• cichociemni@elitadywersji.org

Tag Archives: Cichociemni

Marian Golarz-Teleszyński – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemnyps. „Góral 2”

Marian Bronisław Golarz, po wojnie Marian Bronisław Teleszyński

Zwykły Znak Spadochronowy nr 4434, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1958

 

Golarz-Teleszynski-Marian-elitadywersji-org-177x250 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

kpt. cc Marian Golarz – Teleszyński
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej
© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemnyur. 11 lipca 1916 w Zagórzu (powiat sanocki), zm. 26 sierpnia 1985 w Gdyni – kapitan, lekarz ortopeda,  żołnierz Armii Polskiej gen. Andersa, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie,  Armii Krajowej, szef służby medycznej oraz adiutant dowódcy 82 Pułku Piechoty AK 30 Poleskiej Dywizji Piechoty AK, uczestnik kampanii wrześniowej, więzień UB, wykupiony za łapówkę (1944-1946), więzień NKWD, sowieckich łagrów: Samarłag k. Kujbyszewa, Pieczorłag k. Workuty (1939-1941), Cichociemny
Znajomość języków: rosyjski; szkolenia – kursy specjalne: m.in.  zasadnicze: spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (Ośrodek Wyszkolenia nr 10, Ostuni), i in. W dniu wybuchu wojny miał 23 lata 1 miesiąc; w dacie skoku do Polski 27 lat 10 miesięcy. Syn ślusarza parowozowni

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnySpis treści:


 

cc-Goiarz-Teleszynski-250x350 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnyUczył się w szkole powszechnej w Zagórzu, następnie w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku,  24 maja 1935 zdał egzamin dojrzałości.  Od 1936 do wybuchu wojny podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.

Od 20 września 1935 do 31 lipca 1936 uczestnik Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy przy 5 Pułku Strzelców Podhalańskich 22 Dywizji Piechoty Górskiej. Od 1 sierpnia do 19 września 1936 praktyka jako dowódca drużyny 4 kompanii w Pułku Strzelców Podhalańskich. Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 1 stycznia 1938. Od stycznia 1938 do sierpnia 1939 praktyka w Szpitalu Rejonowym nr 10.

 

 

II wojna światowa

W kampanii wrześniowej 1939 jako lekarz 3 baterii 24 Pułku Artylerii Lekkiej 24 Dywizji Piechoty w Przemyślu, w składzie Armii Karpaty, następnie Armii Małopolska. 15 października 1939 aresztowany przez Sowietów w Rożnowie (powiat kołomyjski), po kilku dniach zwolniony.

miejsca-zeslan-Polakow-300x172 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

GUŁ-ag – mapa zesłań, pracy i straceń Polaków

2 listopada 1939 aresztowany przez NKWD w Załużu k. Sanoka, osadzony do 5 listopada w więzieniu w Lesku, do 22 stycznia 1940 we Lwowie. Od 26 stycznia 1940 osadzony w więzieniu w Dniepropietrowsku, w sierpniu 1940 zesłany do łagru „Samarłag” w okolicach Kujbyszewa. Od kwietnia 1941 w łagrze „Pieczorłag” w rejonie Workuty, więziony w oddziałach nr 9, 11 i 14.

16 września 1941 zwolniony po układzie Sikorski – Majski. Koleją z Workuty dotarł do Farab nad Amu-darią,  stamtąd barkami do Republiki Karakałpackiej. Pracował w kołchozach, tamże od 1 do 30 listopada, następnie do 3 lutego 1942 w Burzarze (Uzbekistan).

represje-sowieckie-wobec-Polakow-300x213 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

Represje sowieckie wobec Polaków, źródło: pamiec.pl

uklad-sikorski-majski-250x188 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny5 lutego 1942 w w Kermine wstąpił do Armii Polskiej gen. Andersa, przydzielony do kompanii zbornej 7 Dywizji Piechoty. Od 9 lutego w kompanii sanitarnej batalionu sanitarnego 7 Dywizji Piechoty. Od 13 kwietnia do 12 maja 1942 uczestnik kursu lekarzy wojskowych przy 7 Dywizji Piechoty.

Od 15 sierpnia 1942 w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, wraz z Armią Polską ewakuowany statkiem przez Morze Kaspijskie do Pahlewi (obecnie Bandar-e Anzali) w Iranie. Od 13 stycznia 1943 przydzielony do 7 medycznej kompanii szkoleniowej, od 3 marca w sztabie 7 Dywizji Piechoty. Od wiosny w Khanakim (Irak), od lata w Palestynie. Awansowany na stopień porucznika, ze starszeństwem od 1 lipca 1943.

Grzegorz Skrukwa – Armia Andersa – nadzieja dla Polaków w ZSRR
w: Zesłaniec, 2008, nr. 34, s. 29 – 40

 

Andrzej Wojtaszak – Armia Polska w ZSRR
w: Zesłaniec, 2007, nr 32, s. 89 – 106

 

 

Cichociemny
Halifax-mk3-300x225 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

Handley Page Halifax

button-zrzuty_200-150x150 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Z Aleksandrii w Egipcie lądem przez Tripolitanię dotarł do Algierii, następnie z Oranu okrętem Ville de France do Tarentu we Włoszech. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji,  14 lutego 1944 zaprzysiężony na Rotę ZWZ-AK w Ostuni (Włochy).  Od 25 lutego w dyspozycji Oddziału Personalnego Sztabu Naczelnego Wodza.

Brindisi_1-300x199 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 21/22 maja 1944, w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji „Weller 29” (dowódca operacji: S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz, ekipa skoczków nr: LIII), z samolotu Halifax JP-222 „E” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Gerard Kunowski, pilot – P/O Witold Graczyk / nawigator – S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz / radiotelegrafista – P/O Kazimierz Kujawa / mechanik pokładowy – Sgt. Piaścik / strzelec – F/O Olgierd Łuczkowski / despatcher – F/S Piotr Straub). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Kos” 407 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Wierzbno,  24 km od Krakowa. Razem z nim skoczyli: rtm. Krzysztof Grodzicki ps. Jabłoń, ppor. Władysław Marecki ps. Żabik 2, gen. bryg. Leopold Okulicki ps. Niedźwiadek, ppor. Zbigniew Waruszyński ps. Dewajtis 2, kpt. Tomasz Wierzejski ps. Zgoda 2. Zrzucono w trzech nalotach w godz. 00.54 – 01.25 skoczków oraz 12 zasobników i 4 paczki. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy w Brindisi o godz.05.20, po 9 godzinach lotu. Z drugiego Halifaxa zrzucono w dwóch nalotach w godz. 00.37 – 00.50 kolejne 12 zasobników i 12 paczek, powrócił do bazy po 9 godzinach 15 minutach lotu. Zrzut przyjmowały wspólnie: oddział partyzancki Armii Krajowej oraz oddział Batalionów Chłopskich, pod dowództwem Jana Latały ps. Topór.

 

1994-lotnicze-wsparcie-AK-209x300 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnyNawigator Eugeniusz Arciuszkiewicz: „Już o godzinie siódmej rano mjr Jaźwiński, dowódca Bazy Przerzutowej [Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano pod Brindisi – RMZ] zjawił się na lotnisku i dał do zrozumienia, że czeka nas specjalne zadanie (…) Sześciu skoczków z „bagażem”. Placówka „Kos”, 9 mil od m. Niepołomice, sygnał n, czas zrzutu godz. 00.00 – 00.10 (…) Na dwie godziny przed startem przyjechała przed nasz dom ciężarówka, z której wyszło 6-ciu osobników i znikło w drzwiach pokoju, przeznaczonego na ostatnie przygotowanie do lotu. Tam szukano kompromitujących przedmiotów, sprawdzano dokumenty, instrukcje, wydano pasy z pieniędzmi, broń i truciznę na wypadek wsypy no i… „ostatnia wieczerza”. Byłem zaintrygowany ważnością misji. W końcu jeden z szóstki szepnął mi go ucha – „W ekipie jest „Niedźwiadek” – płk Okulicki, ze specjalną ważną misją. (…)

Przed nami ciemna plama Puszczy Niepołomickiej. 00.40 – na dużej polanie Niepołomice. Kurs 019°, za 3 minuty będzie „Placówka”. Schodzimy do 600 stóp, nadajemy literę rozpoznawczą. Na ziemi latarka natychmiast odpowiada umówionym sygnałem – „placówka” gotowa do odbioru. (…) Godz. 00.54, posuwamy się wzdłuż lini świateł, jesteśmy prawie nad placówką. Krzyczę: – „Skok”. Despatcher trąca ramię skoczka. Jeden po drugim znikają w ciemnym otworze przy akompaniamencie części bagażu. (…) Na odprawie gratulują. „Placówka” potwierdziła odbiór zrzutu. (…)”.

Eugeniusz Arciuszkiewicz – Lot nr 43 – 21 maj 1944. Jednodniówka. XI Zjazd, 1976, w: Kajetan Bieniecki, Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6, s. 167-168

 

ppor Jerzy Migas, dowódca placówek zrzutowych: „Przy Lesie Wierzbińskim, na drodze w kierunku wsi Szarbia, ustawiło się osiem furmanek konnych, a w „koszu” bazy umieszczeni zostali żołnierze z elektrycznymi lampkami sygnalizacyjnymi. Lampki wyznaczały znak krzyża, który ustawiony był zgodnie z kierunkiem wiejącego wiatru. Na najwyższym, w stosunku do terenu, miejscu znajdował się żołnierz z silną lampą do sygnalizacji alfabetem Morse’a. Wszyscy czekają w napięciu. W powietrzu cisza. Dopiero o godzinie 00.37 do uszu dociera daleki warkot samolotu. Samolot zbliża się, pada rozkaz „Sygnał świetlny w górę”. Sygnały przekazywane są  alfabetem Morse’a. Rozpoznanie dwustronnie stwierdzone. Żołnierze ustawieni w kształcie krzyża świecą lampkami. Samolot dwukrotnie dolatuje do „kosza” placówki „KOS”. lecą zasobniki i paczki.

zrzutowisko-sygnaly-300x148 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnyPo nim pojawia się drugi samolot, który z wysokości około 2000 stóp dokonuje zrzutu sześciu skoczków, a następnie zasobników i paczek. Na nierównym polu wznoszącym się lekkim skosem w kierunku lasu, rosną ziemniaki, utrudniające poruszanie się skoczków, którzy ciągną za sobą białe czasze spadochronów. Skoczkowie całują ziemię. Uściski rąk. W grupie skoczków zebranych pod lasem jeden wyraźnie kuleje. Doznał kontuzji stopy przy lądowaniu. Teraz siedzi i odpoczywa. Na zrzutowisku wyłapywane są zrzucane z samolotu pojemniki.”

Jerzy Migas – w:  O zrzutach Cichociemnych na Ziemi Proszowskiej, oprac. Mateusz Serwatowski, w: Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne „Bojowe Schrony Proszowice”

 

opr. Mateusz Serwatowski – O zrzutach Cichociemnych na Ziemi Proszowskiej
w: Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne „Bojowe Schrony Proszowice”

 

Jan-Jazwinski-251x350 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnyW swoim pamiętniku mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

W okresie od 1 maja 1944 r. nadeszło do mnie ponad 60 depesz związanych z opracowaniem planu przerzutu zwanego „Odwet” jaki ma rozpocząć się od 1 sierpnia b.r. Tatar zastrzegł sobie wyłącznie koordynację tego planu z dowódcą AK. Tę masę depesz charakteryzuje zupełna nieznajomość organizacji i kompetencji władz brytyjskich, tak we Włoszech jak i w Londynie. Usiłuję cierpliwie naświetlić sytuację i warunki pracy Bazy Jutrzenka, kładąc nacisk na przysłanie załóg polskich. Załogi te są w kompetencji Air Ministry i polskiego Inspektora Lotnictwa. Ciągle mam nadzieję, że szef Sztabu gen. Kopański dotrzyma swego przyrzeczenia, że osobiście dopilnuje wysłania załóg dla polskiego dyonu. Nie rozumiem dlaczego gen. Kopański milczy i nawet nie odpowiada mnie, kto te załogi wstrzymuje. (…)

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnyW rezultacie mam obecnie: bardzo dobrą współpracę z dowódcą AK i bardzo dobrze funkcjonujący aparat przyjęcia zrzutów w Kraju. Ze strony szefa Sztabu NW i podległego mu O. Spec. mam tylko masę depesz zupełnie błędnych i ani jednego awiza o przysłaniu załóg polskich. To wszystko co przychodzi z O. Sp. nie ma żadnego logicznego związku z pracą Bazy i kiedy przyjdzie czas na opracowanie planu przerzutu trzeba to będzie zrobić na Bazie Jutrzenka. (…)

25 maja otrzymałem pocztę prywatną, drogą przez kuriera SOE z Londynu we Włoszech. Jeden list od Wandy, wypełniony ściśle prywatnymi sprawami, drugi list od Podolskiego. Pod podaje używając kryptonimów: (…) Perkins [szef polskiej sekcji SOE] rozmawiał dwukrotnie z Tatarem. Ja tłumaczyłem. Perkins powiedział mnie: Wystarczą te dwa razy. Tatar damned fool [głupi jak but – tłum Kajetan Bieniecki] nie ma pojęcia o roli A.K., albo usiłuje zniszczyć A.K. w oczach Aliantów albo, na co wskazują dane z wywiadu brytyjskiego, kontaktuje się ze znanym nam agentem ambasady sowieckiej. Nominacja Tatara na pewno nie pomoże ani Sosnkowskiemu ani też Mikołajczykowi, który go popiera.” (Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego, przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6, tom II, s. 55-57)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Grzegorz Rutkowski – Udział Batalionów Chłopskich
w odbiorze zrzutów lotniczych z Zachodu na terenie okupowanej Polski
w: „Zimowa Szkoła Historii Najnowszej 2012. Referaty”, IPN, Warszawa 2012, s. 15 – 25

 

AK-opaska-300x201 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnyPo skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, następnie przydzielony jako szef służby medycznej oraz adiutant dowódcy 82 Pułku Piechoty AK 30 Poleskiej Dywizji Piechoty AK, dowodzonej przez Cichociemnego, mjr. Stanisława Trondowskiego ps. Grzmot.

W sierpniu 1944 w związku z Akcją Burza 30 Poleska Dywizja Piechoty, dowodzona przez Cichociemnego ppłk. Henryka Krajewskiego ps. Leśny wyruszyła na pomoc Powstaniu Warszawskiemu.  18 sierpnia w rejonie Dębe Wielkie 30 PDP została rozbrojona, żołnierzy AK aresztowali Sowieci, uniknął aresztowania.

 

 

Po wojnie

odznaka-NKWD-245x350 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny11 grudnia 1944 aresztowany wraz z Cichociemnym ppłk. Henrykiem Krajewskim ps. Trzaska (pod fałszywą tożsamością Henryk Jezierski), w „kotle” zorganizowanym przez por. UB i NKWD por. Józefa Światłę (Izaak Fleischfarb) oraz chor. Józefa Czereśnię, w mieszkaniu przy ul. Zamienieckiej, wynajmowanym przez Cichociemnego por. Bronisława Konika ps. Sikora. W „kotle” aresztowano 17 osób, w tym także Cichociemnych:  por. Bronisława Konika ps. Sikora, ppor. Zdzisława Luszowicza ps. Szakal.

cc-Teleszynski-248x350 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

Leon Birn, Dr hab. Marian Teleszyński (1916-1985) Wspomnienie, w: Gazeta AMG, wrzesień 2000 r., nr 8-9

Osadzony w Otwocku przy ul. Legionów 4, bardzo bity podczas przesłuchań. Później osadzony w obozie w Brześciu nad Bugiem, od 10 października 1944 w więzieniu w Warszawie na Rakowieckiej. Przesłuchiwany oraz torturowany m.in. przez płk Józefa Światło (Izaak Fleischfarb). Następnie osadzony we Wronkach. Po dwóch latach rodzina przekupiła strażników, w marcu 1946 potajemnie opuścił więzienie. Spośród ok. stu aresztowanych w sprawie, większość zesłano do obozów pracy za Ural, ponad 1/3 nigdy nie wróciła.

Powrócił do nazwiska Teleszyński. Od 1946 podjął studia medyczne (od czwartego roku) na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, potem na Akademii Medycznej w Gdańsku. Przed uzyskaniem dyplomu podjął pracę w Oddziale Chirurgii i Ortopedii Dziecięcej Akademii Medycznej w Gdańsku. W grudniu 1950 obronił dyplom lekarski. Od roku akademickiego 1953/54 adiunkt nowo utworzonej Kliniki Ortopedycznej AMG, kierowanej przez prof. Zygmunta Ambrosa. Dwukrotnie pełnił obowiązki kierownika Kliniki.

cc-golarz-leg-VM-250x187 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny22 czerwca 1961 uzyskał dyplom doktora medycyny, po obronie pracy „Metoda pomiaru i korekcji przodoskręcenia szyjki kości udowej we wrodzonym zwichnięciu biodra”. Od 1961 do przejścia na emeryturę w 1981 ordynator nowo utworzonego Oddziału Ortopedyczno-Urazowego Szpitala Miejskiego w Gdyni. W 1974 uzyskał stopień doktora habilitowanego po obronie rozprawy „Wybrane problemy leczenia wrodzonego zwichnięcia stawu biodrowego w świetle własnych badań klinicznych”.

Opublikował ponad 30 prac, w tym cztery rozdziały w pierwszym po wojnie podręczniku „Zarys ortopedii ogólnej” pod redakcją Z. Ambrosa. Od 1952 działał w Polskim Towarzystwie Ortopedycznym, w latach 1967-1974 jako wiceprezes Oddziału Gdańskiego, następnie przewodniczący sądu koleżeńskiego. Zmarł 26 sierpnia 1985 w Gdyni, pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie.

 

 

AwanseVirtuti-Militari-272x350 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

 

 

Odznaczenia

 

 

Upamiętnienie

Golarz_Teleszyński_Marian_tablica-300x172 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny12 września 2010 odsłonięto tablicę pamiątkową na ogrodzeniu kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zagórzu.

 

 

 

 

cc-Golarz-grob-187x300 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

Życie rodzinne

Syn Stanisława, ślusarza parowozowni oraz Marii z domu Kajzer. W 1947 zawarł związek małżeński z Marią Danutą z domu Mikez (ur. 1922), aptekarką. Mieli trzech synów: Jacka (ur. 1948) lekarza stomatologa, Jarosława (ur. 1950) absolwenta Politechniki Gdańskiej oraz Wyższej Szkoły Morskiej, II oficera PLO oraz Przemysława (ur. 1954) inżyniera rolnika, kierownika Wydziału Rolnictwa Urzedu Wojewódzkiego w Łodzi.

Zawarł także związek małżeński z Alicją z domu Maliszewską (ur. 1942). Mieli syna Szczepana (ur. 1970)

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Marian Golarz-Teleszyński - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Marian Golarz-Teleszyński - Cichociemny

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0056
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, Rzeszów, Abres, 1996, s. 43-45. ISBN 83-902499-5-2
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Cichociemni z ziemi sanockiej rodem (I) – Gazeta Sanocka „Autosan”, Nr 7 (478), w. 5, 1-10 marca 1989, Sanocka Fabryka Autobusów
  • Cichociemni z ziemi sanockiej rodem (II) – Gazeta Sanocka „Autosan”, Nr 8 (479), s.5, 10-20 marca 1989, Sanocka Fabryka Autobusów
  • Leon Birn – Dr hab. Marian Teleszyński (1916-1985). Wspomnienie w: Gazeta AMG nr 8-9, wrzesień 2000
  • Andrzej Brygidyn – Żołnierskimi rzuceni losami, Krosno, Roksana, 1997, s. 164, ISBN 83-87282-47-2

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

Władysław Godzik – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Władysław Godzik - Cichociemnyps. „Skrzat”, „Ptasznik”

Władysław Józef Godzik

Zwykły Znak Spadochronowy nr 2656, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1976

 

Godzik-Wladyslaw-elitadywersji-org-180x250 Władysław Godzik - Cichociemny

por. cc Władysław Godzik
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej
© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Władysław Godzik - Cichociemnyur. 11 lutego 1920 w Niwce (powiat brzeski), zm. 30 października 1976 w Piotrkowie Trybunalskim –  podporucznik, żołnierz Armii Polskiej gen Andersa, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, dowódca plutonu radiołączności Podokręgu Piotrków AK, więzień sowieckich łagrów: Teguldat, Syberia (1940-1942), Cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, rosyjski; szkolenia – kursy specjalne: m.in.  zasadnicze: spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End); specjalnościowe: łączności (Ośrodek Wyszkoleniowy Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza, Auchtertool), i in. W dniu wybuchu wojny miał 19 lat 6 miesięcy; w dacie skoku do Polski 24 lata 8 miesięcy. Syn nauczyciela

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Władysław Godzik - CichociemnySpis treści:


 

Godzik-Wladyslaw_karta_1-20210202_102804-194x300 Władysław Godzik - Cichociemny

Żródło: Archiwum UJ

Od 1926 uczył się w szkole powszechnej, od 1930 w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym typu humanistycznego w Brzesku, 14 maja 1938 zdał egzamin dojrzałości.

Mieszkał w Brzesku, później w Krakowie. W roku akademickim 1938/39 podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

 

 

II wojna światowa
miejsca-zeslan-Polakow-300x172 Władysław Godzik - Cichociemny

GUŁ-ag – mapa zesłań, pracy i straceń Polaków

W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany, ukrył się przed aresztowaniem u rodziny w Mańkowie (Wołyń). 28 czerwca 1940 aresztowany przez NKWD, zesłany do niewolniczej pracy na Syberię, w rejon Teguldat k. Nowosybirska.

Godzik-Wladyslaw-karta_2-20210202_102840_003-179x300 Władysław Godzik - Cichociemny

Żródło: Archiwum UJ

Po układzie Sikorski – Majski zwolniony, 3 marca 1942 wstąpił do Armii Polskiej gen. Andersa, przydzielony do 8 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej 8 Dywizji Piechoty, następnie do 1 kompanii Szkoły Podchorążych. Ewakuowany wraz z armią do Persji, od 15 sierpnia 1942 w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, drogą morską dotarł do Pietermaritzburga (Afryka Południowa).

uklad-sikorski-majski-250x188 Władysław Godzik - CichociemnyWe wrześniu 1942 wraz z kompanią wypłynął do Durbanu transatlantykiem s/s „Laconia”, 12 września 1942 okręt storpedowany przez niemiecki okręt podwodny U-156, ok. 900 km od Wyspy Wniebowstąpienia. Utonęło ok. 2,4 tys. osób. Po pięciu dniach dryfowania w szalupie ratunkowej uratowany przez francuski krążownik „Gloire”, służący rządowi Vichy. Od 25 września 1942 internowany w Qued-Zem  (Maroko), uwolniony 8 listopada 1942 po kapitulacji Maroka i Algierii. Od 6 grudnia 1942 w Wielkiej Brytanii.

Grzegorz Skrukwa – Armia Andersa – nadzieja dla Polaków w ZSRR
w: Zesłaniec, 2008, nr. 34, s. 29 – 40

 

Andrzej Wojtaszak – Armia Polska w ZSRR
w: Zesłaniec, 2007, nr 32, s. 89 – 106

 

Zbigniew S. Siemaszko – Ośrodek Cichociemnych Łącznościowców
Anstruther – Auchtertool – Polmont
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

 

Cichociemny
Consolidated-B-24-Liberator-300x227 Władysław Godzik - Cichociemny

Consolidated B-24 Liberator

button-zrzuty_200-150x150 Władysław Godzik - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Władysław Godzik - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Od 20 stycznia 1943 przydzielony do Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza. Przeszkolony ze specjalnością w radiołączności, m.in. do 10 lipca 1943 uczestnik kursu radiowego w Ośrodku Wyszkoleniowym Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, prawdopodobnie w Auchtertool. Awansowany na stopień starszego strzelca podchorążego ze starszeństwem od 21 kwietnia 1943, zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 19 stycznia 1944 w Chicheley. Przerzucony na stację wyczekiwania Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy), awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 18 października 1944.

Brindisi_1-300x199 Władysław Godzik - Cichociemny

lotnisko w Brindisi (Włochy)

radiostacja-A5-Hefman-219x300 Władysław Godzik - Cichociemny

radiostacja A-5 konstrukcji inż. Tadeusza Heftmana

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 16/17 października 1944 w sezonie operacyjnym „Odwet”, w operacji lotniczej „Wacek 1” (dowódca operacji: F/L Roman Chmiel, ekipa skoczków nr: LX), z samolotu Liberator KG-994 „R” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Edmund Ladro, pilot – Sgt. Zenon Przybylak / nawigator – F/L Roman Chmiel / radiotelegrafista – W/O Edward Gągała / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Zientek / strzelec – W/O Antoni Lewkonowicz / despatcher – W/O Stanisław Zieliński). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start o godz. 16.45 z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Newa” 611 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Tomawa, Żerechowa Kolonia, 19 km od Piotrkowa Trybunalskiego. Razem z nim skoczyli: sierż. Władysław Flont ps. Grandziarz, kpt. Teodor Hoffman ps. Bugaj, płk. dypl. Wacław Kobyliński ps. Dziad, mjr Mieczysław Pękala ps. Bosak, rtm. Jan Różycki ps. Busik. Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (7/8 października) nie można było wykonać zadania. Skoczkowie przerzucili 544,8 tys. dolarów w banknotach oraz 7,2 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także 12 zasobników oraz 3 paczki. Zrzutu dokonano w pięciu nalotach na placówkę, w godz. 21-50 – 22.00: najpierw sprzęt, potem skoczkowie.

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

AK-opaska-300x201 Władysław Godzik - CichociemnyPo skoku przydzielony do Oddziału V (łączność) Podokręgu Piotrków AK jako zastępca dowódcy, następnie dowódca plutonu radiołączności.

 

Zbigniew S. Siemaszko – Cichociemni Łącznościowcy
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

Kazimierz Stępień – Cichociemni na Ziemi Piotrkowskiej
w: Biuletyn informacyjny AK nr 10 (198) październik 2006, s. 39 – 43

 

 

Po wojnie
represje-sowieckie-wobec-Polakow-300x213 Władysław Godzik - Cichociemny

Represje sowieckie wobec Polaków
źródło: pamiec.pl

We wrześniu 1945 ujawnił się Komisji Likwidacyjnej AK w podwarszawskich Włochach. Podjął pracę w Południowo – Zachodnim Zjednoczeniu Przemysłu Szklarskiego w Piotrkowie Trybunalskim.

Od połowy 1946 podjął przerwane przed wojną studia. Od 1 września 1947 kierownik sekcji w Dziale Obrotu Towarowego Południowo – Zachodniego Zjednoczenia Przemysłu Szklarskiego w Piotrkowie Trybunalskim. Od grudnia 1950 kierownik Działu Zaopatrzenia Huty Szkła Gospodarczego „Hortensja”. Od 1 czerwca 1970 na rencie. Zmarł 30 października 1976 w Piotrkowie Trybunalskim.

 

 

Awanse

 

 

Odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Michała, nauczyciela szkoły powszechnej oraz Marii z domu Gołąb. W 1948 zawarł związek małżeński z Haliną z domu Pacho (ur. 1921). Mieli dwie córki: Małgorzatę (ur. 1951) oraz Barbarę (ur. 1953) doktora w Instytucie Botaniki PAN w Krakowie.

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Władysław Godzik - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Władysław Godzik - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Władysław Godzik - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Władysław Godzik - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Władysław Godzik - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Władysław Godzik - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Władysław Godzik - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Władysław Godzik - Cichociemny

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0055
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, Rzeszów, Abres, 1996, s. 42-43, ISBN 8390249952
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

Stanisław Gilowski – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Stanisław Gilowski - Cichociemnyps.: „Gotur”, „Wojewoda”, „Limba”, „Sosna”, „Jar”

po wojnie Jan Michalski, Jan Tadeusz Gilowski, Jan Nowak

vel Jan Michalski, vel Jan Limbert

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0058

 

Gilowski-Stanislaw-elitadywersji-org-189x250 Stanisław Gilowski - Cichociemny

mjr cc Stanisław Gilowski
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej
© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Stanisław Gilowski - Cichociemnyur. 1 kwietnia 1900  w Zadarowie k. Buczacza (obecnie Ukraina), zm. 17 czerwca 1974 w Warszawie – technik górniczy, major kawalerii, uczestnik walk o niepodległość Polski (1918-1920), samorządowiec, przedsiębiorca, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Armii Krajowej, zastępca szefa Kedywu Obszaru Lwów AK, Cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, rosyjski, ukraiński; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy),  walki konspiracyjnej (STS 38, Briggens), spadochronowy (STS 51, Ringway), i in. W dniu wybuchu wojny miał 39 lat 4 miesiące; w dacie skoku do Polski 41 lat 11 miesięcy

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Stanisław Gilowski - CichociemnySpis treści:


 

Od 1908 mieszkał w Kołomyi (obecnie Ukraina), do 1917 uczył się w tamtejszej szkole powszechnej oraz gimnazjum, w 1919  zdał egzamin dojrzałości w Wilnie. W lutym 1918  powołany do armii austriackiej, przydzielony do 24 Pułku Piechoty w Kołomyi. Od kwietnia do czerwca 1918 uczestnik kursu austriackiej szkoły oficerskiej w Chełmie. Od 31 czerwca 1918 przydzielony do batalionu szturmowego na froncie włoskim, w październiku 1918  uciekł.

odznaka-POW-250x243 Stanisław Gilowski - Cichociemny

Odznaka POW

Uczestnik walk niepodległościowych, w listopadzie 1918 w Zamościu wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestniczył w obronie Zamościa przed bolszewikami (styczeń – marzec 1919). Od marca 1919 do lutego 1920 przydzielony do komendantury garnizonu w Kowlu, następnie  do bazy zaopatrzenia w Zamościu, od czerwca 1920 szef aprowizacji w punkcie zbornym w Małkini Górnej. W 1920 mianowany podchorążym, do 1921 w 19 Pułku Ułanów Wołyńskich.  Awansowany na stopień podporucznika 20 marca 1921, przydzielony do 2 Pułku Szwoleżerów.

Gilowski_Stanislaw-218x300 Stanisław Gilowski - CichociemnyOd 1921 w górnictwie naftowym w Borysławiu oraz szkole górniczej w Drohobyczu, pracował m.in. jako technik górniczy w Vacuum Oil Company. Od 1930 ponownie w Jaremczu, wybudował fabrykę ceramiczną, dwa pensjonaty oraz uruchomił kamieniołom w Jamnej. Od 1925 sekretarz gminy i uzdrowiska Jaremcze, od 1928 sekretarz magistratu Stolina nad Horyniem (woj. poleskie, obecnie Ukraina), w 1929 sekretarz sejmiku w Drohiczynie Poleskim. Działał społecznie, m.in. członek Rady Powiatu w Nadwórnej, Rady Gminnej w Jaremczu, Komitetu Powiatowego Związku Strzeleckiego, Związku Szlachty Zagrodowej. Od 1 września 1939  burmistrz Nadwórnej. Wg. Krzysztofa Tochmana prawdopodobnie współpracował z Oddziałem II (wywiad) Sztabu Generalnego (później Głównego) WP.

 

 

II wojna światowa

W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany. 19 września przekroczył granicę z Węgrami, internowany od 22 września 1939 w Losoncs, od 5 października w Leanypol, od 16 grudnia 1 Kiskumbralas. 6 maja 1940 dotarł do polskiej placówki dyplomatycznej w Budapeszcie, po uzyskaniu dokumentów, przez Zagrzeb i Split (Jugosławia) drogą morską dotarł do Marsylii (Francja). 1 czerwca 1940 w Carpiagne wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim. 

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

1-SBS-papet-spadoch--190x250 Stanisław Gilowski - CichociemnyPo upadku Francji ewakuowany 20 czerwca z St. Jean de Luz, 23 czerwca dotarł do Plymouth (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Początkowo w obozie w Crawford, od września 1940 w Broughton, w październiku 1940 przydzielony jako oficer broni 7 Ośrodka Zapasowego 7 Brygady Kadrowej Strzelców w Dunfermline. Ukończył kurs, instruktor szkoleń strzeleckich Brygady. Od 1 czerwca 1941 przydzielony do 4 Brygady Kadrowej Strzelców, przemianowanej na 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
Halifax-mk3-300x225 Stanisław Gilowski - Cichociemny

Handley Page Halifax

button-zrzuty_200-150x150 Stanisław Gilowski - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Stanisław Gilowski - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 10 listopada 1941 w Londynie, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 30 marca 1942.

Tempsford-300x222 Stanisław Gilowski - Cichociemny

Lotnisko RAF, Tempsford

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 30/31 marca 1942 w próbnym sezonie operacyjnym, w operacji lotniczej „Belt” (dowódca operacji: F/O Mariusz Wodzicki, ekipa skoczków nr: VII), z samolotu Halifax L-9618 „W” (załoga: pilot – Sgt. Julian Pieniążek, pilot – Sgt. Stanisław Kłosowski / nawigator – F/O Mariusz Wodzicki / radiotelegrafista – P/O Ignacy Bator / mechanik pokładowy – Sgt. Czesław Kozłowski / strzelec – Sgt. Rudolf Mol, F/S Zdzisław Nowiński / despatcher – F/S Tadeusz Madejski). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start o godz. 19.45 z lotniska RAF Tempsford, zrzut o godz. 01.55 poza planowaną placówką „Błoto”, w okolicach miejscowości Podstoliska (3,4 km od Tłuszcza), m.in. na jadący pociąg oraz zabudowania plebanii. Razem z nim skoczyli: por. Wiesław Ipohorski – Lenkiewicz ps. Zagroda, por. Aleksander Kułakowski ps. Rywal, płk. Józef Spychalski ps. Grudzień, por. Janusz Zalewski ps. Chinek oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj st. uł. Stanisław Zaborowski ps. Grzegorz. Samolot szczęśliwie powrócił do Wielkiej Brytanii, po locie trwającym 11 godzin 50 minut.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Stanisław Gilowski - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

Dnia 28.III. na st. XVIII [stacja wyczekiwania STA XVIII, na której skoczkowie oczekiwali na odlot do Kraju – przyp. RMZ] przybyła ekipa „Belt”. Pogotowie dla odlotu w dniu 29.III. – dla ekipy „Boot” .

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Stanisław Gilowski - CichociemnyDnia 29.III. o godz. 12.oo Air Ministry zarządziło lot podwójny. Po przybyciu na stację wyczekiwania – o godz. 14.30, otrzymaliśmy nową decyzję – tylko lot pojedynczy. Po przybyciu na lotnisko o g. 17.30 okazało się, że komunikat met. [meteorologiczny – RMZ] jest niepomyślny dla lądowania powrotnego w dniu 30.III. Pogoda na trasie i w Polsce – dobra a w Anglii na wszystkich lotniskach ma być mgła. Po zbadaniu ryzyka lotu, lot został odwołany o godz. 19.30.

Dnia 30.III doszedł do skutku lot podwójny: 7-my i 8-my. Lot 7-my – ekipa „Boot” – start o godz. 19.50, zrzut na rejon Stanisławów, powrót o godz. 8.15.” (s. 57)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

tablica-podstoliska-250x152 Stanisław Gilowski - Cichociemny

Pamiątkowy głaz z tablicą, Podstoliska

AK-opaska-300x201 Stanisław Gilowski - CichociemnyPo aklimatyzacji do realiów okupacyjnych przydzielony do organizacji dywersyjnej Wachlarz jako zastępca kierownika wyszkolenia dywersyjnego. Od 25 sierpnia 1942 przydzielony jako dowódca I Odcinka, nie rozpoczął działalności. Od 24 lutego 1943 zastępca szefa Kedywu Obszaru Lwów AK, dowódca dwóch oddziałów dyspozycyjnych (po około 20 żołnierzy).

24 marca 1943 mianowany szefem Kedywu Okręgu Tarnopol AK, nie objął funkcji. 10 grudnia 1943 przydzielony jako szef Kedywu Okręgu Stanisławów AK, ale funkcję objął Cichociemny kpt. Michał Wilczewski ps. Uszka. Od 18 grudnia 1943 ponownie zastępca szefa Kedywu Obszaru Lwów AK.

 

 

Po wojnie

Po zajęciu Lwowa przez Sowietów ewakuował się, początkowo mieszkał w Brzegu, następnie w Bytomiu. Pracował pod fałszywym nazwiskiem  Jan Nowak jako kierownik hurtowni mięsa. Od 1948 w Karpaczu, jako Jan Michalski zawarł związek małżeński, od stycznia 1954 w Wielbarku jako kierownik zielarni „Herbapolu”. Pod koniec 1956 zamieszkał w Świdrze, później w Otwocku i Brwinowie.

Działał m.in. w Zespole Historycznym Cichociemnych w Warszawie. Zmarł 17 czerwca 1974 w Warszawie.

 

 

AwanseVirtuti-Militari-272x350 Stanisław Gilowski - Cichociemny

 

 

Odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Józefa oraz Marii z domu Bieniasz. W 1952 zawarł związek małżeński z Wandą z domu Gorzynik (1919-1986), po mężu Michalską, ekonomistką, używającą także danych Irena z domu Gołdyra. Nie mieli dzieci.

 

 

 


Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski
40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921:

Leon Bazała (1918-1920) | Jacek Bętkowski (1920) | Jan Biały (1918-1920) | Niemir Bidziński (1920) | Romuald Bielski (1919-1920) | Adolf Gałacki (1918-1920) | Stanisław Gilowski (1918-1920) | Jan Górski (1919-1920) | Antoni Iglewski (1915-1920) | Kazimierz Iranek-Osmecki (1913, 1916, 1920) | Wacław Kobyliński (1918-1920) | Bolesław Kontrym (1917-1918) | Franciszek Koprowski (1919-1920) | Tadeusz Kossakowski (1909-1920) | Julian Kozłowski (1918-1919) | Henryk Krajewski (1918-1920) | Leopold Krizar (1918-1920) | Stanisław Krzymowski (1914-1920) | Adolf Łojkiewicz (1918-1920) | Narcyz Łopianowski (1918-1920) | Zygmunt Milewicz (1918-1920) | Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski (1913-1921) | Leopold Okulicki (1914-1920) | Mieczysław Pękala-Górski (1918-1920) | Edward Piotrowski (1918-1920) | Jan Różycki (1917-1920) | Roman Rudkowski (1914-1920) | Tadeusz Runge (1917-1920) | Józef Spychalski (1916-1920) | Tadeusz Starzyński (1920) | Tadeusz Stocki (1920) | Aleksander Stpiczyński (1917-1920) | Witold Strumpf (1920) | Adam Szydłowski (1918-1920) | Wincenty Ściegienny (1918-1920) | Witold Uklański (1917-1921) | Józef Zabielski (1920) | Józef Zając (1920) | Wiktor Zarembiński (1920) | Bronisław Żelkowski (1920)

 

logo_pl_negatyw_czerowny-300x89 Stanisław Gilowski - Cichociemny

 

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości


 

 

 
Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Stanisław Gilowski - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Stanisław Gilowski - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Stanisław Gilowski - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Stanisław Gilowski - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Stanisław Gilowski - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Stanisław Gilowski - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Stanisław Gilowski - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Stanisław Gilowski - Cichociemny

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0054
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych t. 4, Zwierzyniec – Rzeszów, Obywatelskie Stowarzyszenie Ostoja, 2011, s. 70-74, ISBN 9788393385706
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Cezary Chlebowski – Wachlarz, Monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej, wrzesień 1941 – marzec 1943, Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax, 1983, ISBN 8321104193
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax, 1984, s. 313, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny, s. 59

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

Tadeusz Gaworski – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Tadeusz Gaworski - Cichociemnyps.: „Anila”, „Lawa”, „Tadziunio”

Tadeusz Jan Gaworski vel Tadeusz Gazda

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0064, Bojowy Znak Spadochronowy nr 2018

 

Gaworski-Tadeusz-elitadywersji-org-183x250 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

kpt. cc Tadeusz Gaworski
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej
© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Tadeusz Gaworski - Cichociemnyur. 25 grudnia 1916 w Radomiu, zm. 5 kwietnia 1963 w Londynie – kapitan piechoty, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Armii Krajowej, Komendy Głównej AK, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, uczestnik Powstania Warszawskiego, żołnierz wyklęty, Cichociemny
Znajomość języków: niemiecki; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: spadochronowy; uzupełniające: łączności dla oficerów (Ośrodek Wyszkolenia Łączności 1 SBS, Dundee), prowadzenia pojazdów (samochód, motocykl, parowóz),  i in. W dniu wybuchu wojny miał 22 lata 8 miesięcy; w dacie skoku do Polski 26 lat. Syn właściciela garbarni

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Tadeusz Gaworski - CichociemnySpis treści:


 

cc-Gaworski-Tadeusz-177x250 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

kpt. cc Tadeusz Gaworski

cc-Gaworski-pistolet-Colt-M1911-250x300 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Pistolet Colt M1911 cc Tadeusza Gaworskiego

Od 1921 mieszkał we Lwowie, uczył się w szkole powszechnej, następnie w V Gimnazjum Humanistycznym, w 1937 zdał egzamin dojrzałości. Od 1933 do 1937 działał we Lwowie w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” oraz w Polskim Związku Narciarskim.

Od 20 września 1937 uczestnik Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy Piechoty w Stanisławowie, po jego ukończeniu od 15 września 1938  w Szkole Podchorążych w Ostrowi – Komorowie. Po jej ukończeniu, od 1 czerwca 1939 praktyka jako zastępca dowódcy plutonu w 40 Pułku Piechoty Dzieci Lwowskich. Od 1 sierpnia 1939 jako zastępca dowódcy plutonu w 19 Pułku Piechoty Odsieczy Lwowa.

 

 

II wojna światowa
08_camp-Coetquidian-Francja-1939-241x300 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Camp Coetquidian

camp-Coetquidian-300x198 Tadeusz Gaworski - CichociemnyAwansowany na stopień podporucznika 1 września 1939. W kampanii wrześniowej, od 2 września 1939 jako dowódca plutonu Ośrodka Zapasowego „Cytadela” 10 Pułku Piechoty 5 Dywizji Piechoty, uczestniczył w obronie Lwowa. 23 września 1939 aresztowany przez Sowietów, osadzony we Lwowie, następnie w Skolimiu.

Uciekł, 18 grudnia 1939 przekroczył granicę z Węgrami, internowany w cytadeli w Budapeszcie. Uciekł, przez Jugosławię, Włochy dotarł 25 lutego 1940 do Francji. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, od 28 lutego 1940 przydzielony jako dowódca plutonu Szkoły Podchorążych Piechoty w Camp de Coëtquidan.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

1-SBS-papet-spadoch--190x250 Tadeusz Gaworski - CichociemnyPo upadku Francji ewakuowany 20 czerwca 1940 z St. Jean de Luz, 28 czerwca dotarł do Plymouth (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, przydzielony jako dowódca plutonu 7 batalionu 3 Brygady Kadrowej Strzelców. Od 3 czerwca 1941 przydzielony do 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej.

Od 13 listopada do 23 grudnia 1941 uczestnik kursu łączności dla oficerów 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Ukończył kurs z ogólnym wynikiem dobrym, m.in. odbiór znaków Morse’a tempo 40, nadawanie – 60, elektro i radiotechnika, praca na sieci – bardzo dobry.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
Tempsford-300x222 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Lotnisko RAF, Tempsford

button-zrzuty_200-150x150 Tadeusz Gaworski - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Od 14 stycznia 1942 w dyspozycji Oddziału V Sztabu Naczelnego Wodza. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 16 stycznia 1942 w Londynie, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Awansowany na stopień porucznika 21 listopada 1942.

Fijalka-odznaczenie-VM-250x200 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Audley End, 28 sierpnia 1942

W opinii szefa Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza ppłk. dypl. Michała Protasewicza – Poważny, zrównoważony, konsekwentny, posiada dużą ambicję pracy. W życiu praktyczny i zaradny. Koleżeński. Inteligencja duża. Wiedza wojskowa na wysokim poziomie i stale pracuje nad jej pogłębianiem. Patriotyzm i lojalność bez zastrzeżeń. Całkowicie przygotowany na dowódcę plutonu ckm.

Oczekując na zrzut w operacji lotniczej SOE do Polski ochotniczo wziął udział w akcji brytyjskich komandosów na wybrzeżu francuskim.

Gaworski-deklaracja-P1080526-250x215 Tadeusz Gaworski - CichociemnySkoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 25/26 stycznia 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Brace” (dowódca operacji: F/L Stanisław Król, ekipa skoczków nr: XVIII), z samolotu Halifax DT-727 „K” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – W/O Stanisław Kłosowski / nawigator – F/L Stanisław Król / radiotelegrafista – P/O Walenty Wasilewski / i in.). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Chmiel” 103 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), obok szosy Warszawa – Radom, 13 km od Białobrzegów. Razem z nim skoczyli: por. Ignacy Bator ps. Opór, płk. Roman Rudkowski ps. Rudy oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj kpr. Wiktor Czyżewski ps. Cap. Pomimo iż placówka odbiorcza nie odpowiadała, skoczkowie zdecydowali się skoczyć. Samolot powrócił szczęśliwie do bazy z 6 zasobnikami, po 13 godzinach lotu.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Tadeusz Gaworski - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Tadeusz Gaworski - CichociemnyWystartowały: – ekipa „SCREWDRIVER” – nawigator P/o. K. SMith – plac. odb. KRZAK (106) – godz. 17.40, – ekipa „SPOKSHAVE” – nawigator Cpt. Kuźnicki – plac. odb. KOŃ (102) – g. 18.45, – ekipa „BRACE” – nawigator Cpt. Król – plac. odb. CHMIEL (103) – g. 18 50, – ekipa „VICE” – nawigator S/Ldr. Boxter – plac. odb. SUM (104) – g. 20.30 . Każda ekipa po 4 ludzi, 6 containerów, 2 bagażniki.

Dnia 26.I. powróciły wszystkie samoloty z następującym wynikiem: – ekipa SCREWDRIVER – zrzut na rejon – tylko ludzie; 2568 [placówka odbiorcza] nie dała 1944 [sygnału świetlnego], – ekipa SPOKSHAVE – powróciła do Anglii; 2568 nie dała 1944, ekipa odmówiła skoku na rejon, – ekipa BRACE – zrzut na rejon – tylko ludzie, 2568 nie dała 1944, – VICE – powróciła do Anglii. Nad Polską nawalił jeden silnik – nawigator nie mógł ustalić swego położenia i zawrócił na trzech silnikach do bazy (…).” (s. 137)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Halifax-mk3-300x225 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Handley Page Halifax

cc-Rudkowski-tablica-jedlinsk-300x194 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Pamiątkowa tablica w Jedlińsku

Po skoku aklimatyzacja, początkowo przydzielony do Okręgu Wołyń AK, od marca 1943 jako dowódca specjalnego plutonu lotniczego do Wydziału Lotnictwa Oddziału III (operacyjnego) Komendy Głównej AK. Pracował m.,in,. przy organizacji i przyjmowaniu zrzutów. Od czerwca 1944 przydzielony do „Bazy Lotniczej” w Warszawie.

Uczestnik wielu akcji bojowych, m.in. ataku na niemiecki pociąg urlopowy pod Szymanowem (22 listopada 1943), akcji „Polowanie” w rejonie Starej Miłosnej na niemieckich notabli dystryktu warszawskiego: Fischer, Leist, Kutschera (8 stycznia 1944), wysadzenia mostu kolejowego na Wisłoku w rejonie miejscowości Tryńcza (6 kwietnia 1944).

Michał Mackiewicz – Cichociemny z „czterdziestką piątką”
w:  miesięcznik IPN „Pamięć.pl” nr 7/2012, s. 59 – 61

 

 

Powstanie Warszawskie

button-cc-pw__ Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Grupa-Kampinos_2cc_Gaworski_-212x300 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Tadeusz Gaworski

W Powstaniu Warszawskim jako dowódca specjalnego plutonu lotniczego miał przeprowadzić atak na gmach Dowództwa Lotnictwa przy ul. Puławskiej oraz Lotnisko Okęcie, z ataku zrezygnowano.

Od 1 sierpnia 1944  w Lasach Sękocińskich, następnie w Lasach Chojnowskich,  uczestnik starć z Niemcami m.in.  zorganizował zasadzkę w rejonie Wólki Praskiej (7 sierpnia 1944). 12 sierpnia 1944 wyruszył, od 17 sierpnia w Puszczy Kampinoskiej, dowódca plutonu specjalnego, od 17 września dowódca kompanii szturmowej Pułku „Palmiry-Młociny” Wydziału Lotnictwa „Bociany” Oddziału III Komendy Głównej AK. Dowódcą pułku był Cichociemny kpt. Adolf Pilch.

Jacek Sawicki – Grupa Kampinos w Powstaniu Warszawskim
w: Biuletyn Informacyjny AK, wrzesień 2021, nr 9, s. 20-29

 

Gaworski_Tadeusz_zolnierze-300x188 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Żołnierze kompanii lotniczej por. Tadeusza Gaworskiego „Lawy” Grupy Kampinos AK. Źródło: NAC

Gaworski-Fadeusz-Oddzial-powstanczy-Lawy-podczas-posilku-300x204 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Oddział „Lawy” podczas posiłku we wsi Łbiska niedaleko Piaseczna, sierpień 1944. Źródło: NAC

Od 19 sierpnia 1944 wraz z oddziałem w drodze na warszawski Żoliborz, po dotarciu do Bielan zmuszony do odwrotu. Uczestnik walk, m.in. w rejonie Sowiej Woli (28 sierpnia), zwycięski  wypad nocny na Truskaw i rozbicie batalionu z kolaboracyjnej brygady SS RONA (31 sierpnia).

Następnie walki w rejonie Zaborówka (2 września), wypad w głąb Rzeszy, rozbicie organizacji Todt (4 września), walki w rejonie Piasek (6/7 września), Pilaszkowa (9 września), w zasadzce motocyklowej (w mundurach niemieckich) na szosie Zaborów – Leszno (18 września). Uczestniczył także w starciu pod Małocicami i ataku na tartak w Piaskach Królewskich.

Grupa-Kampinos_cc_Gaworski_Wiersze-1944-250x176 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Żołnierze por. „Lawy”

29 września 1944, podczas bitwy pod Jaktorowem pomimo rozbicia pułku wyprowadził kompanię z kotła, nawiązał kontakt z Cichociemnym por. Adolfem Pilchem ps. Dolina.

Gaworski-Tadeusz-kompania-300x191 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

żołnierze kompanii por. Tadeusza Gaworskiego

Od 4 października 1944 w Lasach Brudzewickich, ranny w prawą nogę (postrzał poniżej kolana) podczas starcia z Niemcami. Po nawiązaniu kontaktu z 72 Pułkiem Piechoty AK dołączył do niego, 8 października 1944 rozwiązał kompanię.

Do 17 grudnia na leczeniu w szpitalu w Szydłowcu, następnie mianowany oficerem do zleceń Dowódcy Lotnictwa AK, Cichociemnego płk Romana Rudkowskiego ps. Rudy.  Po rozwiązaniu AK uczestniczył w jej likwidacji, awansowany na stopień kapitana 15 stycznia 1945.

 

 

Po wojnie

Oddzial-VI-Londyn_500px-300x253 Tadeusz Gaworski - CichociemnyGaworski-P1080521-250x164 Tadeusz Gaworski - Cichociemny11 maja 1945 aresztowany w Gdyni, następnie zwolniony. Pozostał w konspiracji, nawiązał kontakt z płk. Janem Gorazdowskim ps. Wolański, szefem Wydziału Personalnego Oddziału I Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, działał w Radomskiem do 14 września 1945.

25 września 1945 wyjechał do Wielkiej Brytanii, od Pilzna opiekował się w podróży żoną gen. Tadeusza Komorowskiego ps. Bór, Ireną oraz dwoma  jej synami. 10 października 1945 zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie.

Pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Po demobilizacji podjął pracę jako projektant małych kotłów wysokociśnieniowych dla jachtów i małych statków. Uprawiał sport, uczestniczył w mistrzostwach południowej Anglii oraz hrabstwa Surrey w rzucie młotem, szkockim słupem oraz kulą.

Opublikował wspomnienia pt. „Z dziennika” w książce Drogi cichociemnych (Londyn 1972, Warszawa 1993, 2008). Będący jego własnością pistolet  Colt M1911 znajduje się w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

Zmarł 5 kwietnia 1963 w Londynie, pochowany na  Gap Road Cemetery (Wimbledon, Londyn), grób – E/A/52.

 

Krzysztof Adam Tochman – Uzupełnienia do „Cichociemnych” J. Tucholskiego
w: Zeszyty Historyczne nr 99, s. 207 – 211, Instytut Literacki, Paryż 1992 r.

 

 

AwanseVirtuti-Militari-272x350 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

 

 

Odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Gaworski-slub-P1080525-250x167 Tadeusz Gaworski - CichociemnySyn Andrzeja, właściciela garbarni i Ewy z domu Gembczyk. 19 lutego 1942 zawarł związek małżeński z Aliną Antoniną Teresą Mazurkiewicz (ur. 1923). Mieli dwóch synów: Andrzeja (ur. 1950) oraz Marka (ur. 1953).

Brat Bronisław (ur. 25 grudnia 1916), por. pilot RAF (nr służbowy RAF: P-1682/ 783448) 318 Dywizjonu Myśliwsko – Rozpoznawczego, odznaczony Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, trzykrotnie Medalem Lotniczym.

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Tadeusz Gaworski - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Tadeusz Gaworski - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Tadeusz Gaworski - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Tadeusz Gaworski - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Tadeusz Gaworski - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Tadeusz Gaworski - Cichociemny

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0053
  • biogram uczestnika Powstania Warszawskiego 1944.pl
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 1, Oleśnica, Kasperowicz Meble, 1994, s. 42-43, ISBN 8390249901
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax, 1984, s. 312, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny, s. 108

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

Marian Garczyński – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Marian Garczyński - Cichociemnyps.: „Skała”, „Topór”

Marian Zbigniew Włodzimierz Garczyński 

vel Stefan Herman, vel Zbigniew Karolczak

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0105, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1617

 

Garczynski-Marian-elitadywersji-org-190x250 Marian Garczyński - Cichociemny

por. cc Marian Garczyński
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej
© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Marian Garczyński - Cichociemnyur. 7 listopada 1918 w Krakowie, zm. 13 listopada 1943 lub w styczniu 1944 w Brześciu nad Bugiem (obecnie Białoruś) – porucznik artylerii, harcerz, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Kedywu Inspektoratu Brześć Okręgu Polesie AK, Cichociemny
Znajomość języków: angielski, francuski; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), spadochronowy (1937, Jabłonna, 1 SBS, Largo House, STS 51 Ringway), walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End); uzupełniające: podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), i in. W dniu wybuchu wojny miał 20 lat 9 miesięcy; w dacie skoku do Polski 24 lata 3 miesiące. Syn oficera WP

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Marian Garczyński - CichociemnySpis treści:


 

krzyz-harcerski-zhp-300x301 Marian Garczyński - CichociemnyDo 1923 mieszkał w Krakowie, następnie w Zegrzu. Od 1926 uczył się w gimnazjum na Bielanach, od 1927 prywatnie. Od 1930 mieszkał w Żyrardowie, uczył się w gimnazjum koedukacyjnym, tam w 1934 zdał egzamin dojrzałości. Uprawiał narciarstwo, turystykę górską oraz kajakarstwo. Działał w harcerstwie.

Od 1934 w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, po jej ukończeniu w batalionie szkolnym Szkoły Podchorążych Piechoty. Od 15 lipca 1935 w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu.  Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 1 października 1937, przydzielony do  16 Dywizjonu Artylerii Motorowej 1 Pułku Artylerii Motorowej w Stryju. W 1937 roku uczestniczył w kursie spadochronowym w Jabłonnej.

 

 

II wojna światowa

W kampanii wrześniowej 1939 przydzielony do 1 baterii 16 Dywizjonu Artylerii Motorowej 10 Brygady Kawalerii Pancernej, uczestniczył w  walkach na szlaku bojowym Brygady, od Jordanowa do Lwowa. Odznaczony Krzyżem Walecznych.

19 września 1939 przez Przełęcz Tatarską w rejonie Tatarowa przekroczył granicę z Węgrami. W październiku 1939 dotarł do Francji, wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony do 1 dywizjonu 1 Pułku Artylerii Motorowej 10 Brygady Kawalerii Pancernej.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Po upadku Francji ewakuowany, 30 czerwca 1940 dotarł do portu Liverpool (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, przydzielony do 10 Dywizjonu Artylerii Motorowej, następnie 10 Pułku Artylerii Lekkiej, później 1 Pułku Artylerii Motorowej.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
37-957-2-208x300 Marian Garczyński - Cichociemny

Marian Garczyński
źródło: NAC

button-zrzuty_200-150x150 Marian Garczyński - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Marian Garczyński - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Tempsford-300x222 Marian Garczyński - Cichociemny

Lotnisko RAF, Tempsford

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 16 stycznia 1943, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Awansowany na stopień porucznika 20 marca 1941 r.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 20/21 lutego 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Rivet” (dowódca operacji: F/O Radomir Walczak, ekipa skoczków nr: XXIII), z samolotu Halifax DT-620 „T” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/S/ Karol Twardawa, pilot – F/S Tadeusz Żabicki / nawigator – F/O Radomir Walczak / i in.). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę „Okoń”, w okolicach miejscowości Okoń, Nakło, 11 km od Koniecpola. Razem z nim skoczyli: ppor. Henryk Jachciński ps. Kret, ppor.  Lech Rydzewski ps. Grom, por. Kazimierz Rzepka ps. Ognik. Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (17/18 lutego) zadanie nie mogło być wykonane. Skoczkowie przerzucili 398 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników oraz dwa bagażniki. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 13 godzin 30 minut. Zrzut przyjął oddział por. Aleksandra Kuśnierskiego ps. Sęp.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Marian Garczyński - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczego wsparcia dla Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

O godz. 11.oo zarządzono pogotowie do wykonania czterech naszych operacyj: RIVET, FILE, BRICK i WINDOW. O godz. 11.30 wezwano Szefa Wydziału „S” do Naczelnego Wodza – N.W. zapytał: „Jak Pan uważa – czy ja powinienem przybyć na start ekip?” Szef Wydz. „S” odpowiedział: „Jedno jest niewątpliwe, że obecność Pana generała utwierdzi ministrów brytyjskich w przekonaniu, że Pan generał żywo interesuje się operacjami do Kraju – to wpłynie b. pozytywnie na dalsze szybsze rozwiązanie zagadnienia przerzutu. (…)”.

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Marian Garczyński - Cichociemny20.II. doszły do skutku następujące operacje: – lot 28/39, ekipa RIVET, nawig. por. Walczak (ostatni jego lot w obecnej turze operacyjnej), plac. odb. zasadn. OKOŃ, zapas. GĘŚ, start godz. 18.40 – 4 skoczków, 2 bag. A., 6-7904 i 398000 dol., – lot 31/40, ekipa FILE, nawigator por. Gębik, plac. odb. zasadn. SŁOŃ, zapas. KALINA, start godz. 18.52 – 4 skoczków, 2 bag. A., 6-7904 i 192000 dol.

21.II. Wynik lotów, w/g meldunków nawigatorów – wprost na plac. odb. zasadn. – OKOŃ i SŁOŃ.” (s. 154)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Handley_Page_Halifax_Mk_III_ExCC-300x143 Marian Garczyński - Cichociemny

Handley Page Halifax

AK-opaska-300x201 Marian Garczyński - CichociemnyPo aklimatyzacji do realiów okupacyjnych od marca 1943 początkowo w dyspozycji Kedywu Okręgu Białystok AK, następnie przydzielony jako instruktor dywersji do Kedywu Inspektoratu Zachodniego (Brześć) Okręgu Polesie AK.

Wg. Tochmana 13 listopada 1943 zmarł na skutek komplikacji pogrypowych (zakażenie krwi) w Brześciu nad Bugiem. Wg. metryki zgonu wystawionej przez biskupa polowego WP 14 lipca 1947, zmarł  w styczniu 1944 w Białymstoku. Wg. Tochmana pochowany na cmentarzu w Brześciu nad Bugiem. Pośmiertnie odznaczony Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych.

 

 

AwanseVirtuti-Militari-272x350 Marian Garczyński - Cichociemny

 

 

Odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Władysława oficera Wojska Polskiego oraz Bronisławy z domu Mucha.Rodziny nie załozył.

 

 

Upamiętnienie

PL_Warsaw_st_Hyacinth_church_cichociemni_commemorative_plaque-229x300 Marian Garczyński - Cichociemny

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych Cichociemnych

CC-tablica-JW-GROM-204x300 Marian Garczyński - Cichociemny

tablica upamiętniająca poległych Cichociemnych
w Sali Tradycji JW GROM

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

 

 

 

 

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Marian Garczyński - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Marian Garczyński - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Marian Garczyński - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Marian Garczyński - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Marian Garczyński - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Marian Garczyński - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Marian Garczyński - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Marian Garczyński - Cichociemny

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0052)
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 1, Oleśnica, Kasperowicz Meble, 1994, s. 41-42, ISBN 8390249901
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, s. 60-63, 360, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax, 1984, s. 312, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny, s. 131

 

 

Adolf Gałacki – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Adolf Gałacki - Cichociemnyps. „Maszop”, „Marek”, „Bujda”

Adolf Marian Gałacki

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0177

 

Galacki-Adolf-elitadywersji-org-184x250 Adolf Gałacki - Cichociemny

kpt. cc Adolf Gałacki
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej
© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Adolf Gałacki - Cichociemnyur. 29 kwietnia 1902 w Delatynie (obecnie Ukraina), zm. 2 lipca 1953 w Stanach Zjednoczonych – kapitan piechoty, uczestnik walk o niepodległość Polski (1918-1920), żołnierz Armii gen. Hallera, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, wywiadu morskiego Armii Krajowej, Komendy Głównej AK, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, WiN, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, Powstania Warszawskiego, więzień niemieckiego obozu jenieckiego Gross-Born (1944-1945), żołnierz wyklęty, Cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, angielski; szkolenia – kursy specjalne: m.in.  zasadnicze: dywersyjno – strzelecki (STS 25, Garramour), spadochronowy, odprawowy (STS 43, Audley End); specjalnościowe: wywiadu morskiego (Oficerski Kursa Doskonalący Administracji Wojskowej, Glasgow); uzupełniające: podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu),  i in. W dniu wybuchu wojny miał 34 lata 4 miesiące; w dacie skoku do Polski 41 lat 11 miesięcy

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Adolf Gałacki - CichociemnySpis treści:


 

szkola-morska-tczew-250x162 Adolf Gałacki - Cichociemny

Szkoła Morska w Tczewie

Do 1913 mieszkał w Delatynie, uczył się w szkole powszechnej, następnie od 1918 w Szkole Kadetów w Wiedniu. Od 1918 sekcyjny Polskiej Organizacji Wojskowej w Kołomyji, uczestniczył w wojnie polsko – bolszewickiej jako żołnierz 19 Pułku Piechoty 19 Dywizji gen. Lucjana Żeligowskiego, Armii gen. Hallera. W 1919 ranny w walce z Ukraińcami.

W 1921 zdał egzamin dojrzałości w Śniatyniu, podjął naukę na Wydziale Nawigacyjnym Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie. Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 1 lipca 1925. Od 1925 oficer pokładowy w Polskiej Marynarce Handlowej, od 1927 urzędnik Państwowego Działu Akcyz i Monopolu w Brzeżanach, Brodach, Lidzie. W 1931 ukończył kurs dowódców plutonów w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu, w 1933 kurs dowódców kompanii w Centrum Wyszkolenia Rezerwy w Zambrowie. Awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 1 stycznia 1933. W 1939 naczelnik Państwowego Działu Akcyz w Chojnicach.

 

 

II wojna światowa

PSZ-Narvik-300x229 Adolf Gałacki - Cichociemny29 sierpnia 1939 zmobilizowany, przydzielony do 77 Pułku Piechoty 19 Dywizji Piechoty w Lidzie, następnie jako adiutant 1 batalionu 206 Pułku Piechoty 33 Dywizji Piechoty. Od 12 września uczestniczył w walkach w obronie Lwowa, 13 września dwukrotnie ranny. 21 września ewakuowany wraz ze Szpitalem Wojskowym nr 61  na Węgry.

Od 5 listopada we Francji, wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony do 2 Pułku Piechoty 1 Dywizji Grenadierów Wielkopolskich, następnie jako oficer łączności do 2 batalionu Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Uczestniczył w walkach pod Ankenes oraz w bitwie o Narwik, odznaczony Krzyżem Walecznych.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Po upadku Francji ewakuowany, od 23 czerwca 1940 w Wielkiej Brytanii. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, przydzielony do 1 Batalionu Strzelców Podhalańskich 1 Brygady Strzelców.

Halina Waszczuk-Bazylewska – Od WW-72 do „Liceum”
w: Niepodległość i Pamięć 1997 r., nr 4/1 (7) [1], s. 153-176

 

dr Andrzej Suchcitz – Wywiad Armii Krajowej
źródło: Koło Byłych Żołnierzy Armii Krajowej – Oddział Londyn
www.polishresistance-ak.org

 

 

Cichociemny
Glasgow-szkola-szpiegow-300x204 Adolf Gałacki - Cichociemny

Prawdopodobna siedziba szkoły wywiadu w Glasgow

button-zrzuty_200-150x150 Adolf Gałacki - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Adolf Gałacki - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w wywiadzie morskim, m.in. podczas Oficerskiego Kursu Doskonalącego Administracji Wojskowej (kryptonim polskiej szkoły wywiadu, przez Cichociemnych zwanej „kursem gotowania na gazie”). Po przeszkoleniu zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK  5 listopada 1943 w Chicheley. Przydzielony do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, przerzucony na stację wyczekiwania Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi we Włoszech. Awansowany na stopień kapitana 14 kwietnia 1944.

Stefan Mayer – relacja nt. szkolenia Cichociemnych oficerów wywiadu
źródło: Instytut Piłsudskiego w Londynie, Kolekcja akt Stefana Mayera, zespół nr 100, teczka nr 709/100/113

 

Halifax-mk3-300x225 Adolf Gałacki - Cichociemny

Handley Page Halifax

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski, w nocy 12/13 kwietnia 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 3” (dowódca operacji: F/L Stanisław Daniel, ekipa skoczków nr: XL), z samolotu Halifax JP-180 „V” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/O Kazimierz Szrajer, pilot – F/S Roman Szwedowski / nawigator – F/L Stanisław Daniel / radiotelegrafista – F/S Bazyli Chmaruk / mechanik pokładowy – Sgt. Marcin Chmielewski / strzelec – Sgt. Antoni Wesołowski / despatcher – Sgt. Józef Pertyszak). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Brindisi_1-300x199 Adolf Gałacki - Cichociemny

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę „Wieszak” 226 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Zalesie, 14 km od Mińska Mazowieckiego. Razem z nim skoczyli: mjr dypl. Leon Bazała ps. Striwąż, por. Aleksander Piekarski ps. Turkuć, mjr Edward Piotrowski ps. Mema. Skoczkowie przywieźli m.in. 456 tys. dolarów na potrzeby AK. Był to trzeci lot tej ekipy, w poprzednich (3/4 oraz  9/10 kwietnia) nie można było wykonać zadania. Zrzucono także dziewięć zasobników oraz 6 paczek, wraz ze skoczkami w dwóch nalotach na placówkę odbiorczą o godz. 01.21. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy o godz. 6.25, po locie trwającym 11 godzin 5 minut.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Adolf Gałacki - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

Dn. 12/13.IV.44 startowała czwarta operacja. Przebieg jak dep. Sopja 582(79) – Lawina KKP/S [depesza szyfrowana do dowódcy AK gen. Tadeusza Komorowskiego]. Wczoraj załadowanych trzynaście. Zefir dwanaście. Wykonały trzy duety nasze [trzy samoloty z polskimi załogami] na 2568 [placówkę odbiorczą] – WIESZAK, MYSZ i LICHTARZ. Duety 4429 [samoloty z brytyjskimi załogami] na skutek chodzenia na wysokim pułapie i mgły przyziemnej nic nie znalazły i wróciły. Nasz Lila [Liberator] był nad MICHAŁ i WACŁAW, ale obie nie dały ani 1482 [sygnał świetlny nr 1] ani 1944 [sygnał świetlny placówki odbiorczej].

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Adolf Gałacki - Cichociemny Uwaga: Na LICHTARZ 7689 [zrzut] bez 7219 [skoczków], gdyż w drugim i nast. nalotach nie dostał ani 1482 ani 1944. Jeden 7904 [zasobnik zrzutowy] AMPPANC nie odczepił się. Dziś ponawiam trzy 2103 [zrzuty] na WYDRA i BOGUSŁAW oraz po jednym LILA [Liberator] na POLANA i TOPAZ oraz po jednym Hala [Halifax] na MYŚLIWIEC i PANCERNIK. Wykaz pieniędzy w cz. II i mat. w cz. III. Cz. II dep. 572(79): Pieniądze i poczta: 1/ Na WIESZAK – 7219 [skoczek] Strwiąż, Mema, Maszop, Turkuć – osiem pasów z dol. pap. Nr. 03563-66, 04428, 09446, 18480, 20267 – ogółem cztery, pięć, sześć tys. Bag. DR-7 [Delegatury Rządu] – cztery paczki DR-110-20 Nr. 1, 111-21, 113 i 114-21. Bag. DR-8 – cztery paczki DR-103-20 Nr. 1, 110-20 Nr. 2, 112-21, 115-21. Poczta: DR 91 do 93/19 – dwie paczki ozn. X-1 i X-2. 2/ Na Mysz – 7219 Aminius, Ring, Drukarz plus 1 kmieć [kurier DR] Kula – trzy pasy z dol. pap. 03575-76, 03578, ogółem jeden, siedem, jeden tys. trzysta, dwa pasy z dol. złot, Nr. 15545, 15559 – ogółem sześć tys. jeden pas ozn. SN-5 dla KG, dwa pasy DR-60/17 i 73/18. Bag. DR-9 – sześć paczek DR-103-20 Nr 2 i 3, 107-109-20 Nr 1, 110-20 Nr. 3 Bag. DR-10 – dwie walizy ozn. DR-100-20 i DR-102-20. Przesyłki służb.: DR-81 i 82/18. Poczta: 17/43 cyl. II plus zał. Nr. 2. Sopja 572(79) [podpis mjr. Jaźwińskiego i numer depeszy](s. 284 (288)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

AK-opaska-300x201 Adolf Gałacki - CichociemnyPo aklimatyzacji do realiów okupacyjnych w Warszawie przydzielony do Oddziału II (wywiad) Komendy Głównej AK jako oficer ekspozytury „Lombard”.

Jerzy Straszak – „Szkoła szpiegów”
w: Zeszyty Historyczne nr 115, s. 122 – 144, Instytut Literacki, Paryż 1996

 

Maciej Żuczkowski – Wywiad Armii Krajowej
w: Pamięć.pl nr 4-5/2012, Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, s. 44 – 49

 

Stanisław Chojnowski – Operacje lotnicze – zrzuty cichociemnych
w Obwodzie „Mewa-Kamień” podczas drugiej wojny światowej
w: Rocznik Mińsko-Mazowiecki 2012, nr 20 s. 59-75

 

 

Powstanie Warszawskie

button-cc-pw__ Adolf Gałacki - Cichociemny

 

W Powstaniu Warszawskim początkowo w oddziale por. Zarzyckiego ps. Płomień w  Śródmieściu, następnie jako oficer do zleceń szefa ekspozytury „Lombard” kpt. Edwarda Jettera ps. Prezes. 

Po kapitulacji Powstania w niewoli niemieckiej, m.in. w offlagu Gross-Born.

 

Andrzej Pepłoński – Współdziałanie Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza
z Secret Intelligence Service w okresie II wojny światowej
w: Słupskie Studia Historyczne 2003 r. nr 10, s. 149-165

 

 

Po wojniekrzyz-WiN-250x272 Adolf Gałacki - Cichociemny

W 1945 powrócił do Polski, zamieszkał w Gdyni. Działał w konspiracji, w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj oraz w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość.

W 1946 uciekł do USA. 2 lipca 1953  na Florydzie popełnił samobójstwo.

 

 

 

Wkład polskiego wywiadu w 1945 ocenił oficer łącznikowy MI6 (1940-1946) komandor Wilfred Dunderdale:
„Spośród 45 770 raportów wywiadowczych z okupowanej Europy, które dotarły w czasie wojny do aliantów,
22 047, czyli 48 procent pochodziło ze źródeł polskich (…)
Wynika z tego, że w ciągu ostatnich pięciu lat polscy agenci w Europie pracowali bez przerwy
i że dostarczyli oni, mimo wielkiego zagrożenia dla siebie i swoich rodzin,
wielką ilość materiału wszelkiego rodzaju i obejmującego wiele tematów.”
W 2004 oraz w 2005 opublikowano obszerne ustalenia Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej
pt. Polsko – brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej
(wyd. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2004, 2005 ISBN 83-89115-11-5 oraz ISBN 83-89115-37-9.

W 2005 roku brytyjski rząd oficjalnie potwierdził
że ok. połowa tajnych raportów dla aliantów z okupowanej Europy pochodziła od Polaków.
W wywiadzie AK pełniło służbę 37 Cichociemnych
 

 

 

 

Memoriał Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”
do Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych
Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2015

 

 

Awanse
  • porucznik – ze starszeństwem od 1 lipca 192536_Krzyz-Walecznych-1920-146x200 Adolf Gałacki - Cichociemny
  • porucznik – ze starszeństwem od 1 stycznia 1933
  • kapitan – 13 kwietnia 1944

 

 

Odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Michała i Matyldy z domu Parfine. Przed wojną zawarł związek małżeński z Mieczysławą Janiną z domu Chrzanowską. Nie mieli dzieci.

 

 

 


Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski
40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921:

Leon Bazała (1918-1920) | Jacek Bętkowski (1920) | Jan Biały (1918-1920) | Niemir Bidziński (1920) | Romuald Bielski (1919-1920) | Adolf Gałacki (1918-1920) | Stanisław Gilowski (1918-1920) | Jan Górski (1919-1920) | Antoni Iglewski (1915-1920) | Kazimierz Iranek-Osmecki (1913, 1916, 1920) | Wacław Kobyliński (1918-1920) | Bolesław Kontrym (1917-1918) | Franciszek Koprowski (1919-1920) | Tadeusz Kossakowski (1909-1920) | Julian Kozłowski (1918-1919) | Henryk Krajewski (1918-1920) | Leopold Krizar (1918-1920) | Stanisław Krzymowski (1914-1920) | Adolf Łojkiewicz (1918-1920) | Narcyz Łopianowski (1918-1920) | Zygmunt Milewicz (1918-1920) | Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski (1913-1921) | Leopold Okulicki (1914-1920) | Mieczysław Pękala-Górski (1918-1920) | Edward Piotrowski (1918-1920) | Jan Różycki (1917-1920) | Roman Rudkowski (1914-1920) | Tadeusz Runge (1917-1920) | Józef Spychalski (1916-1920) | Tadeusz Starzyński (1920) | Tadeusz Stocki (1920) | Aleksander Stpiczyński (1917-1920) | Witold Strumpf (1920) | Adam Szydłowski (1918-1920) | Wincenty Ściegienny (1918-1920) | Witold Uklański (1917-1921) | Józef Zabielski (1920) | Józef Zając (1920) | Wiktor Zarembiński (1920) | Bronisław Żelkowski (1920)

 

logo_pl_negatyw_czerowny-300x89 Adolf Gałacki - Cichociemny

 

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości


 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Adolf Gałacki - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Adolf Gałacki - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Adolf Gałacki - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Adolf Gałacki - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Adolf Gałacki - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Adolf Gałacki - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Adolf Gałacki - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Adolf Gałacki - Cichociemny

 
Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0051)
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 3. Zwierzyniec – Rzeszów, Obywatelskie Stowarzyszenie Ostoja, 2002, s. 39-40. ISBN 8390249952
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, s. 133-136, 386, ISBN 83-86225-10-6
  • biogram uczestnika Powstania Warszawskiego 1944.pl
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 311. ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny, s. 195