316 Cichociemnych spadochroniarzy Armii Krajowej

316 Cichociemnych spadochroniarzy Armii Krajowej

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej.

 

2413 kandydatów przyjęto na szkolenia dla Cichociemnych 605 je ukończyło
579 zakwalifikowano do skoku do Polski  316 zrzucono

spośród 316 Cichociemnych spadochroniarzy Armii Krajowej:

40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921
225 walczyło w obronie Polski w 1939

 102  poległo podczas II wojny światowej,
  w tym 9 zginęło w samolocie lub podczas skoku bojowego 
95 walczyło w Powstaniu Warszawskim 18 poległo

129 aresztowało gestapo, Abwehra i in.,  43  straciło życie
w tym 8 zażyło truciznę po aresztowaniu przez gestapo
31 więziono w obozach koncentracyjnych, 11 (lub 13) zamordowano

122 aresztowało NKWD, w tym 6 straciło życie
83 zesłano do sowieckich łagrów, w tym 7 dwukrotnie

103 represjonowano w PRL, 77 aresztowano, 15 torturowano,
20 skazano na śmierć,  22 na wieloletnie więzienie
9 (lub 10) zamordowały komunistyczne władze PRL po wojnie
32 pozostało na emigracji, aż 59 zmuszonych było uciekać z PRL

221 odznaczono Orderem Virtuti Militari
595 razy odznaczono Krzyżem Walecznych

najmłodszy miał 17 lat, najstarszy 54 lata
co najmniej 57 z Nich było harcerzami

---

Oto 316  Cichociemnych

zaprzysiężonych na Rotę Armii Krajowej i zrzuconych do Polski:

(kliknij w zdjęcie lub w nazwisko, aby przejść do strony z biogramem)

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

 

---

specjalności  Cichociemnych:

169 –  dywersja i partyzantka
50 – łączność
37 – wywiad
24 – oficerowie sztabowi
22 – służby lotnicze
11 – instruktorzy pancerni i ppanc.
3 – legalizacja i fałszowanie dokumentów

Podczas II wojny światowej olbrzymia większość CC służyła w Armii Krajowej. Jednym z nielicznych CC, który walczył z wrogiem (początkowo) poza strukturami AK był CC Leonard Zub-Zdanowicz ps. Ząb, dowódca 1 Pułku Legii Nadwiślańskiej NSZ, następnie szef sztabu Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych. CC Zbigniew Piasecki ps. Orlik, działając w Kedywie AK, w latach 1942-1943 działał także jako dowódca „piątki” dywersyjnej Związku Syndykalistów Polskich. CC Jan Marek ps. Walka nawiązał kontakt z Konfederacją Narodu, od 1942 dowódca Uderzeniowego Batalionu Szturmowego, wstąpił do Uderzeniowych Batalionów Kadrowych (17 sierpnia 1943 włączono je w skład AK).

Pod koniec oraz po formalnym zakończeniu II wojny św. niektórzy CC walczyli jako żołnierze wyklęci w sformowanych poza AK strukturach wojskowych, mających charakter antykomunistycznego podziemia, w ramach działań określanych mianem powstania antykomunistycznego. CC Jan Kamieński pod ps. Klimaszewski był inspektorem Inspektoratu Południowego Narodowych Sił Zbrojnych, do 6 sierpnia 1945 pod ps. Litwin komendantem Okręgu Kraków Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj

34 Cichociemnych zaangażowało się w działalność Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj: Stefan Bałuk, Adam Boryczka, Bronisław Czepczak-Górecki, Hieronim Dekutowski, Feliks Dzikielewski, Tadeusz Gaworski, Marian Gołębiewski, Bolesław Jackiewicz, Jan Kamieński, Tadeusz Kobyliński, Bolesław Kontrym, Benon Łastowski, Adam Mackus, Jan Matysko, Stanisław Mazur, Jerzy Niemczycki, Michał Nowakowski, Jan Parczewski, Marian Pokładecki, Kazimierz Raszplewicz, Edwin Scheller-Czarny, Fryderyk Serafiński, Stanisław Sędziak, Zenon Sikorski, Zdzisław Sroczyński, Piotr Szewczyk, Adam Trybus, Witold Uklański, Bernard Wiechuła, Otton Wiszniewski, Bogusław Wolniak, Lech Zabierek, Elżbieta Zawacka, Tadeusz Żelechowski.

21 Cichociemnych działało także w strukturach Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”: Adam Boryczka, Bernard Bzdawka, Antoni Chmielowski, Bronisław Czepczak-Górecki, Hieronim Dekutowski, Feliks Dzikielewski, Marian Gołębiewski, Bolesław Jackiewicz, Edward Kiwer, Tadeusz Kobyliński, Stanisław Kolasiński, Mieczysław Kwarciński, Benon Łastowski, Jan Matysko, Stanisław Mazur, płk. Bruno Nadolczak ps. Piast – był autorem raportu WiN o sowieckim ludobójstwie i zsyłkach Polaków, Michał Nowakowski, Fryderyk Serafiński, Stanisław Sędziak, Witold Uklański, Lech Zabierek.

Ponadto Cichociemni działali w kadrowej organizacji „NIE„, Ruchu Oporu Armii Krajowej – Wincenty Ściegienny, Adam Trybus, Obywatelskiej Armii Krajowej – Stanisław Sędziak.

Wspieraną z Zachodu antykomunistyczną działalność WiN przerwano po ujawnieniu gry operacyjnej MBP i NKWD, tzw. Operacji „Cezary”, w trakcie której rozpracowywano m.in. CC Adama Boryczkę.

 

 

---

Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski
40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921:

Leon Bazała (1918-1920) | Jacek Bętkowski (1920) | Jan Biały (1918-1920) | Niemir Bidziński (1920) | Romuald Bielski (1919-1920) | Adolf Gałacki (1918-1920) | Stanisław Gilowski (1918-1920) | Jan Górski (1919-1920) | Antoni Iglewski (1915-1920) | Kazimierz Iranek-Osmecki (1913, 1916, 1920) | Wacław Kobyliński (1918-1920) | Bolesław Kontrym (1917-1918) | Franciszek Koprowski (1919-1920) | Tadeusz Kossakowski (1909-1920) | Julian Kozłowski (1918-1919) | Henryk Krajewski (1918-1920) | Leopold Krizar (1918-1920) | Stanisław Krzymowski (1914-1920) | Adolf Łojkiewicz (1918-1920) | Narcyz Łopianowski (1918-1920) | Zygmunt Milewicz (1918-1920) | Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski (1913-1921) | Leopold Okulicki (1914-1920) | Mieczysław Pękala-Górski (1918-1920) | Edward Piotrowski (1918-1920) | Jan Różycki (1917-1920) | Roman Rudkowski (1914-1920) | Tadeusz Runge (1917-1920) | Józef Spychalski (1916-1920) | Tadeusz Starzyński (1920) | Tadeusz Stocki (1920) | Aleksander Stpiczyński (1917-1920) | Witold Strumpf (1920) | Adam Szydłowski (1918-1920) | Wincenty Ściegienny (1918-1920) | Witold Uklański (1917-1921) | Józef Zabielski (1920) | Józef Zając (1920) | Wiktor Zarembiński (1920) | Bronisław Żelkowski (1920)

 

 

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości

---

 

CICHOCIEMNI (The Silent Unseen) – patriotic rap MC Sobieski, muzyka: Patryk Bielewicz, production: Anima Villis

 

217 Spadochroniarzy zaprzysiężonych na Rotę AK
przeszkolonych, nie zrzuconych do Kraju:

lipiec 1942 – wrzesień 1944,  Wielka Brytania

Stanisław Andrzejewski, ps. „Ruta” | Antoni Bąk, ps. „Kaczor” | Wiktor Bernacki, ps. „Poborca” | Ludwik Białkowski, ps. „Morar” | Franciszek Bienia, ps. „Czerwień” | Stanisław Błażewski, ps. „Rysy” | Władysław Boniecki-Kozera, ps. „Lazur” | Tadeusz Boroń, ps. „Druja” | Bronisław Brągiel, ps. „Zarzewie” | Jan Brzostowski, ps. „Włodarz” | Lech Buntkowski, ps. „Stanica” | Aleksander Charłoziński, ps. „Chart” | Tadeusz Cieszewski, ps. „Borus” | Adam Cieślik, ps. „Zdar” | Edward Czajkowski, ps. „Eter” | Konstanty Czatyrko, ps. „Książę” | Mieczysław Danecki, ps. „Filar” | Witold Dąbkowski, ps. „Morela” | Czesław Dąbrowski, ps. „Oliwka” | Tadeusz Dębicki, ps. „Płynny” | Franciszek Derejski, ps. „Jastrząb” | Karol Dorwski, ps. „Duży” | Kazimierz Drążyk, ps. „Kaliber” | Józef Drozd, ps. „Napięcie” | Dezyderiusz Drużyński, ps. „Celuloza” | Bolesław Dubicki, ps. „Zawrat” | Adam Dybowski, ps. „Split” | Kazimierz Dziurman, ps. „Masynisa” | Stanisław Ejsmont, ps. „Człek” | Zygmunt Faryniarz, ps. „Dypol” | Zygmunt Ficek, ps. „Plaster” | Stanisław Filar, ps. „Oktoda” | Adam Gac, ps. „Słaby” | Kazimierz Gaidowski, ps. „Rubin” | Wiktor Garcorz, ps. „Lasza” | Ryszard Gałła, ps. „Łyżka” | Jan Gawlikowski, ps. „Kamionka” | Andrzej Grocholski, ps. „Hubcza” | Sławomir Grodzicki, ps. „Boy” | Jerzy Gromkowski, ps. „Machiaveli” | Tadeusz Haas, ps. „Syrena” | Franciszek Hryniewicz, ps. „Strumień” | Mieczysław Hufnagiel, ps. „Radża” | Andrzej Iwanicki, ps. „Kończyna” | Julian Iwanicki, ps. „Pająk” | Ludwik Jasiński, ps. „Debra” | Alojzy Józek, ps. „Sadyba” | Mikołaj Jurczyc, ps. „Działo” | Mikołaj Kaczanowski, ps. „Kres” | Władysław Kaczmarek, ps. „Mściciel” | Antoni Kawulok, ps. „Długi” | Bernard Kierzkowski, ps. „Okoń” | Zygmunt Kiersonowski, ps. „Horodzicz” | Stanisław Klimowicz, ps. „Starter” | Adam Kociołek, ps. „Chrust” | Czesław Kołłupyło, ps. „Jutrzenka” | Tadeusz Korek, ps. „Listek” | Władysław Kościukiewicz, ps. „Poranek” | Bolesław Kotowski, ps. „Łada” | Władysław Kowalik, ps. „Przecinek” | Stanisław Kozicki, ps. „Tutka” | Bolesław Kozłowski, ps. „Szyna” | Janusz Krajewski, ps. „Wycior” | Mieczysław Krawczyszyn, ps. „Tartan” | Bolesław Królicki, ps. „Mongoł” | Michał Krupa, ps. „Ciupaga” | Narcyz Krupowicz, ps. „Mandżur” | Leszek Kubica, ps. „Struś” | Bolesław Kucharek, ps. „Boby” | Tadeusz Kuczyński, ps. „Zięba” | Janusz Kulesza, ps. Niemira  | Narcyz Kulikowski, ps. „Zapalnik” | Wacław Kulikowski, ps. „Dłuto” | Bohdan Kurkowski, ps. „Zbrojarz” | Adam Kwiatkowski, ps. „Sywula” | Jan Lebiedziewicz, ps. „Skarga” | Jerzy Lemme, ps. „Bokser” | Sylwester Lenckowski, ps. „Skarpa” | Tadeusz Lipecki, ps. „Wiór” | Karol Lipowski, ps. „Różany” | Edward Liszczyk, ps. „Elka” | Tadeusz Lubuska, ps. „Zamar” | Alfons Maćkowiak, ps. „Alma” | Jan Magdzik, ps. „Elba” | Ludwik Martel, ps. „Kobus” | Wacław Mąkolski, ps. „Mesel” | Czesław Migoś, ps. „Neptun” | Teobald Miodek, ps. „Kierownica” | Henryk Miszczyszyn, ps. „Diaz” | Stefan Mitan, ps. „Nemo” | Eugeniusz Mizerski, ps. „Model” | Stanisław Młynek, ps. „Sarmat” | Edmund Mnich, ps. „Eda” | Tadeusz Natuniewicz, ps. „Pap” | Franciszek Noculak, ps. „Colt” | Jan Pakiewicz, ps. „Treki” | Teodor Paschke, ps. „Kujawiak” | Czesław Pasiewicz, ps. „Popiołek” | Franciszek Pieczyk, ps. „Żelbet” | Czesław Piotrowicz, ps. „Rumian” | Tadeusz Popowicz, ps. „Godula” | Aleksander Prociuk, ps. „Pałka” | Zygmunt Purzycki, ps. „Szark” | Dyonizy Rajcheld, ps. „Taran” | Michał Raźny, ps. „Ognisty” | Jakub Roman, ps. „Pędziwiatr” | Alfons Romel, ps. „Zemsta” | Ludwik Rychlicki, ps. „Różanka” | Tadeusz Sapieja, ps. „Izolator” | Mieczysław Seweryn, ps. „Rygiel” | Stanisław Sielicki, ps. „Stochód” | Franciszek Siegiel, ps. „Mściwój” | Włodzimierz Skąpski, ps. „Orsza” | Stefan Skupiński, ps. „Totul” | Franciszek Socha, ps. „Nigmar” | Edward Sojka, ps. „Miedza” | Zbigniew Stankiewicz, ps. „Wiewiór” | Jerzy Straszak, ps. „Osełka” | Zbigniew Strojny, ps. „Dysk” | Józef Suszczyński, ps. „Krzew” | Jerzy Szczepka, ps. „Bzik” | Józef Szpak, ps. „Wtyczka” | Tadeusz Szubski, ps. „Fakir” | Tadeusz Szymański, ps. „Dziedzic” | Witold Świerz-Zalewski, ps. „Zawodzie” | Franciszek Tarkiewicz, ps. „Blokada” | Jan Tomczyk, ps. „Huk” | Eugeniusz Tybulewicz, ps. „Czujny” | Józef Wasiuk, ps. „Bratek” | Zygmunt Węgorek, ps. „Żywiec” | Aleksander Wicher, ps. „Sudny” | Stanisław Wieliczko, ps. „Czerwony” | Tadeusz Wisłocki, ps. „Neonówka” | Alfred Wiśniewski, ps. „As” | Zbigniew Wolański, ps. „Cykl” | Wacław Wołaszyn, ps. „Pola” | Marian Wójcik, ps. „Larysa” | Leon Wójek, ps. „Gostyniec” | Władysław Wysocki, ps. „Latawiec” | Tadeusz Zakrzewski, ps. „Zyndram” | Józef Zbrzeźniak, ps. „Marniec” | Edmund Ziranek, ps. „Doba” | Leonard Złoczewski, ps. „Pila” | Jerzy Zubrzycki, ps. „Płomieńczyk” | Stefan Żak, ps. „Psota” | Paweł Żołyński, ps.”Ględa” | Stanisław Grocholski, ps. „Grabina” | Jan Kazimierski, ps. „Kuba” | Henryk Śreniawa-Saganowski, ps. „Huss” | Zofia Sarnowska, ps. „Puma”

luty – lipiec 1944,  Włochy

Edward Barycki, ps. „Nietoperz 2” | Stanisław Bąbik, ps. „Wir 2” | Henryk Bielan, ps. „Czubek 2” | Zenon Biskupski, ps. „Pstrąg 2” | Zbigniew Bryniarski, ps. „Gorlicz 2” | Kazimierz Buszek, ps. „Watra 2” | Stanisław Donabidowicz, ps. „Narwal 2” | Władysław Duszyński, ps. „Wrzos 2”  | Zbigniew Dziurlikowski, ps. „Cis 2” | Zbigniew Gąsiewicz, ps. „Koczerga 2” | Kazimierz Giecewicz, ps. „Hyży 2” | Jan Górnicki, ps. „Gralak 2” | Józef Górny, ps. „Robak 2” | Andrzej Groele, ps. „Sęp 2” | Jan Hejke, ps. „Znicz 2” | Jerzy Jackowski, ps. „Olza 2” | Klemens Kowalczyński, ps. „Klin 2” | Andrzej Kowalowski, ps. „Kulas 2” | Bolesław Kowalski, ps. „Bekas 2” | Stanisław Kowalski, ps. „Rekin 2” | Zygmunt Kozłowski, ps. „Klon 2” | Antoni Krajewski, ps. „Jasiona 2” | Jerzy Krasiński, ps. „Sęk 2” | Jerzy Król, ps. „Bąk” | Marian Kujawski, ps. „Sosna 2” | Zygmunt Kultys, ps. „Chmura 2” | Bolesław Kwaśniewski, ps. „Kalina 2” | Roman Lewicki, ps. „Rogal 2” | Henryk Lipiński, ps. „Mar 2” | Jan Lis, ps. „Jeleń 2” | Michał Pakowski, ps. „Andrzej 2” | Justyn Malecki, ps. „Jot 2” | Władysław Maniak, ps. „Świrz 2” | Roman Malinowski, ps. „Czajka 2” | Stefan Monstyrski, ps. „Skiba 2” | Leonard Myszkowski, ps. „Wileńka 2” | Stefan Nadolski, ps. „Lama 2” | Apolinary Narkiewicz, ps. „Bogdnaiec 2” | Henryk Nowowiejski, ps. „Kania 2” | Kazimierz Osiński, ps. „Czarny 2” | Stanisław Pietrusiewicz, ps. „Piskor 2” | Zdzisław Pietrzyk, ps. „Dzikus 2” | Andrzej Podczerwiński, ps. „Kamień 2” | Józef Proczka, ps. „Młot 2” | Kazimierz Rachwał, ps. „Wrona 2” | Jan Raciniewski, ps. „Wróbel 2” | Marian Rogoziński, ps. „Muchawiec 2” | Tadeusz Rosiek, ps. „Kapa 2” | Andrzej Służewski, ps. „Sosna 2” | Teofil Smykała, ps. „Smyk 2” | Zbigniew Sołtysik, ps. „Krys 2” | Jan Szaciłło, ps. „Surma 2” | Kazimierz Szantyr, ps. „Oczeret 2” | Stanisław Szmidt, ps. „Brona 2” | Józef Szumski, ps. „Usza 2” | Stanisław Tatarkowski, ps. „Kamień 2” | Zygmunt Turski, ps. „Reduta 2” | Zbigniew Wojszczuk, ps. „Miś 2” | Jakub Wolanta, ps. „Wala 2” | Zdzisław Wielgos, ps. „Lampart 2” | Maciej Winiarski, ps. „Osika 2” | Stanisław Wirga, ps. „Tulipan 2” | Mieczysław Wojnarowski, ps. „Strzemię 2” | Bolesław Wrzask, ps. „Dąbrowa 2” | Antoni Zalewski, ps. „Giewont 2” | Leszek Zawisza, ps. „Karaś 2” | Jan Zamorzyński, ps. „Pińsk 2”

---

17 Spadochroniarzy zrzuconych do Europy (poza Polską):

czerwiec 1942 – kwiecień 1945

Tadeusz Brogowski, 9-04-1945 r. Płn. Włochy | Władysław Buryn, 19-12-1944 Płn. Włochy | Władysław Galica, 25-08-1944 Francja | Leon Gradowski, 17-10-1943 Albania | Stanisław Hołły, 8-09-1943 oraz 5-06-1944 Grecja | Roman Kowalik, 9-04-1945 Płn. Włochy | Aleksander Ihnatowicz (instruktor Cichociemnych w Anglii), 1943 Płn. Włochy, 1945 Jugosławia | Tomasz Kurasiewicz, 5-06-1944 Grecja | Jerzy Lisowski, 25-10-1944 | Józef Maciąg, 16-06-1943 Jugosławia | Jan Majeranowski, 13-05-1944 Francja | Jakub Michalak, 9-02-1944 Francja | Zbigniew Piątkowski, 10-09-1943 Jugosławia | Jerzy Skolimowski, 14-09-1944 Grecja | Stanisław Sokołowski, 28-06-1942 Francja | Henryk Śreniawa-Saganowski, 9-04-1945 Płn. Włochy | Jerzy Waletko 5-06-1944 Grecja

---

31 Kurierów i Emisariuszy zrzuconych do Polski:

luty 1941 – listopad 1944

Zygmunt Berezowski ps. Zyzio, emisariusz Stronnictwa Demokratycznego, 15/16-04-1944 | Jan Błaszczyk ps. Kret, kurier Delegatury Rządu na Kraj, 18/19-11-1944 | Jan Cegłowski ps. Konik, kurier DRnK, 1/2-10-1942 | Tadeusz Chciuk ps. Celt, Sulima, kurier DRnK, 27/28-12-1941, 3/4-04-1944 | Jan Ciaś ps. Kula, kurier DRnK, 12/13-04-1944 | Adam Cużytek, kurier DRnK, 3/4-09-1942 | Wiktor  Czyżewski ps. Cap, kurier DRnK, 25/26-01-1943 | Jan Domański ps. Bartnicki, emisariusz Stronnictwa Ludowego, 29/30-05-1944 | Józef Gójski ps. Borowik, kurier DRnK, 18/19-09-1944 | Leszek Janicki ps. Maciej, kurier DRnK, 27/28-03-1942 | Wiktor Karamać ps. Kabel, kurier DRnK, 8/9-04-1944 | Franciszek Klima ps. Witoski, kurier DRnK, 19/20-05-1944 | Jerzy Lerski ps. Jur, kurier DRnK, 19/20-02-1943 | Roman Litwin ps. Sowa, kurier DRnK, 16/17-03-1943 | Stanisław Łuczkiewicz ps. Sęp, kurier DRnK, 25/26-01-1943 | Jerzy Mara-Mayer ps. Filip, kurier DRnK, 30/31-03-1942 | Franciszek Młynarz ps. Biegacz, kurier DRnK, 18/19-10-1943 | Benedykt Moszyński ps. Andrzej, kurier DRnK, 6/7-01-1942 | Stanisław Niedbał ps. Bask, kurier DRnK, 10/11-05-1944 | Jan Nodzyński ps. Łuk, kurier DRnK, 24/25-05-1944 | Aleksander Olędzki ps. Rab, kurier DRnK, 24/25-03-1943 | Stanisław Ołtarzewski, kurier DRnK, 15/16-04-1944 | Czesław Raczkowski ps. Włodek, kurier DRnK, 15/16-02-1941 | Józef Retinger vel Józef Brzoza, kurier DRnK, emisariusz SOE, 3/4-04-1944 | Tadeusz Samotus ps. Lis 2, kurier DRnK, 16/17-02-1943 | Napoleon Segieda ps. Wera, kurier DRnK, 7/8-11-1941 | Kazimierz Smolak ps. Nurek, kurier DRnK, 16/17-09-1943 | Stanisław Strach ps. Marian, kurier DRnK, 3/4-09-1942 | Wiktor Strzelecki ps. Nuka, kurier DRnK, 27/28-12-1941 | Henryk Waniek ps. Pływak, kurier DRnK, 9/10-04-1944 | Stanisław Zaborowski, kurier DRnK, 30/31-03-1942

---

brytyjska misja wojskowa zrzucona do Polski:

Operacja Freston 26/27-12-1944

Col. Duane T. Hudson | Maj. Peter R. C. Solly-Flood | Maj. Peter Kemp | Sgt. Donald Galbraith | kpt. Antoni Pospieszalski ps. Łuk, jako Col. Anthony Currie, oficer łącznikowy i radiotelegrafista (instruktor w Audley End)

 

 

Źródła:

• informacje własne
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6
• Iwan Rafał – Cichociemni – rekrutacja, szkolenie i przerzut do Polski, w: Koło Historii : materiały Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Tom 10 (2008) s. 77-106
• Agnieszka Polończyk, Cichociemni – Zarys historii formacji, w: Wojska Specjalne Rzeczypospolitej Polskiej, Bieniek Mieczysław, Mazur Sławomir M. (red.), Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2016, s. 95-105, ISBN 978-83-65208-70-5

 

 

---

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej.

 

Kontrowersje wokół liczby Cichociemnych

Niektórzy badacze problematyki Cichociemnych kwestionują liczbę 316 Cichociemnych jako nieprawidłową. Np. dr Waldemar Grabowski podnosi, że:

• w przypadku przyjęcia definicji Cichociemnego jako żołnierza PSZ zaprzysiężonego na rotę przysięgi ZWZ-AK i zrzuconego na spadochronie w Polsce – wg. niego ma być 302 Cichociemnych,
• w przypadku przyjęcia definicji CC jako żołnierza PSZ zaprzysiężonego na rotę przysięgi ZWZ-AK i wysłanego drogą lotniczą do Polski (zarówno zrzuceni na spadochronach jak i Ci wysadzeni z samolotów lądujących w Polsce) – wg niego liczba Cichociemnych ma być większa o skoczków, którzy odmówili skoku, czyli ma być 322 CC,
• czy jako CC nie należałoby również uznać spadochroniarzy zrzuconych w Polsce, ale wysłanych przez MSW, a także spadochroniarzy zrzuconych zarówno przez MON, jaki i MSW w innych krajach europejskich (Francja, Albania, Jugosławia, Włochy, Niemcy i Austria). Byli Oni w dużej mierze zaprzysięgani na rotę przysięgi ZWZ-AK – post z dnia 28 września 2014 na stronie Fundacja im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, Facebook [dostęp 2020-02-16] – wg niego liczba Cichociemnych byłaby większa o kolejną grupę skoczków.
  

 

Mój komentarz:

Dr Waldemar Grabowski wymyślił sobie trzy różne definicje Cichociemnych i krytykuje fakty, że do niej nie pasują. Sam się zaplątał w te definicje, bowiem wywodzi np. „w przypadku przyjęcia definicji CC jako żołnierza PSZ zaprzysiężonego na rotę przysięgi ZWZ-AK i zrzuconego na spadochronie w Polsce” – „czy jako CC nie należałoby również uznać spadochroniarzy zrzuconych w Polsce, ale wysłanych przez MSW, a także spadochroniarzy zrzuconych zarówno przez MON, jaki i MSW w innych krajach europejskich (Francja, Albania, Jugosławia, Włochy, Niemcy i Austria). Byli Oni w dużej mierze zaprzysięgani na rotę przysięgi ZWZ-AK”.

Jego wywody są więc wewnętrznie sprzeczne, bowiem:

• jeśli Cichociemni to żołnierze zrzuceni do Polski – to nie „zrzucani w innych krajach europejskich”
• jeśli Cichociemni to żołnierze zaprzysiężeni na rotę przysięgi ZWZ-AK – to nie „w dużej mierze zaprzysięgani”
• skoczkowie zrzucani do innych krajów nie byli Cichociemnymi – tylko agentami SOE, tj. nie podlegali KG AK ale brytyjskiemu SOE

Najistotniejsza jest jednak kwestia fundamentalna – dr Grabowski nie jest przez nikogo upoważniony do decydowania o tym, kto był – a kto nie był Cichociemnym. Jego wewnętrznie sprzeczne spekulacje nie mają znaczenia w świetle faktów historycznych.

Warto w tym kontekście zwrócić uwagę na tekst przysięgi Cichociemnych:

W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Marii Panny, jako ŻOŁNIERZ POWOŁANY DO SŁUŻBY SPECJALNEJ [podkreśl. RMZ]  przysięgam, że poświęconego mi sprzętu, poczty i pieniędzy strzec będę nie tylko jako dobra państwowego, ale i jako środków i pieniędzy przeznaczonych dla odzyskania wolności Ojczyzny, a tajemnicy służby specjalnej dochowam, nawet wobec moich przełożonych i kolegów w konspiracji i nie zdradzę jej nikomu, aż do końca wojny. Tak mi Panie Boże dopomóż.

Z treści przysięgi Cichociemnych jednoznacznie wynika, że bylo żołnierzami (a nie kurierami) powołanymi do służby specjalnej w Armii Krajowej (czyli po skoku do Kraju). Nie byli tylko kandydatami do tej służby, przeszkolonymi i po przysiędze.

Listę 316 Cichociemnych spisano wprawdzie dopiero po wojnie – jako listę skoczków odznaczonych „Znakiem [Spadochronowym] dla Skoczków do Kraju” – ale uczynił to Kierownik Ministerstwa Obrony Narodowej zarządzeniem z 7 lutego 1954.

Przeciwko kształtowi tej listy nie protestował nikt, w tym żaden z kilkudziesięciu żyjących wtedy Cichociemnych. Wtedy nie było kontrowersji – te tworzone obecnie przez dr Grabowskiego można śmiało wyrzucić do kosza. Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej, nie byli więc nimi kurierzy, skoczkowie zrzuceni do innych krajów lub skoczkowie zrzuceni do Polski po wojnie (po rozwiązaniu AK).

Ryszard M. Zając

 

 

do góry strony