Archiwa Riposta - Cichociemni elita dywersji

Zrzuty – sezony operacyjne, placówki odbiorcze

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Spis treści:

Wstęp
Sezony operacyjne (zrzutowe)
Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk
WYKAZ PLACÓWEK ODBIORCZYCH

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

37-578-14-150x150 Zrzuty - sezony operacyjne, placówki odbiorcze

Skoki ćwiczebne: Largo House i Ringway
w zbiorach NAC

W czterech sezonach operacyjnych wykonano łącznie 868 lotów (załogi polskie 439, brytyjskie i południowoafrykańskie 319, amerykańskie 110). Zrzucono do Polski 316 Cichociemnych oraz 28 kurierów (jeden CC oraz jeden kurier skoczyli dwukrotnie), Węgra – radiotelegrafistę, a także 4 Anglików oraz 1 CC (operacja Freston).

Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach)..

Ponadto zrzucono 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

zobacz – wykaz zrzutów

zobacz – zrzuty

Załadunek zasobników do Liberatora

Sezony operacyjne:

od lutego 1941 do kwietnia 1942 – Okres próbny
od sierpnia 1942 do kwietnia 1943 – Intonacja
od sierpnia 1943 do lipca 1944 – Riposta
od sierpnia do grudnia 1944 – Odwet

Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk:

Grzegorz Rutkowski – Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk
w: Biuletyn informacyjny AK nr 01 (309) styczeń 2016, s. 13 – 19

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów – BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

Wykaz placówek odbiorczych

Wykaz placówek odbiorczych, sporządzony w Oddziale VI (Specjalnym)
Lokalizacja zrzutowisk „zaszyfrowana” współrzędnymi map
Źródło: Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52.242

POBIERZ – WYKAZ PLACÓWEK (pdf)
poniżej wykaz w wersji elektronicznej:

WYKAZ PLACÓWEK ODBIORCZYCH
Oddziału VI (Specjalnego):

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę.
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

Kryptonim	Mapa WIG	Współrzędne	Lokalizacja	Miejscowość	Nr akt	Lokalizacja GPS	Uwagi
Widelec	Warszawa	lew. 42, dół 103	11 km pn-zach.	Błonie	4326/43
Chochla	Warszawa	lew. 67, dół 107,5	14 km	Błonie	4326/43		zmien. 1505/44 7998/44
Solnica	Warszawa	lew. 72, dół 17	7 km płd.	Grodzisk	4326/43
Koc 1	Warszawa	lew. 165, dół 151	9 km zach	Radzymin	4326/43		popr. 911/44
Koc 2	Warszawa	lew. 167, gór 223	8 km płd-zach	Radzymin	4503 i 4792/43
Kołdra	Warszawa	lew. 234, doł 56	22 km płd-wsch	Wwa Wschodnia	4326/43, 4779, 5321
Garnek	Warszawa	pr. 223, góra 139	8 km płnc-zach	Wyszków	4326/43, 4779, 5321
Sito	Warszawa	pr. 227, gór 164	10 km płd-zach	Wyszków	4326/43, 4779, 5321
Miska	Warszawa	pr. 155, gór.166	14 km. wsch	Wyszków	4326/43, 4779, 5321
Patelnia	Warszawa	pr. 192, gór.176	9 km.płd	Wyszków	4326/43, 4779, 5321
Samowar	Warszawa	pr. 216, gór.234	8 km płd-zach	Tłuszcz	4326/43, 4779, 5321
Czajnik	Warszawa	pr. 185, gór.192	8 km pnc-wsch	Tłuszcz	4326/43, 4779, 5321
Zegar	Warszawa	pr. 203, dół 90	26 km wsch	Wwa Wschodnia	4326/43, 4779, 5321
Lustro	Warszawa	pr.161, dół 88	9 km pnc-wsch	Mińsk Mazowiecki	4326/43, 4779, 5321
Wieszak	Warszawa	pr.145, dół 35	14 km płn-wsch	Mińsk Mazowiecki	4326/43, 4779, 5321
Rama	Warszawa	pr.157, dół 13	17 km płd-wsch	Mińsk Mazowiecki	4326/43, 4779, 5321
Kosz	Warszawa	pr. 130, gór.156	20 km wsch	Wyszków	4326/43, 4779, 5321
Szczotka	Warszawa	pr. 104, dół 136	11 km zach	Węgrów	4326/43, 4779, 5321
Miotła	Warszawa	pr. 111, dół 117	14 km płd-zach	Węgrów	4326/43, 4779, 5321 i 5321/43
Froterka	Warszawa	pr. 50, dół 161	8 km zach	Sokołów	4326/43, 4779, 5321
Szmata	Warszawa	pr. 81, dół 88	30 km wsch	Mińsk Mazowiecki	4326/43, 4779, 5321
Stolik	Warszawa	pr. 82, gór.159	15 km płd-zach	Małkinia	4326/43, 4779, 5321
Lampa	Radom	lew. 135, gór.8	13 km pnc.	Grójec	4326/43, 4779, 5321
Lichtarz	Radom	lew. 81, gór.54	14 km zach	Grójec	4326/43
Latarnia 1	Radom	lew. 152, gór. 109	16 km płd-zach	Warka	4326/43
Latarnia 2	Radom	lew. 124, gór. 105	23 km płd-zach	Warka	4503/43
Łuczywo	Radom	lew. 105, gór. 26	10 km pnc-zach	Grójec	4326/43
Waza	Radom	pr. 223, gór. 48	14 km zach	Garwolin	4691/43
Talerz	Radom	pr. 206, gór. 73	14 km płd-zach	Garwolin	4691/43
Spodek	Radom	pr. 201, gór. 25	8 km pnc-zach	Garwolin	4691/43 i 4722/43
Taca	Radom	pr. 138, gór. 28	12 km wsch	Garwolin	4691/43
Kilim	Płock	pr. 98, dół 60	8 km pnc	Łowicz	4691/43 i 4722/43
Obrus	Płock	pr. 42, dół 19	14 km płd-wsch	Łowicz	4691/43 i 4722/43
Firanka	Płock	pr. 121, dół 26	jezioro	Rydwan	4691/43 i 4722/43
Zasuwa	Łódź	pr. 37,m gór. 47	11 km płd	Skierniewice	4326/43
Szafa	Brześć	lew. 3, gór. 145	23 km pnc	Sokołów	4326/43
Ława	Brześć	lew. 53, gór. 238	24 km. wsch	Sokołów	4326/43
Piec	Lublin	lew. 43, gór 193	19 km zach	Lubartów	6032/44		popr.
Ceber	Lublin	lew. 77, dół 116	18 km pnc-wsch	Mordy	4326/43
Konewka	Lublin	lew. 42, dół 45	17 km wsch	Siedlce	4326/43
Teczka	Warszawa	pr. 152, gór. 47	17 km pnc-zach	Ostrów mazowiecki	4503/43
Tasak	Warszawa	lew. 45, dół 47	7 km pnc-zach	Grodzisk	4503/43
Niecka	Warszawa	pr. 154, gór. 210	14 km wsch	Tłuszcz	4503/43
Pokrywa	Warszawa	pr. 218, dół 120	10 km płd-wsch	Wołomin	4503/43 i 5321/43
Sagan	Warszawa	pr. 234, dół 147	10 km zach	Tłuszcz	4503/43 i 5321/43
Serwetka	Płock	pr. 78, dół 60	6 km pnc	Łowicz	4503/43 i 5321/43
Klucz	Płock	pr. 76, dół 00	12 km płd	Łowicz	4503/43 i 5321/43
Dywan	Łódź	pr. 107, gór. 3	14 km płd-zach	Łowicz	4503/43 i 5321/43
Lampart	Radom	pr. 51, dół 78	23 km płd	Puławy	6032/44		popr.
Tygrys	Radom	pr. 74, gór. 190	9 km pnc	Puławy	4503/43
Patera 1	Radom	pr. 119, gór. 44	18 km wsch	Garwolin	4503/43
Patera 2	Radom	pr. 128, gór. 25	15 km wsch	Garwolin	4503/43
Kubek	Radom	pr. 224, gór 17	13 km zach	Pilawa	4503/43
Balia	Brześć	lew. 129, dół 80	28 km wsch	Mordy	4503/43
Byk	Lublin	lew. 104, dół 134	15 km płnc-wsch	Lubartów	6032/44		popr.
Żyto 1	Kalisz	pr. 61, gór. 140	14 km płd	Kalisz	4290/43
Żyto 2	Kalisz	pr. 40, dół 144	10 km pnc	Podzamcze	4290/43
Groch 1	Kalisz	pr. 87, gór. 41	19 km pnc-zach	Kalisz	4290/43
Groch 2	Poznań	pr. 137, dół 12	34 km płd-wsch	Września	4290/43
Proso 1	Poznań	pr. 235, dół 117	11 km pnc	Środa	4290/43
Proso 2	Poznań	pr. 242, dół 117	11 km pnc	Środa	4290/43
Piryt	Kowel	lew. 22, dół 53	21 km płd-zach	Kowel	4784 i 5056/43
Korzeń	Kraków	pr. 114, gór. 89	12 km wsch	Koniecpol	4326/43
Klon	Radom	pr. 114, dół 126	14 km płd-zach	Puławy	4971/43
Lipa	Kielce	pr. 133, gór. 34	27,5 km wsch	Ostrowiec	4971/43
Jawor	Radom	pr. 142, gór. 166	19 km pnc-wsch	Pionki	4994 i 5321/43
Grab	Kielce	pr. 136, gór. 20	26 km wsch	Ostrowiec	4994 i 5321/43
Jodła 1	Radom	lew. 223, gór. 110	12 km pnc-wsch	Dobieszyn	5118/43
Jodła 2	Radom	lew. 235, gór. 100	14 km płd-wsch	Warka	5118/43
Jesion 1	Radom	pr. 205, dół 155	8 km płd	Pionki	5118/43
Jesion 2	Radom	pr. 218, dół 162	7 km płd-zach	Pionki	5118/43
Gałąź	Kraków	pr. 170, gór. 103	9 km płd-zach	Koniecpol	5118/43
Grusza 1	Kraków	pr. 137, gór. 120	12 km płd	Koniecpol	5118/43
Grusza 2	Kraków	pr. 140, gór. 117	11 km płd	Koniecpol	5118/43
Tuja 1	Kraków	pr. 12, dół 178	19 km płd	Jędrzejów	5118/43
Tuja 2	Kraków	pr. 11, gór 154	7 km płd	Jędrzejów	5118/43
Kiejstut	Nowogródek	lew. 161, gór. 42	15 km zach	Lida	5133/43
Wojciech	Nowogródek	lew. 77, gór. 86	42 km płd-zach	Lida	5133/43
Maciej	Nowogródek	lew. 99, gór 83	36 km płd-zach	Lida	5133/43
Kawa	Kraków	lew. 148, gór 53	13 km pnc-zach	Częstochowa	5021/43
Kaczka 1	Kraków	pr. 29, dół 174	18 km pnc-wsch	Miechów	5021/43
Kaczka 2	Kraków	pr. 31, dół 161	16 km pnc	Miechów	5021/43
Kura 1	Kraków	pr. 10, dół 80	30 km pnc-wsch	Kraków	5021/43
Kura 2	Kraków	pr. 5, dół 68	27 km pnc-wsch	Kraków	5021/43
Kruk	Kielce	lew. 23, dół 33	15 km pnc-wsch	Bochnia	5021/43 i 5321/43, 1899/44		popr.
Galasówka	Kraków	pr. 110, gór. 124	16 km płd-wsch	Koniecpol	5118/43 i 911/44
Oset 1	Kraków	pr. 248, gór. 108	6 km płnc-wsch	Poraj	5992		popr.
Oset 2	Kraków	lew. 232, gór. 102	9 km pnc-wsch	Poraj	5118/43 i 911/44
Olcha 1	Kraków	pr. 195, gór 78	15 km pnc-zach	Koniecpol	5118/43 i 911/44
Olcha 2	Kraków	pr. 184, gór 82	12 km wsch	Koniecpol	5118/43 i 911/44
Morwa	Kielce	lew. 40, gór. 31	5 km pnc-wsch	Piekoszów	5992/44		popr.
Mahoń	Kielce	lew. 118, gór. 13	9 km pnc-zach	Bodzentyn	5118/43 i 911/44
Pinja	Kielce	pr. 180, gór. 117	9 km pnc-wsch	Klimontów	5118/43 i 911/44
Palma	Kielce	lew. 234, dół 172	11 km płd-zach	Osiek	5118/43 i 911/44
Sosna 1	Kielce	lew. 81, dół 146	5 km pnc	Wiślica	5118/43 i 911/44
Sosna 2	Kielce	lew. 71, gór 180	8 km pnc-zach	Busk	5118/43 i 911/44
Świerk 1	Kielce	lew. 63, dół 135	6 km pnc-zach	Wiślica	5118/43 i 911/44
Świerk 2	Kielce	lew. 88, dół 86	12 km płd	Wiślica	5118/43 i 911/44
Irka	Warszawa	lew. 26, gór. 200	18 km zach	Modlin	5326/43
Kogut	Kielce	lew. 62, dół 72	3 km pnc-wsch	Koszyce	R.dz. 1899/44		popr.
Zosia	Płock	pr.11, gór. 97	13 km płd-wsch	Raciąż	5326/43
Fasola	Poznań	pr. 140, dół 15	17 km pnc-wsch	Jarocin	5402/43
Gryka 1	Kalisz	pr. 31, dół 153	18 km pnc-wsch	Kępno	5380/43
Gryka 2	Kalisz	pr. 40, dół 137	16 km pnc-wsch	Kępno	5380/43
Stokrotka	Kielce	lew. 165, dół 124	25 km wsch	Wiślica	5520/43
Paproć 1	Kielce	pr. 181, gór. 147	2 km pnc-zach	Koprzywnica	5520/43
Paproć 2	Kielce	pr. 192, gór. 141	6 km pnc-zach	Koprzywnica	5520/43
Mysz	Lublin	lew. 10, dół 95	13 km zach	Lublin	5402/43
Tukan 1	Kielce	lew. 166, dół 194	31 km pnc	Tarnów	5402/43
Tukan 2	Kielce	lew. 180, dół 102	32 km pnc	Tarnów	5847/43
Sasanka 1	Kielce	lew. 88, dół 99	9 km płd-wsch	Wiślica	5402/43
Sasanka 2	Kielce	lew. 94, dół 86	1 km płd	Opatowiec	5847/43
Słonecznik	Kielce	lew. 127, dół 117	15 km wsch	Wiślica	5402/43
Śnieżka 1	Kielce	lew. 207, dół 145	39 km wsch	Wiślica	5402/43
Śnieżka 2	Kielce	lew. 200, dół 163	8 km zach	Połaniec	5847/43
Storczyk 1	Kielce	lew. 138, dół 138	13 km pnc-zach	Szczucin	5402/43
Storczyk 2	Kielce	lew. 145, dół 149	4 km płd	Stopnica	5847/43
Smrek	Kielce	lew. 85. dół 125	2 km płd-wsch	Wiślica	5402/43
Śliwa	Kielce	lew. 98, dół 113	5 km zach	Nowy Korczyn	5402/43
Pomidor 1	Kielce	pr. 198, gór. 156	7 km zach	Koprzywnica	5402/43
Pomidor 2	Kielce	pr. 188, gór. 168	6 km płd-zach	Koprzywnica	5847 i 6027/43
Pietruszka 1	Kielce	lew. 228, dół 167	2 km pnc	Połaniec	5402/43
Pietruszka 2	Kielce	lew. 220, dół 185	8 km pnc-zach	Połaniec	5847/43
Georginia	Kielce	pr. 141, gór. 66	9 km zach	Zawichost	5402/43
Tatarak 1	Kraków	pr. 18, gór. 117	5 km pnc-zach	Jędrzejów	5402/43
Tatarak 2	Kraków	pr. 43, gór. 137	4 km zach	Potok	5847/43
Tulipan 1	Kraków	pr. 21, gór 80	16 km pnc	Jędrzejów	5402/43
Tulipan 2	Kraków	pr. 25, gór. 89	13 km pnc	Jędrzejów	5847/43
Tarnina 1	Kielce	lew. 38, gór. 123	9 km płd	Chęciny	5402 i 6027/43
Tarnina 2	Kielce	lew. 49, gór. 109	7 km płd -wsch	Chęciny	5847 i 6027/43
Trawa 1	Kielce	lew. 35, gór. 140	12 km pnc-zach	Pińczów	5402 i 6027/43, 5992/44		popr.
Trawa 2	Kielce	lew. 22, gór 128	9 km płd-wsch	Miąsowa	58478 i 6027/43
Jaśmin	Radom	pr. 103, gór. 210	9 km pnc-zach	Puławy	5402/43
Maria	Warszawa	lew. 3, góra 36	17 km zach	Ciechanów	6027/43
Olej	Kraków	lew. 135, gór 72	15 km zach	Częstochowa	5532/43
Zapadka	Lwów	pr. 52, gór 97	14 km płd-wsch	Lwów Gł.	6599/43
Granatnik 1	Lwów	pr. 152, gór. 48	21 km zach	Lwów Gł.	6599/43
Granatnik 2	Lwów	pr. 146, gór. 68	20 km zach	Lwów Gł.	6599/43
Topaz	Zamość	pr. 20, gór. 24	18 km pnc-zach	Włodzimierz	7312/43, 2848/44		popr.
Zawiasa	Płock	pr. 31, dół 22	18 km płd-wsch	Łowicz	7213/43
Lola	Łomża	lew. 178, dół 47	21 km pnc-wsch	Przasnysz	7213/43
Siodło	Zamość	pr. 69, dół 67	38 km pnc	Lwów	7395/43
Ostroga	Lwów	pr. 67, gór. 172	34 km płd	Lwów	7395/43, 1408/44		popr
Kufel	Warszawa	pr. 65, dół 10	21 km płd-zach	Siedlce	130/44
Zamek 1	Lwów	pr. 25, gór. 84	18 km płd-wsch	Lwów	7462/43
Zamek 2	Lwów	pr. 46, gór. 88	14 km płd-wsch	Lwów	7462/43
Bomba	Tarnopol	lew. 227, gór. 74	28 km wsch	Złoczów	7462/43
Imbryk	Warszawa	lew. 207, gór. 189	15 km pnc-zach	Tłuszcz	325/44 i 582/44
Konwalia	Radom	lew. 200, dół 114	10 km płd-wsch	Radom	325/44 i 582/44
Tarka	Warszawa	lew. 56, dół 87	15 km pnc	Grodzisk	582/44
Suszka	Płock	pr. 40, dół 80	8 km zach	Sochaczew	582/44
Przycisk	Płock	pr. 10, dół 57	7 km płd-wsch	Sochaczew	582/44
Koper	Radom	lew.33, dół 117	9 km płd-zach	Wolanów	5992/44		popr
Koniczyna	Radom	lew. 196, dół 90	7 km wsch	Wierzbica	582/44
Konopie	Radom	lew. 165, gór 183	5 km zach	Jedlińsk	5992/44		popr.
Rubin	Zamość	pr. 7, góra 30	9 km pnc-zach	Włodzimierz	582/44
Rakieta	Tr-pol	lew. 45, gór. 141	46 km płd-wsch	Lwów	582/44
Torpeda	Tr-pol	lew. 199, gór. 36	24 km pnc-wsch	Złoczów	582/44
Ładownica	Lwów	lew. 164, gór. 82	17 km wsch	Przemyśl	582/44
Żaba 1	Wilno	pr. 201, dół 134	2 km płd-wsch	M. Soleczniki	582/44
Żaba 2	Wilno	pr. 193, dół 125	5 km pnc-wsch	Wlk. Soleczniki	582/44 i 811/44
Jaszczurka 1	Wilno	lew. 117, dół 93	15 km płd-wsch	St. Olkienniki	582/44
Jaszczurka 2	Wilno	lew. 106, dół 95	12 km płd-wsch	St. Olkienniki	582/44
Hełm	Lwów	pr.. 53, gór. 98	14 km płd-wsch	Lwów	582/44 i 911/44
Holownik	Tr-pol	lew. 139, gór. 36	65 km wsch	Lwów	607/44
Pas	Lwów	lew. 177, gór. 64	22 km pnc-wsch	Przemyśl	582/44 i 911/44
Jastrząb	Nowy Sącz	pr. 199, gór. 121	7 km płd	Jasło	607/44
Dziewanna	Radom	pr. 154, dół 68	3 km płn-zach	Lipsko	5623/44		popr.
Dziurawiec	Radom	pe. 223, dół 65	9 km pnc-wsch	Iłża	911/44
Pochodnia	Radom	lew. 82, gór. 97	19 km płd zach	Grójec	911/44
Karafka	Radom	praw. 128, gór.49	15 km płd-wsch	Garwolin	911/44
Gorczyca	Kielce	pr. 179, gór. 35	4 km pnc-wsch	Cmielów	911/44
Osika 1	Kraków	lew. 236, gór. 126	9 km wsch	Poraj	911/44
Osika 2	Kraków	lew. 225, gór. 100	9 km pnc-wsch	Poraj	911/44
Oleander 1	Kraków	lew. 264, gór 27	5 km zach	Borowno	5992/44		popr
Oleander 2	Kraków	lew. 218, gór. 22	19 km pnc-wsch	Częstochowa	911/44
Orzech 1	Kraków	pr. 226, gór. 86	18 km płd-wsch	Częstochowa	911/44
Orzech 2	Kraków	pr. 222, gór 78	17 km wsch	Częstochowa	911/44
Goździk 1	Kielce	pr. 170, gór.17	10 km pnc-wsch	Cmielów	911/44
Goździk 2	Kielce	pr. 177, góra 6	11 km pnc-wsch	Cmielów	911/44
Dąb	Radom	lew. 208, dół 83	7 km pnc	Iłta	672/44
Woda	Kraków	lew. 250, dół 90	15 km płd-zach	Olkusz	5021/43 zmien. 672/44
Jarząb	Radom	pr. 155, dół 124	7 km płd-wsch	Zwoleń	911/44
Jerzyna	Radom	pr. 203, gór. 120	13 km pnc-zach	Kozienice	911/44
Jabłoń	Radom	lew. 225, gór. 160	11 km płd-wsch	Dobieszyn	911/44
Cebula 1	Radom	lew. 63, dół 109	16 km pnc-wsch	Końskie	911/44
Cebula 2	Radom	lew. 98, dół 104	25 km pnc-wsch	Końskie	911/44
Gladiolus 1	Kielce	pr. 192, gór. 62	6 km płd	Cmielów	911/44
Gladiolus 2	Kielce	pr. 183, gór. 52	5 km płd-wsch	Cmielów	911/44
Cynamon	Łódź	pr. 17, dół 73	10 km zach	Końskie	1013/44		popr.
Krata	Łódź	pr. 25, góra 76	7 km płd-wsch	Skierniewice	1383/44, 12758/44		popr.
Lis	Lublin	lew. 128, dół 7	27 km płd-zach	Rejowiec	1408/44
Sokół	Zamość	pr. 34, gór. 114	9 km wsch	Mszana Dolna	1408/44
Ścigacz	Lwów	lew. 221, gór. 92	34 km wsch	Przemyśl	1408/44
Plastic	Lwów	pr. 241, gór. 18	6 km zach	Jaworów	1408/44
Miednica	Warszawa	pr. 65, dół 48	15 km płd-zach	Siedlce	1573/44
Kret	Zamość	lew. 95, gór. 39	32 km płd-zach	Krasnystaw	1609/44
Liniowiec	Łuck	lew. 50, dół 40	14 km wsch	Kamionka Strumiłowa	1609/44
Guzik	Lwów	pr. 193, gór. 57	10 km pnc-zach	Gródek Jag.	1609/44, 5313		popr.
Linja	Warszawa	lew. 26, dół 102	5 km pnc-zach	Błonie	1383 i 1789/44
Warta	Łódź	pr. 61, dół 109	29km płd-wsch	Piotrków	1609/44 zm. 3313/44		popr.
Muszka	Lwów	pr. 171, dół 154	9 km płd-wsch	Drohobycz	1609/44
Dzik	Zamość	lew. 97, gór. 8	35 km płnc-zach	Zamość	1408/44
Proch	Tr-pol	lew. 118, dół 144	12 km płd-zach	Brzeżany	1850/44
Krawat	Lwów	lew. 230, gór. 3	8 km pnc	Jaworów	1850/44
Lotniskowiec	Lwów	praw. 10, dół 121	9 km płd	Chodorów	1850/44
Kanonierka	Tr-pol	lew. 56, gór. 105	43 km płd wsch	Lwów	1850/44, 2612/44
Pancernik	Lwów	pr. 33, dół 169	19 km płd	Bóbrka	1850/44, 2612/44
Kawka	Cieszyn	pr. 90, góra 53	16 km płd-zach	Wieliczka	1982/44		dawniej bastion
Komin	Radom	lew. 178, gór. 88	6 km płd-zach	Warka	2017/44
Klosz	Radom	lew. 128, gór. 118	23 km płd	Grójec	2017/44
Kieliszek	Radom	lew. 70, gór. 16	21 km pnc-zach	Grójec	2017/44, 12758/44		popr.
Tapczan	Warszawa	lew. 13, dół 26	7 km zach	Piaseczno	2295/44
Dynamit	T-pol	lew. 14, dół 149	5 km wsch	Chodorów	2292/44
Naramiennik	Lwów	pr. 213, gór 28	4 km płd-zach	Jaworów	2292/44 i 2612/44
Buk	Łódź	lew. 281, dół 48	10 km pnc-wsch	Radomsko	2453/44
Brzoza	Łódź	lew. 308, dół 46	16 km pnc-wsch	Radomsko	2453/44
Banan	Łódź	lew. 324, dół 20	20 km wsch	Radomsko	2453/44
Baobab	Łódź	lew. 200, dół 5	18 km płd-zach	Radomsko	2453/44
Odra	Łódź	praw. 91, dół 164	18 km wsch	Piotrków	2453/44
Wisła	Łódź	praw. 61, dół 108	26 km płd-wsch	Piotrków	2453/44 5965/44		popr.
Kwas	Kraków	lew. 186, dół 150	10 km płd-zach	Dąbrowa Górnicza	1791/44
Nafta	Kraków	lew. 131, gór. 4	26 km pnc-zach	Częstochowa	1791/44
Myśliwiec	Lwów	pr. 109, gór. 113	18 km płd	Lwów	2492/44
Trotyl	Lwów	pr. 165, dół 232	18 km płd	Gródek Jagielloński	2492/44 i 2612/44
Kabłąk	T-pol	lew. 19, gór. 58	3o km wsch	Lwów	2636/44
Kos	Kraków	pr. 19, dół 55	24 km pnc-wsch	Kraków	2844/44, 3113/44		bastion, popr.
Ogier	Radom	pr. 108, dół 66	8 km pnc-zach	Opole	2844/44
Klacz	Radom	pr. 101, dół 86	23 km płd	Puławy	3109/44, 56032/44		popr.
Owca	Radom	pr. 48, dół 97	17 km pnc-wsch	Opole	3109/44
Colt	Lwów	lew. 171, gór 167	13 km pnc-zach	Sambor	3295/44
Bagnet	Lwów	lew. 183, gór 111	13 km płd-zach	Mościska	3295/44
Browning	Lwów	pr. 97, gór. 127	21 km płd.	Lwów	3295/44
Dzida	Lwów	pr. 160, dół 105	11 km płd-wsch	Drohobycz	3478/44
Łuk	Lwów	pr. 81, dół 105	11 km płc-wsch	Stryj	3847/44		popr.
Palma 2	Kielce	pr. 228, gór. 168	7 km płn-zach	Osiek	4087/44
Pelikan	Lwów	lew. 92, gór. 48	10 km pnc-zach	Przemyśl	4205/44
Bażant	Nowy Sącz	pr. 5, gór 82	27 km pnc-wsch	Krosno	4205/44
Kord	Lwów	pr. 175, gór. 93	5 km płd-zach	Gródek Jagielloński	4249/44
Nagan	Lwów	pr. 165, gór. 140	11 km płd-wsch	Rudki	4249/44
Sztucer	Lwów	pr. 162, gór. 124	12 km pnc. wsch	Rudki	5811/44		popr.
Wis	Lwów	lew. 156, gór. 167	17 km pnc. zach	Sambor	5313/44
Kołczan	Lwów	pr. 64, dół 114	18 km pnc-wsch	Stryj	5313/44
Grot	Lwów	pr. 34, gór. 93	18 km płd-wsch	Lwów	5361/44
Debik	Radom	pr. 147, dół 38	7 km płd-wsch	Lipsko	5623/44
Dokrzynek	Radom	pr. 167, dół 17	10 km płd-wsch	Sienno	5623/44
Wróbel	Kielce	pr. 95, dół 85	21 km płd-zach	Rzeszów	5623/44
Sasłata	Kielce	lew. 174, dół 232	7 km pnc-wsch	Szydłów	5623/44
Derkacz	Nowy Sącz	pr. 146, gór. 49	6 km zach	Strzżów	5623/44
Bóbr	Zamość	lew. 123, gór 69	28 płd-zach	Krasny Staw	6032/44
Hijena	Lublin	pr. 181, dół 86	11 km pnc-wsch	Chełm	6032/44
Izba	Radom	pr. 92, dół 103	16 km płd	Puławy	6032/44
Jaguar	Lublin	pr. 152, dół 40	13 km płd-wsch	Chełm	6032/44
Ocelot	Zamość	pr. 177, gór. 22	22 km płd-wsch	Chełm	6032/44
Sobol	Lublin	lew. 42, gór 86	21 km płd-wsch	Łuków	6032/44
Seradela	Radom	pr. 235, gór. 106	6 km płd-zach	Magnuszew	5992/44
Siewka	Kraków	pr. 53, dół 179	16 km pnc-wsch	Miechów	6032/44
Bzura	Łódź	pr. 92, gór 74	9 km pnc-wsch	Koluszki	5965/44
Komora	Lwów	pr. 73, gór. 102	13 km płd	Lwów	5965/44
Newa	Łódź	pr. 133, dół 89	19 km płd-wsch	Piotrków	5965/44
Nida	Łódź	pr. 123, dół 63	28 km płd-wsch	Piotrków	5965/44
Rudawa	Łódź	lew. 83, dół 35	12 km zach	Działoszyn	5965/44
Sekwana	Łódź	lew. 168, dół 112	6 km płd-wsch	Rusiec Łódzki	5965/44
Skawa	Łódź	pr. 7, gór. 116	33 km płd-wsch	Skierniewice	5965/44
Wieprz	Łódź	pr. 41, dół 120	34 km płd-wsch	Piotrków	5965/44
Żywica	Cieszyn	pr. 144, gór. 72	15 km pnc-zach	Myślenice	5965/44
Ananas	Radom	lew. 40, gór. 123	7 km pnc-zach	Nowe Miasto	7233/44
Aster	Radom	lew. 84, gór. 89	10 km pnc-zach	Goszczyn	7233/44
Akacja	Radom	lew. 53, gór 64	6 km pnc-wsch	Biała	7233/44
Agawa	Radom	lew. 75, gór. 36	12 km płd-wsch	Mszczonów	7233/44
Agrest	Radom	lew. 95, gór. 5	6 km zach	Tarczyn	7233/44
Arnika	Radom	lew. 145, gór. 5	9 km wsch	Tarczyn	7111/44
Cyranka	Kielce	lew. 44, dół 69	5 km pnc-zach	Koszyce	7111/44
Sęp	Nowy Sącz	lew. 51, gór. 55	18 km płd-wsch	Bochnia	7111/44
Ogórek	Kraków	pr. 188, gór. 118	8 km pnc-zach	Janów	7545/44
Liść	Kraków	pr. 67, gór. 12	4 km płd	Oleszno	7545/44
Lelek	Nowy Sącz	pr. 76, gór. 42	31 km pnc-wsch	Krosno	9015/44
Bekas	Nowy Sącz	pr. 92, gór. 51	26 km pnc-wsch	Krosno	9015/44
Gęś	Lwów	lew. 73, gór 51	15 km pnc-zach	Przemyśl	9015/44
Gawron	Lwów	lew. 25, gór. 31	32 km pnc-zach	Przemyśl	9015/44
Gil	Lwów	lew. 5, gór. 30	38 km pnc-zach	Przemyśl	9015/44
Larwa	Radom	lew. 103, gór 2			Bila 26-04-44
Los	Warszawa	lew. 155, gór. 368			Bila 26-04-44
Kruk	Cieszyn	pr. 55, gór. 79	14 km płd-wsch	Myślenice	9113/44
Malwa	Radom	lew. 56, dół 12	7 km pnc-wsch	Mniów	9360/44
Lucerna	Kraków	gór. 97, pr. 115	3 km pnc-zach	Secemin	9597/44
Kaktus	Radom	lew. 218, dół 97			10612/44
Klon	Radom	dół 111, lew. 187	8 km płd-zach	Rożki	10731/44		popr.
Burak	Łódź	gór. 96, pr. 196	5 km pnc-wsch	Janów	9392/44		popr.
Ognicha	Kraków	gór. 96, pr. 196	5 km pnc-wsch	Janów	11331/44		prawd. Stare Ognichy, popr.
Owoc	Kraków	gór. 75, pr. 152	2 km zach	Przyrów	11331/44, 12789/44		popr.
Bambus	Kraków	gór. 4, pr. 157	12 km	Krzelów	11331/44		wypada 14 km
Ropa	Cieszyn	lew. 85, gór. 5	3 km pnc-zach	Pawłowice	11526/44
Sok	Kraków	lew. 250, dół 89	11 km płn-zach	Trzebinia	11528/44, 12145/44		popr.
Piernik	Płock	dół 50, pr. 27	4 km płd-wsch	st. Leonów	12758/44
Żarówka	Radom	gór. 7, lew. 145	14 km pnc. zach	st. Chynów	12758/44
Zamek	Radom	gór. 42, lew. 8	6 km pnc	Babsk	12758/44
Klucz	Łódź	gór. 37, pr. 36	8 km płd-wsch	Skierniewice	12758/44
Lilia II	Kraków	gór. 131, pr. 152	3 km płd-zach	Nakło	12769/44
Bratek II	Kraków	gór. 9, pr. 185	9 km pnc-zach	Żytno	12769/44
Barwinek	Kraków	gór. 16, pr. 176	5 km płd-zach	Żytno	12769/44
Indyk	Cieszyn	gór. 72, pr. 164	15 km płn-wsch	Wadowice	263/45
RYGIEL	Łódź	pr. 63, gór. 52	13 km płd-zach	Skierniewice	4496, 4691 i 4722/43		II
OBRAZ	Warszawa	pr. 177, dół 128	12 km płd-wsch	Tłuszcz	4503/43		II
WANNA	Warszawa	pr. 47, dół 107	15 km płd-zach	Sokołów	4503/43 i 130/44		II
KUFER	Warszawa	pr. 134, gór 75	11 płd-zach	Ostrów Mazowiecka	4503/43		II
PIERZYNA	Warszawa	pr. 213, dół 59	1o km płd-zach	Mińsk Mazowiecki	4503/43		II
DZBAN	Warszawa	pr. 21, dół 24	10 km płd	Siedlce	4503/43		III
PANTERA	Radom	pr. 145, gór. 139	5 km płd-zach	Życzyn	4503/43		III
LEW	Radom	pr. 122, gór. 134	2 km wsch	Życzyn	4503/43		II
GORYL	Radom	pr. 157, gór 109	4 km płd-zach	Sobolew	4503/43		II
BARAN	Radom	pr. 27, dół 27	28 km płd	Nałęczów	4503/43		II
PIES	Radom	pr. 7, dół 83	13 km płd-wsch	Nałęczów	4503/43		III
KOT	Lublin	lew. 107, dół 139	24 km pnc-wsch	Lublin	4833, 5321/43 i 838/44		III, błędnie KIJ
KOZA	Lublin	lew. 40, dół 25	18,5 km płd	Lublin	4833/43		III
WILK	Zamość	lew. 167, gór. 32	12 km płd-zach	Krasnystaw	2729/44, 6032/44		III, popr.
TUR	Zamość	lew. 142, gór. 45	20 km płd-zach	Krasnystaw	4833/43 i 911/44, 2729/44		III, popr.
MIKA	Kowel	lew. 41, dół 50	16 km płd-zach	Kowel	4784/43 i 951/44		II
KAMIEŃ	Łuck	pr. 170, gór 47	23 km pnc-wsch	Łuck	4784/43 i 951/44		II
AMETYST	Łuck	lew. 189, gór 98	14 km zach	Łuck	4784/43 i 951/44		II
WAPIEŃ	Łuck	pr. 152, gór. 33	30 km pnc-wsch	Łuck	4784/43 i 951/44, 4784, 5056/43		II
HAMAK 1	Warszawa	lew. 102, dół 115	15 km pnc-zach	Warszawa Zachodnia	4503/43 i 5256/43, 7998/44		II, popr.
HAMAK 2	Warszawa	lew. 70, dół 121	15 km pnc-zach	Warszawa Zachodnia	4503/43 i 5256/43, 4917/43, 7998/44		II, popr.
PODUSZKA	Warszawa	pr. 226, dół 18	8 km płd-wsch	Otwock	4971, 5257/43, 423, 500/44		II
STOLNICA	Warszawa	pr. 260, gór. 193	7 km pnc	Radzymin	4971/43		II
PRZETAK	Warszawa	pr. 180, gór. 153	6 km wsch	Wyszków	4971/43 i 4326/43		II
ZEBRA	Radom	pr. 91, gór. 125	12 km wsch	Życzyn	4916/43		III
NIL 1	Łódź	pr. 143, dół 110	4 km wsch	Rozprza	5021/43		II
NIL 2	Łódź	pr. 133, dół 90	19 km płd-wsch	Piotrków	5021/43		II, zm. 1383/44 popr.
PINA 1	Łódź	pr. 133, gór. 167	3km pnc-wsch	Baby	5021/43		II
PINA 2	Łódź	pr. 135, gór. 181	12 km pnc	Piotrków	5021/43		II
KOLIBER 1	Kraków	pr. 10, dół 29	15 km pnc-zach	Bochnia	5021/43 i 5135/43		III
KOLIBER 2	Kielce	lew.13, dół 26	11 km pnc	Bochnia	5700 i 5135/43		III
KANAREK 1	Kraków	pr. 88, gór. 198	14 km pnc-zach	Miechów	5021 i 5135/43		III
KANAREK 2	Kraków	pr. 75, gór. 183	17 km pnc.	Miechów	5021 i 5135/43		III
TRZNADEL 1	Kielce	lew. 91, dół 66	27 km pnc-zach	Tarnów	5021 i 5135/43		III
TRZNADEL 2	Kielce	lew. 107, dół 50	20 km pnc-zach	Tarnów	5021 i 5135/43		III
NUREK 1	Kielce	pr. 140, dół 190	17 km płd	Sandomierz	5021 i 5135/43		III
NUREK 2	Kielce	pr. 149, dół 192	17 km płd	Sandomierz	5021 i 5135/43		III
MODRZEW 1	Radom	lew. 76, dół 5	14 km płd	Suchedniów	5118/43		III
MODRZEW 2	Radom	lew. 55, dół 25	20 km zach	Suchedniów	5118/43		III
CYPRYS 1	Radom	lew. 100, dół 104	14 km zach	Jastrząb	5118/43		III, pr. trwale spalona
CYPRYS 2	Radom	lew. 64, dół 85	15 km pnc-wsch	Końskie	5118/43, 10616/44		III, popr.
CYPRYS 3	Radom	lew. 53, dół 68	9 km wsch	Końskie	5421/43		III
GŁÓG	Kraków	pr. 108, gór. 33	13 km pnc-zach	Włoszczowa	5118/43		III
NIETOPERZ	Kielce	pr. 176, dół 187	11 km płd-zach	Tarnobrzeg	5326/43		III, w tym miejscu rej. zapas Kolano
MEWA 1	Kielce	lew. 27, dół 68	15 km płd	Skalmierz	5021/43		III
MEWA 2	Kielce	lew. 30, dół 117	4 km płd-wsch	Skalmierz	5021/43		III
PASZKOT 1	Kielce	pr. 30, dół 55	7 km pnc	Łańcut	5021/43		III
PASZKOT 2	Kielce	pr. 17 dół 57	8 km pnc	Łańcut	5021/43	N 50°09′55″ E 22°16′07″	III
WALIZA	Warszawa	pr. 177, gór. 129	9 km pnc-wsch	Wyszków	4326, 5531/43		II
RYBITWA 1	Nowy Sącz	pr. 34, gór. 62	25 km pnc-wsch	Krosno	5021/43		III
RYBITWA 2	Nowy Sącz	pr. 41, gór. 54	35 km pnc-wsch	Krosno	5021/43		III
RASZKA 1	Nowy Sącz	pr. 157, gór. 18	28 km pnc-wsch	Jasło	5021/43, l.dz. 1982/44		III, popr.
RASZKA 2 ?	Nowy Sącz	pr. 190, gór. 9	28 km pnc	Jasło	5021/43 ?		III, popr.
PARDWA 1	Nowy Sącz	pr. 1, gór. 1	15 km płd-zach	Przeworsk	5021/43	N 49°59’22” E 20°19’53”	III
PARDWA 2	Nowy Sącz	pr. 1, gór. 5	16 km płd-zach	Przeworsk	5021/43		III
PERLICZKA 1	Lwów	lew. 4, gór. 2	8 km płd	Przeworsk	5021/43		III
MICHAŁ 1	Białystok	lew. 96, dół. 18	27 km płd-zach	Białystok	5380/43		III
MICHAŁ 2	Białystok	lew. 90, dół 12	29 km płd-zach	Białystok	5380/43		III
WYDRA	Brześć	lew. 200, dół 50	14 km pnc-wsch	Biała Podlaska	5402/43		II
FOKA	Brześć	lew. 170, dół 53	13 km pnc	Biała Podlaska	5402/43		II
KROWA	Lublin	lew. 10, dół 73	13 km płd-zach	Lublin	5402/43		III
SZCZUR	Zamość	lew. 43, góra 9	31 km pnc	Janów	5402/43		II
JASKÓŁKA 1	Nowy Sącz	pr. 200, gór. 79	7 km pnc	Jasło	5402/43		III
JASKÓŁKA 2	Nowy Sącz	pr. 206, gór. 62	12 km pnc	Jasło	5402/43	N 49°47′33″ E 21°29′54″	III
SIKORA 1	Cieszyn	pr. 11, gór. 153	23 km pnc-wsch	Nowy Targ	5402/43		III
SIKORA 2	Cieszyn	pr. 2, gór. 161	24 km pnc-wsch	Nowy Targ	5402/43		III
SROKA 1	Cieszyn	pr. 57, gór. 134	19 km pnc-wsch	Nowy Targ	5402/43		III
SROKA 2	Cieszyn	pr. 55, gór 147	16 km pnc-wsch	Nowy Targ	5402/43		III
KOLBA	Zamość	pr. 148, dół 15	30 km pnc-zach	Lwów	6599/43		II
WACŁAW	Warszawa	pr. 64, gór. 5	13 km zach	Zambrów	7061/43		IV
JERZY	Łomża	pr. 22, dół 55	11 km wsch	Łomża	7061/43		IV
BOGUSŁAW 1	Brześć	pr. 204, dół 70	20 km pnc-zach	Brześć nad Bugiem	7258/43		III
BOGUSŁAW 2	Brześć	pr. 113, dół 88	18 km pnc-wsch	Brześć nad Bugiem	7158/43		III
DYMITR 1	Brześć	pr. 133, dół 1	12 km płd-wsch	Brześć nad Bugiem	7158/43		II
DYMITR 2	Brześć	pr. 93, dół 24	17 km płd-wsch	Brześć nad Bugiem	7158/43		II
GAWEŁ	Warszawa	pr. 49, góra 6	9 km zach	Zambrów	7312/43		III
KAZIMIERZ	Białystok	lew. 138, dół 160	15 km płd-wsch	Goniądz	7312/43		III
ZENON	Brześć	lew. 98, góra 74	8 km pnc-zach	Brańsk	7312/43		III
AGAT	Kowel	lew. 134, dół 14	24 km płd-wsch	Kowel	582/44		II
ZASKRONIEC 1	Wilno	lew. 137, gór. 175	25 km płd-zach	Wilno	582/44		II
ZASKRONIEC 2	Wilno	lew. 147, gór 168	22 km płd-zach	Wilno	582/44		II
MIRT 1	Kielce	lew.119, gór. 67	3 km płnc-zach	Daleszyce	911/44, 5992/44, 2268/44		II, popr.
MIRT 2	Kielce	lew. 108, gór. 67	14 km płd-wsch	Kielce	911/44		II
HIPOPOTAM	Zamość	lew. 100, gór 91	34 km zach	Zamość	672/44, 6032/44		III, popr.
BORSUK	Lublin	lew. 57, gór. 42	15 km płd-zach	Łuków	672/44		III
TCHÓRZ	Lublin	lew. 32, gór. 110	27 km płd-wsch	Łuków	672/44, 6032/44		III, popr.
MAPA	Warszawa	pr. 128, dół 126	25 km płd-wsch	Tłuszcz	672/44		II
GZYMS	Warszawa	pr. 105, dół 20	25 km płd-wsch	Mińsk Mazowiecki	672/44		II
JEMIOŁA	Radom	pr. 192, dół 152	8 km pnc-zach	Zwoleń	672/44		II
ZYDEL	Brześć	lew. 10, dół 126	13 km płd-wsch	Sokołów	582/44, 672/44		II
DALIA	Radom	pr. 221, dół 104	18 km płd-zach	Zwoleń	911/44		II
KLAMKA	Łódź	pr. 59, góra 28	8 km zach	Skierniewice	4503/43, 6266/43		II
KANAPA	Warszawa	lew. 189, dół 9	26 km płd-wsch	Warszawa	4326/43, 325/44		II
DIAMENT	Lublin	pr. 103, dół 89	30 km pnc-wsch	Chełm	4784/43, 5056, 518/44		II
KRZEM	Lublin	pr. 95, dół 68	30 km wsch	Chełm	4784/43, 7314/43		II
TOPOLA 1	Kraków	pr. 35, gór 102	11 km pnc-zach	Jędrzejów	5118/43, 6651/43, 5992/44		II, popr.
TOPOLA 2	Kraków	pr. 38, góra 84	16 km pnc-zach	Jędrzejów	5118/43, 6651/43		II
RARÓG	Nowy Sącz	pr. 15, góra 64	37 km zach	Przemyśl	1899/44		III
POLANA	Lublin	pr. 45, gór. 29	17 km płd-wsch	Luboml	2730/44		IV
TOPAZ	zm. baston	- patrz placówki			2432/44		II
WRONA	Kielce	lew. 232, dół 81	12 km płd-zach	Mielec	3109/44		II
SUWAK	Zamość	pr. 156, dół 15	31 km pnc-zach	Lwów	3113/44		III
PAŁASZ	T-pol	lew. 24, gór. 108	34 km płd-wsch	Lwów	3113/44		II
LAMA	Radom	pr. 61, dół 7	10 km płd	Puławy	3259/44, 6032/44		II, popr.
KUNA	Radom	pr. 38, dół 14	19 km płd-wsch	Opole	3259/44		II
KANGUR	Radom	pr. 51, dół 48	10 km płd	Opole	3259/44		II, wypada wsch., popr.
SARNA	Radom	pr. 79, dół 3	16 km płd-zach	Opole	3259/44		II
PAPUGA	Kielce	lew. 110, dół 44	21 km pnc-wsch	Tarnów	3259/44		III
LASEK	Lublin	pr. 54, dół 13	21 km płd-wsch	Luboml	3338/44, 6032/44		IV, popr.
TAPIR	Zamość	lew.170, gór. 102	25 km zach	Zamość	3754/44, 3788/44		VI, popr.
KARABELA	Lwów	pr. 34, dół 89	18 km płd-wsch	Stryj	3847/44, 5311		II, popr.
KOS	zm. na bastion				3113/44		II
PERKOZ	Kielce	pr. 22, dół 98	31 km pnc-wsch	Rzeszów	5205/44		II
PINGWIN	Zamość	lew. 27, dół 54	35 km pnc-wsch	Rzeszów	4205/44		II
SOWA	Nowy Sącz	lew. 140, gór. 113	18 km pnc-wsch	Nowy Sącz	4205/44		II
BOCIAN	Nowy Sącz	pr. 75, gór 100	20 km pnc-wsch	Krosno	4205/44		II
SÓJKA	Cieszyn	pr. 1, gór 130	18 km wsch	Mszana Dolna	4583/44		III
GŁUSZEC	Rzeszów	pr. 99, dół 86	21 km płd-zach	Rzeszów	5311/44		II
CZYŻYK	Rzeszów	pr. 102, dół 52	13 km płd-zach	Rzeszów	5311/44		II
JEŻYK	Nowy Sącz	pr. 184, gór. 70	11 km płd-wsch	Jasło	5311/44		III
KABŁĄK 2	Lwów	pr. 15, gór 67	20 km wsch	Lwów	5313/44		II
STOKŁOSA	Kielce	lew. 167, dół 202	6 km płd-wsch	Szydłów	5623/44		II
PAW	Zamość	lew. 97, dół 35	10 km pnc-wsch	Jarosław	5623/44		III
BREN	Lwów	pr. 167, gór 157	23 km pld	Gródek Jagielloński	5759/44		II
CEKINIA	Radom	lew. 2, dół 86	7 km pnc-wsch	Końskie	5992/44		II
DRACENA	Radom	pr. 218, dół 23	3 km płd-wsch	Grabowiec	5992/44		II
GRUSZKA	Kielce	lew. 198, gór. 91	6 km płd-wsch	Łagów	5992/44		II
LIMBA	Kraków	pr. 115, gór. 33	4 km pnc-zach	Kurzelów	5992/44		II
SAŁATA	Radom	pr. 193, dół 151	8 km pnc-zach	Zwoleń	5992/44		II
LAWA	Kraków	pr. 158, dół 143	14 km pnc-wsch	Olkusz	5965/44		III
NOTEĆ	Łódź	pr. 136, dół 119	10 km pld-wsch	Piotrków	5965/44		II
SAN	Radom	lew. 23, gór. 73	27 km płd-wsch	Skierniewice	5965/44		II
SZAKAL	Lublin	lew. 230, dół 7	12 km pnc-wsch	Rejowiec	5965/44		II
WEZERA	Łódź	pr. 33, dół 104	37 km płd-wsch	Piotrków	5965/44		II
GRONOSTAJ	Lublin	lew.18, gór. 69	14 km płd-wsch	Łuków	6032/44		II
LASKA	Radom	pr. 51, dół 2	40 km płd. zach	Lublin	6032/44		III
SZPAK	Kraków	pr. 269, dół 195	19 km płd-wsch	Zawiercie	6550/44
JASTRZĄB	Kraków	pr. 121, dół 297	10,5 km płd	Szczekociny	6550/44		II, prawd. dół 197
GOŁĄB	Kraków	pr. 6, dół 98	17 km pln-wsch	Słomniki	6550/44		II
SKOWRON	Kraków	pr. 36, dół 101	8 km płnc-wsch	Słomniki	6550/44		II
STRUŚ	Kraków	pr. 137, dół 104	13 km pnc-wsch	Olkusz	6550/44		II
ODWET	Kraków	pr. 99, dół 20	3 km płd-zach	Kraków	6550/44		II
RAK	Warszawa	zach skraj lasu Kabaty	12 km płd	Warszawa	6901. 5902
LIN	Warszawa	wsch skraj lasu Kabaty	12 km płd	Warszawa	6901. 5902
KARP	Warszawa	pnc skraj lasu Kabaty	12 km płd	Warszawa	6901. 5902
SUM	Warszawa	płd skraj lasu Kabaty	12 km płd	Warszawa	6901. 5902
HAMAK	Warszawa		7 km pnc-zach	Wiersze	6870/44
REJON BĄK	Kraków	przerwa między laskiem	w zagajniku Zaryszyn		7029, 7037/44	środek po osi Brzezinki - Zaryszyn
PIASECZNO	Warszawa	lew. 171, dół 7	6 km płd-wsch	Piaseczno	7068/44
BORÓWKA	Kraków	pr. 163, gór. 14	4 km płd	Zyto	7098/44
ROBOT 2	Kielce	lew. 25, gór. 8	17 km pnc-zach	Kielce	7323/44	rej. zasadniczy
REJON DWA	Radom	lew. 59, dół 22	11 km pnc-zach	Zagnańsk	7323/44	rej. zapasowy
LEPNICA	Kraków	pr. 176, gór. 132	5 km pnc-wsch	Nelow	7544/44
CYKORIA	Radom	lew. 48, dół 80	10 km pnc-wsch	Końskie	7768/44		II, jak Cynamon
DYNIA	Radom	pr. 306, dół 66	9 km płd-zach	Wierzbice	7768/44		III
CENTURIA	Radom	lew. 65, dół 105	19 km pnc-zach	Szydłowiec	7768/44		II
DRZAZGA	Radom	pr. 295, dół 46	10 km pnc	Starachowice	7768/44		III
LEN	Kraków	gór. 124, pr. 111	6 km pnc-wsch	Szczekociny	7768/44		II ?
LUBCZYK	Kraków	gór. 108, pr. 170	10 km płd-zach	Koniecpol	7768/44		II
LEWKONIA	Kraków	gór. 118, pr. 137	9 km pnc-zach	Szczekociny	7768/44		II
HALINA	Kielce	lew. 153, gór. 105	7 km pnc	Raków	7768/44		III
STYR	Radom	lew. 65, gór. 90	40 km płd-wsch	Skierniewice	7884/44		III
OKA	Łódź	pr. 75, gór. 137	33 km pnc-wsch	Piotrków	7884/44		III
BUG	Łódź	pr. 87, gór 84	9 km pnc-wsch	Koluszki	7746/44
CHOCHLA 2	Warszawa	lew. 82, dół 120			7998/44
WOLICA	Radom	lew. 42, dół 130	36 km pnc	st. Skarżysko	8004/44		IV
GRAB	Łódź	lew. 199, dół 116	53 km płd-zach	Łódź	8006/44		II, wg. depeszy 45 km
WISŁOKA	Łódź	lew. 163, dół 157	45 km zach	Piotrków	8006/44		II, wg. depeszy 36 km
WOŁGA	Łódź	pr. 63, dół 59	26 km zach	Końskie	8006/44		II, 10526/44, popr.
WILJA	Radom	lew. 63, dół 89	24 pnc-zach	Skarżysko	8036/44		IV
NER	Łódź	pr. 198, dór 117	5 km płd-zach	st. Łódź Chojny	8439/44
nazwa nieodczytana	Łódź	gór 89, pr. 217	3 km zach	Łódź Kaliska	8439/44
BALDÓWKA	Łódź	pr. 183, gór 95	3 km płd	Widzew	8439/44
OLECHOWKA	Łódź	pr. 211, gór 68	6 km pnc	Łódź Kaliska	8439/44
BZURA	Łódź	pr. 185, gór 69	6 km pnc-wsch	Łódź Fabryczna	8439/44
MIAZGA	Łódź	pr. 156, gór 99	2 km wsch	st. Andrzejow	8441/44
SAN	Łódź	pr. 213, gór 50	5 km pnc-zach	Zgierz	8441/44
GRODKA	Łódź	pr. 243, gór 127	3 km zach	Pabianice	8441/44
WIDAWKA	Łódź	pr. 229, gór 142	4 km płc	Pabianice	8441/44		nanies. na mapę gór 142
UTRATA	Łódź	pr. 271, gór 158	5 km płd-wsch	Łask	8441/44
NIECIECZ	Łódź	lew. 144, dół 142	3 km płd-zach	Widawa	8441/44
MROGA	Łódź	pr. 94, gór 75	3 km pnc-wsch	Rogów	8441/44
ZIELONA	Łódź	lew.9, dół 183	42 km płd-zach	Zduńska Wola	8442/44		II
GNIDA	Płock	pr. 220, dół 6	29 km pnc	st. Łódź	8442/44		II
DUNAJ	Łódź	lew. 50, dół 123	10 km pnc	Wieluń	8442/44		II, jak Wołga, dep. 8006/44, popr.
GRABIA	Łódź	lew. 199, dół 116	37 km płd-zach	Zduńska Wola	8442/44		II, wg. depeszy 45 km, jak GRAB, popr.
LENA	Łódź	lew. 163, dół 157			8443/44		II, jak WISŁOKA, dep. 8006/44
REZEDA	Kraków	pr. 52, gór 9	6 km pnc-wsch	Oleszno	8501/44
ROBOT 3	Radom	lew. 6, dól 5	10 km zach.	Mniów	8350/44
RÓŻA	Radom	lew. 18, dól 5	8 km zach	Mniów	8350/44
ROSICZKA	Radom	lew 29, dól 24	6 km pnc-zach	Mniów	7866/44
ROZMARYN	Kraków	pr. 103, gór. 100	6 km płd-wsch	Secemin	8749/44
MORELA	Kielce	lew. 31, gór. 60	5 km pnc	Chęciny	8590/44
KIERBASKA	Płock	lew. 34, dół 135	14 km pnc	st. Kramsk	8845/44
NOTEĆ (2)	Płock	lew. 36, dól 71	6 km płd	Kramsk	8845/44
LUBIENKA	Płock	pr. 195, dół 142	5 km płd	Gostynin	8845/44
LUBIENIEC	Płock	pr. 228, dół 97	5 km pnc	Kutno	8845/44
SKRWA	Płock	lew. 185, dół 32	6 km pnc-zach	Łęczyca	8845/44
KRAKOWA	Łódź	lew. 100, dół. 137	21 km pnc-wsch	Wieluń	8852/44
LUCIAZA	Łódź	lew. 112, dół 116	20 km pnc-wsch	Wieluń	8852/44
PROSNA	Kalisz - Wrocław	pr. 32, dól 274	4 km wsch	Kalisz	8852/44		wypada 9 km
CHRZĄSTÓWKA	Kalisz - Wrocław	pr. 42, gór. 20	21 km pnc	Kalisz	8852/44
OCANIA	Kalisz - Wrocław	pr. 20, dół 288	18 km płd-wsch	Kalisz	8852/44		wypada 13,5 pnc-wsch
SLUDNIA	Płock	lew. 85, dół 138	10 km pnc	Lipie Góry	8852/44
BOBRZYNKA	Łódź	pr. 185, gór. 153	16 km płd-wsch	st. Pabianice	9043/44
UOLBORKA	Łódź	pr. 36, gór. 99	9 km pnc-zach	Pabianice	9043/44
PSZANA	Łódź	pr. 292 gór. 74	10 km pnc-wsch	Otok	9043/44
TELESZYN	Łódź	pr. 255 gór. 86	23 km pnc-wsch	Otok	9043/44
MOSZCZENICA	Łódź	pr. 211, gór 42	5 km pnc	Zgierz	9043/44		wypada pnc-wsch 6 km
PILICA	Łódź	pr. 197 gór 52	4 km pnc-wsch	Zgierz	9043/44		wypada wsch 6 km
SWEDRNIA	Łódź	lew. 53, gór 222	22 km płd-zach	Sieradz	9044/44
WIERNICA	Łódź	lew. 47, dół 108	6 km pnc-zach	Wieluń	9044/44
PYSZNA	Łódź	lew. 73, dół 98	8 km pnc-wsch	Wieluń	9044/44
OLEŚNICA	Łódź	lew. 65, dół 69	7 km płd-wsch	Wieluń	9044/44
ŁUŻYCA	Kalisz - Wrocław	pr. 25, dół 117	10 km pnc-zach	Czstary	9044/44
PISIA	Łódź	lew. 40, dół 30	18 km płd	Wieluń	9044/44
LISWARTA	Łódź	lew. 105, dól 44	9 km zach	Działoszyn	9044/44
CZARNA	Łódź	pr. 105, gór 99	3 km pnc-wsch	st. Koluszki	9051/44
RAWKA	Łódź	pr. 89, gór 90	8 km pnc-wsch	Koluszki	9051/44
IWARZA	Łódź	lew. 75, gór. 154	5 km płd-zach	Sieradz	9051/44
IOTENA	Łódź	lew,. 96, gór 135	5 km pnc-wsch	Sieradz	9051/44
GRABIA (2)	Łódź	lew. 127, gór 141	5 km zach	Zduńska Wola	9051/44
MYJA	Łódź	lew. 122, gór. 160	8 km płd-zach	Zduńska Wola	9051/44
NOGAT	Łódź	pr. 163, dół 125	10 km płd	Piotrków	9151/44
BIAŁA	Łódź	pr. 11, gór. 114	płd-wsch	st. Koluszki	9290
RZEPA	Kraków	pr. 75, gór 92	1o km pnc-zach	Naplawice	8889/44		wypada 12 km od Nagłowice
DĄBRÓWKA	Radom	lew. 142, dół 13	8 km płd-wsch	Suchedniów	9816/44		II
BRDA	Łódź	pr. 102, gór 60	12 km pnc	st. Koluszki	9979/44		III
BRYNICA	Łódź	pr. 114, gór. 29	13 km pnc	st. ROGÓW	9979/44
WILGA	Cieszyn	pr. 10, gór. 155	24 km pnc-wsch	Nowy Targ	10067 i 10213		?
WILGA 1	Cieszyn	pr. 13, gór 145	26 km pnc-wsch	Nowy Targ	10352/44
CYPRYS 2A	Radom	dół 89, lew. 52			10616/44
SOŁA	Radom	lew. 13, gór. 119	14 km płd-wsch	Rawa Mazowiecka	11104/44
SEKWANA B	Radom	lew. 19, gór 99	12 km płd-wsch	Rawa Mazowiecka	11104/44
OLIWKA	Kraków	gór. 106, pr. 230	6 km zach	Janów	11331/44		II, wg. depeszy gór 186
WÓDKA	Cieszyn	lew. 231, gór 4	12 km pnc-wsch	Żywiec	11528/44		III, nanies. na mapę 94 gór.
TRUSKAWKA	Kraków	pr. 537 ?, gór 176	6 km wsch	Wodzisław	12230/44		II, wypada 6 km zachpr 53
Noga	Warszawa	lew. 76, dół 83	6 km pnc-wsch	Błonie	4503 i 5321/44		rejon zapasowy
Nos	Warszawa	pr. 154, dół 113	17 km pnc-wsch	Mińsk Mazowiecki	4503 i 5321/44		rejon zapasowy
Oko	Warszawa	pr. 197, dół 46	9 km płd-zach	Mińsk Mazowiecki	4503 i 5321/44		rejon zapasowy
Ucho	Płock	pr. 63, dół 16	10 km płd-wsch	Łowicz	4503 i 5321/44		rejon zapasowy
Palec	Łódź	pr. 40, gór 62	15 km płd	Skierniewice	4503 i 5321/44		rejon zapasowy
Tor (?)	Zamość	lew. 140, gór 61	24 km płd-zach	Krasnystaw	4833/43		rejon zapasowy
Kolano	Kielce	pr. 176, gór. 187	10 km płd-zach	Tarnobrzeg	5021/43		rejon zapasowy, w tym samym miejscu bast. NIETOPERZ

WYKAZ PLACÓWEK ODBIORCZYCH
wg. operacji lotniczych

Tabela poniżej zawiera wykaz placówek odbiorczych, opracowany w oparciu o dane zebrane z wielu źródeł. Dzięki temu udało się ustalić brakujące informacje oraz zweryfikować niektóre błędne dane dotyczące zrzutów. Opierałem się na zachowanych dokumentach oraz danych podawanych w wiarygodnych publikacjach. W wykazie nie uwzględniłem placówek, na które z różnych powodów nie zrzucono skoczków albo zaopatrzenia (nie wykonano zadania). Nie zostały także uwzględnione zrzuty „na dziko” oraz część zrzutów bezpośrednio na Warszawę (podczas Powstania Warszawskiego) gdy zrzutów nie dokonywano na placówki odbiorcze, ale na lokalizacje w mieście, nie mające kryptonimów) – te dane można wyszukać w wykazie operacji lotniczych.

UWAGA – wykaz zostanie zaktualizowany o dane z oryginalnego wykazu Oddziału VI (patrz powyżej)
po rozszyfrowaniu współrzędnych lokalizacyjnych z map

Zrzuty-trasy-strefy-227x300 Zrzuty - sezony operacyjne, placówki odbiorcze

Mapa Oddziału VI (Specjalnego) SNW – Trasy i zasięgi zrzutów

„Bastion” oznacza placówkę zdolną do przyjęcia zrzutu jednocześnie z więcej niż z jednego samolotu. Wszystkie operacje zrzutowe Cichociemnych mają swój kryptonim, od lutego 1944 zaniechano nadawania kryptonimów operacjom zrzutowym zaopatrzenia (zrzutom materiałowym).

Od jesieni 1943 „znormalizowano” nadawanie kryptonimów placówkom odbiorczym:

Obszar Warszawa AK – domowe przedmioty gospodarcze (Chochla, Tasak)
Okręg Radom – Kielce AK – rośliny (Klon, Mirt)
Okręg Łódź AK – rzeki (Nida, Wisła)
Okręg Poznań AK – zboża (Proso, Żyto)
Okręg Kraków AK – ptaki (Kanarek, Wilga)
Okręg Lublin AK – zwierzęta (Baran, Hipopotam)
Obszar Białystok AK – imiona (Bogusław, Wacław)
Obszar Lwów AK – uzbrojenie (Browning, Ładownica)
Okręg Wołyń AK – minerały (Krzem, Topaz)
Okręg Wilno AK – gady, płazy (Jaszczurka, Żaba)

wykaz-placowek-GB-266x250 Zrzuty - sezony operacyjne, placówki odbiorcze

Fragment brytyjskiego wykazu polskich placówek

Przy tworzeniu wykazu za najbardziej wiarygodne uznałem dane z opartych m.in. na dokumentach SOE oraz AK (w tym depeszach z placówek) publikacji: Kajetana Bienieckiego „Lotnicze wsparcie Armii Krajowej”, Andrzeja Pawła Przemyskiego „Z pomocą żołnierzom Podziemia”. Różne źródła podają rozmaite lokalizacje placówek odbiorczych, wykaz zawiera lokalizacje zweryfikowane; różne źródła podają czasem inne nazwy, w wielu publikacjach podawane są też błędne nazwy miejscowości a nawet błędne nazwy operacji lotniczych oraz błędne nazwy placówek odbiorczych. Żmudna kwerenda danych z wielu źródeł pozwoliła wyeliminować prawie wszystkie błędy.

Aktualizacja – na początku września 2023 dodałem do tej bazy danych przybliżone dane lokalizacyjne GPS pinpoints – tzn. lokalizację „punktów zrzutowych” wskazywanych pilotom, z brytyjskich dokumentów nt. polskich operacji zrzutu zaopatrzenia dla Armii Krajowej. Niestety, lokalizacja ta nie jest znana w odniesieniu do wszystkich placówek odbiorczych. Podane lokalizacje GPS mogą być nieco inne niż faktyczne miejsce zrzutu.

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę.
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

UWAGA – najnowsze dane nt. placówek – patrz projekt:
NA TROPIE ZRZUTOWISK ARMII KRAJOWEJ

Placówka odbiorcza	Lokalizacja placówki	GPS	Data operacji	Operacja	Uwagi
Balia 122	Mordy (28 km)		1944-04-03/04		zrzut materiałowy
Baran 511 Baran 147	Radlin Nałęczów (28 km)		1943-10-09/10 1944-04-03/04	Cottage 7	zrzut materiałowy
Bagnet 106 Bagnet 229 (bastion)	Pnikut Mościska (12 km) UKR	N49°43' E23°10' (229)	1944-07-03/04 1944-07-09/10		zrzut materiałowy
Bat 610	Książenice Grodzisk Maz. (7 km)		1943-03-14/15	Step	zrzut CC
Bąk (bastion)	Matczyn Lublin (35 km)	N51°11′ E22°22′	1944-04-15/16	Wildhorn I (Most 1)	lądowisko przerzut CC
Błoto (poza)	Podstoliska Tłuszcz (3,4 km)		1942-03-30/31	Belt	zrzut CC
Bocian 104 (bastion)	Stara Wieś Krosno (20 km)	N49°43' E22°01'	1944-05-30/31		zrzut materiałowy
Borówka 110 Borówka 208 (bastion)	Rędziny Włoszczowa (30 km)	N50°58' E19°38'	1944-04-08/09 1944-09-18/19		zrzut materiałowy
Bór 205	Głosków Garwolin (6,5 km)		1942-10-01/02	Hammer	zrzut CC
Browning 228 (bastion)	Rudki Gródek Jagielloński (18 km) UKR	N49°39' E23°30'	1944-05-04/05 1944-07-03/04 1944-07-09/10		zrzut materiałowy
Brzoza 217	Lipowczyce Radomsko (16 km)		1944-05-12/13		zrzut materiałowy
Buk 201	Orzechów Radomsko (9 km)	N51°01' E19°31'	1944-09-16/17		zrzut materiałowy
Byk 142	Zawieprzyce Lubartów (15 km)		1944-04-03/04		zrzut materiałowy
Cekinia 202 (bastion)	Gracuch Końskie (7 km)	N51°14' E20°21'	1944-09-16/17		zrzut materiałowy
Chmiel 103	obok szosy Warszawa - Radom Białobrzegi (13 km)		1943-01-25/26	Brace	zrzut CC
Chochla 507 (bastion)	Łubiec Warszawa (27 km) (Puszcza Kampinoska)		1943-10-20/21 1944-08-23/24 1944-08-24/25 1944-08-25/26	Cottage 10 (pozostałe zrzuty w operacjach bez kryptonimu)	zrzut materiałowy
Chochla-2 702 Z (bastion)	Truskawka (Puszcza Kampinoska)		1944-09-01/02		zrzut materiałowy
Chochla 703 (bastion)	Ławy (Puszcza Kampinoska)	N52°18'30" E20°40'20"	1944-08-15/16 1944-08-16/17 1944-08-20/21 1944-08-23/24 1944-08-24/25 1944-08-25/26 1944-09-10/11		zrzut materiałowy
Colt 101 Colt 230	Nadyby Sambor (13 km) UKR		1944-07-03/04		zrzut materiałowy
Czajnik 204	Mokra Wieś Tłuszcz (8 km)		1943-09-14/15	Neon 8	zrzut CC
Czyżyk (bastion)	Budy Rzeszów (13 km)		1944-07-07/08		zrzut materiałowy
Ćma	Puławy (9 km)		1943-03-08/09	Daisy	zrzut materiałowy
Dracena 217	Grabowiec Radom (40 km)		1944-08-01/02		zrzut materiałowy
Dywan 200	Łowicz (14 km)		1943-09-14/15	Neon 10	zrzut CC
Fasola 802	Jarocin (17 km)		1943-10-15/16	Cottage 56	zrzut materiałowy
Foka 243	Marianpol Biała Podlaska (14 km)		1944-04-14/15		zrzut materiałowy
Garnek 103	widły Narwi i Bugu Wyszków (8 km)		1943-09-16/17	Neon 1	zrzut CC
Georginia 214 Georginia 410	Chrapanów Zawichost (9 km)	N50°49' E21°44' (214)	1944-05-21/22		zrzut materiałowy
Gęś 953	Chąśno Łowicz (11 km)		1943-03-24/25	Doric	zrzut materiałowy
Głuszec 301 (bastion)	Zembrza Rzeszów (22 km)		1944-07-07/08		zrzut materiałowy
Goździk 108 Goździk 405 (bastion)	Teofilów Ćmielów (9 km)		1944-05-21/22 1944-07-21/22		zrzut materiałowy
Grab 306 Grab 312 (bastion)	Mieczysławów Ostrowiec (26 km)	N50°57' E21°45'	1944-02-24/25 1944-05-28/29		zrzut materiałowy
Groch-1 401	Kalisz (19 km)		1943-09-14/15	Flat 24	zrzut materiałowy
Grot 205	Gańczary Lwów (18 km) UKR		1944-07-07/08		zrzut materiałowy
Gruszka 307 Gruszka 120 (bastion)	Wszachów Łagów (6 km)	N50°46' E20°09'	1944-07-27/28 1944-07-30/31		zrzut materiałowy
Hamak 702 Hamak-2 705 (bastion)	Truskaw (Puszcza Kampinoska)	N52°17'30" E20°46'30"	1944-08-09/10 1944-08-15/16 1944-08-16/17 1944-08-23/24 1944-08-24/25 1944-09-01/02 1944-09-21/22		zrzut materiałowy
Hiena 603	Chełm (11 km)		1943-03-14/15	Yard	zrzut materiałowy
Hipopotam 318 Hipopotam 319 (bastion)	Zwierzyniec Zamość (25 km)	N50°34' E22°57'	1944-04-23/24 1944-05-04/05 1944-05-12/13 1944-05-19/20 1944-05-24/25		zrzut materiałowy
Igła	Mariew (Kampinos) Ożarów Maz. (13 km)		1942-09-01/02	Chickenpox	zrzut CC
Imbryk	Dąbrówka Tłuszcz (15 km)		1944-04-09/10	Weller 2	zrzut CC
Jarząb 112 Jarząb 404	Mierzączka Zwoleń (7 km)	N51°21' E21°40'	1944-05-10/11 1944-05-21/22		zrzut materiałowy
Jaskółka 140	Bieździatka Jasło (7 km)	N49°47′33″ E21°29′54″	1944-04-09/10		zrzut materiałowy
Jastrząb 105 (bastion)	Zarzecze Jasło (7 km)	N49°39′54″ E21°30′56″	1944-05-30/31		zrzut materiałowy
Jaśmin 302	Bronowice, Opatkowice Puławy (9 km)		1944-05-19/20	Weller 18	zrzut CC
Jawor 952 Jawor 314	Łoje Pionki (19 km)	N51°33' E 21°45'	1943-03-19/20 1943-03-24/25 1944-04-16/17	Key Basin	zrzut materiałowy
Jemioła 116 (bastion)	Męciszów Zwoleń (8 km)	N51°24' E21°31'	1944-05-10/11		zrzut materiałowy
Jesion 204	Czarna Pionki (8 km)		1944-05-12/13		zrzut materiałowy
Jerzyk 303 (bastion)	Sieklówka Jasło (10 km)	N49°48′50″ E21°33′28″	1944-07-07/08		zrzut materiałowy zobacz - Jerzyk
Jodła 134	Paprotnia, Łękawica widły Pilicy i Wisły Dobieszyn (12 km)		1944-04-08/09	Weller 7	zrzut CC
Kabłąk-2 103 Kabłąk 903 (bastion)	Biłka Szlachecka Lwów (20 km) UKR		1944-07-03/04 1944-07-09/10		zrzut materiałowy
Kaczka 612 Kaczka 127	Książ Mały Miechów (18 km)		1943-03-16/17 1944-04-03/04	Lock	zrzut materiałowy
Kanapa 302	Baniocha ok. Góra Kalwaria		1944-04-16/17	Weller 12	zrzut CC
Kanarek 122 Kanarek 211 (bastion)	Przysieka Miechów (13 km)	N50°28′13.2″ E19°57′32.6″	1944-05-10/11 1944-08-04/05		zrzut materiałowy
Kangur 220 (bastion)	Wólka Koniaszycka Opole (10 km)		1944-05-28/29		zrzut materiałowy
Karabela 310 (bastion)	Daszawa Stryj (14 km) UKR		1944-05-24/25 1944-05-29/30		zrzut materiałowy
Kawka 308	Wiśniowa Kraków (32 km)		1944-04-16/17		zrzut materiałowy
Kilim 110	Łowicz (8 km)		1943-09-09/10	Flat 1	zrzut materiałowy
Klacz 901 (bastion)	Franciszków Opole (7 km)		1944-04-27/28		zrzut materiałowy
Klamka 610	Skierniewice (8 km)		1943-10-14/15	Cottage 28	zrzut materiałowy
Klon 311 Klon 313	Mała Ruda Skierniewice (8 km)		1944-04-23/24		zrzut materiałowy
Klosz 102	Przybyszew, Helenów Grójec (23 km)		1944-04-30/05-01	Weller 16	zrzut CC
Kobuz 212 Kobuz 204 Kobuz 312 (bastion)	Janowice Miechów (15 km)		1944-08-04/05 1944-09-21/22 1944-12-28/29		zrzut materiałowy
Koc-1 202 Koc-1 117	Nieporęt Radzymin (9 km)		1943-09-14/15 1944-04-09/10	Neon 6 Weller 1	zrzut CC zrzut CC
Kocioł	Cegłów, Stefanówka Mińsk Mazowiecki (11 km)			Shirt	zrzut CC
Kogut 412 (bastion)	Koszyce (2 km)	N50°11' E20°35'	1944-05-21/22		zrzut materiałowy
Koliber-2 305 Koliber 306 (bastion)	Zabierzów Bocheński Bochnia (11 km)		1944-05-24/25	Weller 23	zrzut CC
Koniczyna 107	Podgórki Radom (16 km)		1944-04-09/10		zrzut materiałowy
Konopie 104	Bród Jedlińsk (5 km)		1944-05-10/11		zrzut materiałowy
Konwalia 126 Konwalia 406	Gębarzew Radom (10 km)	N51°18'40" E21°11'30"	1944-12-27/28		zrzut materiałowy
Koń 102	Włodzimierzów, widły Luciąży i Piicy Piotrków (13 km)		1943-02-16/17	Saw	zrzut CC
Kopyto	Barycze Końskie (8 km)			Legging Belt (poza)	zrzut CC
Kord 108	Doliniany Gródek Jagielloński (5 km) UKR		1944-05-30/31		zrzut materiałowy
Kos 407 Kos 309 (bastion)	Wierzbno k. Proszowic Kraków (24 km)		1944-05-21/22	Weller 29	zrzut CC zrzut materiałowy
Kosz 305	Wyszków (21 km)		1944-04-16/17		zrzut materiałowy
Kot 611	Celinów Mogielnica (11 km)		1943-03-13/14	Area	zrzut materiałowy
Koza 420	Bychawka, Bystrzyca Lublin (18 km)		1944-04-27/28 1944-04-27/28	Weller 21	zrzut CC zrzut materiałowy
Koza 608	Celestynów Mińsk Mazowiecki (11 km)		1943-03-13/14	Stock (poza)	zrzut CC
Kra 602	Zwoleń (9 km)		1943-03-13/14	Door	zrzut CC
Kruk 310	Drwinia Bochnia (12 km)		1943-03-08/09	Aster	zrzut materiałowy
Krzak 106	Łowicz (16 km)		1943-01-25/26	Screwdriver	zrzut CC
Kufel 138	Helenów Siedlce (21 km)		1944-04-03/04		zrzut materiałowy
Kufer 208	Ruda Ostrów Mazowiecka (11 km)		1943-09-14/15	Flat 12 Flat 12 A	zrzut materiałowy
Kura-1 230	Koniusze k. Proszowic Kraków (17 km)		1944-04-14/15	Weller 11	zrzut CC
Latarnia-2 102	Warka nad Pilicą (23 km)		1943-09-18/19	Flat 20	zrzut materiałowy
Lewkonia 603	Przyłęk Koniecpol (23 km)		1944-10-21/22		zrzut materiałowy
Lichtarz 101 Lichtarz 223	Duża Machnatka Grójec (14 km)		1943-09-09/10 1944-04-12/13	Flat 2 Weller 10	zrzut materiałowy tylko zrzut materiałowy
Lilia 707	Kampinos Mińsk Mazowiecki (12 km)		1943-02-16/17	Vice	zrzut CC
Lis	Cegłów, Zgiechów Mińsk Mazowiecki (14 km)		1943-02-17/18	Wall	zrzut CC
Lustro 201	Mistów Mińsk Mazowiecki (9km)		1943-09-21/22	Neon 5	zrzut CC
Ładownica 132	Balice Przemyśl (17 km)		1944-05-10/11		zrzut materiałowy
Łąka	Drzewicz Łowicz (10 km)			Cravat	zrzut CC
Mewa 222 (bastion)	Dalechowice, Bobin Skalbmierz (15 km)		1944-05-04/05 1944-05-04/05	Weller 17	zrzut CC zrzut materiałowy
Mewa 958	Odrowąż, Wielka Dabrówka Opoczno (12 km)		1943-03-19/20	Beam	zrzut CC
Mirt-1 136 Mirt-1 130 (bastion)	Cisów, Czarna k. Kielc		1944-04-08/09 1944-05-10/11	Weller 4	zrzut CC zrzut materiałowy
Mirt-2 218	Kielce (15 km)		1944-08-04/05		zrzut materiałowy
Motyl	Wał Ruda, Jadowniki Mokre Tarnów (18 km)	N50°08′ E20°47′	1944-05-29/30 1944-07-25/26	Wildhorn II (Most 2) Wildhorn III (Most 3)	lądowisko przerzut CC
Mysz 242	Bełżyce Lublin (13 km)		1944-04-12/13	Weller 14	zrzut CC
Nagan 109 Nagan 204 (bastion)	Chłopy Rudki (11 km) UKR	N49°38' E23°39'	1944-05-30/31 1944-07-03/04 1944-07-07/08		zrzut materiałowy
Narcyz 961	Łakoć Puawy (18 km)		1943-03-19/20	Knob	zrzut materiałowy
Newa 504 Newa 611 (bastion)	Tomawa, Żerechowa – Kolonia Piotrków Trybunalski (19 km)	N51°14'00" E19°46'30"	1944-10-16/17 1944-08-18/19 1944-10-16/17	Poldek 1 Wacek 1	zrzut CC zrzut CC zrzut materiałowy
Nida 225 Nida 504 (bastion)	Górale Piotrków (28 km)	N51°10'10" E19°49'00"	1944-08-01/02 1944-08-16/17		zrzut materiałowy
Niecka 224	Strachowka Tłuszcz (14 km)		1944-04-15/16		zrzut materiałowy
Nietoperz 305 (bastion)	Baranów n/Wisłą Tarnobrzeg (11 km)		1944-07-25/26		zrzut materiałowy
Nil 2 123 (bastion)	Żerechowa Piotrków Trybunalski (19 km)		1944-05-10/11 1944-05-10/11	Weller 27	zrzut CC zrzut materiałowy
Noteć 117 (bastion)	widły Luciąży i Pilicy Łazy Duże Piotrków (10 km)		1944-07-30/31		zrzut materiałowy
Obraz 108 Obraz 318 (bastion)	Krawcowizna, Kąty – Borucza ujście Bugu i Narwi Tłuszcz (12 km)		1943-09-16/17 1944-04-16/17	Neon 3 Weller 15	zrzut CC zrzut CC
Obrus 506	Nieborów Łowicz (12 km)		1943-10-18/19	Oxygen 8	zrzut CC
Odra 218	Swolszowice Duże Piotrków (18 km)		1944-05-04/05		zrzut materiałowy
Ogier 421 (bastion)	Niedźwiada Opole (8 km)		1944-04-27/28		zrzut materiałowy
Ognicha 102	Koniecpol (15 km)		1944-11-22/23		zrzut materiałowy
Ogórek 303 Ogórek 606 Ogórek 208 (bastion)	Bystrzanowice, Żarki Częstochowa (31 km)	N50°41'00" E19°31'40"	1944-10-16/17	Freston	brytyjska misja wojskowa (zrzut 1 CC) zrzut materiałowy
Oka 303	Lubochnia Piotrków (33 km)		1944-09-18/19		zrzut materiałowy
Okoń	Okoń, Nakło Koniecpol (11 km)		1943-02-20/21	Rivet	zrzut CC
Olcha 606	Kielce (9 km)		1943-03-13/14	Tile	zrzut CC
Oleander 108	Mykanów Częstochowa (14 km)		1944-05-10/11		zrzut materiałowy
Osa 207 (później Wanna 139)	Mokobody Siedlce (15 km)		1942-10-02/03	Lathe	zrzut CC
Oset 107	Okręcie Częstochowa (15 km)		1944-07-30/31		zrzut materiałowy
Osika 216	Częstochowa (22 km)		1944-05-04/05		zrzut materiałowy
Owca 117 Owca 312 (bastion)	Niezabitów Opole (17 km)	N51°16' E22°08'	1944-05-10/11 1944-05-19/20		zrzut materiałowy
Palma 112 Palma 402 (bastion)	ujście Wisłoki Osiek (11 km)		1944-04-08/09 1944-05-28/29		zrzut materiałowy
Palma Dwa	Osiek (7 km)		1944-05-24/25		zrzut materiałowy
Papuga 114 Papuga 226 (bastion)	Jastrząbka Stara Tarnów (20 km)	N50°07′28″ E21°13′32″	1944-07-30/31		zrzut materiałowy
Pardwa-1 110 Pardwa 2 (bastion)	Lipnik, Sietesz, Chodakówka Przeworsk (15 km)	N49°59’22” E20°19’53”	1944-01-05/06	Florida 23 Florida 24	zrzut materiałowy
Paszkot 2-239 Paszkot-1 106 (bastion)	Rakszawa, Żołynia Łańcut (7 km)	N50°09′55″ E22°16′07″	1944-05-30/31 1944-04-15/16 1944-05-30/31	Weller 30	zrzut CC zrzut materiałowy oba na Paszkot 2 zobacz - Paszkot
Perkoz 103 (bastion)	Wola Żarczycka Rzeszów (31 km)	N50°16′10″ E22°14′34″	1944-05-30/31		zrzut materiałowy
Pierzyna 137 Pierzyna 206	Malcanów Mińsk Mazowiecki (10 km)		1944-04-03/04 1943-09-14/15	Weller 5 Neon 9	zrzut CC zrzut CC
Pies 712	Radzice (kolano rzeki Drzewiczki) Odrzywół (9 km)		1943-02-19/20	Spokeshave	zrzut CC
Pietruszka 311	Połaniec (2 km)		1944-04-16/17		zrzut materiałowy
Pinia 423 Pinia 215	Piekary Klimontów (9 km)	N50°41' E21°35'	1944-04-27/28		zrzut materiałowy
Pokrywa 109	Kolno Wołomin (8 km)		1943-09-09/10	Flat 8	zrzut materiałowy
Polana 250	Władynopol Luboml (17 km) UKR		1944-04-08/09 1944-04-14/15		zrzut materiałowy
Pole	Łosinno widły Bugu i Narwi Wyszków (9 km)			Collar	zrzut CC
Proso-2 402	Środa (11 km)		1943-09-14/15	Flat 23	zrzut materiałowy
Przetak 307	Wyszków (6 km)	N52°36' E21°32'	1944-04-16/17		zrzut materiałowy
Przycisk 317 Przycisk 103	Kazimierzów Sochaczew (7 km)		1944-04-16/17 1944-12-27/28	Weller 10	zrzut CC zrzut materiałowy
Puchacz 710	Łepki, Mordy Siedlce (17 km)		1943-02-17/18	Floor	zrzut CC
Rak 206	Łupiny Siedlce (11 km)			Chisel	zrzut CC
Raróg 422 (bastion)	Bachórz Przemyśl (32 km)	N49°50' E22°16'	1944-04-27/28		zrzut materiałowy
Raszka-2 107 Raszka 1 (bastion)	Niedźwiada, Mała Jasło (27 km)	N49°58′42″ E21°31′38″	1944-05-30/31		zrzut materiałowy
Robot 509 (bastion)	Kielce (17 km)		1944-09-01/02		zrzut materiałowy
Rogi	Bogatki, maj. Łóś Grójec (16 km)			Smallpox	zrzut CC
Rozmaryn 213 (bastion)	Czaryż, Bieganów Secemin (6 km)		1944-09-21/22	Przemek 1	zrzut CC
Ryba 601	ujście rzeki Liwiec Wyszków (7 km)		1943-03-03/04	Tulip	zrzut materiałowy
Rybitwa-1 16 Rybitwa 141	Barycz Krosno (25 km)		1943-12-18/19 1944-04-03/04	Ohio 3	zrzut materiałowy
Rybitwa-1 16 Rybitwa 141	Barycz Krosno (25 km)		1943-12-18/19 1944-04-03/04	Ohio 3	zrzut materiałowy
San 215 (bastion)	Żurawka Skierniewice (27 km)	N51°48'30" E20°26'30"	1944-08-01/02 1944-08-04/05 1944-08-16/17		zrzut materiałowy
Sałata 303	Bieliny Zwoleń (8 km)		1944-07-25/26		zrzut materiałowy
Sito 119	Kręgi Wyszków (10 km)		1944-04-08/09		zrzut materiałowy
Słonecznik 304 Słonecznik 305 (bastion)	Górnowola Wiślica (15 km)		1944-05-24/25		zrzut materiałowy
Słoń	Kotlice, Borszowice Chęciny (20 km), Pińczów (12 km)		1943-02-20/21	File	zrzut CC
Smok 962	Wola Wodyńska, Helenów Siedlce (23 km)		1943-03-24/25	Cellar	zrzut CC
Smrek 401	ujście Nidy do Wisły Wiślica (2 km)		1944-05-28/29		zrzut materiałowy
Sokół 956	Zadybie Stare Garwolin (25 km)		1943-03-20/21	Glass	zrzut materiałowy
Solnica 107 (bastion)	Osowiec Grodzisk Mazowiecki (7 km)	N52°03' E20°39'	1943-09-09/10 1944-07-30/31 1944-11-18/19	Neon 4 Jacek 1 Kazik 2	zrzut CC zrzut CC zrzut CC
Sosna 218	Wiśniówki Wiślica (5 km)		1944-04-15/16		zrzut materiałowy
Sójka 401 (bastion)	Zalesie Mszana Dolna (19 km)	N49°39' E20°20'	1944-07-09/10		zrzut materiałowy
Spodek 209	Mariańskie Porzecze, Łucznica Garwolin (8 km)		1943-09-14/15	Neon 7	zrzut CC
Stokłosa 106 (bastion)	Dobrów Szydłów (6 km)		1944-07-21/22		zrzut materiałowy
Stokrotka 101 Stokrotka 301	Rataje nad Wisłą Wiślica (25 km)		1944-05-31/06-01		zrzut materiałowy
Sucha 908	Dziecinów Góra Kalwaria (6 km)		1943-03-03/04	Rose	zrzut materiałowy
Sum 711	Machory, Maleniec Końskie (14 km)		1943-02-16/17	Rasp	zrzut CC
Szczur 221 (Szczur 244) (bastion)	Wola Gałęzowska k. Bychawy Janów Lubelski (31 km)		1944-05-04/05 1944-05-04/05	Weller 26	zrzut CC zrzut materiałowy
Szmata 231 (Szmata 237)	Gałki Mińsk Mazowiecki (30 km)		1944-04-14/15		zrzut materiałowy
Sztucer 102	Zaszkowice Rudki (12 km) UKR		1944-07-03/04		zrzut materiałowy
Ścigacz 128 (bastion)	Stojańce Przemyśl (34 km)		1944-04-03/04 1944-07-08/09		zrzut materiałowy
Śliwa 106 Śliwa 113	ujście Nidy do Wisły Nowy Korczyn (5 km)	N50°18' E20°44'	1944-05-10/11		zrzut materiałowy
Tapir 408 (bastion)	Puszcza Solska Zamość (21 km)	N50°34' E23°03'	1944-05-21/22		zrzut materiałowy
Tasak 124 Tasak 704 (bastion)	Izdebko Kościelne Grodzisk (7 km)		1944-04-08/09 1944-08-15/16		zrzut materiałowy
Tchórz 143	Ossowo Łuków (27 km)	N51°43' E22°28'	1944-04-08/09		zrzut materiałowy
Topaz 148	Puzów Włodzimierz Wołyński (11 km) UKR		1944-04-14/15		zrzut materiałowy
Topola 14 (bastion)	Tyniec Jędrzejów (11 km)	N50°43'40" E20°11'00"	1943-12-18/19	Ohio 1	zrzut materiałowy
Trawa (bastion)	Przyrów Częstochowa (34 km)		1942-03-27/28	Boot	zrzut CC
Trawa 204 (bastion)	nad Nidą Pińczów (12 km)		1944-08-04/05		zrzut materiałowy
Tuja 215	Brzezinka Jędrzejów (19 km)	N50.28' E20"17'	1944-05-04/05		zrzut materiałowy
Tukan-1 12	Szczucin Tarnów (31 km)		1943-12-18/19	Ohio 2	zrzut materiałowy
Tulipan 116 Tulipan 308	Małogoszcz Jędrzejów (16 km)	N50°47' E20°15'	1944-04-09/10		zrzut materiałowy
Tur 245	Mościska Zamość (28 km)	N50°53' E22°56'	1944-04-14/15		zrzut materiałowy
Ugór	Czatolin, Łyszkowice Skierniewice (20 km)			Rheumatism Ruction	zrzut CC
Wanna 139 (wcześniej Osa 207) (bastion)	Mokobody Siedlce (15 km)		1944-04-03/04		zrzut materiałowy
Waza 403	Sobienie Kiełczewskie Garwolin (14 km)		1944-04-27/28		zrzut materiałowy
Wieszak 226 Wieszak 105	Zalesie, Mienia Mińsk Mazowiecki (14 km)		1944-04-12/13 1943-09-16/17	Weller 3 Neon 2	zrzut CC zrzut CC
Wiersze 705	Wiersze (Puszcza Kampinoska)		1944-08-16/17 1944-08-20/21 1944-08-24/25 1944-08-25/26		zrzut materiałowy
Wilga 901 Wilga 311 (bastion)	Szczawa, Mogielnica Nowy Targ (24 km)	N49°35'20" E20°17'30"	1944-11-22/23 1944-12-26/27 1944-12-25/26 1944-12-27/28 1944-12-28/29	Kazik 1 Staszek 2	zrzut CC zrzut CC zrzut materiałowy
Wilk 144	Piaski Szlacheckie Krasnystaw (12 km)		1944-04-08/09		zrzut materiałowy
Wisła 214 Wisła 102 (bastion)	ujście Czernej do Wisły Przyłęk Piotrków (28 km)	N51°17' E20°04'	1944-08-01/02		zrzut materiałowy
Wół 601	Piła, Stara Kuźnica Końskie (14 km)		1943-03-13/14	Brick	zrzut CC
Wrona 411	Podlesie Mielec (12 km)		1944-04-27/28		zrzut materiałowy
Wydra 246	Klonowica Wielka Biała Podlaska (14 km)		1944-04-14/15		zrzut materiałowy
Zamek 210	Pawłowice, Życzyn Dęblin (16 km)			Gimlet	zrzut CC
Zamek 311	Głuchowice Kwów (18 km) UKR	N49°46'30" E24°14'00"	1944-02-24/25 1944-03-17/18		zrzut materiałowy
Zegar 120	Warszawa (26 km)		1944-04-03/04	Salamander	zrzut wysł. polit.
Zosia 703	Raciąż (13 km)		1943-10-14/15	Cottage 44	zrzut materiałowy
Zydel 121	Kobylany Górne Sokołów Podlaski (13 km)		1944-04-08/09
Żaba 609	Stachlew Łowicz 12 km)		1943-03-16/17	Attic Measles	zrzut CC
Żbik 605	Lelów Koniecpol (8 km)		1943-03-13/14	Window	zrzut CC
Żubr 208	Promnik Kielce (14 km)		1943-01-26/27	Gauge	zrzut CC
Żyto-1 801	Kalisz (14 km)		1943-10-15/16	Cottage 55	zrzut materiałowy
Żywica 102	Baczyn Skawce (10 km)	N49°48' E19°44'	1944-07-30/31		zrzut materiałowy

Zobacz także:

WYKAZ ZRZUTÓW CICHOCIEMNYCH
Projekt NA TROPIE ZRZUTOWISK ARMII KRAJOWEJ
Załogi samolotów w operacjach zrzutu Cichociemnych
WYKAZ OPERACJI LOTNICZYCH (zrzuty osobowe oraz materiałowe dla AK)
Zrzuty – bazy i samoloty

Źródła:

informacje własne
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6
Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
Andrzej Olejko, Krzysztof Mroczkowski – Szachownice nad okupowaną Europą, Libra, Rzeszów 2011, ISBN 978-83-89183-69-9
Iwan Rafał – Cichociemni – rekrutacja, szkolenie i przerzut do Polski, w: Koło Historii; materiały Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Tom 10 (2008) s. 77-106
Agnieszka Polończyk, Cichociemni – dzieje elity polskiej dywersji na kanwie życiorysu Bolesława Polończyka ps. „Kryształ”, w: Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka, nr 3/2016, s. 173 – 188, Kraków 2016, ISSN 1899-6264
Agnieszka Polończyk, Cichociemni – Zarys historii formacji, w: Wojska Specjalne Rzeczypospolitej Polskiej, Bieniek Mieczysław, Mazur Sławomir M. (red.), Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2016, s. 95-105, ISBN 978-83-65208-70-5

Zrzuty – 1943 / 1944

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Spis treści:

Wstęp
Sezon operacyjny „Intonacja”
- Operacje lotnicze 1943
Sezon operacyjny „Riposta”
Sezon operacyjny „Odwet”
- Operacje lotnicze 1944
- Lokalizacja placówek odbiorczych – „Odwet”
Brytyjska misja wojskowa „Freston”

Kliknij nazwę operacji, aby przejść do odpowiedniej strony:

1943 – 31 operacji zrzutowych 99 Cichociemnych: styczeń (3 operacje / 10 CC) – BRACE (3 CC), SCREWDRIVER (3 CC), GAUGE (4 CC) | luty (8 / 30 CC) – VICE (4 CC), SAW (4 CC), RASP (3 CC), WALL (4 CC), FLOOR (4 CC), SPOKESHAVE (3 CC), RIVET (4 CC), FILE (4 CC) | marzec (9 / 29 CC) – WINDOW (4 CC), TILE (4 CC), STOCK (4 CC), BRICK (4 CC), DOOR (3 CC), STEP (3 CC), ATTIC (2 CC), BEAM (3 CC), CELLAR (2 CC) | wrzesień (10 / 28 CC) – NEON 4 (3 CC), NEON 7 (3 CC), NEON 10 (3 CC), NEON 8 (3 CC), NEON 6 (3 CC), NEON 9 (poległo 3 CC), NEON 1 (2 CC), NEON 3 (2 CC), NEON 2 (3 CC), NEON 5 (3 CC) | październik (1 / 2 CC) – OXYGEN 8 (2 CC)

1944 – 33 operacje przerzutowe (w tym 3 x „Most”) 138 Cichociemnych: kwiecień (16 operacji / 55 CC) – SALAMANDER (0 CC), WELLER 5 (4 CC), WELLER 4 (4 CC), WELLER 6 (4 CC), WELLER 7 (3 CC), WELLER 2 (3 CC), WELLER 1 (4 CC), WELLER 3 (4 CC), WELLER 14 (3 CC), WELLER 11 (4 CC), WILDHORN I (Most 1) (2 CC), WELLER 10 (4 CC), WELLER 12 (4 CC), WELLER 15 (4 CC), WELLER 21 (4 CC), WELLER 16 (4 CC) | maj (8 / 41 CC) – WELLER 17 (6 CC), WELLER 26 (6 CC), WELLER 27 (5 CC), WELLER 18 (5 CC), WELLER 29 (6 CC), WELLER 23 (5 CC), WILDHORN II (Most 2) (2 CC), WELLER 30 (6 CC) | lipiec (2 / 10 CC) – WILDHORN III (Most 3) (4 CC), JACEK 1 (6 CC) | wrzesień (1 / 6 CC) – PRZEMEK 1 (6 CC) | październik (2 / 12 CC) – WACEK 1 (6 CC), POLDEK 1 (6 CC) | listopad (2 / 7 CC) – KAZIK 2 (1 CC), KAZIK 1 (6 CC) | grudzień (2 / 7 CC) – FRESTON (1 CC), STASZEK 2 (6 CC)

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

1941 – 3 operacje / 8 CC: luty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC) | 1942 – 15 operacji / 72 CC: styczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC) | 1943 – 31 operacji / 99 CC: styczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC) | 1944 – 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) | (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

plik NAC

Zrzuty ludzi, sprzętu i pieniędzy do okupowanej Polski – w celu wsparcia Armii Krajowej – odbywały się dzięki współpracy Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie z „polską” (była polska tylko z nazwy, definiowała obszar zainteresowania brytyjskich służb specjalnych) sekcją brytyjskiego Special Operations Executive (SOE) – która użyczała nam samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich) – oraz służbie lotników polskich, brytyjskich i in. w lotniczych jednostkach specjalnego przeznaczenia. W praktyce była to głównie współpraca mjr / ppłk. dypl. Jana Jaźwińskiego (Oddział VI) oraz szefa polskiej sekcji kpt. Harolda Perkinsa (SOE).

Od początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Zrzuty były możliwe dzięki zaangażowaniu w Kraju komórki Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), działającej pod kryptonimami: Syrena, Import, MII – Grad, oficerów zrzutowych w obszarach, okręgach i podokręgach Armii Krajowej oraz ok. 5-19 tys. żołnierzy obsługujących i zabezpieczających ok. 640 placówek odbiorczych (zrzutowisk).

Niestety, w tych operacjach byliśmy uzależnieni od brytyjskiego SOE, które użyczało nam samolotów oraz stale ograniczało loty ze zrzutami do Polski. Brytyjską politykę można zasadnie zdefiniować jako „kroplówka zrzutowa” dla Armii Krajowej… Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ogółem na 430 zaplanowanych (uzgodnionych z SOE) lotów do Polski wykonano tylko 229, czyli trochę ponad połowę. Zasadne jest zatem założenie, że wielkość zrzutów do Polski mogłaby być dwukrotnie większa, gdyby Brytyjczycy dotrzymywali słowa…

Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej.

cc-bagaznik2_ozn-145x250 Zrzuty - 1943 / 1944

„Bagażnik” skoczka

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Zrzucono 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

zobacz – Zrzuty oraz zrzuty w latach 1941/42

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów – BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

Sezon operacyjny Intonacja

Lotnisko RAF, Tempsford

Od sierpnia 1942 do kwietnia 1943 do Polski wystartowało 65 samolotów (49 załóg polskich, 16 brytyjskich), 42 wykonały zadanie (29 polskich, 13 brytyjskich). Stracono 6 samolotów, poległy 3 załogi. 17 samolotów zawróciło lub nie odnalazło placówki odbiorczej.

Skok z samolotu…

Przerzucono 119 skoczków (106 CC, 9 kurierów, 1 Węgra), 4 nie przeżyło. Zginęło 12 osób z placówek odbiorczych. Zrzucono 49,5 tony zaopatrzenia (241 zasobników, 86 paczek, 58 bagażników), z tego 41,4 tony odebrano. Stracono 42 zasobniki oraz 7 bagażników. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 13 022 000 dolarów, 5 158 000 marek, 10 000 peset oraz 700 000 „młynarek” (okupacyjna waluta, emitowana na terenie Generalnego Gubernatorstwa).

Przerzucono 105 Cichociemnych, w tym: 6 oficerów sztabowych, 8 specjalistów lotnictwa, 8 łącznościowców, 12 oficerów wywiadu, 71 specjalistów dywersji. W tym sezonie Oddział VI (Specjalny) zaplanował wraz SOE 300 lotów do Polski, jednak wskutek postawy Brytyjczyków wykonano zaledwie 172 lotów.

Jak zauważa Kajetan Bieniecki w fundamentalnej pracy pt. Lotnicze wsparcie Armii Krajowej (Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 45):
„Po doświadczeniach uzyskanych w próbnym okresie przerzutu lotniczego zakończonego w kwietniu 1942 roku, w Oddziale VI Sztabu N.W. przystąpiono do opracowania planu na następny okres. Plan ten oparty został na przyznaniu Polsce przez British Joint Planning Staff 90 ton materiału [zaopatrzenia dla AK – przyp RMZ]. Sezon przerzutu tego materiału i przerzutu 300 ludzi miał się rozpocząć w sierpniu 1942 roku, a skończyć w kwietniu 1943 roku. (…) W planie tym opracowanym w czerwcu 1942 roku przewidywano od 8 do 12 lotów miesięcznie. W przeciągu dziewięciu miesięcy miało się odbyć około 100 lotów.”

B-24-Liberator-zaladunek-zasobnikow-250x164 Zrzuty - 1943 / 1944

Załadunek zasobników do Liberatora

Tak opisuje ten okres organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej, oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, mjr / ppłk dypl. Jan Jaźwiński w „Dzienniku czynności” Wydziału „S” Oddziału Specjalnego Sztabu Naczelnego Wodza (niepublikowany, skan oryginału „Dziennika” w archiwum portalu, Studium Polski Podziemnej sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89, s. 126/128-136/138):

od 25 kwietnia do 30 sierpnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „walka z Air Ministry o samodzielny polski flight. Brak zdecydowanych kroków z naszej strony pozwolił Air Ministry zlikwidować pozytywną dla nas interwencję Prez. Roosevelta [po wizycie Sikorskiego w USA – RMZ]. Obiecane 6 Halifaxów zmodernizowanych, zamiast 6 Liberatorów [których domagali się Polacy – RMZ] nie doszły do skutku. Zaledwie 3 Halifaxy postawiono z polskimi załogami – podczas gdy 14 polskich dywizjonów walczy bez przerwy za W. Brytanię.”
od 1 września do 24 grudnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „Okres ten został zapoczątkowany bardzo szczęśliwie. Plan 100 lotów w sezonie 1942/43 został uznany przez S.O.E. i O.Spec. [Oddział VI (Specjalny) SNW – RMZ] oraz przez Sztab NW za zupełnie realny”. Od 29 października ani jednego lotu do Polski
od 24 grudnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „rozpoczął się ostrą walką z Rządem Bryt. o być albo nie być dla Narodu Polskiego. Interwencja Wicepremiera R.P. Mikołajczyka została potraktowana przez Rząd Bryt. niepoważnie – w ogóle nie chciano z nim gadać. Dalsze ostre depesze z Kraju (…) spowodowały, że N.W. zdecydował się osobiście podjąć starania u Churchilla”…

Sezon operacyjny „Intonacja” – operacje lotnicze 1943:

3 operacje – styczeń 1943 (10 CC)

poniedziałek/wtorek 25/26 stycznia 1943 (zrzut 1) – operacja BRACE (3 CC)
poniedziałek/wtorek 25/26 stycznia 1943 (zrzut 2) – operacja SCREWDRIVER (3 CC)
wtorek/środa 26/27 stycznia 1943 – operacja GAUGE (4 CC)

8 operacji – luty 1943: (30 CC)

wtorek/środa 16/17 lutego 1943 (zrzut 1) – operacja VICE (4 CC)
wtorek/środa 16/17 lutego 1943 (zrzut 2) – operacja SAW (4 CC)
wtorek/środa 16/17 lutego 1943 (zrzut 3) – operacja RASP (3 CC)
środa/czwartek 17/18 lutego 1943 (zrzut 1) – operacja WALL (4 CC)
środa/czwartek 17/18 lutego 1943 (zrzut 2) – operacja FLOOR (4 CC)
piątek/sobota 19/20 lutego 1943 – operacja SPOKESHAVE (3 CC)
sobota/niedziela 20/21 lutego 1943 (zrzut 1) – operacja RIVET (4 CC)
sobota/niedziela 20/21 lutego 1943 (zrzut 2) – operacja FILE (4 CC)

9 operacji – marzec 1943: (29 CC)

sobota/niedziela 13/14 marca 1943 (zrzut 1) – operacja WINDOW (4 CC)
sobota/niedziela 13/14 marca 1943 (zrzut 2) – operacja TILE (4 CC)
sobota/niedziela 13/14 marca 1943 (zrzut 3) – operacja STOCK (4 CC)
sobota/niedziela 13/14 marca 1943 (zrzut 4) – operacja BRICK (4 CC)
sobota/niedziela 13/14 marca 1943 (zrzut 5) – operacja DOOR (3 CC)
niedziela/poniedziałek 14/15 marca 1943 – operacja STEP (3 CC)
wtorek/środa 16/17 marca 1943 – operacja ATTIC (2 CC)
piątek/sobota 19/20 marca 1943 – operacja BEAM (3 CC)
środa/czwartek 24/25 marca 1943 – operacja CELLAR (2 CC)

Sezon operacyjny Riposta

Od sierpnia 1943 do lipca 1944 do Polski wystartowało 381 samolotów (213 załóg polskich, 168 brytyjskich), 205 z nich wykonało zadanie (131 polskich, 74 brytyjskich). Stracono 16 samolotów wraz z załogami (5 polskich, 11 brytyjskich).

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Przerzucono 146 skoczków (136 CC i 10 kurierów), 4 nie przeżyło. Przerzucono 265 ton zaopatrzenia (1996 zasobników, 2073 paczki), z tego 250 ton odebrano.

Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 15 948 300 dolarów, 161 025 dolarów w złocie, 6 986 500 marek, 1644 funtów brytyjskich w złocie oraz 40 569 800 „młynarek”. Straty wyniosły 7 proc. dolarów papierowych i 2 proc. marek.

W tym sezonie operacyjnym przeprowadzono trzy udane lotnicze operacje „Most” (brytyjski kryptonim „Wildhorn”), z lądowaniem na polowym lotnisku w okupowanej Polsce. W ostatnim sezonie operacyjnym „Odwet” planowano przeprowadzenie jeszcze dwóch operacji „Most”, ale nie doszły do skutku.

Jak zauważa Kajetan Bieniecki w fundamentalnej pracy pt. Lotnicze wsparcie Armii Krajowej (Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 83-84):
„Na podstawie dotychczasowych doświadczeń przewidywano, że realnie można liczyć na wykonanie 200 lotów systemem konspiracyjnym. Pozostałe zaś 250 lotów zamierzano wykonać systemem lotów masowych z pomocą lotnictwa amerykańskiego w 3-4 operacjach po 30-40 samolotów jednej nocy i przy zwiększonym udźwigu od 8-12 zasobników na samolot. W przerzucaniu systemem konspiracyjnym uwzględniono również transport około 800 spadochroniarzy (200 lotów po 4 skoczków). Potrzebny kontyngent do szkolenia około 1000 ludzi, z przewidywanym ubytkiem 25 %, spodziewano się uzyskać z rekrutacji żołnierzy na Bliskim Wschodzie. Planowano nawet stworzyć tam ośrodek szkoleniowy. (…) Jeszcze przed rozpoczęciem Riposty zdołano załatwić dostawę sprzętu wojskowego ze Stanów Zjednoczonych. Uzgodniono też z SOE, że po wspólnym porozumieniu, zapotrzebowanie dla Armii Krajowej będzie głównie dostarczone za pośrednictwem SOE względnie War Office. Sprzęt podlegający Lend Lease dostarczony zostanie bezpośrednio z USA. Polacy będą mogli nabywać na rynku prywatnym sprzęt niedostępny w Wielkiej Brytanii. (…)”

Wszystkie te plany – wskutek brytyjskiej postawy – stały się nierealne. W sprawie tych planów SOE wystosowało list do do brytyjskiego Foreign Office (Ministerstwa Spraw Zagranicznych) oraz do Ministra Wojny Ekonomicznej barona Hugo Daltona. Ale Wielka Brytania bardziej ceniła sobie dobre relacje ze Stalinem…

Sezon operacyjny „Riposta” – operacje lotnicze 1943:

10 operacji – wrzesień 1943: (28 CC)

czwartek/piątek 9/10 września 1943 – operacja NEON 4 (3 CC)
wtorek/środa 14/15 września 1943 (zrzut 1) – operacja NEON 7 (3 CC)
wtorek/środa 14/15 września 1943 (zrzut 2) – operacja NEON 10 (3 CC)
wtorek/środa 14/15 września 1943 (zrzut 3) – operacja NEON 8 (3 CC)
wtorek/środa 14/15 września 1943 (zrzut 4) – operacja NEON 6 (3 CC)
wtorek/środa 14/15 września 1943 – operacja NEON 9 (poległo 3 CC)
czwartek/piątek 16/17 września 1943 (zrzut 1) – operacja NEON 1 (2 CC)
czwartek/piątek 16/17 września 1943 (zrzut 2) – operacja NEON 3 (2 CC)
czwartek/piątek 16/17 września 1943 (zrzut 3) – operacja NEON 2 (3 CC)
wtorek/środa 21/22 września 1943 – operacja NEON 5 (3 CC)

1 operacja – październik 1943

poniedziałek/wtorek 18/19 października 1943 – operacja OXYGEN 8 (2 CC)

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Riposta” (trasa północna):

źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

Sezon operacyjny „Riposta” – operacje lotnicze 1944:

16 operacji – kwiecień 1944: (55 CC)

poniedziałek/wtorek 3/4 kwietnia 1944 (zrzut 1) – operacja SALAMANDER (0 CC)
poniedziałek/wtorek 3/4 kwietnia 1944 (zrzut 2) – operacja WELLER 5 (4 CC)
sobota/niedziela 8/9 kwietnia 1944 (zrzut 1) – operacja WELLER 4 (4 CC)
sobota/niedziela 8/9 kwietnia 1944 (zrzut 2) – operacja WELLER 6 (4 CC)
sobota/niedziela 8/9 kwietnia 1944 (zrzut 3) – operacja WELLER 7 (3 CC)
niedziela/poniedziałek 9/10 kwietnia 1944 (zrzut 1) – operacja WELLER 2 (3 CC)
niedziela/poniedziałek 9/10 kwietnia 1944 (zrzut 2) – operacja WELLER 1 (4 CC)
środa/czwartek 12/13 kwietnia 1944 (zrzut 1) – operacja WELLER 3 (4 CC)
środa/czwartek 12/13 kwietnia 1944 (zrzut 2) – operacja WELLER 14 (3 CC)
piątek/sobota 14/15 kwietnia 1944 – operacja WELLER 11 (4 CC)
sobota/niedziela 15/16 kwietnia 1944 – operacja WILDHORN I (Most 1) (2 CC)
niedziela/poniedziałek 16/17 kwietnia 1944 (zrzut 1) – operacja WELLER 10 (4 CC)
niedziela/poniedziałek 16/17 kwietnia 1944 (zrzut 2) – operacja WELLER 12 (4 CC)
niedziela/poniedziałek 16/17 kwietnia 1944 (zrzut 3) – operacja WELLER 15 (4 CC)
czwartek/piątek 27/28 kwietnia 1944 – operacja WELLER 21 (4 CC)
niedziela/poniedziałek 30 kwietnia / 1 maja 1944 – operacja WELLER 16 (4 CC)

8 operacji – maj 1944 (41 CC)

czwartek/piątek 4/5 maja 1944 (zrzut 1) – operacja WELLER 17 (6 CC)
czwartek/piątek 4/5 maja 1944 (zrzut 2) – operacja WELLER 26 (6 CC) (skok do Polski mojego Dziadka)
środa/czwartek 10/11 maja 1944 – operacja WELLER 27 (5 CC)
piątek/sobota 19/20 maja 1944 – operacja WELLER 18 (5 CC, poległ 1)
niedziela/poniedziałek 21/22 maja 1944 – operacja WELLER 29 (6 CC)
środa/czwartek 24/25 maja 1944 – operacja WELLER 23 (5 CC)
poniedziałek/wtorek 29/30 maja 1944 – operacja WILDHORN II (Most 2) (2 CC)
wtorek/środa 30/31 maja 1944 – operacja WELLER 30 (6 CC)

2 operacje – lipiec 1944 (10 CC)

wtorek/środa 25/26 lipca 1944 – operacja WILDHORN III (Most 3) (4 CC)
niedziela/poniedziałek 30/31 lipca 1944 – operacja JACEK 1 (6 CC)

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Riposta” (trasa południowa):

źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

Krzysztof Mroczkowski – Mosty, które rozwiesiła noc…
w: Biuletyn informacyjny AK nr 1 (309) styczeń 2016, s. 39 – 44

Sezon operacyjny Odwet

LiberatorB24-250x201 Zrzuty - 1943 / 1944

Liberator przed startem

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Od sierpnia do grudnia 1944 do Polski wystartowało 400 samolotów, 227 z nich wykonało zadanie. Stracono 47 samolotów wraz z załogami. Przerzucono 138 skoczków, 1 nie przeżył.

Przerzucono 355 ton zaopatrzenia, z tego 150 ton odebrano. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 3 996 188 dolarów, 34 800 dolarów w złocie oraz 6 460 000 marek. 5 proc. stracono.

W sezonie operacyjnym „Odwet” planowano przeprowadzenie dwóch operacji „Most”, ale nie doszły do skutku.

Jak zauważa Kajetan Bieniecki w fundamentalnej pracy pt. Lotnicze wsparcie Armii Krajowej (Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 219-220):
„Plan przerzutu w kolejnym sezonie operacyjnym, któremu nadano kryptonim ODWET, został opracowany w Londynie przez Oddział VI Sztabu N.W. pod osobistym kierownictwem świeżo przybyłego z Polski gen. Tatara, z pominięciem Głównej Bazy Przerzutowej we Włoszech, skąd latano ze zrzutami do Polski. Nie skorzystano więc z ponad trzyletniego doświadczenia mjr. dypl. Jaźwińskiego, który od zarania organizował zrzuty dla Armii Krajowej. (…)”

Za sprawą gen. Tatara, dowództwo nad Główną Bazą Przerzutową objął nieudolny ppłk Dorotycz-Malewicz ps. Hańcza; po konflikcie z prosowieckim Tatarem mjr / płk dypl. Jan Jaźwiński został odsunięty od dowodzenia – pozbawiony uprawnień dowódcy pułku oraz prawa szyfrowanej łączności z KG AK, a także kontaktowania się z SOE. Straciwszy realna możliwość działania, 25 lipca 1944 mjr dypl. Jan Jaźwiński napisał do Naczelnego Wodza prośbę o zwolnienie go z funkcji dowódcy Bazy nr 11. Ostatecznie 30 sierpnia 1944 opuścił Główną Bazę Przerzutową „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi.

Późniejsze działania ppłk Dorotycz-Malewicza ps. Hańcza oraz funkcjonowanie Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” podsumowuje fragment wymownej depeszy dowódcy Armii Krajowej: (nr 65/R2/XXX/999) – Zaopatrywanie nas przez Jutrzenkę wygląda na sabotaż. W zapowiedzianych terminach [zrzuty] nie przychodzą, placówki zrzutowe się dekonspirują przez ciągłe i bezskuteczne czuwanie. W ostatnich dwu miesiącach były tylko cztery pojedyńcze zrzuty dzikie bez zapowiedzi w odległości do 35 km od placówek. Częściowo odebrano sprzęt od chłopów, część zrzucono na sygnały żandarmów na torach kolejowych. Interwencje w Jutrzence o przyspieszenie nakazanych przez KG zrzutów nie skutkują.

sezon operacyjny „Odwet” – operacje lotnicze 1944:

1 operacja – wrzesień 1944 (6 CC)

czwartek/piątek 21/22 września 1944 – operacja PRZEMEK 1 (6 CC)

2 operacje – październik 1944 (12 CC)

poniedziałek/wtorek 16/17 października 1944 (zrzut 1) – operacja WACEK 1 (6 CC)
poniedziałek/wtorek 16/17 października 1944 (zrzut 2) – operacja POLDEK 1 (6 CC, poległ 1)

2 operacje – listopad 1944 (7 CC)

sobota/niedziela 18/19 listopada 1944 – operacja KAZIK 2 (1 CC)
środa/czwartek 22/23 listopada 1944 – operacja KAZIK 1 (6 CC)

2 operacje – grudzień 1944 (7 CC)

wtorek/środa 26/27 grudnia 1944 (zrzut 1) – brytyjska misja wojskowa FRESTON (1 CC)
wtorek/środa 26/27 grudnia 1944 (zrzut 2) – operacja STASZEK 2 (6 CC)

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Odwet”:

źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

Brytyjska misja wojskowa „Freston”:

Jarosław Durka – „Freston” – brytyjska misja wojskowa SOE w Polsce
w: Zeszyty Historyczne nr 161, s. 97 – 121, Instytut Literacki, Paryż 2007

Zbigniew Zieliński – Misja kryptonim „Freston” wylądowała pod Częstochową 26 grudnia 1944 roku
Czy wykonała zadanie?
w: Biuletyn informacyjny AK nr 12 (200) grudzień 2006, s. 31 – 36

Źródła:

Informacje własne (archiwum portalu)
Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
Jan Jaźwiński – Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3

Zrzuty – 1941 / 1942

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej.

Spis treści:

Wstęp
Okres próbny
- Operacje lotnicze 1941
- Operacje lotnicze 1942
Sezon operacyjny „Intonacja”
- Operacje lotnicze 1942
Lokalizacja placówek odbiorczych – sezony: próbny, „Intonacja”

Kliknij nazwę operacji, aby przejść do odpowiedniej strony:

1941 – 3 operacje zrzutowe 8 Cichociemnych: luty (1 / 2 CC) – ADOLPHUS (2 CC) | listopad (1 / 2 CC) – RUCTION (2 CC) | grudzień (1 / 4 CC) – JACKET (4 CC)

1942 – 15 operacji zrzutowych 72 Cichociemnych: styczeń (1 / 5 CC) – SHIRT (5 CC) | marzec (4 operacje / 21 CC) – COLLAR (6 CC), BOOT (5 CC), BELT (5 CC), LEGGING (5 CC) | kwiecień (1 / 6 CC) – CRAVAT (6 CC) | wrzesień (4 / 21 CC) – CHICKENPOX (5 CC), SMALLPOX (6 CC), RHEUMATISM (4 CC), MEASLES (6 CC) | październik (5 / 19 CC) – CHISEL (4 CC), HAMMER (3 CC), GIMLET (6 CC), LATHE (3 CC), PLIERS (poległo 3 CC)

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

plik NAC

Zrzuty były możliwe dzięki zaangażowaniu w Kraju komórki Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), działającej pod kryptonimami: Syrena, Import, MII – Grad, oficerów zrzutowych w obszarach, okręgach i podokręgach Armii Krajowej oraz ok. 5 – 19 tys. żołnierzy obsługujących i zabezpieczających ok. 640 placówek odbiorczych (zrzutowisk).

cc-bagaznik2_ozn-145x250 Zrzuty - 1941 / 1942

„Bagażnik” skoczka

zobacz – Zrzuty oraz zrzuty w 1943 / 1944

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów – BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

Okres próbny

Lotnisko RAF, Tempsford

Od lutego 1941 do kwietnia 1942 do Polski wystartowało 12 samolotów (10 załóg polskich, 2 brytyjskie), 9 z nich wykonało zadanie (8 polskich, 1 brytyjska). Stracono 1 samolot wraz z załogą. Przerzucono 48 skoczków 41 CC i 7 kurierów, 2 tony zaopatrzenia (19 zasobników 13 paczek). Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 1 541 450 dolarów, 119 400 dolarów w złocie, 1775 funtów, 885 000 marek niemieckich. Część stracono.

W tym sezonie operacyjnym (1941/42) Oddział VI (Specjalny) zaplanował wraz z SOE 30 lotów do Polski, wskutek postawy Brytyjczyków wykonano tylko 11.

Jak zauważa Kajetan Bieniecki w fundamentalnej pracy pt. Lotnicze wsparcie Armii Krajowej (Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 21-22):
„(…) gen. Sosnkowski meldował gen. Sikorskiemu: „(…) Doświadczenia dotychczasowe w zakresie organizacji lotów łącznikowych do Kraju (…) wskazują na konieczność posiadania własnych samolotów o dużym zasięgu i dużej szybkości (.. .). Łączność własnymi samolotami nigdy nie została urzeczywistniona. Natomiast pierwsza polska załoga poleciała do Polski dopiero w rok później…”

od 19 sierpnia 1940 do 16 lutego 1941 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „pionierskie poszukiwanie sposobu realizacji”
od 16 lutego do 9 października 1941 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „walka z Air Ministry [brytyjskim ministrem lotnictwa – RMZ] o środki przerzutu”, tj. samoloty dla Polaków, wspierana przez szefa polskiej sekcji SOE Harolda Perkinsa. Uzyskano obietnicę trzech Halifaxów do wyłącznej dyspozycji Polaków…
od 10 października do 27 grudnia 1941 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „wydarcie Air Ministry przyrzeczonych samolotów, obsadzenie ich polskimi załogami”. W tym okresie wykonano tylko dwa loty do Polski
od 28 grudnia 1941 do 11 marca 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „dalsza walka z Air Ministry o zapewnienie odpowiedniej bazy dla samolotów (…)” i honorowanie obietnicy wykorzystywania trzech „Halifaxów” wyłącznie do lotów do Polski. W tym okresie ówczesny szef Oddziału VI (Specjalnego) ppłk. dypl. Tadeusz Rudnicki – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „był przykro posłuszny Anglikom i interesował się głównie spelunkami Londynu. W wyniku tego utraciliśmy wyłączność na używanie przydzielonych nam trzech samolotów”
od 12 marca do 25 kwietnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „usunięcie szkodliwego szefa O.VI [Oddziału VI (Specjalnego) – przyp RMZ], naprawianie współpracy z S.O.E., likwidowanie szkodliwych wpływów M.S.Wew. [polskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – RMZ]”. Wykonano zaledwie cztery loty do Polski…

Waldemar Grabowski – Rocznica pierwszego zrzutu cichociemnych
w: Biuletyn informacyjny AK nr 2 (274) luty 2013, s. 96 – 101

sezon próbny – operacje lotnicze 1941:

Pierwsza operacja zrzutowa – luty 1941

sobota/niedziela 15/16 lutego 1941 – operacja ADOLPHUS (2 CC)

1 operacja zrzutowa – listopad 1941

piątek/sobota 7/8 listopada 1941 – operacja RUCTION (2 CC)

1 operacja zrzutowa – grudzień 1941

sobota/niedziela 27/28 grudnia 1941 – operacja JACKET (4 CC)

sezon próbny – operacje lotnicze 1942:

1 operacja zrzutowa – styczeń 1942

wtorek/środa 6/7 stycznia 1942 – operacja SHIRT (5 CC)

4 operacje zrzutowe – marzec 1942 (21 CC)

wtorek/środa 3/4 marca 1942 – operacja COLLAR (6 CC)
piątek/sobota 27/28 marca 1942 – operacja BOOT (5 CC)
poniedziałek/wtorek 30/31 marca 1942 (zrzut 1) – operacja BELT (5 CC)
poniedziałek/wtorek 30/31 marca 1942 (zrzut 2) – operacja LEGGING (5 CC)

1 operacja zrzutowa – kwiecień 1942

środa/czwartek 8/9 kwietnia 1942 – operacja CRAVAT (6 CC)

Sezon operacyjny Intonacja

Lotnisko RAF, Tempsford

Skok z samolotu…

Przerzucono 119 skoczków, 4 nie przeżyło. Zginęło 12 osób z placówek odbiorczych. Zrzucono 49,5 tony zaopatrzenia, z tego 41,4 tony odebrano. Przerzucono na walkę w Kraju 13 022 000 dolarów, 5 158 000 marek, 10 000 peset oraz 700 000 „młynarek” (okupacyjna waluta, emitowana na terenie Generalnego Gubernatorstwa).

Jak zauważa Kajetan Bieniecki w fundamentalnej pracy pt. Lotnicze wsparcie Armii Krajowej (Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 45):
„Po doświadczeniach uzyskanych w próbnym okresie przerzutu lotniczego zakończonego w kwietniu 1942 roku, w Oddziale VI Sztabu N.W. przystąpiono do opracowania planu na następny okres. Plan ten oparty został na przyznaniu Polsce przez British Joint Planning Staff 90 ton materiału [zaopatrzenia dla AK – przyp RMZ]. Sezon przerzutu tego materiału i przerzutu 300 ludzi miał się rozpocząć w sierpniu 1942 roku, a skończyć w kwietniu 1943 roku. (…) W planie tym opracowanym w czerwcu 1942 roku przewidywano od 8 do 12 lotów miesięcznie. W przeciągu dziewięciu miesięcy miało się odbyć około 100 lotów.”

od 25 kwietnia do 30 sierpnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „walka z Air Ministry o samodzielny polski flight. Brak zdecydowanych kroków z naszej strony pozwolił Air Ministry zlikwidować pozytywną dla nas interwencję Prez. Roosevelta [po wizycie Sikorskiego w USA – RMZ]. Obiecane 6 Halifaxów zmodernizowanych, zamiast 6 Liberatorów [których domagali się Polacy – RMZ] nie doszły do skutku. Zaledwie 3 Halifaxy postawiono z polskimi załogami – podczas gdy 14 polskich dywizjonów walczy bez przerwy za W. Brytanię.”
od 1 września do 24 grudnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „Okres ten został zapoczątkowany bardzo szczęśliwie. Plan 100 lotów w sezonie 1942/43 został uznany przez S.O.E. i O.Spec. [Oddział VI (Specjalny) SNW – RMZ] oraz przez Sztab NW za zupełnie realny”. Od 29 października ani jednego lotu do Polski
od 24 grudnia 1942 – jak to ujął mjr dypl. Jan Jaźwiński – „rozpoczął się ostrą walką z Rządem Bryt. o być albo nie być dla Narodu Polskiego. Interwencja Wicepremiera R.P. Mikołajczyka została potraktowana przez Rząd Bryt. niepoważnie – w ogóle nie chciano z nim gadać. Dalsze ostre depesze z Kraju (…) spowodowały, że N.W. zdecydował się osobiście podjąć starania u Churchilla”…

sezon operacyjny „Intonacja” – operacje lotnicze 1942:

4 operacje zrzutowe – wrzesień 1942 (21 CC)

wtorek/środa 1/2 września 1942 (zrzut 1) – operacja CHICKENPOX (5 CC)
wtorek/środa 1/2 września 1942 (zrzut 2) – operacja SMALLPOX (6 CC)
czwartek/piątek 3/4 września 1942 (zrzut 1) – operacja RHEUMATISM (4 CC)
czwartek/piątek 3/4 września 1942 (zrzut 2) – operacja MEASLES (6 CC)

5 operacji zrzutowych – październik 1942 (19 CC)

czwartek/piątek 1/2 października 1942 (zrzut 1) – operacja CHISEL (4 CC)
czwartek/piątek 1/2 października 1942 (zrzut 2) – operacja HAMMER (3 CC)
czwartek/piątek 1/2 października 1942 (zrzut 3) – operacja GIMLET (6 CC)
piątek/sobota 2/3 października 1942 – operacja LATHE (3 CC)
czwartek/piątek 29/30 października 1942 – operacja PLIERS (poległo 3 CC)

Lokalizacja placówek odbiorczych – sezony: próbny, „Intonacja”:

źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

Źródła:

informacje własne (archiwum portalu)
Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
Jan Jaźwiński – Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3

Zrzuty

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Spis treści:

Wstęp
Lotniska
Łączność lotnicza z Polską
Oddział VI (Specjalny) – Wsparcie lotnicze
Okres próbny
Sezon operacyjny „Intonacja”
Sezon operacyjny „Riposta”
Sezon operacyjny „Odwet”
Techniki przerzutu zaopatrzenia dla Armii Krajowej
Zrzuty ogółem
Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk
Organizacja zrzutów
Współpraca z SOE
Technika skoku
Spadochroniarze zrzuceni do Polski
Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

Zobacz: zrzuty 1941-1942 | zrzuty 1943-1944

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

Pierwszy skok Cichociemnych do okupowanej Polski, podczas operacji „Adolphus” (15/16 lutego 1941) połączony był z pierwszym zrzutem zasobników towarowych.

Europejskie Sympozjum Spadochronowe – to jedyne takie wydarzenie w Europie, święto cywilnych i wojskowych skoczków spadochronowych z całego świata. Piąta edycja tego wydarzenia w marcu 2024 zgromadziła ponad 700 uczestników 18 narodowości z całego świata, w tym wojskowych z 14 krajów – w większości z Europy, ale także np. z USA. Nie zabrakło wśród nich podchorążych z Sekcji Skoków Spadochronowych Wojskowej Akademii Technicznej.

Wśród świetnych prelegentów ESS był także Pan Dominik Zasadni, były Instruktor Zrzutów Towarowych w 6 Brygadzie Powietrznodesantowej oraz Wojskach Specjalnych, aktualnie pracujący dla Szkoły Spadochronowej LOT G7, który przygotował specjalną prezentację dla wojska pt. „Zrzuty cargo – historia innowacji”. Dzięki uprzejmości Autora udostępniamy tę prezentację:

Dominik Zasadni – Zrzuty towarowe – historia innowacji
Prezentacja przygotowana na European Skydiving Symposium 2024

skoczek po wylądowaniu
w zbiorach NAC

Zrzuty ludzi, sprzętu i pieniędzy do okupowanej Polski – w celu wsparcia Armii Krajowej – odbywały się dzięki współpracy Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie z „polską” (była polska tylko z nazwy, definiowała obszar zainteresowania brytyjskich służb specjalnych) sekcją brytyjskiego Special Operations Executive (SOE) – która użyczała nam samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich) – oraz służbie lotników polskich, brytyjskich i in. w lotniczych jednostkach specjalnego przeznaczenia. W praktyce była to głównie współpraca mjr / ppłk. dypl. Jana Jaźwińskiego (Oddział VI) oraz szefa polskiej sekcji kpt. Harolda Perkinsa (SOE).

Zrzuty były możliwe dzięki zaangażowaniu w Kraju przy organizacji odbioru zrzutów komórki Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), działającej pod kryptonimami: Syrena, Import, MII – Grad, oficerów zrzutowych w obszarach, okręgach i podokręgach Armii Krajowej oraz ok. 5 – 19 tys. żołnierzy obsługujących i zabezpieczających ok. 640 placówek odbiorczych (zrzutowisk).

Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza – Plan czuwania
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Wojskowe Biuro Historyczne – Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

„Bagażnik” skoczka

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Przerzucono do Polski 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

Podkreślić należy, że żadna relacja o Polsce skrzywdzonej w II wojnie światowej, o zrzutach do Polski Cichociemnych i zaopatrzenia dla Armii Krajowej nie może pominąć destrukcyjnej, szkodliwej, zdradzieckiej roli gen. Stanisława Tatara

Halszka Szołdrska – Zrzuty
w: Biuletyn informacyjny AK nr 11 (295) listopad 2014, s. 44 – 49

zobacz – zrzuty w latach 1941 / 1942

zobacz – zrzuty w 1943 / 1944

Lotniska

Skok z samolotu…

Początkowo Cichociemnych przerzucano do okupowanej Polski z brytyjskich lotnisk RAF: do listopada 1941 z Newmarket (2 CC), następnie z Leconfield k/ Stradishall (6), Foulsham (2), Linton-on-Ouse (2), Leakenheath (9). Najwięcej – 158 CC przerzucono (od 27 marca 1943 do 21 września 1943), w 43 operacjach lotniczych, z tajnego brytyjskiego lotniska RAF Tempsford pod Londynem.

W październiku 1941 lotnisko przejęła 3 Grupa RAF, odpowiedzialna za lotnicze operacje specjalne, stacjonowały tam: 138 oraz 161 Dywizjon Specjalnego przeznaczenia RAF (138 and 161 Special Duty Squadron RAF). Startowały stamtąd samoloty RAF do Belgii, Holandii, Niemiec, Czechosłowacji oraz do Polski. Dla zmylenia niemieckiego rozpoznania lotniczego, w Tempsford wybudowano tzw. „Gibraltar Farm”. Obiekt wyglądał jak zwykła brytyjska stodoła w gospodarstwie rolnym, murowane budynki pokryto od zewnątrz drewnem.

148_Squadron_Halifax_Italy_WWII_IWM_CNA_3231-1-300x233 Zrzuty

Halifax z zasobnikami zrzutowymi

Od kwietnia 1944 Cichociemnych przerzucano do okupowanej Polski z lotniska Reggia Aeronautica w Campo Casale nieopodal Brindisi we Włoszech, gdzie stacjonowała 1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia. W okresie niecałych czterech lat wystartowało do Polski 858 samolotów, w tym 483 wykonały zadanie zrzutem lub lądowaniem, stracono 70 samolotów.

W basenie Morza Śródziemnego alianci dysponowali czterema jednostkami lotnictwa dalekiego zasięgu. Z lotniska Blida w Algierze operowały dwa dywizjony: brytyjski 624 oraz amerykański 885, startowały one ze skoczkami i zaopatrzeniem do Francji. Z lotniska Campo Casale k. Brindisi startowały: brytyjski 148 dywizjon oraz polska 1568 Eskadra, ze skoczkami i zaopatrzeniem do Albanii, Austrii, Bułgarii, Czechosłowacji, Grecji, Jugosławii, Rumunii, Węgier, północnych Włoch oraz Polski.

Łączność lotnicza z Polską

12_zrzut-pojemnikow-belgia-300x218 Zrzuty

Zrxzut zasobników z zaopatrzeniem

Podstawowym sposobem łączności z okupowaną Polską miały być „loty dwustronne” (z lądowaniem w Kraju). Postulował to już w 1940 płk Stefan Rowecki. W depeszy z 7 maja 1942 gen. Rowecki proponował także rozważenie możliwości użycia wodnosamolotów lądujących na polskich jeziorach oraz przylotu ze Szwecji lekkich samolotów pasażerskich z lądowaniem na polach dworskich w Polsce.

Brytyjski Komitet Szefów Sztabu uznał te pomysły za mało uzasadnione i nierealne, ze względu na dużą odległość z Wielkiej Brytanii do Polski i znikomą liczbę samolotów o krótkim starcie i dalekim zasięgu.

W wysłanej do Polski depeszy 5256 przekazano opinię Brytyjczyków nt. tej koncepcji – Jedyny typ samolotu z wystarczającym zasięgiem do tego rodzaju zadań to Halifaxy, lecz te maszyny wymagają betonowych wybiegów o długości od 1200 do 1400 yardów. Wydaje się, że tego rodzaju wybiegów nie macie panowie do swojej dyspozycji w Polsce (…) Jedyny wodnopłat z wystarczającym zasięgiem, który mógłby wodować w Polsce, to Catalina. Samolot ten jednak ma szybkość około 100 mil/godz. i z tego powodu nie jest odpowiedni ze względu na czas i godziny nocne (…). Samolotem nadającym się do tego zadania mógłby być Lockheed Hudson, jednak zasięg jego wynosi zaledwie 500 do 600 mil. Anglicy nie dodali, że samolotów Lockheed Hudson potrzebowali bardziej do zwalczania niemieckich łodzi podwodnych oraz ochrony konwojów na Atlantyku…

kpt. dypl. Jan Podoski – „Sprawozdanie z działalności Wydziału „S”
Oddziału Spec. Sztabu N.W. za okres 1941 r. – 1945 r.”
Londyn 28 lutego 1996, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II-52.356

Oddział VI (Specjalny) – Wsparcie lotnicze:

Płk dypl. w st. sp. Marian Utnik – Oddział łącznikowy Komendanta Głównego AK
przy Naczelnym Wodzu na emigracji (VI Oddział Sztabu Naczelnego Wodza) część III
w: Wojskowy Przegląd Historyczny, Warszawa 1982, nr 1 s. 188 – 210

Okres próbny

Armstrong Whitworth Whitley

slajd – Historia Cichociemnych na slajdach”

Od 15 lutego 1941 do 30 kwietnia 1942 do Polski wystartowało 12 samolotów (10 załóg polskich, 2 brytyjskie), 9 z nich wykonało zadanie (8 polskich, 1 brytyjska). Stracono 1 samolot wraz z załogą.

Przerzucono 48 skoczków (41 CC i 7 kurierów), 2 tony zaopatrzenia (19 zasobników 13 paczek). Stracono 5 zasobników i 2 paczki. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 1 541 450 dolarów, 119 400 dolarów w złocie, 1775 funtów brytyjskich, 885 000 marek niemieckich. Część stracono.

Dolary przerzucane przez Cichociemnych pakowane były w parciane (brezentowe) pasy z impregnowanego gorącym woskiem płótna, o długości ok. 120 cm i szerokości ok. 18 cm, z sześcioma kieszeniami. Do tych kieszeni wkładano zwykle po trzy paczki banknotów lub rulony monet. Paczki banknotów były opieczętowane, kieszenie przeszywano grubą, mocną, jedwabną nicią, której końce plombowano. Każdy pas posiadał numer; jeśli zawierał banknoty 10-dolarowe, jego wartość wynosiła 18 tys.; jeśli 20-dolarowe – 36 tys. USD. Jeśli w pasie były złote monety 10-dolarowe, mieścił 2,4 tys. USD; jeśli złote monety 20-dolarowe – 3,6 tys. USD. Pasy miały pojemność do 100 tys. dolarów (w zależności od nominału pakowanych banknotów).

Sezon operacyjny Intonacja

Handley Page Halifax

jeden z typów zasobników

Od 1 sierpnia 1942 do 30 kwietnia 1943 do Polski wystartowało 65 samolotów (49 załóg polskich, 16 brytyjskich), 42 wykonały zadanie (29 polskich, 13 brytyjskich). Stracono 6 samolotów, poległy 3 załogi. 17 samolotów zawróciło lub nie odnalazło placówki odbiorczej. Przerzucono 119 skoczków (106 CC, 9 kurierów, 1 Węgra), 4 nie przeżyło. Zginęło 12 osób z placówek odbiorczych.

Zrzucono 49,5 tony zaopatrzenia (241 zasobników, 86 paczek, 58 bagażników), z tego 41,4 tony odebrano. Stracono 42 zasobniki oraz 7 bagażników. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 13 022 000 dolarów w banknotach i złocie, 5 158 000 marek, 10 000 peset oraz 700 000 „młynarek” (okupacyjna waluta, emitowana na terenie Generalnego Gubernatorstwa).

Sezon operacyjny Riposta

Consolidated B-24 Liberator

slajd – Historia Cichociemnych na slajdach”

Od 1 sierpnia 1943 do 31 lipca 1944 do Polski wystartowało 381 samolotów (213 załóg polskich, 168 brytyjskich), 205 z nich wykonało zadanie (131 polskich, 74 brytyjskich). Stracono 16 samolotów wraz z załogami (5 polskich, 11 brytyjskich).

Przerzucono 146 skoczków (136 CC i 10 kurierów), 4 nie przeżyło. Przerzucono 265 ton zaopatrzenia (1996 zasobników, 2073 paczki), z tego 250 ton odebrano. Stracono 87 zasobników oraz 201 paczek. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 15 948 300 dolarów, 161 025 dolarów w złocie, 6 986 500 marek, 1644 funtów brytyjskich w złocie oraz 40 569 800 „młynarek”. Straty wyniosły 7 proc. dolarów papierowych i 2 proc. marek.

Sezon operacyjny Odwet

Dakota III ZA947

Od 1 sierpnia do 31 grudnia 1944 do Polski wystartowało 410 samolotów (167 załóg polskich, 133 brytyjskie i południowoafrykańskie, 110 amerykańskich). 229 z nich wykonało zadanie (72 polskie, 50 brytyjskich i południowoafrykańskich, 110 amerykańskich). Stracono 47 samolotów wraz z załogami.

Zasobnik zrzutowy typu H

Przerzucono 33 skoczków (32 CC, 2 kurierów, 4 Anglików), 1 nie przeżył. Przerzucono 355 ton zaopatrzenia (2546 zasobników, 799 paczek), z tego 150 ton odebrano. Stracono 1185 zasobników i 270 paczek. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 3 996 188 dolarów, 34 800 dolarów w złocie oraz 6 460 000 marek. 5 proc. stracono.

W ramach tego sezonu udzielono wsparcia dla Powstania Warszawskiego: wykonano 306 lotów (91 załóg polskich, 50 brytyjskich, 55 południowoafrykańskich, 110 amerykańskich). Wykonano 192 zrzuty (149 na Warszawę, 43 na Kampinos i Las Kabacki). Załogi polskie wykonały 47 zrzutów (16 na Warszawę, 31 na Kampinos i Las Kabacki), załogi brytyjskie i południowoafrykańskie 38 zrzutów (26 na Warszawę, 12 na Kampinos i Las Kabacki), załogi amerykańskie 107 zrzutów na Warszawę. Stracono 34 samoloty wraz z załogami.

Zrzucono: 2154 zasobników (1711 na Warszawę, 443 na Kampinos i Las Kabacki) oraz 557 paczek. Stracono 1132 zasobniki oraz 230 paczek.

Techniki przerzutu zaopatrzenia dla Armii Krajowej:

Grzegorz Rutkowski – Techniki przerzutu zaopatrzenia dla AK
w: Biuletyn informacyjny AK nr 01 (309) styczeń 2016, s. 13 – 19

Zrzuty ogółem

Skok ćwiczebny w ośrodkach szkolenia Largo House i Ringway, w zbiorach NAC

W czterech sezonach operacyjnych wykonano łącznie 868 lotów (załogi polskie 439, brytyjskie i południowoafrykańskie 319, amerykańskie 110). Zrzucono łącznie do Polski 316 Cichociemnych oraz 28 kurierów (jeden CC oraz jeden kurier skoczyli dwukrotnie), Węgra – radiotelegrafistę, a także 4 Anglików oraz 1 CC (operacja Freston).

Stracono 70 samolotów (59 załóg, w tym 30 polskich), 11 skoczków, 1319 zasobników, 487 paczek, 7 bagażników, pieniądze.

slajd – Historia Cichociemnych na slajdach”

Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach).

Wybierano miejsca położone daleko od obiektów wroga, z dala od mokradeł i wysokich drzew, tereny płaskie, niezabudowane, bez linii telefonicznych i wysokiego napięcia, najlepiej z krzakami i zagajnikami w bezpośrednim sąsiedztwie. Często były to duże polany leśne lub tereny przylegające do lasu, nierzadko w pobliżu rzek, ułatwiających pilotom lokalizację placówki. Położenie placówek odbiorczych określano na podstawie map sztabowych w skali 1 : 300 000 za pomocą prostopadłych współrzędnych (podawanych w milimetrach).

Przed rozpoczęciem sezonu operacyjnego Wydział S (Specjalny) w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza przekazywał do zajmującej się zrzutami w Komendzie Głównej Armii Krajowej komórki „Syrena” dane o aktualnych zasięgach samolotów. W oparciu o te dane sporządzano dwutygodniowy „Plan czuwania” placówek odbiorczych (zrzutowisk) na terenie Kraju. W każdym rejonie czuwały kolejno po cztery serie placówek przez cztery dni. Wydział S informował Syrenę o planowanych operacjach lotniczych, liczbie skoczków oraz zaopatrzenia (zasobniki, paczki oraz niekiedy także tzw. bagażniki, czyli zaopatrzenie zabierane bezpośrednio przez skoczków, w specjalnych doczepianych do nich workach).

„Bagażnik” skoczka

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Przerzucono do Polski 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

Operacje przerzutowe do Kraju – sprawozdania (wszystkie sezony operacyjne)
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk:

Grzegorz Rutkowski – Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk
w: Biuletyn informacyjny AK nr 01 (309) styczeń 2016, s. 13 – 19

Organizacja zrzutów

W okresie czuwania w rejon placówki odbiorczej Syrena wysyłała swego delegata, oficera zrzutowego. Personel obsługujący placówkę przygotowywał materiały sygnalizacyjne do oznaczenia zrzutowiska, wozy konne do transportu skoczków i zrzuconego zaopatrzenia, a także „meliny” do ich bezpiecznego przechowania. W stan gotowości stawiano miejscowy oddział AK, którego zadaniem było ochranianie zrzutu oraz zrzutowiska. Samolot dokonujący zrzutu nad placówką nadawał umówiony sygnał (literę alfabetu) kodem Morse’a za pomocą lampki na spodzie kadłuba. Placówka odpowiadała ustaloną (inną) literą alfabetu kodem Morse’a oraz zapalała światła sygnalizacyjne w odpowiednim układzie (strzała, litera T i in.).

Zaopatrzenie pakowane było w dwa typy zasobników: jednoczęściowy oraz podzielony na 5 części po ok. 30 kg. Zasobniki grupowano po sześć szt. w dwa rodzaje zestawów: OW (ognisko walki, zaopatrzenie bojowe) oraz MD (minersko-dywersyjny, zawierający materiały dla dywersji. Odrębnym rodzajem zasobników były zasobniki ze sprzętem łączności. Pieniądze pakowano albo w wodoszczelne parciane pasy z kieszeniami, przenoszone przez skoczków, albo w oddzielne paczki. Także w paczkach, odpornych na zrzucenie, przerzucano pocztę, materiały sanitarne, umundurowanie itp.

Informacje o starcie skoczków i / lub zaopatrzenia przekazywano na antenie radiowej zaraz po zakończeniu polskiej audycji BBC, poprzez odtworzenie określonej melodii sygnałowej oraz tzw. „kaczki”, czyli jednej z szeregu trzycyfrowych liczb (wskazujących placówkę odbiorczą). Pierwsza taka transmisja (zwykle po godz. 15) oznaczała gotowość, druga (zwykle po godz. 19, 21) wylot skoczków. Po tym sygnale obsługa oraz ochrona placówki odbiorczej wyruszała na miejsce zrzutu. Trzecia transmisja (zwykle po godz. 23) oznaczała iż samolot ze skoczkami jest w drodze.

Ćwiczebny zrzut zasobnika w ośrodkach szkolenia Largo House i Ringway
w zbiorach NAC

Lot w obie strony trwał zazwyczaj ok. 9-13 godzin. Ta metoda przekazywania informacji pozwoliła „uaktywniać” daną placówkę odbiorczą tylko przed rzeczywistą datą odbioru. Obsługa placówek nie musiała 3-4 godziny niepotrzebnie wyczekiwać na potencjalny zrzut w terenie.

wykaz-melodii-sygnalowych-ozn-250x167 Zrzuty

Wykaz melodii sygnałowych

Zrzut (skok) następował po oznaczeniu (na określony sygnał) zrzutowiska odpowiednimi światłami. Przy prędkości samolotu ok. 200 – 241 km/godz skoczkowie skakali ze spadochronem z wysokości co najmniej 150 m, zasobniki oraz paczki zrzucano z wysokości co najmniej 100 m. Zrzuty odbywały się według stałej procedury, skoczkowie oraz obsługa pól zrzutowych miała ustalone hasła. Załogi samolotów oraz obsługa zrzutowisk korzystała także (w niewielkim stopniu) z możliwości dwustronnej komunikacji radiowej za pośrednictwem radiotelefonów, tzw. „S-fonów”. W pewnym zakresie stosowano także system naprowadzania samolotu na placówkę odbiorczą za pomocą naziemnego nadajnika fal ultrakrótkich „Eureka”, uruchamianego z samolotu przez odbiornik sygnału – „Rebekę”. Podstawowym sposobem była jednak nawigacja polegająca na obserwacji wzrokowej topografii terenu.

Współpraca z SOE

placówka odbiorcza „Szczur”, okolice wsi Wola Gałęzowska, fot. FDD

Po stronie SOE wsparcie lotnicze zapewniała od sierpnia 1940 wydzielona, specjalna eskadra – 1419 Special Duty Flight. Od sierpnia 1941 był to dywizjon – 138 Special Duty Squadron. W jego składzie latały także 3 polskie załogi. Od 1 kwietnia 1943 utworzono przy nim polską eskadrę C, zwaną przez Polaków 301 Dywizjonem. W jej składzie było 6 polskich załóg, 1 zapasowa oraz w 81 proc. polska obsługa naziemna. Od listopada 1943 została ona przekształcona w samodzielną eskadrę 1586 Special Duty Flight (1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia). Wykonywała loty do Polski (także zrzucając zaopatrzenie dla Powstania Warszawskiego), Jugosławii, Czechosłowacji, Grecji, Albanii. Pod koniec 1944 eskadrę przekształcono w 301 Dywizjon.

B-24-Liberator-zaladunek-zasobnikow-250x164 Zrzuty

Załadunek zasobników do Liberatora

Początkowo latano na przestarzałych, dwusilnikowych Whitley’ach, które miały także niewystarczający zasięg. Od października 1942 zrzuty wykonywały trzy Halifaxy, od września 1943 trzy zmodyfikowane (założono tłumiki płomieni na rurach wydechowych, aby uniknąć dekonspiracji podczas nocnych lotów) Liberatory. W kwietniu, maju i lipcu 1944 wykonano ponadto trzy operacje „Most”, połączone z lądowaniem (placówka Motyl) dwusilnikowego samolotu transportowego Douglas Dakota C47.

Spadochron towarowy do zasobników

Po stronie Armii Krajowej odbiorem skoczków oraz zaopatrzenia zajmowała się od jesieni 1941 wydzielona komórka Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ). W próbnym sezonie operacyjnym używała kryptonimu Syrena, w następnych sezonach operacyjnych używano kryptonimu Import. Od czerwca do lipca 1944 używano nazwy MII – Grad, po upadku Powstania Warszawskiego powrócono do kryptonimu Syrena. Według szacunków zrzuty odbierało i zabezpieczało ok. 5 – 10 tys. żołnierzy. W sezonie operacyjnym Riposta w obszarach, okręgach i podokręgach AK powołano oficerów zrzutowych.

zobacz – wykaz zrzutów

Technika skoku

oryginalna klamra spadochronu CC

Rysunek instruktażowy, RAF Ringway, 1943

Cichociemni skakali przez otwór w podłodze samolotu, ze spadochronami plecowymi typu Irwin QD, mającymi okrągłą, jedwabną czaszę o średnicy 8 m (50 m.kw.) o wytrzymałości 18kg/cm2. Spadochron połączony był z samolotem tzw. taśmą życia, która wyciągała czaszę spadochronu z pokrowca i zrywała się pod ciężarem skoczka, umożliwiając spadochroniarzowi skok.

Spadochron składał się z okrągłej czaszy z linkami, uprzęży oraz dwóch pokrowców. Czasza spadochronu to 28 trójkątnych płatów, zszytych jedwabną nicią o wytrzymałości ok. 3,5 kG. Pomiędzy płatami wszyto 14 jedwabnych linek (z czaszy zwisało 28 końcówek). Końce linek mocowano po 7 do każdej z czterech szelek nośnych, opinających ciało skoczka. Szelki łączyły się za pomocą części metalowej. Uprząż skoczka składała się z dwóch prawych oraz dwóch lewych szelek nośnych, szelki siedzeniowej, dwóch szelek piersiowych, dwóch szelek udowych, szelek plecowych oraz centrycznego zamka.

Spadochroniarze zrzuceni do Polsk:

316 Cichociemnych zrzuconych do Polski:

luty – grudzień 1941 (3 zrzuty)

Niemir Bidziński ps. Ziege, 7/8-11-1941 | Marian Jurecki ps. Orawa, 27/28-12-1941 | Maciej Kalenkiewicz ps. Kotwicz, 27/28-12-1941 | Stanisław Krzymowski ps. Kostka, 15/16-02-1941 | Alfred Paczkowski ps. Wania, 27/28-12-1941 | Jan Piwnik ps. Ponury, 7/8-11-1941 | Andrzej Świątkowski ps. Amurat, 27/28-12-1941 | Józef Zabielski ps. Żbik, 15/16-02-1941

styczeń – kwiecień 1942 (6 zrzutów)

Zbigniew Bąkiewicz ps. Zabawka, 27/28-03-1942 | Adam Boryczka ps. Brona, 8/9-04-1942 | Teodor Cetys ps. Wiking, 8/9-04-1942 | Stanisław Gilowski ps. Gotur, 30/31-03-1942 | Wiesław Ipohorski-Lenkiewicz ps. Zagroda, 30/31-03-1942 | Stanisław Jankowski ps. Agaton, 3/4-03-1942 | Jan Jokiel ps. Ligota, 30/31-03-1942 | Tadeusz Klimowski ps. Klon, 6/7-01-1942 | Jan Kochański ps. Jarema, 3/4-03-1942 | Henryk Kożuchowski ps Hora, 8/9-04-1942 | Henryk Krajewski ps. Wicher, 6/7-01-1942 | Aleksander Kułakowski ps. Rywal, 30/31-03-1942 | Lech Łada ps. Żagiew, 27/28-03-1942 | Stefan Majewicz ps. Hruby, 30/31-03-1942 | Jan Marek ps. Walka, 6/7-01-1942 | Stefan Mich ps. Jeż, 8/9-04-1942 | Zygmunt Milewicz ps. Róg, 3/4-03-1942 | Piotr Motylewicz ps. Krzemień, 30/31-03-1942 | Rafał Niedzielski ps. Mocny, 27/28-03-1942 | Zbigniew Piasecki ps. Orlik, 6/7-01-1942 | Bohdan Piątkowski ps. Mak, 3/4-03-1942 | Franciszek Pukacki ps. Gzyms, 3/4-03-1942 | Jan Rogowski ps. Czarka, 3/4-03-1942 | Roman Romaszkan ps.Tatar, 8/9-04-1942 | Jan Rostek ps. Dan, 27/28-03-1942 | Jan Smela ps. Wir, 6/7-01-1942 | Jerzy Sokołowski ps. Mira, 30/31-03-1942 | Tadeusz Sokołowski ps. Trop, 30/31-03-1942 | Józef Spychalski ps. Grudzień, 30/31-03-1942 | Tadeusz Śmigielski ps. Ślad, 27/28-03-1942 | Janusz Zalewski ps. Chinek, 30/31-03-1942 | Alfred Zawadzki ps. Kos, 8/9-04-1942

wrzesień – październik 1942 (9 zrzutów)

Jerzy Bichniewicz ps. Błękitny, 29/30-10-1942 | Adam Borys ps. Pług, 1/2-10-1942 | Mieczysław Eckhardt ps. Bocian, 1/2-09-1942 | Michał Fijałka ps. Kawa, 1/2-09-1942 | Marian Gołębiewski ps. Ster, 1/2-10-1942 | Jan Grycz ps. Dziadzio, 3/4-09-1942 | Stanisław Hencel ps. Pik, 29/30-10-1942 | Bolesław Jabłoński ps. Kalia, 2/3-09-1942 | Stanisław Jagielski ps. Gacek, 1/2-10-1942 | Ewaryst Jakubowski ps. Brat, 1/2-10-1942 | Antoni Jastrzębski ps. Ugór, 2/3-10-1942 | Eugeniusz Kaszyński ps. Nurt, 1/2-10-1942 | Władysław Klimowicz ps. Tama, 1/2-10-1942 | Władysław Kochański ps. Bomba, 2/3-09-1942 | Bolesław Kontrym ps. Żmudzin, 1/2-09-1942 | Wacław Kopisto ps. Kra, 1/2-09-1942 | Stanisław Kotorowicz ps. Kron, 1/2-10-1942 | Ryszard Kowalski ps. Benga, 1/2-10-1942 | Julian Kozłowski ps. Cichy, 3/4-09-1942 | Jan Lech ps. Granit, 3/4-09-1942 | Artur Linowski ps. Karp, 1/2-10-1942 | Hieronim Łagoda ps. Lak, 1/2-09-1942 | Wincenty Michalczewski ps. Mir, 3/4-09-1942 | Zygmunt Policiewicz ps. Świerk, 3/4-09-1942 | Jan Poznański ps. Pływak, 1/2-10-1942 | Franciszek Rybka ps. Kula, 2/3-09-1942 | Stanisław Sędziak ps. Warta, 3/4-09-1942 | Kazimierz Smólski ps. Sosna, 3/4-09-1942 | Tadeusz Stocki ps. Ćma, 2/3-10-1942 | Wiesław Szpakowicz ps. Pak, 29/30-10-1942 | Wacław Szubiński ps. Dach, 2/3-10-1942 | Waldemar Szwiec ps. Robot, 1/2-10-1942 | Wincenty Ściegienny ps. Las, 3/4-09-1942 | Adam Trybus ps. Gaj, 1/2-10-1942 | Stanisław Winter ps. Stanley, 2/3-09-1942 | Jan Woźniak ps. Kwaśny, 2/3-09-1942 | Wacław Zaorski ps. Ryba, 3/4-09-1942 | Wiktor Zarembiński ps. Zrąb, 3/4-09-1942 | Leonard Zub-Zdanowicz ps. Ząb, 1/2-09-1942 | Bronisław Żelkowski ps. Dąbrowa, 1/2-10-1942

styczeń – marzec 1943 (20 zrzutów)

Florian Adrian ps. Liberator, 26/27-01-1943 | Ignacy Bator ps. Opór, 25/26-01-1943 | Tadeusz Benedyk ps. Zahata, 17/18-02-1943 | Tadeusz Burdziński ps. Malina, 16/17-02-1943 | Michał Busłowicz ps. Bociek, 16/17-02-1943 | Antoni Chmielowski ps. Wołk, 13/14-03-1943 | Eugeniusz Chyliński ps. Frez, 24/25-03-1943 | Kazimierz Człapka ps. Pionek, 19/20-02-1943 | Józef Czuma ps. Skryty, 17/18-02-1943 | Feliks Dzikielewski ps. Oliw, 16/17-02-1943 | Oskar Farenholc ps. Sum, 13/14-03-1943 | Marian Garczyński ps. Skała, 20/21-02-1943 | Tadeusz Gaworski ps. Lawa, 25/26-01-1943 | Jan Górski ps. Chomik, 14/15-03-1943 | Bronisław Grun ps. Szyb, 25/26-01-1943 | Jan Horl ps. Frog, 13/14-03-1943 | Antoni Iglewski ps. Vanadi, 17/18-02-1943 | Stefan Ignaszak ps. Drozd, 13/14-03-1943 | Kazimierz Iranek-Osmecki ps. Antoni, 13/14-03-1943 | Henryk Jachciński ps. Kret, 20/21-02-1943 | Henryk Januszkiewicz ps. Spokojny, 16/17-02-1943 | Janusz Jarosz ps. Szermierz, 14/15-03-1943 | Stefan Jasieński ps. Alfa, 13/14-03-1943 | Tadeusz Jaworski ps. Gont, 17/18-02-1943 | Longin Jurkiewicz ps. Mysz, 13/14-03-1943 | Stanisław Kazimierczak ps. Ksiądz, 16/17-02-1943 | Stanisław Kolasiński ps. Ulewa, 13/14-03-1943 | Ignacy Konstanty ps. Szmaragd, 19/20-03-1943 | Leszek Koprowski ps. Dąb, 13/14-03-1943 | Jerzy Kowalski ps. Baba, 16/17-03-1943 | Walery Krokay ps. Siwy, 20/21-02-1943 | Mieczysław Kwarciński ps. Ziut, 25/26-01-1943 | Wojciech Lipiński ps. Lawina, 13/14-03-1943 | Ezechiel Łoś ps. Ikwa, 16/17-03-1943 | Władysław Maksyś ps. Azot, 13/14-03-1943 | Janusz Messing ps. Bekas, 13/14-03-1943 | Władysław Miciek ps. Młot, 25/26-01-1943 | Marian Mostowiec ps. Lis, 26/27-01-1943 | Piotr Nowak ps. Oko, 19/20-02-1943 | Ryszard Nuszkiewicz ps. Powolny, 20/21-02-1943 | Bolesław Odrowąż-Szukiewicz ps. Bystrzec, 16/17-02-1943 | Stanisław Olszewski ps. Bar, 26/27-01-1943 | Michał Parada ps. Mapa, 16/17-02-1943 | Witold Pic ps. Cholewa, 20/21-02-1943 | Czesław Pieniak ps. Bór, 19/20-02-1943 | Wacław Pijanowski ps. Dym, 26/27-01-1943 | Adolf Pilch ps. Góra, 16/17-02-1943 | Wilhelm Pluta ps. Pion, 19/20-03-1943 | Janusz Prądzyński ps. Trzy, 13/14-03-1943 | Jacek Przetocki ps. Oset, 17/18-02-1943 | Leszek Ratajski ps. Żal, 26/27-01-1943 | Adam Riedl ps. Rodak, 13/14-03-1943 | Czesław Rossiński ps. Kozioł, 13/14-03-1943 | Jan Rostworowski ps. Mat, 13/14-03-1943 | Roman Rudkowski ps. Rudy, 25/26-01-1943 | Lech Rydzewski ps. Grom, 20/21-02-1943 | Kazimierz Rzepka ps. Ognik, 20/21-02-1943 | Edwin Scheller-Czarny ps. Fordon, 13/14-03-1943 | Stanisław Sołtys ps. Sowa, 26/27-01-1943 | Olgierd Stołyhwo ps. Stewa, 14/15-03-1943 | Witold Strumpf ps. Fosa, 13/14-03-1943 | Piotr Szewczyk ps. Czer, 17/18-02-1943 | Michał Tajchman ps. Mikita, 26/27-01-1943 | Zbigniew Twardy ps.Trzask, 24/25-03-1943 | Wiktor Wiącek ps. Kanarek, 19/20-03-1943 | Władysław Wiśniewski ps. Wróbel, 17/18-02-1943 | Ludwik Witkowski ps. Kosa, 20/21-02-1943 | Lech Zabierek ps. Wulkan, 13/14-03-1943 | Antoni Żychiewicz ps. Przerwa, 17/18-02-1943

wrzesień – październik 1943 (11 zrzutów)

Ryszard Chmieloch ps. Błyskawica, 14/15-09-1943 | Hieronim Dekutowski ps. Zapora, 16/17-09-1943 | Kazimierz Fuhrman ps. Zaczep, 14/15-09-1943 | Norbert Gołuński ps. Bombram, 16/17-09-1943 | Włodzimierz Klocek ps. Garłuch, 18/19-10-1943 | Mirosław Kryszczukajtis ps. Szary, 16/17-09-1943 | Stanisław Kujawiński ps. Wodnik, 14/15-09-1943 | Kazimierz Lewko ps. Palec, 14/15-09-1943 | Anatol Makarenko ps. Tłok, 14/15-09-1943 | Józef Nowacki ps. Horyń, 14/15-09-1943 | Henryk Ostrowiński ps. Smyk, 14/15-09-1943 | Zdzisław Peszke ps. Kaszmir, 14/15-09-1943 | Jarosław Poliszuk ps. Arab, 14/15-09-1943 | Bolesław Polończyk ps. Kryształ, 9/10-09-1943 | Bronisław Rachwał ps. Glin, 16/17-09-1943 | Tadeusz Seeman ps. Garbus, 21/22-09-1943 | Fryderyk Serafiński ps. Drabina, 9/10-09-1943 | Władysław Siakiewicz ps. Mruk, 14/15-09-1943 | Ryszard Skowroński ps. Lechita, 14/15-09-1943 | Stanisław Skowroński ps. Widelec, 21/22-09-1943 | Bernard Wiechuła ps. Maruda, 16/17-09-1943 | Michał Wilczewski ps. Uszka, 18/19-10-1943 | Otton Wiszniewski ps. Topola, 16/17-09-1943 | Roman Wiszniowski ps. Harcerz, 14/15-09-1943 | Stanisław Zapotoczny ps. Płomień, 21/22-09-1943 | Elżbieta Zawacka ps. Zo, 9/10-09-1943 | Ryszard Zyga ps. Lelum, 14/15-09-1943 | Józef Żakowicz ps. Tabu, 14/15-09-1943 | Franciszek Żaak ps. Mamka, 14/15-09-1943 | Bogusław Żórawski ps. Mistral, 16/17-09-1943

kwiecień – maj 1944 (24 zrzuty)

Stefan Bałuk, ps. Starba, 9/10-04-1944 | Leon Bazała, ps. Strwiąż, 12/13-04-1944 | Adam Benrad ps. Drukarz, 12/13-04-1944 | Kazimierz Bernaczyk ps. Rango, 10/11-05-1944 | Jan Biały ps. Kadłub, 27/28-04-1944 | Stanisław Biedrzycki ps. Opera, 3/4-04-1944 | Romuald Bielski ps. Bej, 29/30-05-1944 | Jan Bienias ps. Osterba, 10/11-05-1944 | Jan Bieżuński ps. Orzyc, 3/4-04-1944 | Andrzej Bogusławski-Prus ps. Pancerz, 4/5-05-1944 | Jerzy Buyno ps. Gżegżułka, 16/17-04-1944 | Franciszek Cieplik ps. Hatrak, 30-04/1-05-1944 | Andrzej Czaykowski ps. Garda, 16/17-04-1944 | Adam Dąbrowski ps. Puti, 4/5-05-1944 | Rudolf Dziadosz ps. Zasaniec, 19/20-05-1944 | Ludwik Fortuna ps. Siła, 19/20-05-1944 | Adolf Gałacki ps. Maszop, 12/13-04-1944 | Marian Golarz ps. Góral 2, 21/22-05-1944 | Stefan Górski ps. Brzeg, 16/17-04-1944 | Krzysztof Grodzicki, ps. Jabłoń 2, 21/22-05-1944 | Zygmunt Gromnicki ps. Gula, 9/10-04-1944 | Stanisław Harasymowicz ps. Lalka, 16/17-04-1944 | Władysław Hauptman ps. Gapa, 8/9-04-1944 | Gustaw Heczko ps. Skorpion, 16/17-04-1944 | Jerzy Iszkowski ps. Orczyk, 27/28-04-1944 | Bolesław Jackiewicz ps. Łabędź, 8/9-04-1944 | Tadeusz Stanisław Jaworski ps. Bławat, 4/5-05-1944 | Jan Kamieński ps. Cozas, 8/9-04-1944 | Bronisław Kamiński ps. Golf, 14/15-04-1944 | Edward Kiwer ps. Biegaj, 8/9-04-1944 | Maksymilian Klinicki ps. Wierzba 2, 30/31-05-1944 | Tadeusz Kobyliński ps. Hiena, 8/9-04-1944 | Bronisław Konik ps. Sikora, 24/25-05-1944 | Tadeusz Kossakowski ps. Krystynek, 29/30-05-1944 | Tomasz Kostuch ps. Bryła, 15/16-04-1944 | Edward Kowalik ps. Ciupuś, 9/10-04-1944 | Adam Krasiński ps. Szczur, 4/5-05-1944 | Marian Kuczyński ps. Zwrotnica, 16/17-04-1944 | Bohdan Kwiatkowski ps. Lewar, 10/11-05-1944 | Włodzimierz Lech ps. Powiślak, 14/15-04-1944 | Aleksander Lewandowski ps. Wiechlina, 19/20-05-1944 | Bronisław Lewkowicz ps. Kurs, 27/28-04-1944 | Zdzisław Luszowicz ps. Szakal, 4/5-05-1944 | Albin Łakomy ps. Twornik, 9/10-04-1944 | Benon Łastowski ps. Łobuz, 9/10-04-1944 | Adolf Łojkiewicz ps. Ryś 2, 30/31-05-1944 | Narcyz Łopianowski ps. Sarna, 14/15-04-1944 | Felicjan Majorkiewicz ps. Iron, 9/10-04-1944 | Władysław Marecki ps. Żabik 2, 21/22-05-1944 | Edmund Marynowski ps Sejm, 27/28-04-1944 | Zbigniew Matula ps. Radomyśl, 24/25-05-1944 | Zbigniew Mrazek ps. Aminius, 12/13-04-1944 | Jerzy Niemczycki ps. Janczar, 14/15-04-1944 | Kazimierz Niepla ps. Kawka, 8/9-04-1944 | Antoni Nosek ps. Kajtuś, 4/5-05-1944 | Michał Nowakowski ps. Harpun, 24/25-05-1944 | Tadeusz Nowobilski ps. Dzwon, 16/17-04-1944 | Cezary Nowodworski ps. Głóg, 4/5-05-1944 | Leopold Okulicki ps. Kobra 2, 21/22-05-1944 | Kazimierz Osuchowski ps. Rosomak, 30-04/1-05-1944 | Karol Pentz ps. Skała 2, 30/31-05-1944 | Feliks Perekładowski ps. Przyjaciel 2, 30/31-05-1944 | Aleksander Piekarski ps. Turkuć, 12/13-04-1944 | Edward Piotrowski ps. Mema, 12/13-04-1944 | Marian Pokładecki ps. Zoll, 3/4-04-1944 | Alfred Pokultinis ps. Fon, 24/25-05-1944 | Mieczysław Psykała ps. Kalwadosik, 16/17-04-1944 | Stanisław Raczkowski ps. Bułany, 8/9-04-1944 | Tadeusz Runge ps. Osa, 9/10-04-1944 | Zygmunt Sawicki ps. Samulik, 3/4-04-1944 | Jan Serafin ps. Czerchawa, 19/20-05-1944 | Jan Skrochowski ps. Ostroga, 30-04/1-05-1944 | Leopold Skwierczyński ps. Aktor, 16/17-04-1944 | Tadeusz Starzyński ps. Ślepowron, 8/9-04-1944 | Zdzisław Straszyński ps. Meteor, 10/11-05-1944 | Mieczysław Szczepański ps. Dębina, 4/5-05-1944 | Kazimierz Szternal ps. Zryw, 30-04/1-05-1944 | Jerzy Sztrom ps. Pilnik, 8/9-04-1944 | Adam Szydłowski ps. Poleszuk, 16/17-04-1944 | Jerzy Szymański ps. Boga, 16/17-04-1944 | Aleksander Tarnawski ps. Upłaz, 16/17-04-1944 | Tadeusz Tomaszewski ps. Wąwóz, 30/31-05-1944 | Czesław Trojanowski ps. Litwos, 4/5-05-1944 | Stanisław Trondowski ps. Grzmot 2, 30/31-05-1944 | Zygmunt Ulm ps. Szybki, 10/11-05-1944 | Jan Walter ps. Cyrkiel, 4/5-05-1944 | Zbigniew Waruszyński ps. Dewajtis 2, 21/22-05-1944 | Józef Wątróbski ps. Jelito, 14/15-04-1944 | Alfred Whitehead ps. Dolina 2, 4/5-05-1944 | Ludwik Wiechuła ps. Jeleń, 8/9-04-1944 | Tomasz Wierzejski ps. Zgoda 2, 21/22-05-1944 | Zbigniew Wilczkiewicz ps. Kij, 24/25-05-1944 | Zdzisław Winiarski ps. Przemytnik, 19/20-05-1944 | Henryk Zachmost ps. Zorza, 8/9-04-1944 | Józef Zając ps. Kolanko, 4/5-05-1944 | Tadeusz Żelechowski ps. Ring, 12/13-04-1944

lipiec – grudzień 1944 (9 zrzutów)

Jacek Bętkowski ps. Topór 2, 30/31-07-1944 | Kazimierz Bilski ps. Rum, 25/26-07-1944 | Przemysław Bystrzycki ps. Grzbiet, 22/23-11-1944 | Bernard Bzdawka ps. Siekiera, 22/23-11-1944 | Bronisław Czepczak ps. Zwijak 2, 26/27-12-1944 | Kazimierz Czerwiński ps. Bryzga, 18/19-11-1944 | Stanisław Dmowski ps. Podlasiak, 26/27-12-1944 | Jerzy Emir-Hassan ps. Turek 2, 16/17-10-1944 | Władysław Flont ps. Grandziarz, 16/17-10-1944 | Władysław Godzik ps. Skrzat, 16/17-10-1944 | Teodor Hoffman ps. Bugaj, 16/17-10-1944 | Zdzisław Jeziorański ps. Zych, 25/26-07-1944 | Wacław Kobyliński ps. Dziad, 16/17-10-1944 | Leopold Krizar ps. Czeremosz, 16/17-10-1944 | Marian Leśkiewicz ps. Wygoda, 21/22-09-1944 | Adam Mackus ps. Prosty, 22/23-11-1944 | Aleksander Makagonow ps. Wschód, 16/17-10-1944 | Franciszek Malik ps. Piorun 2, 30/31-07-1944 | Jan Matysko ps. Oskard, 26/27-12-1944 | Stanisław Mazur ps. Limba, 22/23-11-1944 | Bruno Nadolczak ps. Piast, 16/17-10-1944 | Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski ps. Kruk 2, 21/22-09-1944 | Stanisław Ossowski ps. Jastrzębiec 2, 30/31-07-1944 | Jan Parczewski ps. Kraska, 26/27-12-1944 | Mieczysław Pękała ps. Bosak, 16/17-10-1944 | Julian Piotrowski ps. Rewera 2, 30/31-07-1944 | Stefan Przybylik ps. Gruch, 16/17-10-1944 | Kazimierz Raszplewicz ps. Tatar 2, 22/23-11-1944 | Jan Różycki ps. Busik, 16/17-10-1944 | Roman Rudkowski ps. Rudy, 16/17-10-1944 | Zenon Sikorski ps. Pożar, 21/22-09-1944 | Marian Skowron ps. Olcha 2, 22/23-11-1944 | Tadeusz Sokół ps. Bug 2, 21/22-09-1944 | Zbigniew Specylak ps. Tur 2, 30/31-07-1944 | Zdzisław Sroczyński ps. Kompresor, 26/27-12-1944 | Leszek Starzyński ps. Malewa, 25/26-07-1944 | Aleksander Stpiczyński ps. Klara, 21/22-09-1944 | Kazimierz Śliwa ps. Strażak 2, 21/22-09-1944 | Władysław Śmietanko ps. Cypr, 30/31-07-1944 | Witold Uklański ps. Herold, 26/27-12-1944 | Bogusław Wolniak ps. Mięta, 25/26-07-1944

31 Kurierów i Emisariuszy zrzuconych do Polski:

luty 1941 – listopad 1944

Zygmunt Berezowski ps. Zyzio, emisariusz Stronnictwa Demokratycznego | Jan Błaszczyk ps. Kret, kurier Delegatury Rządu na Kraj, 18/19-11-1944 | Jan Cegłowski ps. Konik, kurier DRnK, 1/2-10-1942 | Tadeusz Chciuk ps. Celt, Sulima, kurier DRnK, 27/28-12-1941, 3/4-04-1944 | Jan Ciaś ps. Kula, kurier DRnK, 12/13-04-1944 | Adam Cużytek, kurier DRnK, 3/4-09-1942 | Wiktor Czyżewski ps. Cap, kurier DRnK, 25/26-01-1943 | Jan Domański ps. Bartnicki, emisariusz Stronnictwa Ludowego | Józef Gójski ps. Borowik, kurier DRnK, 18/19-09-1944 | Leszek Janicki ps. Maciej, kurier DRnK, 27/28-03-1942 | Wiktor Karamać ps. Kabel, kurier DRnK, 8/9-04-1944 | Franciszek Klima ps. Witoski, kurier DRnK, 19/20-05-1944 | Jerzy Lerski ps. Jur, kurier DRnK, 19/20-02-1943 | Roman Litwin ps. Sowa, kurier DRnK, 16/17-03-1943 | Stanisław Łuczkiewicz ps. Sęp, kurier DRnK, 25/26-01-1943 | Jerzy Mara-Mayer ps. Filip, kurier DRnK, 30/31-03-1942 | Franciszek Młynarz ps. Biegacz, kurier DRnK, 18/19-10-1943 | Benedykt Moszyński ps. Andrzej, kurier DRnK, 6/7-01-1942 | Stanisław Niedbał ps. Bask, kurier DRnK, 10/11-05-1944 | Jan Nodzyński ps. Łuk, kurier DRnK, 24/25-05-1944 | Aleksander Olędzki ps. Rab, kurier DRnK, 24/25-03-1943 | Stanisław Ołtarzewski, kurier DRnK | Czesław Raczkowski ps. Orkan, kurier DRnK, 15/16-02-1941 | Józef Retinger ps. Salamandra, kurier DRnK, 3/4-04-1944 | Tadeusz Samotus ps. Lis 2, kurier DRnK, 16/17-02-1943 | Napoleon Segiera ps. Wera, kurier DRnK, 7/8-09-1941 | Kazimierz Smolak ps. Nurek, kurier DRnK, 16/17-09-1943 | Stanisław Stach, kurier DRnK, 3/4-09-1942 | Wiktor Strzelecki ps. Nuka, kurier DRnK, 27/28-12-1941 | Henryk Waniek ps. Pływak, kurier DRnK, 9/10-04-1944 | Stanisław Zaborowski, kurier DRnK, 30/31-03-1942

brytyjska misja wojskowa zrzucona do Polski:

Operacja Freston 26/27-12-1944

Col. Duane T. Hudson | Maj. Peter R. C. Solly-Flood | Maj. Peter Kemp | Sgt. Donald Galbraith | kpt. Antoni Pospieszalski ps. Łuk, jako Col. Anthony Currie, oficer łącznikowy i radiotelegrafista (instruktor w Audley End)

Zobacz także – spadochroniarze Akcji Kontynentalnej oraz Project Eagle

Zawartość zasobników i paczek

Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza – Zawartość zasobników i paczek
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Wojskowe Biuro Historyczne – Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

do góry strony

Źródła:

Informacje własne (archiwum portalu)
Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
Jan Jaźwiński – Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
Koło Cichociemnych Spadochroniarzy AK – Drogi Cichociemnych, Veritas Londyn, 1954
Jędrzej Tucholski – Cichociemni, IW PAX, 1984
Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny
Agnieszka Polończyk – Cichociemni – dzieje elity polskiej dywersji na kanwie życiorysu Bolesława Polończyka ps. „Kryształ”, w: Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka, nr 3/2016, s. 173-188, Kraków 2016, ISSN 1899-6264
Agnieszka Polończyk – Cichociemni – Zarys historii formacji, w: Wojska Specjalne Rzeczypospolitej Polskiej, Bieniek Mieczysław, Mazur Sławomir M. (red.), Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2016, s. 95-105, ISBN 978-83-65208-70-5

Tadeusz Starzyński – Cichociemny

ps.: „Ślepowron”, „Gzyms”, „Narcyz”

vel Tadeusz Parowski, vel Tadeusz Rylski, vel Tadeusz Stroński

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0220

Starzynski-Tadeusz-elitadywersji-org-181x250 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

kpt. cc Tadeusz Starzyński
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej
© CC BY elitadywersji.org

ur. 8 maja 1903 w Kijowie (Ukraina), zm. 26 kwietnia 1970 w Warszawie – kapitan piechoty, uczestnik walk o niepodległość Polski (1920), prawnik wykładowca prawa w szkole oficerskiej, komisarz Policji Państwowej, żołnierz Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, Armii Krajowej, Komendy Głównej AK, komórki „997/R” kontrwywiadu AK, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, WiN, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, Powstania Warszawskiego, żołnierz wyklęty, więzień UB, torturowany, skazany na śmierć (Warszawa, Wronki, 1945-1955), Cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, rosyjski, francuski; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: spadochronowy, instruktor legend na kursie odprawowym (STS 43, Audley End, pobrał wyposażenie skoczka w STS 46, Chicheley Hall). W dniu wybuchu wojny miał 36 lat 3 miesiące; w dacie skoku do Polski 40 lat 10 miesięcy. Syn przedstawiciela handlowego firmy „Norblin”

Spis treści:

II wojna światowa
Cichociemny
Powstanie Warszawskie
Po wojnie
Awanse i odznaczenia
Życie rodzinne

Starzynski-Tadeusz-1-250x221 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. RP 14198

orzel-policja-1927-235x250 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Orzeł Policji Państwowej

Od 1912 uczył się w Gimnazjum Męskim w Rydze, od 1916 w Gimnazjum Polskim Filologicznym Komitetu Obywatelskiego. W 1918 wraz z rodziną powrócił do Polski, od 1919 uczył się w Gimnazjum Męskim Filologicznym Spółki Cywilnej Szkoły Średniej (tzw. Szkole Lubelskiej) w Lublinie. W 1922 zdał egzamin dojrzałości. Uczestnik wojny polsko – bolszewickiej, od 11 lipca do 27 września 1920 jako ochotnik walczył na froncie litewsko – białoruskim w składzie 23 Pułku Piechoty 6 Brygady Piechoty Legionów.

W latach 1922 – 1924 podjął studia na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, następnie na Wydziale Ekonomii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. W 1934 ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, obronił dyplom magistra prawa. Od lipca do września 1930 uczestnik kursu Szkoły Podchorążych Piechoty w Śremie, po jego ukończeniu awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 1 września 1930.

Starzynski-Tadeusz-3-202x250 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Archiwum UW sygn. RP 14198

Od 1 sierpnia 1925 w Policji Państwowej. Do 1939 wykładowca prawa w Szkole Policji Państwowej w Mostach Wielkich, śledczy w Urzędzie Śledczym Komendy Głównej Policji Państwowej w Warszawie, ostatnio w stopniu komisarza.

II wojna światowa

W kampanii wrześniowej 1939 jako zastępca naczelnika Urzędu Śledczego Komendy Wojewódzkiej Policji Państwowej w Warszawie. Ewakuowany ze stolicy, 21 września przekroczył granicę z Węgrami, internowany w Nagykanizsa.

Od 19 listopada 1939 we Francji, w Paryżu wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony do 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Od marca do 19 czerwca 1940 w Legii Oficerskiej w Niort.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

Po upadku Francji ewakuowany, od 22 czerwca w Plymouth (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, od 30 września 1940 przydzielony do 11 pociągu pancernego 4 Dywizjonu Pociągów Pancernych, od 25 marca 1942 w 1 Dywizjonie Pociągów Pancernych.

Od 22 czerwca do 9 listopada 1942 w 1 Kolumnie Samochodów Sanitarnych, następnie instruktor w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej i Motorowej.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

dr Andrzej Suchcitz – Wywiad Armii Krajowej
źródło: Koło Byłych Żołnierzy Armii Krajowej – Oddział Londyn
www.polishresistance-ak.org

Cichociemny

Prawdopodobna siedziba szkoły wywiadu w Glasgow

Wielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów).

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)” (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w wywiadzie, od 8 grudnia 1942 przeniesiony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 22 grudnia 1942 w Audley End przez szefa Oddziału VI (Specjalnego), ppłk dypl. Michała Protasewicza ps. Rawa. Przydzielony jako instruktor ds. „legend” na kursie odprawowym, następnie kierownik referatu bezpieczeństwa i kontrwywiadu Oddziału VI SNW. Zarządzeniem szefa Oddziału VI, ppłk dypl. Protasewicza, przestał pełnić te obowiązki 8 lutego 1944. Skierowany do STS 46 w celu odebrania wyposażenia skoczka, od 16 lutego 1944 w pogotowiu do przerzutu do Polski. Z początkiem 1944 przerzucony na stację wyczekiwania Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy). Awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 1 marca 1944.

Stefan Mayer – relacja nt. szkolenia Cichociemnych oficerów wywiadu
źródło: Instytut Piłsudskiego w Londynie, Kolekcja akt Stefana Mayera, zespół nr 100, teczka nr 709/100/113

Brindisi_1-300x199 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 8/9 kwietnia 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 7” (dowódca operacji: F/L Kazimierz Wünsche, ekipa skoczków nr: XXXVII), z samolotu Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Zbigniew Szostak, pilot – F/L Jacek Błocki / nawigator – F/L Kazimierz Wünsche / radiotelegrafista – F/S Józef Witek / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Wileniec / strzelec – F/S Stanisław Malczyk / despatcher – F/S Stanisław Jarecki). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz: Lista Krzystka

Consolidated B-24 Liberator

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Jodła” 134 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w widłach Pilicy i Wisły, w okolicach miejscowości Paprotnia, Łękawica, 12 km od stacji kolejowej Dobieszyn. Razem z nim skoczyli: mjr. dypl. Jan Kamieński ps. Cozas, ppor. Tadeusz Kobyliński ps. Hiena oraz kurier ppor. Wiktor Karamać ps. Kabel. Skoczkowie przerzucili 300 tys. dolarów w banknotach oraz 2,4 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK, a także pas z pieniędzmi dla Delegatury Rządu. Zrzucono także w czterech nalotach dwanaście zasobników oraz sześć paczek. Zrzut w godz. 00.25 – 00.55, samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 9 godzin 40 minut.

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

„Dn. 8/9.IV.44. startowała druga operacja. Przebieg: – L.dz. 559/73. Depesza – szyfr. Dn. 9.IV.1944. Lawina [gen. Tadeusz Komorowski, dowódca AK] KKP/S. Wczoraj z zadysponowanych dwadzieścia 2262 [samolotów] – zefir siedemnaście do Was i jeden do Czech. Wykonane u Was dwanaście i jeden do Czech. Po jednym na 2568 [placówki odbiorcze] – POLANA, WILK, ZYDEL, JODŁA, MIRT, PALMA, SITO, TCHÓRZ, TASAK i BORÓWKA oraz dwa na bast. [bastion – placówka odbiorcza zdolna przyjąć jednej nocy zrzut z więcej niż jednego samolotu] NIL. Wszystkie 2262 wróciły. Wykaz pieniędzy i poczty w cz.II. [w części drugiej depeszy], 7904 [zasobników zrzutowych] i paczek w cz. III.

Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. RP 14198

Na bast. JASKÓŁKA dałem dwa 2262 – dla obu bast. dał sygnał zagrożenia – czerwone światło. Jeden 7689 na 2568 [placówkę odbiorczą] zapas. PALMA, drugi wrócił. 2569 RAKIETA ani też zapas. ŚCIGACZ nie dały ani 1944 [sygnału świetlnego placówki odbiorczej] ani 1482 [światła lampy sygnalizacyjnej nr 1]. Drugi 2262 na bast. POLANA wykonał zrzut na bast. WILK, bo POLANA dała mu 1944 Panna [sygnał świetlny placówki odbiorczej wskazujący kierunek wiatru] i dwie różne litery [dwie różne litery – hasła]. 2568 SAMOWAR i BUK albo nie dały 1944 i 1482 albo 2262 zbłądziły. Na 2568 OLEANDER 2262 wrócił ze startu. Drugi 2262 na bast. TCHÓRZ dostał 1944 ale ustąpił pierwszemu swej kolejki do zrzutu. Potem bast. nie dał mu ani 1944 ani 1482. Uwaga: nie nadawać litery rozpozn. [hasła] światłem czerwonym – zawsze tylko białym. Na bast. WILK zbyt dużo latarek migało – może być tylko jedna 1482 i biała – inaczej pomyłki w odczytaniu litery. Duże pożary w Chełmie i Hrubieszowie oraz ogień art. Uwaga. Wanda trzy, trzy [radiostacja o kryptonimie Wanda 33] dała bilę [depeszę operacyjną] że bast. POLANA przyjął jeden 2103 [zrzut]. Nadałem bilę – POLANA 482 – sześć – 482 POLANA oraz TOPAZ 260 – jeden – 260 TOPAZ. Łączę od Jutrzenka [Główna Baza Przerzutowa w Latiano nieopodal Brindisi] dla Was gorące życzenia w dn. Wielkiejnocy (…).” (s. 283/287/305)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

Jerzy Straszak – „Szkoła szpiegów”
w: Zeszyty Historyczne nr 115, s. 122 – 144, Instytut Literacki, Paryż 1996

Po skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, następnie od maja do lipca 1944 przydzielony do Oddziału II (wywiad, kontrwywiad) Komendy Głównej AK, do komórki kontrwywiadu „997/R”, rozpracowującej niemieckie organy bezpieczeństwa. Jego zadaniem było rozpracowanie dekonspiracji (tzw. wsyp) ekspozytur wywiadowczych w polskich bazach pod okupacją niemiecką oraz w bazach poza okupacją niemiecką, m.in. na Bałkanach.

Maciej Żuczkowski – Wywiad Armii Krajowej
w: Pamięć.pl nr 4-5/2012, Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, s. 44 – 49

Powstanie Warszawskie

W Powstaniu Warszawskim jako oficer Oddziału II Komendy Głównej AK, referat 997/R (kontrwywiad).

Walczył w Śródmieściu i na Powiślu. Po kapitulacji Powstania pozostał w Warszawie, następnie w Kielcach, Krakowie oraz Częstochowie. Pod koniec wojny w Koniecpolu.

Grzegorz Trzyna – Tadeusz Starzyński (1903-1970), broszura IPN, Szczecin 2019

Po wojnie

Pozostał w konspiracji, działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj oraz Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość. Od marca 1945 podjął pracę jako radca w Ministerstwie Poczt i Telegrafów w Warszawie, prezes Związku Zawodowego Pocztowców. M.in. dostarczał fałszywe dokumenty (dowody) ministerstwa działaczom WiN.

26 listopada 1945 aresztowany przez funkcjonariuszy UB, w ciężkim śledztwie przesłuchiwany oraz torturowany (m.in. uszkodzono jelito) m.in. przez Józefa Różańskiego (Józef Goldberg) oraz Adama Humera. Wskutek tortur w marcu 1947 poddany operacji chirurgicznej (wycięto zwieracz), przeprowadzonej przez więzionych niemieckich lekarzy, zbrodniarzy wojennych. W czerwcu 1947 próbował po raz pierwszy popełnić samobójstwo.

29_wiezienie-Warszawa-Mokotow-2-250x167 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Cela więzienia Warszawa Mokotów

Oskarżony o to, że „na terenie Warszawy, Poznania, Łodzi i Berlina w celu usunięcia przemocą ustanowionych organów władzy zwierzchniej narodu, zagarnięcia ich władzy i zmiany ustroju państwa polskiego brał udział w nielegalnych związkach „Armia Krajowa” – „Delegatura Sił Zbrojnych” i „Wolność i Niezawisłość” (…) gromadził dokumenty i wiadomości stanowiące tajemnicę państwową i wojskową (…) bez prawnego zezwolenia władzy przechowywał broń palną – pistolet „Colt”, kaliber 7,65 (…) do Wojska Polskiego się nie zgłosił (…) używał za autentyczne podrobione dokumenty na zmyślone nazwisko Parowski Tadeusz oraz zbywał legitymacje Ministerstwa Poczt i Telegrafów in blanco dla członków nielegalnych organizacji”.

17 września 1946 skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na 15 lat więzienia. 15 listopada 1946 Najwyższy Sąd Wojskowy wskutek apelacji prokuratora skierował sprawę do ponownego rozpoznania. 28 listopada 1946 przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie (obradujący w gabinecie naczelnika więzienia na Mokotowie) skazany na śmierć. „Pomyłkowo” wyprowadzony na egzekucję.

Wskutek ponownej rewizji prokuratora, 19 grudnia 1947 Najwyższy Sąd Wojskowy skierował sprawę do ponownego rozpoznania. 27 kwietnia 1948 przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie ponownie skazany na 15 lat więzienia.

Osadzony w więzieniu we Wronkach w pojedynczej celi (przebywał w niej ok. 7,5 roku). W 1949 poddany trzeciej operacji spowodowanej koniecznością leczenia skutków tortur, w jej wyniku spowodowano porażenie splotu nerwowego, niedowład prawej nogi, wypadanie jelit oraz martwicę. W marcu 1950 próbował po raz drugi popełnić samobójstwo przez zażycie kilkudziesięciu tabletek nasennych.

KPT-T-STARZYNSKI-201x300 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

kpt. Tadeusz Starzyński ps. Ślepowron
źródło: Biuro Historii i Tradycji Policji KGP

26 stycznia 1955 zwolniony z więzienia na roczne leczenie ze względu na zły stan zdrowia, będący konsekwencją tortur. Po wyjściu z więzienia dwukrotnie operowany. 4 maja 1956 Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy, po ogłoszonej amnestii, zmniejszył wyrok do 10 lat oraz zwolnił z odbywania pozostałej jego części.

7 września 1957 Sąd Najwyższy w Warszawie uchylił wcześniejsze wyroki oraz wznowił postępowanie, przekazując sprawę do ponownego rozpoznania, wskazując m.in. iż „w toku postępowania stosowane były (…) niedozwolone metody śledztwa w celu wymuszenia (…) wyjaśnień niezgodnych z prawdą” oraz „rozprawa z dnia 17 września 1946 r. odbyła się w więzieniu, co również rzuca niekorzystne światło na formy postępowania karnego w tej sprawie (…) Sąd nie przesłuchał nawet świadków wskazanych przez obronę oskarżonego, aczkolwiek świadków tych dopuścił”.

13 marca 1958 Sąd Najwyższy uznał za nieważne postanowienie SN z 7 września 1957 i przekazał sprawę Najwyższemu Sądowi Wojskowemu. 18 grudnia 1958 Zgromadzenie Sędziów Najwyższego Sądu Wojskowego w Warszawie w trybie nadzoru sądowego uchyliło wyroki WSR oraz NSW i umorzyło postępowanie.

Od 1959 na dożywotniej rencie wojskowej, podjął pracę jako pracownik techniczny w Centrali Technicznej i Związku Spółdzielni Inwalidów. Od 1967 na emeryturze. Zmarł 26 kwietnia 1970 w Warszawie, pochowany na Starych Powązkach – kw. 247, rz. 5, gr. 10.

Grzegorz Trzyna – Powrót „Ślepowrona”
w: Biuletyn IPN nr 6 (139) czerwiec 2017, s. 156 – 160

Andrzej Pepłoński – Współdziałanie Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza
z Secret Intelligence Service w okresie II wojny światowej
w: Słupskie Studia Historyczne 2003 r. nr 10, s. 149-165

Wkład polskiego wywiadu w 1945 ocenił oficer łącznikowy MI6 (1940-1946) komandor Wilfred Dunderdale:
„Spośród 45 770 raportów wywiadowczych z okupowanej Europy, które dotarły w czasie wojny do aliantów,
22 047, czyli 48 procent pochodziło ze źródeł polskich (…)
Wynika z tego, że w ciągu ostatnich pięciu lat polscy agenci w Europie pracowali bez przerwy
i że dostarczyli oni, mimo wielkiego zagrożenia dla siebie i swoich rodzin,
wielką ilość materiału wszelkiego rodzaju i obejmującego wiele tematów.”

W 2004 oraz w 2005 opublikowano obszerne ustalenia Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej
pt. Polsko – brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej
(wyd. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2004, 2005 ISBN 83-89115-11-5 oraz ISBN 83-89115-37-9.

W 2005 roku brytyjski rząd oficjalnie potwierdził
że ok. połowa tajnych raportów dla aliantów z okupowanej Europy pochodziła od Polaków.
W wywiadzie AK pełniło służbę 37 Cichociemnych

Awanse

podporucznik – ze starszeństwem od 1 września 1930
porucznik – ze starszeństwem od 1 marca 1944
kapitan

Ordery i odznaczenia

Życie rodzinne

Syn Henryka, przedstawiciela handlowego firmy „Norblin” oraz Marii z domu Bekanowskiej. W 1926 zawarł związek małżeński z Marią z domu Parowską (1902-1984), absolwentką KUL, prawniczką. Mieli syna Andrzeja (1927-1979) elektronika oraz córkę Jadwigę (1930-2010), biologa, genetyka, histopatologa.

Upamiętnienie

tablica-cc-Palac_Mostowskich-266x350 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Tablica – Pałac Mostowskich

W 1991 na elewacji Pałacu Mostowskich w Warszawie (obecnie siedziba Komendy Stołecznej Policji) odsłonięto tablicę ku czci Cichociemnych – oficerów i podoficerów Policji Państwowej.

cc-Starzynski-Tadeusz-tablica-KWP-Szczecin-212x350 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Tablica – Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie źródło: KWP Szczecin

Na tablicy upamiętniono: mjr cc Bolesława Kontryma ps. Żmudzin, mjr cc Zygmunta Milewicza ps. Róg, mjr cc Jana Piwnika ps. Ponury, kpt. cc Franciszka Cieplika ps. Hatrak, kpt. cc Piotra Szewczyka ps. Czer, rtm. cc Józefa Zabielskiego ps. Żbik, por. cc Tadeusza Starzyńskiego ps. Ślepowron, ppor. cc Tadeusza Kobylińskiego ps. Hiena, plut. cc Michała Paradę ps. Mapa.

Cichociemny Zygmunt Milewicz nie był oficerem Policji Państwowej, ale w kampanii wrześniowej 1939 został przydzielony do Wojewódzkiej Komendy Policji Państwowej w Krakowie. Ponadto czterech Cichociemnych wywodziło się z rodzin policyjnych: kpt. cc Marian Leśkiewicz, syn starszego przodownika policji, kpt. cc Michal Nowakowski, syn komisarza Policji Państwowej, kpt cc Stanisław Skowroński ps. Widelec, syn komendanta posterunku Policji oraz kpt. cc Henryk Zachmost ps. Zorza, syn policjanta.

We wsi Grabów nad Pilicą odsłonięto głaz z tablicą upamiętniającą Cichociemnych zrzuconych w operacji „Weller 7”.

5 lutego 2019 został patronem Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie, w jej siedzibie (na pierwszym piętrze) odsłonięto tablicę pamiątkową

Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski
40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921:

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Tadeusz Starzyński - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

Źródła:

informacje własne (archiwum portalu)
Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0270)
Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 4, s. 198-204, Zwierzyniec – Rzeszów 2011, Obywatelskie Stowarzyszenie Ostoja, ISBN 978-83-933857-0-6
Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Jędrzej Tucholski – Cichociemni, s. 414, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, s. 188-189, Wojskowy Instytut Historyczny

Zobacz także – biogram w Wikipedii

Zbigniew Specylak – Cichociemny

ps.: „Tur 2”, „Głaz 2”

Zbigniew Edward Specylak po wojnie Specylak-Skrzypecki, vel Zbigniew Skrzypecki

Zwykły Znak Spadochronowy nr 4437

Specylak-Zbigniew-elitadywersji-org-185x250 Zbigniew Specylak - Cichociemny

kpt. cc Zbigniew Specylak
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej
© CC BY elitadywersji.org

ur. 13 października 1912 we Lwowie (obecnie Ukraina), zm. 27 kwietnia 1978 we Wrocławiu – kapitan artylerii, inżynier, oficer Wojska Polskiego, Armii Polskiej gen. Andersa, Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień sowieckich łagrów nad rzeką Onega (1940-1942), więzień NKWD, UB (1948), Cichociemny

Znajomość języków: francuski, ruski; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: spadochronowy, odprawowy (Ośrodek Wyszkoleniowy nr 10, Ostuni), i in. W dniu wybuchu wojny miał 26 lat 10 miesięcy; w dacie skoku do Polski 31 lat 9 miesięcy. Syn kasjera

Spis treści:

II wojna światowa
Cichociemny
Powstanie Warszawskie
Po wojnie
Awanse i odznaczenia
Życie rodzinne

Od 1918 uczył się w szkole powszechnej we Lwowie, następnie w gimnazjum matematyczno – przyrodniczym, w 1931 zdał egzamin dojrzałości. W 1931 podjął studia na Wydziale Mechaniczno – Elektrycznym Politechniki Lwowskiej.

Od września 1933 uczestnik kursu Szkoły Podchorążych Rezerwy Wojsk Łączności w Zegrzu, po jej ukończeniu w lipcu 1934 przydzielony jako dowódca plutonu 3 kompanii telegraficznej 9 Pułku Piechoty Legionów w Zamościu. Od października 1934 słuchacz Oficerskiej Szkoły Artylerii w Toruniu, po jej ukończeniu awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 17 października 1936. Przydzielony jako dowódca plutonu szkoły podoficerskiej, oficer ogniowy 1 baterii, pełniący obowiązki dowódcy 1 baterii 3 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów w Zamościu.

II wojna światowa

represje-sowieckie-wobec-Polakow-300x213 Zbigniew Specylak - Cichociemny

Represje sowieckie wobec Polaków
źródło: pamiec.pl

W kampanii wrześniowej 1939 dowódca 1 baterii 54 Dywizjonu Artylerii Lekkiej, walczył na szlaku Brześć nad Bugiem – Pińsk – Złoczów oraz w obronie Lwowa. 16 września ciężko ranny, postrzelony w kręgosłup, do 26 września w 101 Szpitalu Polowym we Lwowie, następnie z obawy przed aresztowaniem leczony poza szpitalem.

15 grudnia 1939 wstąpił do Związku Walki Zbrojnej (ZWZ-2) ppłk. Jana Sokołowskiego ps. Trzaska. 24 marca 1940 aresztowany w lokalu konspiracyjnym (na punkcie kontaktowym) przez NKWD, osadzony we Lwowie, zesłany do łagru nad rzeką Onega. Pracował niewolniczo przy budowie Kanału Białomorskiego, 22 czerwca statkiem z Archangielska miał zostać zesłany do kolejnego łagru.

Po układzie Sikorski – Majski 16 marca 1942 zwolniony z łagru. 16 kwietnia w Guzar wstąpił do Armi Polskiej gen. Andersa, przydzielony jako adiutant dowódcy dywizjonu artylerii w Ośrodku Organizacyjnym Armii Zapasowej. Od 22 lipca jako oficer zwiadowczy 2 dywizjonu 7 Pułku Artylerii Ciężkiej.

miejsca-zeslan-Polakow-300x172 Zbigniew Specylak - Cichociemny

GUŁ-ag – mapa zesłań, pracy i straceń Polaków

Po ewakuacji armii do Iranu, od 12 sierpnia 1942 pod dowództwem brytyjskim w Iranie, Iraku, Palestynie, Egipcie. Od 12 sierpnia w obozie ewakuacyjnym w Pahlevi (Iran), od 2 października w związku z chorobą do 9 listopada w brytyjskim szpitalu nr 18 w Teheranie. Do 28 października 1943 dowódca 3 baterii 11 Pułku Artylerii Ciężkiej, także oficer zwiadowczy pułku, kwatermistrz oraz adiutant pułku. Awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 1 stycznia 1943. Od 7 grudnia 1942 uczestnik kursu dowódców baterii oraz oficerów operacyjnych w Ośrodku Wyszkolenia Artylerii, po jego ukończeniu 28 stycznia 1943 przydzielony ponownie do 3 baterii 11 Pułku Artylerii Ciężkiej.

Grzegorz Skrukwa – Armia Andersa – nadzieja dla Polaków w ZSRR
w: Zesłaniec, 2008, nr. 34, s. 29 – 40

Andrzej Wojtaszak – Armia Polska w ZSRR
w: Zesłaniec, 2007, nr 32, s. 89 – 106

Cichociemny

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)” (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

Consolidated B-24 Liberator

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 14 lutego 1944 w Ostuni (Włochy) przez komendanta bazy, oficera Oddziału VI (Specjalnego), płk Leopolda Krizara ps. Czeremosz. Awansowany na stopień kapitana ze starszeństwem od 31 maja 1944.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 30/31 lipca 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Jacek 1” (dowódca operacji: F/L Stanisław Daniel, ekipa skoczków nr: LVIII), z samolotu Liberator KG-890 „S” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/S Zbigniew Szostak / nawigator – F/L Stanisław Daniel / radiotelegrafista – F/S Józef Witek / strzelec – W/O Stanisław Malczyk / i in.). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz: Lista Krzystka

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Solnica” 110 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Polana, 7 km od Grodziska Mazowieckiego. Razem z nim skoczyli: ppłk. Jacek Bętkowski ps. Topór 2, kpt. Franciszek Malik ps. Piorun 2, por. Stanisław Ossowski ps. Jastrzębiec 2, por. Julian Piotrowski ps. Rewera 2, ppor. Władysław Śmietanko ps. Cypr. Był to czwarty lot tej ekipy, w poprzednich (10/11 maja, 19/20 maja, 30/31 maja) nie można było wykonać zadania. Operacja zrzutowa w nocy 10/11 maja 1944 oznaczona była kryptonimem „Weller 28”, w składzie ekipy zamiast Cichociemnego Władysława Śmietanko był mjr Jan Szaciłło. Skoczkowie przerzucili 444,9 tys. dolarów w banknotach, 14,4 tys. dolarów w złocie oraz 260 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także wraz ze skoczkami dwanaście zasobników oraz osiem paczek, w sześciu nalotach na placówkę odbiorczą, w godz. 00.52 – 01.10.

Tej nocy przeprowadzono także nieudaną operację „Jurek-1”, podczas której z samolotu „Halifax” JP-220 „C” (załoga: pilot – W/O Henryk Jastrzębski, pilot – W/O Jan Cholewa, nawigator – F/O Stanisław Kleybor, radiotelegrafista – W/O Edmund Marchlewski, despatcher – F/S Antoni Imielski, mechanik – F/S Emil Szczerba, strzelec – F/S Tadeusz Ruman) na bastion „Noteć” 117 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), położony w widłach Luciąży i Pilicy, 10 km od stacji kolejowej Piotrków, w okolicy miejscowości Łazy Duże, miało skoczyć 6 skoczków: ppor. mar Jerzy Straszak ps. Osęka, por. Stefan Mitan ps. Nemo, kpt. Stanisław Wieliczko ps. Czerwony oraz 3 skoczków, których dane nie są znane. Załoga nie odnalazła placówki i zawróciła do bazy, ta ekipa skoczków nie została przerzucona do Polski w innej operacji.

Tej nocy przeprowadzono również nieudaną operację „Staszek-1”, podczas której z samolotu „Liberator” KG-827 „U” (załoga: pilot – F/L Jan Mioduchowski, pilot – F/L Zygmunt Radecki, nawigator – F/L Edmund Helwig, radiotelegrafista – W/O Franciszek Obuch, mechanik – Sgt. Marian Baran, strzelec – W/O Edward Stasiak, strzelec – F/S Tadeusz Piziura) na bastion „Klosz” 108 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), położony 23 km na południe od Grójca, w okolicy miejscowości Przybyszew, Helenów, miało skoczyć 6 skoczków: por. mar Lech Buntkowski ps. Stanica, por. mar. Bernard Kierzkowski ps. Okoń, ppor. Kazimierz Czerwiński ps. Bryzga oraz 3 skoczków, których dane nie są znane. Mógł wśród nich być por. mar. Aleksander Charłoziński ps. Chart, który 6 lipca przeniesiony został na stację oczekiwania „A”. Załoga nie odnalazła placówki i zawróciła do bazy, ta ekipa skoczków nie została przerzucona do Polski w innej operacji, za wyjątkiem Cichociemnego Kazimierza Czerwińskiego, który skoczył do Polski w nocy 18/19 listopada 1944 w operacji lotniczej „Kazik 2”.

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

Jacek Bętkowski: (…) Trzeci raz. (…) Musi się udać, bo już zaczynają się z nas koledzy nabijać, nazywając naszą ekipę „Latający Holender” (…) Po raz czwarty. (…) Jesteśmy w tym samym składzie: „Piorun”, „Jastrzębiec”, „Tur”, „Rewera” i radiotelegrafista. Zabieram także dwa pasy z dolarami i młynarkami. Sporo tego. Każdy z nas ma dwa steny. Przyrzekam sobie, że tym razem nie wrócimy. Lecimy wzdłuż Wisły. Wszędzie blackout. W Warszawie również. Ale wreszcie są światła. Samolot kołuje. Action Station – Go, Go, Go, Go! Skaczą wszyscy, jak było ustalone. Nareszcie i ja rzucam się w dziurę. Szarpnięcie – spadochron się otworzył i lekko opadam w dół. Rozglądam się, jest krzyż ze świateł, tylko dość daleko i w prawo w skos. Zniosło mnie poważnie od placówki. Patrzę pod nogi, ziemia zbliża się gwałtownie. Robię przewrotkę, zrzucam spadochron. Nareszcie stało się, jestem w kraju. Jacek Bętkowski – Do czterech razy sztuka?, w: Drogi Cichociemnych, Bellona Warszawa 2013, ISBN 978-83-11-11807-2, s. 105-108

Po skoku 1 sierpnia 1944 dotarł do Warszawy, do mieszkania Stefanii Dowgiałło ps. Stefa, przy ul. Natolińskiej 6/17.

por. cc Julian Piotrowski – Z Brindisi pod Grodzisk Mazowiecki
w: Biuletyn Stowarzyszenia Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari
Warszawa, kwiecień – czerwiec 2004 r., nr 2, s. 40 – 43

Powstanie Warszawskie

W Powstaniu Warszawskim początkowo bez przydziału, następnie w Zgrupowaniu „Sławbora” Podobwodu Śródmieście – Południe. Od 13 sierpnia na Górnym Czerniakowie, jako zastępca mjr Zygmunta Netzera ps. Krystek, dowódcy Zgrupowania „Kryska” oraz dowódca 1 Batalionu „Tur” o liczebności ok. 680 żołnierzy. Walczył w Śródmieściu Południowym,m.in. w nocy 9/10 sierpnia na placówce przy ul. Wiejskiej 11, wraz z plutonem por. Józefa Romana ps. Ziuk odparł Niemców atakujących z Izby Przemysłowo – Handlowej. Uczestnik ciężkich walk w rejonie ulic: Okrąg, Ludna, Solec, Gwardzistów, Czerniakowska, Przemysłowa, Górnośląska. 12 września objął dowodzenie Zgrupowaniem”Kryska”, po ciężko rannym dowódcy.

13 września ciężko ranny w głowę, po wybuchu pocisku czołgowego w piwnicy domu na rogu ul. Czerniakowskiej i Łazienkowskiej, obok bursy im. G. Piramowicza (lub przy ul. Solec 1). Przez kilka dni w szpitalu powstańczym na ul. Zgórnej, w nocy 18/19 września wraz z innymi rannymi transportowany pontonem na drugi brzeg Wisły, ostrzelany przez Niemców, zniesiony pod most Poniatowskiego, 21 września uratowany przez piaskarzy z Pragi. Do 15 marca 1945 na leczeniu w sowieckim szpitalu polowym w Otwocku, następnie w 62 szpitalu polowym 1 Armii LWP w Lublinie, m.in. przeszedł operację trepanacji czaszki.

Po wojnie

Od lutego 1946 do grudnia 1947 technik elektryk w Spółdzielni Budownictwa Przemysłowego w Sopocie, od 15 sierpnia 1948 do 3 września 1949 kierownik robót w Gdańsku. Aresztowany przez UB pod zarzutem organizowania przerzutów przez granicę, przez sześć miesięcy osadzony w więzieniu.

Od 1948 podjął studia na Wydziale Budownictwa Politechniki Gdańskiej, w 1957 obronił dyplom inżyniera elektryka na Politechnice Warszawskiej, w 1963 uzyskał uprawnienia budowlane w zakresie instalacji i urządzeń elektrycznych budownictwa przemysłowego. Od 1950 kierownik robót elektrycznych Wrocławskiego Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego nr 1, od 11 stycznia 1963 kierownik Wydziału Produkcji Pomocniczej, zastępca naczelnego inżyniera ds. produkcji pomocniczej, technolog, główny specjalista ds. technologii w Przedsiębiorstwie Produkcji i Montażu Urządzeń Elektrycznych Budownictwa „Elektromontaż” we Wrocławiu. Od 30 czerwca 1976 na rencie. Zmarł 27 kwietnia 1978 we Wrocławiu, pochowany na cmentarzu przy ul. Bujwida.

Awanse

podporucznik – ze starszeństwem od 17 października 1936
porucznik – ze starszeństwem od 1 stycznia 1943
kapitan – ze starszeństwem od 31 maja 1944

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Virtuti Militari
Krzyż Walecznych – dwukrotnie

Życie rodzinne

Syn Mariana, kasjera oraz Józefy z domu Lisieckiej. W 1945 zawarł związek małżeński z Jadwigą z domu Böchm (1912-1983), podporucznik, oficer oświatowy 62 szpitala wojennego 1 Armii LWP. Mieli syna Bogusława (ur. 1949) inżyniera architekta oraz córkę Joannę (ur. 1951) magister geologii.

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Zbigniew Specylak - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Zbigniew Specylak - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

Źródła:

informacje własne (archiwum portalu)
Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0266
Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, s. 169-171, Rzeszów 1996, wyd. Abres, 1996, ISBN 83-902499-5-2
Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny

Zobacz także – biogram w Wikipedii

1 2

Tag Archives: Riposta

Zrzuty – sezony operacyjne, placówki odbiorcze

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Sezony operacyjne:

Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk:

Wykaz placówek odbiorczych

Źródła:

Zrzuty – 1943 / 1944

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Sezon operacyjny Intonacja

Sezon operacyjny „Intonacja” – operacje lotnicze 1943:

3 operacje – styczeń 1943 (10 CC)

8 operacji – luty 1943: (30 CC)

9 operacji – marzec 1943: (29 CC)

Sezon operacyjny Riposta

Sezon operacyjny „Riposta” – operacje lotnicze 1943:

10 operacji – wrzesień 1943: (28 CC)

1 operacja – październik 1943

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Riposta” (trasa północna):

Sezon operacyjny „Riposta” – operacje lotnicze 1944:

16 operacji – kwiecień 1944: (55 CC)

8 operacji – maj 1944 (41 CC)

2 operacje – lipiec 1944 (10 CC)

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Riposta” (trasa południowa):

Sezon operacyjny Odwet

sezon operacyjny „Odwet” – operacje lotnicze 1944:

1 operacja – wrzesień 1944 (6 CC)

2 operacje – październik 1944 (12 CC)

2 operacje – listopad 1944 (7 CC)

2 operacje – grudzień 1944 (7 CC)

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Odwet”:

Brytyjska misja wojskowa „Freston”:

Źródła:

Zrzuty – 1941 / 1942

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej.

Okres próbny

sezon próbny – operacje lotnicze 1941:

Pierwsza operacja zrzutowa – luty 1941

1 operacja zrzutowa – listopad 1941

1 operacja zrzutowa – grudzień 1941

sezon próbny – operacje lotnicze 1942:

1 operacja zrzutowa – styczeń 1942

4 operacje zrzutowe – marzec 1942 (21 CC)

1 operacja zrzutowa – kwiecień 1942

Sezon operacyjny Intonacja

sezon operacyjny „Intonacja” – operacje lotnicze 1942:

4 operacje zrzutowe – wrzesień 1942 (21 CC)

5 operacji zrzutowych – październik 1942 (19 CC)

Lokalizacja placówek odbiorczych – sezony: próbny, „Intonacja”:

Źródła:

Zrzuty

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Lotniska

Łączność lotnicza z Polską

Oddział VI (Specjalny) – Wsparcie lotnicze:

Okres próbny

Sezon operacyjny Intonacja

Sezon operacyjny Riposta

Sezon operacyjny Odwet

Techniki przerzutu zaopatrzenia dla Armii Krajowej:

Zrzuty ogółem

Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk:

Organizacja zrzutów

Współpraca z SOE

Technika skoku

Spadochroniarze zrzuceni do Polsk:

luty – grudzień 1941 (3 zrzuty)

styczeń – kwiecień 1942 (6 zrzutów)

wrzesień – październik 1942 (9 zrzutów)

styczeń – marzec 1943 (20 zrzutów)

wrzesień – październik 1943 (11 zrzutów)

kwiecień – maj 1944 (24 zrzuty)

lipiec – grudzień 1944 (9 zrzutów)

luty 1941 – listopad 1944

Operacja Freston 26/27-12-1944

Zawartość zasobników i paczek

Źródła:

Tadeusz Starzyński – Cichociemny

II wojna światowa

Cichociemny

W 2004 oraz w 2005 opublikowano obszerne ustalenia Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej
pt. Polsko – brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej
(wyd. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2004, 2005 ISBN 83-89115-11-5 oraz ISBN 83-89115-37-9.

W 2005 roku brytyjski rząd oficjalnie potwierdził
że ok. połowa tajnych raportów dla aliantów z okupowanej Europy pochodziła od Polaków.
W wywiadzie AK pełniło służbę 37 Cichociemnych

Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski
40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921: