• cichociemni@elitadywersji.org

Tag Archives: Riposta

Zrzuty – sezony operacyjne, placówki odbiorcze

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Zrzuty - sezony operacyjne, placówki odbiorczeSpis treści:


 

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

 

37-578-14-150x150 Zrzuty - sezony operacyjne, placówki odbiorcze

Skoki ćwiczebne: Largo House i Ringway
w zbiorach NAC

button-zrzuty_200-150x150 Zrzuty - sezony operacyjne, placówki odbiorczeW czterech sezonach operacyjnych wykonano łącznie 868 lotów  (załogi polskie 439, brytyjskie i południowoafrykańskie 319, amerykańskie 110). Zrzucono do Polski 316 Cichociemnych oraz 28 kurierów  (jeden CC oraz jeden kurier skoczyli dwukrotnie), Węgra – radiotelegrafistę, a także 4 Anglików oraz 1 CC (operacja Freston).

Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach).. 

Ponadto zrzucono 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

 

zobacz – wykaz zrzutów

zobacz – zrzuty

 

B-24-Liberator-zaladunek-zasobnikow-250x164 Zrzuty - sezony operacyjne, placówki odbiorcze

Załadunek zasobników do Liberatora

Sezony operacyjne:

  • od lutego 1941 do kwietnia 1942 – Okres próbny 
  • od sierpnia 1942 do kwietnia 1943 – Intonacja
  • od sierpnia 1943 do lipca 1944Riposta
  • od sierpnia do grudnia 1944Odwet

 

 

Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk:

Grzegorz Rutkowski – Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk
w: Biuletyn informacyjny AK nr 01 (309) styczeń 2016, s. 13 – 19

 

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów – BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

 

Wykaz placówek odbiorczych

Wykaz placówek odbiorczych, sporządzony w Oddziale VI (Specjalnym)
Lokalizacja zrzutowisk „zaszyfrowana” współrzędnymi map
Źródło: Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52.242

POBIERZ  – WYKAZ PLACÓWEK   (pdf)
poniżej wykaz w wersji elektronicznej:

 

WYKAZ PLACÓWEK ODBIORCZYCH
Oddziału VI (Specjalnego)
:

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę.
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

KryptonimMapa WIGWspółrzędneLokalizacjaMiejscowośćNr aktLokalizacja GPSUwagi
WidelecWarszawalew. 42, dół 10311 km pn-zach. Błonie4326/43
ChochlaWarszawalew. 67, dół 107,514 km Błonie4326/43zmien. 1505/44 7998/44
SolnicaWarszawalew. 72, dół 177 km płd. Grodzisk4326/43
Koc 1Warszawalew. 165, dół 1519 km zachRadzymin4326/43popr. 911/44
Koc 2Warszawalew. 167, gór 2238 km płd-zachRadzymin4503 i 4792/43
KołdraWarszawalew. 234, doł 5622 km płd-wschWwa Wschodnia4326/43, 4779, 5321
GarnekWarszawapr. 223, góra 1398 km płnc-zachWyszków4326/43, 4779, 5321
SitoWarszawapr. 227, gór 16410 km płd-zach Wyszków4326/43, 4779, 5321
MiskaWarszawapr. 155, gór.16614 km. wsch Wyszków4326/43, 4779, 5321
PatelniaWarszawapr. 192, gór.1769 km.płd Wyszków4326/43, 4779, 5321
SamowarWarszawapr. 216, gór.2348 km płd-zach Tłuszcz4326/43, 4779, 5321
CzajnikWarszawapr. 185, gór.1928 km pnc-wsch Tłuszcz4326/43, 4779, 5321
ZegarWarszawapr. 203, dół 9026 km wsch Wwa Wschodnia4326/43, 4779, 5321
LustroWarszawapr.161, dół 889 km pnc-wsch Mińsk Mazowiecki4326/43, 4779, 5321
WieszakWarszawapr.145, dół 3514 km płn-wsch Mińsk Mazowiecki4326/43, 4779, 5321
RamaWarszawapr.157, dół 1317 km płd-wsch Mińsk Mazowiecki4326/43, 4779, 5321
KoszWarszawapr. 130, gór.15620 km wsch Wyszków4326/43, 4779, 5321
SzczotkaWarszawapr. 104, dół 13611 km zach Węgrów4326/43, 4779, 5321
MiotłaWarszawapr. 111, dół 11714 km płd-zach Węgrów4326/43, 4779, 5321 i 5321/43
FroterkaWarszawapr. 50, dół 1618 km zach Sokołów4326/43, 4779, 5321
SzmataWarszawapr. 81, dół 8830 km wschMińsk Mazowiecki4326/43, 4779, 5321
StolikWarszawapr. 82, gór.15915 km płd-zachMałkinia4326/43, 4779, 5321
LampaRadomlew. 135, gór.813 km pnc.Grójec4326/43, 4779, 5321
LichtarzRadomlew. 81, gór.5414 km zachGrójec4326/43
Latarnia 1Radomlew. 152, gór. 10916 km płd-zachWarka4326/43
Latarnia 2Radomlew. 124, gór. 10523 km płd-zachWarka4503/43
ŁuczywoRadomlew. 105, gór. 2610 km pnc-zachGrójec4326/43
WazaRadompr. 223, gór. 4814 km zachGarwolin4691/43
TalerzRadompr. 206, gór. 7314 km płd-zachGarwolin4691/43
SpodekRadompr. 201, gór. 258 km pnc-zachGarwolin 4691/43 i 4722/43
TacaRadompr. 138, gór. 2812 km wschGarwolin4691/43
KilimPłockpr. 98, dół 608 km pncŁowicz4691/43 i 4722/43
ObrusPłockpr. 42, dół 1914 km płd-wschŁowicz4691/43 i 4722/43
FirankaPłockpr. 121, dół 26jezioroRydwan4691/43 i 4722/43
ZasuwaŁódźpr. 37,m gór. 4711 km płdSkierniewice4326/43
SzafaBrześćlew. 3, gór. 14523 km pncSokołów4326/43
ŁawaBrześćlew. 53, gór. 23824 km. wschSokołów4326/43
PiecLublinlew. 43, gór 19319 km zachLubartów6032/44popr.
CeberLublinlew. 77, dół 11618 km pnc-wschMordy4326/43
KonewkaLublinlew. 42, dół 4517 km wschSiedlce4326/43
TeczkaWarszawapr. 152, gór. 4717 km pnc-zachOstrów mazowiecki4503/43
TasakWarszawalew. 45, dół 477 km pnc-zachGrodzisk4503/43
NieckaWarszawapr. 154, gór. 21014 km wschTłuszcz4503/43
PokrywaWarszawapr. 218, dół 12010 km płd-wschWołomin4503/43 i 5321/43
SaganWarszawapr. 234, dół 14710 km zachTłuszcz4503/43 i 5321/43
SerwetkaPłockpr. 78, dół 606 km pncŁowicz4503/43 i 5321/43
KluczPłockpr. 76, dół 0012 km płdŁowicz4503/43 i 5321/43
DywanŁódźpr. 107, gór. 314 km płd-zachŁowicz4503/43 i 5321/43
Lampart Radompr. 51, dół 7823 km płdPuławy6032/44popr.
TygrysRadompr. 74, gór. 1909 km pncPuławy4503/43
Patera 1Radompr. 119, gór. 4418 km wschGarwolin4503/43
Patera 2Radompr. 128, gór. 2515 km wschGarwolin4503/43
KubekRadompr. 224, gór 1713 km zachPilawa4503/43
BaliaBrześćlew. 129, dół 8028 km wschMordy4503/43
BykLublinlew. 104, dół 13415 km płnc-wschLubartów6032/44popr.
Żyto 1Kaliszpr. 61, gór. 14014 km płd Kalisz4290/43
Żyto 2 Kaliszpr. 40, dół 14410 km pncPodzamcze4290/43
Groch 1Kaliszpr. 87, gór. 4119 km pnc-zachKalisz4290/43
Groch 2Poznańpr. 137, dół 1234 km płd-wschWrześnia4290/43
Proso 1Poznańpr. 235, dół 11711 km pnc Środa4290/43
Proso 2Poznańpr. 242, dół 11711 km pncŚroda4290/43
PirytKowellew. 22, dół 5321 km płd-zachKowel4784 i 5056/43
KorzeńKrakówpr. 114, gór. 8912 km wschKoniecpol4326/43
KlonRadompr. 114, dół 12614 km płd-zachPuławy4971/43
LipaKielcepr. 133, gór. 3427,5 km wsch Ostrowiec4971/43
JaworRadompr. 142, gór. 16619 km pnc-wschPionki4994 i 5321/43
GrabKielcepr. 136, gór. 2026 km wschOstrowiec4994 i 5321/43
Jodła 1Radomlew. 223, gór. 11012 km pnc-wschDobieszyn5118/43
Jodła 2Radomlew. 235, gór. 10014 km płd-wschWarka5118/43
Jesion 1Radompr. 205, dół 1558 km płdPionki5118/43
Jesion 2Radompr. 218, dół 1627 km płd-zachPionki5118/43
GałąźKrakówpr. 170, gór. 1039 km płd-zachKoniecpol5118/43
Grusza 1Krakówpr. 137, gór. 12012 km płd Koniecpol5118/43
Grusza 2Krakówpr. 140, gór. 11711 km płdKoniecpol5118/43
Tuja 1Krakówpr. 12, dół 17819 km płdJędrzejów5118/43
Tuja 2Krakówpr. 11, gór 1547 km płdJędrzejów5118/43
KiejstutNowogródeklew. 161, gór. 4215 km zachLida5133/43
WojciechNowogródeklew. 77, gór. 8642 km płd-zachLida5133/43
MaciejNowogródeklew. 99, gór 8336 km płd-zachLida5133/43
KawaKrakówlew. 148, gór 5313 km pnc-zachCzęstochowa5021/43
Kaczka 1Krakówpr. 29, dół 17418 km pnc-wschMiechów5021/43
Kaczka 2Krakówpr. 31, dół 16116 km pncMiechów5021/43
Kura 1Krakówpr. 10, dół 8030 km pnc-wschKraków5021/43
Kura 2Krakówpr. 5, dół 6827 km pnc-wschKraków5021/43
KrukKielcelew. 23, dół 3315 km pnc-wschBochnia5021/43 i 5321/43, 1899/44popr.
GalasówkaKrakówpr. 110, gór. 12416 km płd-wschKoniecpol5118/43 i 911/44
Oset 1Krakówpr. 248, gór. 1086 km płnc-wschPoraj5992popr.
Oset 2Krakówlew. 232, gór. 1029 km pnc-wschPoraj5118/43 i 911/44
Olcha 1Krakówpr. 195, gór 7815 km pnc-zachKoniecpol5118/43 i 911/44
Olcha 2Krakówpr. 184, gór 8212 km wschKoniecpol5118/43 i 911/44
MorwaKielcelew. 40, gór. 315 km pnc-wschPiekoszów5992/44popr.
MahońKielcelew. 118, gór. 139 km pnc-zachBodzentyn5118/43 i 911/44
PinjaKielcepr. 180, gór. 1179 km pnc-wschKlimontów5118/43 i 911/44
PalmaKielcelew. 234, dół 17211 km płd-zachOsiek5118/43 i 911/44
Sosna 1Kielcelew. 81, dół 1465 km pncWiślica5118/43 i 911/44
Sosna 2Kielcelew. 71, gór 1808 km pnc-zachBusk5118/43 i 911/44
Świerk 1Kielcelew. 63, dół 1356 km pnc-zachWiślica5118/43 i 911/44
Świerk 2Kielcelew. 88, dół 8612 km płdWiślica5118/43 i 911/44
IrkaWarszawalew. 26, gór. 20018 km zachModlin5326/43
KogutKielcelew. 62, dół 723 km pnc-wsch KoszyceR.dz. 1899/44popr.
ZosiaPłockpr.11, gór. 9713 km płd-wschRaciąż5326/43
FasolaPoznańpr. 140, dół 1517 km pnc-wschJarocin5402/43
Gryka 1Kaliszpr. 31, dół 15318 km pnc-wschKępno5380/43
Gryka 2Kaliszpr. 40, dół 13716 km pnc-wschKępno5380/43
StokrotkaKielcelew. 165, dół 12425 km wschWiślica5520/43
Paproć 1Kielcepr. 181, gór. 1472 km pnc-zachKoprzywnica5520/43
Paproć 2Kielcepr. 192, gór. 1416 km pnc-zachKoprzywnica5520/43
MyszLublinlew. 10, dół 9513 km zachLublin5402/43
Tukan 1Kielcelew. 166, dół 19431 km pncTarnów5402/43
Tukan 2Kielcelew. 180, dół 10232 km pncTarnów5847/43
Sasanka 1Kielcelew. 88, dół 999 km płd-wschWiślica5402/43
Sasanka 2Kielcelew. 94, dół 861 km płdOpatowiec5847/43
SłonecznikKielcelew. 127, dół 11715 km wschWiślica5402/43
Śnieżka 1Kielcelew. 207, dół 14539 km wschWiślica5402/43
Śnieżka 2Kielcelew. 200, dół 1638 km zachPołaniec5847/43
Storczyk 1Kielcelew. 138, dół 13813 km pnc-zachSzczucin5402/43
Storczyk 2Kielcelew. 145, dół 1494 km płdStopnica5847/43
SmrekKielcelew. 85. dół 1252 km płd-wschWiślica5402/43
ŚliwaKielcelew. 98, dół 1135 km zachNowy Korczyn5402/43
Pomidor 1Kielcepr. 198, gór. 1567 km zachKoprzywnica5402/43
Pomidor 2Kielcepr. 188, gór. 1686 km płd-zachKoprzywnica5847 i 6027/43
Pietruszka 1Kielcelew. 228, dół 1672 km pncPołaniec5402/43
Pietruszka 2Kielcelew. 220, dół 1858 km pnc-zachPołaniec5847/43
GeorginiaKielcepr. 141, gór. 669 km zachZawichost5402/43
Tatarak 1Krakówpr. 18, gór. 1175 km pnc-zachJędrzejów5402/43
Tatarak 2Krakówpr. 43, gór. 1374 km zach Potok5847/43
Tulipan 1Krakówpr. 21, gór 8016 km pncJędrzejów5402/43
Tulipan 2Krakówpr. 25, gór. 8913 km pncJędrzejów5847/43
Tarnina 1Kielcelew. 38, gór. 1239 km płdChęciny5402 i 6027/43
Tarnina 2Kielcelew. 49, gór. 109 7 km płd -wschChęciny5847 i 6027/43
Trawa 1Kielcelew. 35, gór. 14012 km pnc-zachPińczów5402 i 6027/43, 5992/44popr.
Trawa 2Kielcelew. 22, gór 1289 km płd-wschMiąsowa58478 i 6027/43
JaśminRadompr. 103, gór. 2109 km pnc-zachPuławy5402/43
MariaWarszawalew. 3, góra 3617 km zachCiechanów 6027/43
OlejKrakówlew. 135, gór 7215 km zachCzęstochowa5532/43
ZapadkaLwówpr. 52, gór 9714 km płd-wschLwów Gł.6599/43
Granatnik 1Lwówpr. 152, gór. 4821 km zachLwów Gł.6599/43
Granatnik 2Lwówpr. 146, gór. 6820 km zachLwów Gł.6599/43
TopazZamośćpr. 20, gór. 2418 km pnc-zachWłodzimierz7312/43, 2848/44popr.
ZawiasaPłockpr. 31, dół 2218 km płd-wschŁowicz7213/43
LolaŁomżalew. 178, dół 4721 km pnc-wschPrzasnysz7213/43
SiodłoZamośćpr. 69, dół 6738 km pncLwów7395/43
OstrogaLwówpr. 67, gór. 17234 km płdLwów7395/43, 1408/44popr
KufelWarszawapr. 65, dół 1021 km płd-zachSiedlce130/44
Zamek 1Lwówpr. 25, gór. 8418 km płd-wschLwów7462/43
Zamek 2Lwówpr. 46, gór. 8814 km płd-wschLwów7462/43
BombaTarnopollew. 227, gór. 7428 km wschZłoczów7462/43
ImbrykWarszawalew. 207, gór. 18915 km pnc-zachTłuszcz325/44 i 582/44
KonwaliaRadomlew. 200, dół 11410 km płd-wschRadom325/44 i 582/44
TarkaWarszawalew. 56, dół 8715 km pncGrodzisk582/44
SuszkaPłockpr. 40, dół 808 km zachSochaczew582/44
PrzyciskPłockpr. 10, dół 577 km płd-wschSochaczew582/44
KoperRadomlew.33, dół 1179 km płd-zachWolanów5992/44popr
KoniczynaRadomlew. 196, dół 907 km wschWierzbica582/44
KonopieRadomlew. 165, gór 1835 km zachJedlińsk5992/44popr.
RubinZamośćpr. 7, góra 309 km pnc-zachWłodzimierz582/44
RakietaTr-pollew. 45, gór. 14146 km płd-wschLwów582/44
TorpedaTr-pollew. 199, gór. 3624 km pnc-wschZłoczów582/44
ŁadownicaLwówlew. 164, gór. 8217 km wsch Przemyśl582/44
Żaba 1Wilnopr. 201, dół 1342 km płd-wschM. Soleczniki582/44
Żaba 2Wilnopr. 193, dół 1255 km pnc-wschWlk. Soleczniki582/44 i 811/44
Jaszczurka 1Wilnolew. 117, dół 9315 km płd-wschSt. Olkienniki582/44
Jaszczurka 2Wilnolew. 106, dół 9512 km płd-wschSt. Olkienniki582/44
HełmLwówpr.. 53, gór. 9814 km płd-wschLwów582/44 i 911/44
HolownikTr-pollew. 139, gór. 3665 km wschLwów607/44
PasLwówlew. 177, gór. 6422 km pnc-wschPrzemyśl582/44 i 911/44
JastrząbNowy Sączpr. 199, gór. 1217 km płdJasło607/44
DziewannaRadompr. 154, dół 683 km płn-zachLipsko5623/44 popr.
DziurawiecRadompe. 223, dół 659 km pnc-wschIłża911/44
PochodniaRadomlew. 82, gór. 9719 km płd zachGrójec911/44
KarafkaRadompraw. 128, gór.4915 km płd-wschGarwolin911/44
GorczycaKielcepr. 179, gór. 354 km pnc-wschCmielów911/44
Osika 1Krakówlew. 236, gór. 1269 km wschPoraj911/44
Osika 2Krakówlew. 225, gór. 1009 km pnc-wschPoraj911/44
Oleander 1Krakówlew. 264, gór 275 km zachBorowno5992/44popr
Oleander 2Krakówlew. 218, gór. 2219 km pnc-wschCzęstochowa911/44
Orzech 1Krakówpr. 226, gór. 8618 km płd-wschCzęstochowa911/44
Orzech 2Krakówpr. 222, gór 7817 km wschCzęstochowa911/44
Goździk 1Kielcepr. 170, gór.1710 km pnc-wschCmielów911/44
Goździk 2Kielce pr. 177, góra 611 km pnc-wschCmielów911/44
Dąb Radomlew. 208, dół 837 km pncIłta672/44
WodaKrakówlew. 250, dół 9015 km płd-zachOlkusz5021/43 zmien. 672/44
JarząbRadompr. 155, dół 1247 km płd-wschZwoleń911/44
JerzynaRadompr. 203, gór. 12013 km pnc-zachKozienice911/44
JabłońRadomlew. 225, gór. 16011 km płd-wschDobieszyn911/44
Cebula 1Radomlew. 63, dół 10916 km pnc-wschKońskie911/44
Cebula 2Radomlew. 98, dół 10425 km pnc-wschKońskie911/44
Gladiolus 1Kielce pr. 192, gór. 626 km płdCmielów911/44
Gladiolus 2Kielcepr. 183, gór. 525 km płd-wschCmielów911/44
CynamonŁódźpr. 17, dół 7310 km zachKońskie1013/44popr.
KrataŁódźpr. 25, góra 767 km płd-wschSkierniewice1383/44, 12758/44popr.
LisLublinlew. 128, dół 727 km płd-zachRejowiec1408/44
SokółZamośćpr. 34, gór. 1149 km wschMszana Dolna1408/44
ŚcigaczLwówlew. 221, gór. 9234 km wschPrzemyśl1408/44
PlasticLwów pr. 241, gór. 186 km zachJaworów1408/44
MiednicaWarszawapr. 65, dół 4815 km płd-zachSiedlce1573/44
KretZamośćlew. 95, gór. 3932 km płd-zachKrasnystaw1609/44
LiniowiecŁucklew. 50, dół 4014 km wschKamionka Strumiłowa1609/44
GuzikLwówpr. 193, gór. 5710 km pnc-zachGródek Jag.1609/44, 5313popr.
LinjaWarszawalew. 26, dół 1025 km pnc-zachBłonie1383 i 1789/44
WartaŁódźpr. 61, dół 10929km płd-wschPiotrków1609/44 zm. 3313/44popr.
MuszkaLwówpr. 171, dół 1549 km płd-wschDrohobycz1609/44
DzikZamośćlew. 97, gór. 835 km płnc-zachZamość1408/44
ProchTr-pollew. 118, dół 14412 km płd-zachBrzeżany1850/44
KrawatLwówlew. 230, gór. 38 km pncJaworów1850/44
LotniskowiecLwówpraw. 10, dół 1219 km płdChodorów1850/44
KanonierkaTr-pollew. 56, gór. 10543 km płd wschLwów1850/44, 2612/44
PancernikLwówpr. 33, dół 16919 km płdBóbrka1850/44, 2612/44
KawkaCieszynpr. 90, góra 5316 km płd-zachWieliczka1982/44dawniej bastion
KominRadomlew. 178, gór. 886 km płd-zachWarka2017/44
KloszRadomlew. 128, gór. 11823 km płdGrójec2017/44
KieliszekRadomlew. 70, gór. 1621 km pnc-zachGrójec2017/44, 12758/44popr.
TapczanWarszawalew. 13, dół 267 km zachPiaseczno2295/44
DynamitT-pollew. 14, dół 1495 km wschChodorów2292/44
NaramiennikLwówpr. 213, gór 284 km płd-zachJaworów2292/44 i 2612/44
BukŁódźlew. 281, dół 4810 km pnc-wschRadomsko2453/44
BrzozaŁódźlew. 308, dół 4616 km pnc-wschRadomsko2453/44
BananŁódźlew. 324, dół 2020 km wschRadomsko2453/44
BaobabŁódźlew. 200, dół 518 km płd-zachRadomsko2453/44
OdraŁódźpraw. 91, dół 16418 km wschPiotrków2453/44
WisłaŁódźpraw. 61, dół 10826 km płd-wschPiotrków2453/44 5965/44popr.
KwasKrakówlew. 186, dół 15010 km płd-zachDąbrowa Górnicza1791/44
NaftaKrakówlew. 131, gór. 426 km pnc-zachCzęstochowa1791/44
MyśliwiecLwówpr. 109, gór. 11318 km płdLwów2492/44
TrotylLwówpr. 165, dół 23218 km płdGródek Jagielloński2492/44 i 2612/44
KabłąkT-pollew. 19, gór. 583o km wschLwów2636/44
KosKrakówpr. 19, dół 5524 km pnc-wschKraków2844/44, 3113/44bastion, popr.
OgierRadompr. 108, dół 668 km pnc-zachOpole2844/44
KlaczRadompr. 101, dół 8623 km płdPuławy3109/44, 56032/44popr.
OwcaRadompr. 48, dół 9717 km pnc-wschOpole3109/44
ColtLwówlew. 171, gór 16713 km pnc-zachSambor3295/44
BagnetLwówlew. 183, gór 11113 km płd-zachMościska3295/44
BrowningLwówpr. 97, gór. 12721 km płd. Lwów3295/44
DzidaLwówpr. 160, dół 10511 km płd-wschDrohobycz3478/44
ŁukLwówpr. 81, dół 10511 km płc-wsch Stryj3847/44popr.
Palma 2Kielcepr. 228, gór. 1687 km płn-zachOsiek4087/44
PelikanLwówlew. 92, gór. 4810 km pnc-zachPrzemyśl4205/44
BażantNowy Sączpr. 5, gór 8227 km pnc-wschKrosno4205/44
KordLwówpr. 175, gór. 935 km płd-zachGródek Jagielloński4249/44
NaganLwówpr. 165, gór. 14011 km płd-wschRudki4249/44
SztucerLwówpr. 162, gór. 12412 km pnc. wschRudki5811/44popr.
WisLwówlew. 156, gór. 16717 km pnc. zachSambor5313/44
KołczanLwówpr. 64, dół 11418 km pnc-wschStryj5313/44
GrotLwówpr. 34, gór. 9318 km płd-wschLwów5361/44
DebikRadompr. 147, dół 387 km płd-wschLipsko5623/44
DokrzynekRadompr. 167, dół 1710 km płd-wschSienno5623/44
WróbelKielcepr. 95, dół 8521 km płd-zachRzeszów5623/44
SasłataKielcelew. 174, dół 2327 km pnc-wschSzydłów5623/44
DerkaczNowy Sączpr. 146, gór. 496 km zachStrzżów5623/44
BóbrZamośćlew. 123, gór 6928 płd-zachKrasny Staw6032/44
HijenaLublinpr. 181, dół 8611 km pnc-wschChełm6032/44
IzbaRadompr. 92, dół 10316 km płdPuławy6032/44
JaguarLublinpr. 152, dół 4013 km płd-wschChełm6032/44
OcelotZamośćpr. 177, gór. 2222 km płd-wschChełm6032/44
SobolLublinlew. 42, gór 8621 km płd-wschŁuków6032/44
SeradelaRadompr. 235, gór. 1066 km płd-zachMagnuszew5992/44
SiewkaKrakówpr. 53, dół 17916 km pnc-wschMiechów6032/44
BzuraŁódźpr. 92, gór 749 km pnc-wschKoluszki5965/44
KomoraLwówpr. 73, gór. 10213 km płdLwów5965/44
NewaŁódźpr. 133, dół 8919 km płd-wschPiotrków5965/44
NidaŁódźpr. 123, dół 6328 km płd-wschPiotrków5965/44
RudawaŁódźlew. 83, dół 3512 km zachDziałoszyn5965/44
SekwanaŁódźlew. 168, dół 1126 km płd-wschRusiec Łódzki5965/44
SkawaŁódźpr. 7, gór. 11633 km płd-wschSkierniewice5965/44
WieprzŁódźpr. 41, dół 12034 km płd-wschPiotrków5965/44
ŻywicaCieszynpr. 144, gór. 7215 km pnc-zachMyślenice5965/44
AnanasRadomlew. 40, gór. 1237 km pnc-zachNowe Miasto7233/44
AsterRadomlew. 84, gór. 8910 km pnc-zachGoszczyn7233/44
AkacjaRadomlew. 53, gór 646 km pnc-wschBiała7233/44
AgawaRadomlew. 75, gór. 3612 km płd-wschMszczonów7233/44
AgrestRadomlew. 95, gór. 56 km zachTarczyn7233/44
ArnikaRadomlew. 145, gór. 59 km wschTarczyn7111/44
CyrankaKielcelew. 44, dół 695 km pnc-zachKoszyce7111/44
SępNowy Sączlew. 51, gór. 5518 km płd-wschBochnia7111/44
OgórekKrakówpr. 188, gór. 1188 km pnc-zachJanów7545/44
LiśćKrakówpr. 67, gór. 124 km płdOleszno7545/44
LelekNowy Sącz pr. 76, gór. 4231 km pnc-wschKrosno9015/44
BekasNowy Sączpr. 92, gór. 5126 km pnc-wschKrosno9015/44
GęśLwówlew. 73, gór 5115 km pnc-zachPrzemyśl9015/44
GawronLwówlew. 25, gór. 3132 km pnc-zachPrzemyśl9015/44
GilLwówlew. 5, gór. 3038 km pnc-zachPrzemyśl9015/44
LarwaRadomlew. 103, gór 2Bila 26-04-44
LosWarszawalew. 155, gór. 368Bila 26-04-44
Kruk Cieszynpr. 55, gór. 7914 km płd-wsch Myślenice9113/44
MalwaRadomlew. 56, dół 127 km pnc-wschMniów9360/44
LucernaKrakówgór. 97, pr. 1153 km pnc-zachSecemin9597/44
KaktusRadomlew. 218, dół 9710612/44
KlonRadomdół 111, lew. 1878 km płd-zachRożki10731/44popr.
BurakŁódźgór. 96, pr. 1965 km pnc-wsch Janów9392/44popr.
OgnichaKrakówgór. 96, pr. 1965 km pnc-wschJanów11331/44prawd. Stare Ognichy, popr.
OwocKrakówgór. 75, pr. 1522 km zachPrzyrów11331/44, 12789/44popr.
BambusKrakówgór. 4, pr. 15712 kmKrzelów11331/44wypada 14 km
RopaCieszynlew. 85, gór. 53 km pnc-zachPawłowice11526/44
SokKrakówlew. 250, dół 8911 km płn-zachTrzebinia11528/44, 12145/44popr.
PiernikPłockdół 50, pr. 274 km płd-wschst. Leonów12758/44
ŻarówkaRadomgór. 7, lew. 14514 km pnc. zachst. Chynów12758/44
ZamekRadomgór. 42, lew. 86 km pncBabsk12758/44
KluczŁódźgór. 37, pr. 368 km płd-wschSkierniewice12758/44
Lilia IIKrakówgór. 131, pr. 1523 km płd-zachNakło12769/44
Bratek IIKrakówgór. 9, pr. 1859 km pnc-zachŻytno12769/44
BarwinekKraków gór. 16, pr. 1765 km płd-zachŻytno12769/44
IndykCieszyngór. 72, pr. 16415 km płn-wschWadowice263/45
RYGIELŁódźpr. 63, gór. 5213 km płd-zachSkierniewice 4496, 4691 i 4722/43II
OBRAZWarszawapr. 177, dół 12812 km płd-wschTłuszcz4503/43II
WANNAWarszawapr. 47, dół 10715 km płd-zachSokołów4503/43 i 130/44II
KUFERWarszawapr. 134, gór 7511 płd-zachOstrów Mazowiecka4503/43II
PIERZYNAWarszawapr. 213, dół 591o km płd-zachMińsk Mazowiecki4503/43II
DZBANWarszawapr. 21, dół 2410 km płdSiedlce4503/43III
PANTERARadompr. 145, gór. 1395 km płd-zachŻyczyn4503/43III
LEWRadompr. 122, gór. 1342 km wschŻyczyn4503/43II
GORYLRadompr. 157, gór 1094 km płd-zachSobolew4503/43II
BARANRadompr. 27, dół 2728 km płdNałęczów4503/43II
PIESRadompr. 7, dół 8313 km płd-wschNałęczów4503/43III
KOTLublinlew. 107, dół 13924 km pnc-wschLublin4833, 5321/43 i 838/44III, błędnie KIJ
KOZALublinlew. 40, dół 2518,5 km płdLublin4833/43III
WILKZamośćlew. 167, gór. 3212 km płd-zachKrasnystaw2729/44, 6032/44III, popr.
TURZamośćlew. 142, gór. 4520 km płd-zachKrasnystaw4833/43 i 911/44, 2729/44III, popr.
MIKAKowellew. 41, dół 5016 km płd-zachKowel4784/43 i 951/44II
KAMIEŃŁuckpr. 170, gór 4723 km pnc-wschŁuck4784/43 i 951/44II
AMETYSTŁucklew. 189, gór 9814 km zachŁuck4784/43 i 951/44II
WAPIEŃŁuckpr. 152, gór. 3330 km pnc-wschŁuck4784/43 i 951/44, 4784, 5056/43II
HAMAK 1Warszawalew. 102, dół 11515 km pnc-zachWarszawa Zachodnia4503/43 i 5256/43, 7998/44II, popr.
HAMAK 2Warszawalew. 70, dół 12115 km pnc-zachWarszawa Zachodnia4503/43 i 5256/43, 4917/43, 7998/44II, popr.
PODUSZKAWarszawapr. 226, dół 188 km płd-wschOtwock4971, 5257/43, 423, 500/44II
STOLNICAWarszawapr. 260, gór. 1937 km pncRadzymin4971/43II
PRZETAKWarszawapr. 180, gór. 1536 km wschWyszków4971/43 i 4326/43II
ZEBRARadompr. 91, gór. 12512 km wschŻyczyn4916/43III
NIL 1Łódźpr. 143, dół 1104 km wschRozprza5021/43II
NIL 2Łódźpr. 133, dół 9019 km płd-wschPiotrków5021/43II, zm. 1383/44 popr.
PINA 1Łódźpr. 133, gór. 1673km pnc-wschBaby5021/43II
PINA 2Łódźpr. 135, gór. 18112 km pncPiotrków5021/43II
KOLIBER 1Krakówpr. 10, dół 2915 km pnc-zachBochnia5021/43 i 5135/43III
KOLIBER 2Kielcelew.13, dół 2611 km pncBochnia5700 i 5135/43III
KANAREK 1 Krakówpr. 88, gór. 19814 km pnc-zachMiechów5021 i 5135/43III
KANAREK 2Krakówpr. 75, gór. 18317 km pnc.Miechów5021 i 5135/43III
TRZNADEL 1Kielcelew. 91, dół 6627 km pnc-zachTarnów5021 i 5135/43III
TRZNADEL 2Kielcelew. 107, dół 5020 km pnc-zachTarnów5021 i 5135/43III
NUREK 1Kielcepr. 140, dół 19017 km płdSandomierz5021 i 5135/43III
NUREK 2Kielcepr. 149, dół 19217 km płdSandomierz5021 i 5135/43III
MODRZEW 1Radomlew. 76, dół 514 km płd Suchedniów5118/43III
MODRZEW 2Radomlew. 55, dół 2520 km zachSuchedniów5118/43III
CYPRYS 1Radomlew. 100, dół 10414 km zachJastrząb5118/43III, pr. trwale spalona
CYPRYS 2Radomlew. 64, dół 8515 km pnc-wschKońskie5118/43, 10616/44III, popr.
CYPRYS 3Radomlew. 53, dół 689 km wschKońskie5421/43III
GŁÓGKrakówpr. 108, gór. 3313 km pnc-zachWłoszczowa5118/43III
NIETOPERZKielcepr. 176, dół 18711 km płd-zachTarnobrzeg5326/43III, w tym miejscu rej. zapas Kolano
MEWA 1Kielcelew. 27, dół 6815 km płdSkalmierz5021/43III
MEWA 2Kielcelew. 30, dół 1174 km płd-wschSkalmierz5021/43III
PASZKOT 1Kielcepr. 30, dół 557 km pncŁańcut5021/43III
PASZKOT 2Kielcepr. 17 dół 578 km pncŁańcut5021/43N 50°09′55″ E 22°16′07″III
WALIZAWarszawapr. 177, gór. 1299 km pnc-wschWyszków4326, 5531/43II
RYBITWA 1Nowy Sączpr. 34, gór. 6225 km pnc-wschKrosno5021/43III
RYBITWA 2Nowy Sączpr. 41, gór. 5435 km pnc-wschKrosno5021/43III
RASZKA 1Nowy Sączpr. 157, gór. 1828 km pnc-wschJasło5021/43, l.dz. 1982/44III, popr.
RASZKA 2 ?Nowy Sączpr. 190, gór. 928 km pncJasło5021/43 ?III, popr.
PARDWA 1Nowy Sączpr. 1, gór. 115 km płd-zachPrzeworsk5021/43N 49°59’22” E 20°19’53”III
PARDWA 2Nowy Sączpr. 1, gór. 516 km płd-zachPrzeworsk5021/43III
PERLICZKA 1Lwówlew. 4, gór. 28 km płdPrzeworsk5021/43III
MICHAŁ 1Białystoklew. 96, dół. 1827 km płd-zachBiałystok5380/43III
MICHAŁ 2Białystoklew. 90, dół 1229 km płd-zachBiałystok5380/43III
WYDRABrześćlew. 200, dół 5014 km pnc-wschBiała Podlaska5402/43II
FOKABrześćlew. 170, dół 5313 km pncBiała Podlaska5402/43II
KROWALublinlew. 10, dół 7313 km płd-zachLublin5402/43III
SZCZURZamośćlew. 43, góra 931 km pncJanów5402/43II
JASKÓŁKA 1Nowy Sączpr. 200, gór. 797 km pncJasło5402/43III
JASKÓŁKA 2Nowy Sączpr. 206, gór. 6212 km pncJasło5402/43N 49°47′33″ E 21°29′54″III
SIKORA 1Cieszynpr. 11, gór. 15323 km pnc-wschNowy Targ5402/43III
SIKORA 2Cieszynpr. 2, gór. 16124 km pnc-wschNowy Targ5402/43III
SROKA 1Cieszynpr. 57, gór. 13419 km pnc-wschNowy Targ5402/43III
SROKA 2 Cieszynpr. 55, gór 14716 km pnc-wschNowy Targ5402/43III
KOLBAZamośćpr. 148, dół 1530 km pnc-zachLwów6599/43II
WACŁAWWarszawapr. 64, gór. 513 km zachZambrów7061/43IV
JERZYŁomżapr. 22, dół 5511 km wschŁomża7061/43IV
BOGUSŁAW 1Brześćpr. 204, dół 7020 km pnc-zachBrześć nad Bugiem7258/43III
BOGUSŁAW 2Brześćpr. 113, dół 8818 km pnc-wschBrześć nad Bugiem7158/43III
DYMITR 1Brześćpr. 133, dół 112 km płd-wschBrześć nad Bugiem7158/43II
DYMITR 2Brześćpr. 93, dół 2417 km płd-wschBrześć nad Bugiem7158/43II
GAWEŁWarszawapr. 49, góra 69 km zachZambrów7312/43III
KAZIMIERZBiałystoklew. 138, dół 16015 km płd-wschGoniądz7312/43III
ZENONBrześćlew. 98, góra 748 km pnc-zachBrańsk7312/43III
AGATKowellew. 134, dół 1424 km płd-wschKowel582/44II
ZASKRONIEC 1Wilnolew. 137, gór. 17525 km płd-zachWilno582/44II
ZASKRONIEC 2Wilnolew. 147, gór 16822 km płd-zachWilno582/44II
MIRT 1Kielcelew.119, gór. 673 km płnc-zachDaleszyce911/44, 5992/44, 2268/44II, popr.
MIRT 2Kielcelew. 108, gór. 6714 km płd-wschKielce911/44II
HIPOPOTAMZamośćlew. 100, gór 9134 km zachZamość672/44, 6032/44III, popr.
BORSUKLublinlew. 57, gór. 4215 km płd-zachŁuków672/44III
TCHÓRZLublinlew. 32, gór. 11027 km płd-wschŁuków672/44, 6032/44III, popr.
MAPAWarszawapr. 128, dół 12625 km płd-wschTłuszcz672/44II
GZYMSWarszawapr. 105, dół 2025 km płd-wschMińsk Mazowiecki672/44II
JEMIOŁARadompr. 192, dół 1528 km pnc-zachZwoleń672/44II
ZYDELBrześćlew. 10, dół 12613 km płd-wschSokołów582/44, 672/44II
DALIARadompr. 221, dół 10418 km płd-zachZwoleń911/44II
KLAMKAŁódźpr. 59, góra 288 km zachSkierniewice4503/43, 6266/43II
KANAPAWarszawalew. 189, dół 926 km płd-wschWarszawa4326/43, 325/44II
DIAMENTLublinpr. 103, dół 8930 km pnc-wschChełm4784/43, 5056, 518/44II
KRZEMLublinpr. 95, dół 6830 km wschChełm4784/43, 7314/43II
TOPOLA 1Krakówpr. 35, gór 10211 km pnc-zachJędrzejów5118/43, 6651/43, 5992/44II, popr.
TOPOLA 2Krakówpr. 38, góra 8416 km pnc-zachJędrzejów5118/43, 6651/43II
RARÓGNowy Sączpr. 15, góra 6437 km zachPrzemyśl1899/44III
POLANALublinpr. 45, gór. 2917 km płd-wschLuboml2730/44IV
TOPAZzm. baston - patrz placówki2432/44II
WRONA Kielcelew. 232, dół 8112 km płd-zachMielec3109/44II
SUWAKZamośćpr. 156, dół 1531 km pnc-zachLwów3113/44III
PAŁASZT-pollew. 24, gór. 10834 km płd-wschLwów3113/44II
LAMARadompr. 61, dół 710 km płdPuławy3259/44, 6032/44 II, popr.
KUNARadompr. 38, dół 1419 km płd-wschOpole3259/44II
KANGURRadompr. 51, dół 4810 km płdOpole3259/44II, wypada wsch., popr.
SARNARadompr. 79, dół 316 km płd-zachOpole3259/44II
PAPUGAKielcelew. 110, dół 4421 km pnc-wschTarnów3259/44III
LASEKLublinpr. 54, dół 1321 km płd-wschLuboml3338/44, 6032/44IV, popr.
TAPIRZamośćlew.170, gór. 10225 km zachZamość3754/44, 3788/44VI, popr.
KARABELALwówpr. 34, dół 8918 km płd-wschStryj3847/44, 5311II, popr.
KOSzm. na bastion3113/44II
PERKOZKielcepr. 22, dół 9831 km pnc-wschRzeszów5205/44II
PINGWINZamośćlew. 27, dół 5435 km pnc-wschRzeszów4205/44II
SOWANowy Sączlew. 140, gór. 11318 km pnc-wschNowy Sącz4205/44II
BOCIANNowy Sączpr. 75, gór 10020 km pnc-wschKrosno4205/44II
SÓJKACieszynpr. 1, gór 13018 km wschMszana Dolna4583/44III
GŁUSZECRzeszówpr. 99, dół 8621 km płd-zachRzeszów5311/44II
CZYŻYKRzeszówpr. 102, dół 5213 km płd-zachRzeszów5311/44II
JEŻYKNowy Sączpr. 184, gór. 7011 km płd-wschJasło5311/44III
KABŁĄK 2Lwówpr. 15, gór 6720 km wschLwów5313/44II
STOKŁOSAKielcelew. 167, dół 2026 km płd-wschSzydłów5623/44II
PAWZamośćlew. 97, dół 3510 km pnc-wschJarosław5623/44III
BRENLwówpr. 167, gór 15723 km pldGródek Jagielloński5759/44II
CEKINIARadomlew. 2, dół 867 km pnc-wschKońskie5992/44II
DRACENARadompr. 218, dół 233 km płd-wschGrabowiec5992/44II
GRUSZKAKielcelew. 198, gór. 916 km płd-wschŁagów5992/44II
LIMBAKrakówpr. 115, gór. 334 km pnc-zachKurzelów5992/44II
SAŁATARadompr. 193, dół 1518 km pnc-zachZwoleń5992/44II
LAWAKrakówpr. 158, dół 14314 km pnc-wschOlkusz5965/44III
NOTEĆŁódźpr. 136, dół 11910 km pld-wschPiotrków5965/44II
SANRadomlew. 23, gór. 7327 km płd-wschSkierniewice5965/44II
SZAKALLublinlew. 230, dół 712 km pnc-wschRejowiec5965/44II
WEZERAŁódźpr. 33, dół 10437 km płd-wschPiotrków5965/44II
GRONOSTAJLublinlew.18, gór. 6914 km płd-wschŁuków6032/44II
LASKARadompr. 51, dół 240 km płd. zachLublin6032/44III
SZPAKKrakówpr. 269, dół 19519 km płd-wschZawiercie6550/44
JASTRZĄBKrakówpr. 121, dół 29710,5 km płdSzczekociny6550/44II, prawd. dół 197
GOŁĄBKrakówpr. 6, dół 9817 km pln-wschSłomniki6550/44II
SKOWRONKrakówpr. 36, dół 1018 km płnc-wschSłomniki6550/44II
STRUŚKrakówpr. 137, dół 10413 km pnc-wschOlkusz6550/44II
ODWETKrakówpr. 99, dół 203 km płd-zachKraków6550/44II
RAKWarszawazach skraj lasu Kabaty12 km płdWarszawa6901. 5902
LINWarszawawsch skraj lasu Kabaty12 km płdWarszawa6901. 5902
KARPWarszawapnc skraj lasu Kabaty12 km płdWarszawa6901. 5902
SUMWarszawapłd skraj lasu Kabaty12 km płdWarszawa6901. 5902
HAMAKWarszawa7 km pnc-zachWiersze6870/44
REJON BĄKKrakówprzerwa między laskiem w zagajniku Zaryszyn7029, 7037/44środek po osi Brzezinki - Zaryszyn
PIASECZNOWarszawalew. 171, dół 76 km płd-wschPiaseczno7068/44
BORÓWKAKrakówpr. 163, gór. 144 km płdZyto7098/44
ROBOT 2Kielcelew. 25, gór. 817 km pnc-zachKielce7323/44rej. zasadniczy
REJON DWARadomlew. 59, dół 2211 km pnc-zachZagnańsk7323/44rej. zapasowy
LEPNICAKrakówpr. 176, gór. 1325 km pnc-wschNelow7544/44
CYKORIARadomlew. 48, dół 8010 km pnc-wschKońskie7768/44 II, jak Cynamon
DYNIARadompr. 306, dół 669 km płd-zachWierzbice7768/44III
CENTURIARadomlew. 65, dół 10519 km pnc-zachSzydłowiec7768/44II
DRZAZGARadompr. 295, dół 4610 km pncStarachowice7768/44III
LENKrakówgór. 124, pr. 1116 km pnc-wschSzczekociny7768/44II ?
LUBCZYKKrakówgór. 108, pr. 17010 km płd-zachKoniecpol7768/44II
LEWKONIAKrakówgór. 118, pr. 1379 km pnc-zachSzczekociny7768/44II
HALINAKielcelew. 153, gór. 1057 km pncRaków7768/44III
STYRRadomlew. 65, gór. 9040 km płd-wschSkierniewice7884/44III
OKAŁódźpr. 75, gór. 13733 km pnc-wschPiotrków7884/44III
BUGŁódźpr. 87, gór 849 km pnc-wschKoluszki7746/44
CHOCHLA 2Warszawalew. 82, dół 1207998/44
WOLICARadomlew. 42, dół 13036 km pnc st. Skarżysko8004/44IV
GRABŁódźlew. 199, dół 11653 km płd-zachŁódź8006/44II, wg. depeszy 45 km
WISŁOKAŁódźlew. 163, dół 15745 km zachPiotrków8006/44II, wg. depeszy 36 km
WOŁGAŁódźpr. 63, dół 5926 km zachKońskie8006/44II, 10526/44, popr.
WILJARadomlew. 63, dół 8924 pnc-zachSkarżysko8036/44IV
NERŁódźpr. 198, dór 1175 km płd-zachst. Łódź Chojny8439/44
nazwa nieodczytanaŁódźgór 89, pr. 2173 km zachŁódź Kaliska8439/44
BALDÓWKAŁódźpr. 183, gór 953 km płdWidzew8439/44
OLECHOWKAŁódźpr. 211, gór 686 km pncŁódź Kaliska8439/44
BZURAŁódźpr. 185, gór 696 km pnc-wschŁódź Fabryczna8439/44
MIAZGAŁódźpr. 156, gór 992 km wschst. Andrzejow8441/44
SANŁódźpr. 213, gór 505 km pnc-zachZgierz8441/44
GRODKAŁódźpr. 243, gór 1273 km zachPabianice8441/44
WIDAWKAŁódźpr. 229, gór 1424 km płcPabianice8441/44nanies. na mapę gór 142
UTRATAŁódźpr. 271, gór 1585 km płd-wschŁask8441/44
NIECIECZŁódźlew. 144, dół 1423 km płd-zachWidawa8441/44
MROGAŁódźpr. 94, gór 753 km pnc-wschRogów8441/44
ZIELONAŁódźlew.9, dół 18342 km płd-zachZduńska Wola8442/44II
GNIDAPłockpr. 220, dół 629 km pncst. Łódź8442/44II
DUNAJŁódźlew. 50, dół 12310 km pncWieluń8442/44II, jak Wołga, dep. 8006/44, popr.
GRABIAŁódźlew. 199, dół 11637 km płd-zachZduńska Wola8442/44II, wg. depeszy 45 km, jak GRAB, popr.
LENAŁódźlew. 163, dół 1578443/44II, jak WISŁOKA, dep. 8006/44
REZEDAKrakówpr. 52, gór 96 km pnc-wschOleszno8501/44
ROBOT 3Radomlew. 6, dól 510 km zach.Mniów8350/44
RÓŻARadomlew. 18, dól 58 km zachMniów8350/44
ROSICZKARadomlew 29, dól 246 km pnc-zachMniów7866/44
ROZMARYNKrakówpr. 103, gór. 1006 km płd-wschSecemin8749/44
MORELAKielcelew. 31, gór. 605 km pncChęciny8590/44
KIERBASKAPłocklew. 34, dół 13514 km pncst. Kramsk8845/44
NOTEĆ (2)Płocklew. 36, dól 716 km płdKramsk8845/44
LUBIENKAPłockpr. 195, dół 1425 km płdGostynin8845/44
LUBIENIECPłockpr. 228, dół 975 km pncKutno8845/44
SKRWAPłocklew. 185, dół 326 km pnc-zachŁęczyca8845/44
KRAKOWAŁódźlew. 100, dół. 13721 km pnc-wschWieluń8852/44
LUCIAZAŁódźlew. 112, dół 11620 km pnc-wschWieluń8852/44
PROSNAKalisz - Wrocławpr. 32, dól 2744 km wschKalisz8852/44wypada 9 km
CHRZĄSTÓWKAKalisz - Wrocławpr. 42, gór. 2021 km pncKalisz8852/44
OCANIAKalisz - Wrocławpr. 20, dół 28818 km płd-wschKalisz8852/44wypada 13,5 pnc-wsch
SLUDNIAPłocklew. 85, dół 13810 km pncLipie Góry8852/44
BOBRZYNKAŁódźpr. 185, gór. 15316 km płd-wschst. Pabianice9043/44
UOLBORKAŁódźpr. 36, gór. 999 km pnc-zachPabianice9043/44
PSZANAŁódźpr. 292 gór. 7410 km pnc-wschOtok9043/44
TELESZYNŁódźpr. 255 gór. 8623 km pnc-wschOtok9043/44
MOSZCZENICAŁódźpr. 211, gór 425 km pnc Zgierz9043/44wypada pnc-wsch 6 km
PILICAŁódźpr. 197 gór 524 km pnc-wschZgierz9043/44wypada wsch 6 km
SWEDRNIAŁódźlew. 53, gór 22222 km płd-zachSieradz9044/44
WIERNICAŁódźlew. 47, dół 1086 km pnc-zachWieluń9044/44
PYSZNAŁódźlew. 73, dół 988 km pnc-wschWieluń9044/44
OLEŚNICAŁódźlew. 65, dół 697 km płd-wschWieluń9044/44
ŁUŻYCAKalisz - Wrocławpr. 25, dół 11710 km pnc-zachCzstary9044/44
PISIAŁódźlew. 40, dół 3018 km płdWieluń9044/44
LISWARTAŁódźlew. 105, dól 449 km zachDziałoszyn9044/44
CZARNAŁódźpr. 105, gór 993 km pnc-wschst. Koluszki9051/44
RAWKAŁódźpr. 89, gór 908 km pnc-wschKoluszki9051/44
IWARZAŁódźlew. 75, gór. 1545 km płd-zachSieradz9051/44
IOTENAŁódźlew,. 96, gór 1355 km pnc-wschSieradz9051/44
GRABIA (2)Łódźlew. 127, gór 1415 km zachZduńska Wola9051/44
MYJAŁódźlew. 122, gór. 1608 km płd-zachZduńska Wola9051/44
NOGATŁódźpr. 163, dół 12510 km płdPiotrków9151/44
BIAŁAŁódźpr. 11, gór. 114płd-wschst. Koluszki9290
RZEPAKrakówpr. 75, gór 921o km pnc-zachNaplawice8889/44wypada 12 km od Nagłowice
DĄBRÓWKARadomlew. 142, dół 138 km płd-wschSuchedniów9816/44II
BRDAŁódźpr. 102, gór 6012 km pncst. Koluszki9979/44III
BRYNICAŁódźpr. 114, gór. 2913 km pncst. ROGÓW9979/44
WILGACieszynpr. 10, gór. 15524 km pnc-wschNowy Targ10067 i 10213?
WILGA 1Cieszynpr. 13, gór 14526 km pnc-wschNowy Targ10352/44
CYPRYS 2ARadomdół 89, lew. 5210616/44
SOŁARadomlew. 13, gór. 11914 km płd-wschRawa Mazowiecka11104/44
SEKWANA BRadomlew. 19, gór 9912 km płd-wschRawa Mazowiecka11104/44
OLIWKAKrakówgór. 106, pr. 2306 km zachJanów11331/44II, wg. depeszy gór 186
WÓDKACieszynlew. 231, gór 412 km pnc-wschŻywiec11528/44III, nanies. na mapę 94 gór.
TRUSKAWKAKrakówpr. 537 ?, gór 1766 km wschWodzisław12230/44II, wypada 6 km zachpr 53
NogaWarszawalew. 76, dół 836 km pnc-wschBłonie4503 i 5321/44rejon zapasowy
NosWarszawapr. 154, dół 11317 km pnc-wsch Mińsk Mazowiecki4503 i 5321/44rejon zapasowy
OkoWarszawapr. 197, dół 469 km płd-zachMińsk Mazowiecki4503 i 5321/44rejon zapasowy
UchoPłockpr. 63, dół 1610 km płd-wschŁowicz4503 i 5321/44rejon zapasowy
PalecŁódźpr. 40, gór 6215 km płdSkierniewice4503 i 5321/44rejon zapasowy
Tor (?)Zamośćlew. 140, gór 6124 km płd-zachKrasnystaw4833/43rejon zapasowy
KolanoKielcepr. 176, gór. 18710 km płd-zachTarnobrzeg5021/43rejon zapasowy, w tym samym miejscu bast. NIETOPERZ

 

 

WYKAZ PLACÓWEK ODBIORCZYCH
wg. operacji lotniczych

Tabela poniżej zawiera wykaz placówek odbiorczych, opracowany w oparciu o dane zebrane z wielu źródeł. Dzięki temu udało się ustalić brakujące informacje oraz zweryfikować niektóre błędne dane dotyczące zrzutów. Opierałem się na zachowanych dokumentach oraz danych podawanych w wiarygodnych publikacjach. W wykazie nie uwzględniłem placówek, na które z różnych powodów nie zrzucono skoczków albo zaopatrzenia (nie wykonano zadania). Nie zostały także uwzględnione zrzuty „na dziko” oraz część zrzutów bezpośrednio na Warszawę (podczas Powstania Warszawskiego) gdy zrzutów nie dokonywano na placówki odbiorcze, ale na lokalizacje w mieście, nie mające kryptonimów) – te dane można wyszukać w wykazie operacji lotniczych.

UWAGA – wykaz zostanie zaktualizowany o dane z oryginalnego wykazu Oddziału VI (patrz powyżej)
po rozszyfrowaniu współrzędnych lokalizacyjnych z map

 

Zrzuty-trasy-strefy-227x300 Zrzuty - sezony operacyjne, placówki odbiorcze

Mapa Oddziału VI (Specjalnego) SNW – Trasy i zasięgi zrzutów

Bastion” oznacza placówkę zdolną do przyjęcia zrzutu jednocześnie z więcej niż z jednego samolotu. Wszystkie operacje zrzutowe Cichociemnych mają swój kryptonim, od lutego 1944 zaniechano nadawania kryptonimów operacjom zrzutowym zaopatrzenia (zrzutom materiałowym).

Od jesieni 1943 „znormalizowano” nadawanie kryptonimów placówkom odbiorczym:

  • Obszar Warszawa AK – domowe przedmioty gospodarcze (Chochla, Tasak)
  • Okręg Radom – Kielce AK – rośliny (Klon, Mirt)
  • Okręg Łódź AK – rzeki (Nida, Wisła)
  • Okręg Poznań AK – zboża (Proso, Żyto)
  • Okręg Kraków AK – ptaki (Kanarek, Wilga)
  • Okręg Lublin AK – zwierzęta (Baran, Hipopotam)
  • Obszar Białystok AK – imiona (Bogusław, Wacław)
  • Obszar Lwów AK – uzbrojenie (Browning, Ładownica)
  • Okręg Wołyń AK – minerały (Krzem, Topaz)
  • Okręg Wilno AK – gady, płazy (Jaszczurka, Żaba)

 

wykaz-placowek-GB-266x250 Zrzuty - sezony operacyjne, placówki odbiorcze

Fragment brytyjskiego wykazu polskich placówek

Przy tworzeniu wykazu za najbardziej wiarygodne uznałem dane z opartych m.in. na dokumentach SOE oraz AK (w tym depeszach z placówek) publikacji:  Kajetana Bienieckiego „Lotnicze wsparcie Armii Krajowej”, Andrzeja Pawła Przemyskiego „Z pomocą żołnierzom Podziemia”. Różne źródła podają rozmaite lokalizacje placówek odbiorczych, wykaz zawiera lokalizacje zweryfikowane; różne źródła podają czasem inne nazwy, w wielu publikacjach podawane są też błędne nazwy miejscowości a nawet błędne nazwy operacji lotniczych oraz błędne nazwy placówek odbiorczych. Żmudna kwerenda danych z wielu źródeł pozwoliła wyeliminować prawie wszystkie błędy.

 

Aktualizacja – na początku września 2023 dodałem do tej bazy danych przybliżone dane lokalizacyjne GPS pinpoints – tzn. lokalizację „punktów zrzutowych” wskazywanych pilotom, z brytyjskich dokumentów nt. polskich operacji zrzutu zaopatrzenia dla Armii Krajowej. Niestety, lokalizacja ta nie jest znana w odniesieniu do wszystkich placówek odbiorczych. Podane lokalizacje GPS mogą być nieco inne niż faktyczne miejsce zrzutu.

 

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę.
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

UWAGA – najnowsze dane nt. placówek – patrz projekt:
NA TROPIE ZRZUTOWISK ARMII KRAJOWEJ

Placówka odbiorczaLokalizacja placówkiGPSData operacjiOperacjaUwagi
Balia 122Mordy (28 km)1944-04-03/04zrzut materiałowy
Baran 511
Baran 147
Radlin
Nałęczów (28 km)
1943-10-09/10
1944-04-03/04
Cottage 7zrzut materiałowy
Bagnet 106
Bagnet 229
(bastion)
Pnikut
Mościska (12 km) UKR
N49°43'
E23°10'
(229)
1944-07-03/04
1944-07-09/10
zrzut materiałowy
Bat 610Książenice
Grodzisk Maz. (7 km)
1943-03-14/15Stepzrzut CC
Bąk
(bastion)
Matczyn
Lublin (35 km)
N51°11′
E22°22′
1944-04-15/16Wildhorn I (Most 1)lądowisko
przerzut CC
Błoto (poza)Podstoliska
Tłuszcz (3,4 km)
1942-03-30/31Beltzrzut CC
Bocian 104
(bastion)
Stara Wieś
Krosno (20 km)
N49°43'
E22°01'
1944-05-30/31zrzut materiałowy
Borówka 110
Borówka 208
(bastion)
Rędziny
Włoszczowa (30 km)
N50°58'
E19°38'
1944-04-08/09
1944-09-18/19
zrzut materiałowy
Bór 205Głosków
Garwolin (6,5 km)
1942-10-01/02Hammerzrzut CC
Browning 228
(bastion)
Rudki
Gródek Jagielloński (18 km)
UKR
N49°39'
E23°30'
1944-05-04/05
1944-07-03/04
1944-07-09/10
zrzut materiałowy
Brzoza 217Lipowczyce
Radomsko (16 km)
1944-05-12/13zrzut materiałowy
Buk 201Orzechów
Radomsko (9 km)
N51°01'
E19°31'
1944-09-16/17zrzut materiałowy
Byk 142Zawieprzyce
Lubartów (15 km)
1944-04-03/04zrzut materiałowy
Cekinia 202
(bastion)
Gracuch
Końskie (7 km)
N51°14'
E20°21'
1944-09-16/17zrzut materiałowy
Chmiel 103obok szosy Warszawa - Radom
Białobrzegi (13 km)
1943-01-25/26Bracezrzut CC
Chochla 507
(bastion)
Łubiec
Warszawa (27 km)
(Puszcza Kampinoska)
1943-10-20/21
1944-08-23/24
1944-08-24/25
1944-08-25/26
Cottage 10
(pozostałe zrzuty
w operacjach
bez kryptonimu)
zrzut materiałowy
Chochla-2 702 Z
(bastion)
Truskawka
(Puszcza Kampinoska)
1944-09-01/02zrzut materiałowy
Chochla 703
(bastion)
Ławy
(Puszcza Kampinoska)
N52°18'30"
E20°40'20"
1944-08-15/16
1944-08-16/17
1944-08-20/21
1944-08-23/24
1944-08-24/25
1944-08-25/26
1944-09-10/11
zrzut materiałowy
Colt 101
Colt 230
Nadyby
Sambor (13 km) UKR
1944-07-03/04zrzut materiałowy
Czajnik 204Mokra Wieś
Tłuszcz (8 km)
1943-09-14/15Neon 8zrzut CC
Czyżyk
(bastion)
Budy
Rzeszów (13 km)
1944-07-07/08zrzut materiałowy
ĆmaPuławy (9 km)1943-03-08/09Daisyzrzut materiałowy
Dracena 217Grabowiec
Radom (40 km)
1944-08-01/02zrzut materiałowy
Dywan 200Łowicz (14 km)1943-09-14/15Neon 10zrzut CC
Fasola 802Jarocin (17 km)1943-10-15/16Cottage 56zrzut materiałowy
Foka 243Marianpol
Biała Podlaska (14 km)
1944-04-14/15zrzut materiałowy
Garnek 103widły Narwi i Bugu
Wyszków (8 km)
1943-09-16/17Neon 1zrzut CC
Georginia 214
Georginia 410
Chrapanów
Zawichost (9 km)
N50°49'
E21°44'
(214)
1944-05-21/22zrzut materiałowy
Gęś 953Chąśno
Łowicz (11 km)
1943-03-24/25Doriczrzut materiałowy
Głuszec 301
(bastion)
Zembrza
Rzeszów (22 km)
1944-07-07/08zrzut materiałowy
Goździk 108
Goździk 405
(bastion)
Teofilów
Ćmielów (9 km)
1944-05-21/22
1944-07-21/22
zrzut materiałowy
Grab 306
Grab 312
(bastion)
Mieczysławów
Ostrowiec (26 km)
N50°57'
E21°45'
1944-02-24/25
1944-05-28/29
zrzut materiałowy
Groch-1 401Kalisz (19 km)
1943-09-14/15Flat 24zrzut materiałowy
Grot 205Gańczary
Lwów (18 km) UKR
1944-07-07/08zrzut materiałowy
Gruszka 307
Gruszka 120
(bastion)
Wszachów
Łagów (6 km)
N50°46'
E20°09'
1944-07-27/28
1944-07-30/31
zrzut materiałowy
Hamak 702
Hamak-2 705
(bastion)
Truskaw
(Puszcza Kampinoska)
N52°17'30"
E20°46'30"
1944-08-09/10
1944-08-15/16
1944-08-16/17
1944-08-23/24
1944-08-24/25
1944-09-01/02
1944-09-21/22
zrzut materiałowy
Hiena 603Chełm (11 km)
1943-03-14/15Yardzrzut materiałowy
Hipopotam 318
Hipopotam 319
(bastion)
Zwierzyniec
Zamość (25 km)
N50°34'
E22°57'
1944-04-23/24
1944-05-04/05
1944-05-12/13
1944-05-19/20
1944-05-24/25
zrzut materiałowy
IgłaMariew (Kampinos)
Ożarów Maz. (13 km)
1942-09-01/02Chickenpoxzrzut CC
ImbrykDąbrówka
Tłuszcz (15 km)
1944-04-09/10Weller 2zrzut CC
Jarząb 112
Jarząb 404
Mierzączka
Zwoleń (7 km)
N51°21'
E21°40'
1944-05-10/11
1944-05-21/22
zrzut materiałowy
Jaskółka 140Bieździatka
Jasło (7 km)
N49°47′33″
E21°29′54″
1944-04-09/10zrzut materiałowy
Jastrząb 105
(bastion)
Zarzecze
Jasło (7 km)
N49°39′54″
E21°30′56″
1944-05-30/31zrzut materiałowy
Jaśmin 302Bronowice, Opatkowice
Puławy (9 km)
1944-05-19/20Weller 18zrzut CC
Jawor 952
Jawor 314
Łoje
Pionki (19 km)
N51°33'
E 21°45'
1943-03-19/20
1943-03-24/25
1944-04-16/17
Key
Basin
zrzut materiałowy
Jemioła 116
(bastion)
Męciszów
Zwoleń (8 km)
N51°24'
E21°31'
1944-05-10/11zrzut materiałowy
Jesion 204Czarna
Pionki (8 km)
1944-05-12/13zrzut materiałowy
Jerzyk 303
(bastion)
Sieklówka
Jasło (10 km)
N49°48′50″
E21°33′28″
1944-07-07/08zrzut materiałowy
zobacz - Jerzyk
Jodła 134Paprotnia, Łękawica
widły Pilicy i Wisły
Dobieszyn (12 km)
1944-04-08/09Weller 7zrzut CC
Kabłąk-2 103
Kabłąk 903
(bastion)
Biłka Szlachecka
Lwów (20 km) UKR
1944-07-03/04
1944-07-09/10
zrzut materiałowy
Kaczka 612
Kaczka 127
Książ Mały
Miechów (18 km)
1943-03-16/17
1944-04-03/04
Lockzrzut materiałowy
Kanapa 302Baniocha
ok. Góra Kalwaria
1944-04-16/17Weller 12zrzut CC
Kanarek 122
Kanarek 211
(bastion)
Przysieka
Miechów (13 km)
N50°28′13.2″
E19°57′32.6″
1944-05-10/11
1944-08-04/05
zrzut materiałowy
Kangur 220
(bastion)
Wólka Koniaszycka
Opole (10 km)
1944-05-28/29zrzut materiałowy
Karabela 310
(bastion)
Daszawa
Stryj (14 km) UKR
1944-05-24/25
1944-05-29/30
zrzut materiałowy
Kawka 308Wiśniowa
Kraków (32 km)
1944-04-16/17zrzut materiałowy
Kilim 110Łowicz (8 km)1943-09-09/10Flat 1zrzut materiałowy
Klacz 901
(bastion)
Franciszków
Opole (7 km)
1944-04-27/28zrzut materiałowy
Klamka 610Skierniewice (8 km)1943-10-14/15Cottage 28zrzut materiałowy
Klon 311
Klon 313
Mała Ruda
Skierniewice (8 km)
1944-04-23/24zrzut materiałowy
Klosz 102Przybyszew, Helenów
Grójec (23 km)
1944-04-30/05-01Weller 16zrzut CC
Kobuz 212
Kobuz 204
Kobuz 312
(bastion)
Janowice
Miechów (15 km)
1944-08-04/05
1944-09-21/22
1944-12-28/29
zrzut materiałowy
Koc-1 202
Koc-1 117
Nieporęt
Radzymin (9 km)
1943-09-14/15
1944-04-09/10
Neon 6
Weller 1
zrzut CC
zrzut CC
KociołCegłów, Stefanówka
Mińsk Mazowiecki (11 km)
Shirtzrzut CC
Kogut 412
(bastion)
Koszyce (2 km)N50°11'
E20°35'
1944-05-21/22zrzut materiałowy
Koliber-2 305
Koliber 306
(bastion)
Zabierzów Bocheński
Bochnia (11 km)
1944-05-24/25Weller 23zrzut CC
Koniczyna 107Podgórki
Radom (16 km)
1944-04-09/10zrzut materiałowy
Konopie 104Bród
Jedlińsk (5 km)
1944-05-10/11zrzut materiałowy
Konwalia 126
Konwalia 406
Gębarzew
Radom (10 km)
N51°18'40"
E21°11'30"
1944-12-27/28zrzut materiałowy
Koń 102Włodzimierzów, widły Luciąży i Piicy
Piotrków (13 km)
1943-02-16/17Sawzrzut CC
KopytoBarycze
Końskie (8 km)
Legging
Belt (poza)
zrzut CC
Kord 108Doliniany
Gródek Jagielloński (5 km)
UKR
1944-05-30/31zrzut materiałowy
Kos 407
Kos 309
(bastion)
Wierzbno k. Proszowic
Kraków (24 km)
1944-05-21/22Weller 29zrzut CC
zrzut materiałowy
Kosz 305Wyszków (21 km)1944-04-16/17zrzut materiałowy
Kot 611Celinów
Mogielnica (11 km)
1943-03-13/14Areazrzut materiałowy
Koza 420Bychawka, Bystrzyca
Lublin (18 km)
1944-04-27/28
1944-04-27/28
Weller 21
zrzut CC
zrzut materiałowy
Koza 608Celestynów
Mińsk Mazowiecki (11 km)
1943-03-13/14Stock (poza)zrzut CC
Kra 602Zwoleń (9 km)1943-03-13/14Doorzrzut CC
Kruk 310Drwinia
Bochnia (12 km)
1943-03-08/09Asterzrzut materiałowy
Krzak 106Łowicz (16 km)1943-01-25/26Screwdriverzrzut CC
Kufel 138Helenów
Siedlce (21 km)
1944-04-03/04zrzut materiałowy
Kufer 208Ruda
Ostrów Mazowiecka (11 km)
1943-09-14/15Flat 12
Flat 12 A
zrzut materiałowy
Kura-1 230Koniusze k. Proszowic
Kraków (17 km)
1944-04-14/15Weller 11zrzut CC
Latarnia-2 102Warka nad Pilicą (23 km)1943-09-18/19Flat 20zrzut materiałowy
Lewkonia 603Przyłęk
Koniecpol (23 km)
1944-10-21/22zrzut materiałowy
Lichtarz 101
Lichtarz 223
Duża Machnatka
Grójec (14 km)
1943-09-09/10
1944-04-12/13
Flat 2
Weller 10
zrzut materiałowy
tylko zrzut materiałowy
Lilia 707Kampinos
Mińsk Mazowiecki (12 km)
1943-02-16/17Vicezrzut CC
LisCegłów, Zgiechów
Mińsk Mazowiecki (14 km)
1943-02-17/18Wallzrzut CC
Lustro 201Mistów
Mińsk Mazowiecki (9km)
1943-09-21/22Neon 5zrzut CC
Ładownica 132Balice
Przemyśl (17 km)
1944-05-10/11zrzut materiałowy
ŁąkaDrzewicz
Łowicz (10 km)
Cravatzrzut CC
Mewa 222
(bastion)
Dalechowice, Bobin
Skalbmierz (15 km)
1944-05-04/05
1944-05-04/05
Weller 17zrzut CC
zrzut materiałowy
Mewa 958Odrowąż, Wielka Dabrówka
Opoczno (12 km)
1943-03-19/20Beamzrzut CC
Mirt-1 136
Mirt-1 130
(bastion)
Cisów, Czarna
k. Kielc
1944-04-08/09
1944-05-10/11
Weller 4zrzut CC
zrzut materiałowy
Mirt-2 218Kielce (15 km)1944-08-04/05zrzut materiałowy
MotylWał Ruda, Jadowniki Mokre
Tarnów (18 km)
N50°08′
E20°47′
1944-05-29/30
1944-07-25/26
Wildhorn II (Most 2)
Wildhorn III (Most 3)
lądowisko
przerzut CC
Mysz 242Bełżyce
Lublin (13 km)
1944-04-12/13Weller 14zrzut CC
Nagan 109
Nagan 204
(bastion)
Chłopy
Rudki (11 km) UKR
N49°38'
E23°39'
1944-05-30/31
1944-07-03/04
1944-07-07/08
zrzut materiałowy
Narcyz 961Łakoć
Puawy (18 km)
1943-03-19/20Knobzrzut materiałowy
Newa 504
Newa 611
(bastion)
Tomawa, Żerechowa – Kolonia
Piotrków Trybunalski (19 km)
N51°14'00"
E19°46'30"
1944-10-16/17
1944-08-18/19
1944-10-16/17
Poldek 1
Wacek 1
zrzut CC
zrzut CC
zrzut materiałowy
Nida 225
Nida 504
(bastion)
Górale
Piotrków (28 km)
N51°10'10"
E19°49'00"
1944-08-01/02
1944-08-16/17
zrzut materiałowy
Niecka 224Strachowka
Tłuszcz (14 km)
1944-04-15/16zrzut materiałowy
Nietoperz 305
(bastion)
Baranów n/Wisłą
Tarnobrzeg (11 km)
1944-07-25/26zrzut materiałowy
Nil 2 123
(bastion)
Żerechowa
Piotrków Trybunalski (19 km)
1944-05-10/11
1944-05-10/11
Weller 27zrzut CC
zrzut materiałowy
Noteć 117
(bastion)
widły Luciąży i Pilicy
Łazy Duże
Piotrków (10 km)
1944-07-30/31zrzut materiałowy
Obraz 108
Obraz 318
(bastion)
Krawcowizna, Kąty – Borucza
ujście Bugu i Narwi
Tłuszcz (12 km)
1943-09-16/17
1944-04-16/17
Neon 3
Weller 15
zrzut CC
zrzut CC
Obrus 506Nieborów
Łowicz (12 km)
1943-10-18/19Oxygen 8zrzut CC
Odra 218Swolszowice Duże
Piotrków (18 km)
1944-05-04/05zrzut materiałowy
Ogier 421
(bastion)
Niedźwiada
Opole (8 km)
1944-04-27/28zrzut materiałowy
Ognicha 102Koniecpol (15 km)1944-11-22/23zrzut materiałowy
Ogórek 303
Ogórek 606
Ogórek 208
(bastion)
Bystrzanowice, Żarki
Częstochowa (31 km)
N50°41'00"
E19°31'40"
1944-10-16/17Frestonbrytyjska misja wojskowa
(zrzut 1 CC)
zrzut materiałowy
Oka 303Lubochnia
Piotrków (33 km)
1944-09-18/19zrzut materiałowy
OkońOkoń, Nakło
Koniecpol (11 km)
1943-02-20/21Rivetzrzut CC
Olcha 606Kielce (9 km)1943-03-13/14Tilezrzut CC
Oleander 108Mykanów
Częstochowa (14 km)
1944-05-10/11zrzut materiałowy
Osa 207
(później Wanna 139)
Mokobody
Siedlce (15 km)
1942-10-02/03Lathezrzut CC
Oset 107Okręcie
Częstochowa (15 km)
1944-07-30/31zrzut materiałowy
Osika 216Częstochowa (22 km)1944-05-04/05zrzut materiałowy
Owca 117
Owca 312
(bastion)
Niezabitów
Opole (17 km)
N51°16'
E22°08'
1944-05-10/11
1944-05-19/20
zrzut materiałowy
Palma 112
Palma 402
(bastion)
ujście Wisłoki
Osiek (11 km)
1944-04-08/09
1944-05-28/29
zrzut materiałowy
Palma DwaOsiek (7 km)1944-05-24/25zrzut materiałowy
Papuga 114
Papuga 226
(bastion)
Jastrząbka Stara
Tarnów (20 km)
N50°07′28″
E21°13′32″
1944-07-30/31zrzut materiałowy
Pardwa-1 110
Pardwa 2
(bastion)
Lipnik, Sietesz, Chodakówka
Przeworsk (15 km)
N49°59’22”
E20°19’53”
1944-01-05/06Florida 23
Florida 24
zrzut materiałowy
Paszkot 2-239
Paszkot-1 106
(bastion)
Żołynia
Łańcut (7 km)
N50°09′55″
E22°16′07″
1944-05-30/31
1944-04-15/16
1944-05-30/31
Weller 30zrzut CC
zrzut materiałowy
oba na Paszkot 2
zobacz - Paszkot
Perkoz 103
(bastion)
Wola Żarczycka
Rzeszów (31 km)
N50°16′10″
E22°14′34″
1944-05-30/31zrzut materiałowy
Pierzyna 137
Pierzyna 206
Malcanów
Mińsk Mazowiecki (10 km)
1944-04-03/04
1943-09-14/15
Weller 5
Neon 9
zrzut CC
zrzut CC
Pies 712Radzice (kolano rzeki Drzewiczki)
Odrzywół (9 km)
1943-02-19/20Spokeshavezrzut CC
Pietruszka 311Połaniec (2 km)1944-04-16/17zrzut materiałowy
Pinia 423
Pinia 215
Piekary
Klimontów (9 km)
N50°41'
E21°35'
1944-04-27/28zrzut materiałowy
Pokrywa 109Kolno
Wołomin (8 km)
1943-09-09/10Flat 8zrzut materiałowy
Polana 250Władynopol
Luboml (17 km) UKR
1944-04-08/09
1944-04-14/15
zrzut materiałowy
PoleŁosinno
widły Bugu i Narwi
Wyszków (9 km)
Collarzrzut CC
Proso-2 402Środa (11 km)1943-09-14/15Flat 23zrzut materiałowy
Przetak 307Wyszków (6 km)N52°36'
E21°32'
1944-04-16/17zrzut materiałowy
Przycisk 317
Przycisk 103
Kazimierzów
Sochaczew (7 km)
1944-04-16/17
1944-12-27/28
Weller 10zrzut CC
zrzut materiałowy
Puchacz 710Łepki, Mordy
Siedlce (17 km)
1943-02-17/18Floorzrzut CC
Rak 206Łupiny
Siedlce (11 km)
Chiselzrzut CC
Raróg 422
(bastion)
Bachórz
Przemyśl (32 km)
N49°50'
E22°16'
1944-04-27/28zrzut materiałowy
Raszka-2 107
Raszka 1
(bastion)
Niedźwiada, Mała
Jasło (27 km)
N49°58′42″
E21°31′38″
1944-05-30/31zrzut materiałowy
Robot 509
(bastion)
Kielce (17 km)1944-09-01/02zrzut materiałowy
RogiBogatki, maj. Łóś
Grójec (16 km)
Smallpoxzrzut CC
Rozmaryn 213
(bastion)
Czaryż, Bieganów
Secemin (6 km)
1944-09-21/22Przemek 1zrzut CC
Ryba 601ujście rzeki Liwiec
Wyszków (7 km)
1943-03-03/04Tulipzrzut materiałowy
Rybitwa-1 16
Rybitwa 141
Barycz
Krosno (25 km)
1943-12-18/19
1944-04-03/04
Ohio 3zrzut materiałowy
Rybitwa-1 16
Rybitwa 141
Barycz
Krosno (25 km)
1943-12-18/19
1944-04-03/04
Ohio 3zrzut materiałowy
San 215
(bastion)
Żurawka
Skierniewice (27 km)
N51°48'30"
E20°26'30"
1944-08-01/02
1944-08-04/05
1944-08-16/17
zrzut materiałowy
Sałata 303Bieliny
Zwoleń (8 km)
1944-07-25/26zrzut materiałowy
Sito 119Kręgi
Wyszków (10 km)
1944-04-08/09zrzut materiałowy
Słonecznik 304
Słonecznik 305
(bastion)
Górnowola
Wiślica (15 km)
1944-05-24/25zrzut materiałowy
SłońKotlice, Borszowice
Chęciny (20 km), Pińczów (12 km)
1943-02-20/21Filezrzut CC
Smok 962Wola Wodyńska, Helenów
Siedlce (23 km)
1943-03-24/25Cellarzrzut CC
Smrek 401ujście Nidy do Wisły
Wiślica (2 km)
1944-05-28/29zrzut materiałowy
Sokół 956Zadybie Stare
Garwolin (25 km)
1943-03-20/21Glasszrzut materiałowy
Solnica 107
(bastion)
Osowiec
Grodzisk Mazowiecki (7 km)
N52°03'
E20°39'
1943-09-09/10
1944-07-30/31
1944-11-18/19
Neon 4
Jacek 1
Kazik 2
zrzut CC
zrzut CC
zrzut CC
Sosna 218Wiśniówki
Wiślica (5 km)
1944-04-15/16zrzut materiałowy
Sójka 401
(bastion)
Zalesie
Mszana Dolna (19 km)
N49°39'
E20°20'
1944-07-09/10zrzut materiałowy
Spodek 209Mariańskie Porzecze, Łucznica
Garwolin (8 km)
1943-09-14/15Neon 7zrzut CC
Stokłosa 106
(bastion)
Dobrów
Szydłów (6 km)
1944-07-21/22zrzut materiałowy
Stokrotka 101
Stokrotka 301
Rataje nad Wisłą
Wiślica (25 km)
1944-05-31/06-01zrzut materiałowy
Sucha 908Dziecinów
Góra Kalwaria (6 km)
1943-03-03/04Rosezrzut materiałowy
Sum 711Machory, Maleniec
Końskie (14 km)
1943-02-16/17Raspzrzut CC
Szczur 221
(Szczur 244)
(bastion)
Wola Gałęzowska
k. Bychawy
Janów Lubelski (31 km)
1944-05-04/05
1944-05-04/05
Weller 26zrzut CC
zrzut materiałowy
Szmata 231
(Szmata 237)
Gałki
Mińsk Mazowiecki (30 km)
1944-04-14/15zrzut materiałowy
Sztucer 102Zaszkowice
Rudki (12 km) UKR
1944-07-03/04zrzut materiałowy
Ścigacz 128
(bastion)
Stojańce
Przemyśl (34 km)
1944-04-03/04
1944-07-08/09
zrzut materiałowy
Śliwa 106
Śliwa 113
ujście Nidy do Wisły
Nowy Korczyn (5 km)
N50°18'
E20°44'
1944-05-10/11zrzut materiałowy
Tapir 408
(bastion)
Puszcza Solska
Zamość (21 km)
N50°34'
E23°03'
1944-05-21/22zrzut materiałowy
Tasak 124
Tasak 704
(bastion)
Izdebko Kościelne
Grodzisk (7 km)
1944-04-08/09
1944-08-15/16
zrzut materiałowy
Tchórz 143Ossowo
Łuków (27 km)
N51°43'
E22°28'
1944-04-08/09zrzut materiałowy
Topaz 148Puzów
Włodzimierz Wołyński (11 km)
UKR
1944-04-14/15zrzut materiałowy
Topola 14
(bastion)
Tyniec
Jędrzejów (11 km)
N50°43'40"
E20°11'00"
1943-12-18/19Ohio 1zrzut materiałowy
Trawa
(bastion)
Przyrów
Częstochowa (34 km)
1942-03-27/28Bootzrzut CC
Trawa 204
(bastion)
nad Nidą
Pińczów (12 km)
1944-08-04/05zrzut materiałowy
Tuja 215Brzezinka
Jędrzejów (19 km)
N50.28'
E20"17'
1944-05-04/05zrzut materiałowy
Tukan-1 12Szczucin
Tarnów (31 km)
1943-12-18/19Ohio 2zrzut materiałowy
Tulipan 116
Tulipan 308
Małogoszcz
Jędrzejów (16 km)
N50°47'
E20°15'
1944-04-09/10zrzut materiałowy
Tur 245Mościska
Zamość (28 km)
N50°53'
E22°56'
1944-04-14/15zrzut materiałowy
UgórCzatolin, Łyszkowice
Skierniewice (20 km)
Rheumatism
Ruction
zrzut CC
Wanna 139
(wcześniej Osa 207)
(bastion)
Mokobody
Siedlce (15 km)
1944-04-03/04zrzut materiałowy
Waza 403
Sobienie Kiełczewskie
Garwolin (14 km)
1944-04-27/28zrzut materiałowy
Wieszak 226
Wieszak 105
Zalesie, Mienia
Mińsk Mazowiecki (14 km)
1944-04-12/13
1943-09-16/17
Weller 3
Neon 2
zrzut CC
zrzut CC
Wiersze 705
Wiersze
(Puszcza Kampinoska)
1944-08-16/17
1944-08-20/21
1944-08-24/25
1944-08-25/26
zrzut materiałowy
Wilga 901
Wilga 311
(bastion)
Szczawa, Mogielnica
Nowy Targ (24 km)
N49°35'20"
E20°17'30"
1944-11-22/23
1944-12-26/27
1944-12-25/26
1944-12-27/28
1944-12-28/29
Kazik 1
Staszek 2
zrzut CC
zrzut CC
zrzut materiałowy
Wilk 144Piaski Szlacheckie
Krasnystaw (12 km)
1944-04-08/09zrzut materiałowy
Wisła 214
Wisła 102
(bastion)
ujście Czernej do Wisły
Przyłęk
Piotrków (28 km)
N51°17'
E20°04'
1944-08-01/02zrzut materiałowy
Wół 601Piła, Stara Kuźnica
Końskie (14 km)
1943-03-13/14Brickzrzut CC
Wrona 411Podlesie
Mielec (12 km)
1944-04-27/28zrzut materiałowy
Wydra 246Klonowica Wielka
Biała Podlaska (14 km)
1944-04-14/15zrzut materiałowy
Zamek 210Pawłowice, Życzyn
Dęblin (16 km)
Gimletzrzut CC
Zamek 311Głuchowice
Kwów (18 km) UKR
N49°46'30"
E24°14'00"
1944-02-24/25
1944-03-17/18
zrzut materiałowy
Zegar 120Warszawa (26 km) 1944-04-03/04Salamanderzrzut wysł. polit.
Zosia 703Raciąż (13 km)1943-10-14/15Cottage 44zrzut materiałowy
Zydel 121Kobylany Górne
Sokołów Podlaski (13 km)
1944-04-08/09
Żaba 609Stachlew
Łowicz 12 km)
1943-03-16/17Attic
Measles
zrzut CC
Żbik 605Lelów
Koniecpol (8 km)
1943-03-13/14Windowzrzut CC
Żubr 208Promnik
Kielce (14 km)
1943-01-26/27Gaugezrzut CC
Żyto-1 801Kalisz (14 km)1943-10-15/16Cottage 55zrzut materiałowy
Żywica 102Baczyn
Skawce (10 km)
N49°48'
E19°44'
1944-07-30/31zrzut materiałowy

 

Zobacz także:

 

 

 

Źródła:
  • informacje własne
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6
  • Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
  • Andrzej Olejko, Krzysztof Mroczkowski – Szachownice nad okupowaną Europą, Libra, Rzeszów 2011, ISBN 978-83-89183-69-9
  • Iwan Rafał – Cichociemni – rekrutacja, szkolenie i przerzut do Polski, w: Koło Historii; materiały Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Tom 10 (2008) s. 77-106
  • Agnieszka Polończyk, Cichociemni – dzieje elity polskiej dywersji na kanwie życiorysu Bolesława Polończyka ps. „Kryształ”, w: Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka, nr 3/2016, s. 173 – 188, Kraków 2016, ISSN 1899-6264
  • Agnieszka Polończyk, Cichociemni – Zarys historii formacji, w: Wojska Specjalne Rzeczypospolitej Polskiej, Bieniek Mieczysław, Mazur Sławomir M. (red.), Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2016, s. 95-105, ISBN 978-83-65208-70-5

 

Zrzuty – 1943 / 1944

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Zrzuty - 1943 / 1944Spis treści:


Kliknij nazwę operacji, aby przejść do odpowiedniej strony:

1943 31 operacji zrzutowych 99 Cichociemnych:  styczeń (3 operacje / 10 CC)BRACE (3 CC), SCREWDRIVER (3 CC), GAUGE (4 CC) | luty (8 / 30 CC)VICE (4 CC), SAW (4 CC), RASP (3 CC), WALL (4 CC), FLOOR (4 CC), SPOKESHAVE (3 CC), RIVET (4 CC), FILE (4 CC) | marzec (9 / 29 CC)WINDOW (4 CC), TILE (4 CC), STOCK (4 CC), BRICK (4 CC), DOOR (3 CC), STEP (3 CC), ATTIC (2 CC), BEAM (3 CC), CELLAR (2 CC) | wrzesień (10 / 28 CC)NEON 4 (3 CC), NEON 7 (3 CC), NEON 10 (3 CC), NEON 8 (3 CC), NEON 6 (3 CC), NEON 9 (poległo 3 CC), NEON 1 (2 CC), NEON 3 (2 CC), NEON 2 (3 CC), NEON 5 (3 CC) | październik (1 / 2 CC)OXYGEN 8 (2 CC)

194433 operacje przerzutowe (w tym 3 x „Most”) 138 Cichociemnych: kwiecień (16 operacji / 55 CC)SALAMANDER (0 CC), WELLER 5 (4 CC), WELLER 4 (4 CC), WELLER 6 (4 CC), WELLER 7 (3 CC), WELLER 2 (3 CC), WELLER 1 (4 CC), WELLER 3 (4 CC), WELLER 14 (3 CC), WELLER 11 (4 CC), WILDHORN I (Most 1) (2 CC), WELLER 10 (4 CC), WELLER 12 (4 CC), WELLER 15 (4 CC), WELLER 21 (4 CC), WELLER 16 (4 CC) | maj (8 / 41 CC) – WELLER 17 (6 CC), WELLER 26 (6 CC), WELLER 27 (5 CC), WELLER 18 (5 CC), WELLER 29 (6 CC), WELLER 23 (5 CC), WILDHORN II (Most 2) (2 CC), WELLER 30 (6 CC) | lipiec (2 / 10 CC)WILDHORN III (Most 3) (4 CC), JACEK 1 (6 CC) | wrzesień (1 / 6 CC) – PRZEMEK 1 (6 CC) | październik (2 / 12 CC) – WACEK 1 (6 CC), POLDEK 1 (6 CC) | listopad (2 / 7 CC) – KAZIK 2 (1 CC), KAZIK 1 (6 CC) | grudzień (2 / 7 CC)FRESTON (1 CC), STASZEK 2 (6 CC)

 

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

 

81 operacji przerzutowych 316 Cichociemnych (alfabetycznie):
ADOLPHUS (2 CC) | ATTIC (2 CC) | BEAM (3 CC) | BELT (5 CC) | BOOT (5 CC) | BRACE (3 CC) | BRICK (4 CC) | CHICKENPOX (5 CC) | CHISEL (4 CC) | CELLAR (2 CC) | COLLAR (6 CC) | CRAVAT (6 CC) | DOOR (3 CC) | FILE (4 CC) | FLOOR (4 CC) | FRESTON (1 CC) | GAUGE (4 CC) | GIMLET (6 CC) | HAMMER (3 CC) | JACEK 1 (6 CC) | JACKET  (4 CC) | KAZIK 1 (6 CC) | KAZIK 2 (1 CC) | LATHE (3 CC) | LEGGING (5 CC) | MEASLES (6 CC) | MOST 1 (Wildhorn I) (2 CC) | MOST 2 (Wildhorn II) (2 CC) | MOST 3 (Wildhorn III) (4 CC) | NEON 1 (2 CC) | NEON 2 (3 CC) | NEON 3 (2 CC) | NEON 4 (3 CC) | NEON 5 (3 CC) | NEON 6 (3 CC) | NEON 7 (3 CC) | NEON 8 (3 CC) | NEON 9 (poległo 3 CC) NEON 10 (3 CC) | OXYGEN 8 (2 CC) | PLIERS (poległo 3 CC) | POLDEK 1 (6 CC, poległ 1) | PRZEMEK 1 (6 CC) | RASP (3 CC) | RHEUMATISM (4 CC) | RIVET (4 CC) | RUCTION (2 CC) | SAW (4 CC, poległ 1) | SCREWDRIVER (3 CC) | SHIRT (5 CC) | SMALLPOX (6 CC) | SPOKESHAVE (3 CC) | STASZEK 2 (6 CC) | STEP (3 CC) | STOCK (4 CC) | TILE (4 CC) | WACEK 1 (6 CC) | WALL (4 CC) | WELLER 1 (4 CC) | WELLER 2 (3 CC) | WELLER 3 (4 CC) | WELLER 4 (4 CC) | WELLER 5 (4 CC) | WELLER 6 (4 CC) | WELLER 7 (3 CC) | WELLER 10 (4 CC) | WELLER 11 (4 CC) | WELLER 12 (4 CC) | WELLER 14 (3 CC) | WELLER 15 (4 CC) | WELLER 16 (4 CC) | WELLER 17 (6 CC) | WELLER 18 (5 CC, poległ 1) | WELLER 21 (4 CC) | WELLER 23 (5 CC) | WELLER 26 (6 CC) | WELLER 27 (5 CC) | WELLER 29 (6 CC) | WELLER 30 (6 CC) | WILDHORN I (Most 1) (2 CC) | WILDHORN II (Most 2) (2 CC) | WILDHORN III (Most 3) (4 CC) | WINDOW (4 CC) | VICE (4 CC) |  (6 CC poległo w drodze do Polski, 3 CC podczas skoku, 1 CC skakał dwukrotnie)
Przeprowadzono także operacje zrzutowe materiałowe (z zaopatrzeniem dla AK) oraz operację zrzutu Retingera „Salamander”

1941 – 3 operacje8 CCluty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC)  |  1942 – 15 operacji / 72 CCstyczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC)  |  1943 – 31 operacji / 99 CCstyczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC)  |  1944 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) |  (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

 


 

37-550-1-1-232x300 Zrzuty - 1943 / 1944

plik NAC

button-zrzuty_200-150x150 Zrzuty - 1943 / 1944Zrzuty ludzi, sprzętu i pieniędzy do okupowanej Polski – w celu wsparcia Armii Krajowej – odbywały się dzięki współpracy Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie z „polską” (była polska tylko z nazwy, definiowała obszar zainteresowania brytyjskich służb specjalnych) sekcją brytyjskiego Special Operations Executive  (SOE) – która użyczała nam samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich) – oraz służbie lotników polskich, brytyjskich i in. w lotniczych jednostkach specjalnego przeznaczenia. W praktyce była to głównie współpraca mjr / ppłk. dypl. Jana Jaźwińskiego (Oddział VI) oraz szefa polskiej sekcji kpt. Harolda Perkinsa (SOE).

Od początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Zrzuty były możliwe dzięki zaangażowaniu w Kraju komórki Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), działającej pod kryptonimami: Syrena, Import, MII – Grad, oficerów zrzutowych w obszarach, okręgach i podokręgach Armii Krajowej oraz ok. 5-19 tys. żołnierzy obsługujących i zabezpieczających ok. 640 placówek odbiorczych (zrzutowisk).

Niestety, w tych operacjach byliśmy uzależnieni od brytyjskiego SOE, które użyczało nam samolotów oraz stale ograniczało loty ze zrzutami do Polski. Brytyjską politykę można zasadnie zdefiniować jako „kroplówka zrzutowa” dla Armii Krajowej… Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ogółem na 430 zaplanowanych (uzgodnionych z SOE) lotów do Polski wykonano tylko 229, czyli trochę ponad połowę. Zasadne jest zatem założenie, że wielkość zrzutów do Polski mogłaby być dwukrotnie większa, gdyby Brytyjczycy dotrzymywali słowa…

Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

 

zasobniki-pakowalnia-02-250x191 Zrzuty - 1943 / 1944Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej. 

cc-bagaznik2_ozn-145x250 Zrzuty - 1943 / 1944

„Bagażnik” skoczka

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii  ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Zrzucono 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

 

zobacz –  Zrzuty oraz  zrzuty w latach 1941/42

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów – BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

 

Sezon operacyjny Intonacja
Tempsford-300x222 Zrzuty - 1943 / 1944

Lotnisko RAF, Tempsford

Od sierpnia 1942 do kwietnia 1943 do Polski wystartowało 65 samolotów (49 załóg polskich, 16 brytyjskich), 42 wykonały zadanie (29 polskich, 13 brytyjskich). Stracono 6 samolotów, poległy 3 załogi. 17 samolotów zawróciło lub nie odnalazło placówki odbiorczej.

cc-skok-z-samolotu-250x166 Zrzuty - 1943 / 1944

Skok z samolotu…

Przerzucono 119 skoczków (106 CC, 9 kurierów, 1 Węgra), 4 nie przeżyło. Zginęło 12 osób z placówek odbiorczych. Zrzucono 49,5 tony zaopatrzenia (241 zasobników, 86 paczek, 58 bagażników), z tego 41,4 tony odebrano. Stracono 42 zasobniki oraz 7 bagażników. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 13 022 000 dolarów, 5 158 000 marek, 10 000 peset oraz 700 000 „młynarek” (okupacyjna waluta, emitowana na terenie Generalnego Gubernatorstwa).

Przerzucono 105 Cichociemnych, w tym: 6 oficerów sztabowych, 8 specjalistów lotnictwa, 8 łącznościowców, 12 oficerów wywiadu, 71 specjalistów dywersji. W tym sezonie Oddział VI (Specjalny) zaplanował wraz SOE 300 lotów do Polski, jednak wskutek postawy Brytyjczyków wykonano zaledwie 172 lotów.

Jak zauważa Kajetan Bieniecki w fundamentalnej pracy pt. Lotnicze wsparcie Armii Krajowej (Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 45):
„Po doświadczeniach uzyskanych w próbnym okresie przerzutu lotniczego zakończonego w kwietniu 1942 roku, w Oddziale VI Sztabu N.W. przystąpiono do opracowania planu na następny okres. Plan ten oparty został na przyznaniu Polsce przez British Joint Planning Staff 90 ton materiału [zaopatrzenia dla AK – przyp RMZ]. Sezon przerzutu tego materiału i przerzutu 300 ludzi miał się rozpocząć w sierpniu 1942 roku, a skończyć w kwietniu 1943 roku. (…) W planie tym opracowanym w czerwcu 1942 roku przewidywano od 8 do 12 lotów miesięcznie. W przeciągu dziewięciu miesięcy miało się odbyć około 100 lotów.”

B-24-Liberator-zaladunek-zasobnikow-250x164 Zrzuty - 1943 / 1944

Załadunek zasobników do Liberatora

Tak opisuje ten okres organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej, oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, mjr / ppłk dypl. Jan Jaźwiński w „Dzienniku czynności” Wydziału „S” Oddziału Specjalnego Sztabu Naczelnego Wodza (niepublikowany, skan oryginału „Dziennika” w archiwum portalu, Studium Polski Podziemnej sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89, s. 126/128-136/138):

  1. od 25 kwietnia do 30 sierpnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „walka z Air Ministry o samodzielny polski flight. Brak zdecydowanych kroków z naszej strony pozwolił Air Ministry zlikwidować pozytywną dla nas interwencję Prez. Roosevelta [po wizycie Sikorskiego w USA – RMZ]. Obiecane 6 Halifaxów zmodernizowanych, zamiast 6 Liberatorów [których domagali się Polacy – RMZ] nie doszły do skutku. Zaledwie 3 Halifaxy postawiono z polskimi załogami – podczas gdy 14 polskich dywizjonów walczy bez przerwy za W. Brytanię.”
  2. od 1 września do 24 grudnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „Okres ten został zapoczątkowany bardzo szczęśliwie. Plan 100 lotów w sezonie 1942/43 został uznany przez S.O.E. i O.Spec. [Oddział VI (Specjalny) SNW – RMZ] oraz przez Sztab NW za zupełnie realny”. Od 29 października ani jednego lotu do Polski
  3. od 24 grudnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „rozpoczął się ostrą walką z Rządem Bryt. o być albo nie być dla Narodu Polskiego. Interwencja Wicepremiera R.P. Mikołajczyka została potraktowana przez Rząd Bryt. niepoważnie – w ogóle nie chciano z nim gadać. Dalsze ostre depesze z Kraju (…) spowodowały, że N.W. zdecydował się osobiście podjąć starania u Churchilla”…

 


 

Sezon operacyjny „Intonacja” – operacje lotnicze 1943:
3 operacje – styczeń 1943  (10 CC)

8 operacji – luty 1943: (30 CC)

9 operacji – marzec 1943: (29 CC)

 

Sezon operacyjny Riposta

CC-prezentacja_36-300x224 Zrzuty - 1943 / 1944Od sierpnia 1943 do lipca 1944 do Polski wystartowało 381 samolotów (213 załóg polskich, 168 brytyjskich), 205 z nich wykonało zadanie (131 polskich, 74 brytyjskich). Stracono 16 samolotów wraz z załogami (5 polskich, 11 brytyjskich).

Brindisi_1-300x199 Zrzuty - 1943 / 1944

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Przerzucono 146 skoczków (136 CC i 10 kurierów), 4 nie przeżyło. Przerzucono 265 ton zaopatrzenia (1996 zasobników, 2073 paczki), z tego 250 ton odebrano.

Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 15 948 300 dolarów, 161 025 dolarów w złocie, 6 986 500 marek, 1644 funtów brytyjskich w złocie oraz 40 569 800 „młynarek”. Straty wyniosły 7 proc. dolarów papierowych i 2 proc. marek.

W tym sezonie operacyjnym przeprowadzono trzy udane lotnicze operacje „Most” (brytyjski kryptonim „Wildhorn”),  z lądowaniem na polowym lotnisku w okupowanej Polsce. W ostatnim sezonie operacyjnym „Odwet” planowano przeprowadzenie jeszcze dwóch operacji „Most”, ale nie doszły do skutku.

 

Jak zauważa Kajetan Bieniecki w fundamentalnej pracy pt. Lotnicze wsparcie Armii Krajowej (Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 83-84):
„Na podstawie dotychczasowych doświadczeń przewidywano, że realnie można liczyć na wykonanie 200 lotów systemem konspiracyjnym. Pozostałe zaś 250 lotów zamierzano wykonać systemem lotów masowych z pomocą lotnictwa amerykańskiego w 3-4 operacjach po 30-40 samolotów jednej nocy i przy zwiększonym udźwigu od 8-12 zasobników na samolot. W przerzucaniu systemem konspiracyjnym uwzględniono również transport około 800 spadochroniarzy (200 lotów po 4 skoczków). Potrzebny kontyngent do szkolenia około 1000 ludzi, z przewidywanym ubytkiem 25 %, spodziewano się uzyskać z rekrutacji żołnierzy na Bliskim Wschodzie. Planowano nawet stworzyć tam ośrodek szkoleniowy. (…)  Jeszcze przed rozpoczęciem Riposty zdołano załatwić dostawę sprzętu wojskowego ze Stanów Zjednoczonych. Uzgodniono też z SOE, że po wspólnym porozumieniu, zapotrzebowanie dla Armii Krajowej będzie głównie dostarczone za pośrednictwem SOE względnie War Office. Sprzęt podlegający Lend Lease dostarczony zostanie bezpośrednio z USA. Polacy będą mogli nabywać na rynku prywatnym sprzęt niedostępny w Wielkiej Brytanii. (…)”

Wszystkie te plany – wskutek brytyjskiej postawy – stały się nierealne. W sprawie tych planów SOE wystosowało list do do brytyjskiego Foreign Office (Ministerstwa Spraw Zagranicznych) oraz do Ministra Wojny Ekonomicznej barona Hugo Daltona. Ale Wielka Brytania  bardziej ceniła sobie dobre relacje ze Stalinem…

 


 

Sezon operacyjny „Riposta” – operacje lotnicze 1943:
10 operacji – wrzesień 1943: (28 CC)

1 operacja – październik 1943

 

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Riposta” (trasa północna):

02-mapa-placowki-riposta-pn Zrzuty - 1943 / 1944źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

 
Sezon operacyjny „Riposta” – operacje lotnicze 1944:
16 operacji – kwiecień 1944: (55 CC)

8 operacji – maj 1944 (41 CC)

2 operacje – lipiec 1944  (10 CC)

 

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Riposta” (trasa południowa):

03-mapa-placowki-riposta-pd Zrzuty - 1943 / 1944źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

 

Krzysztof Mroczkowski – Mosty, które rozwiesiła noc…
w: Biuletyn informacyjny AK nr 1 (309) styczeń 2016, s. 39 – 44

 

 

Sezon operacyjny Odwet

LiberatorB24-250x201 Zrzuty - 1943 / 1944

Liberator przed startem

Brindisi_1-300x199 Zrzuty - 1943 / 1944

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Od sierpnia do grudnia 1944 do Polski wystartowało 400 samolotów, 227 z nich wykonało zadanie. Stracono 47 samolotów wraz z załogami. Przerzucono 138 skoczków, 1 nie przeżył.

Przerzucono 355 ton zaopatrzenia, z tego 150 ton odebrano. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 3 996 188 dolarów, 34 800 dolarów w złocie oraz 6 460 000 marek. 5 proc. stracono.

W sezonie operacyjnym „Odwet” planowano przeprowadzenie dwóch operacji „Most”, ale nie doszły do skutku.

Jak zauważa Kajetan Bieniecki w fundamentalnej pracy pt. Lotnicze wsparcie Armii Krajowej (Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 219-220):
„Plan przerzutu w kolejnym sezonie operacyjnym, któremu nadano kryptonim ODWET, został opracowany w Londynie przez Oddział VI Sztabu N.W. pod osobistym kierownictwem świeżo przybyłego z Polski gen. Tatara, z pominięciem Głównej Bazy Przerzutowej we Włoszech, skąd latano ze zrzutami do Polski. Nie skorzystano więc z ponad trzyletniego doświadczenia mjr. dypl. Jaźwińskiego, który od zarania organizował zrzuty dla Armii Krajowej. (…)”

Za sprawą gen. Tatara, dowództwo nad Główną Bazą Przerzutową objął nieudolny ppłk Dorotycz-Malewicz ps. Hańcza; po konflikcie z prosowieckim Tatarem  mjr  / płk  dypl. Jan Jaźwiński został odsunięty od dowodzenia – pozbawiony uprawnień dowódcy pułku oraz prawa szyfrowanej łączności z KG AK, a także kontaktowania się z SOE. Straciwszy realna możliwość działania, 25 lipca 1944 mjr dypl. Jan Jaźwiński napisał do Naczelnego Wodza prośbę o zwolnienie go z funkcji dowódcy Bazy nr 11. Ostatecznie 30 sierpnia 1944 opuścił Główną Bazę Przerzutową „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi. 

Późniejsze działania ppłk Dorotycz-Malewicza ps. Hańcza oraz funkcjonowanie Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” podsumowuje fragment wymownej depeszy dowódcy Armii Krajowej: (nr 65/R2/XXX/999) – Zaopatrywanie nas przez Jutrzenkę wygląda na sabotaż. W zapowiedzianych terminach [zrzuty] nie przychodzą, placówki zrzutowe się dekonspirują przez ciągłe i bezskuteczne czuwanie. W ostatnich dwu miesiącach były tylko cztery pojedyńcze zrzuty dzikie bez zapowiedzi w odległości do 35 km od placówek. Częściowo odebrano sprzęt od chłopów, część zrzucono na sygnały żandarmów na torach kolejowych. Interwencje w Jutrzence o przyspieszenie nakazanych przez KG zrzutów nie skutkują.


sezon operacyjny „Odwet” – operacje lotnicze 1944:
1 operacja – wrzesień 1944  (6 CC)

2 operacje – październik 1944  (12 CC)
  • poniedziałek/wtorek 16/17 października 1944 (zrzut 1) – operacja WACEK 1  (6 CC)
  • poniedziałek/wtorek 16/17 października 1944 (zrzut 2) – operacja POLDEK 1  (6 CC, poległ 1)

2 operacje – listopad 1944  (7 CC)

2 operacje – grudzień 1944  (7 CC)

 

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Odwet”:

04-mapa-placowki-odwet Zrzuty - 1943 / 1944źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

 

Brytyjska misja wojskowa „Freston”:

Jarosław Durka – „Freston” – brytyjska misja wojskowa SOE w Polsce
w: Zeszyty Historyczne nr 161, s. 97 – 121, Instytut Literacki, Paryż 2007

 

Zbigniew Zieliński – Misja kryptonim „Freston” wylądowała pod Częstochową 26 grudnia 1944 roku
Czy wykonała zadanie?
w: Biuletyn informacyjny AK nr 12 (200) grudzień 2006, s. 31 – 36

 

 

Źródła:
  • Informacje własne (archiwum portalu)
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
  • Jan Jaźwiński –  Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
  • Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
  • Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3

 

Zrzuty – 1941 / 1942

 

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej.

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Zrzuty - 1941 / 1942Spis treści:


Kliknij nazwę operacji, aby przejść do odpowiedniej strony:

1941 3 operacje zrzutowe 8 Cichociemnych:  luty (1 / 2 CC)ADOLPHUS (2 CC) | listopad (1 / 2 CC)RUCTION (2 CC) | grudzień (1 / 4 CC)JACKET (4 CC)

1942 15 operacji zrzutowych 72 Cichociemnych:  styczeń (1 / 5 CC)SHIRT (5 CC) | marzec (4 operacje / 21 CC)COLLAR (6 CC), BOOT (5 CC), BELT (5 CC), LEGGING (5 CC) | kwiecień (1 / 6 CC)CRAVAT (6 CC) | wrzesień (4 / 21 CC)CHICKENPOX (5 CC), SMALLPOX (6 CC), RHEUMATISM (4 CC), MEASLES (6 CC) | październik (5 / 19 CC)CHISEL (4 CC), HAMMER (3 CC), GIMLET (6 CC), LATHE (3 CC), PLIERS (poległo 3 CC)

 

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

 

81 operacji przerzutowych 316 Cichociemnych (alfabetycznie):
ADOLPHUS (2 CC) | ATTIC (2 CC) | BEAM (3 CC) | BELT (5 CC) | BOOT (5 CC) | BRACE (3 CC) | BRICK (4 CC) | CHICKENPOX (5 CC) | CHISEL (4 CC) | CELLAR (2 CC) | COLLAR (6 CC) | CRAVAT (6 CC) | DOOR (3 CC) | FILE (4 CC) | FLOOR (4 CC) | FRESTON (1 CC) | GAUGE (4 CC) | GIMLET (6 CC) | HAMMER (3 CC) | JACEK 1 (6 CC) | JACKET  (4 CC) | KAZIK 1 (6 CC) | KAZIK 2 (1 CC) | LATHE (3 CC) | LEGGING (5 CC) | MEASLES (6 CC) | MOST 1 (Wildhorn I) (2 CC) | MOST 2 (Wildhorn II) (2 CC) | MOST 3 (Wildhorn III) (4 CC) | NEON 1 (2 CC) | NEON 2 (3 CC) | NEON 3 (2 CC) | NEON 4 (3 CC) | NEON 5 (3 CC) | NEON 6 (3 CC) | NEON 7 (3 CC) | NEON 8 (3 CC) | NEON 9 (poległo 3 CC) NEON 10 (3 CC) | OXYGEN 8 (2 CC) | PLIERS (poległo 3 CC) | POLDEK 1 (6 CC, poległ 1) | PRZEMEK 1 (6 CC) | RASP (3 CC) | RHEUMATISM (4 CC) | RIVET (4 CC) | RUCTION (2 CC) | SAW (4 CC, poległ 1) | SCREWDRIVER (3 CC) | SHIRT (5 CC) | SMALLPOX (6 CC) | SPOKESHAVE (3 CC) | STASZEK 2 (6 CC) | STEP (3 CC) | STOCK (4 CC) | TILE (4 CC) | WACEK 1 (6 CC) | WALL (4 CC) | WELLER 1 (4 CC) | WELLER 2 (3 CC) | WELLER 3 (4 CC) | WELLER 4 (4 CC) | WELLER 5 (4 CC) | WELLER 6 (4 CC) | WELLER 7 (3 CC) | WELLER 10 (4 CC) | WELLER 11 (4 CC) | WELLER 12 (4 CC) | WELLER 14 (3 CC) | WELLER 15 (4 CC) | WELLER 16 (4 CC) | WELLER 17 (6 CC) | WELLER 18 (5 CC, poległ 1) | WELLER 21 (4 CC) | WELLER 23 (5 CC) | WELLER 26 (6 CC) | WELLER 27 (5 CC) | WELLER 29 (6 CC) | WELLER 30 (6 CC) | WILDHORN I (Most 1) (2 CC) | WILDHORN II (Most 2) (2 CC) | WILDHORN III (Most 3) (4 CC) | WINDOW (4 CC) | VICE (4 CC) |  (6 CC poległo w drodze do Polski, 3 CC podczas skoku, 1 CC skakał dwukrotnie)
Przeprowadzono także operacje zrzutowe materiałowe (z zaopatrzeniem dla AK) oraz operację zrzutu Retingera „Salamander”

1941 – 3 operacje8 CCluty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC)  |  1942 – 15 operacji / 72 CCstyczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC)  |  1943 – 31 operacji / 99 CCstyczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC)  |  1944 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) |  (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

 


 

37-550-1-1-232x300 Zrzuty - 1941 / 1942

plik NAC

button-zrzuty_200-150x150 Zrzuty - 1941 / 1942Zrzuty ludzi, sprzętu i pieniędzy do okupowanej Polski – w celu wsparcia Armii Krajowej – odbywały się dzięki współpracy  Oddziału VI (Specjalnego)  Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie z „polską” (była polska tylko z nazwy, definiowała obszar zainteresowania brytyjskich służb specjalnych) sekcją brytyjskiego Special Operations Executive  (SOE)  – która użyczała nam samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich) – oraz służbie lotników polskich, brytyjskich i in. w lotniczych jednostkach specjalnego przeznaczenia. W praktyce była to głównie współpraca mjr / ppłk. dypl. Jana Jaźwińskiego (Oddział VI) oraz szefa polskiej sekcji kpt. Harolda Perkinsa (SOE).

Od początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Zrzuty były możliwe dzięki zaangażowaniu w Kraju komórki Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), działającej pod kryptonimami: Syrena, Import, MII – Grad, oficerów zrzutowych w obszarach, okręgach i podokręgach Armii Krajowej oraz ok. 5 – 19 tys. żołnierzy obsługujących i zabezpieczających ok. 640 placówek odbiorczych (zrzutowisk).

Niestety, w tych operacjach byliśmy uzależnieni od brytyjskiego SOE, które użyczało nam samolotów oraz stale ograniczało loty ze zrzutami do Polski. Brytyjską politykę można zasadnie zdefiniować jako „kroplówka zrzutowa” dla Armii Krajowej… Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ogółem na 430 zaplanowanych (uzgodnionych z SOE) lotów do Polski wykonano tylko 229, czyli trochę ponad połowę. Zasadne jest zatem założenie, że wielkość zrzutów do Polski mogłaby być dwukrotnie większa, gdyby Brytyjczycy dotrzymywali słowa…

Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

 

cc-bagaznik2_ozn-145x250 Zrzuty - 1941 / 1942

„Bagażnik” skoczka

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej.

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii  ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Zrzucono 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

 

zobacz –  Zrzuty  oraz  zrzuty w 1943 / 1944

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów – BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

 

Okres próbny
Tempsford-300x222 Zrzuty - 1941 / 1942

Lotnisko RAF, Tempsford

Od lutego 1941 do kwietnia 1942 do Polski wystartowało 12 samolotów (10 załóg polskich, 2 brytyjskie), 9 z nich wykonało zadanie (8 polskich, 1 brytyjska). Stracono 1 samolot wraz z załogą. Przerzucono 48 skoczków 41 CC i 7 kurierów, 2 tony zaopatrzenia (19 zasobników 13 paczek). Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 1 541 450 dolarów, 119 400 dolarów w złocie, 1775 funtów, 885 000 marek niemieckich. Część stracono.

CC-prezentacja_34-300x224 Zrzuty - 1941 / 1942

W tym sezonie operacyjnym (1941/42) Oddział VI (Specjalny) zaplanował wraz z SOE 30 lotów do Polski, wskutek postawy Brytyjczyków wykonano tylko 11

Jak zauważa Kajetan Bieniecki w fundamentalnej pracy pt. Lotnicze wsparcie Armii Krajowej (Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 21-22):
„(…) gen. Sosnkowski meldował gen. Sikorskiemu: „(…) Doświadczenia dotychczasowe w zakresie organizacji lotów łącznikowych do Kraju (…) wskazują na konieczność posiadania własnych samolotów o dużym zasięgu i dużej szybkości (.. .). Łączność własnymi samolotami nigdy nie została urzeczywistniona. Natomiast pierwsza polska załoga poleciała do Polski dopiero w rok później…”

 

Tak opisuje ten okres organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej, oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, mjr / ppłk dypl. Jan Jaźwiński w „Dzienniku czynności” Wydziału „S” Oddziału Specjalnego Sztabu Naczelnego Wodza (niepublikowany, skan oryginału „Dziennika” w archiwum portalu, Studium Polski Podziemnej sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89, s. 126/128-136/138):

  1. od 19 sierpnia 1940 do 16 lutego 1941 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „pionierskie poszukiwanie sposobu realizacji”
  2. od 16 lutego do 9 października 1941 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „walka z Air Ministry [brytyjskim ministrem lotnictwa – RMZ] o środki przerzutu”, tj. samoloty dla Polaków, wspierana przez szefa polskiej sekcji SOE Harolda Perkinsa. Uzyskano obietnicę trzech Halifaxów do wyłącznej dyspozycji Polaków…
  3. od 10 października do 27 grudnia 1941 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „wydarcie Air Ministry przyrzeczonych samolotów, obsadzenie ich polskimi załogami”. W tym okresie wykonano tylko dwa loty do Polski
  4. od 28 grudnia 1941 do 11 marca 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „dalsza walka z Air Ministry o zapewnienie odpowiedniej bazy dla samolotów (…)” i honorowanie obietnicy wykorzystywania trzech „Halifaxów” wyłącznie do lotów do Polski. W tym okresie ówczesny szef Oddziału VI (Specjalnego) ppłk. dypl. Tadeusz Rudnicki – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „był przykro posłuszny Anglikom i interesował się głównie spelunkami Londynu. W wyniku tego utraciliśmy wyłączność na używanie przydzielonych nam trzech samolotów”
  5. od 12 marca do 25 kwietnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „usunięcie szkodliwego szefa O.VI [Oddziału VI (Specjalnego) – przyp RMZ], naprawianie współpracy z S.O.E., likwidowanie szkodliwych wpływów M.S.Wew. [polskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – RMZ]”. Wykonano zaledwie cztery loty do Polski…

Waldemar Grabowski – Rocznica pierwszego zrzutu cichociemnych
w: Biuletyn informacyjny AK nr 2 (274) luty 2013, s. 96 – 101

 


 

sezon próbny – operacje lotnicze 1941:
Pierwsza operacja zrzutowa – luty 1941

1 operacja zrzutowa – listopad 1941

1 operacja zrzutowa – grudzień 1941

 

sezon próbny – operacje lotnicze 1942:
1 operacja zrzutowa – styczeń 1942

4 operacje zrzutowe – marzec 1942  (21 CC)

1 operacja zrzutowa – kwiecień 1942

 

Sezon operacyjny Intonacja
Tempsford-300x222 Zrzuty - 1941 / 1942

Lotnisko RAF, Tempsford

Od sierpnia 1942 do kwietnia 1943 do Polski wystartowało 65 samolotów (49 załóg polskich, 16 brytyjskich), 42 wykonały zadanie (29 polskich, 13 brytyjskich). Stracono 6 samolotów, poległy 3 załogi. 17 samolotów zawróciło lub nie odnalazło placówki odbiorczej.

cc-skok-z-samolotu-250x166 Zrzuty - 1941 / 1942

Skok z samolotu…

Przerzucono 119 skoczków, 4 nie przeżyło. Zginęło 12 osób z placówek odbiorczych. Zrzucono 49,5 tony zaopatrzenia, z tego 41,4 tony odebrano. Przerzucono na walkę w Kraju 13 022 000 dolarów, 5 158 000 marek, 10 000 peset oraz 700 000 „młynarek”  (okupacyjna waluta, emitowana na terenie Generalnego Gubernatorstwa).

Przerzucono 105 Cichociemnych, w tym: 6 oficerów sztabowych, 8 specjalistów lotnictwa, 8 łącznościowców, 12 oficerów wywiadu, 71 specjalistów dywersji. W tym sezonie Oddział VI (Specjalny) zaplanował wraz SOE 300 lotów do Polski, jednak wskutek postawy Brytyjczyków wykonano zaledwie 172 lotów.

Jak zauważa Kajetan Bieniecki w fundamentalnej pracy pt. Lotnicze wsparcie Armii Krajowej (Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 45):
„Po doświadczeniach uzyskanych w próbnym okresie przerzutu lotniczego zakończonego w kwietniu 1942 roku, w Oddziale VI Sztabu N.W. przystąpiono do opracowania planu na następny okres. Plan ten oparty został na przyznaniu Polsce przez British Joint Planning Staff 90 ton materiału [zaopatrzenia dla AK – przyp RMZ]. Sezon przerzutu tego materiału i przerzutu 300 ludzi miał się rozpocząć w sierpniu 1942 roku, a skończyć w kwietniu 1943 roku. (…) W planie tym opracowanym w czerwcu 1942 roku przewidywano od 8 do 12 lotów miesięcznie. W przeciągu dziewięciu miesięcy miało się odbyć około 100 lotów.”

zasobniki-pakowalnia-02-250x191 Zrzuty - 1941 / 1942Tak opisuje ten okres organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej, oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, mjr / ppłk dypl. Jan Jaźwiński w „Dzienniku czynności” Wydziału „S” Oddziału Specjalnego Sztabu Naczelnego Wodza (niepublikowany, skan oryginału „Dziennika” w archiwum portalu, Studium Polski Podziemnej sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89, s. 126/128-136/138):

  1. od 25 kwietnia do 30 sierpnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „walka z Air Ministry o samodzielny polski flight. Brak zdecydowanych kroków z naszej strony pozwolił Air Ministry zlikwidować pozytywną dla nas interwencję Prez. Roosevelta [po wizycie Sikorskiego w USA – RMZ]. Obiecane 6 Halifaxów zmodernizowanych, zamiast 6 Liberatorów [których domagali się Polacy – RMZ] nie doszły do skutku. Zaledwie 3 Halifaxy postawiono z polskimi załogami – podczas gdy 14 polskich dywizjonów walczy bez przerwy za W. Brytanię.”
  2. od 1 września do 24 grudnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „Okres ten został zapoczątkowany bardzo szczęśliwie. Plan 100 lotów w sezonie 1942/43 został uznany przez S.O.E. i O.Spec. [Oddział VI (Specjalny) SNW – RMZ] oraz przez Sztab NW za zupełnie realny”. Od 29 października ani jednego lotu do Polski
  3. od 24 grudnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „rozpoczął się ostrą walką z Rządem Bryt. o być albo nie być dla Narodu Polskiego. Interwencja Wicepremiera R.P. Mikołajczyka została potraktowana przez Rząd Bryt. niepoważnie – w ogóle nie chciano z nim gadać. Dalsze ostre depesze z Kraju (…) spowodowały, że N.W. zdecydował się osobiście podjąć starania u Churchilla”…

 

sezon operacyjny „Intonacja” – operacje lotnicze 1942:
4 operacje zrzutowe – wrzesień 1942  (21 CC)

5 operacji zrzutowych – październik 1942  (19 CC)
  • czwartek/piątek 1/2 października 1942 (zrzut 1) – operacja CHISEL (4 CC)
  • czwartek/piątek 1/2 października 1942 (zrzut 2) – operacja HAMMER (3 CC)
  • czwartek/piątek 1/2 października 1942 (zrzut 3) – operacja GIMLET (6 CC)
  • piątek/sobota 2/3 października 1942operacja LATHE (3 CC)
  • czwartek/piątek 29/30 października 1942 – operacja PLIERS (poległo 3 CC)

 

Lokalizacja placówek odbiorczych – sezony: próbny, „Intonacja”:

01-mapa-placowki-probny-intonacja Zrzuty - 1941 / 1942źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
  • Jan Jaźwiński –  Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
  • Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
  • Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3

 

Zrzuty

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 ZrzutySpis treści:


 

Zobacz:  zrzuty 1941-1942  |  zrzuty 1943-1944

 

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

 

81 operacji przerzutowych 316 Cichociemnych (alfabetycznie):
ADOLPHUS (2 CC) | ATTIC (2 CC) | BEAM (3 CC) | BELT (5 CC) | BOOT (5 CC) | BRACE (3 CC) | BRICK (4 CC) | CHICKENPOX (5 CC) | CHISEL (4 CC) | CELLAR (2 CC) | COLLAR (6 CC) | CRAVAT (6 CC) | DOOR (3 CC) | FILE (4 CC) | FLOOR (4 CC) | FRESTON (1 CC) | GAUGE (4 CC) | GIMLET (6 CC) | HAMMER (3 CC) | JACEK 1 (6 CC) | JACKET  (4 CC) | KAZIK 1 (6 CC) | KAZIK 2 (1 CC) | LATHE (3 CC) | LEGGING (5 CC) | MEASLES (6 CC) | MOST 1 (Wildhorn I) (2 CC) | MOST 2 (Wildhorn II) (2 CC) | MOST 3 (Wildhorn III) (4 CC) | NEON 1 (2 CC) | NEON 2 (3 CC) | NEON 3 (2 CC) | NEON 4 (3 CC) | NEON 5 (3 CC) | NEON 6 (3 CC) | NEON 7 (3 CC) | NEON 8 (3 CC) | NEON 9 (poległo 3 CC) NEON 10 (3 CC) | OXYGEN 8 (2 CC) | PLIERS (poległo 3 CC) | POLDEK 1 (6 CC, poległ 1) | PRZEMEK 1 (6 CC) | RASP (3 CC) | RHEUMATISM (4 CC) | RIVET (4 CC) | RUCTION (2 CC) | SAW (4 CC, poległ 1) | SCREWDRIVER (3 CC) | SHIRT (5 CC) | SMALLPOX (6 CC) | SPOKESHAVE (3 CC) | STASZEK 2 (6 CC) | STEP (3 CC) | STOCK (4 CC) | TILE (4 CC) | WACEK 1 (6 CC) | WALL (4 CC) | WELLER 1 (4 CC) | WELLER 2 (3 CC) | WELLER 3 (4 CC) | WELLER 4 (4 CC) | WELLER 5 (4 CC) | WELLER 6 (4 CC) | WELLER 7 (3 CC) | WELLER 10 (4 CC) | WELLER 11 (4 CC) | WELLER 12 (4 CC) | WELLER 14 (3 CC) | WELLER 15 (4 CC) | WELLER 16 (4 CC) | WELLER 17 (6 CC) | WELLER 18 (5 CC, poległ 1) | WELLER 21 (4 CC) | WELLER 23 (5 CC) | WELLER 26 (6 CC) | WELLER 27 (5 CC) | WELLER 29 (6 CC) | WELLER 30 (6 CC) | WILDHORN I (Most 1) (2 CC) | WILDHORN II (Most 2) (2 CC) | WILDHORN III (Most 3) (4 CC) | WINDOW (4 CC) | VICE (4 CC) |  (6 CC poległo w drodze do Polski, 3 CC podczas skoku, 1 CC skakał dwukrotnie)
Przeprowadzono także operacje zrzutowe materiałowe (z zaopatrzeniem dla AK) oraz operację zrzutu Retingera „Salamander”

1941 – 3 operacje8 CCluty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC)  |  1942 – 15 operacji / 72 CCstyczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC)  |  1943 – 31 operacji / 99 CCstyczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC)  |  1944 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) |  (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

 


 

37-550-1-1-232x300 Zrzuty

skoczek po wylądowaniu
w zbiorach NAC

button-zrzuty_200-150x150 ZrzutyZrzuty ludzi, sprzętu i pieniędzy do okupowanej Polski – w celu wsparcia Armii Krajowej – odbywały się dzięki współpracy Oddziału VI  (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie z „polską” (była polska tylko z nazwy, definiowała obszar zainteresowania brytyjskich służb specjalnych) sekcją brytyjskiego Special Operations Executive  (SOE) – która użyczała nam samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich) – oraz służbie lotników polskich, brytyjskich i in. w lotniczych jednostkach specjalnego przeznaczenia. W praktyce była to głównie współpraca mjr / ppłk. dypl. Jana Jaźwińskiego (Oddział VI) oraz szefa polskiej sekcji kpt. Harolda Perkinsa (SOE).

Od początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Zrzuty były możliwe dzięki zaangażowaniu w Kraju przy organizacji odbioru zrzutów komórki Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), działającej pod kryptonimami: Syrena, Import, MII – Grad, oficerów zrzutowych w obszarach, okręgach i podokręgach Armii Krajowej oraz ok. 5 – 19 tys. żołnierzy obsługujących i zabezpieczających ok. 640 placówek odbiorczych (zrzutowisk).

Niestety, w tych operacjach byliśmy uzależnieni od brytyjskiego SOE, które użyczało nam samolotów oraz stale ograniczało loty ze zrzutami do Polski. Brytyjską politykę można zasadnie zdefiniować jako „kroplówka zrzutowa” dla Armii Krajowej… Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ogółem na 430 zaplanowanych (uzgodnionych z SOE) lotów do Polski wykonano tylko 229, czyli trochę ponad połowę. Zasadne jest zatem założenie, że wielkość zrzutów do Polski mogłaby być dwukrotnie większa, gdyby Brytyjczycy dotrzymywali słowa…

Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza – Plan czuwania
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Wojskowe Biuro Historyczne – Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

 

cc-bagaznik2_ozn-145x250 Zrzuty

„Bagażnik” skoczka

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej.

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Przerzucono do Polski 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

Podkreślić należy, że żadna relacja o Polsce skrzywdzonej w II wojnie światowej, o zrzutach do Polski Cichociemnych i zaopatrzenia dla Armii Krajowej nie może pominąć destrukcyjnej, szkodliwej, zdradzieckiej roli gen. Stanisława Tatara

Halszka Szołdrska – Zrzuty
w: Biuletyn informacyjny AK nr 11 (295) listopad 2014, s. 44 – 49

 

zobacz – zrzuty w latach 1941 / 1942

zobacz – zrzuty w 1943 / 1944

 

 
Lotniska
cc-skok-z-samolotu-250x166 Zrzuty

Skok z samolotu…

cc-imageedit_big-250x184 ZrzutyPoczątkowo Cichociemnych przerzucano do okupowanej Polski z brytyjskich lotnisk RAF: do listopada 1941 z Newmarket (2 CC), następnie z Leconfield k/ Stradishall (6), Foulsham (2), Linton-on-Ouse (2), Leakenheath (9). Najwięcej – 158 CC przerzucono (od 27 marca 1943 do 21 września 1943), w 43 operacjach lotniczych, z tajnego brytyjskiego lotniska RAF Tempsford pod Londynem. 

W październiku 1941 lotnisko przejęła 3 Grupa RAF, odpowiedzialna za lotnicze operacje specjalne, stacjonowały tam: 138 oraz 161 Dywizjon Specjalnego przeznaczenia RAF (138 and 161 Special Duty Squadron RAF). Startowały stamtąd samoloty RAF do Belgii, Holandii, Niemiec, Czechosłowacji oraz do Polski. Dla zmylenia niemieckiego rozpoznania lotniczego, w Tempsford wybudowano tzw. „Gibraltar Farm”. Obiekt wyglądał jak zwykła brytyjska stodoła w gospodarstwie rolnym, murowane budynki pokryto od zewnątrz drewnem.

 

 

148_Squadron_Halifax_Italy_WWII_IWM_CNA_3231-1-300x233 Zrzuty

Halifax z zasobnikami zrzutowymi

Od kwietnia 1944 Cichociemnych przerzucano do okupowanej Polski z lotniska Reggia Aeronautica w Campo Casale nieopodal Brindisi we Włoszech, gdzie stacjonowała 1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia. W okresie niecałych czterech lat wystartowało do Polski 858 samolotów, w tym 483 wykonały zadanie zrzutem lub lądowaniem, stracono 70 samolotów.

zrzutowisko-sygnaly-300x148 ZrzutyW basenie Morza Śródziemnego alianci dysponowali czterema jednostkami lotnictwa dalekiego zasięgu. Z lotniska Blida w Algierze operowały dwa dywizjony:  brytyjski 624 oraz amerykański 885, startowały one ze skoczkami i zaopatrzeniem do Francji. Z lotniska Campo Casale k. Brindisi startowały: brytyjski 148 dywizjon oraz polska 1568 Eskadra, ze skoczkami i zaopatrzeniem do Albanii, Austrii, Bułgarii, Czechosłowacji, Grecji, Jugosławii, Rumunii, Węgier, północnych Włoch oraz Polski.

 

Łączność lotnicza z Polską
12_zrzut-pojemnikow-belgia-300x218 Zrzuty

Zrxzut zasobników z zaopatrzeniem

Podstawowym sposobem łączności z okupowaną Polską miały być „loty dwustronne” (z lądowaniem w Kraju). Postulował to już w 1940 płk Stefan Rowecki. W depeszy z 7 maja 1942 gen. Rowecki proponował także rozważenie możliwości użycia wodnosamolotów lądujących na polskich jeziorach oraz przylotu ze Szwecji lekkich samolotów pasażerskich z lądowaniem na polach dworskich w Polsce.

skoczek-250x186 ZrzutyBrytyjski Komitet Szefów Sztabu uznał te pomysły za mało uzasadnione i nierealne, ze względu na dużą odległość z Wielkiej Brytanii do Polski i znikomą liczbę samolotów o krótkim starcie i dalekim zasięgu.

W wysłanej do Polski depeszy 5256 przekazano opinię Brytyjczyków nt. tej koncepcji – Jedyny typ samolotu z wystarczającym zasięgiem do tego rodzaju zadań to Halifaxy, lecz te maszyny wymagają betonowych wybiegów o długości od 1200 do 1400 yardów. Wydaje się, że tego rodzaju wybiegów nie macie panowie do swojej dyspozycji w Polsce (…) Jedyny wodnopłat z wystarczającym zasięgiem, który mógłby wodować w Polsce, to Catalina. Samolot ten jednak ma szybkość około 100 mil/godz. i z tego powodu nie jest odpowiedni ze względu na czas i godziny nocne (…). Samolotem nadającym się do tego zadania mógłby być Lockheed Hudson, jednak zasięg jego wynosi zaledwie 500 do 600 mil. Anglicy nie dodali, że samolotów Lockheed Hudson potrzebowali bardziej do zwalczania niemieckich łodzi podwodnych oraz ochrony konwojów na Atlantyku…

kpt. dypl. Jan Podoski – „Sprawozdanie z działalności Wydziału „S”
Oddziału Spec. Sztabu N.W. za okres 1941 r. – 1945 r.”
Londyn 28 lutego 1996, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II-52.356

 

 

Oddział VI (Specjalny) – Wsparcie lotnicze:

Płk dypl. w st. sp. Marian Utnik – Oddział łącznikowy Komendanta Głównego AK
przy Naczelnym Wodzu na emigracji (VI Oddział Sztabu Naczelnego Wodza) część III
w: Wojskowy Przegląd Historyczny, Warszawa 1982, nr 1 s. 188 – 210

 

Okres próbny

Armstrong-Whitworth-Whitley-150x150 Zrzuty

Armstrong Whitworth Whitley

Od 15 lutego 1941 do 30 kwietnia 1942 do Polski wystartowało 12 samolotów (10 załóg polskich, 2 brytyjskie), 9 z nich wykonało zadanie (8 polskich, 1 brytyjska). Stracono 1 samolot wraz z załogą.

Przerzucono 48 skoczków (41 CC i 7 kurierów), 2 tony zaopatrzenia (19 zasobników 13 paczek). Stracono 5 zasobników i 2 paczki. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 1 541 450 dolarów, 119 400 dolarów w złocie, 1775 funtów brytyjskich, 885 000 marek niemieckich. Część stracono.

Dolary przerzucane przez Cichociemnych pakowane były w parciane (brezentowe) pasy z impregnowanego gorącym woskiem płótna, o długości ok. 120 cm i szerokości ok. 18 cm, z sześcioma kieszeniami. Do tych kieszeni wkładano zwykle po trzy paczki banknotów lub rulony monet. Paczki banknotów były opieczętowane, kieszenie przeszywano grubą, mocną, jedwabną nicią, której końce plombowano. Każdy pas posiadał numer; jeśli zawierał banknoty 10-dolarowe, jego wartość wynosiła 18 tys.; jeśli 20-dolarowe – 36 tys. USD. Jeśli w pasie były złote monety 10-dolarowe, mieścił 2,4 tys. USD; jeśli złote monety 20-dolarowe – 3,6 tys. USD. Pasy miały pojemność do 100 tys. dolarów (w zależności od nominału pakowanych banknotów).

 

Sezon operacyjny Intonacja

Handley_Page_Halifax_Mk_III_ExCC-150x150 Zrzuty

Handley Page Halifax

zasobnik-5-300x300 Zrzuty

jeden z typów zasobników

Od 1 sierpnia 1942 do 30 kwietnia 1943 do Polski wystartowało 65 samolotów (49 załóg polskich, 16 brytyjskich), 42 wykonały zadanie (29 polskich, 13 brytyjskich). Stracono 6 samolotów, poległy 3 załogi. 17 samolotów zawróciło lub nie odnalazło placówki odbiorczej. Przerzucono 119 skoczków (106 CC, 9 kurierów, 1 Węgra), 4 nie przeżyło. Zginęło 12 osób z placówek odbiorczych.

Zrzucono 49,5 tony zaopatrzenia (241 zasobników, 86 paczek, 58 bagażników), z tego 41,4 tony odebrano. Stracono 42 zasobniki oraz 7 bagażników. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 13 022 000 dolarów w banknotach i złocie, 5 158 000 marek, 10 000 peset oraz 700 000 „młynarek”  (okupacyjna waluta, emitowana na terenie Generalnego Gubernatorstwa).

 

 

Sezon operacyjny Riposta

Consolidated-B-24-Liberator-150x150 Zrzuty

Consolidated B-24 Liberator

Od 1 sierpnia 1943 do 31 lipca 1944 do Polski wystartowało 381 samolotów (213 załóg polskich, 168 brytyjskich), 205 z nich wykonało zadanie (131 polskich, 74 brytyjskich). Stracono 16 samolotów wraz z załogami (5 polskich, 11 brytyjskich).

Przerzucono 146 skoczków (136 CC i 10 kurierów), 4 nie przeżyło. Przerzucono 265 ton zaopatrzenia (1996 zasobników, 2073 paczki), z tego 250 ton odebrano. Stracono 87 zasobników oraz 201 paczek. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 15 948 300 dolarów, 161 025 dolarów w złocie, 6 986 500 marek, 1644 funtów brytyjskich w złocie oraz 40 569 800 „młynarek”. Straty wyniosły 7 proc. dolarów papierowych i 2 proc. marek.

 

 

Sezon operacyjny Odwet
Dakota_III_ZA947-150x150 Zrzuty

Dakota III ZA947

Od 1 sierpnia do 31 grudnia 1944 do Polski wystartowało 410 samolotów (167 załóg polskich, 133 brytyjskie i południowoafrykańskie, 110 amerykańskich). 229 z nich wykonało zadanie (72 polskie, 50 brytyjskich i południowoafrykańskich, 110 amerykańskich). Stracono 47 samolotów wraz z załogami.

zasobnik-zrzutowy-H-300x224 Zrzuty

Zasobnik zrzutowy typu H

Przerzucono 33 skoczków (32 CC, 2 kurierów, 4 Anglików), 1 nie przeżył. Przerzucono 355 ton zaopatrzenia (2546 zasobników, 799 paczek), z tego 150 ton odebrano. Stracono 1185 zasobników i 270 paczek. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 3 996 188 dolarów, 34 800 dolarów w złocie oraz 6 460 000 marek. 5 proc. stracono.

W ramach tego sezonu udzielono wsparcia dla Powstania Warszawskiego: wykonano 306 lotów (91 załóg polskich, 50 brytyjskich, 55 południowoafrykańskich, 110 amerykańskich). Wykonano 192 zrzuty (149 na Warszawę, 43 na Kampinos i Las Kabacki). Załogi polskie wykonały 47 zrzutów (16 na Warszawę, 31 na Kampinos i Las Kabacki), załogi brytyjskie i południowoafrykańskie 38 zrzutów (26 na Warszawę, 12 na Kampinos i Las Kabacki), załogi amerykańskie 107 zrzutów na Warszawę. Stracono 34 samoloty wraz z załogami. 

Zrzucono: 2154 zasobników (1711 na Warszawę, 443 na Kampinos i Las Kabacki) oraz 557 paczek. Stracono 1132 zasobniki oraz 230 paczek.

 

Techniki przerzutu zaopatrzenia dla Armii Krajowej:

Grzegorz Rutkowski – Techniki przerzutu zaopatrzenia dla AK
w: Biuletyn informacyjny AK nr 01 (309) styczeń 2016, s. 13 – 19

 

Zrzuty ogółem

37-578-14-150x150 Zrzuty

Skok ćwiczebny w ośrodkach szkolenia Largo House i Ringway, w zbiorach NAC

W czterech sezonach operacyjnych wykonano łącznie 868 lotów  (załogi polskie 439, brytyjskie i południowoafrykańskie 319, amerykańskie 110). Zrzucono łącznie do Polski 316 Cichociemnych oraz 28 kurierów  (jeden CC oraz jeden kurier skoczyli dwukrotnie), Węgra – radiotelegrafistę, a także 4 Anglików oraz 1 CC (operacja Freston). 

Ponadto zrzucono 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Stracono 70 samolotów (59 załóg, w tym 30 polskich), 11 skoczków, 1319 zasobników, 487 paczek, 7 bagażników, pieniądze.

 

Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach).

zasobnik-2-297x300 ZrzutyWybierano miejsca położone daleko od obiektów wroga, z dala od mokradeł i wysokich drzew, tereny płaskie, niezabudowane, bez linii telefonicznych i wysokiego napięcia, najlepiej z krzakami i zagajnikami w bezpośrednim sąsiedztwie. Często były to duże polany leśne lub tereny przylegające do lasu, nierzadko w pobliżu rzek, ułatwiających pilotom lokalizację placówki. Położenie placówek odbiorczych określano na podstawie map sztabowych w skali 1 : 300 000 za pomocą prostopadłych współrzędnych (podawanych w milimetrach).

Przed rozpoczęciem sezonu operacyjnego Wydział S (Specjalny) w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza przekazywał do zajmującej się zrzutami w Komendzie Głównej Armii Krajowej komórki „Syrena” dane o aktualnych zasięgach samolotów. W oparciu o te dane sporządzano dwutygodniowy „Plan czuwania” placówek odbiorczych (zrzutowisk) na terenie Kraju. W każdym rejonie czuwały kolejno po cztery serie placówek przez cztery dni. Wydział S informował Syrenę o planowanych operacjach lotniczych, liczbie skoczków oraz zaopatrzenia (zasobniki, paczki oraz niekiedy także tzw. bagażniki, czyli zaopatrzenie zabierane bezpośrednio przez skoczków, w specjalnych doczepianych do nich workach).

 

cc-bagaznik2_ozn-145x250 Zrzuty

„Bagażnik” skoczka

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej.

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Przerzucono do Polski 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

 

Operacje przerzutowe do Kraju – sprawozdania (wszystkie sezony operacyjne)
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

 

 

Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk:

Grzegorz Rutkowski – Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk
w: Biuletyn informacyjny AK nr 01 (309) styczeń 2016, s. 13 – 19

 

Organizacja zrzutów

Liberator-250x141 ZrzutyW okresie czuwania w rejon placówki odbiorczej Syrena wysyłała swego delegata, oficera zrzutowego. Personel obsługujący placówkę przygotowywał materiały sygnalizacyjne  do oznaczenia zrzutowiska, wozy konne do transportu skoczków i zrzuconego zaopatrzenia, a także „meliny” do ich bezpiecznego przechowania. W stan gotowości stawiano miejscowy oddział AK, którego zadaniem było ochranianie zrzutu oraz zrzutowiska. Samolot dokonujący zrzutu nad placówką nadawał umówiony sygnał (literę alfabetu) kodem Morse’a za pomocą lampki na spodzie kadłuba. Placówka odpowiadała ustaloną (inną) literą alfabetu kodem Morse’a oraz zapalała światła sygnalizacyjne w odpowiednim układzie (strzała, litera T i in.).

zasobniki-pakowalnia-02-250x191 ZrzutyZaopatrzenie pakowane było w dwa typy zasobników: jednoczęściowy oraz podzielony na 5 części po ok. 30 kg. Zasobniki grupowano po sześć szt. w dwa rodzaje zestawów: OW (ognisko walki, zaopatrzenie bojowe) oraz MD (minersko-dywersyjny, zawierający materiały dla dywersji. Odrębnym rodzajem zasobników były zasobniki ze sprzętem łączności.  Pieniądze pakowano albo w wodoszczelne parciane pasy z kieszeniami, przenoszone przez skoczków, albo w oddzielne paczki. Także w paczkach, odpornych na zrzucenie, przerzucano pocztę, materiały sanitarne, umundurowanie itp.

Informacje o starcie skoczków i / lub zaopatrzenia przekazywano na antenie radiowej zaraz po zakończeniu polskiej audycji BBC, poprzez odtworzenie określonej melodii sygnałowej oraz tzw. „kaczki”, czyli jednej z szeregu trzycyfrowych liczb (wskazujących placówkę odbiorczą). Pierwsza taka transmisja (zwykle po godz. 15) oznaczała gotowość, druga  (zwykle po godz. 19, 21) wylot skoczków. Po tym sygnale obsługa oraz ochrona placówki odbiorczej wyruszała na miejsce zrzutu. Trzecia transmisja (zwykle po godz. 23) oznaczała iż samolot ze skoczkami jest w drodze.

37-578-16-150x150 Zrzuty

Ćwiczebny zrzut zasobnika w ośrodkach szkolenia Largo House i Ringway
w zbiorach NAC

Lot w obie strony trwał zazwyczaj ok. 9-13 godzin. Ta metoda przekazywania informacji pozwoliła „uaktywniać” daną placówkę odbiorczą tylko przed rzeczywistą datą odbioru. Obsługa placówek nie musiała 3-4 godziny niepotrzebnie wyczekiwać na potencjalny zrzut w terenie.

wykaz-melodii-sygnalowych-ozn-250x167 Zrzuty

Wykaz melodii sygnałowych

Zrzut (skok) następował po oznaczeniu (na określony sygnał) zrzutowiska odpowiednimi światłami. Przy prędkości samolotu ok. 200 – 241 km/godz skoczkowie skakali ze spadochronem z wysokości co najmniej 150 m, zasobniki oraz paczki zrzucano z wysokości co najmniej 100 m. Zrzuty odbywały się według stałej procedury, skoczkowie oraz obsługa pól zrzutowych miała ustalone hasła. Załogi samolotów oraz obsługa zrzutowisk korzystała także (w niewielkim stopniu) z możliwości dwustronnej komunikacji radiowej za pośrednictwem radiotelefonów, tzw. „S-fonów”. W pewnym zakresie stosowano także system naprowadzania samolotu na placówkę odbiorczą za pomocą naziemnego nadajnika fal ultrakrótkich „Eureka”, uruchamianego z samolotu przez odbiornik sygnału – „Rebekę”. Podstawowym sposobem była jednak nawigacja polegająca na obserwacji wzrokowej topografii terenu.

 

Współpraca z SOE
placowka-szczur-150x150 Zrzuty

placówka odbiorcza „Szczur”, okolice wsi Wola Gałęzowska, fot. FDD

Po stronie SOE wsparcie lotnicze zapewniała od sierpnia 1940 wydzielona, specjalna eskadra – 1419 Special Duty Flight. Od sierpnia 1941 był to dywizjon – 138 Special Duty Squadron. W jego składzie latały także 3 polskie załogi. Od 1 kwietnia 1943 utworzono przy nim  polską eskadrę C, zwaną przez Polaków 301 Dywizjonem. W jej składzie było 6 polskich załóg, 1 zapasowa oraz w 81 proc. polska obsługa naziemna. Od listopada 1943 została ona przekształcona w samodzielną eskadrę 1586 Special Duty Flight (1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia). Wykonywała loty do Polski (także zrzucając zaopatrzenie dla Powstania Warszawskiego), Jugosławii, Czechosłowacji, Grecji, Albanii. Pod koniec 1944 eskadrę przekształcono w 301 Dywizjon.

B-24-Liberator-zaladunek-zasobnikow-250x164 Zrzuty

Załadunek zasobników do Liberatora

Początkowo latano na przestarzałych, dwusilnikowych Whitley’ach, które miały także niewystarczający zasięg. Od października 1942 zrzuty wykonywały trzy Halifaxy, od września 1943 trzy zmodyfikowane (założono tłumiki płomieni na rurach wydechowych, aby uniknąć dekonspiracji podczas nocnych lotów) Liberatory.  W kwietniu, maju i lipcu 1944 wykonano ponadto trzy operacje „Most”, połączone z lądowaniem (placówka Motyl) dwusilnikowego samolotu transportowego Douglas Dakota C47.

spadochron-cargo_1-250x260 Zrzuty

Spadochron towarowy do zasobników

Po stronie Armii Krajowej odbiorem skoczków oraz zaopatrzenia zajmowała się od jesieni 1941 wydzielona komórka Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ). W próbnym sezonie operacyjnym używała kryptonimu Syrena, w następnych sezonach operacyjnych używano kryptonimu Import. Od czerwca do lipca 1944 używano nazwy MII – Grad, po upadku Powstania Warszawskiego powrócono do kryptonimu Syrena. Według szacunków zrzuty odbierało i zabezpieczało ok. 5 – 10 tys. żołnierzy. W sezonie operacyjnym Riposta w obszarach, okręgach i podokręgach AK powołano oficerów zrzutowych.

 

zobacz – wykaz zrzutów

 


 

Technika skoku

cc-klamra-spadochronu-300x207 Zrzuty

oryginalna klamra spadochronu CC

cc-skok-instrukcja-241x300 Zrzuty

Rysunek instruktażowy, RAF Ringway, 1943

Cichociemni skakali przez otwór w podłodze samolotu, ze spadochronami plecowymi typu Irwin QD, mającymi okrągłą,  jedwabną czaszę o średnicy 8 m (50 m.kw.) o wytrzymałości 18kg/cm2. Spadochron połączony był z samolotem tzw. taśmą życia, która wyciągała czaszę spadochronu z pokrowca i zrywała się pod ciężarem skoczka, umożliwiając spadochroniarzowi skok.

Spadochron składał się z okrągłej czaszy z linkami, uprzęży oraz dwóch pokrowców. Czasza spadochronu to 28 trójkątnych płatów, zszytych jedwabną nicią o wytrzymałości ok. 3,5 kG. Pomiędzy płatami wszyto 14 jedwabnych linek (z czaszy zwisało 28 końcówek). Końce linek mocowano po 7 do każdej z czterech szelek nośnych, opinających ciało skoczka. Szelki łączyły się za pomocą części metalowej. Uprząż skoczka składała się z dwóch prawych oraz dwóch lewych szelek nośnych, szelki siedzeniowej, dwóch szelek piersiowych, dwóch szelek udowych, szelek plecowych oraz centrycznego zamka.


Spadochroniarze zrzuceni do Polsk:

 

316 Cichociemnych zrzuconych do Polski:

luty – grudzień 1941  (3 zrzuty)

Niemir Bidziński ps. Ziege, 7/8-11-1941 | Marian Jurecki ps. Orawa, 27/28-12-1941 | Maciej Kalenkiewicz ps. Kotwicz, 27/28-12-1941 | Stanisław Krzymowski ps. Kostka, 15/16-02-1941 | Alfred Paczkowski ps. Wania, 27/28-12-1941 | Jan Piwnik ps. Ponury, 7/8-11-1941 | Andrzej Świątkowski ps. Amurat, 27/28-12-1941 | Józef Zabielski ps. Żbik, 15/16-02-1941

styczeń – kwiecień 1942  (6 zrzutów)

Zbigniew Bąkiewicz ps. Zabawka, 27/28-03-1942 | Adam Boryczka ps. Brona, 8/9-04-1942 | Teodor Cetys ps. Wiking, 8/9-04-1942 | Stanisław Gilowski ps. Gotur, 30/31-03-1942 | Wiesław Ipohorski-Lenkiewicz ps. Zagroda, 30/31-03-1942 | Stanisław Jankowski ps. Agaton, 3/4-03-1942 | Jan Jokiel ps. Ligota, 30/31-03-1942 | Tadeusz Klimowski ps. Klon, 6/7-01-1942 | Jan Kochański ps. Jarema, 3/4-03-1942 | Henryk Kożuchowski ps Hora, 8/9-04-1942 | Henryk Krajewski ps. Wicher, 6/7-01-1942 | Aleksander Kułakowski ps. Rywal, 30/31-03-1942 | Lech Łada ps. Żagiew, 27/28-03-1942 | Stefan Majewicz ps. Hruby, 30/31-03-1942 | Jan Marek ps. Walka, 6/7-01-1942 | Stefan Mich ps. Jeż, 8/9-04-1942 | Zygmunt Milewicz ps. Róg, 3/4-03-1942 | Piotr Motylewicz ps. Krzemień, 30/31-03-1942 |  Rafał Niedzielski ps. Mocny, 27/28-03-1942 | Zbigniew Piasecki ps. Orlik, 6/7-01-1942 | Bohdan Piątkowski ps. Mak, 3/4-03-1942 | Franciszek Pukacki ps. Gzyms, 3/4-03-1942 | Jan Rogowski ps. Czarka, 3/4-03-1942 | Roman Romaszkan ps.Tatar, 8/9-04-1942 | Jan Rostek ps. Dan, 27/28-03-1942 | Jan Smela ps. Wir, 6/7-01-1942 | Jerzy Sokołowski ps. Mira, 30/31-03-1942 | Tadeusz Sokołowski ps. Trop, 30/31-03-1942 | Józef Spychalski ps. Grudzień, 30/31-03-1942 | Tadeusz Śmigielski ps. Ślad, 27/28-03-1942 | Janusz Zalewski ps. Chinek, 30/31-03-1942 | Alfred Zawadzki ps. Kos, 8/9-04-1942

wrzesień – październik 1942 (9 zrzutów)

Jerzy Bichniewicz ps. Błękitny, 29/30-10-1942 | Adam Borys ps. Pług, 1/2-10-1942 | Mieczysław Eckhardt ps. Bocian, 1/2-09-1942 | Michał Fijałka ps. Kawa, 1/2-09-1942 | Marian Gołębiewski ps. Ster, 1/2-10-1942 | Jan Grycz ps. Dziadzio, 3/4-09-1942 | Stanisław Hencel ps. Pik, 29/30-10-1942 | Bolesław Jabłoński ps. Kalia, 2/3-09-1942 | Stanisław Jagielski ps. Gacek, 1/2-10-1942 | Ewaryst Jakubowski ps. Brat, 1/2-10-1942 | Antoni Jastrzębski ps. Ugór, 2/3-10-1942 | Eugeniusz Kaszyński ps. Nurt, 1/2-10-1942 | Władysław Klimowicz ps. Tama, 1/2-10-1942 | Władysław Kochański ps. Bomba, 2/3-09-1942 |  Bolesław Kontrym ps. Żmudzin, 1/2-09-1942 | Wacław Kopisto ps. Kra, 1/2-09-1942 | Stanisław Kotorowicz ps. Kron, 1/2-10-1942 | Ryszard Kowalski ps. Benga, 1/2-10-1942 | Julian Kozłowski ps. Cichy, 3/4-09-1942 | Jan Lech ps. Granit, 3/4-09-1942 | Artur Linowski ps. Karp, 1/2-10-1942 | Hieronim Łagoda ps. Lak, 1/2-09-1942 | Wincenty Michalczewski ps. Mir, 3/4-09-1942 | Zygmunt Policiewicz ps. Świerk, 3/4-09-1942 | Jan Poznański ps. Pływak, 1/2-10-1942 | Franciszek Rybka ps. Kula, 2/3-09-1942 | Stanisław Sędziak ps. Warta, 3/4-09-1942 | Kazimierz Smólski ps. Sosna, 3/4-09-1942 | Tadeusz Stocki ps. Ćma, 2/3-10-1942 | Wiesław Szpakowicz ps. Pak, 29/30-10-1942 | Wacław Szubiński ps. Dach, 2/3-10-1942 | Waldemar Szwiec ps. Robot, 1/2-10-1942 | Wincenty Ściegienny ps. Las, 3/4-09-1942 | Adam Trybus ps. Gaj, 1/2-10-1942 | Stanisław Winter ps. Stanley, 2/3-09-1942 | Jan Woźniak ps. Kwaśny, 2/3-09-1942 | Wacław Zaorski ps. Ryba, 3/4-09-1942 | Wiktor Zarembiński ps. Zrąb, 3/4-09-1942 | Leonard Zub-Zdanowicz ps. Ząb, 1/2-09-1942 | Bronisław Żelkowski ps. Dąbrowa, 1/2-10-1942

styczeń – marzec 1943  (20 zrzutów)

Florian Adrian ps. Liberator, 26/27-01-1943 | Ignacy Bator ps. Opór, 25/26-01-1943 | Tadeusz Benedyk ps. Zahata, 17/18-02-1943 | Tadeusz Burdziński ps. Malina,  16/17-02-1943 | Michał Busłowicz ps. Bociek, 16/17-02-1943 | Antoni Chmielowski ps. Wołk,  13/14-03-1943 | Eugeniusz Chyliński ps. Frez, 24/25-03-1943 | Kazimierz Człapka ps. Pionek, 19/20-02-1943 | Józef Czuma ps. Skryty, 17/18-02-1943 | Feliks Dzikielewski ps. Oliw, 16/17-02-1943 | Oskar Farenholc ps. Sum, 13/14-03-1943 | Marian Garczyński ps. Skała,  20/21-02-1943 | Tadeusz Gaworski ps. Lawa, 25/26-01-1943 | Jan Górski ps. Chomik, 14/15-03-1943 | Bronisław Grun ps. Szyb, 25/26-01-1943 | Jan Horl ps. Frog, 13/14-03-1943 | Antoni Iglewski ps. Vanadi, 17/18-02-1943 | Stefan Ignaszak ps. Drozd, 13/14-03-1943 | Kazimierz Iranek-Osmecki ps. Antoni, 13/14-03-1943 | Henryk Jachciński ps. Kret, 20/21-02-1943 | Henryk Januszkiewicz ps. Spokojny, 16/17-02-1943 | Janusz Jarosz ps. Szermierz, 14/15-03-1943 | Stefan Jasieński ps. Alfa, 13/14-03-1943 | Tadeusz Jaworski ps. Gont, 17/18-02-1943 | Longin Jurkiewicz ps. Mysz, 13/14-03-1943 | Stanisław Kazimierczak ps. Ksiądz, 16/17-02-1943 | Stanisław Kolasiński ps. Ulewa, 13/14-03-1943 | Ignacy Konstanty ps. Szmaragd, 19/20-03-1943 | Leszek Koprowski ps. Dąb, 13/14-03-1943 | Jerzy Kowalski ps. Baba, 16/17-03-1943 | Walery Krokay ps. Siwy, 20/21-02-1943 | Mieczysław Kwarciński ps. Ziut, 25/26-01-1943 | Wojciech Lipiński ps. Lawina, 13/14-03-1943 | Ezechiel Łoś ps. Ikwa, 16/17-03-1943 | Władysław Maksyś ps. Azot, 13/14-03-1943 | Janusz Messing ps. Bekas, 13/14-03-1943 | Władysław Miciek ps. Młot, 25/26-01-1943 | Marian Mostowiec ps. Lis, 26/27-01-1943 | Piotr Nowak ps. Oko, 19/20-02-1943 | Ryszard Nuszkiewicz ps. Powolny, 20/21-02-1943 | Bolesław Odrowąż-Szukiewicz ps. Bystrzec, 16/17-02-1943 | Stanisław Olszewski ps. Bar, 26/27-01-1943 | Michał Parada ps. Mapa, 16/17-02-1943 | Witold Pic ps. Cholewa, 20/21-02-1943 | Czesław Pieniak ps. Bór, 19/20-02-1943 | Wacław Pijanowski ps. Dym, 26/27-01-1943 | Adolf Pilch ps. Góra, 16/17-02-1943 | Wilhelm Pluta ps. Pion, 19/20-03-1943 | Janusz Prądzyński ps. Trzy, 13/14-03-1943 | Jacek Przetocki ps. Oset, 17/18-02-1943 | Leszek Ratajski ps. Żal, 26/27-01-1943 | Adam Riedl ps. Rodak, 13/14-03-1943 | Czesław Rossiński ps. Kozioł, 13/14-03-1943 | Jan Rostworowski ps. Mat, 13/14-03-1943 | Roman Rudkowski ps. Rudy, 25/26-01-1943 | Lech Rydzewski ps. Grom, 20/21-02-1943 | Kazimierz Rzepka ps. Ognik, 20/21-02-1943 | Edwin Scheller-Czarny ps. Fordon,  13/14-03-1943 | Stanisław Sołtys ps. Sowa, 26/27-01-1943 | Olgierd Stołyhwo ps. Stewa, 14/15-03-1943 | Witold Strumpf ps. Fosa, 13/14-03-1943 | Piotr Szewczyk ps. Czer,  17/18-02-1943 | Michał Tajchman ps. Mikita, 26/27-01-1943 | Zbigniew Twardy ps.Trzask, 24/25-03-1943 | Wiktor Wiącek ps. Kanarek, 19/20-03-1943 | Władysław Wiśniewski ps. Wróbel, 17/18-02-1943 | Ludwik Witkowski ps. Kosa, 20/21-02-1943 | Lech Zabierek ps. Wulkan,  13/14-03-1943 | Antoni Żychiewicz ps. Przerwa, 17/18-02-1943

wrzesień – październik 1943   (11 zrzutów)

Ryszard Chmieloch ps. Błyskawica, 14/15-09-1943 | Hieronim Dekutowski ps. Zapora, 16/17-09-1943 | Kazimierz Fuhrman ps. Zaczep, 14/15-09-1943 | Norbert Gołuński ps. Bombram, 16/17-09-1943 | Włodzimierz Klocek ps. Garłuch, 18/19-10-1943 | Mirosław Kryszczukajtis ps. Szary, 16/17-09-1943 | Stanisław Kujawiński ps. Wodnik, 14/15-09-1943 | Kazimierz Lewko ps. Palec, 14/15-09-1943 | Anatol Makarenko ps. Tłok, 14/15-09-1943 | Józef Nowacki ps. Horyń, 14/15-09-1943 | Henryk Ostrowiński ps. Smyk, 14/15-09-1943 | Zdzisław Peszke ps. Kaszmir, 14/15-09-1943 | Jarosław Poliszuk ps. Arab, 14/15-09-1943 | Bolesław Polończyk ps. Kryształ, 9/10-09-1943 | Bronisław Rachwał ps. Glin, 16/17-09-1943 | Tadeusz Seeman ps. Garbus, 21/22-09-1943 | Fryderyk Serafiński ps. Drabina, 9/10-09-1943 | Władysław Siakiewicz ps. Mruk, 14/15-09-1943 | Ryszard Skowroński ps. Lechita, 14/15-09-1943 | Stanisław Skowroński ps. Widelec, 21/22-09-1943 | Bernard Wiechuła ps. Maruda, 16/17-09-1943 | Michał Wilczewski ps. Uszka,  18/19-10-1943 | Otton Wiszniewski ps. Topola, 16/17-09-1943 | Roman Wiszniowski ps. Harcerz, 14/15-09-1943 | Stanisław Zapotoczny ps. Płomień, 21/22-09-1943 | Elżbieta Zawacka ps. Zo, 9/10-09-1943 | Ryszard Zyga ps. Lelum, 14/15-09-1943 | Józef Żakowicz ps. Tabu, 14/15-09-1943 | Franciszek Żaak ps. Mamka, 14/15-09-1943 | Bogusław Żórawski ps. Mistral, 16/17-09-1943

kwiecień – maj  1944  (24 zrzuty)

Stefan Bałuk, ps. Starba, 9/10-04-1944 | Leon Bazała, ps. Strwiąż, 12/13-04-1944 | Adam Benrad ps. Drukarz, 12/13-04-1944 | Kazimierz Bernaczyk ps. Rango, 10/11-05-1944 | Jan Biały ps. Kadłub, 27/28-04-1944 | Stanisław Biedrzycki ps. Opera, 3/4-04-1944 | Romuald Bielski ps. Bej, 29/30-05-1944 | Jan Bienias ps. Osterba, 10/11-05-1944 | Jan Bieżuński ps. Orzyc, 3/4-04-1944 | Andrzej Bogusławski-Prus ps. Pancerz, 4/5-05-1944 | Jerzy Buyno ps. Gżegżułka, 16/17-04-1944 | Franciszek Cieplik ps. Hatrak, 30-04/1-05-1944 | Andrzej Czaykowski ps. Garda, 16/17-04-1944 | Adam Dąbrowski ps. Puti, 4/5-05-1944 | Rudolf Dziadosz ps. Zasaniec, 19/20-05-1944 | Ludwik Fortuna ps. Siła, 19/20-05-1944 | Adolf Gałacki ps. Maszop, 12/13-04-1944 | Marian Golarz ps. Góral 2, 21/22-05-1944 | Stefan Górski ps. Brzeg, 16/17-04-1944 | Krzysztof Grodzicki, ps. Jabłoń 2, 21/22-05-1944 | Zygmunt Gromnicki ps. Gula, 9/10-04-1944 | Stanisław Harasymowicz ps. Lalka, 16/17-04-1944 | Władysław Hauptman ps. Gapa, 8/9-04-1944 | Gustaw Heczko ps. Skorpion, 16/17-04-1944 | Jerzy Iszkowski ps. Orczyk, 27/28-04-1944 | Bolesław Jackiewicz ps. Łabędź, 8/9-04-1944 | Tadeusz Stanisław Jaworski ps. Bławat, 4/5-05-1944 | Jan Kamieński ps. Cozas, 8/9-04-1944 | Bronisław Kamiński ps. Golf, 14/15-04-1944 | Edward Kiwer ps. Biegaj, 8/9-04-1944 | Maksymilian Klinicki ps. Wierzba 2, 30/31-05-1944 | Tadeusz Kobyliński ps. Hiena, 8/9-04-1944 | Bronisław Konik ps. Sikora, 24/25-05-1944 | Tadeusz Kossakowski ps. Krystynek, 29/30-05-1944 | Tomasz Kostuch ps. Bryła, 15/16-04-1944 | Edward Kowalik ps. Ciupuś, 9/10-04-1944 | Adam Krasiński ps. Szczur, 4/5-05-1944 | Marian Kuczyński ps. Zwrotnica, 16/17-04-1944 | Bohdan Kwiatkowski ps. Lewar,  10/11-05-1944 | Włodzimierz Lech ps. Powiślak, 14/15-04-1944 | Aleksander Lewandowski ps. Wiechlina, 19/20-05-1944 | Bronisław Lewkowicz ps. Kurs, 27/28-04-1944 | Zdzisław Luszowicz ps. Szakal, 4/5-05-1944 | Albin Łakomy ps. Twornik, 9/10-04-1944 | Benon Łastowski ps. Łobuz, 9/10-04-1944 | Adolf Łojkiewicz ps. Ryś 2, 30/31-05-1944 | Narcyz Łopianowski ps. Sarna, 14/15-04-1944 | Felicjan Majorkiewicz ps. Iron, 9/10-04-1944 | Władysław Marecki ps. Żabik 2, 21/22-05-1944 | Edmund Marynowski ps Sejm, 27/28-04-1944 | Zbigniew Matula ps. Radomyśl, 24/25-05-1944 | Zbigniew Mrazek ps. Aminius, 12/13-04-1944 | Jerzy Niemczycki ps. Janczar, 14/15-04-1944 | Kazimierz Niepla ps. Kawka, 8/9-04-1944 | Antoni Nosek ps. Kajtuś, 4/5-05-1944 | Michał Nowakowski ps. Harpun, 24/25-05-1944 | Tadeusz Nowobilski ps. Dzwon, 16/17-04-1944 | Cezary Nowodworski ps. Głóg, 4/5-05-1944 | Leopold Okulicki ps. Kobra 2, 21/22-05-1944 | Kazimierz Osuchowski ps. Rosomak, 30-04/1-05-1944 | Karol Pentz ps. Skała 2, 30/31-05-1944 | Feliks Perekładowski ps. Przyjaciel 2, 30/31-05-1944 | Aleksander Piekarski ps. Turkuć, 12/13-04-1944 | Edward Piotrowski ps. Mema, 12/13-04-1944 | Marian Pokładecki ps. Zoll, 3/4-04-1944 | Alfred Pokultinis ps. Fon, 24/25-05-1944 | Mieczysław Psykała ps. Kalwadosik, 16/17-04-1944 | Stanisław Raczkowski ps. Bułany, 8/9-04-1944 | Tadeusz Runge ps. Osa, 9/10-04-1944 | Zygmunt Sawicki ps. Samulik, 3/4-04-1944 | Jan Serafin ps. Czerchawa, 19/20-05-1944 | Jan Skrochowski ps. Ostroga, 30-04/1-05-1944 | Leopold Skwierczyński ps. Aktor, 16/17-04-1944 | Tadeusz Starzyński ps. Ślepowron, 8/9-04-1944 | Zdzisław Straszyński ps. Meteor, 10/11-05-1944 | Mieczysław Szczepański ps. Dębina, 4/5-05-1944 | Kazimierz Szternal ps. Zryw, 30-04/1-05-1944 | Jerzy  Sztrom ps. Pilnik, 8/9-04-1944 | Adam Szydłowski ps. Poleszuk, 16/17-04-1944 | Jerzy Szymański ps. Boga, 16/17-04-1944 | Aleksander Tarnawski ps. Upłaz, 16/17-04-1944 | Tadeusz Tomaszewski ps. Wąwóz, 30/31-05-1944 | Czesław Trojanowski ps. Litwos, 4/5-05-1944 | Stanisław Trondowski ps. Grzmot 2, 30/31-05-1944 | Zygmunt Ulm ps. Szybki, 10/11-05-1944 | Jan Walter ps. Cyrkiel, 4/5-05-1944 | Zbigniew Waruszyński ps. Dewajtis 2, 21/22-05-1944 | Józef Wątróbski ps. Jelito, 14/15-04-1944 | Alfred Whitehead ps. Dolina 2, 4/5-05-1944 | Ludwik Wiechuła ps. Jeleń, 8/9-04-1944 | Tomasz Wierzejski ps. Zgoda 2, 21/22-05-1944 | Zbigniew Wilczkiewicz ps. Kij, 24/25-05-1944 | Zdzisław Winiarski ps. Przemytnik, 19/20-05-1944 | Henryk Zachmost ps. Zorza, 8/9-04-1944 | Józef Zając ps. Kolanko, 4/5-05-1944 | Tadeusz Żelechowski ps. Ring, 12/13-04-1944

lipiec – grudzień 1944  (9 zrzutów)

Jacek Bętkowski ps. Topór 2, 30/31-07-1944 | Kazimierz Bilski ps. Rum, 25/26-07-1944 | Przemysław Bystrzycki ps. Grzbiet, 22/23-11-1944 | Bernard Bzdawka ps. Siekiera, 22/23-11-1944 | Bronisław Czepczak ps. Zwijak 2, 26/27-12-1944 | Kazimierz Czerwiński ps. Bryzga, 18/19-11-1944 | Stanisław Dmowski ps. Podlasiak, 26/27-12-1944 | Jerzy Emir-Hassan ps. Turek 2, 16/17-10-1944 | Władysław Flont ps. Grandziarz, 16/17-10-1944 | Władysław Godzik ps. Skrzat, 16/17-10-1944 | Teodor Hoffman ps. Bugaj, 16/17-10-1944 | Zdzisław Jeziorański ps. Zych, 25/26-07-1944 | Wacław Kobyliński ps. Dziad, 16/17-10-1944 | Leopold Krizar ps. Czeremosz, 16/17-10-1944 | Marian Leśkiewicz ps. Wygoda, 21/22-09-1944 | Adam Mackus ps. Prosty, 22/23-11-1944 | Aleksander Makagonow ps. Wschód, 16/17-10-1944 | Franciszek Malik ps. Piorun 2, 30/31-07-1944 | Jan Matysko ps. Oskard, 26/27-12-1944 | Stanisław Mazur ps. Limba, 22/23-11-1944 | Bruno Nadolczak ps. Piast, 16/17-10-1944 | Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski ps. Kruk 2, 21/22-09-1944 | Stanisław Ossowski ps. Jastrzębiec 2,  30/31-07-1944 | Jan Parczewski ps. Kraska, 26/27-12-1944 | Mieczysław Pękała ps. Bosak, 16/17-10-1944 | Julian Piotrowski ps. Rewera 2, 30/31-07-1944 | Stefan Przybylik ps. Gruch, 16/17-10-1944 | Kazimierz Raszplewicz ps. Tatar 2, 22/23-11-1944 | Jan Różycki ps. Busik, 16/17-10-1944 | Roman Rudkowski ps. Rudy, 16/17-10-1944 | Zenon Sikorski ps. Pożar, 21/22-09-1944 | Marian Skowron ps. Olcha 2, 22/23-11-1944 | Tadeusz Sokół ps. Bug 2, 21/22-09-1944 | Zbigniew Specylak ps. Tur 2, 30/31-07-1944 | Zdzisław Sroczyński ps. Kompresor, 26/27-12-1944 | Leszek Starzyński ps. Malewa, 25/26-07-1944 | Aleksander Stpiczyński ps. Klara, 21/22-09-1944 | Kazimierz Śliwa ps. Strażak 2, 21/22-09-1944 | Władysław Śmietanko ps. Cypr, 30/31-07-1944 | Witold Uklański ps. Herold, 26/27-12-1944 | Bogusław Wolniak ps. Mięta, 25/26-07-1944


31 Kurierów i Emisariuszy zrzuconych do Polski:

luty 1941 – listopad 1944

Zygmunt Berezowski ps. Zyzio, emisariusz Stronnictwa Demokratycznego | Jan Błaszczyk ps. Kret, kurier Delegatury Rządu na Kraj, 18/19-11-1944 | Jan Cegłowski ps. Konik, kurier DRnK, 1/2-10-1942 | Tadeusz Chciuk ps. Celt, Sulima, kurier DRnK, 27/28-12-1941, 3/4-04-1944 | Jan Ciaś ps. Kula, kurier DRnK, 12/13-04-1944 | Adam Cużytek, kurier DRnK, 3/4-09-1942 | Wiktor  Czyżewski ps. Cap, kurier DRnK, 25/26-01-1943 | Jan Domański ps. Bartnicki, emisariusz Stronnictwa Ludowego | Józef Gójski ps. Borowik, kurier DRnK, 18/19-09-1944 | Leszek Janicki ps. Maciej, kurier DRnK, 27/28-03-1942 | Wiktor Karamać ps. Kabel, kurier DRnK, 8/9-04-1944 | Franciszek Klima ps. Witoski, kurier DRnK, 19/20-05-1944 | Jerzy Lerski ps. Jur, kurier DRnK, 19/20-02-1943 | Roman Litwin ps. Sowa, kurier DRnK, 16/17-03-1943 | Stanisław Łuczkiewicz ps. Sęp, kurier DRnK, 25/26-01-1943 | Jerzy Mara-Mayer ps. Filip, kurier DRnK, 30/31-03-1942 | Franciszek Młynarz ps. Biegacz, kurier DRnK, 18/19-10-1943 | Benedykt Moszyński ps. Andrzej, kurier DRnK, 6/7-01-1942 | Stanisław Niedbał ps. Bask, kurier DRnK, 10/11-05-1944 | Jan Nodzyński ps. Łuk, kurier DRnK, 24/25-05-1944 | Aleksander Olędzki ps. Rab, kurier DRnK, 24/25-03-1943 | Stanisław Ołtarzewski, kurier DRnK | Czesław Raczkowski ps. Orkan, kurier DRnK, 15/16-02-1941 | Józef Retinger ps. Salamandra, kurier DRnK, 3/4-04-1944 | Tadeusz Samotus ps. Lis 2, kurier DRnK, 16/17-02-1943 | Napoleon Segiera ps. Wera, kurier DRnK, 7/8-09-1941 | Kazimierz Smolak ps. Nurek, kurier DRnK, 16/17-09-1943 | Stanisław Stach, kurier DRnK, 3/4-09-1942 | Wiktor Strzelecki ps. Nuka, kurier DRnK, 27/28-12-1941 | Henryk Waniek ps. Pływak, kurier DRnK, 9/10-04-1944 | Stanisław Zaborowski, kurier DRnK, 30/31-03-1942


brytyjska misja wojskowa zrzucona do Polski:

Operacja Freston 26/27-12-1944

Col. Duane T. Hudson | Maj. Peter R. C. Solly-Flood | Maj. Peter Kemp | Sgt. Donald Galbraith | kpt. Antoni Pospieszalski ps. Łuk, jako Col. Anthony Currie, oficer łącznikowy i radiotelegrafista (instruktor w Audley End)

 

Zobacz także – spadochroniarze Akcji Kontynentalnej  oraz Project Eagle

 

Zawartość zasobników i paczek

Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza – Zawartość zasobników i paczek
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Wojskowe Biuro Historyczne – Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

 

do góry strony

 

 

 

Źródła:
  • Informacje własne (archiwum portalu)
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
  • Jan Jaźwiński –  Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
  • Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
  • Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
  • Koło Cichociemnych Spadochroniarzy AK – Drogi Cichociemnych, Veritas Londyn, 1954
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, IW PAX, 1984
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny
  • Agnieszka Polończyk – Cichociemni – dzieje elity polskiej dywersji na kanwie życiorysu Bolesława Polończyka ps. „Kryształ”, w: Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka, nr 3/2016, s. 173-188, Kraków 2016, ISSN 1899-6264
  • Agnieszka Polończyk – Cichociemni – Zarys historii formacji, w: Wojska Specjalne Rzeczypospolitej Polskiej, Bieniek Mieczysław, Mazur Sławomir M. (red.), Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2016, s. 95-105, ISBN 978-83-65208-70-5

 

Tadeusz Starzyński – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Tadeusz Starzyński - Cichociemnyps.: „Ślepowron”, „Gzyms”, „Narcyz”

vel Tadeusz Parowski, vel Tadeusz Rylski, vel Tadeusz Stroński

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0220

 

Starzynski-Tadeusz-KOL_023_0270-181x250 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

kpt. Tadeusz Starzyński

AK-opaska-300x201 Tadeusz Starzyński - Cichociemnyur. 8 maja 1903 w Kijowie (Ukraina), zm. 26 kwietnia 1970 w Warszawie – kapitan piechoty, uczestnik walk o niepodległość Polski (1920), prawnik wykładowca prawa w szkole oficerskiej, komisarz Policji Państwowej, żołnierz Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, Armii Krajowej, Komendy Głównej AK, komórki „997/R” kontrwywiadu AK, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, WiN, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, Powstania Warszawskiego, żołnierz wyklęty, więzień UB, torturowany, skazany na śmierć (Warszawa, Wronki, 1945-1955), cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, rosyjski, francuski; szkolenia (kursy): m.in.  spadochronowy, instruktor legend na kursie odprawowym (STS 43, Audley End), pobrał wyposażenie skoczka w STS 46, Chichely Hall. W dniu wybuchu wojny miał 36 lat; w dacie skoku do Polski 40 lat. Syn przedstawiciela handlowego firmy „Norblin”

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Tadeusz Starzyński - CichociemnySpis treści:


 

Starzynski-Tadeusz-1-250x221 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. RP 14198

orzel-policja-1927-235x250 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Orzeł Policji Państwowej

Od 1912 uczył się w Gimnazjum Męskim w Rydze, od 1916 w Gimnazjum Polskim Filologicznym Komitetu Obywatelskiego. W 1918 wraz z rodziną powrócił do Polski, od 1919  uczył się w Gimnazjum Męskim Filologicznym Spółki Cywilnej Szkoły Średniej (tzw. Szkole Lubelskiej) w Lublinie. W 1922 zdał egzamin dojrzałości. Uczestnik wojny polsko – bolszewickiej, od 11 lipca do 27 września 1920  jako ochotnik walczył na froncie litewsko – białoruskim w składzie 23 Pułku Piechoty 6 Brygady Piechoty Legionów.

W latach 1922 – 1924 podjął studia na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, następnie na Wydziale Ekonomii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. W 1934 ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, obronił dyplom magistra prawa. Od lipca do września 1930 uczestnik kursu Szkoły Podchorążych Piechoty w Śremie, po jego ukończeniu awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 1 września 1930.

Starzynski-Tadeusz-3-202x250 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Archiwum UW sygn. RP 14198

Od 1 sierpnia 1925 w Policji Państwowej. Do 1939 wykładowca prawa w Szkole Policji Państwowej w Mostach Wielkich, śledczy w Urzędzie Śledczym Komendy Głównej Policji Państwowej w Warszawie, ostatnio w stopniu komisarza.

 

 

II wojna światowa

cc-Starzynski-leg-policja-300x207 Tadeusz Starzyński - Cichociemnycc-Starzynski-Tadeusz-222x300 Tadeusz Starzyński - CichociemnyW kampanii wrześniowej 1939 jako zastępca naczelnika Urzędu Śledczego Komendy Wojewódzkiej Policji Państwowej w Warszawie. Ewakuowany ze stolicy, 21 września przekroczył granicę z Węgrami, internowany w Nagykanizsa.

Od 19 listopada 1939 we Francji, w Paryżu wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony do 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Od marca do 19 czerwca 1940 w Legii Oficerskiej w Niort.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

cc-Starzynski-PSZ-161x300 Tadeusz Starzyński - Cichociemnyodznaka-Legia-Oficerska-248x300 Tadeusz Starzyński - CichociemnyPo upadku Francji ewakuowany, od 22 czerwca w Plymouth (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, od 30 września 1940  przydzielony do 11 pociągu pancernego 4 Dywizjonu Pociągów Pancernych, od 25 marca 1942 w 1 Dywizjonie Pociągów Pancernych.

Od 22 czerwca do 9 listopada 1942 w 1 Kolumnie Samochodów Sanitarnych, następnie instruktor w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej i Motorowej.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

dr Andrzej Suchcitz – Wywiad Armii Krajowej
źródło: Koło Byłych Żołnierzy Armii Krajowej – Oddział Londyn
www.polishresistance-ak.org

 

 

Cichociemny
Glasgow-szkola-szpiegow-300x204 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Prawdopodobna siedziba szkoły wywiadu w Glasgow

button-zrzuty_200-150x150 Tadeusz Starzyński - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w wywiadzie, od 8 grudnia 1942 przeniesiony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 22 grudnia 1942 w Audley End przez szefa Oddziału VI (Specjalnego), ppłk dypl. Michała Protasewicza ps. Rawa. Przydzielony jako instruktor ds. „legend” na kursie odprawowym, następnie kierownik referatu bezpieczeństwa i kontrwywiadu Oddziału VI SNW. Zarządzeniem szefa Oddziału VI, ppłk dypl. Protasewicza, przestał pełnić te obowiązki 8 lutego 1944. Skierowany do STS 46 w celu odebrania wyposażenia skoczka, od 16 lutego 1944 w pogotowiu do przerzutu do Polski.  Z początkiem 1944 przerzucony na stację wyczekiwania Głównej Bazy  Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy). Awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 1 marca 1944.

Stefan Mayer – relacja nt. szkolenia Cichociemnych oficerów wywiadu
źródło: Instytut Piłsudskiego w Londynie, Kolekcja akt Stefana Mayera, zespół nr 100, teczka nr 709/100/113

 

Brindisi_1-300x199 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 8/9 kwietnia 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 7” (dowódca operacji: F/L Kazimierz Wünsche, ekipa skoczków nr:  XXXVII), z samolotu Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Zbigniew Szostak, pilot – F/L Jacek Błocki / nawigator – F/L Kazimierz Wünsche / radiotelegrafista – F/S Józef Witek / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Wileniec / strzelec – F/S Stanisław Malczyk / despatcher – F/S Stanisław Jarecki). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Consolidated-B-24-Liberator-300x227 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Consolidated B-24 Liberator

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Jodła” 134 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w widłach Pilicy i Wisły, w okolicach miejscowości Paprotnia, Łękawica, 12 km od stacji kolejowej Dobieszyn. Razem z nim skoczyli: mjr. dypl. Jan Kamieński ps. Cozas, ppor. Tadeusz Kobyliński ps. Hiena oraz kurier ppor. Wiktor Karamać ps. Kabel. Skoczkowie przerzucili 300 tys. dolarów w banknotach oraz 2,4 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK, a także pas z pieniędzmi dla Delegatury Rządu. Zrzucono także w czterech nalotach dwanaście zasobników oraz sześć paczek. Zrzut w godz. 00.25 – 00.55, samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 9 godzin 40 minut.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Tadeusz Starzyński - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

Dn. 8/9.IV.44. startowała druga operacja. Przebieg: – L.dz. 559/73. Depesza – szyfr. Dn. 9.IV.1944. Lawina [gen. Tadeusz Komorowski, dowódca AK] KKP/S. Wczoraj z zadysponowanych dwadzieścia 2262 [samolotów] – zefir siedemnaście do Was i jeden do Czech. Wykonane u Was dwanaście i jeden do Czech. Po jednym na 2568 [placówki odbiorcze] – POLANA, WILK, ZYDEL, JODŁA, MIRT, PALMA, SITO, TCHÓRZ, TASAK i BORÓWKA oraz dwa na bast. [bastion – placówka odbiorcza zdolna przyjąć jednej nocy zrzut z więcej niż jednego samolotu] NIL. Wszystkie 2262 wróciły. Wykaz pieniędzy i poczty w cz.II. [w części drugiej depeszy], 7904 [zasobników zrzutowych] i paczek w cz. III.ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Starzynski-Tadeusz-2-201x250 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. RP 14198

Na bast. JASKÓŁKA dałem dwa 2262 – dla obu bast. dał sygnał zagrożenia – czerwone światło. Jeden 7689 na 2568 [placówkę odbiorczą] zapas. PALMA, drugi wrócił. 2569 RAKIETA ani też zapas. ŚCIGACZ nie dały ani 1944 [sygnału świetlnego placówki odbiorczej] ani 1482 [światła lampy sygnalizacyjnej nr 1]. Drugi 2262 na bast. POLANA wykonał zrzut na bast. WILK, bo POLANA dała mu 1944 Panna [sygnał świetlny placówki odbiorczej wskazujący kierunek wiatru] i dwie różne litery [dwie różne litery – hasła]. 2568 SAMOWAR i BUK albo nie dały 1944 i 1482 albo 2262 zbłądziły. Na 2568 OLEANDER 2262 wrócił ze startu. Drugi 2262 na bast. TCHÓRZ dostał 1944 ale ustąpił pierwszemu swej kolejki do zrzutu. Potem bast. nie dał mu ani 1944 ani 1482. Uwaga: nie nadawać litery rozpozn. [hasła] światłem czerwonym – zawsze tylko białym. Na bast. WILK zbyt dużo latarek migało – może być tylko jedna 1482 i biała – inaczej pomyłki w odczytaniu litery. Duże pożary w Chełmie i Hrubieszowie oraz ogień art. Uwaga. Wanda trzy, trzy [radiostacja o kryptonimie Wanda 33] dała bilę [depeszę operacyjną] że bast. POLANA przyjął jeden 2103 [zrzut]. Nadałem bilę – POLANA 482 – sześć – 482 POLANA oraz TOPAZ 260 – jeden – 260 TOPAZ. Łączę od Jutrzenka [Główna Baza Przerzutowa w Latiano nieopodal Brindisi] dla Was gorące życzenia w dn. Wielkiejnocy (…).” (s. 283/287/305)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Jerzy Straszak – „Szkoła szpiegów”
w: Zeszyty Historyczne nr 115, s. 122 – 144, Instytut Literacki, Paryż 1996

 

AK-opaska-300x201 Tadeusz Starzyński - CichociemnyPo skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, następnie od maja do lipca 1944 przydzielony do Oddziału II (wywiad, kontrwywiad) Komendy Głównej AK, do komórki kontrwywiadu „997/R”, rozpracowującej niemieckie organy bezpieczeństwa. Jego zadaniem było rozpracowanie dekonspiracji (tzw. wsyp) ekspozytur wywiadowczych w polskich bazach pod okupacją niemiecką oraz w bazach poza okupacją niemiecką, m.in. na Bałkanach.

Maciej Żuczkowski – Wywiad Armii Krajowej
w: Pamięć.pl nr 4-5/2012, Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, s. 44 – 49

 

 

Powstanie Warszawskie cc-Starzynski-leg-znak-2-204x300 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

button-cc-pw__ Tadeusz Starzyński - Cichociemny

W Powstaniu Warszawskim jako oficer Oddziału II Komendy Głównej AK, referat 997/R (kontrwywiad).

Walczył w Śródmieściu i na Powiślu. Po kapitulacji Powstania pozostał w Warszawie, następnie w Kielcach, Krakowie oraz Częstochowie. Pod koniec wojny w Koniecpolu.

 

Grzegorz Trzyna – Tadeusz Starzyński (1903-1970), broszura IPN, Szczecin 2019

 

 

Po wojnie

Delegatura_SZ_1945-300x317 Tadeusz Starzyński - Cichociemnykrzyz-WiN-250x272 Tadeusz Starzyński - CichociemnyPozostał w konspiracji, działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj oraz Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość. Od marca 1945 podjął pracę jako radca w Ministerstwie Poczt i Telegrafów w Warszawie, prezes Związku Zawodowego Pocztowców. M.in. dostarczał fałszywe dokumenty (dowody) ministerstwa działaczom WiN.

26 listopada 1945  aresztowany przez funkcjonariuszy UB, w ciężkim śledztwie przesłuchiwany oraz torturowany (m.in. uszkodzono jelito) m.in. przez Józefa Różańskiego (Józef Goldberg) oraz Adama Humera. Wskutek tortur w marcu 1947 poddany operacji chirurgicznej (wycięto zwieracz), przeprowadzonej przez więzionych niemieckich lekarzy, zbrodniarzy wojennych. W czerwcu 1947  próbował po raz pierwszy popełnić samobójstwo.

29_wiezienie-Warszawa-Mokotow-2-250x167 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Cela więzienia Warszawa Mokotów

Oskarżony o to, że „na terenie Warszawy, Poznania, Łodzi i Berlina w celu usunięcia przemocą ustanowionych organów władzy zwierzchniej narodu, zagarnięcia ich władzy i zmiany ustroju państwa polskiego brał udział w nielegalnych związkach „Armia Krajowa” – „Delegatura Sił Zbrojnych” i „Wolność i Niezawisłość” (…) gromadził dokumenty i wiadomości stanowiące tajemnicę państwową i wojskową (…) bez prawnego zezwolenia władzy przechowywał broń palną – pistolet „Colt”, kaliber 7,65 (…) do Wojska Polskiego się nie zgłosił (…) używał za autentyczne podrobione dokumenty na zmyślone nazwisko Parowski Tadeusz oraz zbywał legitymacje Ministerstwa Poczt i Telegrafów in blanco dla członków nielegalnych organizacji”.

Wronki-300x178 Tadeusz Starzyński - Cichociemny17 września 1946 skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na 15 lat więzienia. 15 listopada 1946  Najwyższy Sąd Wojskowy wskutek apelacji prokuratora  skierował sprawę do ponownego rozpoznania. 28 listopada 1946  przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie (obradujący w gabinecie naczelnika więzienia na Mokotowie) skazany na śmierć. „Pomyłkowo” wyprowadzony na egzekucję.

cc-Starzynski-grob-276x350 Tadeusz Starzyński - CichociemnyWskutek ponownej rewizji prokuratora, 19 grudnia 1947  Najwyższy Sąd Wojskowy skierował sprawę do ponownego rozpoznania. 27 kwietnia 1948 przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie ponownie skazany na 15 lat więzienia.

Osadzony w więzieniu we Wronkach w pojedynczej celi (przebywał w niej ok. 7,5 roku). W 1949 poddany trzeciej operacji spowodowanej koniecznością leczenia skutków tortur, w jej wyniku spowodowano porażenie splotu nerwowego, niedowład prawej nogi, wypadanie jelit oraz martwicę. W marcu 1950 próbował po raz drugi popełnić samobójstwo przez zażycie kilkudziesięciu tabletek nasennych.

KPT-T-STARZYNSKI-201x300 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

kpt. Tadeusz Starzyński ps. Ślepowron
źródło: Biuro Historii i Tradycji Policji KGP

26 stycznia 1955 zwolniony z więzienia na roczne leczenie ze względu na zły stan zdrowia, będący konsekwencją tortur. Po wyjściu z więzienia dwukrotnie operowany. 4 maja 1956 Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy, po ogłoszonej amnestii, zmniejszył wyrok do 10 lat oraz zwolnił z odbywania pozostałej jego części.

CC-prezentacja_66-300x224 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

7 września 1957  Sąd Najwyższy w Warszawie uchylił wcześniejsze wyroki oraz wznowił postępowanie, przekazując sprawę do ponownego rozpoznania, wskazując m.in. iż „w toku postępowania stosowane były (…) niedozwolone metody śledztwa w celu wymuszenia (…) wyjaśnień niezgodnych z prawdą”  oraz „rozprawa z dnia 17 września 1946 r. odbyła się w więzieniu, co również rzuca niekorzystne światło na formy postępowania karnego w tej sprawie (…) Sąd nie przesłuchał nawet świadków wskazanych przez obronę oskarżonego, aczkolwiek świadków tych dopuścił”.

13 marca 1958  Sąd Najwyższy uznał za nieważne postanowienie SN z 7 września 1957 i przekazał sprawę Najwyższemu Sądowi Wojskowemu. 18 grudnia 1958  Zgromadzenie Sędziów Najwyższego Sądu Wojskowego w Warszawie w trybie nadzoru sądowego  uchyliło wyroki WSR oraz NSW i umorzyło postępowanie.

Od 1959  na dożywotniej rencie wojskowej, podjął pracę jako pracownik techniczny w Centrali Technicznej i Związku Spółdzielni Inwalidów. Od 1967 na emeryturze. Zmarł 26 kwietnia 1970  w Warszawie, pochowany na Starych Powązkach – kw. 247, rz. 5, gr. 10.

Grzegorz Trzyna – Powrót „Ślepowrona”
w: Biuletyn IPN nr 6 (139) czerwiec 2017, s. 156 – 160

 

Andrzej Pepłoński – Współdziałanie Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza
z Secret Intelligence Service w okresie II wojny światowej
w: Słupskie Studia Historyczne 2003 r. nr 10, s. 149-165

 

 

Wkład polskiego wywiadu w 1945 ocenił oficer łącznikowy MI6 (1940-1946) komandor Wilfred Dunderdale:
„Spośród 45 770 raportów wywiadowczych z okupowanej Europy, które dotarły w czasie wojny do aliantów,
22 047, czyli 48 procent pochodziło ze źródeł polskich (…)
Wynika z tego, że w ciągu ostatnich pięciu lat polscy agenci w Europie pracowali bez przerwy
i że dostarczyli oni, mimo wielkiego zagrożenia dla siebie i swoich rodzin,
wielką ilość materiału wszelkiego rodzaju i obejmującego wiele tematów.”
W 2004 oraz w 2005 opublikowano obszerne ustalenia Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej
pt. Polsko – brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej
(wyd. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2004, 2005 ISBN 83-89115-11-5 oraz ISBN 83-89115-37-9.

W 2005 roku brytyjski rząd oficjalnie potwierdził
że ok. połowa tajnych raportów dla aliantów z okupowanej Europy pochodziła od Polaków.
W wywiadzie AK pełniło służbę 37 Cichociemnych

 

 

Awanse

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

Życie rodzinne CC-Starzynski-zona-dzieci-1939-250x169 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Syn Henryka, przedstawiciela handlowego firmy „Norblin” oraz Marii z domu Bekanowskiej. W 1926 zawarł związek małżeński z Marią z domu Parowską (1902-1984), absolwentką KUL, prawniczką. Mieli syna Andrzeja (1927-1979) elektronika oraz córkę Jadwigę (1930-2010), biologa, genetyka, histopatologa.

 

 

Upamiętnienie
tablica-cc-Palac_Mostowskich-266x350 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Tablica – Pałac Mostowskich

W 1991 na elewacji Pałacu Mostowskich w Warszawie (obecnie siedziba Komendy Stołecznej Policji) odsłonięto tablicę ku czci Cichociemnych – oficerów i podoficerów Policji Państwowej.

cc-Starzynski-Tadeusz-tablica-KWP-Szczecin-212x350 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Tablica – Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie źródło: KWP Szczecin

Na tablicy upamiętniono: mjr cc Bolesława Kontryma ps. Żmudzin, mjr cc Zygmunta Milewicza ps. Róg, mjr cc Jana Piwnika ps. Ponury, kpt. cc Franciszka Cieplika ps. Hatrak, kpt. cc Piotra Szewczyka ps. Czer, rtm. cc Józefa Zabielskiego ps. Żbik, por. cc Tadeusza Starzyńskiego ps. Ślepowron, ppor. cc Tadeusza Kobylińskiego ps. Hiena, plut. cc Michała Paradę ps. Mapa.

Cichociemny Zygmunt Milewicz nie był oficerem Policji Państwowej, ale w kampanii wrześniowej 1939 został przydzielony do Wojewódzkiej Komendy Policji Państwowej w Krakowie. Ponadto czterech Cichociemnych wywodziło się z rodzin policyjnych: kpt. cc Marian Leśkiewicz, syn starszego przodownika policji, kpt. cc Michal Nowakowski, syn komisarza Policji Państwowej, kpt cc Stanisław Skowroński ps. Widelec, syn komendanta posterunku Policji oraz kpt. cc Henryk Zachmost ps. Zorza, syn policjanta.

cc-zrzut-Grabow_nad_Pilica-263x350 Tadeusz Starzyński - CichociemnyWe wsi Grabów nad Pilicą odsłonięto głaz z tablicą upamiętniającą Cichociemnych zrzuconych w operacji „Weller 7”.

 

5 lutego 2019 został patronem Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie, w jej siedzibie (na pierwszym piętrze) odsłonięto tablicę pamiątkową

 

 

 

 


Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski
40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921:

Leon Bazała (1918-1920) | Jacek Bętkowski (1920) | Jan Biały (1918-1920) | Niemir Bidziński (1920) | Romuald Bielski (1919-1920) | Adolf Gałacki (1918-1920) | Stanisław Gilowski (1918-1920) | Jan Górski (1919-1920) | Antoni Iglewski (1915-1920) | Kazimierz Iranek-Osmecki (1913, 1916, 1920) | Wacław Kobyliński (1918-1920) | Bolesław Kontrym (1917-1918) | Franciszek Koprowski (1919-1920) | Tadeusz Kossakowski (1909-1920) | Julian Kozłowski (1918-1919) | Henryk Krajewski (1918-1920) | Leopold Krizar (1918-1920) | Stanisław Krzymowski (1914-1920) | Adolf Łojkiewicz (1918-1920) | Narcyz Łopianowski (1918-1920) | Zygmunt Milewicz (1918-1920) | Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski (1913-1921) | Leopold Okulicki (1914-1920) | Mieczysław Pękala-Górski (1918-1920) | Edward Piotrowski (1918-1920) | Jan Różycki (1917-1920) | Roman Rudkowski (1914-1920) | Tadeusz Runge (1917-1920) | Józef Spychalski (1916-1920) | Tadeusz Starzyński (1920) | Tadeusz Stocki (1920) | Aleksander Stpiczyński (1917-1920) | Witold Strumpf (1920) | Adam Szydłowski (1918-1920) | Wincenty Ściegienny (1918-1920) | Witold Uklański (1917-1921) | Józef Zabielski (1920) | Józef Zając (1920) | Wiktor Zarembiński (1920) | Bronisław Żelkowski (1920)

 

logo_pl_negatyw_czerowny-300x89 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

 

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości


 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Tadeusz Starzyński - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Tadeusz Starzyński - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Tadeusz Starzyński - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Tadeusz Starzyński - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Tadeusz Starzyński - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0270)
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 4, s. 198-204, Zwierzyniec – Rzeszów 2011, Obywatelskie Stowarzyszenie Ostoja, ISBN 978-83-933857-0-6
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, s. 414, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, s. 188-189, Wojskowy Instytut Historyczny

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

Zbigniew Specylak – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Zbigniew Specylak - Cichociemnyps.: „Tur 2”, „Głaz 2”

Zbigniew Edward Specylak  po wojnie Specylak-Skrzypecki, vel Zbigniew Skrzypecki

Zwykły Znak Spadochronowy nr 4437

 

Specylak-Zbigniew-KOL_023_0266-201x250 Zbigniew Specylak - Cichociemny

kpt. Zbigniew Specylak

AK-opaska-300x201 Zbigniew Specylak - Cichociemnyur. 13 października 1912 we Lwowie (obecnie Ukraina), zm. 27 kwietnia 1978 we Wrocławiu – kapitan artylerii, inżynier, oficer Wojska Polskiego, Armii Polskiej gen. Andersa, Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień sowieckich łagrów nad rzeką Onega (1940-1942), więzień NKWD, UB (1948), cichociemny
Znajomość języków: francuski, ruski; szkolenia (kursy): m.in.  spadochronowy, odprawowy (Ośrodek Wyszkoleniowy nr 10, Ostuni),  i in. W dniu wybuchu wojny miał 26 lat; w dacie skoku do Polski 31 lat. Syn kasjera

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Zbigniew Specylak - CichociemnySpis treści:


 

Odznaka-SPA-229x300 Zbigniew Specylak - CichociemnyOd 1918 uczył się w szkole powszechnej we Lwowie, następnie w gimnazjum matematyczno – przyrodniczym, w 1931 zdał egzamin dojrzałości. W 1931 podjął studia na Wydziale Mechaniczno – Elektrycznym Politechniki Lwowskiej.

Od września 1933 uczestnik kursu Szkoły Podchorążych Rezerwy Wojsk Łączności w Zegrzu, po jej ukończeniu w lipcu 1934 przydzielony jako dowódca plutonu 3 kompanii telegraficznej 9 Pułku Piechoty Legionów w Zamościu. Od października 1934 słuchacz Oficerskiej Szkoły Artylerii w Toruniu, po jej ukończeniu awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 17 października 1936. Przydzielony jako dowódca plutonu szkoły podoficerskiej, oficer ogniowy 1 baterii, pełniący obowiązki dowódcy 1 baterii 3 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów w Zamościu.

 

 

II wojna światowa
represje-sowieckie-wobec-Polakow-300x213 Zbigniew Specylak - Cichociemny

Represje sowieckie wobec Polaków
źródło: pamiec.pl

W kampanii wrześniowej 1939 dowódca 1 baterii 54 Dywizjonu Artylerii Lekkiej, walczył na szlaku Brześć nad Bugiem – Pińsk – Złoczów oraz w obronie Lwowa. 16 września ciężko ranny, postrzelony w kręgosłup, do 26 września w 101 Szpitalu Polowym we Lwowie, następnie z obawy przed aresztowaniem leczony poza szpitalem.

15 grudnia 1939 wstąpił do Związku Walki Zbrojnej (ZWZ-2)  ppłk. Jana Sokołowskiego ps. Trzaska.  24 marca 1940 aresztowany w lokalu konspiracyjnym (na punkcie kontaktowym) przez NKWD, osadzony we Lwowie, zesłany do łagru nad rzeką Onega. Pracował niewolniczo przy budowie Kanału Białomorskiego, 22 czerwca statkiem z Archangielska miał zostać zesłany do kolejnego łagru.

uklad-sikorski-majski-250x188 Zbigniew Specylak - CichociemnyPo układzie Sikorski – Majski 16 marca 1942 zwolniony z łagru. 16 kwietnia w Guzar wstąpił do Armi Polskiej gen. Andersa, przydzielony jako adiutant dowódcy dywizjonu artylerii w Ośrodku Organizacyjnym Armii Zapasowej. Od 22 lipca jako oficer zwiadowczy 2 dywizjonu 7 Pułku Artylerii Ciężkiej.

miejsca-zeslan-Polakow-300x172 Zbigniew Specylak - Cichociemny

GUŁ-ag – mapa zesłań, pracy i straceń Polaków

Po ewakuacji armii do Iranu, od 12 sierpnia 1942 pod dowództwem brytyjskim w Iranie, Iraku, Palestynie, Egipcie. Od 12 sierpnia w obozie ewakuacyjnym w Pahlevi (Iran), od 2 października w związku z chorobą do 9 listopada w brytyjskim szpitalu nr 18 w Teheranie. Do 28 października 1943 dowódca 3 baterii 11 Pułku Artylerii Ciężkiej, także oficer zwiadowczy pułku, kwatermistrz oraz adiutant pułku. Awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 1 stycznia 1943. Od 7 grudnia 1942 uczestnik kursu dowódców baterii oraz oficerów operacyjnych w Ośrodku Wyszkolenia Artylerii, po jego ukończeniu 28 stycznia 1943 przydzielony ponownie do 3 baterii 11 Pułku Artylerii Ciężkiej.

Grzegorz Skrukwa – Armia Andersa – nadzieja dla Polaków w ZSRR
w: Zesłaniec, 2008, nr. 34, s. 29 – 40

 

Andrzej Wojtaszak – Armia Polska w ZSRR
w: Zesłaniec, 2007, nr 32, s. 89 – 106

 

 

Cichociemny
Brindisi_1-300x199 Zbigniew Specylak - Cichociemny

lotnisko w Brindisi (Włochy)

button-zrzuty_200-150x150 Zbigniew Specylak - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Zbigniew Specylak - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Consolidated-B-24-Liberator-300x227 Zbigniew Specylak - Cichociemny

Consolidated B-24 Liberator

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 14 lutego 1944 w Ostuni (Włochy) przez komendanta bazy, oficera Oddziału VI (Specjalnego), płk Leopolda Krizara ps. Czeremosz. Awansowany na stopień kapitana ze starszeństwem od 31 maja 1944.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 30/31 lipca 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Jacek 1” (dowódca operacji: F/L Stanisław Daniel, ekipa skoczków nr: LVIII), z samolotu Liberator KG-890 „S” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/S Zbigniew Szostak / nawigator – F/L Stanisław Daniel / radiotelegrafista – F/S Józef Witek / strzelec – W/O Stanisław Malczyk / i in.). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Solnica” 110 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Polana, 7 km od Grodziska Mazowieckiego. Razem z nim skoczyli: ppłk. Jacek Bętkowski ps. Topór 2, kpt. Franciszek Malik ps. Piorun 2, por. Stanisław Ossowski ps. Jastrzębiec 2, por. Julian Piotrowski ps. Rewera 2, ppor. Władysław Śmietanko ps. Cypr. Był to czwarty lot tej ekipy, w poprzednich (10/11 maja, 19/20 maja, 30/31 maja) nie można było wykonać zadania. Operacja zrzutowa w nocy 10/11 maja 1944 oznaczona była kryptonimem „Weller 28”, w składzie ekipy zamiast Cichociemnego Władysława Śmietanko był mjr Jan Szaciłło. Skoczkowie przerzucili 444,9 tys. dolarów w banknotach, 14,4 tys. dolarów w złocie oraz 260 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także wraz ze skoczkami dwanaście zasobników oraz osiem paczek, w sześciu nalotach na placówkę odbiorczą, w godz. 00.52 – 01.10.

Tej nocy przeprowadzono także nieudaną operację „Jurek-1”, podczas której z  samolotu „Halifax” JP-220 „C” (załoga: pilot – W/O Henryk Jastrzębski, pilot – W/O Jan Cholewa, nawigator – F/O Stanisław Kleybor, radiotelegrafista – W/O Edmund Marchlewski, despatcher – F/S Antoni Imielski, mechanik – F/S Emil Szczerba, strzelec – F/S Tadeusz Ruman)  na bastion „Noteć” 117 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), położony w widłach Luciąży i Pilicy, 10 km od stacji kolejowej Piotrków, w okolicy miejscowości Łazy Duże,  miało skoczyć 6 skoczków: ppor. mar Jerzy Straszak ps. Osęka, por. Stefan Mitan ps. Nemo, kpt. Stanisław Wieliczko ps. Czerwony oraz 3 skoczków, których dane nie są znane. Załoga nie odnalazła placówki i zawróciła do bazy, ta ekipa skoczków nie została przerzucona do Polski w innej operacji.

Tej nocy przeprowadzono również nieudaną operację „Staszek-1”, podczas której z  samolotu „Liberator” KG-827 „U” (załoga: pilot – F/L Jan Mioduchowski, pilot – F/L Zygmunt Radecki, nawigator – F/L Edmund Helwig, radiotelegrafista – W/O Franciszek Obuch, mechanik – Sgt. Marian Baran, strzelec – W/O Edward Stasiak, strzelec – F/S Tadeusz Piziura)  na bastion „Klosz” 108 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), położony 23 km na południe od Grójca, w okolicy miejscowości Przybyszew, Helenów, miało skoczyć 6 skoczków: por. mar Lech Buntkowski ps. Stanica, por. mar. Bernard Kierzkowski ps. Okoń, ppor. Kazimierz Czerwiński ps. Bryzga oraz 3 skoczków, których dane nie są znane. Mógł wśród nich być por. mar. Aleksander Charłoziński ps. Chart, który 6 lipca przeniesiony został na stację oczekiwania „A”. Załoga nie odnalazła placówki i zawróciła do bazy, ta ekipa skoczków nie została przerzucona do Polski w innej operacji, za wyjątkiem Cichociemnego Kazimierza Czerwińskiego, który skoczył do Polski w nocy 18/19 listopada 1944 w operacji lotniczej „Kazik 2”.

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Jacek Bętkowski:  (…) Trzeci raz. (…) Musi się udać, bo już zaczynają się z nas koledzy nabijać, nazywając naszą ekipę „Latający Holender” (…) Po raz czwarty. (…) Jesteśmy w tym samym składzie: „Piorun”, „Jastrzębiec”, „Tur”, „Rewera” i radiotelegrafista. Zabieram także dwa pasy z dolarami i młynarkami. Sporo tego. Każdy z nas ma dwa steny. Przyrzekam sobie, że tym razem nie wrócimy. Lecimy wzdłuż Wisły. Wszędzie blackout. W Warszawie również. Ale wreszcie są światła. Samolot kołuje. Action Station – Go, Go, Go, Go! Skaczą wszyscy, jak było ustalone. Nareszcie i ja rzucam się w dziurę. Szarpnięcie – spadochron się otworzył i lekko opadam w dół. Rozglądam się, jest krzyż ze świateł, tylko dość daleko i w prawo w skos. Zniosło mnie poważnie od placówki. Patrzę pod nogi, ziemia zbliża się gwałtownie. Robię przewrotkę, zrzucam spadochron. Nareszcie stało się, jestem w kraju. Jacek Bętkowski – Do czterech razy sztuka?, w: Drogi Cichociemnych, Bellona Warszawa 2013, ISBN 978-83-11-11807-2, s. 105-108

 

AK-opaska-300x201 Zbigniew Specylak - Cichociemny

Po skoku 1 sierpnia 1944 dotarł do Warszawy, do mieszkania Stefanii Dowgiałło ps. Stefa, przy ul. Natolińskiej 6/17.

por. cc Julian Piotrowski – Z Brindisi pod Grodzisk Mazowiecki
w: Biuletyn Stowarzyszenia Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari
Warszawa, kwiecień – czerwiec 2004 r., nr 2, s. 40 – 43

 

 

Powstanie Warszawskie

button-cc-pw__ Zbigniew Specylak - Cichociemny

W Powstaniu Warszawskim początkowo bez przydziału, następnie w Zgrupowaniu „Sławbora” Podobwodu Śródmieście – Południe. Od 13 sierpnia na Górnym Czerniakowie,  jako zastępca mjr Zygmunta Netzera ps. Krystek, dowódcy Zgrupowania „Kryska” oraz dowódca 1 Batalionu „Tur” o liczebności ok. 680 żołnierzy. Walczył w Śródmieściu Południowym,m.in. w nocy 9/10 sierpnia na placówce przy ul. Wiejskiej 11, wraz z plutonem por. Józefa Romana ps. Ziuk  odparł Niemców atakujących z Izby Przemysłowo – Handlowej. Uczestnik ciężkich walk w rejonie ulic: Okrąg, Ludna, Solec, Gwardzistów, Czerniakowska, Przemysłowa, Górnośląska. 12 września objął dowodzenie Zgrupowaniem”Kryska”, po ciężko rannym dowódcy.

13 września ciężko ranny w głowę, po wybuchu pocisku czołgowego w piwnicy domu na rogu ul. Czerniakowskiej i Łazienkowskiej, obok bursy im. G. Piramowicza (lub przy ul. Solec 1). Przez kilka dni w szpitalu powstańczym na ul. Zgórnej, w nocy 18/19 września wraz z innymi rannymi transportowany pontonem na drugi brzeg Wisły, ostrzelany przez Niemców, zniesiony pod most Poniatowskiego, 21 września uratowany przez piaskarzy z Pragi. Do 15 marca 1945 na leczeniu w sowieckim szpitalu polowym w Otwocku, następnie w 62 szpitalu polowym 1 Armii  LWP w Lublinie, m.in. przeszedł operację trepanacji czaszki.

 

 

Po wojnie

Od lutego 1946 do grudnia 1947 technik elektryk w Spółdzielni Budownictwa Przemysłowego w Sopocie, od 15 sierpnia 1948 do 3 września 1949 kierownik robót w Gdańsku. Aresztowany przez UB pod zarzutem organizowania przerzutów przez granicę, przez sześć miesięcy osadzony w więzieniu.

Od 1948 podjął studia na Wydziale Budownictwa Politechniki Gdańskiej, w 1957 obronił dyplom inżyniera elektryka na Politechnice Warszawskiej, w 1963 uzyskał uprawnienia budowlane w zakresie instalacji i urządzeń elektrycznych budownictwa przemysłowego. Od 1950 kierownik robót elektrycznych Wrocławskiego Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego nr 1, od 11 stycznia 1963 kierownik Wydziału Produkcji Pomocniczej, zastępca naczelnego inżyniera ds. produkcji pomocniczej, technolog, główny specjalista ds. technologii w Przedsiębiorstwie Produkcji i Montażu Urządzeń Elektrycznych Budownictwa „Elektromontaż” we Wrocławiu. Od 30 czerwca 1976 na rencie. Zmarł 27 kwietnia 1978  we Wrocławiu, pochowany na cmentarzu przy ul. Bujwida.

 

 

AwanseVirtuti-Militari-272x350 Zbigniew Specylak - Cichociemny
  • podporucznik – ze starszeństwem od 17 października 1936
  • porucznik – ze starszeństwem od 1 stycznia 1943
  • kapitan – ze starszeństwem od 31 maja 1944

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Mariana, kasjera oraz Józefy z domu Lisieckiej. W 1945 zawarł związek małżeński z Jadwigą z domu Böchm (1912-1983), podporucznik, oficer oświatowy 62 szpitala wojennego 1 Armii LWP. Mieli  syna Bogusława (ur. 1949) inżyniera architekta oraz córkę Joannę (ur. 1951) magister geologii.

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Zbigniew Specylak - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Zbigniew Specylak - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Zbigniew Specylak - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Zbigniew Specylak - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Zbigniew Specylak - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Zbigniew Specylak - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Zbigniew Specylak - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Zbigniew Specylak - Cichociemny

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0266
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, s. 169-171, Rzeszów 1996, wyd. Abres, 1996, ISBN 83-902499-5-2
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

12