Archiwa Gauge - Cichociemni elita dywersji

Operacja Gauge

Operacja zrzutowa – Gauge

mjr / ppłk dypl.
Jan Jaźwiński

W nocy z wtorku na środę 26/27 stycznia 1943, w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Gauge” do okupowanej Polski skoczyło czterech Cichociemnych – żołnierzy Armii Krajowej w służbie specjalnej.

Od początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Operacje zrzutowe planowano w ścisłej współpracy z Komendą Główną Armii Krajowej (która organizowała odbiór zrzutów w okupowanej Polsce) oraz brytyjską organizacją rządową Special Operations Executive (SOE, Kierownictwo Operacji Specjalnych) – która użyczała Polakom samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich).

Oddział VI (Specjalny) zajmował się organizacją zrzutów, ich przyjmowanie odbywało się wg. ustalonego „Planu czuwania”. Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach). Przed rozpoczęciem sezonu operacyjnego Wydział S (Specjalny) w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza przekazywał do zajmującej się zrzutami w Komendzie Głównej Armii Krajowej komórki „Syrena” dane o aktualnych zasięgach samolotów. W oparciu o te dane sporządzano dwutygodniowy „Plan czuwania” placówek odbiorczych (zrzutowisk) na terenie Kraju. W każdym rejonie czuwały kolejno po cztery serie placówek przez cztery dni. Wydział S informował „Syrenę” o planowanych operacjach lotniczych, liczbie skoczków oraz zaopatrzenia (zasobniki, paczki oraz niekiedy tzw. bagażniki, czyli zaopatrzenie zabierane bezpośrednio przez skoczków, w specjalnych doczepianych do nich workach).

Zrzuty organizowano w czterech tzw. sezonach operacyjnych: próbnym (od 15 lutego 1941 do 30 kwietnia 1942), „Intonacja” (od 1 sierpnia 1942 do 30 kwietnia 1943), „Riposta” (od 1 sierpnia 1943 do 31 lipca 1944) oraz „Odwet” (od 1 sierpnia do 31 grudnia 1944).

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

1941 – 3 operacje / 8 CC: luty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC) | 1942 – 15 operacji / 72 CC: styczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC) | 1943 – 31 operacji / 99 CC: styczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC) | 1944 – 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) | (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

sezon „Intonacja”, operacja: „Gauge”

Do okupowanej Polski skoczyli Cichociemni – żołnierze Armii Krajowej w służbie specjalnej:

cc-Tajchman-Michal-201x250 Operacja Gauge

mjr obs. lot. Michał Tajchman

kpt. / mjr obs. lot. cc Michał Tajchman ps. „Mikita”, „Tyran”, vel Michał Szpunar, vel Wincenty Luskowski, ur. 7 września 1910 w Wysokiej (powiat łańcucki), zm. 4 sierpnia 1944 w Warszawie – major obserwator lotnictwa, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Wydziału Lotnictwa Oddziału III Komendy Głównej AK, uczestnik wielu operacji bombowych nad kontynentem, strzelec w lotach specjalnych SOE do Polski, uczestnik Powstania Warszawskiego, cichociemny

Znajomość języków: brak danych; szkolenia (kursy): m.in. sztabów lotniczych (Londyn), dywersyjno – strzelecki (STS 25a, Garramour), podstaw wywiadu (STS 34, Bealieu), spadochronowy (STS 51, Ringway), odprawowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 28 lat; w dacie skoku do Polski 32 lata. Syn rolnika i tkacza

mjr Wacław Pijanowski

kpt. / mjr cc Wacław Jan Pijanowski ps. „Dym”, „Raźny”, vel Wacław Ptaszyński, vel Wojciech Ptaszyński, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0088, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1531, ur. 21 stycznia 1906 w Siedlowie (powiat opoczyński), zm. 5 kwietnia 1995 w Londynie (Wielka Brytania) – major lotnictwa, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (Polskie Siły Powietrzne), Armii Krajowej, Komendy Głównej AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, kierownik oraz wykładowca konspiracyjnego Kursu Młodszych Dowódców Lotnictwa, cichociemny

Znajomość języków: rosyjski; szkolenia (kursy): m.in.: sztabów lotniczych, dywersyjno – strzelecki (STS 25 a, Garramour), podstaw wywiadu (STS 31, STS 34, Bealieu), spadochronowy (Ringway, STS 51), walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 33 lata; w dacie skoku do Polski 37 lat. Syn młynarza, właściciela dóbr ziemskich

Adrian-Florian-KOL_023_0001-186x250 Operacja Gauge

kpt. Florian Adrian

kpt. cc Florian Edmund Adrian ps. „Florek”, „Liberator”, „Libra”, vel Franciszek Akrunowicz, vel Edmund Neuman, vel Czesław Wawerski, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0096, ur. 8 listopada 1913 w Bydgoszczy, poległ zamordowany 23 czerwca 1944 w Suchedniowie – kapitan, harcerz, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, Armii Krajowej, Wydziału Lotniczego Oddziału II Komendy Głównej AK, referatu lotniczego Komendy Okręgu Kielce AK, zamordowany przez gestapo (1944), autor maksymy Cichociemnych – „Wywalcz Jej wolność lub zgiń!”, cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, angielski, francuski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Garramor), sztabów lotniczych (Londyn), podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), spadochronowy (STS 51, Ringway), walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 25 lat; w dacie skoku do Polski 29 lat

Soltys-Stanislaw-KOL_023_0265-200x250 Operacja Gauge

por. Stanisław Sołtys

ppor. / por. cc Stanisław Sołtys ps. „Sowa”, „Wójt”, Stanisław Lechnicki vel Mirecki, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0842, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1638, ur. 1 grudnia 1921 w Warszawie, poległ zamordowany przez Niemców z gestapo 8 czerwca 1944 w Rzeszowie – porucznik piechoty, harcerz, żołnierz Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, dowódca Kedywu Obwodu Nisko-Stalowa Wola AK, oficer odbioru zrzutów Komendy Okręgu Kraków AK, więziony, torturowany i zamordowany przez gestapo (1944), cichociemny

Znajomość języków: niemiecki; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), sabotażu przemysłowego (STS 18), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End) i in. W dniu wybuchu wojny miał 17 lat; w dacie skoku do Polski 21 lat. Syn legionisty oraz działaczki harcerskiej i plebiscytowej

Lotnisko RAF, Tempsford

Samolot Halifax DT-727 „K” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/S/ Karol Twardawa, pilot – P/O Kazimierz Szrajer / nawigator – F/O Radomir Walczak / radiotelegrafista – P/O Briscoe – RAF / mechanik pokładowy – Sgt. Zygmunt Jaworski / strzelec – F/S Romuald Małachowski / despatcher – Sgt. Ignacy Adamczyk) wystartował o godz. 18.45 z lotniska RAF Tempsford. Dowódca operacji: F/O Radomir Walczak, ekipa skoczków nr: XIX.

Zrzut na placówkę odbiorczą „Żubr” 208 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w rejonie miejscowości Promnik (na skraju lasu) 14 km od Kielc. Skoczkowie przerzucili 357 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK oraz pocztę nr 5000 A i B. Nie zrzucono zasobników wskutek usterki wyrzutników. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 13 godzin.

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczego wsparcia dla Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

„O godz. 17.30, po 4 zmianach rozkazu, ustalono, że idzie ekipa GAUGE z containerami ekipy MALLET (brak czasu na zmianę ładunku) i załoga por. Walczaka – było to najwłaściwsze rozwiązanie. Ostatecznie wystartowała: – ekipa GAUGE – nawigator por. Walczak, plac. odb. Żubr (208), zapasowa Wół (207), godz. 18.45 – TMP z Kraju bardzo dobre.

Dnia 27.I. por. Walczak wrócił. Zrzut został wykonany na plac. odb. Żubr, 1944 [sygnał świetlny] dobrze widoczny. Zrzucono 4-ch skoczków, osiem pasów z dol. w banknotach – 357.000 dol. i poczta Nr. 5000 A. i B. Zasobniki niewyrzucone – zawiódł wyrzutnik.” (s. 138)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

Trasy lotów ze zrzutami Cichociemnych oraz materiałowymi:

Początkowo Cichociemnych przerzucano z brytyjskich lotnisk RAF: Foulsham (2), Linton-on-Ouse (2), Leakenheath (9), Newmarket (2), Stradishall (6). Kilku Cichociemnych prawdopodobnie przerzucono z lotniska RAF Grottaglie. Od 27 marca 1942 do 21 września 1943 samoloty startowały z lotniska RAF Tempsford – w 43 operacjach lotniczych SOE przerzuciły do okupowanej Polski 158 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe). Od 22 grudnia 1943 do końca 1944 samoloty startowały z lotniska Campo Casale k. Brindisi – w operacjach SOE przerzuciły do okupowanej Polski 133 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe).

Niestety, w tych operacjach byliśmy uzależnieni od brytyjskiego SOE, które użyczało nam samolotów oraz stale ograniczało loty ze zrzutami do Polski. Brytyjską politykę można zasadnie zdefiniować jako „kroplówka zrzutowa” dla Armii Krajowej… Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ogółem na 430 zaplanowanych (uzgodnionych z SOE) lotów do Polski wykonano tylko 229, czyli trochę ponad połowę. Zasadne jest zatem założenie, że wielkość zrzutów do Polski mogłaby być dwukrotnie większa, gdyby Brytyjczycy dotrzymywali słowa…

Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

„Bagażnik” skoczka

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej.

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Przerzucono do Polski 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

Operacje przerzutowe do Kraju – sprawozdania (wszystkie sezony operacyjne)
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

Zobacz także:

Informacje nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii – Lista Krzystka

Źródła:

Informacje własne (archiwum portalu)
Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
Jan Jaźwiński – Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3

Zrzuty – ekipy skoczków

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Spis treści:

Wstęp
Wykaz ekip Cichociemnych

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

cc-skoczek-176x300 Zrzuty - ekipy skoczków

kombinezon Cichociemnych

Ogółem zrzucono do Polski 64 ekipy skoczków. Ekipę stanowił zespół osób (Cichociemnych, także kurierów) zestawiony do przerzutu jednym samolotem. Ekipy nie miały nazw (za wyjątkiem jednej), oznaczano je kolejnymi numerami rzymskimi. Ostatnią ekipę (misja brytyjska) jednak wyjątkowo oznaczono nie numerem, ale nazwą: Freston, tożsamą z nazwą operacji lotniczej.

Skaczących spadochroniarzy Cichociemnych nazywano początkowo chomikami (od pseudonimu jednego z inicjatorów łączności z Krajem, Jana Górskiego ps. Chomik), zrzutkami, ptaszkami, skoczkami. Nazwa Cichociemni przyjęła się z czasem. Skaczących kurierów nazywano podobnie jak Cichociemnych, ale najczęściej kociakami (od nazwiska ministra Stanisława Kota).

37-550-1-1-150x150 Zrzuty - ekipy skoczków

skoczek po wylądowaniu
w zbiorach NAC

Numery ekip nie zawsze były przypisane do jednej operacji lotniczej, w której skoczków przerzucano do Kraju. Jedną ekipę składającą się z kilku, nawet kilkunastu skoczków, niejednokrotnie zrzucano do Polski tej samej nocy – ale kilkoma samolotami, w ramach różnych operacji lotniczych.

Składy ekip podajemy w kolejności alfabetycznej (bez kurierów). Jedna z ekip (nie ma w wykazie) składała się tylko z dwóch kurierów.

Wykaz ekip Cichociemnych

numeracja ekip przyjęta przez Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Numer arabski	Numer O.VI. SNW	Skład ekipy	Operacja lotnicza	Data zrzutu	Start	Samolot
0	0	Krzymowski Stanisław Zabielski Józef	Adolphus	1941-02-15/16	Newmarket	Whitley Z-6473
1	I	Bidziński Niemir Piwnik Jan	Ruction	1941-11-07/08	Linton-on-Ouse	Halifax L-9612
2	II	Jurecki Marian Kalenkiewicz Maciej Świątkowski Andrzej Paczkowski Alfred	Jacket	1941-12-27/28	Lakenheath	Halifax L-9618 "W"
3	III	Klimowski Tadeusz Krajewski Henryk Marek Jan Piasecki Zbigniew Smela Jan	Shirt	1942-01-06/07	Lakenheat	Halifax L-9618 "W"
4	IV	Jankowski Stanisław Kochański Jan Milewicz Zygmunt Piątkowski Bohdan Pukacki Franciszek Rogowski Jan	Collar	1942-03-03/04	Stradishall	Halifax L-9618 "W"
5	V	Bąkiewicz Zbigniew Łada Lech Niedzielski Rafał Rostek Jan Śmigielski Tadeusz	Boot	1942-03-27/28	Tempsford	Halifax L-9613 "V"
6	VI	Majewicz Stefan Motylewicz Piotr Sokołowski Jerzy Sokołowski Tadeusz	Legging	1942-03-30/31	Tempsford	Halifax L-9613 "V"
7	VII	Gilowski Stanisław Ipohorski Lenkiewicz Wiesław Jokiel Jan Kułakowski Aleksander Spychalski Józef Zalewski Janusz	Belt	1942-03-30/31	Tempsford	Halifax L-9618 "W"
8	VIII	Boryczka Adam Cetys Teodor Kożuchowski Henryk Mich Stefan Romaszkan Roman Zawadzki Alfred	Cravat	1942-04-08/09	Tempsford	Halifax L-9618 "W"
9	IX	Lech Jan Policiewicz Zygmunt Sędziak Stanisław Ściegienny Wincenty	Rheumatism	1942-09-03/04	Tempsford	Halifax W-7774 "T"
10	X	Jabłoński Bolesław Kochański Władysław Rybka Franciszek Winter Stanisław Woźniak Jan	Chickenpox	1942-09-01/02	Tempsford	Halifax W-7775 "R"
11	XI	Eckhardt Mieczysław Fijałka Michał Kontrym Bolesław Kopisto Wacław Łagoda Hieronim Zub Zdanowicz Leonard	Smallpox	1942-09-01/02	Tempsford	Halifax W-7773 "S"
12	XII	Grycz Jan Kozłowski Julian Michalczewski Wincenty Smolski Kazimierz Zaorski Wacław Zarembiński Wiktor	Measles	1942-09-03/04	Tempsford	Halifax W-7773 "S"
13	XIII	Borys Adam Kotorowicz Stanisław Żelkowski Bronisław	Hammer	1942-10-01/02	Tempsford	Halifax W-1229 "A"
14	XIV	Gołębiewski Marian Jagielski Stanisław Jakubowski Ewaryst Klimowicz Władysław Kowalski Jerzy Poznański Jan	Gimlet	1942-10-01/02	Tempsford	Halifax W-7774 "T"
15	XV	Kaszyński Eugeniusz Linowski Artur Szwiec Waldemar Trybus Adam	Chisel	1942-10-01/02	Tempsford	Halifax W-7776 "U"
16	XVI	Jastrzębski Antoni Stocki Tadeusz Szubiński Władysław	Lathe	1942-10-02/03	Tempsford	Halifax W-7773 "S"
17	XVII	Bichniewicz Jerzy Hencel Stanisław Szpakowicz Wiesław	Pliers	1942-10-29/30	Tempsford	Halifax W-7773 "S"
18	XVIII	Bator Ignacy Gaworski Tadeusz Rudkowski Roman	Brace	1943-01-25/26	Tempsford	Halifax DT-727 "K"
18	XVIII	Grun Bronisław Kwarciński Mieczysław Miciek Władysław	Screwdriver	1943-01-25/26	Tempsford	Halifax DT-726 "H"
19	XIX	Adrian Florian Pijanowski Wacław Sołtys Stanisław Tajchman Michał	Gauge	1943-01-26/27	Tempsford	Halifax DT-727 "K"
20	XX	Mostowiec Marian Olszewski Stanisław Ratajski Leszek	Rasp	1943-02-16/17	Tempsford	Halifax DT-726 "H"
20	XX	Busłowicz Michał Januszkiewicz Henryk Odrowąż Szukiewicz Bolesław Pilch Adolf	Saw	1943-02-16/17	Tempsford	Halifax DT-725 "J"
20	XX	Burdziński Tadeusz Dzikielewski Feliks Kazimierczak Stanisław Parada Michał	Vice	1943-02-16/17	Tempsford	Halifax DT-727 "K"
21	XXI	Benedyk Tadeusz Szewczyk Piotr	Floor	1943-02-17/18	Tempsford	Halifax DT-627 "P"
21	XXI	Iglewski Antoni Jaworski Tadeusz Wiśniewski Władysław Żychiewicz Antoni Piotr	Wall	1943-02-17/18	Tempsford	Halifax DT-725 "J"
22	XXII	Człapka Kazimierz Nowak Piotr Pieniak Czesław	Spokeshave	1943-02-19/20	Tempsford	Halifax DT-620 "T"
23	XXIII	Krokay Walery Nuszkiewicz Ryszard Pic Witold Witkowski Ludwik	File	1943-02-20/21	Tempsford	Halifax DT-726 "H"
23	XXIII	Garczyński Marian Jachciński Henryk Rydzewski Lech Rzepka Kazimierz	Rivet	1943-02-20/21	Tempsford	Halifax DT-620 "T"
24	XXIV	Jurkiewicz Longin Koprowski Franciszek Lipiński Wojciech Messing Janusz	Brick	1943-03-13/14	Tempsford	Halifax DT-627 "P"
24	XXIV	Riedl Adam Kolasiński Stanisław Zabierek Lech	Door	1943-03-13/14	Tempsford	Halifax BB-281 "O"
24	XXIV	Hörl Jan Iranek Osmecki Kazimierz Rossiński Czesław Strumpf Witold	Stock	1943-03-13/14	Tempsford	Halifax DT-726 "H"
24	XXIV	Farenholc Oskar Prądzyński Janusz Rostworowski Jan Scheller Czarny Edwin	Tile	1943-03-13/14	Tempsford	Halifax DT-725 "J"
24	XXIV	Chmielowski Antoni Ignaszak Stefan Jasieński Stefan Maksyś Władysław	Window	1943-03-13/14	Tempsford	Halifax HR-666 "E"
25	XXV	Górski Jan Jarosz Janusz Stołyhwo Olgierd	Step	1943-03-14/15	Tempsford	Halifax DT-543 "G"
26	XXVI	Kowalski Jerzy Łoś Ezechiel	Attic	1943-03-16/17	Tempsford	Halifax DT-727 "K"
27	XXVII	Konstanty Ignacy Pluta Wilhelm Wiącek Wiktor	Beam	1943-03-19/20	Tempsford	Halifax BB-340 "D"
28	XXVIII	Chyliński Eugeniusz Twardy Zbigniew	Cellar	1943-03-24/25	Tempsford	Halifax DT-727 "K"
29	XXIX	Polończyk Bolesław Serafiński Fryderyk Zawacka Elżbieta	Neon 4	1943-09-09/10	Tempsford	Halifax JD-171 "P"
30	XXX	Peszke Zdzisław Poliszuk Jarosław Zyga Ryszard	Neon 6	1943-09-14/15	Tempsford	Halifax BB-309 "T"
30	XXX	Fuhrman Kazimierz Wiszniowski Roman Żaak Franciszek	Neon 7	1943-09-14/15	Tempsford	Halifax JD-362 "L"
30	XXX	Kujawiński Stanisław Makarenko Anatol Żakowicz Józef	Neon 8	1943-09-14/15	Tempsford	Halifax JD-158 "W"
30	XXX	Lewko Kazimierz Skowroński Ryszard Siakiewicz Władysław	Neon 9	1943-09-14/15	Tempsford	Halifax JD-269 "Q"
30	XXX	Chmieloch Ryszard Nowacki Józef Ostrowiński Henryk	Neon 10	1943-09-14/15	Tempsford	Halifax JD-319 "A"
31	XXXI	Dekutowski Hieronim Rachwał Bronisław	Neon 1	1943-09-16/17	Tempsford	Halifax BB-378 "D"
31	XXXI	Gołuński Norbert Wiszniewski Otton Żórawski Bogusław	Neon 2	1943-09-16/17	Tempsford	Halifax JN-911 "Z"
31	XXXI	Kryszczukajtis Mirosław Wiechuła Bernard	Neon 3	1943-09-16/17	Tempsford	Halifax BB-309 "T"
32	XXXII	Seeman Tadeusz Skowroński Stanisław Zapotoczny Stanisław	Neon 5	1943-09-21/22	Tempsford	Halifax LW-276 "E"
33	XXXIII	Klocek Niewęgłowski Włodzimierz Wilczewski Michał	Oxygen 8	1943-10-18/19	Foulsham	Halifax JD-362 "L"
34	XXXIV	Biedrzycki Stanisław Bieżuński Jan Pokładecki Marian Sawicki Zygmunt	Weller 5	1944-04-03/04	Brindisi	Halifax JP-207 "E"
35	XXXV	Kiwer Edward Jackiewicz Bolesław Raczkowski Stanisław Wiechuła Ludwik	Weller 4	1944-04-08/09	Brindisi	Halifax LW-284 "T"
36	XXXVI	Hauptman Władysław Niepla Kazimierz Sztrom Jerzy Zachmost Henryk	Weller 6	1944-04-08/09	Brindisi	Halifax JP-207 "E"
37	XXXVII	Kamieński Jan Kobyliński Tadeusz Starzyński Tadeusz	Weller 7	1944-04-08/09	Brindisi	Liberator BZ0965 "S"
38	XXXVIII	Kowalik Edward Gromnicki Zygmunt Łakomy Albin Majorkiewicz Felicjan	Weller 1	1944-04-9/10	Brindisi	Halifax JP-180 "V"
39	XXXIX	Bałuk Stefan Łastowski Benon Runge Tadeusz	Weller 2	1944-04-09/10	Brindisi	Liberator BZ-965 "S"
40	XL	Bazała Leon Gałacki Adolf Piekarski Aleksander Piotrowski Edward	Weller 3	1944-04-12/13	Brindisi	Halifax JP-180 "V"
41	XLI	Benrad Adam Mrazek Zbigniew Żelechowski Tadeusz	Weller 14	1944-04-12/13	Brindisi	Halifax JW-272 "D"
42	XLII	Kamiński Bronisław Lech Włodzimierz Niemczycki Jerzy Wątróbski Józef	Weller 11	1944-04-14/15	Brindisi	Halifax JP-180 "V"
43	XLIII	Łopianowski Narcyz Kostuch Tomasz	Wildhorn I (MOST 1)	1944-04-15/16	Brindisi	Dakota FD-919 "I"
44	XLIV	Czaykowski Andrzej Skwierczyński Leopold Szydłowski Adam	Weller 10	1944-04-16/17	Brindisi	Halifax JP-222 "E"
45	XLV	Heczko Kalinowski Gustaw Kuczyński Marian Tarnawski Aleksander	Weller 12	1944-04-16/17	Brindisi	Halifax JP-181 "C"
46	XLVI	Buyno Jerzy Harasymowicz Stanisław Psykała Mieczysław Szymański Jerzy	Weller 15	1944-04-16/17	Brindisi	Halifax JP-236 "A"
47	XLVII	Biały Jan Iszkowski Jerzy Lewkowicz Bronisław Marynowski Edmund	Weller 21	1944-04-27/28	Brindisi	Liberator EV-978 "R"
48	XLVIII	Cieplik Franciszek Osuchowski Kazimierz Skrochowski Jan Szternal Kazimierz	Weller 16	1944-04-30/05-01	Brindisi	Liberator BZ-965 'S"
49	XLIX	Jaworski Tadeusz Stanisław Luszowicz Zdzisław Nosek Antoni Nowodworski Cezary Szczepański Mieczysław Trojanowski Czesław	Weller 17	1944-05-04/05	Brindisi	Halifax JP-177 "P"
50	L	Bogusławski Prus Andrzej Dąbrowski Adam Krasiński Adam Walter Jan Whitehead Alfred Zając Józef	Weller 26	1944-05-04/05	Brindisi	Liberator BZ-965 'S"
51	LI	Bernaczyk - Słoński Kazimierz Bienias Jan Kwiatkowski Bohdan Straszyński Zdzisław Ulm Zygmunt	Weller 27	1944-05-10/11	Grottaglie ?	Liberator EV-978 "R"
52	LII	Dziadosz Rudolf Fortuna Ludwik Lewandowski Aleksander Serafin Jan Winiarski Zdzisław	Weller 18	1944-05-19/20	Brindisi	Liberator BZ-965 'S"
53	LIII	Golarz Teleszyński Marian Grodzicki Krzysztof Marecki Władysław Okulicki Leopold Waruszyński Zbigniew Wierzejski Tomasz	Weller 29	1944-05-21/22	Brindisi	Halifax JP-222 "E"
54	LIV	Konik Bronisław Matula Zbigniew Nowakowski Michał Pokultinis Alfred Wilczkiewicz Zbigniew	Weller 23	1944-05-24/25	Brindisi	Halifax JP-180 "V"
55	LV	Bielski Romuald Kossakowski Tadeusz	Wildhorn II (MOST 2)	1944-05-29/30	Brindisi	Dakota KG-477 "V"
56	LVI	Łojkiewicz Adolf Klinicki Maksymilian Pentz Karol Perekładowski Feliks Tomaszewski Tadeusz Trondowski Stanisław	Weller 30	1944-05-30/31	Brindisi	Halifax JP-222 "E"
57	LVII	Bilski Kazimierz Jeziorański Nowak Jan Starzyński Leszek Wolniak Bogusław	Wildhorn III (MOST 3)	1944-07-25/26	Brindisi	Dakota KG-477 "V"
58	LVIII	Bętkowski Jacek Malik Franciszek Ossowski Stanisław Piotrowski Julian Specylak Skrzypecki Zbigniew Śmietanko Władysław	Jacek 1	1944-07-30/31	Brindisi	Liberator KG-890 "S"
59	LIX	Nakoniecznikoff Klukowski Przemysław Leśkiewicz Marian Sikorski Zenon Sokół Tadeusz Stpiczyński Aleksander Śliwa Kazimierz	Przemek 1	1944-09-21/22	Brindisi	Liberator KG-834 "U"
60	LX	Emir Hassan Jerzy Krizar Leopold Nadolczak Bruno Makagonow Makagon Aleksander Przybylik Stefan Rudkowski Roman	Poldek 1	1944-10-16/17	Brindisi	Liberator KH-151 "S"
60	LX	Flont Władysław Godzik Władysław Hoffman Teodor Kobyliński Wacław Pękała Górski Mieczysław Różycki Jan	Wacek 1	1944-10-16/17	Brindisi	Liberator KG-994 "R"
61	LXI	Czerwiński Kazimierz	Kazik 2	1944-11-18/19	Brindisi	Liberator KG-994 "R"
62	LXII	Bystrzycki Przemysław Bzdawka Bernard Mackus Adam Mazur Stanisław Raszplewicz Kazimierz Skowron Marian	Kazik 1	1944-11-22/23	Brindisi	Liberator KG-994 "R"
63	LXIII	Czepczak Górecki Bronisław Dmowski Stanisław Matysko Jan Parczewski Jan Sroczyński Zdzisław Uklański Witold	Staszek 2	1944-12-26/27	Brindisi	Liberator BZ 965 "V"
64	Freston	Duane T. Hudson Peter R. C. Solly-Flood Peter Kemp Donald Galbraith Pospieszalski Antoni vel. Anthony Currie	Freston brytyjska misja wojskowa	1944-12-26/27	Brindisi	Liberator KG-994 "R"

zobacz – wykaz zrzutów Cichociemnych

zobacz – sezony operacyjne

zobacz – zrzuty

CICHOCIEMNI (The Silent Unseen) – patriotic rap MC Sobieski, muzyka: Patryk Bielewicz, production: Anima Villis

do góry strony

Źródła:

informacje własne
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6
Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
Andrzej Olejko, Krzysztof Mroczkowski – Szachownice nad okupowaną Europą, Libra, Rzeszów 2011, ISBN 978-83-89183-69-9

Michał Tajchman – Cichociemny

ps.: „Mikita”, „Tyran”

vel Michał Szpunar, vel Wincenty Luskowski

Tajchman-Michal-elitadywersji-org-178x250 Michał Tajchman - Cichociemny

mjr obs. lot. cc Michał Tajchman
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej
© CC BY elitadywersji.org

ur. 7 września 1910 w Wysokiej (powiat łańcucki), zm. 4 sierpnia 1944 w Warszawie – major obserwator lotnictwa, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Wydziału Lotnictwa Oddziału III Komendy Głównej AK, uczestnik wielu operacji bombowych nad kontynentem, strzelec w lotach specjalnych SOE do Polski, uczestnik Powstania Warszawskiego, Cichociemny

Znajomość języków: brak danych; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: dywersyjno – strzelecki (STS 25a, Garramour), spadochronowy (STS 51, Ringway), odprawowy; uzupełniające: podstaw wywiadu (STS 34, Bealieu), sztabów lotniczych (Londyn), i in. W dniu wybuchu wojny miał 28 lat 11 miesięcy; w dacie skoku do Polski 32 lata 4 miesiące. Syn rolnika i tkacza

Spis treści:

II wojna światowa
Cichociemny
Powstanie Warszawskie
Awanse i odznaczenia
Życie rodzinne

Uczył się w szkole powszechnej w Wysokiej, od 1921 w humanistycznym Państwowym Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Łańcucie. W 1931 zdał egzamin dojrzałości. Działał w Przysposobieniu Wojskowym. Od 1 października 1931 w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 2 w Biedrusku, po jej ukończeniu, od 1 października 1932 w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Po jej ukończeniu, awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 15 sierpnia 1934.

odznaka-instruktor-PW-II-stopnia-300x287 Michał Tajchman - Cichociemny

odznaka PW II stopnia

Przydzielony jako młodszy oficer w 24 i 22 eskadrze liniowej 2 Pułku Lotniczego w Krakowie. Od sierpnia do października 1934 uczestnik kursu szybowcowego w Ustianowej. Awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 19 marca 1938. Od października do grudnia 1938 uczestnik kursu meteorologicznego w Instytucie Meteorologicznym w Warszawie. Od 19 listopada 1938 uczestnik kampanii zaolziańskiej w 24 eskadrze liniowej 2 Pułku Lotniczego w Krakowie. Od 1 sierpnia 1939 dowódca stacji meteorologicznej 2 Pułku Lotniczego w Krakowie.

II wojna światowa

Michal-Tajchman-ps.-Mikita-180x250 Michał Tajchman - Cichociemny

źródło: zbiory Andrzeja Borcza

W kampanii wrześniowej 1939 do 3 września dowódca stacji meteo w bazie 2 Pułku Lotniczego w Krakowie, następnie ewakuowany do Lwowa. Po wkroczeniu wojsk sowieckich, 17 września o godz. 17, na rozkaz płk. pil. Bolesława Stachonia, dowódcy lotnictwa i obrony przeciwlotniczej Armii „Pomorze” wraz z podwładnymi stacji meteo oraz elewami Szkoły Podchorążych Lotnictwa przekroczył w Śniatyniu granicę z Rumunią. Od 21 września we Frecatii jako opiekun Szkoły.

Od 27 września w Statinie, następnie przez Dragasani, Bukareszt dotarł 5 listopada do Balcic (Rumunia), później przez Maltę 13 listopada do Marsylii (Francja). 26 listopada 1939 w Lyonie wstąpił do Polskich Sił Powietrznych.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

TAJCHMAN-Michał-kpt-lot-291x400 Michał Tajchman - Cichociemny

mjr Michał Tajchman

Po upadku Francji ewakuowany, 27 czerwca 1940 dotarł do Liverpoolu (Wielka Brytania). Od 1 lipca w 301 Dywizjonie Bombowym Ziemi Pomorskiej „Obrońców Warszawy” w Blackpool, od 13 sierpnia w ośrodku szkoleniowym w Benson. Od 21 września 1940 w bazie RAF w Penrhos, od 5 grudnia w dywizjonie 110 w Ringway.

Od 7 grudnia w jednostce dowodzenia Sił Powietrznych w Cardiff, następnie w Gatwick, od 6 stycznia 1941 ponownie w Cardiff, następnie na kursie strzelców pokładowych w West Freugh. Od 14 lutego 1941 przydzielony do 301 Dywizjonu Bombowego Ziemi Pomorskiej, od 15 sierpnia w szkole artyleryjskiej w Castle Kennedy. Od 11 września w 138 Dywizjonie RAF w Linton, od 3 stycznia 1942 w Stradishal. Uczestnik wielu operacji bombowych nad kontynentem, wykonał 26 lotów bojowych jako tylny strzelec. 11 sierpnia 1941 odznaczony Virtuti Militari, czterokrotnie Krzyżem Walecznych, awansowany na stopień kapitana ze starszeństwem od 1 września 1941. Jako strzelec uczestniczył w lotach specjalnych SOE do Polski, m.in. w operacjach zrzutowych Cichociemnych: „Jacket”, „Shirt”, „Collar”.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

Cichociemny

Handley Page Halifax

Wielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów).

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)” (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

Tempsford-300x222 Michał Tajchman - Cichociemny

Lotnisko RAF, Tempsford

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w lotnictwie, uczestnik kursów: w Wydziale Studiów Inspektoratu Lotnictwa (1 kwietnia – 4 sierpnia 1942), sztabów lotniczych w Londynie (5 sierpnia – 26 września 1942), odprawowego (26 września – 31 października 1942) . Zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 3 kwietnia 1942 w Londynie, Od 31 października 1942 na stacji wyczekiwania (na lot do Polski).

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 26/27 stycznia 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Gauge” (dowódca operacji: F/O Radomir Walczak, ekipa skoczków nr: XIX), z samolotu Halifax DT-727 „K” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/S/ Karol Twardawa, pilot – P/O Kazimierz Szrajer / nawigator – F/O Radomir Walczak / radiotelegrafista – P/O Briscoe – RAF / mechanik pokładowy – Sgt. Zygmunt Jaworski / strzelec – F/S Romuald Małachowski / despatcher – Sgt. Ignacy Adamczyk). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz: Lista Krzystka

Start o godz. 18.45 z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Żubr” 208 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w rejonie miejscowości Promnik (na skraju lasu) 14 km od Kielc. Razem z nim skoczyli: kpt. Florian Adrian ps. Liberator, kpt. Wacław Pijanowski ps. Dym, ppor. Stanisław Sołtys ps. Sowa. Skoczkowie przerzucili 357 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK oraz pocztę nr 5000 A i B. Nie zrzucono zasobników wskutek usterki wyrzutników. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 13 godzin.

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

„O godz. 17.30, po 4 zmianach rozkazu, ustalono, że idzie ekipa GAUGE z containerami ekipy MALLET (brak czasu na zmianę ładunku) i załoga por. Walczaka – było to najwłaściwsze rozwiązanie. Ostatecznie wystartowała: – ekipa GAUGE – nawigator por. Walczak, plac. odb. Żubr (208), zapasowa Wół (207), godz. 18.45 – TMP z Kraju bardzo dobre.

Dnia 27.I. por. Walczak wrócił. Zrzut został wykonany na plac. odb. Żubr, 1944 [sygnał świetlny] dobrze widoczny. Zrzucono 4-ch skoczków, osiem pasów z dol. w banknotach – 357.000 dol. i poczta Nr. 5000 A. i B. Zasobniki niewyrzucone – zawiódł wyrzutnik.” (s. 138)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

Po skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, następnie przydzielony do Wydziału Lotnictwa Oddziału III Komendy Głównej AK, od czerwca 1943 kierownik referatu lotniczego Oddziału III Komendy Obszaru Warszawa AK. Wraz z płk. Adamem Kurowskim ps. Artur, kpt. NN ps. Bukowski oraz por. Kazimierzem Chorzewskim ps. Żubr współautor opracowań nt. zastosowania nowoczesnego sprzętu lotniczego w działalności konspiracyjnej. Awansowany na stopień majora ze starszeństwem od 1 września 1943.

Powstanie Warszawskie

cukiernia-lardelich-polna-30-300x202 Michał Tajchman - Cichociemny

Warszawa, Polna 30

W Powstaniu Warszawskim jako kierownik referatu lotnictwa Komendy Obszaru Warszawskiego AK. Poległ 4 sierpnia 1944 wraz z żoną i dzieckiem, prawdopodobnie po wyjściu z płonącego budynku Lardellich przy ul. Polnej 30, wkrótce po zajęciu go przez Niemców. Niektóre relacje wskazują, że miał zostać aresztowany razem z Cichociemnym Ignacym Batorem.

Według mniej prawdopodobnych innych relacji, w pierwszych dniach Powstania zamordowany przez Niemców w gmachu Gestapo w Warszawie, przy Al. Szucha. Według Polish Air Force Association in Great Britain mógł zostać zamordowany przez bezpiekę 9 maja 1946, na co ma wskazywać „Odpis skrócony aktu zejścia”, wystawiony 5 listopada 1946 przez Urząd Stanu Cywilnego Warszawa Śródmieście (nr I 4850/49).

Awanse

podporucznik – ze starszeństwem od 15 sierpnia 1934
porucznik – ze starszeństwem od 19 marca 1938
kapitan – ze starszeństwem od 1 września 1941
major – ze starszeństwem od 1 września 1943

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – 11 sierpnia 1941
Krzyż Walecznych – czterokrotnie
Medal Lotniczy – czterokrotnie
Medal Wojska

Życie rodzinne

Syn Michała, rolnika i tkacza oraz Małgorzaty z domu Szpunar. W 1943 zawarł związek małżeński z Małgorzatą z domu Lardelli. Mieli córkę Elżbietę Marię (ur. 1944).

Miał brata Józefa (1914-1944) kpr ZWZ-AK ps. Słowik, uczestnika wielu akcji bojowych, m.in. zdobycia niemieckiego magazynu z bronią i amunicją w Nienadowej (2/3 marca 1942), odbicia więźniów z posterunku pomocniczej policji ukraińskiej w Żołyni (24/25 kwietnia 1943), ataku na posterunek pomocniczej policji ukraińskiej w Sieniawie (25-26 czerwca 1943) oraz akcji rozbicia koszar junackich w Pełkiniach (31 grudnia 1943/1 stycznia 1944). Ranny w boju podczas akcji „Burza” pod Łańcutem z końcem lipca 1944, po walce ujęty przez niemiecką żandarmerię i zastrzelony.

Upamiętnienie

PL_Warsaw_st_Hyacinth_church_cichociemni_commemorative_plaque-229x300 Michał Tajchman - Cichociemny

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych Cichociemnych

CC-tablica-JW-GROM-204x300 Michał Tajchman - Cichociemny

tablica upamiętniająca poległych Cichociemnych w Sali Tradycji JW GROM

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Michał Tajchman - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Michał Tajchman - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

Źródła:

informacje własne (archiwum portalu)
Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0291
Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, s. 188-189, Rzeszów1996, Abres, ISBN 83-902499-5-2
Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Jędrzej Tucholski – Cichociemni, s. 424, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, s. 114, Wojskowy Instytut Historyczny

Zobacz także – biogram w Wikipedii

Stanisław Sołtys – Cichociemny

ps.: „Sowa”, „Wójt”

vel Stanisław Lechnicki vel Mirecki

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0842, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1638

Soltys-Stanislaw-elitadywersji-org-180x250 Stanisław Sołtys - Cichociemny

por. cc Stanisław Sołtys
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej
© CC BY elitadywersji.org

ur. 1 grudnia 1921 w Warszawie, poległ zamordowany przez Niemców z gestapo 8 czerwca 1944 w Rzeszowie – porucznik piechoty, harcerz, żołnierz Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, dowódca Kedywu Obwodu Nisko-Stalowa Wola AK, oficer odbioru zrzutów Komendy Okręgu Kraków AK, więziony, torturowany i zamordowany przez gestapo (1944), Cichociemny

Znajomość języków: niemiecki; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End); uzupełniające: podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), sabotażu przemysłowego (STS 18), i in. W dniu wybuchu wojny miał 17 lat 8 miesięcy; w dacie skoku do Polski 21 lat 1 miesiąc. Syn nauczyciela, uczestnika III Powstania Śląskiego, współpracownika Wojciecha Korfantego, legionisty oraz działaczki harcerskiej i plebiscytowej

Spis treści:

II wojna światowa
Cichociemny
Awanse i odznaczenia
Życie rodzinne

Do 1928 mieszkał w Sulejówku, uczył się w szkole powszechnej. Od 1931 uczył się w Państwowym Gimnazjum Męskim im. J. Kochanowskiego w Radomiu, od 1935 w Liceum i Gimnazjum Humanistycznym im. A. Mickiewicza w Katowicach.

W katowickim gimnazjum działał w Związku Harcerstwa Polskiego, m.in. jako zastępowy II Drużyny Harcerskiej im. T. Kościuszki, a także w samorządzie uczniowskim. W sierpniu 1939 zdał egzamin dojrzałości, zamierzał podjąć studia na Wydziale Hutniczym Akademii Górniczej w Krakowie.