• cichociemni@elitadywersji.org

Tag Archives: Tadeusz Kossakowski

Z Polską w sercu…

 

Cichociemni – żołnierze Armii Krajowej w służbie specjalnej są fenomenem na skalę światową. Byli super, niezwykli, wyjątkowi, próżno szukać słowa, które definiowałoby kompletnie Ich nieprzeciętność. Byli bardzo, bardzo różni. Łączyło Ich to, że mieli Polskę w sercu.

 

GORSKI-JAN-250x300 Z Polską w sercu...

mjr cc Jan Górski

W tamtych czasach nie trzeba było nikogo uczyć patriotyzmu – dla Polaków patriotyzm był naturalny jak oddychanie. Najtrudniej mieli Polacy, przyszli Cichociemni „niepolscy”, czyli formalnie urodzeni poza Polską. Spośród 316 Cichociemnych aż 26 urodziło się bowiem poza ówczesnymi granicami II R.P.

Spośród tej grupy najsławniejszym zapewne jest współinicjator idei Cichociemnych mjr dypl. Jan Górski, który urodził się w Odessie na Ukrainie, nota bene jako potomek admirała Josepha de Ribas y Boyons, założyciela i budowniczego Odessy. Był synem lekarza Ludwika i Konstancji Pieńkowskiej. Jego babką ze strony matki była Antonina Pieńkowska, z domu księżniczka katalońska de Ribas. Swoją polskość umacniał od 1917 w Harcerstwie Polskim na Ukrainie. Również w polskim harcerstwie, choć w odległej o ok. 800 km wówczas polskiej Kołomyi, działał przyszły Cichociemny Adam Dąbrowski, urodzony w rumuńskiej miejscowości Czerniowce (obecnie Ukraina).

Majewicz-Stefan-KOL_023_0158-188x250 Z Polską w sercu...

por. ccStefan Majewicz

W państwie naszego odwiecznego wroga – Niemców, urodzili się czterej przyszli Cichociemni, którzy niezmiernie zasłużyli się Polsce. Swoim życiem zapłacił za to urodzony w Rheinhausen nad Renem Stefan Majewicz, syn polskiego górnika. Po skoku do Polski działał w wywiadzie ofensywnym AK, rozpracowując niemieckie porty: Hamburg, Lubekę, Bremę oraz Szczecin. 17 stycznia 1943 aresztowany przez Niemców w Warszawie. Uciekł z transportu na Pawiak, wyskakując z ciężarówki.

37-1078-285x400 Z Polską w sercu...

kpt. cc Jan Nowak-Jeziorański

Ponownie aresztowany 17 maja 1943, po „wsypie” spowodowanej przez agenta gestapo w szeregach AK Ludwika Kalksteina. Idąc na umówione konspiracyjne spotkanie zauważył Niemców, wyszedł, kluczył śledzony na ulicach Warszawy. Aresztowany, prowadzony przez dwóch szwabów powalił jednego, rzucił się do ucieczki, niestety ciężko postrzelony w płuca i wątrobę. Nieprzytomny osadzony w szpitalu na Pawiaku, po wyleczeniu brutalnie przesłuchiwany, nikogo nie wydał. Rozstrzelany 13 sierpnia 1944, w ostatniej egzekucji na Pawiaku.

Trzej pozostali urodzeni w Niemczech mieli więcej szczęścia, choć także ryzykowali. Rodowity Berlińczyk Jan Nowak-Jeziorański służył Polsce jako kurier KG AK oraz Sztabu Naczelnego Wodza, był m.in. spikerem radia „Błyskawica” w Powstaniu Warszawskim. Uznany za Cichociemnego, po wojnie kierował Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa, działał na emigracji w Polskim Ruchu Wolnościowym „Niepodległość i Demokracja”.

37-1109-281x400 Z Polską w sercu...

mjr cc Antoni Pospieszalski

Także Berlińczyk, Antoni Pospieszalski, eseista, filozof, nauczyciel, znający cztery języki (niemiecki, francuski, angielski, włoski), urodzony z ojca Polaka i matki Niemki, zazdrościł swoim kuzynkom że potrafią mówić po polsku. Wkrótce przestało to być jego zmartwieniem, wraz z rodziną przeprowadził się do Poznania, studiował polonistykę. Nie był wcale „kujonem”, aktywnie uprawiał szermierkę, po studiach zorganizował teatr amatorski, wspierał grupę harcerzy, z którymi w 1937 wyjechał na międzynarodowy zlot skautów do Amsterdamu. Chciał skoczyć ze spadochronem do Polski, ale został przydzielony do szkolenia kandydatów na Cichociemnych m.in. radiotelegrafii w STS 43 Audley End. Skoczył do Kraju dopiero pod koniec wojny, w składzie brytyjskiej misji wojskowej „Freston”.

Ignaszak-Stefan-KOL_023_0076-184x250 Z Polską w sercu...

ppłk. cc Stefan Ignaszak

Czwarty z „polskich Niemców” – Stefan Ignaszak – bardzo zaszkodził führerowi Adolfowi Hitlerowi. Po skoku do Polski, kierował siatkami wywiadu ofensywnego Armii Krajowej, które rozpracowywały niemiecki przemysł zbrojeniowy na terenie III Rzeszy oraz Generalnego Gubernatorstwa. Osobiście rozpracowywał nową „broń odwetową” III Rzeszy – rakiety V-1 oraz V-2. W tej wojnie to On pokonał Hitlera.

37-1120-282x400 Z Polską w sercu...

ppor. cc Czesław Rossiński

W państwie także naszych odwiecznych wrogów – Rosjan – urodziło się sześciu przyszłych Cichociemnych. W Moskwie Bolesław Odrowąż-Szukiewicz, który niestety poległ śmiercią spadochroniarza podczas skoku do Polski. W Carskim Siole, niedaleko rezydencji carów, Alfred Pokultinis zasłużony łącznościowiec Powstania Warszawskiego. W Buzułuku, późniejszej siedzibie dowództwa Armii Polskiej gen. Andersa, urodził się Czesław Rossiński, szef Kedywu w Okręgu Lublin, uczestnik spotkań planujących zamachy (zaniechane) na przewodniczącego KRN Bolesława Bieruta oraz przewodniczącego PKWN Edwarda Osóbkę-Morawskiego. W kwietniu 1945 zamordowany przez „władzę ludową”.

37-1145-283x400 Z Polską w sercu...

mjr cc Jerzy Sokołowski

W rosyjskim Tomsku na Nizinie Zachodniosyberyjskiej urodził się Cezary Nowodworski, syn polskiego zesłańca. Walczył jako jeden z 95 Cichociemnych w Powstaniu Warszawskim. Prawdopodobnie został zamordowany przez NKWD po 22 września 1944. W Petersburgu urodzili się: Wiesław Szpakowicz, który poległ tragicznie między Helleren a Refsland (Norwegia), w katastrofie samolotu lecącego do Polski oraz Alfred Zawadzki, który poległ po denuncjacji agenta gestapo w szeregach AK. Podczas aresztowania gestapowcy połamali Cichociemnemu obie ręce, nogę oraz nieprzytomnego przewieźli do siedziby gestapo w Cieszynie. Być może zdążył zażyć cyjanek…

Nakoniecznikoff-Przemyslaw-KOL_023_0180-186x250 Z Polską w sercu...

płk cc Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski

W pięciu państwach graniczących z Rosją urodziło się sześciu późniejszych Cichociemnych. Jerzy Sokołowski w Naukat (wówczas w Turkiestanie, obecnie Kazachstan), skoczył do Polski w próbnym sezonie operacyjnym, walczył w „Wachlarzu”, szkolił żołnierzy AK w szkole dywersji „Zagajnik”, przeżył tortury gestapo oraz trzy niemieckie obozy koncentracyjne. Niełatwą drogę przeszedł też płk cc Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski, urodzony w Tbilisi, stolicy Gruzji – m.in. komendant Okręgu Kraków AK, żołnierz wyklęty, więzień NKWD, zesłany na dziesięć lat sowieckich łagrów, prawdopodobnie w rejonie Krasnojarska. Dla Niego wojna skończyła się dopiero w 1955 roku.

Januszkiewicz-Henryk-KOL_023_0088-2-182x250 Z Polską w sercu...

kpt. cc Henryk Januszkiewicz

W obecnej stolicy Białorusi, wtedy w Mińsku Litewskim, urodzili się dwaj Cichociemni: Kazimierz Lewko, który poległ tragicznie w samolocie zestrzelonym nad Esbjerg (Dania) oraz Henryk Januszkiewicz, oficer Kedywu Okręgu Kraków AK, m.in. uczestnik zamachu na Hansa Franka, po wojnie żołnierz wyklęty, więzień UB, torturowany i skazany przez „władzę ludową” a po zwolnieniu z więzienia szykanowany przez „bezpiekę”.

37-1199-212x300 Z Polską w sercu...

rtm cc Józef Zabielski

Na Litwie, w majątku Powicie k. Mariampola (powiat Godlewo) urodził się przyszły Cichociemny Józef Zabielski, jeden z dwóch pierwszych cichociemnych którzy skoczyli do Polski. Jako emisariusz Komendanta Głównego AK, przez Niemcy, Szwajcarię, Francję, Hiszpanię i Portugalię dotarł do Naczelnego Wodza w Londynie, później instruktor bytowania podczas szkolenia kandydatów na Cichociemnych w Ostunii (Włochy).

cc-Kossakowski-Tadeusz-194x250 Z Polską w sercu...

gen. dyw. cc Tadeusz Kossakowski

W Rzerzycy (obecnie Łotwa) urodził się przyszły Cichociemny i major saperów Tomasz Wierzejski; walczył w Powstaniu Warszawskim, później w niemieckiej niewoli. W Kiszyniowie, wówczas Besarabi, obecnie Mołdawi przyszedł na świat późniejszy generał dywizji, najstarszy wiekiem Cichociemny – Tadeusz Kossakowski. Powstaniec Warszawski, pod jego dowództwem ok. 800 osób w warsztatach zlokalizowanych w kilkunastu miejscach wyprodukowało ok. 35 tys. sztuk granatów, kilka dział szturmowych, miotacze płomieni, naprawiało karabiny, broń palną krótką i maszynową.

Cieplik-Franciszek-KOL_023_0032-183x250 Z Polską w sercu...

kpt. cc Franciszek Cieplik

W nieistniejących już obecnie państwach urodzili się dwaj późniejsi Cichociemni. W Sarajewie (Jugosławia, obecnie Bośnia i Hercegowina) Franciszek Cieplik, zamordowany bagnetami przez Sowietów z NKWD 21 sierpnia 1944, po bitwie w rejonie leśniczówki Surkonty. W Nosolowicach (Czechosłowacja, obecnie Czechy) Piotr Motylewicz, zastępca dowódcy 6 Brygady Partyzanckiej AK, który poległ w walce pod Mikuliszkami, przeszyty serią z broni maszynowej…

Motylewicz-Piotr-KOL_023_0177-185x250 Z Polską w sercu...

por. cc Piotr Motylewicz

W odległym od Polski o ok 4,5 tys. km. Teheranie, stolicy Persji (obecnie Iran) urodził się Otton Wiszniewski, Cichociemny, Powstaniec Warszawski, łącznościowiec. Jeszcze dłuższą drogę do Polski musieli pokonać urodzeni w Stanach Zjednoczonych dwaj Cichociemni: Waldemar Szwiec z Chicago – komendant Zgrupowania nr 2 w składzie Świętokrzyskich Zgrupowań AK, który poległ w październiku 1943 oraz Henryk Jachciński z Brooklynu (Nowy Jork) – oficer „Kedywu”, uczestnik bojowych akcji dywersyjnych, Powstaniec Warszawski.

Chyba najdłuższą drogę (tylko „w jedną stronę”) pokonał jednak urodzony w Warszawie syn światowej sławy profesora antropologii – Cichociemny Olgierd Stołyhwo. Aby wstąpić do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w drodze z Polski łącznie pokonał ponad 17 tys. km! Niestety, ok. półtora miesiąca po skoku do Polski aresztowany przez gestapo, w ciężkim śledztwie bity do nieprzytomności, prawdopodobnie w maju 1943 rozstrzelany w ruinach warszawskiego getta…

 

 

Zobacz:

 

Źródła:

 

 

 

Operacja Most 2

 

Operacja przerzutowa – Wildhorn II (Most 2)

 

JAN-JAZWINSKI-foto-D-Jazwinska-Piotr-Hodyra-1-260x350 Operacja Most 2

mjr / ppłk dypl.
Jan Jaźwiński

W nocy z poniedziałku na wtorek 29/30 maja 1944, w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Wildhorn II” („Most 2”) – w trakcie której lądowano na polowym lądowisku – do okupowanej Polski przerzucono dwóch Cichociemnych – żołnierzy Armii Krajowej w służbie specjalnej. Przeprowadzono jeszcze dwie takie operacje: „Wildhorn I” („Most 1”) oraz „Wildhorn III” („Most 3”).

 

Wśród operacji lotniczych SOE organizowanych przez mjr dypl. Jana Jaźwińskiego, oficera wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, w porozumieniu z tajną  brytyjską agendą rządową Special Operations Executive, szczególny charakter miały dwustronne – połączone z lądowaniem – loty łącznikowe do okupowanej Polski. W 1944 przeprowadzono trzy operacje pod kryptonimem „MOST” (planowano jeszcze dwie kolejne), Brytyjczycy nadali im kryptonim „Wildhorn” oraz kolejne rzymskie numery. Jedna miała miejsce na terenie Okręgu Lublin AK, dwie na terenie Okręgu Kraków AK. Więcej info – operacje „Most”.

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Operacja Most 2Od początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Operacje zrzutowe (także przerzutowe) planowano w ścisłej współpracy z Komendą Główną Armii Krajowej (która organizowała odbiór zrzutów w okupowanej Polsce) oraz brytyjską organizacją rządową Special Operations Executive (SOE, Kierownictwo Operacji Specjalnych) – która użyczała Polakom samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich).

Oddział VI (Specjalny) zajmował się organizacją zrzutów, ich przyjmowanie odbywało się wg. ustalonego „Planu czuwania”. Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach). Przed rozpoczęciem sezonu operacyjnego Wydział S (Specjalny) w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza przekazywał do zajmującej się zrzutami w Komendzie Głównej Armii Krajowej komórki „Syrena” dane o aktualnych zasięgach samolotów. W oparciu o te dane sporządzano dwutygodniowy „Plan czuwania” placówek odbiorczych (zrzutowisk) na terenie Kraju. W każdym rejonie czuwały kolejno po cztery serie placówek przez cztery dni. Wydział S informował „Syrenę” o planowanych operacjach lotniczych, liczbie skoczków oraz zaopatrzenia (zasobniki, paczki oraz niekiedy tzw. bagażniki, czyli zaopatrzenie zabierane bezpośrednio przez skoczków, w specjalnych doczepianych do nich workach).

Zrzuty organizowano w czterech tzw. sezonach operacyjnych: próbnym (od 15 lutego 1941 do 30 kwietnia 1942), „Intonacja” (od 1 sierpnia 1942 do 30 kwietnia 1943), „Riposta” (od 1 sierpnia 1943 do 31 lipca 1944) oraz „Odwet” (od 1 sierpnia do 31 grudnia 1944).

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

 

81 operacji przerzutowych 316 Cichociemnych (alfabetycznie):
ADOLPHUS (2 CC) | ATTIC (2 CC) | BEAM (3 CC) | BELT (5 CC) | BOOT (5 CC) | BRACE (3 CC) | BRICK (4 CC) | CHICKENPOX (5 CC) | CHISEL (4 CC) | CELLAR (2 CC) | COLLAR (6 CC) | CRAVAT (6 CC) | DOOR (3 CC) | FILE (4 CC) | FLOOR (4 CC) | FRESTON (1 CC) | GAUGE (4 CC) | GIMLET (6 CC) | HAMMER (3 CC) | JACEK 1 (6 CC) | JACKET  (4 CC) | KAZIK 1 (6 CC) | KAZIK 2 (1 CC) | LATHE (3 CC) | LEGGING (5 CC) | MEASLES (6 CC) | MOST 1 (Wildhorn I) (2 CC) | MOST 2 (Wildhorn II) (2 CC) | MOST 3 (Wildhorn III) (4 CC) | NEON 1 (2 CC) | NEON 2 (3 CC) | NEON 3 (2 CC) | NEON 4 (3 CC) | NEON 5 (3 CC) | NEON 6 (3 CC) | NEON 7 (3 CC) | NEON 8 (3 CC) | NEON 9 (poległo 3 CC) NEON 10 (3 CC) | OXYGEN 8 (2 CC) | PLIERS (poległo 3 CC) | POLDEK 1 (6 CC, poległ 1) | PRZEMEK 1 (6 CC) | RASP (3 CC) | RHEUMATISM (4 CC) | RIVET (4 CC) | RUCTION (2 CC) | SAW (4 CC, poległ 1) | SCREWDRIVER (3 CC) | SHIRT (5 CC) | SMALLPOX (6 CC) | SPOKESHAVE (3 CC) | STASZEK 2 (6 CC) | STEP (3 CC) | STOCK (4 CC) | TILE (4 CC) | WACEK 1 (6 CC) | WALL (4 CC) | WELLER 1 (4 CC) | WELLER 2 (3 CC) | WELLER 3 (4 CC) | WELLER 4 (4 CC) | WELLER 5 (4 CC) | WELLER 6 (4 CC) | WELLER 7 (3 CC) | WELLER 10 (4 CC) | WELLER 11 (4 CC) | WELLER 12 (4 CC) | WELLER 14 (3 CC) | WELLER 15 (4 CC) | WELLER 16 (4 CC) | WELLER 17 (6 CC) | WELLER 18 (5 CC, poległ 1) | WELLER 21 (4 CC) | WELLER 23 (5 CC) | WELLER 26 (6 CC) | WELLER 27 (5 CC) | WELLER 29 (6 CC) | WELLER 30 (6 CC) | WILDHORN I (Most 1) (2 CC) | WILDHORN II (Most 2) (2 CC) | WILDHORN III (Most 3) (4 CC) | WINDOW (4 CC) | VICE (4 CC) |  (6 CC poległo w drodze do Polski, 3 CC podczas skoku, 1 CC skakał dwukrotnie)
Przeprowadzono także operacje zrzutowe materiałowe (z zaopatrzeniem dla AK) oraz operację zrzutu Retingera „Salamander”

1941 – 3 operacje8 CCluty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC)  |  1942 – 15 operacji / 72 CCstyczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC)  |  1943 – 31 operacji / 99 CCstyczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC)  |  1944 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) |  (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

 


sezon „Riposta”, operacja: „Wildhorn II”


 

Do okupowanej Polski przerzucono Cichociemnych – żołnierzy Armii Krajowej w służbie specjalnej:

Bielski-Romuald-KOL_023_0014-188x250 Operacja Most 2

ppłk Romuald Bielski

AK-opaska-300x201 Operacja Most 2ppłk cc Romuald Bielski ps. „Bej”, vel Jan Banasiak, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0258, Bojowy Znak Spadochronowy  nr 1608, ur. 14 lipca 1899 w Starem koło Połtawy (obecnie Ukraina), zm. prawdopodobnie wiosną 1945 w KL Sachsenhausen – podpułkownik saper, uczestnik walk o niepodległość Polski (1919-1920), harcerz, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Sztabu Naczelnego Wodza, Oddziału III Komendy Głównej Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, prawdopodobnie więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, m.in. KL Sachsenhausen (1944-1945), cichociemny

Znajomość języków: brak danych; szkolenia (kursy): m.in. spadochronowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 40 lat; w dacie skoku do Polski 44 lata

 

cc-Kossakowski-Tadeusz-194x250 Operacja Most 2

gen. dyw. Tadeusz Kossakowski

AK-opaska-300x201 Operacja Most 2gen. dyw. cc Tadeusz Kossakowski ps. „Krystynek”, „Kirgiz”, vel Tadeusz Kowalski, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0160, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1609, ur. 27 stycznia 1888 w Kiszyniowie (Besarabia, obecnie Mołdawia), zm. 24 listopada 1965 w Warszawie – generał dywizji, uczestnik walk o niepodległość Polski (1909-1920), oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, szef produkcji środków walki Komendy Podobwodu Śródmieście Południowe oraz Komendy Okręgu Warszawa AK, inżynier, inicjator polskiego przemysłu motoryzacyjnego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, obu wojen światowych, Powstania Warszawskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich: Ożarów, Kruglanken, Langwaser, Colditz, Koenigstein, Laufen, Tittmonning, Altenmarkt im Pongau (1944-1945), najstarszy wiekiem cichociemny

Znajomość języków: brak danych; szkolenia (kursy): m.in. spadochronowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 51 lat; w dacie skoku do Polski 56 lat. Syn lekarza

 

Brindisi_1-300x199 Operacja Most 2

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Samolot  Dakota KG-477 „V”  (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/S Józef Bielicki / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Stanisław Karabanik / mechanik pokładowy – F/S Jerzy Neciuk / strzelec – W/O Zygmunt Skopiński, F/S Leon Basaj / despatcher – W/O Romuald Małachowski) wystartował o godz. 19.32 z lotniska Campo Cassale nieopodal Brindisi (Włochy). Dowódca operacji: F/O Władysław Krywda, ekipa Cichociemnych nr: LV.

Lot miał się odbyć najpierw 24, potem 27 maja, jednak w obu terminach go odwołano z powodu braku eskorty myśliwców, niezbędnej dla bezbronnej „Dakoty” przez ok. dwie godziny lotu, do zapadnięcia zmroku. 

Dakota_III_Douglas-C-47-300x233 Operacja Most 2

Douglas C-47 Skytrain Dakota

Samolot został wyposażony w cztery dodatkowe zbiorniki paliwa, dzięki czemu przedłużono możliwość lotu do 14 godzin. Do zapadnięcia zmroku nieuzbrojoną „Dakotę” eskortowały dwa Liberatory z polskimi załogami. W drodze do Polski samolot został ostrzelany przez artylerię przeciwlotniczą w rejonie Jugosławii, a następnie Budapesztu. Dotarł pomyślnie na placówkę odbiorczą, lądując o godz. 00.07 na polowym lądowisku „Motyl”, w okolicach wsi Wał – Ruda, 18 km od Tarnowa, nad rzeczką Kisieliną (łąka porośnięta trawą, położenie: N50°08′ E20°47′). Załoga lądowiska wyznaczyła „pas startowy” stojąc po obu stronach z pochodniami; początek wyznaczało światło zielone, ok. 820 dalej koniec pasa wyznaczały dwa światła czerwone. Cichociemni przerzucili 964 funty  (ok. 487 kg) zaopatrzenia dla Armii Krajowej.

Po trwającym 7 minut rozładunku samolotem odlecieli do Włoch: Cichociemny płk Roman Rudkowski ps. Rudy, mjr Zbigniew Sujkowski ps. Wyga, emisariusz Stronnictwa Ludowego Jan Domański ps. Bartnicki. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy o godz. 04.08, po locie trwającym osiem godzin 33 minuty.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Operacja Most 2W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

Sprawa lotu dwustronnego (Wildhorn). – L.dz. 2937/Sp. – SOE powiadamia, że Air Ministry [brytyjskie ministerstwo lotnictwa] zgodziło się na wykonanie operacji dwustronnej w październiku br. (10.IV.43) – L.dz. 3285/Sp. Kryptonimy dla operacji dwustronnej. – L.dz. 3734/Sp. pismo HBP/PD/4313 z dn. 5.VII.43 – wyznaczenie terminów operacji na bajor [lądowisko] MUCHA (3) i MRÓWKA (4). Depesza do kraju z dn. 26.VII.43 (w załączeniu oryginalne foto bajorów MUCHA i MRÓWKA). – L.dz. 4008/Sp. – Law.1228 z 23.VII. – Położenie bajorów WAŻKA i BIEDRONKA. – L.dz. 4164/Sp. – Law. 1375 z 13.VIII. Potwierdzić terminy operacji – jak L.3734/Sp. – L.dz. 4930/SP. – z 14 IX.43 – do O.SP. – HBP/PD/4706 – czy strona polska wyraża zgodę na przeprowadzenie operacji w październiku i czy potrzebne przygotowania są poczynione.

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Operacja Most 2– z 16.IX. – do SOE – szczegółowa charakterystyka bajorów MUCHA, MRÓWKA, WAŻKA i BIEDRONKA – Nr. 3, 4, 5, 6. i system sygnalizacji na bajorach i dla uruchomienia bajorów – jak L.dz. 4974/Sp. – L.dz. 5231/Sp. – z dn. 28.IX. – HBP/PD/4762 – komentarz Air Min. [brytyjskiego ministerstwa lotnictwa] o przydatności bajorów Nr. 3, 4, 5, 6 – wszystkie nieprzydatne. Fantastyczne żądanie aby lądowisko prowizoryczne miało podejścia z 6-ciu kierunków i długość do lądowania ok. 1000 m. (…) L.dz. 5587/Sp. – z dn. 15.X. – do Law. odwołanie operacji na BIEDRONKA – jak L.5423 – na podstawie telefonicznego oświadczenia ppłk. Perkinsa [SOE]. – z dni. 18.X. (w pierwszy dzień operacji) – HBP/PD/4833/Sp. odwołanie operacji aż do wiosny 1944 r. Mętne i bez zobowiązania wywody. W ten sposób jeszcze jedno zobowiązanie brytyjskie zostało niedotrzymane. (…) Za dwa dni będzie decyzja co do Wildhorn. (…) .” (s. 254, 273)

Ladowisko-Motyl-250x212 Operacja Most 2

Lądowisko „Motyl”

W swoim „Pamiętniku” mjr dypl. Jaźwiński odnotował: „29/30 maja wykonany został lot dwustronny z lądowaniem na bajor Motyl, położony na płn. zach. od Tarnowa. Wymiana ekip i poczty trwała 15 min. Przybyło dwóch oficerów z AK i jeden kurier polityczny. Odesłani byli do Londynu staraniem SOE. 30 kwietnia byłem z ppłk. Trelfall w sztabie MAAF [Mediterranen Alied Air Force, Śródziemnomorskie Sojusznicze Siły Powietrzne] w Caserta, aby opracować wnioski dla marsz. Sleesora [minister lotnictwa] celem skrócenia przerwy letniej w lotach, w czerwcu i lipcu oraz nacisku na Air Ministry [Ministerstwo Lotnictwa] o załogi polskie”.

(Jan Jaźwiński – Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom II, s, 65, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Kajetan Bieniecki – Wildhorn
w: Zeszyty Historyczne nr 188, s. 81 – 100, Instytut Literacki, Paryż 1989

 

Stanisław Chojnowski – Operacje lotnicze – zrzuty cichociemnych
w Obwodzie „Mewa-Kamień” podczas drugiej wojny światowej
w: Rocznik Mińsko-Mazowiecki 2012, nr 20 s. 59-75

 

Trasy lotów ze zrzutami Cichociemnych oraz materiałowymi:
trasy-przelotow Operacja Most 2

 


 

Początkowo Cichociemnych przerzucano z brytyjskich lotnisk RAF: Foulsham (2), Linton-on-Ouse (2), Leakenheath (9), Newmarket (2), Stradishall (6). Kilku Cichociemnych prawdopodobnie przerzucono z lotniska RAF Grottaglie. Od 27 marca 1942 do 21 września 1943 samoloty startowały z lotniska RAF Tempsford – w 43 operacjach lotniczych SOE przerzuciły do okupowanej Polski 158 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe). Od 22 grudnia 1943 do końca 1944 samoloty startowały z lotniska Campo Casale k. Brindisi – w operacjach SOE przerzuciły do okupowanej Polski 133 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe).

Niestety, w tych operacjach byliśmy uzależnieni od brytyjskiego SOE, które użyczało nam samolotów oraz stale ograniczało loty ze zrzutami do Polski. Brytyjską politykę można zasadnie zdefiniować jako „kroplówka zrzutowa” dla Armii Krajowej… Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ogółem na 430 zaplanowanych (uzgodnionych z SOE) lotów do Polski wykonano tylko 229, czyli trochę ponad połowę. Zasadne jest zatem założenie, że wielkość zrzutów do Polski mogłaby być dwukrotnie większa, gdyby Brytyjczycy dotrzymywali słowa…

Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

 

cc-bagaznik2_ozn-145x250 Operacja Most 2

„Bagażnik” skoczka

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej.

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Przerzucono do Polski 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

 

Operacje przerzutowe do Kraju – sprawozdania (wszystkie sezony operacyjne)
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

 

 

Zobacz także:

Informacje nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii – Lista Krzystka

 

Źródła:
  • Informacje własne (archiwum portalu)
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Kajetan Bieniecki – Wildhorn, Instytut Literacki Paryż, Zeszyty Historyczne nr 188, s. 81-100, ISBN 2716801185
  • Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
  • Jan Jaźwiński –  Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
  • Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
  • Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
  • Krzysztof Mroczkowski – Mosty, które rozwiesiła noc…, w: Biuletyn informacyjny AK nr 1 (309) styczeń 2016, s. 39-44
  • Piotr Hodyra – Most którego nie było, w: Gapa. Lotniczy magazyn Historyczny nr 8, listopad 2013

 

 

Cichociemni – walczyli o niepodległość Polski

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiSpis treści:


 

traktat-ryski-235x350 Cichociemni - walczyli o niepodległość Polski

ostatnia strona traktatu ryskiego…

14 lutego 1919 rozpoczęła się wojna polsko – bolszewicka, zakończona podpisaniem 18 października 1921 w Rydze traktatu pokojowego. Polska przeciwstawiła się bolszewickiej Rosji, która dążyła do podboju europejskich państw oraz przekształcenia ich w republiki sowieckie.

Swieto_Niepodleglosci-250x134 Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiW listopadzie 1918 Lenin zawarł tajne porozumienie z dowództwem wojsk niemieckich o przejmowaniu przez bolszewików terenów, z których wycofywały się wojska niemieckie. Odradzające się państwo polskie walczyło o przebieg granicy wschodniej. Przyjęto koncepcję federacyjną, autorstwa Józefa Piłsudskiego, dążącego do utworzenia na wschodzie skonfederowanych z Polską tzw. państw buforowych, oddzielających nas od Rosji, tj. państw narodowych: Litwy, Białorusi, Ukrainy.

Działania wojenne wojny polsko – bolszewickiej toczyły się na frontach: północno-wschodnim i południowo-wschodnim, rozdzielonych błotami poleskimi. Słaba liczebność armii po obu stronach, nadały wojnie charakter manewrowy. Za początek tej wojny uznaje się starcie Polaków z bolszewickim Frontem Zachodnim 14 lutego 1919, w rejonie białoruskiego miasteczka Mosty.

W marcu 1919 ruszyła ofensywa wojsk polskich, zajęto Słonim, Pińsk, dotarto w rejon Lidy. Na początku kwietnia ruszyła kolejna ofensywa, wojska gen. Stanisława Szeptyckiego zajęły Lidę, Baranowicze, Nowogródek i Wilno. Polacy zajęli następnie Mińsk, Bobrujsk, Borysów. W styczniu 1920 oddziały gen. Szeptyckiego zajęły Dyneburg, który przekazano Łotwie.

Już we wrześniu 1919 szyfry Armii Czerwonej zostały złamane przez por. Jana Kowalewskiego, dzięki czemu Polacy znali plany i rozkazy wroga. Rozstrzygające znaczenie w wojnie polsko – bolszewickiej miała stoczona w dniach 13-25 sierpnia 1920 Bitwa Warszawska, zwana „cudem nad Wisłą”. W jej wyniku Polacy pokonali bolszewików. Straty polskie wyniosły ok. 4,5 tys. poległych, 22 tys. rannych, 10 tys. zaginionych. Straty bolszewickie szacowane są na 25 tys. poległych, 60 tys. w polskiej niewoli, 45 tys. internowanych przez Niemców.

Istotne znaczenie militarne podczas wojny polsko – bolszewickiej miały także: wyprawa kijowska, kontruderzenie znad Wieprza, bitwa pod Komarowem oraz bitwa nad Niemnem.

Wschodnią granicę Polski ustalił traktat ryski. Bolszewicy do dzisiaj nie wywiązali się ze wszystkich swoich zobowiązań, w tym nie wypłacili Polsce rekompensaty – 30 mln rubli w złocie według cen z 1913 oraz nie zwrócili wszystkich zagrabnionych podczas zaborów dóbr kultury.

 

Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych do okupowanej Polski
w latach 1918 – 1921  o niepodległość Polski walczyło 40 Cichociemnych:

(kliknij w zdjęcie, aby przejść do strony z biogramem)

 

BAZALA-Leon Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiLeon
Bazała

(1918 – 1920)

BETKOWSKI-Jacek Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiJacek
Bętkowski
(1920)
BIALY-Jan Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiJan
Biały
(1918 – 1920)
BIDZINSKI-Niemir Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiNiemir
Bidziński
(1920)
BIELSKI-Romuald Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiRomuald
Bielski
(1919 – 1920)
GALECKI-Adolf Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiAdolf
Gałacki

(1918 – 1920)
GILOWSKI-Stanislaw Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiStanisław
Gilowski

(1918 – 1920)
GORSKI-Jan Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiJan
Górski

(1919 – 1920)
IGLEWSKI-Antoni Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiAntoni
Iglewski

(1915 – 1920)
IRANEK-OSMECKI-Kazimierz Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiKazimierz
Iranek-Osmecki

(1913, 1916, 1920)
KOBYLINSKI-Waclaw Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiWacław
Kobyliński

(1918 – 1920)
KONTRYM-Bolesław Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiBolesław
Kontrym

(1917 – 1918)
KOPROWSKI-Franciszek Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiFranciszek
Koprowski

(1919 – 1921)
KOSSAKOWSKI-Tadeusz Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiTadeusz
Kossakowski

(1909 – 1920)
KOZLOWSKI-Julian Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiJulian
Kozłowski

(1918 – 1919)
KRAJEWSKI-Henryk Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiHenryk
Krajewski

(1918 – 1920)
KRIZAR-Leopold Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiLeopold
Krizar

(1918 – 1920)
KRZYMOWSKI-Stanislaw Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiStanisław
Krzymowski

(1914 – 1920)
LOJKIEWICZ-Adolf Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiAdolf
Łojkiewicz

(1918 – 1920)
LOPIANOWSKI-Narcyz Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiNarcyz
Łopianowski

(1918 – 1920)
MILEWICZ-Zygmunt Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiZygmunt
Milewicz

(1918 – 1920)
NAKONIECZNIKOFF-KLUKOWSKI-Przemyslaw Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiPrzemysław
Nakoniecznikoff-Klukowski

(1913 – 1921)
OKULICKI-Leopold Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiLeopold
Okulicki

(1914 – 1920)
PEKALA-Mieczyslaw Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiMieczysław
Pękala-Górski

(1918 – 1920)
PIOTROWSKI-Edward Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiEdward
Piotrowski

(1918 – 1920)
ROZYCKI-Jan Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiJan
Różycki

(1917 – 1920)
RUDKOWSKI-Roman Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiRoman
Rudkowski

(1914 – 1920)
RUNGE-Tadeusz Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiTadeusz
Runge

(1917 – 1920)
SPYCHALSKI-Jozef Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiJózef
Spychalski

(1916 – 1920)
STARZYNSKI-Tadeusz Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiTadeusz
Starzyński

(1920)
STOCKI-Tadeusz Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiTadeusz
Stocki

(1920)
STPICZYNSKI-Aleksander Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiAleksander
Stpiczyński

(1917 – 1920)
STRUMPF-Witold Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiWitold
Strumpf

(1920)
SZYDLOWSKI-Adam Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiAdam
Szydłowski

(1918 – 1920)
SCIEGIENNY-Wincenty Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiWincenty
Ściegienny

(1918 – 1920)
UKLANSKI-Witold Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiWitold
Uklański

(1917 – 1921)
ZABIELSKI-Jozef Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiJózef
Zabielski

(1920)
por-cc-Jozef-Zajac Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiJózef
Zając

(1920)
ZAREMBINSKI-Wiktor Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiWiktor
Zarembiński

(1920)
ZELKOWSKI-Bronislaw Cichociemni - walczyli o niepodległość PolskiBronisław
Żelkowski

(1920)
       

Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł. Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.

 

 

logo_pl_negatyw_czerowny-300x89 Cichociemni - walczyli o niepodległość Polski

 

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości


 

 

Źródła:
  • informacje własne
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6

 

Cichociemni – w Powstaniu Warszawskim

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Cichociemni - w Powstaniu WarszawskimSpis treści:


 

powstanie-warszawskie-23-300x198 Cichociemni - w Powstaniu WarszawskimW Powstaniu Warszawskim (będącym elementem Akcji Burza) uczestniczyło – według moich ustaleń zweryfikowanych w oparciu o dane m.in. Muzeum Powstania Warszawskiego (baza uczestników Powstania) – 95 Cichociemnych (dotąd podawano 91, w oparciu o dane IPN).  Oprócz 95 Cichociemnych uczestniczących w Powstaniu, kolejnych 4 Cichociemnych było obecnych w Warszawie podczas Powstania, ale z różnych powodów nie uczestniczyli w nim (są w wykazie).

Cichociemny ppor. Edwin Scheller – Czarny ps. Fordon, leczył się po torturach gestapo (chodził o lasce), nie mógł walczyć zbrojnie, ale  uczestniczył w Powstaniu współpracując wywiadowczo z oddziałami Pułku Baszta oraz wraz z żona zbierał lekarstwa dla Powstańców…

Spośród Cichociemnych uczestniczących w Powstaniu Warszawskim, co najmniej 20 było rannych lub ciężko rannych (niektórzy kilkakrotnie), 18 poległo w walce lub zmarło z powodu odniesionych ran.

Spośród dziewięciu osób z dowództwa Powstania Warszawskiego, dwóch było Cichociemnymi: gen. Leopold Okulicki ps. Kobra, I zastępca szefa sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej oraz płk. Kazimierz Iranek – Osmecki ps. Heller, szef Oddziału II (wywiad) Komendy Głównej Armii Krajowej.

Ponadto siedmiu Cichociemnych było w składzie Komendy Głównej Armii Krajowej (I rzut), pięciu Cichociemnych w składzie KG AK (II rzut) oraz dwóch Cichociemnych w dowództwie oddziału łączności nr 39 / osłonowego KG AK.  

Cichociemni pełnili funkcje dowódcze w oddziałach Armii Krajowej, służyli w wywiadzie AK oraz pracowali na wszystkich radiostacjach Powstania Warszawskiego, o kryptonimach: Wanda 1, 2, 3, 4, 7, 9, 13, 23, 23A.

 

 

WYKAZ CICHOCIEMNYCH
W POWSTANIU WARSZAWSKIM

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę.
Można wybrać dowolną ilość wierszy, bez wpływu na wynik wyszukiwania.
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków
Kliknij w imię i nazwisko aby przejść do biogramu na naszym portalu
Kolumna „MPW” zawiera link do biogramu cc na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

Stopień (skok)Stopień akt.Nazwisko imięPseudonimPrzydział w PowstaniuUwagiDzielnicaMPW
ppor.gen. bryg.Bałuk StefanStarbaod 8-09 oficer odziału łączności / osłony KG AK | do 13-08 dca drużyny plutonu "Agaton", batalion "Pięść"Wola, Stare Miasto, Śródmieście Południowe1944.pl
ppor. lot.por. lot.Bator IgnacyOpórIII Oddział KG AK Wydział Lotnictwa "Bociany"poległ po 5-08-1944 prawdopodobnie ul. ChałubińskiegoŚródmieście1944.pl
por.mjr.Bąkiewicz ZbigniewZabawkaoficer Oddziału VI KG AK | od 29-09 oficer Batalionu "Ostoja"Śródmieście Południowe1944.pl
ppor. art.ppor.Benedyk TadeuszZahataprzydział nie ustalony (IV Obwód "Grzymała")Ochota1944.pl
mjr. piech.płkBętkowski JacekTopór 2dca odcinka taktycznego "Topór" Podobwód Śródmieście PołudnieŚródmieście Południowe1944.pl
ppłk. pil.płk. pil.Biały JanKadłubIII Oddział KG AK Wydział Lotnictwa "Bociany"1944.pl
sierż. lot.st. sierż. lot.Biedrzycki StanisławOperaIII Oddział KG AK | radiotelegrafista Grupy "Północ" | od ok. 5-09 radiostacja Wydziału Lotnictwa KG AK (ul. Wilcza)ciężko ranny 14-09, poległ 17-09-1944Stare Miasto, Śródmieście Południowe1944.pl
mjr. sap.ppłk. sap.Bielski RomualdBejIII Oddział KG AKzaginał1944.pl
pchor. piech.ppor.Bienias JanOsterbadca pododdziału w kompanii "Zgody" nast.. kompanii "Piotra", Czata 49poległ ok. 7-09-19441944.pl
por. sap.mjr. sap.Bilski KazimierzRumod 12-08 dca Batalionu "Rum"Śródmieście1944.pl
por. art.ppłk.Borys AdamPługdo 6-08 dca Batalionu Parasol, Zgrupowanie Radosław1944.pl
por. łączn.mjr. łączn.Burdziński TadeuszMalinadca zgrupowania radiostacji | od 16-08 także zca szefa łączności Sztab Grupy Północ | od ok. 1-09 dca radiostacji nr 3 | od 11-09 radiostacji "Zenona" (Mokotów)Stare Miasto, Śródmieście, Mokotów1944.pl
ppor. piech.por. piech.Busłowicz MichałBociekodwodowa Brygada "Młot" | od 24-08 oficer broni | dca 1 plutonu batalion "Wigry" Stare Miasto1944.pl
rtm.mjr.Czaykowski Andrzej Gardado 19 sierpnia zca dcy 2 batalionu Pułk "Baszta" | do 15-09 dca Batalionu "Ryś" | później zca dcy Batalionu "Oaza-Ryś" | zca dcy Pułku "Waligóra" p.o. dcy Zgrupowania "Mokotów"rannyMokotów1944.pl
plut. lot.por. Człapka KazimierzPionekradiotelegrafista radiostacji 23 ArannyŻoliborz1944.pl
pchor. piech.ppor. piech.Dąbrowski AdamPutidca 3 plutonu oddział osłony Komendy Okręgu Warszawskiego AKpoległ 6-09-1944 w gmachu PKOŚródmieście1944.pl
kpt. łączn.ppłk. łącz.Dzikielewski FeliksOliwoficer Dowództwa Wojsk Łączności KG AK1944.pl
por. mar.kpt.Gałacki AdolfMaszopOddział II (informacyjno - wywiadowczy) KG AK1944.pl
ppor.kpt.Gaworski TadeuszLawaod 17-08 dca plutonu specjalnego, od 17-09 dca kompanii szturmowej Pułk "Palmiry - Młociny"Puszcza Kampinoska1944.pl
ppor. mar. cwppor.Gołuński Norbert BombramOddział II KG AK, oficer kontrwywiadu i bezpieczeństwa Komendy Podobwodu Śródmieście PołudnioweŚródmieście Południowe1944.pl
ppor. mar.kpt.Gromnicki ZygmuntGulaOddział II KG AK, oficer szefa kwatery Komendy Okręgu WarszawskiegoŚródmieście1944.pl
ppor. piech.kpt. piech.Grun Bronisław Szybnie uczestniczył w walkachPraga
pchor. art.ppor. art.Harasymowicz StanisławLalkadca drużyny kompania "Zgoda | od 6-08 dca plutonu „Mieczyków”, Czata 49poległ 10-08-19441944.pl
kpr. lot.ppor. lot. Hauptman WładysławGaparadiostacja Wydziału Lotnictwa KG AK (ul. Wilcza)Śródmieście Południowe1944.pl
por.rtm. kaw.Ignaszak StefanDrozdOddział II KG AK, oficer informacyjny Zgrupowania "Golski"Śródmieście Południowe1944.pl
ppłk.płk.Iranek Osmecki KazimierzHellerszef Oddziału II KG AK1944.pl
ppor. piech.por. piech.Jachciński Henryk Kretdca plutonu ckm kompania "Gustawa" Reduta "Kaliska" | od 19-08 dca plutonu ckm kompania "Gustawa" batalion "Ryś"Ochota, Mokotów1944.pl
pchor. piech.por.Jakubowski Ewaryst Bratadiutant dcy Brygady Broda 53, Zgrupowanie Radosławpoległ 31-08-19441944.pl
ppor.kpt.Jankowski StanisławAgatonod 4-09 dca odziału łączności / osłony KG AK | od 2-08 do 13-08 dca plutonu "Agaton", batalion "Pięść"1944.pl
ppor. piech.kpt. piech.Jaworski Tadeusz StanisławBławatod 15-09 dca 3 kompanii batalionu "Odwet 2" Zgrupowania "Golski" | od 26-08 do 2-09 dca plutonu szturmowego | wcześniej oficer batalionu "Iwo"dwukrotnie rannyŚródmieście Południowe1944.pl
ppor. art.kpt. art.Jeziorański Nowak JanZychOddział VI KG AK, radiostacja Błyskawica1944.pl
por. pil.mjr. pil.Jokiel JanLigotanie uczestniczył w walkachOchota
kpt. piech.ppłk.Kamieński JanCozasoficer Oddziału | od października szef Oddziału III KG AKWola, Stare Miasto, Śródmieście Północ, Śródmieście Południowe1944.pl
ppor. piech.mjr. piech.Klimowski TadeuszKlonod 12-09 dca batalionu "Ostoja", wcześniej zca dcy batalionu "Iwo"Śródmieście Południowe1944.pl
pchor. piech.ppor. piech.Konstanty Ignacy Szmaragdpluton saperów II Obwód "Żywiciel"Żoliborz1944.pl
por. piech.mjr.Kontrym BolesławŻmudzindca 4 kompanii Zgrupowanie "Bartkiewicz", także dca odcinka taktycznego Królewska - Kredytowa - pl. Małachowskiegoczterokrotnie rannyŚródmieście Śródmieście Północ1944.pl
gen. dyw.gen. dyw.Kossakowski TadeuszKrystynekod 28-08 kierownictwo produkcji środków walki Komendy Podobwodu Śródmieście Południowe | od 8-09 także dowódca Legii OficerskiejŚródmieście Południowe1944.pl
ppor. br. panc.ppłk. br. panc.Kostuch TomaszBryłado 27-08 adiutant Komendanta Podobwodu Śródmieście Południowe | od 27-08 oficer odcinka taktycznego "Sarna"Śródmieście Południowe1944.pl
st. sierż. lotn.por. łączn. lot.Kowalik EdwardCiupuśOddział III KG AK, radiostacja Wydziału Lotnictwa KG AK (ul. Wilcza)Śródmieście Południowe1944.pl
por. piech.kpt. piech.Kozłowski JulianCichybatalion "Oaza" | oficer Pułk "Waligóra"poległ ok. 18/19-08-1944Mokotów, Wilanów1944.pl
ppor. sap.kpt. sap.Kryszczukajtis MirosławSzaryszef służb saperskich Komendy Podobwodu Śródmieście Południowepoległ 17-09-1944 na ul. MokotowskiejŚródmieście Południowe1944.pl
por. br. panc.mjr. br. panc.Kwiatkowski BohdanLewarod 14-08 oficer operacyjny Komendy Podobwodu Śródmieście Południowe | od 28-08 szef sztabu Komendy PodobwoduŚródmieście Południowe1944.pl
kpt. lot.mjr. lot.Lewkowicz BronisławKursoficer plutonu odbioru zrzutów 1 kompania "Zetesa" Pułk "Palmiry - Młociny"Puszcza Kampinoska1944.pl
kpt. uzbr.mjr. uzbr.Łojkiewicz AdolfRyśod 25-08 dca Zgrupowania "Leśnik", m.in.. obrona PWPWranny1944.pl
rtm. kaw.ppłk. kaw.Łopianowski NarcyzSarnaod 13-08 dca odcinka taktycznego "Sarna"dwukrotnie rannyŚródmieście Południowe1944.pl
ppor. art.por.Majewicz StefanHrubyzamordowany na Pawiaku
mjr. sap.ppłk.Majorkiewicz FelicjanIronoficer operacyjny Oddziału III KG AK1944.pl
st. strz. łączn.mjr. łączn.Makarenko AnatolTłokoficer radio Komendy Obszaru Warszawskiego | dca radiostacji nr 02rannyŚródmieście1944.pl
por. piech.mjr. dypl. piech.Malik FranciszekPiorun 2dca Batalionu "Piorun", wcześniej zca dcy odcinka taktycznego "Litwin" | 23-08 dowodził atakiem na "Małą PAST-ę"Śródmieście Południowe1944.pl
por. lot. tech.kpt. lot.Marynowski EdmundSejmOddział III KG AK, oficer kompanii lotniczej „Bazy Warszawskiej”Śródmieście Południowe1944.pl
pchor.por.Messing Janusz BekasOddział II KG AK, oficer batalionu "Odwet 2" Zgrupowania "Golski"Śródmieście Południowe1944.pl
por.kpt.Mich StefanJeższef Oddziału III KG AK | do 10-09 dca kompanii "Koszta" | od 10-09 dca Zgrupowania "Sosna" | 19 - 23-08 m.in. udział w ataku na gmach PAST-yŚródmieście1944.pl
ppor. piech.por.Miciek WładysławMłotprzydział nie ustalonypoległ 6-08-1944 na ul. ElektoralnejWola1944.pl
por.kpt.Milewicz ZygmuntRógdo ok 1-09 komórka odbioru zrzutów | od września zca dcy batalion Czata 49rannyŚródmieście1944.pl
pchor. br. panc.por.Mrazek ZbigniewAminiusoficer do zleceń dcy Pułku "Baszta"rannyMokotów1944.pl
ppor. art.mjr. art.Nosek AntoniKajtuśIV Obwód "Grzymała", przydział nie ustalonyOchota1944.pl
sierż. łączn.ppor. łączn.Nowak PiotrOkood 9-08 radiotelegrafista radiostacji nr 3 Komendy Okręgu Warszawskiego | od 11-09 radiostacji "Zenona" (Mokotów)Śródmieście, Mokotów1944.pl
por. piech.kpt. piech.Nowakowski Michał Harpunp.o. adiutanta dcy, następnie II oficer taktyczny i dca pododcinka Zgrupowania "Golski"Śródmieście Południowe1944.pl
por. art.kpt. art.Nowodworski CezaryGłógod 3-08 dca plutonu, od 26-08 dca kompanii "Zgody", Czata 49dwukrotnie ranny, poległ 22-09 (przeprawa Wisły)Stare Miasto, Śródmieście1944.pl
płk. piech.gen. bryg.Okulicki LeopoldNiedźwiadekod 6-09 p.o. szefa sztabu KG AKŚródmieście Północ oraz Południowe1944.pl
por. piech.kpt.Ossowski StanisławJastrzębiec 2dca kompanii szturmowej odcinka taktycznego "Bogumił"ciężko ranny w walkach o ambasadę chińskąŚródmieście Południowe1944.pl
ppor. piech.por. piech.Osuchowski KazimierzRosomakdca plutonu saperskiego z miotaczami ognia odcinek taktyczny "Bogumił"poległ 9-08-1944 w rejonie SejmuŚródmieście Południowe1944.pl
por.ppłk.Paczkowski AlfredWaniazca szefa Komendy Obwodu Mokotów, Oddział III KG AKMokotów1944.pl
sierż. łączn.sierż.Parada Michał Maparadiotelegrafista kompania radio Komendy Okręgu Warszawskiegopoległ 10-08-1944Śródmieście1944.pl
ppor. piech.por. piech.Pentz KarolSkała 2dca 6 kompanii "Wawer" Zgrupowanie batalionu "Kiliński"ciężko ranny, poległ 9-09-1944Śródmieście1944.pl
pchor. łączn.por. łączn.Pieniak Czesław Bórdo 16-09 dca kompanii "Radio" Komendy Okręgu WarszawskiegoŚródmieście1944.pl
por. tech lot.mjr. tech lot.Pijanowski Wacław Dymdoradca techniczy w wytwórniach środków walki (Krucza 13, Wilcza 9, Marszłkowska 79)Śródmieście Południowe1944.pl
pchor. piech.mjr.Pilch AdolfGóra, Dolinadca Pułk "Palmiry - Młociny"Puszcza Kampinoska1944.pl
ppor. piech.kpt. piech.Piotrowski JulianRewera 2adiutant dowódcy odcinka taktycznego "Topór"Śródmieście Południowe1944.pl
por. piech.kpt. piech.Pokultinis AlfredFondca kompani łączności Grupy "Północ" | od 5-09 dca kompani łączności Komendy Okręgu WarszawskiegoStare Miasto, Śródmieście1944.pl
ppor.rtm. kaw.Prądzyński Janusz TrzyOddział II KG AK, adiutant dowódcy Zgrupowania "Golski"Śródmieście Południowe1944.pl
por. br. panc.kpt. br. panc.Rachwał BronisławGlinoficer operacyjny Komenda Obwodu Śródmieściepoległ 2-09-1944 na ul. JasnejŚródmieście1944.pl
kpt. piech.ppłk.Runge TadeuszOsadca Batalionu Czata 49, Zgrupowanie RadosławWola, Stare Miasto, Śródmieście1944.pl
ppor. piech.kpt.Rybka FranciszekKulanie uczestniczył w walkachOchota
por. obs.kpt.Sawicki ZygmuntSamulikod 7-08 szef łączności Sztab Grupy "Północ"rannyStare Miasto1944.pl
pchor.ppor. Scheller Czarny EdwinFordonnie uczestniczył w walkach (chodził o lasce po torturach gestapo), odznaczony VM za udział w Powstaniuwspółpracował wywiadowczo z oddziałami Pułku "Baszta", zbierał leki dla PowstańcówOkręg Warszawa1944.pl
por. adm. lot.mjr. lot.Skwierczyński LeopoldAktorprzydział nieustalony, IV Obwód "Grzymała"1944.pl
por. art.kpt. art.Specylak Skrzypecki Zbigniew Tur 2zca dcy Zgrupowania "Kryska" oraz dca Batalionu "Tur"ciężko rannyŚródmieście Południowe1944.pl
pchor. łączn.por. łączn.Starzyński LeszekMalewaradiotelegrafista Komendy Obszaru WarszawskiegoŚródmieście1944.pl
ppor. piech.kpt. piech.Starzyński TadeuszŚlepowronOddział II KG AK, referat 998 (kontrwywiad)Śródmieście1944.pl
ppor.kpt. piech.Strumpf WitoldSudoficer kwatermistrzostwa Komendy Podobwodu Śródmieście PołudnioweŚródmieście Południowe1944.pl
kpt. piech.płk.Szternal KazimierzZrywod ok. 1-06 szef sztabu i zca dcy Pułku "Baszta" | od 25 września p.o. dcy Pułku "Baszta"rannyMokotów1944.pl
rtm. kaw.ppłk.Szymański JerzyBogaoficer operacyjny Komendy Podobwodu Śródmieście Północ | od 28-08 oficer sztabu Komendy podokręguŚródmieście Południowe1944.pl
pchor. łącz.ppor.Śmietanko WładysławCyprradiotelegrafista radiostacji nr 02 Komenda Obszaru WarszawskiegoŚródmieście1944.pl
kpt. lot.mjr. pil.Tajchman Michał MikitaKomenda Obszaru Warszawskiego, referat lotnictwapoległ 4-08-19441944.pl
ppor. piech.ppor.Tomaszewski TadeuszWąwózpluton "Motyla", batalion Czata 49, Zgrupowanie "Radosław"ciężko ranny 5-08-1944 r., zaginał1944.pl
por. piech.kpt. piech.Trojanowski CzesławLitwosdca grupy technicznej Batalionu KB "Sokół"trzykrotnie ciężko rannyŚródmieście Południowe1944.pl
pchor. kaw.rtm. kaw.Ulm ZygmuntSzybkioficer ordynansowy Zgrupowanie "Róg" | we wrześniu zca dcy kompanii (Śródmieście)Stare Miasto, Śródmieście1944.pl
kpt. sap.mjr. sap.Wierzejski TomaszZgoda 2do 28-08 dca kompanii "Zgody", Batalion Czata 49trzykrotnie ranny, w tym ciężko Stare Miasto, Śródmieście1944.pl
pchor. piech.ppor.Wilczkiewicz ZbigniewKijdca plutonu w 9 kompanii "Romańskiego" | 1 kompania IV Zgrupowanie "Gurt"Śródmieście1944.pl
pchor. piech.por. piech.Winiarski ZdzisławPrzemytnikdo ok. 1-09 oficer 6 kompanii "Wawer" Zgrupowanie batalionu "Kiliński" | potem dca plutonu i zca dcy 1 kompanii batalionu RumWola, Śródmieście1944.pl
pchor. piech.kpt. piech.Wiszniewski OttonTopoladca plutonu kompanii "Radio" Komendy Okręgu Warszawskiego | dca radiostacji nr 265 | od 8-08 radiostacji nr 266, 267, 268Śródmieście1944.pl
por. art.kpt. art.Witkowski LudwikKosadca oddziału osłony Komendy Okręgu Warszawskiego AKŚródmieście1944.pl
mjr. łączn.mjr.Wolniak BogusławMiętaoficer Dowództwa Wojsk Łączności KG AK (II rzut)1944.pl
pchor. piech.por. piech.Zabierek LechWulkanoficer do zleceń dcy Pułk "Palmiry - Młociny", zca dcy kompaniiPuszcza Kampinoska1944.pl
plut. pchor.por. piech.Zając JózefKolankodo 9-09 zca dowódcy 9 kompanii "Romańskiego" Zgrupowanie batalionu "Kiliński" | od 9-09 zca dowódcy 9 kompanii "Rimańskiego" Batalion "Rum"dwukrotnie rannyŚródmieście1944.pl
por.gen. bryg.Zawacka ElżbietaZoreferentka w sztabie Wojskowej Służby Kobiet KG AKŚródmieście Północ1944.pl
ppor. mar. cwkpt. mar. cwŻórawski BogusławMistralOddział II KG AK1944.pl
pchor. art.ppor. art.Żychiewicz Antoni PiotrPrzerwado połowy sierpnia uczestniczył w walkach, ujęty przez NiemcówMokotów

Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł. Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.

 

Lista Cichociemnych  wraz z ich przydziałem w AK
według stanu na koniec lipca 1944

 

AK_powstanie_warszawskie-300x219 Cichociemni - w Powstaniu WarszawskimKomenda Główna AK  (I rzut):
 
powstanie_warszawskie_21-300x200 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Powstanie Warszawskie
w zbiorach NAC

Oddział łączności nr 39 / oddział osłonowy KG AK:
 
Komenda Główna AK  (II rzut):

 

Zgrupowanie Radosław
37-1613-1-300x220 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Żołnierze Batalionu Miotła w rejonie włazu kanałowego, ul. Warecka
w zbiorach NAC

Brygada Broda 53:
 
Batalion Parasol:
  • kpt. Adam Borys ps. Pług – dowódca batalionu do 6 sierpnia, ciężko ranny
 
Batalion Czata 49:
  • mjr Tadeusz Runge ps. Witold, Osa – dowódca batalionu
  • mjr Zygmunt Milewicz ps. Róg, Witold – od września zca dowódcy batalionu, ranny
  • kpt. Tomasz Wierzejski ps. Zgoda 2 – dowódca kompanii „Zgody” do 28 sierpnia, ciężko ranny
  • por. Cezary Nowodworski ps. Głóg – od 3 sierpnia dowódca plutonu w kompanii „Zgody”, od 26 sierpnia dowódca kompanii, dwukrotnie ranny, poległ 22 września podczas próby przeprawy Wisły na praski brzeg
  • powstanie-warszawskie-19-300x190 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

    Powstanie Warszawskie
    w zbiorach NAC


    ppor. Jan Bienias ps. Osterba – dowódca pododdziału w kompanii „Zgody”, ranny, poległ
  • ppor. Stanisław Harasymowicz ps. Lalka – dowódca drużyny w kompanii „Zgody”, od 6 sierpnia dowódca plutonu „Mieczyków”, poległ 10 sierpnia
  • ppor. Tadeusz Tomaszewski ps. Wąwóz, ranny, zaginął

 

Batalion „Pięść”:
  • por. Stanisław Jankowski ps. Burek, Agaton – dowódca plutonu „Agaton” do 13 sierpnia
  • por. Stefan Bałuk ps. Starba, Kubuś – dowódca drużyny w plutonie „Agaton” do 13 sierpnia
 
Zgrupowanie „Leśnik”:
  • mjr Adolf Łojkiewicz ps. Ryś 2 – szef sztabu, od 25 sierpnia dowódca zgrupowania, ranny

 

Stare Miasto
powstanie-warszawskie-17-300x188 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Powstanie Warszawskie
w zbiorach NAC

Sztab Grupy „Północ”:
  • ppor. Michał Busłowicz ps. Bociek – od 24 sierpnia oficer broni, wcześniej w odwodowej brygadzie „Młot”, ranny, we wrześniu w Śródmieściu dowódca 1. plutonu w resztce batalionu „Wigry”
  • kpt. Zygmunt Sawicki ps. Samulik – od 7 sierpnia szef łączności, ranny
  • kpt. Tadeusz Burdziński ps. Malina, Zenon – dowódca zgrupowania radiostacji, od 16 sierpnia także zastępca szefa łączności
  • sierż. Stanisław Biedrzycki ps. Opera, Wrona – radiotelegrafista Grupy „Północ”
  • por. Alfred Pokultinis ps. Fon – dowódca kompanii łączności Grupy „Północ”
 
Zgrupowanie „Róg”:
  • ppor. Zygmunt Ulm ps. Szybki – oficer ordynansowy zgrupowania, we wrześniu w Śródmieściu zastępca dowódcy kompanii

 

Śródmieście
37-1613-2-205x300 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Żołnierz plutonu „Rafałków” z Powiśla
w zbiorach NAC

Komenda Okręgu Warszawskiego:
  • por. Ludwik Witkowski ps. Kosa – dowódca oddziału osłonowego kwatery Komendy Okręgu
  • ppor. Adam Dąbrowski ps. Puti – dowódca 3. plutonu w oddziale osłonowym kwatery Komendy Okręgu, poległ
  • por. Zygmunt Gromnicki ps. Gula – Oddział II KG AK, oficer do zleceń szefa kwatery Komendy Okręgu
  • por. Alfred Pokultinis ps. Fon – od 5 września dowódca kompanii łączności Okręgu
  • ppor. Czesław Pieniak ps. Bór, Mak – dowódca kompanii radio Okręgu do 16 września
  • ppor. Otton Wiszniewski ps. Topola – dowódca plutonu w kompanii radio
  • plut. Michał Parada ps. Mapa, Dąb – radiotelegrafista w kompanii radio, poległ 10 sierpnia
  • st. sierż. Piotr Nowak ps. Oko – od 9 sierpnia radiotelegrafista radiostacji nr 03, od 11 września radiostacji „Zenona” na Mokotowie
  • kpt. Tadeusz Burdziński ps. Malina, Zenon – od ok. 1 września dowódca radiostacji 03, od 11 września radiostacji na Mokotowie
 
Komenda Obszaru Warszawskiego:
37-1587-219x300 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Żołnierz z powstańczym miotaczem ognia podczas walk o PAST-ę
w zbiorach NAC

  • kpt. dypl. Stefan Mich ps. Jeż, Kmita – szef Oddziału III KG AK, do 10 września dowodził w linii kompanią „Koszta”
  • mjr Michał Tajchman ps. Nikita –  Referat Lotnictwa, poległ 4 sierpnia 1944 r.
  • ppor. Anatol Makarenko ps. Tłok, Goździk – oficer radio, dowódca radiostacji nr 02, ranny
  • ppor. Władysław Śmietanko ps. Cypr – radiotelegrafista radiostacji 02
  • ppor. Leszek Starzyński ps. Malewa – radiotelegrafista
 
Komenda Obwodu Śródmieście:
 
Zgrupowanie „Sosna”:
  • kpt. dypl. Stefan Mich ps. Jeż, Kmita – od 10 września dowódca zgrupowania
 
Zgrupowanie „Bartkiewicz”:
37-1586-4-1-218x300 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Płonący gmach PAST-y podczas Powstania
w zbiorach NAC

 
Zgrupowanie batalionu „Kiliński”:
  • por. Karol Pentz ps. Skała 2 – dowódca 6. kompanii „Wawer”, zmarł z odniesionych ran
  • ppor. Zdzisław Winiarski ps. Przemytnik –  do ok. 1 września oficer 6. kompanii „Wawer”
  • por. Józef Zając ps. Kolanko – do 9 września zastępca dowódcy 9. kompanii „Romańskiego”
  • ppor. Zbigniew Wilczkiewicz ps. Kij – dowódca plutonu w 9. kompanii, następnie w Zgrupowaniu „Gurt”
 
Batalion „Rum”:
  • kpt. dypl. Kazimierz Bilski ps. Rum – dowódca batalionu
  • ppor. Zdzisław Winiarski ps. Przemytnik – od ok. 1 września dowódca plutonu i zastępca dowódcy 1. kompanii
  • por. Józef Zając ps. Kolanko (mój Dziadek) – od 9 września nadal zastępca dowódcy 9. kompanii „Romańskiego”, ranny.

 

Śródmieście Południowe
Komenda Podobwodu Śródmieście Południowe:
37-1683-5-1-300x221 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Jeńcy niemieccy wzięci do niewoli w gmachu PAST-y
w zbiorach NAC

  • kpt. Bohdan Kwiatkowski ps. Lewar – oficer operacyjny, od 28 sierpnia szef sztabu Podobwodu
  • mjr dypl. Jerzy Szymański ps. Boga – oficer operacyjny, od 28 sierpnia oficer sztabu
  • por. Mirosław Kryszczukajtis ps. Szary – szef służb saperskich, poległ
  • por. Witold Strumpf ps. Sud, Fosa – oficer kwatermistrzostwa
  • gen. dyw. Tadeusz Kossakowski ps. Krystynek – od 28 sierpnia kierownictwo produkcji środków walki, wcześniej w walce, od 8 września także dowódca Legii Oficerskiej
  • por. Tomasz Kostuch ps. Bryła – do 27 sierpnia adiutant Komendanta Podobwodu
  • ppor. Norbert Gołuński ps. Bombram – Oddział II KG AK, oficer kontrwywiadu i bezpieczeństwa
 
Odcinek taktyczny „Topór”:
37-1683-6-300x228 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Jeńcy niemieccy z PAST-y, wprowadzani do Żandarmerii AK ul. Jasna
w zbiorach NAC

 
Zgrupowanie „Golski”:
  • por. Stefan Ignaszak ps. Drozd, Nordyk – Oddział II KG AK, oficer informacyjny zgrupowania
  • por. Janusz Prądzyński ps. Trzy, Janek – Oddział II KG AK, adiutant dowódcy zgrupowania
  • kpt. Michał Nowakowski ps. Harpun – p.o. adiutanta, następnie II oficer taktyczny i dowódca pododcinka
  • por. Tadeusz Stanisław Jaworski ps. Bławat – od 15 września dowódca 3. kompanii w batalionie „Odwet 2”
  • ppor. Janusz Messing ps. Bekas – Oddział II KG AK, oficer batalionu „Odwet 2”
 
Batalion „Piorun”:
  • kpt. Franciszek Malik ps. Piorun 2 – dowódca batalionu, wcześniej zastępca dowódcy odcinka taktycznego „Litwin”
  • kpt. Edmund Marynowski ps. Sejm – Oddział III KG AK, oficer kompanii lotniczej „Bazy Warszawskiej”
37-1601-3-222x300 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Powstańcy warszawscy: ojciec i syn na ul. Wareckiej
w zbiorach NAC

 
Odcinek taktyczny „Sarna”:
 
Batalion KB „Sokół”:
 
Batalion „Ostoja”:
  • kpt. Tadeusz Klimowski ps. Ostoja – od 12 września dowódca batalionu, wcześniej zastępca dowódcy batalionu „Iwo”
  • por. Zbigniew Bąkiewicz ps. Zabawka, Andrzej – od 29 września oficer batalionu
 
Odcinek taktyczny „Bogumił”:
  • por. Stanisław Ossowski ps. Jastrzębiec 2 – dowódca kompanii szturmowej odcinka, ciężko ranny
  • por. Tadeusz Stanisław Jaworski ps. Bławat – od 26 sierpnia do 2 września dowódca plutonu szturmowego, wcześniej oficer batalionu „Iwo”, dwukrotnie ranny;
  • por. Kazimierz Osuchowski ps. Rosomak – dowódca patrolu saperskiego z miotaczami ognia, poległ
powstanie-warszawskie-kilinski-300x200 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Żołnierze batalionu Kiliński

 
Zgrupowanie „Kryska”:
  • kpt. Zbigniew Specylak ps. Tur 2 – zastępca dowódcy zgrupowania oraz dowódca batalionu „Tur”, ciężko ranny
 
Radiostacja Wydziału Lotnictwa KG AK  (ul. Wilcza):
 
Wytwórnie środków walk  (ul.: Krucza 13, Wilcza 9, Marszałkowska 79):

 

Ochota (Reduta „Kaliska”):
  • ppor. Henryk Jachciński ps. Kret – dowódca plutonu ckm w kompanii „Gustawa”
  • ppor. Tadeusz Benedyk ps. Zachata  –  przydział nie ustalony,  IV Obwód „Grzymała”
  • por. Antoni Nosek ps. Kajtuś – przydział nie ustalony,  IV Obwód „Grzymała”
  • kpt. Leopold Skwierczyński ps. Aktor –  przydział nie ustalony,  IV Obwód „Grzymała”

 

Mokotów
powstanie-warszawskie-20-300x216 Cichociemni - w Powstaniu WarszawskimKomenda Obwodu Mokotów:
 
Pułk „Baszta”:
  • mjr Kazimierz Szternal ps. Zryw – od ok. 1 czerwca szef sztabu i zastępca dowódcy pułku, od 25 września p.o. dowódcy pułku, ranny
  • ppor. Zbigniew Mrazek ps. Aminius – oficer do zleceń dowódcy pułku, ranny
  • rotm. Andrzej Czaykowski ps. Garda – do 19 sierpnia zastępca dowódcy 2. batalionu
 
Pułk „Waligóra”: 
  • rotm. Andrzej Czaykowski ps. Garda – do 15 września dowódca batalionu „Ryś”, następnie zastępca dowódcy batalionu „Oaza-Ryś”, potem zastępca dowódcy pułku, ranny, p.o. dowódcy Zgrupowania „Mokotów” po przejściu kanałem do Śródmieścia
  • ppor. Henryk Jachciński ps. Kret – od 19 sierpnia dowódca plutonu ckm w kompanii „Gustawa” batalionu „Ryś”
  • kpt. Julian Kozłowski ps. Cichy – poległ podczas uderzenia na Wilanów

 

Żoliborz:
  • plut. Kazimierz Człapka ps. Pionek, Sokół – radiotelegrafista radiostacji 23 A, ranny
  • ppor. Ignacy Konstanty ps. Szmaragd – pluton saperów II Obwód „Żywiciel”

 

Puszcza Kampinoska
Pułk „Palmiry-Młociny”:
  • por. Adolf Pilch ps. Góra, Dolina – dowódca pułku
  • ppor. Lech Zabierek ps. Wulkan – oficer do zleceń dowódcy pułku, zastępca dowódcy kompanii
  • por. Tadeusz Gaworski ps. Lawa – od 17 sierpnia dowódca szturmowej kompanii lotniczej, do Kampinosu dotarł po wyprowadzeniu oddziału z Warszawy po nieudanym ataku na Okęcie i przemarszu przez lasy Sękocińskie i Chojnowskie
  • mjr Bronisław Lewkowicz ps. Kurs – oficer specjalnego plutonu odbioru zrzutów

Pozostali

 

37-1616-3-300x218 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Chłopcy roznoszący wodę podczas Powstania
w zbiorach NAC

Przydział nie ustalony:

por. Władysław Miciek ps. Młot, Mazepa – poległ 6 sierpnia 1944 na Woli | ppor. Antoni Żychiewicz ps. Przerwa – krótko uczestniczył w walkach na Mokotowie, w połowie sierpnia ujęty przez Niemców.

 

Udziału w walkach nie wzięli:

płk. Jan Biały ps. Kadłub, po ataku na Okęcie powrócił do konspiracji | por. Bronisław Grun ps. Szyb, został na Pradze | por. Jan Jokiel ps. Ligota – po ataku na Okęcie pozostał na Ochocie | por. Stefan Majewicz ps. Hruby, Jontek, zamordowany w sierpniu więzień Pawiaka | por. Franciszek Rybka ps. Kula, został na Ochocie


 

Znak-Spadochronowy-AK-219x350 Cichociemni - w Powstaniu Warszawskim

Znak Spadochronowy AK

1 sierpnia 1944 w Warszawie i Puszczy Kampinoskiej działało blisko stu Cichociemnych. Część miało tam stałe przydziały, niektórzy przyjechali tuż po skoku do okupowanego kraju.

Gen. dyw. Tadeusz Kossakowski ps. „Krystynek” w nocy 29/30 maja 1944 przerzucony do Polski w operacji Wildhorn II (Most 2) pod Tarnowem. Powstanie wybuchło, zanim zdążył objąć stanowisko w Komendzie Głównej AK. Przez dwa pierwsze dni walk budował barykadę na ul. Kruczej. Potem walczył jako szeregowy, dowodził nim podchorąży. Dopiero 15 sierpnia został kierownikiem powstańczych wytwórni broni. Podlegało mu ok. 800 ludzi, organizował warsztaty naprawy uzbrojenia, produkcji miotaczy ognia. Pod jego dowództwem wyprodukowano 35 tys. granatów.

Kpt. Zbigniew Specylak ps. Tur 2 skoczył w nocy  30/31 lipca 1944 niedaleko Grodziska Mazowieckiego. Następnego dnia przyjechał do Warszawy, zdążył się zameldować w lokalu konspiracyjnym. O godz. 17 wybuchły walki. Nie mając kontaktu z podziemiem, na kilka dni dołączył do grupy ochotników, którzy uzbrojeni w butelki z benzyną polowali na niemieckie czołgi. Dopiero po 13 dniach walk objął na Czerniakowie dowództwo baonu, który od jego pseudonimu nazwano „Tur”.

 

Jacek Sawicki – Grupa Kampinos w Powstaniu Warszawskim
w: Biuletyn Informacyjny AK, wrzesień 2021, nr 9, s. 20-29

 

do góry strony

 

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. I, Kasperski Meble, Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. II, Abres, Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. III, Stowarzyszenie Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. IV, Stowarzyszenie Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6

 

Tadeusz Kossakowski – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Tadeusz Kossakowski - Cichociemnyps.: „Krystynek”, „Kirgiz”

vel Tadeusz Kowalski

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0160, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1609

 

cc-Kossakowski-Tadeusz-194x250 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

gen. dyw. Tadeusz Kossakowski

AK-opaska-300x201 Tadeusz Kossakowski - Cichociemnyur. 27 stycznia 1888  w Kiszyniowie (Besarabia, obecnie Mołdawia), zm. 24 listopada 1965  w Warszawie – generał dywizji, uczestnik walk o niepodległość Polski (1909-1920), oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, szef produkcji środków walki Komendy Podobwodu Śródmieście Południowe oraz Komendy Okręgu Warszawa AK, inżynier, inicjator polskiego przemysłu motoryzacyjnego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, obu wojen światowych, Powstania Warszawskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich: Ożarów, Kruglanken, Langwaser, Colditz, Koenigstein, Laufen, Tittmonning, Altenmarkt im Pongau (1944-1945), najstarszy wiekiem cichociemny
Znajomość języków: brak danych; szkolenia (kursy): m.in.  spadochronowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 51 lat; w dacie skoku do Polski 56 lat. Syn lekarza

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Tadeusz Kossakowski - CichociemnySpis treści:


 

cc-Kossakowski-odznaka-oficerska-ZS-250x248 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Odznaka oficerska Związku Strzeleckiego

Do 1908 uczył się w Szkole Realnej w Chersoniu (Ukraina), następnie podjął studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. W 1914 zdobył dyplom inżyniera. Od 1909 działał w Związku Walki Czynnej, następnie w Związku Strzeleckim, używał pseydonimu Kirgiz. Ukończył kurs oficerski „Strzelca”, został przez Józefa Piłsudskiego odznaczony Odznaką Oficerską Związków Strzeleckich tzw. „Parasolem”. Podczas przerw wakacyjnych w czasie studiów pracował w działach produkcyjnych Huty „Zaporoże – Kamieńskiego”, następnie jako praktykant i konstruktor w biurze technicznym Huty.

W 1914 wcielony jako szeregowy do Cesarskiej Armii Rosyjskiej. 1 maja 1915 skierowany do Wojskowej Szkoły Oficerskiej Piechoty w Czugujewie (Czuhujiw), 1 września 1915 mianowany chorążym, przydzielony do jednostki armii carskiej na Syberii, następnie na froncie północnym nad Dźwiną. Od lutego 1917 w batalionie saperów twierdzy morskiej w Rewalu.

cc-Kossakowski-grudzien-1937-300x241 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Płk. Tadeusz Kossakowski promuje podchorążego w Szkole Podchorążych w Warszawie, maj 1937, źródło: Muzeum Czartoryskich w Puławach

We wrześniu 1917 przydzielony do 2 kompanii telegraficznej 1 Pułku Inżynieryjnego w Łapiczach k. Mińska Litewskiego, I Korpusu Polskiego. Po jego rozbrojeniu w maju 1918 dotarł w czerwcu do Kijowa (Ukraina), wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Od sierpnia w byłym zaborze austriackim, kierownik Działu Technicznego firmy „Śliwiński – Udorski” w Oświęcimiu. Sformował kompanię z robotników, wraz z nimi rozbrajał przechodzące przez miasto transporty niemieckie oraz austriackie.

cc-Bielski-2-Pulk-Saperow-240x350 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Romuald Bielski – Zarys historji wojennej 2 PSK (pdf)

Od listopada 1918 w Warszawie, przydzielony jako dowódca kompanii do 1 Pułku Radiotelegraficznego. Początkowo w Okręgu Generalnym Łódź, od marca 1919 w składzie 2 Dywizji Piechoty Legionów, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Od października 1920 dowódca 2 batalionu saperów 2 Dywizji Piechoty legionów, od grudnia 1921 dowódca batalionu elektrotechnicznego saperów w Nowym Dworze Mazowieckim. Zweryfikowany w stopniu podpułkownika w 1922, ze starszeństwem od 1 czerwca 1919.

W 1921 uczestnik kursu inżynierii wojskowej, w 1923 studia specjalistyczne we Francji, od 1924 dowódca 2 Pułku Saperów Kaniowskich w Puławach. Od grudnia 1925 zastępca, następnie od maja 1926 pełniący obowiązki szefa Głównych Zakładów Inżynierii i Saperów w Warszawie. Od 24 kwietnia 1927 zastępca szefa Departamentu Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych. Awansowany na stopień pułkownika ze starszeństwem od 1 stycznia 1928. Od 27 kwietnia 1929 szef Departamentu Zaopatrzenia Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych, od 23 września 1930 dowódca Broni Pancernych. Awansowany na stopień generała brygady, ze starszeństwem od 19 marca 1936.

TK-3-250x137 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

TK-3

Inicjator tworzenia polskiego przemysłu motoryzacyjnego, zwolennik rozwoju polskiej broni pancernej, wiceprzewodniczący rady nadzorczej Państwowych Zakładów Inżynierii. Wspierał rozbudowę fabryki w Ursusie, budowę fabryki samochodów w Warszawie. Zorganizował Instytuty: Badań Broni Pancernej i Saperów, opracowano w nich prototypy m.in. pojazdy opancerzone TK-3 i TKS, czołg 7 TP. 26 marca 1936 ustąpił ze stanowiska, mianowany dowódcą Saperów w Ministerstwie Spraw Wojskowych

 

 

II wojna światowa
Oznaka_1KPol_1-222x350 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Odznaka I Korpusu Polskiego

W dniach 3 – 7 września 1939 uczestniczył w przygotowaniach do obrony Warszawy. W nocy z 17 na 18 września ewakuowany wraz ze Sztabem Naczelnego Wodza, kadrą oraz zapasowymi oddziałami saperów i broni pancernej, przekroczył granicę z Rumunią, do marca 1940 internowany w obozie Herkulanum.

sidolowka-149x350 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

granat „sidolówka”

Uciekł z obozu internowania, dotarł do Francji, 10 marca 1940 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, mianowany dowódcą saperów w Sztabie Naczelnego Wodza.

Po upadku Francji ewakuowany do Wielkiej Brytanii, od 1 lipca 1940 w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Do sierpnia w obozie Crawford (Szkocja), od października zastępca dowódcy ds. motoryzacji i szkolenia kadr 1 Brygady Strzelców, następnie dowódca saperów 1 Korpusu w Szkocji z zadaniem fortyfikacji wybrzeża.

Od września 1941 do czerwca 1942  zastępca dowódcy I Korpusu Polskiego, odpowiedzialny za motoryzację, szkolenie oraz organizację warsztatów. Pod jego dowództwem przeszkolono kilka tysięcy kierowców, kilkuset mechaników samochodowych oraz zorganizowano kilkanaście warsztatów polowych. Od czerwca 1942 zastępca dowódcy II Korpusu na Bliskim Wschodzie, od września dowódca Broni Pancernej, Motoryzacji i Służby Elektromechanicznej Armii Polskiej na Wschodzie. Pod jego dowództwem do sierpnia 1943 przeszkolono ok. 20 tys. kierowców, 3 tys. mechaników warsztatowych i samochodowych oraz kadrę oficerską.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
Dakota_III_ZA947-300x183 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Douglas C-47 Skytrain Dakota

button-zrzuty_200-150x150 Tadeusz Kossakowski - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

W czerwcu 1943 zgłosił gen. Władysławowi Sikorskiemu chęć służby w okupowanym Kraju. Od września 1943 zastępca dowódcy 2 Brygady Czołgów, następnie przerzucony na stację wyczekiwania Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy). Od 17 grudnia 1943 w dyspozycji Sztabu Naczelnego Wodza. 4 stycznia 1944 podczas skoków spadochronowych złamał nogę, do marca w szpitalu.

Brindisi_1-300x199 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

lotnisko w Brindisi (Włochy)

Przerzucony do okupowanej Polski w nocy 29/30 maja 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Wildhorn II” („Most 2”, dowódca operacji: F/O Władysław Krywda, ekipa Cichociemnych nr: LV). Samolot Douglas Dakota KG-477 „V” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/S Józef Bielicki / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Stanisław Karabanik / mechanik pokładowy – F/S Jerzy Neciuk / strzelec – W/O Zygmunt Skopiński, F/S Leon Basaj / despatcher – W/O Romuald Małachowski) lądował na polowym lądowisku „Motyl”, w okolicach wsi Wał – Ruda, 18 km od Tarnowa, nad rzeczką Kisieliną (położenie: N50°08′ E20°47′). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka Razem z nim wylądował ppłk. Romuald Bielski ps. Bej.

Samolot został dodatkowo wyposażony w cztery zbiorniki paliwa, umożliwiające ok. 14 godzin lotu. Lot miał się odbyć najpierw 24, potem 27 maja, jednak w obu terminach go odwołano z powodu braku eskorty myśliwców, niezbędnej dla bezbronnej „Dakoty” przez ok. dwie godziny lotu, do zapadnięcia zmroku.

Po starcie o godz. 19.35, do zapadnięcia zmroku nieuzbrojoną „Dakotę” eskortowały dwa Liberatory z polskimi załogami. Nad Jugosławią samoloty ostrzelała niemiecka lekka artyleria przeciwlotnicza. Dakota uniknęła trafienia dzięki unikom i sprytowi pilota; wreszcie o godz. 00.07 wylądowała na łące porośniętej trawą do kolan. Samolotem dostarczono także 964 funty (ok. 487 kg) zaopatrzenia dla Armii Krajowej. Po trwającym 7 minut rozładunku samolotem odlecieli do Włoch: Cichociemny płk Roman Rudkowski ps. Rudy, mjr Zbigniew Sujkowski ps. Wyga, emisariusz Stronnictwa Ludowego Jan Domański ps. Bartnicki. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy o godz. 04.08, po locie trwającym osiem godzin 33 minuty.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Tadeusz Kossakowski - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

Sprawa lotu dwustronnego (Wildhorn). – L.dz. 2937/Sp. – SOE powiadamia, że Air Ministry zgodziło się na wykonanie operacji dwustronnej w październiku br. (10.IV.43) – L.dz. 3285/Sp. Kryptonimy dla operacji dwustronnej. – L.dz. 3734/Sp. pismo HBP/PD/4313 z dn. 5.VII.43 – wyznaczenie terminów operacji na bajor [lądowisko] MUCHA (3) i MRÓWKA (4). Depesza do kraju z dn. 26.VII.43 (w załączeniu oryginalne foto bajorów MUCHA i MRÓWKA). – L.dz. 4008/Sp. – Law.1228 z 23.VII. – Położenie bajorów WAŻKA i BIEDRONKA. – L.dz. 4164/Sp. – Law. 1375 z 13.VIII. Potwierdzić terminy operacji – jak L.3734/Sp. – L.dz. 4930/SP. – z 14 IX.43 – do O.SP. – HBP/PD/4706 – czy strona polska wyraża zgodę na przeprowadzenie operacji w październiku i czy potrzebne przygotowania są poczynione.

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny– z 16.IX. – do SOE – szczegółowa charakterystyka bajorów MUCHA, MRÓWKA, WAŻKA i BIEDRONKA – Nr. 3, 4, 5, 6. i system sygnalizacji na bajorach i dla uruchomienia bajorów – jak L.dz. 4974/Sp. – L.dz. 5231/Sp. – z dn. 28.IX. – HBP/PD/4762 – komentarz Air Min. [brytyjskiego ministerstwa lotnictwa] o przydatności bajorów Nr. 3, 4, 5, 6 – wszystkie nieprzydatne. Fantastyczne żądanie aby lądowisko prowizoryczne miało podejścia z 6-ciu kierunków i długość do lądowania ok. 1000 m. (…) L.dz. 5587/Sp. – z dn. 15.X. – do Law. odwołanie operacji na BIEDRONKA – jak L.5423 – na podstawie telefonicznego oświadczenia ppłk. Perkinsa [SOE]. – z dni. 18.X. (w pierwszy dzień operacji) – HBP/PD/4833/Sp. odwołanie operacji aż do wiosny 1944 r. Mętne i bez zobowiązania wywody.W ten sposób jeszcze jedno zobowiązanie brytyjskie zostało niedotrzymane. (…)   Za dwa dni będzie decyzja co do Wildhorn.  (…) .”  (s. 254, 273)

Ladowisko-Motyl-250x212 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Lądowisko „Motyl”

W swoim pamiętniku mjr dypl. Jaźwiński odnotował:  „29/30 maja wykonany został lot dwustronny z lądowaniem na bajor Motyl, położony na płn. zach. od Tarnowa. Wymiana ekip i poczty trwała 15 min. Przybyło dwóch oficerów z AK i jeden kurier polityczny. Odesłani byli do Londynu staraniem SOE. 30 kwietnia byłem z ppłk. Threfall w sztabie MAAF  [Mediterranen Alied Air Force, Śródziemnomorskie Sojusznicze Siły Powietrzne] w Caserta, aby opracować wnioski dla marsz. Sleesora [minister lotnictwa] celem skrócenia przerwy letniej w lotach, w czerwcu i lipcu oraz nacisku na Air Ministry [Ministerstwo Lotnictwa] o załogi polskie”

(Jan Jaźwiński – Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom II, s, 65, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Kajetan Bieniecki – Wildhorn
w: Zeszyty Historyczne nr 188, s. 81 – 100, Instytut Literacki, Paryż 1989 r.

 

Stanisław Chojnowski – Operacje lotnicze – zrzuty cichociemnych
w Obwodzie „Mewa-Kamień” podczas drugiej wojny światowej
w: Rocznik Mińsko-Mazowiecki 2012, nr 20 s. 59-75

 

 

Powstanie Warszawskie

button-cc-pw__ Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

AK-opaska-300x201 Tadeusz Kossakowski - CichociemnyW Powstaniu Warszawskim, początkowo 2 sierpnia 1944 budował wraz z innymi jako ochotnik barykadę na ul. Kruczej. Następnie do 15 sierpnia jako ochotnik w drużynie szturmowej, dowodzonej przez plut. pchor. „Bliznę”, w rejonie Śródmieścia Południowego, na odcinku rtm. Władysława Abramowicza ps. Litwin.

vis-300x206 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Vis – polski pistolet samopowtarzalny wz.35

Rozpoznany przez przedwojennych techników, od 28 sierpnia wyznaczony do kierowania produkcją środków walki Komendy Podobwodu Śródmieście Południowe, następnie Komendy Okręgu Warszawa AK. Pod jego dowództwem pracowało ok. 800 osób, w warsztatach na ul. Wilczej, Kruczej, Kopernika, później ul. Chmielnej, pl. Napoleona, Mokotowskiej, Al. Ujazdowskich, Tamce, piwnicach Gebethnera i Wolfa, w zakładach Gerlacha. M.in. wyprodukowali ok. 35 tys. sztuk granatów, kilka dział szturmowych, miotacze płomieni, naprawiali karabiny, broń palną krótką i maszynową. Wśród jego współpracowników był m.in. Cichociemny kpt. Mirosław Kryszczukajtis  ps. Szary. Od 8 września także dowódca Legii Oficerskiej.

Po kapitulacji Powstania wraz z grupą generałów w niemieckich oflagach i obozach: Ożarów, Kruglanken, Langwaser, od lutego 1945  Colditz, Koenigstein, Laufen, Tittmonning, Altenmarkt im Pongau. Uwolniony przez wojska amerykańskie 5 maja 1945.

Michał Mackiewicz – Konspiracyjne granaty
w: Biuletyn IPN  Pamięć.pl nr 12/2013 s. 58 – 59

 

prof. dr hab. inż Jerzy Modrzewski – Służba uzbrojenia w konspiracji i w Powstaniu Warszawskim
w: Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia w Zielonce
Biuletyn Naukowy „Problemy Techniki Uzbrojenia” zeszyt 130 nr 2/2014, s. 7 – 24

 

 

Po wojnie
Oddzial-VI-Londyn_500px-300x253 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Oddział VI SNW, Londyn

17 maja 1945 zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Zadeklarował w ambasadzie „Polski Ludowej” gotowość powrotu, powrócił do kraju 17 grudnia 1945.

cc-Kossakowski-249x350 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Tadeusz Kossakowski

12 stycznia 1946 przyjęty przez dowódcę LWP  gen. Michała Żymierskiego, skierowany do pracy w przemyśle zbrojeniowym, jako pełniący obowiązki dyrektora administracyjno – handlowego Centralnego Zarządu Przemysłu Zbrojeniowego. Po likwidacji CZPZ pod koniec 1947, dyrektor finansowo – administracyjny w Biurze Projektów i Budowy Fabryk w Warszawie. Od 1 stycznia 1950 w warszawskim oddziale „Biprochemu” Gliwice. Od 17 października 1950 do 31 grudnia 1951 kierownik Działu Wydawniczego w Państwowym Osrodku Korespondencyjnego Szkolenia Zawodowego przy Ministerstwie Budownictwa Miast i Osiedli, także jako pracownik w Biurze Konstrukcyjno – Technologicznym Maszyn Budowlanych. Od 1952 do 1954 bez pracy, następnie w tym Biurze jako projektant, od 1956 kierownik zespołu, później wicedyrektor. W 1957 przeszedł na emeryturę wojskową, szykanowany przez komunistów. Zmarł 24 listopada 1965 w Warszawie, pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A 2 rz. 3 m. 13).

 

 

Awanse

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

2002-od-piechura-do-czolgisty Tadeusz Kossakowski - Cichociemnycc-Kossakowski-grob_20220515_121856-240x250 Tadeusz Kossakowski - CichociemnySyn Władysława, lekarza oraz Anny z domu Zacharenko. Zawarł związek małżeński z Olgą z domu Izakow, nie mieli dzieci.

Po raz drugi zawarł związek małżeński z Janiną z domu Levittoux. Mieli dwóch synów: Władysława (ur. 1919) ekonomistę oraz Andrzeja (ur. 1928) lekarza medycyny.

 

 

Upamiętnienie

27 marca 2008 jedna z ulic dzielnicy Włostowice w Puławach otrzymała imię gen. dyw. Tadeusza Kossakowskiego.

W 2002 wydawnictwo Trio w Warszawie opublikowało książkę Artura Ossowskiego pt. „Tadeusz Kossakowski 1888-1965. Od piechura do czołgisty”.

 

 

 


Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski
40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921:

Leon Bazała (1918-1920) | Jacek Bętkowski (1920) | Jan Biały (1918-1920) | Niemir Bidziński (1920) | Romuald Bielski (1919-1920) | Adolf Gałacki (1918-1920) | Stanisław Gilowski (1918-1920) | Jan Górski (1919-1920) | Antoni Iglewski (1915-1920) | Kazimierz Iranek-Osmecki (1913, 1916, 1920) | Wacław Kobyliński (1918-1920) | Bolesław Kontrym (1917-1918) | Franciszek Koprowski (1919-1920) | Tadeusz Kossakowski (1909-1920) | Julian Kozłowski (1918-1919) | Henryk Krajewski (1918-1920) | Leopold Krizar (1918-1920) | Stanisław Krzymowski (1914-1920) | Adolf Łojkiewicz (1918-1920) | Narcyz Łopianowski (1918-1920) | Zygmunt Milewicz (1918-1920) | Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski (1913-1921) | Leopold Okulicki (1914-1920) | Mieczysław Pękala-Górski (1918-1920) | Edward Piotrowski (1918-1920) | Jan Różycki (1917-1920) | Roman Rudkowski (1914-1920) | Tadeusz Runge (1917-1920) | Józef Spychalski (1916-1920) | Tadeusz Starzyński (1920) | Tadeusz Stocki (1920) | Aleksander Stpiczyński (1917-1920) | Witold Strumpf (1920) | Adam Szydłowski (1918-1920) | Wincenty Ściegienny (1918-1920) | Witold Uklański (1917-1921) | Józef Zabielski (1920) | Józef Zając (1920) | Wiktor Zarembiński (1920) | Bronisław Żelkowski (1920)

 

logo_pl_negatyw_czerowny-300x89 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

 

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości


 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Tadeusz Kossakowski - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Tadeusz Kossakowski - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Tadeusz Kossakowski - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Tadeusz Kossakowski - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Tadeusz Kossakowski - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Tadeusz Kossakowski - Cichociemny

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, Rzeszów, Wydawnictwo Abres, 1996, s. 76-79, ISBN 83-902499-5-2.
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax, 1984, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

1