewicz Maciej
Świątkowski Andrzej
Paczkowski Alfred
Jacket1941-12-27/28LakenheathHalifax L-9618 "W"
3IIIKlimowski Tadeusz
Krajewski Henryk
Marek Jan
Piasecki Zbigniew
Smela Jan
Shirt1942-01-06/07LakenheatHalifax L-9618 "W"
4IVJankowski Stanisław
Kochański Jan
Milewicz Zygmunt
Piątkowski Bohdan
Pukacki Franciszek
Rogowski Jan
Collar1942-03-03/04StradishallHalifax L-9618 "W"
5VBąkiewicz Zbigniew
Łada Lech
Niedzielski Rafał
Rostek Jan
Śmigielski Tadeusz
Boot1942-03-27/28TempsfordHalifax L-9613 "V"
6VIMajewicz Stefan
Motylewicz Piotr
Sokołowski Jerzy
Sokołowski Tadeusz
Legging 1942-03-30/31TempsfordHalifax L-9613 "V"
7VIIGilowski Stanisław
Ipohorski Lenkiewicz Wiesław
Jokiel Jan
Kułakowski Aleksander
Spychalski Józef
Zalewski Janusz
Belt 1942-03-30/31TempsfordHalifax L-9618 "W"
8VIIIBoryczka Adam
Cetys Teodor
Kożuchowski Henryk
Mich Stefan
Romaszkan Roman
Zawadzki Alfred
Cravat 1942-04-08/09TempsfordHalifax L-9618 "W"
9IXLech Jan
Policiewicz Zygmunt
Sędziak Stanisław
Ściegienny Wincenty
Rheumatism 1942-09-03/04TempsfordHalifax W-7774 "T"
10XJabłoński Bolesław
Kochański Władysław
Rybka Franciszek
Winter Stanisław
Woźniak Jan
Chickenpox 1942-09-01/02TempsfordHalifax W-7775 "R"
11XIEckhardt Mieczysław
Fijałka Michał
Kontrym Bolesław
Kopisto Wacław
Łagoda Hieronim
Zub Zdanowicz Leonard
Smallpox 1942-09-01/02TempsfordHalifax W-7773 "S"
12XIIGrycz Jan
Kozłowski Julian
Michalczewski Wincenty
Smolski Kazimierz
Zaorski Wacław
Zarembiński Wiktor
Measles 1942-09-03/04TempsfordHalifax W-7773 "S"
13XIIIBorys Adam
Kotorowicz Stanisław
Żelkowski Bronisław
Hammer 1942-10-01/02TempsfordHalifax W-1229 "A"
14XIVGołębiewski Marian
Jagielski Stanisław
Jakubowski Ewaryst
Klimowicz Władysław
Kowalski Jerzy
Poznański Jan
Gimlet 1942-10-01/02TempsfordHalifax W-7774 "T"
15XVKaszyński Eugeniusz
Linowski Artur
Szwiec Waldemar
Trybus Adam
Chisel 1942-10-01/02TempsfordHalifax W-7776 "U"
16XVIJastrzębski Antoni
Stocki Tadeusz
Szubiński Władysław
Lathe 1942-10-02/03TempsfordHalifax W-7773 "S"
17XVIIBichniewicz Jerzy
Hencel Stanisław
Szpakowicz Wiesław
Pliers 1942-10-29/30TempsfordHalifax W-7773 "S"
18XVIIIBator Ignacy
Gaworski Tadeusz
Rudkowski Roman
Brace 1943-01-25/26TempsfordHalifax DT-727 "K"
18XVIIIGrun Bronisław
Kwarciński Mieczysław
Miciek Władysław
Screwdriver 1943-01-25/26TempsfordHalifax DT-726 "H"
19XIXAdrian Florian
Pijanowski Wacław
Sołtys Stanisław
Tajchman Michał
Gauge 1943-01-26/27TempsfordHalifax DT-727 "K"
20XXMostowiec Marian
Olszewski Stanisław
Ratajski Leszek
Rasp 1943-02-16/17TempsfordHalifax DT-726 "H"
20XXBusłowicz Michał
Januszkiewicz Henryk
Odrowąż Szukiewicz Bolesław
Pilch Adolf
Saw 1943-02-16/17TempsfordHalifax DT-725 "J"
20XXBurdziński Tadeusz
Dzikielewski Feliks
Kazimierczak Stanisław
Parada Michał
Vice 1943-02-16/17TempsfordHalifax DT-727 "K"
21XXIBenedyk Tadeusz
Szewczyk Piotr
Floor 1943-02-17/18TempsfordHalifax DT-627 "P"
21XXIIglewski Antoni
Jaworski Tadeusz
Wiśniewski Władysław
Żychiewicz Antoni Piotr
Wall 1943-02-17/18TempsfordHalifax DT-725 "J"
22XXIICzłapka Kazimierz
Nowak Piotr
Pieniak Czesław
Spokeshave1943-02-19/20TempsfordHalifax DT-620 "T"
23XXIIIKrokay Walery
Nuszkiewicz Ryszard
Pic Witold
Witkowski Ludwik
File 1943-02-20/21TempsfordHalifax DT-726 "H"
23XXIIIGarczyński Marian
Jachciński Henryk
Rydzewski Lech
Rzepka Kazimierz
Rivet 1943-02-20/21TempsfordHalifax DT-620 "T"
24XXIVJurkiewicz Longin
Koprowski Franciszek
Lipiński Wojciech
Messing Janusz
Brick 1943-03-13/14TempsfordHalifax DT-627 "P"
24XXIVRiedl Adam
Kolasiński Stanisław
Zabierek Lech
Door 1943-03-13/14TempsfordHalifax BB-281 "O"
24XXIVHörl Jan
Iranek Osmecki Kazimierz
Rossiński Czesław
Strumpf Witold
Stock 1943-03-13/14TempsfordHalifax DT-726 "H"
24XXIVFarenholc Oskar
Prądzyński Janusz
Rostworowski Jan
Scheller Czarny Edwin
Tile 1943-03-13/14TempsfordHalifax DT-725 "J"
24XXIVChmielowski Antoni
Ignaszak Stefan
Jasieński Stefan
Maksyś Władysław
Window 1943-03-13/14TempsfordHalifax HR-666 "E"
25XXVGórski Jan
Jarosz Janusz
Stołyhwo Olgierd
Step 1943-03-14/15TempsfordHalifax DT-543 "G"
26XXVIKowalski Jerzy
Łoś Ezechiel
Attic 1943-03-16/17TempsfordHalifax DT-727 "K"
27XXVIIKonstanty Ignacy
Pluta Wilhelm
Wiącek Wiktor
Beam 1943-03-19/20TempsfordHalifax BB-340 "D"
28XXVIIIChyliński Eugeniusz
Twardy Zbigniew
Cellar 1943-03-24/25TempsfordHalifax DT-727 "K"
29XXIXPolończyk Bolesław
Serafiński Fryderyk
Zawacka Elżbieta
Neon 41943-09-09/10TempsfordHalifax JD-171 "P"
30XXXPeszke Zdzisław
Poliszuk Jarosław
Zyga Ryszard
Neon 6 1943-09-14/15TempsfordHalifax BB-309 "T"
30XXXFuhrman Kazimierz
Wiszniowski Roman
Żaak Franciszek
Neon 7 1943-09-14/15TempsfordHalifax JD-362 "L"
30XXXKujawiński Stanisław
Makarenko Anatol
Żakowicz Józef
Neon 81943-09-14/15TempsfordHalifax JD-158 "W"
30XXXLewko Kazimierz
Skowroński Ryszard
Siakiewicz Władysław
Neon 91943-09-14/15TempsfordHalifax JD-269 "Q"
30XXXChmieloch Ryszard
Nowacki Józef
Ostrowiński Henryk
Neon 10 1943-09-14/15TempsfordHalifax JD-319 "A"
31XXXIDekutowski Hieronim
Rachwał Bronisław
Neon 1 1943-09-16/17TempsfordHalifax BB-378 "D"
31XXXIGołuński Norbert
Wiszniewski Otton
Żórawski Bogusław
Neon 21943-09-16/17TempsfordHalifax JN-911 "Z"
31XXXIKryszczukajtis Mirosław
Wiechuła Bernard
Neon 31943-09-16/17TempsfordHalifax BB-309 "T"
32XXXIISeeman Tadeusz
Skowroński Stanisław
Zapotoczny Stanisław
Neon 5 1943-09-21/22TempsfordHalifax LW-276 "E"
33XXXIIIKlocek Niewęgłowski Włodzimierz
Wilczewski Michał
Oxygen 8 1943-10-18/19FoulshamHalifax JD-362 "L"
34XXXIVBiedrzycki Stanisław
Bieżuński Jan
Pokładecki Marian
Sawicki Zygmunt
Weller 51944-04-03/04BrindisiHalifax JP-207 "E"
35XXXVKiwer Edward
Jackiewicz Bolesław
Raczkowski Stanisław
Wiechuła Ludwik
Weller 4 1944-04-08/09BrindisiHalifax LW-284 "T"
36XXXVIHauptman Władysław
Niepla Kazimierz
Sztrom Jerzy
Zachmost Henryk
Weller 6 1944-04-08/09BrindisiHalifax JP-207 "E"
37XXXVIIKamieński Jan
Kobyliński Tadeusz
Starzyński Tadeusz
Weller 71944-04-08/09BrindisiLiberator BZ0965 "S"
38XXXVIIIKowalik Edward
Gromnicki Zygmunt
Łakomy Albin
Majorkiewicz Felicjan
Weller 1 1944-04-9/10BrindisiHalifax JP-180 "V"
39XXXIXBałuk Stefan
Łastowski Benon
Runge Tadeusz
Weller 2 1944-04-09/10BrindisiLiberator BZ-965 "S"
40XLBazała Leon
Gałacki Adolf
Piekarski Aleksander
Piotrowski Edward
Weller 31944-04-12/13BrindisiHalifax JP-180 "V"
41XLIBenrad Adam
Mrazek Zbigniew
Żelechowski Tadeusz
Weller 141944-04-12/13BrindisiHalifax JW-272 "D"
42XLIIKamiński Bronisław
Lech Włodzimierz
Niemczycki Jerzy
Wątróbski Józef
Weller 111944-04-14/15BrindisiHalifax JP-180 "V"
43XLIIIŁopianowski Narcyz
Kostuch Tomasz
Wildhorn I
(MOST 1)
1944-04-15/16BrindisiDakota FD-919 "I"
44XLIVCzaykowski Andrzej
Skwierczyński Leopold
Szydłowski Adam
Weller 10 1944-04-16/17BrindisiHalifax JP-222 "E"
45XLVHeczko Kalinowski Gustaw
Kuczyński Marian
Tarnawski Aleksander
Weller 121944-04-16/17BrindisiHalifax JP-181 "C"
46XLVIBuyno Jerzy
Harasymowicz Stanisław
Psykała Mieczysław
Szymański Jerzy
Weller 151944-04-16/17BrindisiHalifax JP-236 "A"
47XLVIIBiały Jan
Iszkowski Jerzy
Lewkowicz Bronisław
Marynowski Edmund
Weller 211944-04-27/28BrindisiLiberator EV-978 "R"
48XLVIIICieplik Franciszek
Osuchowski Kazimierz
Skrochowski Jan
Szternal Kazimierz
Weller 16 1944-04-30/05-01BrindisiLiberator BZ-965 'S"
49XLIXJaworski Tadeusz Stanisław
Luszowicz Zdzisław
Nosek Antoni
Nowodworski Cezary
Szczepański Mieczysław
Trojanowski Czesław
Weller 171944-05-04/05BrindisiHalifax JP-177 "P"
50LBogusławski Prus Andrzej
Dąbrowski Adam
Krasiński Adam
Walter Jan
Whitehead Alfred
Zając Józef
Weller 261944-05-04/05BrindisiLiberator BZ-965 'S"
51LIBernaczyk - Słoński Kazimierz
Bienias Jan
Kwiatkowski Bohdan
Straszyński Zdzisław
Ulm Zygmunt
Weller 271944-05-10/11Grottaglie ?Liberator EV-978 "R"
52LIIDziadosz Rudolf
Fortuna Ludwik
Lewandowski Aleksander
Serafin Jan
Winiarski Zdzisław
Weller 18 1944-05-19/20BrindisiLiberator BZ-965 'S"
53LIIIGolarz Teleszyński Marian
Grodzicki Krzysztof
Marecki Władysław
Okulicki Leopold
Waruszyński Zbigniew
Wierzejski Tomasz
Weller 291944-05-21/22BrindisiHalifax JP-222 "E"
54LIVKonik Bronisław
Matula Zbigniew
Nowakowski Michał
Pokultinis Alfred
Wilczkiewicz Zbigniew
Weller 231944-05-24/25BrindisiHalifax JP-180 "V"
55LVBielski Romuald
Kossakowski Tadeusz
Wildhorn II
(MOST 2)
1944-05-29/30BrindisiDakota KG-477 "V"
56LVIŁojkiewicz Adolf
Klinicki Maksymilian
Pentz Karol
Perekładowski Feliks
Tomaszewski Tadeusz
Trondowski Stanisław
Weller 30 1944-05-30/31BrindisiHalifax JP-222 "E"
57LVIIBilski Kazimierz
Jeziorański Nowak Jan
Starzyński Leszek
Wolniak Bogusław
Wildhorn III
(MOST 3)
1944-07-25/26BrindisiDakota KG-477 "V"
58LVIIIBętkowski Jacek
Malik Franciszek
Ossowski Stanisław
Piotrowski Julian
Specylak Skrzypecki Zbigniew
Śmietanko Władysław
Jacek 11944-07-30/31BrindisiLiberator KG-890 "S"
59LIXNakoniecznikoff Klukowski Przemysław
Leśkiewicz Marian
Sikorski Zenon
Sokół Tadeusz
Stpiczyński Aleksander
Śliwa Kazimierz
Przemek 11944-09-21/22BrindisiLiberator KG-834 "U"
60LXEmir Hassan Jerzy
Krizar Leopold
Nadolczak Bruno
Makagonow Makagon Aleksander
Przybylik Stefan
Rudkowski Roman
Poldek 1 1944-10-16/17BrindisiLiberator KH-151 "S"
60LXFlont Władysław
Godzik Władysław
Hoffman Teodor
Kobyliński Wacław
Pękała Górski Mieczysław
Różycki Jan
Wacek 11944-10-16/17BrindisiLiberator KG-994 "R"
61LXICzerwiński KazimierzKazik 21944-11-18/19BrindisiLiberator KG-994 "R"
62LXIIBystrzycki Przemysław
Bzdawka Bernard
Mackus Adam
Mazur Stanisław
Raszplewicz Kazimierz
Skowron Marian
Kazik 11944-11-22/23BrindisiLiberator KG-994 "R"
63LXIIICzepczak Górecki Bronisław
Dmowski Stanisław
Matysko Jan
Parczewski Jan
Sroczyński Zdzisław
Uklański Witold
Staszek 21944-12-26/27BrindisiLiberator BZ 965 "V"
64
FrestonDuane T. Hudson
Peter R. C. Solly-Flood
Peter Kemp
Donald Galbraith
Pospieszalski Antoni
vel. Anthony Currie
Freston
brytyjska
misja wojskowa
1944-12-26/27BrindisiLiberator KG-994 "R"

 

zobacz – wykaz zrzutów Cichociemnych

zobacz – sezony operacyjne

zobacz – zrzuty

 

CICHOCIEMNI (The Silent Unseen) – patriotic rap MC Sobieski, muzyka: Patryk Bielewicz, production: Anima Villis

 

 

do góry strony

 

 

Źródła:
  • informacje własne
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6
  • Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
  • Andrzej Olejko, Krzysztof Mroczkowski – Szachownice nad okupowaną Europą, Libra, Rzeszów 2011, ISBN 978-83-89183-69-9

 

Tadeusz Żelechowski – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Tadeusz Żelechowski - Cichociemnyps.: „Ring”, „Rynna”, „Lopek”, „Żuk”, „Ptaszek”, „Ptak”

Tadeusz Józef Żelechowski vel Tadeusz Nowak, vel Tadeusz Pasicki, vel Tadeusz Markowski

Zwykły Znak Spadochronowy nr 3182

po wojnie wg. Tochmana tajny współpracownik SB, TW Ptak

 

Zelechowski-Tadeusz-KOL_023_0333-191x250 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

ppor. Tadeusz Żelechowski

ur. 7 maja 1916 w Samborze (obecnie Ukraina), zm. 16 grudnia 1984 w Warszawie – porucznik piechoty, harcerz, „biały kurier”, żołnierz Armii Polskiej gen. Andersa, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficer Armii Krajowej, Obszaru Lwów AK, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, więzień NKWD (Drohobycz, Kijów, Gorki, 1940-1941), więzień UB, skazany (Sosnowiec, Warszawa, Mokotów, Wronki, Rawicz, 1948-1954),  cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, rosyjski; szkolenia (kursy): m.in.  sabotażu przemysłowego i kolejowego (STS 17, Brickendonbury Manor), podstaw wywiadu (STS 33), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 23 lata; w dacie skoku do Polski 27 lat

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Tadeusz Żelechowski - CichociemnySpis treści:


 

krzyz-harcerski-zhp-300x301 Tadeusz Żelechowski - CichociemnyDo 1930 uczył się w szkole powszechnej w Samborze, od 1931 w Drohobyczu. W 1936 zdał egzamin dojrzałości w Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława Jagiełły. Działał w ZHP, jako zastępowy w 1 drużynie gimnazjalnej im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego.

Od września 1937 w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 4 Pułku Piechoty Legionów w Kielcach. 10 maja 1938 awansowany na stopień starszego strzelca, 5 czerwca mianowany podchorążym. Do 16 września 1938 praktyka w 4 Pułku Piechoty Legionów w Kielcach, następnie przeniesiony do rezerwy. Pracował w rafinerii „Polmin” w Drohobyczu.

 

 

II wojna światowa

miejsca-zeslan-Polakow-300x172 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

GUŁ-ag – mapa zesłań, pracy i straceń Polaków

W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany. Od 17 września 1939 w tajnej drużynie harcerskiej, jako tzw. biały kurier pomagał w przerzucie żołnierzy WP na Węgry. Od 2 stycznia 1940 szef wywiadu komórki Związku Walki Zbrojnej w Drohobyczu. zagrożony aresztowaniem wyjechał do Lwowa. 30 marca 1940 aresztowany przez NKWD, osadzony w więzieniu w Drohobyczu, od 23 czerwca w więzieniu NKWD w Kijowie. 13 kwietnia 1940 jego matkę oraz siostrę Krystynę sowieci zesłali do przysiółka Białopole, rejon Bodajbo w Jakucji (Rosja); powróciły do Polski dopiero po wojnie, w 1946.

uklad-sikorski-majski-250x188 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny16 maja 1941 skazany na 15 lat więzienia przez Sąd Wojenny Kijowskiego Okręgu Wojskowego, osadzony w więzieniu w Gorkim. Po układzie Sikorski – Majski 22 listopada 1941 zwolniony, 16 grudnia 1941 w Tatiszczewie wstąpił do Armii Polskiej gen. Andersa. Przydzielony jako dowódca drużyny 3 kompanii 1 Batalionu Piechoty 5 Dywizji Piechoty. We wrześniu 1942 ewakuowany wraz z armią z Krasnowodska do Pahlewi (Iran), następnie do Iraku. Po ewakuacji w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim.

Grzegorz Skrukwa – Armia Andersa – nadzieja dla Polaków w ZSRR
w: Zesłaniec, 2008, nr. 34, s. 29 – 40

 

Andrzej Wojtaszak – Armia Polska w ZSRR
w: Zesłaniec, 2007, nr 32, s. 89 – 106

 

 

Cichociemny

button-zrzuty_200-150x150 Tadeusz Żelechowski - CichociemnyZgłosił się do służby w Kraju. W styczniu 1943 wyruszył statkiem „Aquitania” z Suezu, przez Durban, Kapsztad, Rio de Janeiro, Nowy Jork, wzdłuż Kanady, przez Atlantyk w maju 1943 dotarł do Wielkiej Brytanii. 1 stycznia 1943 awansowany na stopień kaprala podchorążego. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, 5 listopada 1943 zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK w Chicheley. Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 10 października 1943. W grudniu 1943 przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech.

Halifax-mk3-300x225 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

Handley Page Halifax

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 12/13 kwietnia 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 14” (dowódca operacji: F/O Antoni Błażewski, ekipa skoczków nr: XLI), z samolotu Halifax JW-272 „D” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/O Jan Dziedzic, pilot – F/S Henryk Gołębiowski / nawigator – F/O Antoni Błażewski / radiotelegrafista – F/S Jerzy Koper / mechanik pokładowy – Sgt. Józef Zubrzycki / strzelec – F/O Stefan Czekalski / despatcher – F/S Stefan Kułach). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Brindisi_1-300x199 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Mysz”, w okolicach miejscowości Bełżyce (13 km od Lublina). Razem z nim skoczyli: ppor. Adam Benrad ps. Drukarz, ppor. Zbigniew Mrazek ps. Aminius oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj plt. Jan Ciaś ps. Kula. Skoczkowie przerzucili 171 tys. dolarów, 6 tys. dolarów w złocie, dwa pasy z pieniędzmi dla Delegatury Rządu. Zrzucono także dziewięć zasobników i sześć paczek, dwa zasobniki uszkodziły się, dwie paczki rozbiły wskutek nieotwarcia spadochronów. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy o godz. 06.15, po locie trwającym 10 godzin 55 minut. Zrzut przyjął oddział partyzancki AK dowodzony przez ppor. Aleksandra Sarkisowa ps. Szaruga. Oddział funkcjonował od września 1943 do lipca 1944, jego najwyższy stan osobowy to 120 żołnierzy.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Tadeusz Żelechowski - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

Dn. 12/13.IV.44 startowała czwarta operacja. Przebieg jak dep. Sopja 582(79) – Lawina KKP/S [depesza szyfrowana do dowódcy AK gen. Tadeusza Komorowskiego]. Wczoraj załadowanych trzynaście. Zefir dwanaście. Wykonały trzy duety nasze [trzy samoloty z polskimi załogami] na 2568 [placówkę odbiorczą] – WIESZAK, MYSZ i LICHTARZ. Duety 4429 [samoloty z brytyjskimi załogami] na skutek chodzenia na wysokim pułapie i mgły przyziemnej nic nie znalazły i wróciły. Nasz Lila [Liberator] był nad MICHAŁ i WACŁAW, ale obie nie dały ani 1482 [sygnał świetlny nr 1] ani 1944 [sygnał świetlny placówki odbiorczej].

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny Uwaga: Na LICHTARZ 7689 [zrzut] bez 7219 [skoczków], gdyż w drugim i nast. nalotach nie dostał ani 1482 ani 1944. Jeden 7904 [zasobnik zrzutowy] AMPPANC nie odczepił się. Dziś ponawiam trzy 2103 [zrzuty] na WYDRA i BGOGUSŁAW oraz po jednym LILA [Liberator] na POLANA i TOPAZ oraz po jednym Hala [Halifax] na MYŚLIWIEC i PANCERNIK. Wykaz pieniędzy w cz. II i mat. w cz. III. Cz. II dep. 572(79): Pieniądze i poczta: 1/ Na WIESZAK – 7219 [skoczek] Strwiąż, Mema, Maszop, Turkuć – osiem pasów z dol. pap. Nr. 03563-66, 04428, 09446, 18480, 20267 – ogółem cztery, pięć, sześć tys. Bag. DR-7 [Delegatury Rządu] – cztery paczki DR-110-20 Nr. 1, 111-21, 113 i 114-21. Bag. DR-8 – cztery paczki DR-103-20 Nr. 1, 110-20 Nr. 2, 112-21, 115-21. Poczta: DR 91 do 93/19 – dwie paczki ozn. X-1 i X-2. 2/ Na Mysz – 7219 Aminius, Ring, Drukarz plus 1 kmieć [kurier DR] Kula – trzy pasy z dol. pap. 03575-76, 03578, ogółem jeden, siedem, jeden tys. trzysta, dwa pasy z dol. złot, Nr. 15545, 15559 – ogółem sześć tys. jeden pas ozn. SN-5 dla KG, dwa pasy DR-60/17 i 73/18. Bag. DR-9 – sześć paczek DR-103-20 Nr 2 i 3, 107-109-20 Nr 1, 110-20 Nr. 3 Bag. DR-10 – dwie walizy ozn. DR-100-20 i DR-102-20. Przesyłki służb.: DR-81 i 82/18. Poczta: 17/43 cyl. II plus zał. Nr. 2. Sopja 572(79) [podpis mjr. Jaźwińskiego i numer depeszy](s. 284 (288)

 

represje-sowieckie-wobec-Polakow-300x213 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

Represje sowieckie wobec Polaków
źródło: pamiec.pl

Po aklimatyzacji do realiów okupacyjnych w Warszawie, pod opieką „ciotki” Michaliny Wieszeniewskiej ps. Antosia, od 24 maja na terenie Obszaru Lwów AK. Od 30 maja przydzielony jako dowódca plutonu 2, potem 4 kompanii 9 Pułku Piechoty AK oraz zastępca dowódcy Oddziału Leśnego AK, dowodzonego przez kpt. Józefa Bistronia ps. Godziembo. Od połowy czerwca w Obwodzie Lubaczów AK, od lata 1944 wraz z oddziałem w rejonie Chyżej i Podlesina, następnie Korkosze i Stara Huta. Uczestniczył w wielu walkach i akcjach przeciw Niemcom i UPA, m.in. w rejonie Łukawca, Korkoszy, Łozów oraz w obronie Majdanu.

W trakcie koncentracji związanej z akcją Burza wraz z oddziałem włączony w skład I batalionu dowodzonego przez kpt. Kazimierza Maciejewicza ps. Dar. Po koncentracji, od 20 lipca wraz z kompanią w drodze w kierunku Tomaszowa Lubelskiego, następnie m.in. do skrzyżowania dróg Józefów – Zamość – Bondyrz. 26 lipca 1944 otoczony przez wojska sowieckie batalion rozformowano, po przejęciu dowodzenia kompanią 30 lipca 1944 rozwiązał ją.

 

 

Po wojnie

Delegatura_SZ_1945-300x317 Tadeusz Żelechowski - CichociemnyOd września 1944 w Cieszanowie, nawiązał kontakt z kpt. Józefem Bistroniem ps. Godziembo, następnie z ppłk. Franciszkiem Rekuckim ps. Topór, dowódcą Oddziałów Leśnych Zgrupowania „Warta” Obszaru Lwów AK. Rozpoczął organizowanie Obwodu Lubaczów AK.

19 października 1944 uniknął aresztowania przez NKWD, wyskakując przez okno z domu Stanisława Herbuta na Czereśniach. Po aresztowanym wówczas kpt. Bistroniu mianowany komendantem Obwodu Lubaczów AK, przyjął pseudonim „Ptaszek”. Przeprowadził śmiałe akcje, uwalniając w Przeworsku kpt. Bistronia, a w Lubaczowie Kazimierza Góreckiego. Zorganizował udane zamachy: na szefa Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego Mikołaja Haciuka (w noc sylwestrową 1944), na komendanta powiatowego MO Leona Bębna i jego doradcę mjra NKWD Bałyszewa (19 lutego 1945). Organizował obronę polskich wsi przed UPA.

Od kwietnia 1945 organizował Inspektorat (Przeworsk, Lubaczów, Sanok) Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj oraz szlaki przerzutowe za granicę. Prawdopodobnie w połowie lipca 1945 uczestniczył w napadzie na bank w Krakowie. Podczas akcji aresztowany przez NKWD, uciekł z aresztu śledczego. Współpracował m.in. z Cichociemnym Jerzym Niemczyckim ps. Janczar oraz Elżbietą Unger.

Mokotow-Muzeum_Żołnierzy_Wyklętych_i_Więźniów_Politycznych_PRL_1-300x200 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

cela więzienia Warszawa Mokotów

W połowie sierpnia 1945 wraz z Cichociemnym Jerzym Niemczyckim ps. Janczar udał się na teren Ziem Odzyskanych w Kłodzku. Podjął pracę w Zarządzie Miejskim, od listopada 1947 urzędnik w Państwowej Centrali Handlowej. 11 marca 1947 ujawnił się jako cichociemny w MUBP w Warszawie, podpisał zobowiązanie o współpracy, wstąpił do Stronnictwa Demokratycznego, działał  w ZHP. W czerwcu 1947  w Krakowie nawiązał kontakt z działaczem PSL, byłym kurierem Delegatury Rządu na Kraj Tadeuszem Chciukiem ps. Celt. W sierpniu 1948  ustalili plan ucieczki z Polski, m.in. w związku z obawą przed aresztowaniem z powodu uchylania się od współpracy z bezpieką.

28 września 1948 uciekł z Polski wraz z Cichociemnym Jerzym Niemczyckim ps. Janczar oraz Elżbietą Unger. Przez „zieloną granicę” do Czechosłowacji przeprowadził ich przewodnik Sonkiennik. W Bratysławie nawiązali kontakt z Tadeuszem Chciukiem oraz kurierem rządu emigracyjnego Wacławem Felczakiem z WiN. Zamieszkali w domku letniskowym nad Dunajem. Na początku października, dzięki pomocy przewodników, przez Wiedeń dotarli do Innsbrucku, następnie do Francji. Na prośbę Chciuka, po spotkaniu ze Stanisławem Mikołajczykiem zgodził się na powrót do Polski w celu przerzucenia za granicę grupy posłów PSL.

Wronki-300x178 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

Więzienie we Wronkach

21 grudnia 1948  aresztowani przez Státní bezpečnost (czeska bezpieka), 16 lutego 1949 osadzony w Sosnowcu, od 19 lutego w areszcie śledczym w Warszawie na ul. Rakowieckiej. Skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na 8 lat więzienia. Do 17 stycznia 1951 osadzony w areszcie na Rakowieckiej, następnie w więzieniu we Wronkach, od lipca 1951 w więzieniu w Rawiczu. Zwolniony 14 czerwca 1954  z powodu złego stanu zdrowia. Zamieszkał w Zielonej Górze, dołączając do matki i siostry.

Od lutego 1955 do 30 kwietnia 1956 kontroler jakości towarów w Powszechnym Domu Towarowym „Centrum” w Zielonej Górze, następnie w referacie planowania Składnicy Wyrobów Wełnianych. Od listopada 1957 jako starszy towaroznawca ponownie w PDT „Centrum”. Od stycznia 1962 naczelnik Wydziału Administracyjno – Gospodarczego Zielonogórskiego Zjednoczenia Budownictwa, od lipca 1969 jako inspektor, następnie kierownik zaopatrzenia, potem specjalista ds. koordynacji dostaw w Zielonogórskim Przedsiębiorstwie Robót Inżynieryjnych. 

Do 5 stycznia 1982  formalnie zarejestrowany jako tajny współpracownik SB ps. Ptak przez Wydział III KW MO Zielona Góra. 31 stycznia 1979  przeszedł na emeryturę. Zmarł 16 grudnia 1984 w Warszawie.

Filip Musiał – Trudna prawda
w: Biuletyn informacyjny AK nr 11 (295) listopad 2014, s. 54 – 59

 

Krzysztof A. Tochman – Rozpracowanie cichociemnych przez komunistyczny aparat represji
w: Biuletyn informacyjny AK nr 11 (295) listopad 2014, s. 60 – 72

 

 

Awanse Virtuti-Militari-272x350 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Jana (1886–1938) nauczyciela, uczestnika wojen polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej oraz Felicji z domu Kowal (1894–1958). Zawarł związek małżeński z Kazimierą Roszak (1920–1993). Mieli dwóch synów: Leszka (ur. 1957) oraz Andrzeja (ur. 1961).

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Tadeusz Żelechowski - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Tadeusz Żelechowski - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Tadeusz Żelechowski - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Tadeusz Żelechowski - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Tadeusz Żelechowski - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Tadeusz Żelechowski - Cichociemny

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza (Studium Polski Podziemnej, Kol.023.0333)
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec –Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 244–250. ISBN 978-83-933857-0-6.
  • Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 445, ISBN 8321105378.
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 197 – 198.

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

Zbigniew Mrazek – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Zbigniew Mrazek - Cichociemnyps.: „Aminius”, „Ropita”

Zbigniew Stanisław Mrazek vel Zbigniew Męcina, vel Tomasz Gandera

Zwykły Znak Spadochronowy nr 3133, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1587

 

Mrazek-Zbigniew-KOL_023_0178-174x250 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

por. Zbigniew Mrazek

ur. 30 stycznia 1908 w Męcinie Wielkiej (powiat gorlicki), zm. 26 stycznia 1981 w Kowarach – porucznik broni pancernych, prokurator, adwokat, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, komórki „Kratka” Komendy Głównej AK (łączność z więźniami Pawiaka), uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich: Pruszków, Skierniewice, Sandbostel (1944-1945), szykanowany przez UB, cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, angielski; szkolenia (kursy): m.in. kierowców (16 Brygada Pancerna, Chirnsi), szturmowy (Batalion Podhalański),  propagandy, spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 31clat; w dacie skoku do Polski 36 lat

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Zbigniew Mrazek - CichociemnySpis treści:


 

Mrazek-Zbigniew-karta_1-20210202_103659_001-189x300 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

Żródło: Archiwum UJ

Przeprowadził się wraz z rodziną z Meciny Wielkiej do Jasła, od 1918 uczył się w tamtejszym gimnazjum, od 1925 w II Gimnazjum Państwowym im. Karola Szajnochy we Lwowie, 12 maja 1926 zdał egzamin dojrzałości. W 1926 podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, następnie kontynuował je na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w 1930 obronił dyplom magistra prawa.

Po aplikacji zdał 1 kwietnia 1933 egzamin sędziowski, podjął pracę jako asesor sądowy w okręgu Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Postanowieniem Ministra Sprawiedliwości z 12 kwietnia 1934 mianowany podprokuratorem Sądu Okręgowego w Rzeszowie. W 1938 – jako najmłodszy prokurator w Polsce – mianowany wiceprokuratorem Sądu Okręgowego w Katowicach.

 

 

II wojna światowa
08_camp-Coetquidian-Francja-1939-241x300 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

Camp Coetquidian

camp-Coetquidian-300x198 Zbigniew Mrazek - CichociemnyW kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany, ewakuowany wraz z Sądem Okręgowym do Lwowa. 19 września 1939 przekroczył granicę z Rumunią, po uzyskaniu dokumentów w konsulacie RP w Bukareszcie dotarł do Francji. 

21 listopada 1939 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony do 2 kompanii ciężkich karabinów maszynowych w Szkole Podoficerskiej w Camp de Coëtquidan. Od 1 marca do 15 maja 1940 na praktyce instruktorskiej w 3 Pułku Piechoty, następnie do 17 czerwca 1940 w Szkole Podchorążych Piechoty w Camp de Coëtquidan. 

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Valentine_tanks_1st_Polish_Corps_Scotland-300x201 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

Czołgi Valentine 16 BPanc.

Mrazek-Zbigniew-karta_2-20210202_103752_001-177x300 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

Żródło: Archiwum UJ

Po upadku Francji ewakuowany 23 czerwca 1940 z portu Le Verdon sur Mer, brytyjskim statkiem „Delius” dopłynął do Plymouth (Wielka Brytania). 1 lipca 1940 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Od 1 sierpnia 1940 podjął naukę w Szkole Podchorążych Broni Pancernej w Crawford, po jej ukończeniu awansowany na stopień sierżanta podchorążego 8 października 1940 przydzielony jako zastępca dowódcy plutonu do 1 batalionu czołgów 16 Brygady Pancernej. 

Po przeformowaniu jednostki, od 1 września 1941 zastępca dowódcy plutonu 3 Pułku Pancernego 16 Brygady Pancernej, od 1 marca 1942  dowódca plutonu na kursie kierowców 16 Brygady Pancernej w Chirnside oraz Nisbet Mouse. Od 1 maja 1943, jako zastępca oficera technicznego, uczestnik kursu szturmowego w Batalionie Strzelców Podhalańskich, od 3 czerwca 1943 na stażu w jednostkach brytyjskich.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny

button-zrzuty_200-150x150 Zbigniew Mrazek - CichociemnyZgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, propagandzie i broni pancernej, zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 5 listopada 1943 w Chicheley, od 13 listopada 1943 w dyspozycji Sztabu Naczelnego Wodza. W styczniu 1944 przez Algier przerzucony na stację wyczekiwania niedaleko Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy). Dowódca kursu odprawowego kpt. Jan Lipiński w opinii napisał: „Przygotowany do prac w Kraju. Wysoka inteligencja. Duży wpływ na otoczenie. Typ dodatni. Będzie b. dobrym konspiratorem. Zasługuje na wyróżnienie.”  Awansowany na stopień podporucznika broni pancernej ze starszeństwem od 1 marca 1944.

Halifax-mk3-300x225 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

Handley Page Halifax

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 12/13 kwietnia 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 14” (dowódca operacji: F/O Antoni Błażewski, ekipa skoczków nr: XLI), z samolotu Halifax JW-272 „D” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/O Jan Dziedzic, pilot – F/S Henryk Gołębiowski / nawigator – F/O Antoni Błażewski / radiotelegrafista – F/S Jerzy Koper / mechanik pokładowy – Sgt. Józef Zubrzycki / strzelec – F/O Stefan Czekalski / despatcher – F/S Stefan Kułach). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Brindisi_1-300x199 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Mysz”, w okolicach miejscowości Bełżyce (13 km od Lublina). Razem z nim skoczyli: ppor. Adam Benrad ps. Drukarz, ppor. Tadeusz Żelechowski ps. Ring oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj plt. Jan Ciaś ps. Kula. Skoczkowie przerzucili 171 tys. dolarów, 6 tys. dolarów w złocie, dwa pasy z pieniędzmi dla Delegatury Rządu. Zrzucono także dziewięć zasobników i sześć paczek, dwa zasobniki uszkodziły się, dwie paczki rozbiły wskutek nieotwarcia spadochronów. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy o godz. 06.15, po locie trwającym 10 godzin 55 minut. Zrzut przyjął oddział partyzancki AK dowodzony przez ppor. Aleksandra Sarkisowa ps. Szaruga. Oddział funkcjonował od września 1943 r. do lipca 1944 r., jego najwyższy stan osobowy to 120 żołnierzy.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Zbigniew Mrazek - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

Dn. 12/13.IV.44 startowała czwarta operacja. Przebieg jak dep. Sopja 582(79) – Lawina KKP/S [depesza szyfrowana do dowódcy AK gen. Tadeusza Komorowskiego]. Wczoraj załadowanych trzynaście. Zefir dwanaście. Wykonały trzy duety nasze [trzy samoloty z polskimi załogami]  na 2568 [placówkę odbiorczą] – WIESZAK, MYSZ i LICHTARZ. Duety 4429 [samoloty z brytyjskimi załogami] na skutek chodzenia na wysokim pułapie i mgły przyziemnej nic nie znalazły i wróciły. Nasz Lila [Liberator] był nad MICHAŁ i WACŁAW, ale obie nie dały ani 1482 [sygnał świetlny nr 1] ani 1944 [sygnał świetlny placówki odbiorczej].

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Zbigniew Mrazek - Cichociemny Uwaga: Na LICHTARZ 7689 [zrzut] bez 7219 [skoczków], gdyż w drugim i nast. nalotach nie dostał ani 1482 ani 1944. Jeden 7904 [zasobnik zrzutowy]  AMPPANC nie odczepił się. Dziś ponawiam  trzy 2103 [zrzuty] na WYDRA i BGOGUSŁAW oraz po jednym LILA [Liberator] na POLANA i TOPAZ oraz po jednym Hala [Halifax] na MYŚLIWIEC i PANCERNIK. Wykaz pieniędzy w cz. II i mat. w cz. III. Cz. II dep. 572(79): Pieniądze i poczta:  1/ Na WIESZAK – 7219 [skoczek] Strwiąż, Mema, Maszop, Turkuć – osiem pasów z dol. pap. Nr. 03563-66, 04428,  09446, 18480, 20267 – ogółem cztery, pięć, sześć tys. Bag. DR-7 [Delegatury Rządu] – cztery paczki  DR-110-20 Nr. 1, 111-21, 113 i 114-21. Bag. DR-8 – cztery paczki DR-103-20 Nr. 1, 110-20 Nr. 2, 112-21, 115-21. Poczta: DR 91 do 93/19 – dwie paczki ozn. X-1 i X-2. 2/ Na Mysz – 7219 Aminius, Ring, Drukarz plus 1 kmieć [kurier DR] Kula – trzy pasy z dol. pap. 03575-76, 03578, ogółem jeden, siedem, jeden tys. trzysta, dwa pasy z dol. złot, Nr. 15545, 15559 – ogółem sześć tys. jeden pas ozn. SN-5 dla KG, dwa pasy DR-60/17 i 73/18. Bag. DR-9 – sześć paczek DR-103-20 Nr 2 i 3, 107-109-20 Nr 1, 110-20 Nr. 3 Bag. DR-10 – dwie walizy ozn. DR-100-20 i DR-102-20. Przesyłki służb.: DR-81 i 82/18. Poczta: 17/43 cyl. II plus zał. Nr. 2. Sopja 572(79) [podpis mjr. Jaźwińskiego i numer depeszy] (s. 284 (288)

 

Po skoku kilka dni w oddziale „Szarugi”, następnie w Warszawie, przydzielony do komórki „Kratka” Komendy Głównej AK, utrzymującej łączność z więźniami Pawiaka. Przydzielony do Okręgu Wilno AK, jednak przydział nie został zrealizowany.

 

 

Powstanie Warszawskie

button-cc-pw__ Zbigniew Mrazek - Cichociemny

W Powstaniu Warszawskim od 1 sierpnia wraz z kolegą Cichociemnym mjr Kazimierzem Szternalem ps. Zryw (szefem sztabu Pułku „Baszta”) dołączył do Pułku „Baszta”, przydzielony jako oficer do zleceń ppłk. Stanisława Kamińskiego ps. Daniel, komendanta Rejonu VI Obwodu V Mokotów AK. Po zranieniu ppłk Daniela, przydzielony jako oficer do zleceń pełniącego obowiązki dowódcy Pułku „Baszta” mjr Kazimierza Szternala ps. Zryw. Walczył na Mokotowie, ranny w głowę.

Po kapitulacji Powstania w niemieckiej niewoli, osadzony w obozach: Pruszków, Skierniewice oraz Stalagu X B Sandbostel, następnie oflagu VII A Murnau.

 

 

Po wojnie
Oddzial-VI-Londyn-300x253 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

Oddział VI SNW, Londyn

28 kwietnia 1945 dotarł do oddziałów USA, następnie Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu, po dotarciu do Londynu zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza. Ponownie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, od 26 lipca 1945 przydzielony do Ośrodka Szkoleniowego Broni Pancernej w Catterick (Yorkshire). Od 19 grudnia 1945 w 5 Pułku Pancernym 16 Samodzielnej Brygady Pancernej I Korpusu Polskiego. Zdemobilizowany z PSZ 11 października 1946.

W kwietniu 1947 powrócił z rodziną do Polski, zamieszkał w Sopocie. Od 21 czerwca 1949 r. podjął pracę jako adwokat w okręgu Sądu Apelacyjnego w Gdańsku.

cc-Mrazek-grob_20220515_095231-231x250 Zbigniew Mrazek - CichociemnySzykanowany przez UB, w pierwszej połowie lutego 1950 aresztowany. 24 lutego 1950 decyzją prezydenta Sopotu nakazano Mu opuszczenie z rodziną miasta i obszaru nadmorskiego, skonfiskowano mieszkanie z wyposażeniem, zakazano prowadzenia praktyki adwokackiej. W latach 1956–1957 bezskutecznie zabiegał o rehabilitację i odzyskanie mieszkania. Szykany przypłacił zdrowiem, m.in. operowany z powodu wrzodów żołądka na tle nerwowym.

Od 15 maja 1950 podjął pracę jako starszy instruktor, kierownik Działu Organizacji Pracy i Płacy w Centralnym Zarządzie Gazownictwa w Warszawie. Od 20 czerwca 1952 radca prawny Gorzowskich Zakładów Włókien Sztucznych (w budowie). 28 czerwca 1958 ponownie wpisany na listę adwokatów Wojewódzkiej Izby Adwokackiej w Gdańsku. Zamieszkał w Szczecinie, podjął pracę w szczecińskim oddziale Biura Projektów Gospodarki Wodno – Ściekowej i Ochrony Atmosfery „Biprowod” w Warszawie. Od 16 lutego 1973 z powodów zdrowotnych na emeryturze, zamieszkał w Cieplicach Śląskich (obecnie Jelenia Góra). Zmarł w sanatorium Bukowiec niedaleko Kowar (obecnie Kowary), pochowany na cmentarzu w Cieplicach (obecnie Jelenia Góra). Symboliczny grób na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Krzysztof Adam Tochman – Uzupełnienia do „Cichociemnych” J. Tucholskiego
w: Zeszyty Historyczne nr 99, s. 207 – 211, Instytut Literacki, Paryż 1992 r.

 

 

AwanseVirtuti-Militari-272x350 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Stanisława (1866–1924) wiertacza w firmie prowadzącej poszukiwania naftowe oraz Heleny z domu Strokołowskiej (1881–1969). W 1934 zawarł związek małżeński z Michaliną z domu Czajka (1909–1988), absolwentkę prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Mieli córkę Ewę (ur. 1935), inż. ceramiki,  zamężną Zieleniewską.

W 1947 w Szkocji zawarł związek małzeński z Wandą z domu Dzwonkowską (1913–2006), kosmetyczką. Mieli syna Piotra (ur. 1947). Później zawarł związek małżeński z Elżbietą z domu Przybysz (ur. 1923), sekretarką.

Wg. relacji Rodziny, uprawiał szybownictwo, narciarstwo, grał w tenisa ziemnego, wielokrotnie spływał przełomami Dunajca, lubiał grać w bridge’a. Nie przywiązywał wagi do dóbr materialnych, był towarzyski. Lubił operę, której słuchał m.in. w bazie Cichociemnych we Włoszech. Był zapalonym wędkarzem i piechurem.

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Zbigniew Mrazek - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Zbigniew Mrazek - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Zbigniew Mrazek - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Zbigniew Mrazek - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Zbigniew Mrazek - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Zbigniew Mrazek - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Zbigniew Mrazek - Cichociemny

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza (Studium Polski Podziemnej, Kol.023.0178)
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 141–143. ISBN 978-83-933857-0-6.
  • Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 370. ISBN 8321105378.
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 197.

 

Zobacz także:

 

12