Archiwa Beam - Cichociemni elita dywersji

Operacja Beam

Operacja zrzutowa – Beam

mjr / ppłk dypl.
Jan Jaźwiński

W nocy z piątku na sobotę 19/20 marca 1943, w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Beam” do okupowanej Polski skoczyło trzech Cichociemnych – żołnierzy Armii Krajowej w służbie specjalnej.

Od początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Operacje zrzutowe planowano w ścisłej współpracy z Komendą Główną Armii Krajowej (która organizowała odbiór zrzutów w okupowanej Polsce) oraz brytyjską organizacją rządową Special Operations Executive (SOE, Kierownictwo Operacji Specjalnych) – która użyczała Polakom samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich).

Oddział VI (Specjalny) zajmował się organizacją zrzutów, ich przyjmowanie odbywało się wg. ustalonego „Planu czuwania”. Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach). Przed rozpoczęciem sezonu operacyjnego Wydział S (Specjalny) w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza przekazywał do zajmującej się zrzutami w Komendzie Głównej Armii Krajowej komórki „Syrena” dane o aktualnych zasięgach samolotów. W oparciu o te dane sporządzano dwutygodniowy „Plan czuwania” placówek odbiorczych (zrzutowisk) na terenie Kraju. W każdym rejonie czuwały kolejno po cztery serie placówek przez cztery dni. Wydział S informował „Syrenę” o planowanych operacjach lotniczych, liczbie skoczków oraz zaopatrzenia (zasobniki, paczki oraz niekiedy tzw. bagażniki, czyli zaopatrzenie zabierane bezpośrednio przez skoczków, w specjalnych doczepianych do nich workach).

Zrzuty organizowano w czterech tzw. sezonach operacyjnych: próbnym (od 15 lutego 1941 do 30 kwietnia 1942), „Intonacja” (od 1 sierpnia 1942 do 30 kwietnia 1943), „Riposta” (od 1 sierpnia 1943 do 31 lipca 1944) oraz „Odwet” (od 1 sierpnia do 31 grudnia 1944).

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

1941 – 3 operacje / 8 CC: luty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC) | 1942 – 15 operacji / 72 CC: styczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC) | 1943 – 31 operacji / 99 CC: styczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC) | 1944 – 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) | (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

sezon „Intonacja”, operacja: „Beam”

Do okupowanej Polski skoczyli Cichociemni – żołnierze Armii Krajowej w służbie specjalnej:

Wiacek-Wiktor-KOL_023_0305-181x250 Operacja Beam

por. Wiktor Wiącek

ppor. / por. cc Wiktor Jan Wiącek ps. „Kanarek”, „Czasza”, „Rakoczy”, vel Wiktor Biliński, Zwykły Znak Spadochronowy nr 1217, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1599, ur. 17 sierpnia 1919 w Miechocinie (obecnie Tarnobrzeg), data i miejsce śmierci nieznane – porucznik piechoty, żołnierz Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, oficer Armii Krajowej, Kedywu Okręgu Wilno AK, instruktor dywersji, zastępca dowódcy, dowódca 5 Wileńskiej Brygady AK, uczestnik bitwy o Narvik, więzień NKWD, sowieckich łagrów: Juża (1939), cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, angielski, ukraiński; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Garramour), sabotażu przemysłowego (STS 17, Brickendonbury Manor), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 20 lat; w dacie skoku do Polski 24 lata

Konstanty-Ignacy-KOL_023_0113-183x250 Operacja Beam

ppor. Ignacy Konstanty

ppor. cc Ignacy Jakub Konstanty ps. „Szmaragd”, „Topaz”, vel Ignacy Kwak, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0162, ur. 25 maja 1906 w Chicago (USA), zm. 3 lipca 1972 w Nowym Sączu – podporucznik, nauczyciel, podchorąży Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Okręgu Lublin AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, zbiegł z konwoju do niemieckiego obozu jenieckiego w Pruszkowie, cichociemny

Znajomość języków: niemiecki; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), sabotażu przemysłowego (STS 17, Brickendonbury Manor), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 33 lata; w dacie skoku do Polski 36 lat. Pochodził z rodziny rzemieślniczej, syn rymarza

Pluta-Wilhelm-KOL_023_0216-189x250 Operacja Beam

por. Wilhelm Pluta

ppor. / por. cc Wilhelm Jerzy Pluta ps. „Pion”, „Lupa”, „Jorg”, vel Jerzy Misiak, vel Roman Grabowski, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0110, ur. 5 lutego 1913 w Szopienicach (obecnie dzielnica Katowic), zm. 15 lutego 1986 w Rudzie Śląskiej – porucznik artylerii, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, wywiadu (legalizacja) Armii Krajowej, Wydziału Legalizacji (Centralne Biuro legalizacji) Oddziału I Komendy Głównej AK („Park”, „Leta”, „Izba”), kierownik Pracowni „Dokumenty Podróży”, instruktor Kedywu Okręgu Śląsk AK, cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, angielski, francuski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), wywiadu (Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej, Glasgow), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End) i in. W dniu wybuchu wojny miał 26 lat; w dacie skoku do Polski 30 lat. Syn górnika

Lotnisko RAF, Tempsford

Samolot Halifax BB-340 „D” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/O Jan Polnik, pilot – F/S Bronisław Wojno / nawigator – F/O Jerzy Polkowski / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Chętkowski / i in.) wystartował o godz. 17.45 z lotniska RAF Tempsford. Dowódca operacji: F/O Jerzy Polkowski, ekipa skoczków nr: XXVII

Zrzut na placówkę odbiorczą „Mewa” 958 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Odrowąż, Wielka Dabrówka, 12 km od Opoczna. Zrzucono także sześć zasobników oraz 2 paczki. Samolot szczęśliwie powrócił na lotnisko Driffield w hrabstwie York (Wielka Brytania) po locie trwającym 13 godzin 5 minut.

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

„W dn. 16, 19, 20.III. zostały wysłane następujące loty: Lot Nr.: 45/59, PIPE, (…) 6 paczek: M 1, M 2, M 3, M 4, PLT, R., placówka zasadn. Bratek, zapas. Wrona, nawigator squ/ldr. Boxer, załoga brytyjska, start godz. 18.00; Lot Nr.: 46/60, ekipa ATTIC, ludzie: Baba i 2, (…) 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Żaba, zapas. Rej. 2, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 18.05; Lot Nr.: 47/61, LOCK, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Kaczka, zapas. Wrona, nawigator por. obs. Polkowski, załoga polska, start godz. 17.55; 19.III.43. – z awizowanych przez S.O.E. 7-9 lotów, Lot Nr.: 48/62, ekipa BEAM, ludzie: Kanarek i 2, (…) 6 paczek: 01, 02, 03, 04, PLT, R., placówka zasadn. Mewa, zapas. Jajo, nawigator por. obs. Polkowski, załoga polska, start godz. 17.50; Lot Nr.: 49/63, KEY, 6 paczek: 01, 02, 03, 04, PLT, R., placówka zasadn. Jawor, zapas. Herb, nawigator squ/ldr Boxer, załoga brytyjska, start godz. 17.40; Lot Nr.: 50/64, KNOB, 6 paczek: M 1, M 2, M 3, M 4, PLT, R., placówka zasadn. Osa, zapas. Igła, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 17.35; 20.III. z zapowiedzianych 4 lotów, wystartowały: Lot Nr.: 52/66, GLASS, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Sokół, zapas. Gęś, nawigator por. obs. Gembik, załoga polska, start godz. 17.50; Lot Nr.: 53/67, BASIN, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Rak, zapas. Zatoka, nawigator kpt. obs. Kuźnicki, załoga polska, start godz. 17.55.

W/g relacji nawigatorów: – lot 45/59 wykonany całkowicie na plac. BRATEK, – lot 46/60 wykonany całkowicie na plac. Żaba, – lot 47/61 wykonany całkowicie na plac. KACZKA, – lot 48/62 wykonany całkowicie na plac. Mewa, – lot 49/63 wykonany całkowicie na plac. HERB, plac. JAWOR nie dała 1944 [sygnałów świetlnych], – lot 50/64 wykonany całkowicie na plac. Narcyz, – lot 51/65 powrócił – plac. OSA i IGŁA nie dały 1944, – lot 52/66 wykonany całkowicie na plac. SOKÓŁ, – lot 53/67 zawrócił od 3-go stopnia – nawalił silnik – niedopływała oliwa (…).” (s. 166)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

Trasy lotów ze zrzutami Cichociemnych oraz materiałowymi:

Początkowo Cichociemnych przerzucano z brytyjskich lotnisk RAF: Foulsham (2), Linton-on-Ouse (2), Leakenheath (9), Newmarket (2), Stradishall (6). Kilku Cichociemnych prawdopodobnie przerzucono z lotniska RAF Grottaglie. Od 27 marca 1942 do 21 września 1943 samoloty startowały z lotniska RAF Tempsford – w 43 operacjach lotniczych SOE przerzuciły do okupowanej Polski 158 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe). Od 22 grudnia 1943 do końca 1944 samoloty startowały z lotniska Campo Casale k. Brindisi – w operacjach SOE przerzuciły do okupowanej Polski 133 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe).

Niestety, w tych operacjach byliśmy uzależnieni od brytyjskiego SOE, które użyczało nam samolotów oraz stale ograniczało loty ze zrzutami do Polski. Brytyjską politykę można zasadnie zdefiniować jako „kroplówka zrzutowa” dla Armii Krajowej… Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ogółem na 430 zaplanowanych (uzgodnionych z SOE) lotów do Polski wykonano tylko 229, czyli trochę ponad połowę. Zasadne jest zatem założenie, że wielkość zrzutów do Polski mogłaby być dwukrotnie większa, gdyby Brytyjczycy dotrzymywali słowa…

Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

„Bagażnik” skoczka

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej.

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Przerzucono do Polski 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

Operacje przerzutowe do Kraju – sprawozdania (wszystkie sezony operacyjne)
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

Zobacz także:

Informacje nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii – Lista Krzystka

Źródła:

Informacje własne (archiwum portalu)
Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
Jan Jaźwiński – Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3

Zrzuty – ekipy skoczków

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Spis treści:

Wstęp
Wykaz ekip Cichociemnych

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

cc-skoczek-176x300 Zrzuty - ekipy skoczków

kombinezon Cichociemnych

Ogółem zrzucono do Polski 64 ekipy skoczków. Ekipę stanowił zespół osób (Cichociemnych, także kurierów) zestawiony do przerzutu jednym samolotem. Ekipy nie miały nazw (za wyjątkiem jednej), oznaczano je kolejnymi numerami rzymskimi. Ostatnią ekipę (misja brytyjska) jednak wyjątkowo oznaczono nie numerem, ale nazwą: Freston, tożsamą z nazwą operacji lotniczej.

Skaczących spadochroniarzy Cichociemnych nazywano początkowo chomikami (od pseudonimu jednego z inicjatorów łączności z Krajem, Jana Górskiego ps. Chomik), zrzutkami, ptaszkami, skoczkami. Nazwa Cichociemni przyjęła się z czasem. Skaczących kurierów nazywano podobnie jak Cichociemnych, ale najczęściej kociakami (od nazwiska ministra Stanisława Kota).

37-550-1-1-150x150 Zrzuty - ekipy skoczków

skoczek po wylądowaniu
w zbiorach NAC

Numery ekip nie zawsze były przypisane do jednej operacji lotniczej, w której skoczków przerzucano do Kraju. Jedną ekipę składającą się z kilku, nawet kilkunastu skoczków, niejednokrotnie zrzucano do Polski tej samej nocy – ale kilkoma samolotami, w ramach różnych operacji lotniczych.

Składy ekip podajemy w kolejności alfabetycznej (bez kurierów). Jedna z ekip (nie ma w wykazie) składała się tylko z dwóch kurierów.

Wykaz ekip Cichociemnych

numeracja ekip przyjęta przez Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Numer arabski	Numer O.VI. SNW	Skład ekipy	Operacja lotnicza	Data zrzutu	Start	Samolot
0	0	Krzymowski Stanisław Zabielski Józef	Adolphus	1941-02-15/16	Newmarket	Whitley Z-6473
1	I	Bidziński Niemir Piwnik Jan	Ruction	1941-11-07/08	Linton-on-Ouse	Halifax L-9612
2	II	Jurecki Marian Kalenkiewicz Maciej Świątkowski Andrzej Paczkowski Alfred	Jacket	1941-12-27/28	Lakenheath	Halifax L-9618 "W"
3	III	Klimowski Tadeusz Krajewski Henryk Marek Jan Piasecki Zbigniew Smela Jan	Shirt	1942-01-06/07	Lakenheat	Halifax L-9618 "W"
4	IV	Jankowski Stanisław Kochański Jan Milewicz Zygmunt Piątkowski Bohdan Pukacki Franciszek Rogowski Jan	Collar	1942-03-03/04	Stradishall	Halifax L-9618 "W"
5	V	Bąkiewicz Zbigniew Łada Lech Niedzielski Rafał Rostek Jan Śmigielski Tadeusz	Boot	1942-03-27/28	Tempsford	Halifax L-9613 "V"
6	VI	Majewicz Stefan Motylewicz Piotr Sokołowski Jerzy Sokołowski Tadeusz	Legging	1942-03-30/31	Tempsford	Halifax L-9613 "V"
7	VII	Gilowski Stanisław Ipohorski Lenkiewicz Wiesław Jokiel Jan Kułakowski Aleksander Spychalski Józef Zalewski Janusz	Belt	1942-03-30/31	Tempsford	Halifax L-9618 "W"
8	VIII	Boryczka Adam Cetys Teodor Kożuchowski Henryk Mich Stefan Romaszkan Roman Zawadzki Alfred	Cravat	1942-04-08/09	Tempsford	Halifax L-9618 "W"
9	IX	Lech Jan Policiewicz Zygmunt Sędziak Stanisław Ściegienny Wincenty	Rheumatism	1942-09-03/04	Tempsford	Halifax W-7774 "T"
10	X	Jabłoński Bolesław Kochański Władysław Rybka Franciszek Winter Stanisław Woźniak Jan	Chickenpox	1942-09-01/02	Tempsford	Halifax W-7775 "R"
11	XI	Eckhardt Mieczysław Fijałka Michał Kontrym Bolesław Kopisto Wacław Łagoda Hieronim Zub Zdanowicz Leonard	Smallpox	1942-09-01/02	Tempsford	Halifax W-7773 "S"
12	XII	Grycz Jan Kozłowski Julian Michalczewski Wincenty Smolski Kazimierz Zaorski Wacław Zarembiński Wiktor	Measles	1942-09-03/04	Tempsford	Halifax W-7773 "S"
13	XIII	Borys Adam Kotorowicz Stanisław Żelkowski Bronisław	Hammer	1942-10-01/02	Tempsford	Halifax W-1229 "A"
14	XIV	Gołębiewski Marian Jagielski Stanisław Jakubowski Ewaryst Klimowicz Władysław Kowalski Jerzy Poznański Jan	Gimlet	1942-10-01/02	Tempsford	Halifax W-7774 "T"
15	XV	Kaszyński Eugeniusz Linowski Artur Szwiec Waldemar Trybus Adam	Chisel	1942-10-01/02	Tempsford	Halifax W-7776 "U"
16	XVI	Jastrzębski Antoni Stocki Tadeusz Szubiński Władysław	Lathe	1942-10-02/03	Tempsford	Halifax W-7773 "S"
17	XVII	Bichniewicz Jerzy Hencel Stanisław Szpakowicz Wiesław	Pliers	1942-10-29/30	Tempsford	Halifax W-7773 "S"
18	XVIII	Bator Ignacy Gaworski Tadeusz Rudkowski Roman	Brace	1943-01-25/26	Tempsford	Halifax DT-727 "K"
18	XVIII	Grun Bronisław Kwarciński Mieczysław Miciek Władysław	Screwdriver	1943-01-25/26	Tempsford	Halifax DT-726 "H"
19	XIX	Adrian Florian Pijanowski Wacław Sołtys Stanisław Tajchman Michał	Gauge	1943-01-26/27	Tempsford	Halifax DT-727 "K"
20	XX	Mostowiec Marian Olszewski Stanisław Ratajski Leszek	Rasp	1943-02-16/17	Tempsford	Halifax DT-726 "H"
20	XX	Busłowicz Michał Januszkiewicz Henryk Odrowąż Szukiewicz Bolesław Pilch Adolf	Saw	1943-02-16/17	Tempsford	Halifax DT-725 "J"
20	XX	Burdziński Tadeusz Dzikielewski Feliks Kazimierczak Stanisław Parada Michał	Vice	1943-02-16/17	Tempsford	Halifax DT-727 "K"
21	XXI	Benedyk Tadeusz Szewczyk Piotr	Floor	1943-02-17/18	Tempsford	Halifax DT-627 "P"
21	XXI	Iglewski Antoni Jaworski Tadeusz Wiśniewski Władysław Żychiewicz Antoni Piotr	Wall	1943-02-17/18	Tempsford	Halifax DT-725 "J"
22	XXII	Człapka Kazimierz Nowak Piotr Pieniak Czesław	Spokeshave	1943-02-19/20	Tempsford	Halifax DT-620 "T"
23	XXIII	Krokay Walery Nuszkiewicz Ryszard Pic Witold Witkowski Ludwik	File	1943-02-20/21	Tempsford	Halifax DT-726 "H"
23	XXIII	Garczyński Marian Jachciński Henryk Rydzewski Lech Rzepka Kazimierz	Rivet	1943-02-20/21	Tempsford	Halifax DT-620 "T"
24	XXIV	Jurkiewicz Longin Koprowski Franciszek Lipiński Wojciech Messing Janusz	Brick	1943-03-13/14	Tempsford	Halifax DT-627 "P"
24	XXIV	Riedl Adam Kolasiński Stanisław Zabierek Lech	Door	1943-03-13/14	Tempsford	Halifax BB-281 "O"
24	XXIV	Hörl Jan Iranek Osmecki Kazimierz Rossiński Czesław Strumpf Witold	Stock	1943-03-13/14	Tempsford	Halifax DT-726 "H"
24	XXIV	Farenholc Oskar Prądzyński Janusz Rostworowski Jan Scheller Czarny Edwin	Tile	1943-03-13/14	Tempsford	Halifax DT-725 "J"
24	XXIV	Chmielowski Antoni Ignaszak Stefan Jasieński Stefan Maksyś Władysław	Window	1943-03-13/14	Tempsford	Halifax HR-666 "E"
25	XXV	Górski Jan Jarosz Janusz Stołyhwo Olgierd	Step	1943-03-14/15	Tempsford	Halifax DT-543 "G"
26	XXVI	Kowalski Jerzy Łoś Ezechiel	Attic	1943-03-16/17	Tempsford	Halifax DT-727 "K"
27	XXVII	Konstanty Ignacy Pluta Wilhelm Wiącek Wiktor	Beam	1943-03-19/20	Tempsford	Halifax BB-340 "D"
28	XXVIII	Chyliński Eugeniusz Twardy Zbigniew	Cellar	1943-03-24/25	Tempsford	Halifax DT-727 "K"
29	XXIX	Polończyk Bolesław Serafiński Fryderyk Zawacka Elżbieta	Neon 4	1943-09-09/10	Tempsford	Halifax JD-171 "P"
30	XXX	Peszke Zdzisław Poliszuk Jarosław Zyga Ryszard	Neon 6	1943-09-14/15	Tempsford	Halifax BB-309 "T"
30	XXX	Fuhrman Kazimierz Wiszniowski Roman Żaak Franciszek	Neon 7	1943-09-14/15	Tempsford	Halifax JD-362 "L"
30	XXX	Kujawiński Stanisław Makarenko Anatol Żakowicz Józef	Neon 8	1943-09-14/15	Tempsford	Halifax JD-158 "W"
30	XXX	Lewko Kazimierz Skowroński Ryszard Siakiewicz Władysław	Neon 9	1943-09-14/15	Tempsford	Halifax JD-269 "Q"
30	XXX	Chmieloch Ryszard Nowacki Józef Ostrowiński Henryk	Neon 10	1943-09-14/15	Tempsford	Halifax JD-319 "A"
31	XXXI	Dekutowski Hieronim Rachwał Bronisław	Neon 1	1943-09-16/17	Tempsford	Halifax BB-378 "D"
31	XXXI	Gołuński Norbert Wiszniewski Otton Żórawski Bogusław	Neon 2	1943-09-16/17	Tempsford	Halifax JN-911 "Z"
31	XXXI	Kryszczukajtis Mirosław Wiechuła Bernard	Neon 3	1943-09-16/17	Tempsford	Halifax BB-309 "T"
32	XXXII	Seeman Tadeusz Skowroński Stanisław Zapotoczny Stanisław	Neon 5	1943-09-21/22	Tempsford	Halifax LW-276 "E"
33	XXXIII	Klocek Niewęgłowski Włodzimierz Wilczewski Michał	Oxygen 8	1943-10-18/19	Foulsham	Halifax JD-362 "L"
34	XXXIV	Biedrzycki Stanisław Bieżuński Jan Pokładecki Marian Sawicki Zygmunt	Weller 5	1944-04-03/04	Brindisi	Halifax JP-207 "E"
35	XXXV	Kiwer Edward Jackiewicz Bolesław Raczkowski Stanisław Wiechuła Ludwik	Weller 4	1944-04-08/09	Brindisi	Halifax LW-284 "T"
36	XXXVI	Hauptman Władysław Niepla Kazimierz Sztrom Jerzy Zachmost Henryk	Weller 6	1944-04-08/09	Brindisi	Halifax JP-207 "E"
37	XXXVII	Kamieński Jan Kobyliński Tadeusz Starzyński Tadeusz	Weller 7	1944-04-08/09	Brindisi	Liberator BZ0965 "S"
38	XXXVIII	Kowalik Edward Gromnicki Zygmunt Łakomy Albin Majorkiewicz Felicjan	Weller 1	1944-04-9/10	Brindisi	Halifax JP-180 "V"
39	XXXIX	Bałuk Stefan Łastowski Benon Runge Tadeusz	Weller 2	1944-04-09/10	Brindisi	Liberator BZ-965 "S"
40	XL	Bazała Leon Gałacki Adolf Piekarski Aleksander Piotrowski Edward	Weller 3	1944-04-12/13	Brindisi	Halifax JP-180 "V"
41	XLI	Benrad Adam Mrazek Zbigniew Żelechowski Tadeusz	Weller 14	1944-04-12/13	Brindisi	Halifax JW-272 "D"
42	XLII	Kamiński Bronisław Lech Włodzimierz Niemczycki Jerzy Wątróbski Józef	Weller 11	1944-04-14/15	Brindisi	Halifax JP-180 "V"
43	XLIII	Łopianowski Narcyz Kostuch Tomasz	Wildhorn I (MOST 1)	1944-04-15/16	Brindisi	Dakota FD-919 "I"
44	XLIV	Czaykowski Andrzej Skwierczyński Leopold Szydłowski Adam	Weller 10	1944-04-16/17	Brindisi	Halifax JP-222 "E"
45	XLV	Heczko Kalinowski Gustaw Kuczyński Marian Tarnawski Aleksander	Weller 12	1944-04-16/17	Brindisi	Halifax JP-181 "C"
46	XLVI	Buyno Jerzy Harasymowicz Stanisław Psykała Mieczysław Szymański Jerzy	Weller 15	1944-04-16/17	Brindisi	Halifax JP-236 "A"
47	XLVII	Biały Jan Iszkowski Jerzy Lewkowicz Bronisław Marynowski Edmund	Weller 21	1944-04-27/28	Brindisi	Liberator EV-978 "R"
48	XLVIII	Cieplik Franciszek Osuchowski Kazimierz Skrochowski Jan Szternal Kazimierz	Weller 16	1944-04-30/05-01	Brindisi	Liberator BZ-965 'S"
49	XLIX	Jaworski Tadeusz Stanisław Luszowicz Zdzisław Nosek Antoni Nowodworski Cezary Szczepański Mieczysław Trojanowski Czesław	Weller 17	1944-05-04/05	Brindisi	Halifax JP-177 "P"
50	L	Bogusławski Prus Andrzej Dąbrowski Adam Krasiński Adam Walter Jan Whitehead Alfred Zając Józef	Weller 26	1944-05-04/05	Brindisi	Liberator BZ-965 'S"
51	LI	Bernaczyk - Słoński Kazimierz Bienias Jan Kwiatkowski Bohdan Straszyński Zdzisław Ulm Zygmunt	Weller 27	1944-05-10/11	Grottaglie ?	Liberator EV-978 "R"
52	LII	Dziadosz Rudolf Fortuna Ludwik Lewandowski Aleksander Serafin Jan Winiarski Zdzisław	Weller 18	1944-05-19/20	Brindisi	Liberator BZ-965 'S"
53	LIII	Golarz Teleszyński Marian Grodzicki Krzysztof Marecki Władysław Okulicki Leopold Waruszyński Zbigniew Wierzejski Tomasz	Weller 29	1944-05-21/22	Brindisi	Halifax JP-222 "E"
54	LIV	Konik Bronisław Matula Zbigniew Nowakowski Michał Pokultinis Alfred Wilczkiewicz Zbigniew	Weller 23	1944-05-24/25	Brindisi	Halifax JP-180 "V"
55	LV	Bielski Romuald Kossakowski Tadeusz	Wildhorn II (MOST 2)	1944-05-29/30	Brindisi	Dakota KG-477 "V"
56	LVI	Łojkiewicz Adolf Klinicki Maksymilian Pentz Karol Perekładowski Feliks Tomaszewski Tadeusz Trondowski Stanisław	Weller 30	1944-05-30/31	Brindisi	Halifax JP-222 "E"
57	LVII	Bilski Kazimierz Jeziorański Nowak Jan Starzyński Leszek Wolniak Bogusław	Wildhorn III (MOST 3)	1944-07-25/26	Brindisi	Dakota KG-477 "V"
58	LVIII	Bętkowski Jacek Malik Franciszek Ossowski Stanisław Piotrowski Julian Specylak Skrzypecki Zbigniew Śmietanko Władysław	Jacek 1	1944-07-30/31	Brindisi	Liberator KG-890 "S"
59	LIX	Nakoniecznikoff Klukowski Przemysław Leśkiewicz Marian Sikorski Zenon Sokół Tadeusz Stpiczyński Aleksander Śliwa Kazimierz	Przemek 1	1944-09-21/22	Brindisi	Liberator KG-834 "U"
60	LX	Emir Hassan Jerzy Krizar Leopold Nadolczak Bruno Makagonow Makagon Aleksander Przybylik Stefan Rudkowski Roman	Poldek 1	1944-10-16/17	Brindisi	Liberator KH-151 "S"
60	LX	Flont Władysław Godzik Władysław Hoffman Teodor Kobyliński Wacław Pękała Górski Mieczysław Różycki Jan	Wacek 1	1944-10-16/17	Brindisi	Liberator KG-994 "R"
61	LXI	Czerwiński Kazimierz	Kazik 2	1944-11-18/19	Brindisi	Liberator KG-994 "R"
62	LXII	Bystrzycki Przemysław Bzdawka Bernard Mackus Adam Mazur Stanisław Raszplewicz Kazimierz Skowron Marian	Kazik 1	1944-11-22/23	Brindisi	Liberator KG-994 "R"
63	LXIII	Czepczak Górecki Bronisław Dmowski Stanisław Matysko Jan Parczewski Jan Sroczyński Zdzisław Uklański Witold	Staszek 2	1944-12-26/27	Brindisi	Liberator BZ 965 "V"
64	Freston	Duane T. Hudson Peter R. C. Solly-Flood Peter Kemp Donald Galbraith Pospieszalski Antoni vel. Anthony Currie	Freston brytyjska misja wojskowa	1944-12-26/27	Brindisi	Liberator KG-994 "R"

zobacz – wykaz zrzutów Cichociemnych

zobacz – sezony operacyjne

zobacz – zrzuty

CICHOCIEMNI (The Silent Unseen) – patriotic rap MC Sobieski, muzyka: Patryk Bielewicz, production: Anima Villis

do góry strony

Źródła:

informacje własne
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6
Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
Andrzej Olejko, Krzysztof Mroczkowski – Szachownice nad okupowaną Europą, Libra, Rzeszów 2011, ISBN 978-83-89183-69-9

Wiktor Jan Wiącek – Cichociemny

ps.: „Kanarek”, „Czasza”, „Rakoczy”

vel Wiktor Biliński

Zwykły Znak Spadochronowy nr 1217, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1599

Wiacek-Wiktor-KOL_023_0305-181x250 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

por. Wiktor Wiącek

ur. 17 sierpnia 1919 w Miechocinie (obecnie Tarnobrzeg), data i miejsce śmierci nieznane – porucznik piechoty, żołnierz Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, oficer Armii Krajowej, Kedywu Okręgu Wilno AK, instruktor dywersji, zastępca dowódcy, dowódca 5 Wileńskiej Brygady AK, uczestnik bitwy o Narvik, więzień NKWD, sowieckich łagrów: Juża (1939), cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, angielski, ukraiński; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Garramour), sabotażu przemysłowego (STS 17, Brickendonbury Manor), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 20 lat; w dacie skoku do Polski 24 lata

Spis treści:

II wojna światowa
Cichociemny
Po wojnie
Awanse i odznaczenia
Życie rodzinne

Do 1924 mieszkał w Tarnobrzegu, następnie w Nisku, w latach 1926 – 1928 w Rzeszowie, do 1932 w Skole, później w Rohatynie. W 1938 zdał egzamin dojrzałości w Rohatynie. Miał zdolności malarskie i dekoratorskie, uprawiał narciarstwo, pływanie, wioślarstwo. W latach 1938 – 1939 uczestnik dywizyjnego Kursu Podchorążych Dywizji Piechoty przy 12 Dywizji Piechoty w Tarnopolu, po jego ukończeniu przydzielony do 51 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Brzeżanach.

II wojna światowa

miejsca-zeslan-Polakow-300x172 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

GUŁ-ag – mapa zesłań, pracy i straceń Polaków

W kampanii wrześniowej 1939 zmobilizowany, w składzie 51 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Brzeżanach, Ośrodka Zapasowego 12 Dywizji Piechoty. Walczył z Sowietami pod Monasterzyskami (Kowalówka), od 19 września w sowieckiej niewoli, wywieziony do łagru NKWD w Juży, ok. 47 km od stacji kolejowej Wiażniki.

24 listopada 1939 zwolniony z łagru, uciekł na Węgry, od 30 grudnia 1939 we Francji. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony jako zastępca dowódcy plutonu 5 Małopolskiego Pułku Strzelców Pieszych, następnie 6 Kresowego Pułku Strzelców Pieszych 2 Dywizji Strzelców Pieszych.Od marca 1940 przydzielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, uczestnik kampanii norweskiej, bitwy o Narvik (28 maja), odznaczony Krzyżem Walecznych.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

Po upadku Francji przez Hiszpanię i Portugalię 10 września 1940 dotarł do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, przydzielony do Batalionu Strzelców Podhalańskich 1 Brygady Strzelców, od 29 grudnia 1941 przydzielony do 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 1 grudnia 1942.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

Cichociemny

Handley Page Halifax

Wielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów).

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)” (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

Tempsford-300x222 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Lotnisko RAF, Tempsford

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 31 stycznia 1943 w Audley End przez szefa Oddziału VI (Specjalnego), ppłk dypl. Michała Protasewicza ps. Rawa.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 19/20 marca 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Beam” (dowódca operacji: F/O Jerzy Polkowski, ekipa skoczków nr: XXVII), z samolotu Halifax BB-340 „D” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/O Jan Polnik, pilot – F/S Bronisław Wojno / nawigator – F/O Jerzy Polkowski / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Chętkowski / i in.). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz: Lista Krzystka

Start o godz. 17.45 z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Mewa” 958 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Odrowąż, Wielka Dabrówka, 12 km od Opoczna. Razem z nim skoczyli: ppor. Ignacy Konstanty ps. Szmaragd, ppor. Wilhelm Pluta ps. Pion. Zrzucono także sześć zasobników oraz 2 paczki. Samolot szczęśliwie powrócił na lotnisko Driffield w hrabstwie York (Wielka Brytania) po locie trwającym 13 godzin 5 minut.

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

„W dn. 16, 19, 20.III. zostały wysłane następujące loty: Lot Nr.: 45/59, PIPE, (…) 6 paczek: M 1, M 2, M 3, M 4, PLT, R., placówka zasadn. Bratek, zapas. Wrona, nawigator squ/ldr. Boxer, załoga brytyjska, start godz. 18.00; Lot Nr.: 46/60, ekipa ATTIC, ludzie: Baba i 2, (…) 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Żaba, zapas. Rej. 2, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 18.05; Lot Nr.: 47/61, LOCK, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Kaczka, zapas. Wrona, nawigator por. obs. Polkowski, załoga polska, start godz. 17.55; 19.III.43. – z awizowanych przez S.O.E. 7-9 lotów, Lot Nr.: 48/62, ekipa BEAM, ludzie: Kanarek i 2, (…) 6 paczek: 01, 02, 03, 04, PLT, R., placówka zasadn. Mewa, zapas. Jajo, nawigator por. obs. Polkowski, załoga polska, start godz. 17.50; Lot Nr.: 49/63, KEY, 6 paczek: 01, 02, 03, 04, PLT, R., placówka zasadn. Jawor, zapas. Herb, nawigator squ/ldr Boxer, załoga brytyjska, start godz. 17.40; Lot Nr.: 50/64, KNOB, 6 paczek: M 1, M 2, M 3, M 4, PLT, R., placówka zasadn. Osa, zapas. Igła, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 17.35; 20.III. z zapowiedzianych 4 lotów, wystartowały: Lot Nr.: 52/66, GLASS, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Sokół, zapas. Gęś, nawigator por. obs. Gembik, załoga polska, start godz. 17.50; Lot Nr.: 53/67, BASIN, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Rak, zapas. Zatoka, nawigator kpt. obs. Kuźnicki, załoga polska, start godz. 17.55.

W/g relacji nawigatorów: – lot 45/59 wykonany całkowicie na plac. BRATEK, – lot 46/60 wykonany całkowicie na plac. Żaba, – lot 47/61 wykonany całkowicie na plac. KACZKA, – lot 48/62 wykonany całkowicie na plac. Mewa, – lot 49/63 wykonany całkowicie na plac. HERB, plac. JAWOR nie dała 1944 [sygnałów świetlnych], – lot 50/64 wykonany całkowicie na plac. Narcyz, – lot 51/65 powrócił – plac. OSA i IGŁA nie dały 1944, – lot 52/66 wykonany całkowicie na plac. SOKÓŁ, – lot 53/67 zawrócił od 3-go stopnia – nawalił silnik – niedopływała oliwa (…).” (s. 166)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

Po aklimatyzacji do realiów okupacyjnych w Warszawie, do końca lipca 1943 instruktor dywersji oraz minerstwa w konspiracyjnych szkołach podchorążych w Warszawie. Od sierpnia 1943 przydzielony jako instruktor dywersji do Kedywu Okręgu Wilno AK, pod koniec sierpnia przydzielony do oddziału Cichociemnego por. Adama Boryczki ps. Brona.

1 września 1943 areszowany przez Niemców na stacji kolejowej Jaszuny, wraz z Henrykiem Meszczyńskim ps. Podróżnik oraz Jerzym Tymanem ps. Jerry. Przewieziony do Wilna, osadzony w obozie pióromonckim na stadionie. 14 września uciekł, dołączył w rejonie miejscowości Sorok Tatary do oddziału Cichociemnego por. Adama Boryczki ps. Brona – 6 Brygady Partyzanckiej AK (zwanej także Wileńską, Samodzielną, Dyspozycyjną), mianowany dowódcą 3 drużyny.

15 października 1943 w rejonie Rudni ranny (przestrzał łopatki, uszkodzenie kości policzkowej), wskutek ostrzelania przez żołnierzy łotewskich, leczony do 1 listopada. Od 2 listopada przydzielony jako instruktor dywersji, następnie dowódca 1 plutonu oddziału por. Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka, w sile ok 180 żołnierzy, późniejszej 5 Wileńskiej Brygady AK, zwanej „Brygadą Śmierci”. Nazwa „Brygada Śmierci” związana jest z przekłamanym meldunkiem po niemieckim ataku 31 stycznia, jakoby wszyscy żołnierze brygady polegli – jednak zamiast ponieść śmierć w wyniku zasadzki niemieckiego oddziału, to oni zadali śmierć wrogom – stali się Brygadą Śmierci dla tych, którzy podnieśli na nich swą broń.

Uczestnik wielu bojowych akcji przeciwko Niemcom, Sowietom, Litwinom, m.in. ataku na niemiecki pociąg gospodarczy w pobliżu Łyntup (23 listopada 1943, zdobyto broń i sprzęt bez strat własnych), likwidacji komendanta posterunku policji litewskiej w Świrze (24 grudnia), starciu z Niemcami w Żodziszkach (12 stycznia 1944), rozbiciu niemieckiej pacyfikacji wsi Worniany (31 stycznia, 85 zabitych Niemców, zdobyto broń i amunicję). 2 lutego 1944 dowodził plutonem podczas bitwy z 3 brygadami sowieckimi (ok. 700 żołnierzy) w rejonie Radziusz, w której zabito 100 żołnierzy sowieckich przy 2 zabitych po stronie polskiej. 1 marca 1944 zaatakował sowiecko – litewską bandę rabunkową E. Taujenasa ps. „Borodacz” (16 zabitych, bez strat własnych).

Za-swieta-sprawe-1-24851-246x350 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Piotr Niwiński, Za świętą sprawę. Szlakiem żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady AK mjr Zygmunta Szendzielarza Łupaszki, Gdańsk 2011

Od marca 1944 zastępca dowódcy 5 Wileńskiej Brygady AK oraz dowódca kompanii szturmowej (4 szwadron). 10 marca w rejonie Malat (nad jeziorem Golona), wraz z 1 i 3 plutonem stoczył walkę z oddziałami litewskimi gen. Plechaviciusa. W 2 połowie marca wraz z grupą żołnierzy wydzielonych z 4 i 5 Brygady AK w rejonie Bujki – Barany zatrzymał niemiecki pociąg, zabijając 7 Niemców, bez strat własnych, zdobyto broń i zaopatrzenie. Ok. 20 marca w rejonie Świranek uczestniczył w koncentracji oddziałów partyzanckich 4, 5 i 6 Brygady AK, wypierając sowieckie bazy w rejonie jezior Narocz oraz Wiszniew.

Od 9 kwietnia dowódca 5 Wileńskiej Brygady AK w zastępstwie por. Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka, którzy wyruszył do Wilna. 16 kwietnia dowodził atakiem na miejscowość Janiszki, opanowując miasteczko, rozbijając 24-osobowy posterunek policji litewskiej oraz zdobywając broń i żywność. 19 kwietnia 1944 mjr Mieczysław Potocki ps. Węgielny, podczas koncentracji oddziałów AK w rejonie Balingródka nad rzeką Wilią, objął dowództwo 5 Wileńskiej Brygady AK oraz przekazał informację o aresztowaniu przez gestapo por. Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka.

Ryngraf_5-Wileńska-Brygada-AK-262x350 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

ryngraf 5 Wileńskiej Brygady AK

Cichociemny Wiktor Wiącek ps. Rakoczy wysłał do gestapo list z żądaniem uwolnienia por. Zygmunta Szendzielarza, następnie drugi list zapowiadający represje wobec Niemców oraz zamknięcie linii kolejowej Wilno – Dyneburg. Wskutek zorganizowanych zasadzek na konwoje niemieckie, m.in. zatrzymano w rejonie Wornian transport ciężarówek z zaopatrzeniem do Świru, wzięto do niewoli 15 Niemców, w tym 2 oficerów. Zatrzymano litewskiego burmistrza Świra oraz kilkunastu jego urzędników. 28 kwietnia w rejonie Bołoszy zaatakowano 150-osobowy oddział niemiecki, zdobyto 2 samochody, broń, zarekwirowano bydło.

2 maja powrócił, zwolniony przez gestapo, por. Zygmunt Szendzielarz ps. Łupaszka, od 3 maja uroczyście, po mszy św. w Żukojniach Strackich, objął dowodzenie 5 Wileńskiej Brygady AK, liczącej wówczas ok. 400 żołnierzy. 20 czerwca żołnierze 5 Brygady stoczyli walkę z policjantami litewskimi w Podbrzeziu, w rejonie majątku Glinciszki, zabijając 4 z nich. W odwecie oddział Litewskiego batalionu Schutzmannschaft (niem. Litauische Schutzmannschaftsbataillone, lit. Policiniai Batalionai) – litewskiego oddziału pomocniczego policji niemieckiej zastrzelił 38 cywilnych mieszkańców Glinciszek, w tym kobiety i dzieci. Była to zbrodnia wojenna.

W reakcji na śmierć mieszkańców Glinciszek 23 czerwca 1944 żołnierze 5 Brygady AK zaatakowali zamieszkaną przez wojskowych osadników litewskich ufortyfikowaną wieś Dubinki, w tym bunkier obsadzony przez litewskich policjantów. Zabito ok. 27 – 68 mieszkańców wsi, wskazanych przez miejscową siatkę AK jako współpracujących z okupantem. Według oceny niektórych historyków wydarzenia te należy zaklasyfikować jako zbrodnię wojenną (Paweł Rokicki, Glinciszki i Dubinki. Zbrodnie wojenne na Wileńszczyźnie w połowie 1944 roku i ich konsekwencje we współczesnych relacjach polsko-litewskich, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2015, 384 s., seria Monografie, t. 101) .

W związku z operacją Ostra Brama, od 4 lipca 1944 wraz z 5 Wileńską Brygadą AK ruszył na zachód, rozbito niemiecką kolumnę na drodze Wilno – Podbrodzie. 6 lipca 1944 zdobyto miasteczko Suderwa, zlikwidowano stację nasłuchową Luftwaffe. 1 lipca 1944 awansowany na stopień porucznika, wraz ze swoim oddziałem przeprawił się przez Wolię, od 17 lipca w rejonie Olity. Po otrzymaniu informacji o sowieckich aresztowaniach wśród żołnierzy i oficerów AK 5 Wileńska Brygada AK została rozwiązana.

Po wojnie

Do stycznia 1945 pozostał w konspiracji, utrzymując kontakt z dowództwem AK. Po rozwiązaniu AK w styczniu 1945 pozostał w Polsce do końca lipca 1945.

1 sierpnia opuścił Polskę, 7 września 1945 zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, dalsze losy nieznane.

Awanse

podchorąży – 1939
podporucznik – ze starszeństwem od 1 grudnia 1942
porucznik -1 lipca 1944

Ordery i odznaczenia

Krzyż Walecznych – czterokrotnie, 1 lipca 1944

Życie rodzinne

Syn Ludwika oraz Ludwiki z domu Sławek.

Upamiętnienie

PL_Warsaw_st_Hyacinth_church_cichociemni_commemorative_plaque-229x300 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych Cichociemnych

CC-tablica-JW-GROM-204x300 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

tablica upamiętniająca poległych Cichociemnych w Sali Tradycji JW GROM

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

Źródła:

informacje własne (archiwum portalu)
Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0305
Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 3, s. 106-111, Zwierzyniec – Rzeszów 2002, Obywatelskie Stowarzyszenie Ostoja, ISBN 83-902499-5-2
Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Jędrzej Tucholski – Cichociemni, s. 431, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, s. 155, Wojskowy Instytut Historyczny

Zobacz także – biogram w Wikipedii

Wilhelm Pluta – Cichociemny

ps.: „Pion”, „Lupa”, „Jorg”

Wilhelm Jerzy Pluta

vel Jerzy Misiak, vel Roman Grabowski

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0110

Pluta-Wilhelm-KOL_023_0216-189x250 Wilhelm Pluta - Cichociemny

por. Wilhelm Pluta

ur. 5 lutego 1913 w Szopienicach (obecnie dzielnica Katowic), zm. 15 lutego 1986 w Rudzie Śląskiej – porucznik artylerii, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, wywiadu (legalizacja) Armii Krajowej, Wydziału Legalizacji (Centralne Biuro legalizacji) Oddziału I Komendy Głównej AK („Park”, „Leta”, „Izba”), kierownik Pracowni „Dokumenty Podróży”, instruktor Kedywu Okręgu Śląsk AK, cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, angielski, francuski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), wywiadu (Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej, Glasgow), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End) i in. W dniu wybuchu wojny miał 26 lat; w dacie skoku do Polski 30 lat. Syn górnika

Spis treści:

II wojna światowa
Cichociemny
Po wojnie
Awanse i odznaczenia
Życie rodzinne

Uczył się w gimnazjum w Mikołowie, w 1931 zdał egzamin dojrzałości. Pracował m.in. jako górnik, jako technik drogowy przy budowie dróg oraz jako kierowca. W 1931 podjął studia na kierunku miernictwo lądowe, na Politechnice Lwowskiej, w 1939 obronił tytuł inżyniera miernika.