• cichociemni@elitadywersji.org

Tag Archives: Wiesław Szpakowicz

Z Polską w sercu…

 

Cichociemni – żołnierze Armii Krajowej w służbie specjalnej są fenomenem na skalę światową. Byli super, niezwykli, wyjątkowi, próżno szukać słowa, które definiowałoby kompletnie Ich nieprzeciętność. Byli bardzo, bardzo różni. Łączyło Ich to, że mieli Polskę w sercu.

 

GORSKI-JAN-250x300 Z Polską w sercu...

mjr cc Jan Górski

W tamtych czasach nie trzeba było nikogo uczyć patriotyzmu – dla Polaków patriotyzm był naturalny jak oddychanie. Najtrudniej mieli Polacy, przyszli Cichociemni „niepolscy”, czyli formalnie urodzeni poza Polską. Spośród 316 Cichociemnych aż 26 urodziło się bowiem poza ówczesnymi granicami II R.P.

Spośród tej grupy najsławniejszym zapewne jest współinicjator idei Cichociemnych mjr dypl. Jan Górski, który urodził się w Odessie na Ukrainie, nota bene jako potomek admirała Josepha de Ribas y Boyons, założyciela i budowniczego Odessy. Był synem lekarza Ludwika i Konstancji Pieńkowskiej. Jego babką ze strony matki była Antonina Pieńkowska, z domu księżniczka katalońska de Ribas. Swoją polskość umacniał od 1917 w Harcerstwie Polskim na Ukrainie. Również w polskim harcerstwie, choć w odległej o ok. 800 km wówczas polskiej Kołomyi, działał przyszły Cichociemny Adam Dąbrowski, urodzony w rumuńskiej miejscowości Czerniowce (obecnie Ukraina).

Majewicz-Stefan-KOL_023_0158-188x250 Z Polską w sercu...

por. ccStefan Majewicz

W państwie naszego odwiecznego wroga – Niemców, urodzili się czterej przyszli Cichociemni, którzy niezmiernie zasłużyli się Polsce. Swoim życiem zapłacił za to urodzony w Rheinhausen nad Renem Stefan Majewicz, syn polskiego górnika. Po skoku do Polski działał w wywiadzie ofensywnym AK, rozpracowując niemieckie porty: Hamburg, Lubekę, Bremę oraz Szczecin. 17 stycznia 1943 aresztowany przez Niemców w Warszawie. Uciekł z transportu na Pawiak, wyskakując z ciężarówki.

37-1078-285x400 Z Polską w sercu...

kpt. cc Jan Nowak-Jeziorański

Ponownie aresztowany 17 maja 1943, po „wsypie” spowodowanej przez agenta gestapo w szeregach AK Ludwika Kalksteina. Idąc na umówione konspiracyjne spotkanie zauważył Niemców, wyszedł, kluczył śledzony na ulicach Warszawy. Aresztowany, prowadzony przez dwóch szwabów powalił jednego, rzucił się do ucieczki, niestety ciężko postrzelony w płuca i wątrobę. Nieprzytomny osadzony w szpitalu na Pawiaku, po wyleczeniu brutalnie przesłuchiwany, nikogo nie wydał. Rozstrzelany 13 sierpnia 1944, w ostatniej egzekucji na Pawiaku.

Trzej pozostali urodzeni w Niemczech mieli więcej szczęścia, choć także ryzykowali. Rodowity Berlińczyk Jan Nowak-Jeziorański służył Polsce jako kurier KG AK oraz Sztabu Naczelnego Wodza, był m.in. spikerem radia „Błyskawica” w Powstaniu Warszawskim. Uznany za Cichociemnego, po wojnie kierował Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa, działał na emigracji w Polskim Ruchu Wolnościowym „Niepodległość i Demokracja”.

37-1109-281x400 Z Polską w sercu...

mjr cc Antoni Pospieszalski

Także Berlińczyk, Antoni Pospieszalski, eseista, filozof, nauczyciel, znający cztery języki (niemiecki, francuski, angielski, włoski), urodzony z ojca Polaka i matki Niemki, zazdrościł swoim kuzynkom że potrafią mówić po polsku. Wkrótce przestało to być jego zmartwieniem, wraz z rodziną przeprowadził się do Poznania, studiował polonistykę. Nie był wcale „kujonem”, aktywnie uprawiał szermierkę, po studiach zorganizował teatr amatorski, wspierał grupę harcerzy, z którymi w 1937 wyjechał na międzynarodowy zlot skautów do Amsterdamu. Chciał skoczyć ze spadochronem do Polski, ale został przydzielony do szkolenia kandydatów na Cichociemnych m.in. radiotelegrafii w STS 43 Audley End. Skoczył do Kraju dopiero pod koniec wojny, w składzie brytyjskiej misji wojskowej „Freston”.

Ignaszak-Stefan-KOL_023_0076-184x250 Z Polską w sercu...

ppłk. cc Stefan Ignaszak

Czwarty z „polskich Niemców” – Stefan Ignaszak – bardzo zaszkodził führerowi Adolfowi Hitlerowi. Po skoku do Polski, kierował siatkami wywiadu ofensywnego Armii Krajowej, które rozpracowywały niemiecki przemysł zbrojeniowy na terenie III Rzeszy oraz Generalnego Gubernatorstwa. Osobiście rozpracowywał nową „broń odwetową” III Rzeszy – rakiety V-1 oraz V-2. W tej wojnie to On pokonał Hitlera.

37-1120-282x400 Z Polską w sercu...

ppor. cc Czesław Rossiński

W państwie także naszych odwiecznych wrogów – Rosjan – urodziło się sześciu przyszłych Cichociemnych. W Moskwie Bolesław Odrowąż-Szukiewicz, który niestety poległ śmiercią spadochroniarza podczas skoku do Polski. W Carskim Siole, niedaleko rezydencji carów, Alfred Pokultinis zasłużony łącznościowiec Powstania Warszawskiego. W Buzułuku, późniejszej siedzibie dowództwa Armii Polskiej gen. Andersa, urodził się Czesław Rossiński, szef Kedywu w Okręgu Lublin, uczestnik spotkań planujących zamachy (zaniechane) na przewodniczącego KRN Bolesława Bieruta oraz przewodniczącego PKWN Edwarda Osóbkę-Morawskiego. W kwietniu 1945 zamordowany przez „władzę ludową”.

37-1145-283x400 Z Polską w sercu...

mjr cc Jerzy Sokołowski

W rosyjskim Tomsku na Nizinie Zachodniosyberyjskiej urodził się Cezary Nowodworski, syn polskiego zesłańca. Walczył jako jeden z 95 Cichociemnych w Powstaniu Warszawskim. Prawdopodobnie został zamordowany przez NKWD po 22 września 1944. W Petersburgu urodzili się: Wiesław Szpakowicz, który poległ tragicznie między Helleren a Refsland (Norwegia), w katastrofie samolotu lecącego do Polski oraz Alfred Zawadzki, który poległ po denuncjacji agenta gestapo w szeregach AK. Podczas aresztowania gestapowcy połamali Cichociemnemu obie ręce, nogę oraz nieprzytomnego przewieźli do siedziby gestapo w Cieszynie. Być może zdążył zażyć cyjanek…

Nakoniecznikoff-Przemyslaw-KOL_023_0180-186x250 Z Polską w sercu...

płk cc Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski

W pięciu państwach graniczących z Rosją urodziło się sześciu późniejszych Cichociemnych. Jerzy Sokołowski w Naukat (wówczas w Turkiestanie, obecnie Kazachstan), skoczył do Polski w próbnym sezonie operacyjnym, walczył w „Wachlarzu”, szkolił żołnierzy AK w szkole dywersji „Zagajnik”, przeżył tortury gestapo oraz trzy niemieckie obozy koncentracyjne. Niełatwą drogę przeszedł też płk cc Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski, urodzony w Tbilisi, stolicy Gruzji – m.in. komendant Okręgu Kraków AK, żołnierz wyklęty, więzień NKWD, zesłany na dziesięć lat sowieckich łagrów, prawdopodobnie w rejonie Krasnojarska. Dla Niego wojna skończyła się dopiero w 1955 roku.

Januszkiewicz-Henryk-KOL_023_0088-2-182x250 Z Polską w sercu...

kpt. cc Henryk Januszkiewicz

W obecnej stolicy Białorusi, wtedy w Mińsku Litewskim, urodzili się dwaj Cichociemni: Kazimierz Lewko, który poległ tragicznie w samolocie zestrzelonym nad Esbjerg (Dania) oraz Henryk Januszkiewicz, oficer Kedywu Okręgu Kraków AK, m.in. uczestnik zamachu na Hansa Franka, po wojnie żołnierz wyklęty, więzień UB, torturowany i skazany przez „władzę ludową” a po zwolnieniu z więzienia szykanowany przez „bezpiekę”.

37-1199-212x300 Z Polską w sercu...

rtm cc Józef Zabielski

Na Litwie, w majątku Powicie k. Mariampola (powiat Godlewo) urodził się przyszły Cichociemny Józef Zabielski, jeden z dwóch pierwszych cichociemnych którzy skoczyli do Polski. Jako emisariusz Komendanta Głównego AK, przez Niemcy, Szwajcarię, Francję, Hiszpanię i Portugalię dotarł do Naczelnego Wodza w Londynie, później instruktor bytowania podczas szkolenia kandydatów na Cichociemnych w Ostunii (Włochy).

cc-Kossakowski-Tadeusz-194x250 Z Polską w sercu...

gen. dyw. cc Tadeusz Kossakowski

W Rzerzycy (obecnie Łotwa) urodził się przyszły Cichociemny i major saperów Tomasz Wierzejski; walczył w Powstaniu Warszawskim, później w niemieckiej niewoli. W Kiszyniowie, wówczas Besarabi, obecnie Mołdawi przyszedł na świat późniejszy generał dywizji, najstarszy wiekiem Cichociemny – Tadeusz Kossakowski. Powstaniec Warszawski, pod jego dowództwem ok. 800 osób w warsztatach zlokalizowanych w kilkunastu miejscach wyprodukowało ok. 35 tys. sztuk granatów, kilka dział szturmowych, miotacze płomieni, naprawiało karabiny, broń palną krótką i maszynową.

Cieplik-Franciszek-KOL_023_0032-183x250 Z Polską w sercu...

kpt. cc Franciszek Cieplik

W nieistniejących już obecnie państwach urodzili się dwaj późniejsi Cichociemni. W Sarajewie (Jugosławia, obecnie Bośnia i Hercegowina) Franciszek Cieplik, zamordowany bagnetami przez Sowietów z NKWD 21 sierpnia 1944, po bitwie w rejonie leśniczówki Surkonty. W Nosolowicach (Czechosłowacja, obecnie Czechy) Piotr Motylewicz, zastępca dowódcy 6 Brygady Partyzanckiej AK, który poległ w walce pod Mikuliszkami, przeszyty serią z broni maszynowej…

Motylewicz-Piotr-KOL_023_0177-185x250 Z Polską w sercu...

por. cc Piotr Motylewicz

W odległym od Polski o ok 4,5 tys. km. Teheranie, stolicy Persji (obecnie Iran) urodził się Otton Wiszniewski, Cichociemny, Powstaniec Warszawski, łącznościowiec. Jeszcze dłuższą drogę do Polski musieli pokonać urodzeni w Stanach Zjednoczonych dwaj Cichociemni: Waldemar Szwiec z Chicago – komendant Zgrupowania nr 2 w składzie Świętokrzyskich Zgrupowań AK, który poległ w październiku 1943 oraz Henryk Jachciński z Brooklynu (Nowy Jork) – oficer „Kedywu”, uczestnik bojowych akcji dywersyjnych, Powstaniec Warszawski.

Chyba najdłuższą drogę (tylko „w jedną stronę”) pokonał jednak urodzony w Warszawie syn światowej sławy profesora antropologii – Cichociemny Olgierd Stołyhwo. Aby wstąpić do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w drodze z Polski łącznie pokonał ponad 17 tys. km! Niestety, ok. półtora miesiąca po skoku do Polski aresztowany przez gestapo, w ciężkim śledztwie bity do nieprzytomności, prawdopodobnie w maju 1943 rozstrzelany w ruinach warszawskiego getta…

 

 

Zobacz:

 

Źródła:

 

 

 

Operacja Pliers

 

Operacja zrzutowa – Pliers

 

JAN-JAZWINSKI-foto-D-Jazwinska-Piotr-Hodyra-1-260x350 Operacja Pliers

mjr / ppłk dypl.
Jan Jaźwiński

W nocy z czwartku na piątek 29/30 października 1942, w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Pliers” w drodze do okupowanej Polski poległo trzech Cichociemnych – żołnierzy Armii Krajowej w służbie specjalnej…

 

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Operacja PliersOd początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Operacje zrzutowe planowano w ścisłej współpracy z Komendą Główną Armii Krajowej (która organizowała odbiór zrzutów w okupowanej Polsce) oraz brytyjską organizacją rządową Special Operations Executive (SOE, Kierownictwo Operacji Specjalnych) – która użyczała Polakom samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich).

Oddział VI (Specjalny) zajmował się organizacją zrzutów, ich przyjmowanie odbywało się wg. ustalonego „Planu czuwania”. Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach). Przed rozpoczęciem sezonu operacyjnego Wydział S (Specjalny) w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza przekazywał do zajmującej się zrzutami w Komendzie Głównej Armii Krajowej komórki „Syrena” dane o aktualnych zasięgach samolotów. W oparciu o te dane sporządzano dwutygodniowy „Plan czuwania” placówek odbiorczych (zrzutowisk) na terenie Kraju. W każdym rejonie czuwały kolejno po cztery serie placówek przez cztery dni. Wydział S informował „Syrenę” o planowanych operacjach lotniczych, liczbie skoczków oraz zaopatrzenia (zasobniki, paczki oraz niekiedy tzw. bagażniki, czyli zaopatrzenie zabierane bezpośrednio przez skoczków, w specjalnych doczepianych do nich workach).

Zrzuty organizowano w czterech tzw. sezonach operacyjnych: próbnym (od 15 lutego 1941 do 30 kwietnia 1942), „Intonacja” (od 1 sierpnia 1942 do 30 kwietnia 1943), „Riposta” (od 1 sierpnia 1943 do 31 lipca 1944) oraz „Odwet” (od 1 sierpnia do 31 grudnia 1944).

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

 

81 operacji przerzutowych 316 Cichociemnych (alfabetycznie):
ADOLPHUS (2 CC) | ATTIC (2 CC) | BEAM (3 CC) | BELT (5 CC) | BOOT (5 CC) | BRACE (3 CC) | BRICK (4 CC) | CHICKENPOX (5 CC) | CHISEL (4 CC) | CELLAR (2 CC) | COLLAR (6 CC) | CRAVAT (6 CC) | DOOR (3 CC) | FILE (4 CC) | FLOOR (4 CC) | FRESTON (1 CC) | GAUGE (4 CC) | GIMLET (6 CC) | HAMMER (3 CC) | JACEK 1 (6 CC) | JACKET  (4 CC) | KAZIK 1 (6 CC) | KAZIK 2 (1 CC) | LATHE (3 CC) | LEGGING (5 CC) | MEASLES (6 CC) | MOST 1 (Wildhorn I) (2 CC) | MOST 2 (Wildhorn II) (2 CC) | MOST 3 (Wildhorn III) (4 CC) | NEON 1 (2 CC) | NEON 2 (3 CC) | NEON 3 (2 CC) | NEON 4 (3 CC) | NEON 5 (3 CC) | NEON 6 (3 CC) | NEON 7 (3 CC) | NEON 8 (3 CC) | NEON 9 (poległo 3 CC) NEON 10 (3 CC) | OXYGEN 8 (2 CC) | PLIERS (poległo 3 CC) | POLDEK 1 (6 CC, poległ 1) | PRZEMEK 1 (6 CC) | RASP (3 CC) | RHEUMATISM (4 CC) | RIVET (4 CC) | RUCTION (2 CC) | SAW (4 CC, poległ 1) | SCREWDRIVER (3 CC) | SHIRT (5 CC) | SMALLPOX (6 CC) | SPOKESHAVE (3 CC) | STASZEK 2 (6 CC) | STEP (3 CC) | STOCK (4 CC) | TILE (4 CC) | WACEK 1 (6 CC) | WALL (4 CC) | WELLER 1 (4 CC) | WELLER 2 (3 CC) | WELLER 3 (4 CC) | WELLER 4 (4 CC) | WELLER 5 (4 CC) | WELLER 6 (4 CC) | WELLER 7 (3 CC) | WELLER 10 (4 CC) | WELLER 11 (4 CC) | WELLER 12 (4 CC) | WELLER 14 (3 CC) | WELLER 15 (4 CC) | WELLER 16 (4 CC) | WELLER 17 (6 CC) | WELLER 18 (5 CC, poległ 1) | WELLER 21 (4 CC) | WELLER 23 (5 CC) | WELLER 26 (6 CC) | WELLER 27 (5 CC) | WELLER 29 (6 CC) | WELLER 30 (6 CC) | WILDHORN I (Most 1) (2 CC) | WILDHORN II (Most 2) (2 CC) | WILDHORN III (Most 3) (4 CC) | WINDOW (4 CC) | VICE (4 CC) |  (6 CC poległo w drodze do Polski, 3 CC podczas skoku, 1 CC skakał dwukrotnie)
Przeprowadzono także operacje zrzutowe materiałowe (z zaopatrzeniem dla AK) oraz operację zrzutu Retingera „Salamander”

1941 – 3 operacje8 CCluty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC)  |  1942 – 15 operacji / 72 CCstyczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC)  |  1943 – 31 operacji / 99 CCstyczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC)  |  1944 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) |  (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

 


sezon „Intonacja”, operacja: „Pliers”


 

W drodze do okupowanej Polski polegli Cichociemni – żołnierze Armii Krajowej w służbie specjalnej:

Szpakowicz-Wieslaw-KOL_023_0278-184x250 Operacja Pliers

por. cc Wiesław Szpakowicz

AK-opaska-300x201 Operacja Pliers por cc Wiesław Szpakowicz ps. „Pak”, „Ćwok”, vel Wiesław Sieniawski, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0715, ur. 6 listopada 1906 w Petersburgu (Rosja), poległ tragicznie 30 października 1942 między Helleren a Refsland (Norwegia) – porucznik piechoty, adwokat, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Armii Krajowej, kurier Sztabu Naczelnego Wodza, działacz ONR, cichociemny

Znajomość języków: francuski, rosyjski; szkolenia (kursy): m.in. strzelecki, narciarski (1 SBS), STS 31, spadochronowy (1 SBS, Largo House, STS 51, Ringway), walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 32 lat; w dacie lotu do Polski 35 lat. Syn adwokata

 

Hencel-Stanislaw-KOL_023_0071-195x250 Operacja Pliers

por. cc Stanisław Hencel

AK-opaska-300x201 Operacja Plierspor. cc Stanisław Mateusz Hencel ps. „Pik”, „Narwa”, vel Stanisław Winkler, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0775, ur. 21 września 1918 w Żyrardowie, poległ tragicznie 30 października 1942 między Helleren a Refsland (Norwegia) – porucznik saperów, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Armii Krajowej, uczestnik kampanii wrześniowej, cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, angielski; szkolenia (kursy): m.in. łączności dla oficerów (4 BKS), dywersyjno – strzelecki (SS 25, Inverlochy), techniczny dla młodszych oficerów saperów. angielske prawo jazdy (samochody osobowe, ciężarowe), narciarski, STS 18, podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu) spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 20 lat; w dacie lotu do Polski 24 lata

 

Bichniewicz-Jerzy-KOL_023_0011-188x250 Operacja Pliers

ppor. cc Jerzy Bichniewicz

AK-opaska-300x201 Operacja Pliersppor. cc Jerzy Bichniewicz  ps. Błękitny”, „Pielesz”, vel Jerzy Breza, Zwykły Znak Spadochronowy nr 0076, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1649, ur. 29 lipca 1914 w Berezówce (obwód odeski, Ukraina), poległ tragicznie 30 października 1942 między Helleren a Refsland (Norwegia) – podporucznik, harcerz, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, uczestnik kampanii wrześniowej, cichociemny

Znajomość języków: rosyjski, ukraiński, angielski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 25 lat; w dacie lotu do Polski 28 lat. Syn wicestarosty Berezówki

 

 

Tempsford-300x222 Operacja Pliers

Lotnisko RAF, Tempsford

Halifax_II_S_W7773-250x156 Operacja PliersSamolot  Halifax W-7773 „S”  (załoga: pilot – F/S Franciszek Sobkowiak, W/O Franciszek Zaremba / nawigator:  F/O Mariusz Wodzicki / radiotelegrafista – P/O Franciszek Pantkowski / mechanik pokładowy – Sgt. Czesław Kozłowski / strzelec –  F/S Wacław Żuk, F/S Tadeusz Madejski) wystartował z lotniska RAF Tempsford.  Dowódca operacji: F/O Mariusz Wodzicki, ekipa skoczków nr: XVII.

 

cc-Hencel-katastrofa-250x188 Operacja PliersTragiczny lot Halifaxa trwał ok. 9 godzin 45 min., samolot prawdopodobnie powracał do bazy, ponieważ z powodu złej widoczności nie odnalazł placówki odbiorczej w Polsce.  Rozbił się ok. godz. 3.30 w nocy o skałę o nazwie Iljansbuknuten [N58°26′ E06°11′], pomiędzy miejscowościami Helleren i Refsland, 10 km na północny wschód od Egersund (Norwegia). Po upadku samolotu nastąpiło kilka eksplozji, samolot zapalił się, pożar trwał do rana. Szczątki samolotu leżą do dzisiaj na terenie posiadłości norweskiego farmera Tollef Hellerena. Roman Żetelski, jeden z dziesięciu polskich jeńców którzy grzebali załogę oraz Cichociemnych, podczas powojennej rozprawy w Norwegii niemieckiego generała Nikolausa von Falkenborsta zeznał, iż na miejscu katastrofy znaleziono dziesięć spalonych zwłok, w tym trzy zwęglone.

 

katastrofa-norwegia-188x250 Operacja Pliers

miejsce katastrofy…

cmentarz-Vestre-Gravlund-Oslo-221x350 Operacja Pliers

Pomnik na cmentarzu Vestre Gravlund w Oslo

Skoczkowie mieli przerzucić m.in. sześć zasobników z zaopatrzeniem dla Armii Krajowej oraz 156 tys. dolarów i 70 tys. marek niemieckich na potrzeby AK, na placówkę odbiorczą „Kur” 407 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), zlokalizowaną w okolicy miejscowości Rogów, 13 km na północ od Opola.

Ich ciała odnaleziono na „wzgórzu 40”, obok wybrzeża, ok. 4 km. na północny zachód od miejscowości Ogna. Wraz z pozostałymi uczestnikami operacji „Pliers” i załogą samolotu początkowo przewieziono szczątki poległych do Brusand, niedaleko miejscowości Ogna, gdzie pochowano je w wykopanych przez jeńców grobach. Po wojnie ekshumowano wszystkich oraz pochowano ponownie na cmentarzu w Egersund. W 1953 szczątki poległych przeniesiono na historyczny cmentarz Vestre Gravlund w Oslo (obok zamku królewskiego). 

 

Początkowo w operacji „Pliers” miała lecieć ekipa skoczków ppor. Adolfa Pilcha ps. Góra: ppor. Michał Busłowicz ps. Bociek, ppor. Henryk Januszkiewicz ps. Spokojny, ppor. Bolesław Odrowąż-Szukiewicz ps. Bystrzec. Jednak dwuminutowe spóźnienie przesądziło o tym, że poleciała ekipa skoczków następna w kolejce.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Operacja PliersW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Operacja PliersDnia 26.X. „żółty alarm” – dla 3 lotów (ekipy Brace i Pliers oraz Wrenc) [powinno być: Wrench]. O godz. 14.30 operacja odwołana. (…) Dnia 28.X.- „żółty alarm”. Ekipy cofnięte z drogi na lotnisko – zły komunikat meteorologiczny. (…)

Dnia 29.X. – o godz. 11.oo – „żółty alarm”, gotowość dla ekip „Brace” (lotnicza) i „Pliers” (poczta i instrukcje specjalne) oraz dla ekspedycji „Wrenc” [powinno być: Wrench] (bombardowanie). Sytuacja z załogami kiepska. – W nocy 28/29.X. polskie załogi latały nad Francją i na noc 29/30.X. są tylko dwie załogi polskie (…).

O godz. 14.30 Air Ministry zapowiedziało alarm „purpurowy” (lepszy stopień od czerwonego). O godz. 17.oo meteorolodzy zapowiedzieli bardzo dobrą pogodę na trasie do Polski i w Polsce a złą nad Francją. Komunikat z Polski z godz. 16.oo – wyjątkowo dobry. Zapadła decyzja lotu.

skala-helleren-300x203 Operacja Pliers

Skała Helleren

katastrofa-norwegia-tablica-179x250 Operacja Pliers

Tablica na miejscu katastrofy

Nastąpił start: – godz. 17.51 – lot Nr. 21/26 – ekipa Brace – 6 ludzi, 4 containery, 2 bagażniki (A.A. i Z. – MSWewn.), 171.000 dol. i poczta MSWewn. DR 16/9, 17/9 i 18/0 – nawigator por. Walczak – plac. odb. Bratek (415); – godz. 17.55 – lot Nr.19/24 – ekipa Pliers – 3 ludzi, 6 containerów, 1 bagażnik, 156.000 dol. i 70.000 rm., poczta 4000 – nawigator por. Wodzicki – plac. odb. „Kur” (407); – godz. 18.oo – lot Nr. 20/25 – eksp. „Wrenc” [powinno być: Wrench] – bomby: 2 po 500 i 4 po 250 funtów – cel – Kw. główna Gestapo w Warszawie – nawigator kpt. Krół. (…)

O g. 8.20 mjr Perkins podał Kier. Sam. Ref. „S” smutną wiadomość: – samolot por. Walczaka – ekipa „Brace” – lot. 21/26 – powrócił i lądował w Yorkshire, – samolot por. Wodzickiego – brak wiadomości (godz. 12.oo – również brak wiadomości). Godz. 15.oo – dca dyonu 138 uznał załogę za „missing”. – samolot kpt. Króla – wodował blisko brzegów Anglii. Załoga uratowana, samolot zatonął.” (s. 102-103)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Bjorn Bratbak – Pamięci załogi samolotu Halifax II
w: „Kombatant”, grudzień 2002, nr 12 (142), s. 16 – 17

 

Trasy lotów ze zrzutami Cichociemnych oraz materiałowymi:
trasy-przelotow Operacja Pliers

 


 

Początkowo Cichociemnych przerzucano z brytyjskich lotnisk RAF: Foulsham (2), Linton-on-Ouse (2), Leakenheath (9), Newmarket (2), Stradishall (6). Kilku Cichociemnych prawdopodobnie przerzucono z lotniska RAF Grottaglie. Od 27 marca 1942 do 21 września 1943 samoloty startowały z lotniska RAF Tempsford – w 43 operacjach lotniczych SOE przerzuciły do okupowanej Polski 158 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe). Od 22 grudnia 1943 do końca 1944 samoloty startowały z lotniska Campo Casale k. Brindisi – w operacjach SOE przerzuciły do okupowanej Polski 133 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe).

Niestety, w tych operacjach byliśmy uzależnieni od brytyjskiego SOE, które użyczało nam samolotów oraz stale ograniczało loty ze zrzutami do Polski. Brytyjską politykę można zasadnie zdefiniować jako „kroplówka zrzutowa” dla Armii Krajowej… Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ogółem na 430 zaplanowanych (uzgodnionych z SOE) lotów do Polski wykonano tylko 229, czyli trochę ponad połowę. Zasadne jest zatem założenie, że wielkość zrzutów do Polski mogłaby być dwukrotnie większa, gdyby Brytyjczycy dotrzymywali słowa…

Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

 

cc-bagaznik2_ozn-145x250 Operacja Pliers

„Bagażnik” skoczka

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej.

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Przerzucono do Polski 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

 

Operacje przerzutowe do Kraju – sprawozdania (wszystkie sezony operacyjne)
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

 

 

Zobacz także:

Informacje nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii – Lista Krzystka

 

Źródła:
  • Informacje własne (archiwum portalu)
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
  • Jan Jaźwiński –  Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
  • Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
  • Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3

 

 

Cichociemni – polegli

 

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej.

 

znicz-pamieci-300x130 Cichociemni - polegli

Spośród 316 cichociemnych zrzuconych na spadochronie do  okupowanej Polski, ogółem 102 poległo podczas wojny, w tym 9 zginęło w samolocie lub podczas skoku bojowego, 18 w Powstaniu Warszawskim.

 

 

Oto Cichociemni – polegli podczas II wojny światowej

(1 września 1939 – 8 maja 1945)

UWAGA! tabela ma więcej niż jedną stronę, wyświetla po 15 wierszy na stronie
(Kliknij wybraną kolumnę, aby posortować / kliknij w nazwisko, aby przejść do biogramu / wpisz, aby wyszukać)
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu ? Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

StopieńFotoNazwisko imięPseudonimData śmierciMiejsce śmierciOkoliczności
kpt.
ADRIAN-Florian Cichociemni - polegli
Adrian FlorianLiberator23 czerwca 1944Suchedniówwzamordowany przez gestapo
por. lot.
BATOR-Ignacy Cichociemni - polegli
Bator IgnacyOpórpo 3 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor.
BENEDYK-Tadeusz Cichociemni - polegli
Benedyk TadeuszZahatakwiecień 1945KL Buchenwaldzamordowany w obozie koncentracyjnym
ppor.
BICHNIEWICZ-Jerzy Cichociemni - polegli
Bichniewicz JerzyBłekitny 30 października 1942między Helleren a Refsland (Norwegia)podczas lotu do Polski
st. sierż. lot.
BIEDRZYCKI-Stanislaw Cichociemni - polegli
Biedrzycki StanisławOpera17 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppłk. sap.
BIELSKI-Romuald Cichociemni - polegli
Bielski RomualdBejpo 1 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor.
BIENIAS-Jan Cichociemni - polegli
Bienias JanOsterba6 lub 7 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
por. piech.
BUSLOWICZ-Michal Cichociemni - polegli
Busłowicz MichałBociekgrudzień 1944Niemcy albo Holandiaprawdopodobnie zastrzelony
ppor. łączn.
CHMIELOCH-Ryszard Cichociemni - polegli
Chmieloch RyszardBłyskawicapo 14 lutego 1944 Lwów lub KL Dachauaresztowany przez Niemców
kpt. piech.
CIEPLIK-Franciszek Cichociemni - polegli
Cieplik FranciszekHatrak21 sierpnia 1944Surkonty (obecnie Białoruś)zamordowany przez Sowietów po bitwie
por.
CZUMA-Jozef Cichociemni - polegli
Czuma JózefSkrytypo 19 lipca 1944Warszawazamordowany przez gestapo
ppor. piech.
DABROWSKI-Adam Cichociemni - polegli
Dąbrowski AdamPuti4 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
kpt.
DZIADOSZ-Rudolf Cichociemni - polegli
Dziadosz RudolfZasaniec7 października 1944rejon Sancygniowapodczas rozbrajania miny
por.
ECKHARDT-Mieczyslaw Cichociemni - polegli
Eckhardt MieczysławBocianpo 19 listopada 1942DawidgródekAresztowany przez Niemców
por.
FARENHOLC-Oskar Cichociemni - polegli
Farenholc OskarSumpo lipcu 1944 Warszawa lub KL Gross-RosenAresztowany przez Niemców
kpt.
GARCZYNSKI-Marian Cichociemni - polegli
Garczyński Marian Skała13 listopada 1943Brześć nad BugiemPo chorobie
mjr sap.
GORSKI-Jan Cichociemni - polegli
Górski JanChomik17 kwietnia 1945Lengenfeld, filia KL Flossenbürgzamordowany w obozie koncentracyjnym
ppor. piech.
GRYCZ-Jan Cichociemni - polegli
Grycz JanDziadziopo 6 sierpnia 1943pod Hłuszą (Białoruś)w walce, podczas obławy Niemców, Ukraińców i Węgrów
por.
HENCEL-Stanislaw Cichociemni - polegli
Hencel StanisławPik30 października 1942między Helleren a Refsland (Norwegia)podczas lotu do Polski
ppor.
HORL-Jan Cichociemni - polegli
Hörl JanFrog7 maja 1943Warszawazamordowany przez gestapo
kpt.
IPOHORSKI-LENKIEWICZ-Wieslaw Cichociemni - polegli
Ipohorski Lenkiewicz Wiesław Zagrodapo 8 marca 1943prawdopodobnie w Kijowie (Ukraina)Aresztowany przez Abwehrę
por.
JAGIELSKI-Stanislaw Cichociemni - polegli
Jagielski StanisławGacek6 marca 1944Kurówzamordowany przez gestapo
por.
JAKUBOWSKI-Ewaryst Cichociemni - polegli
Jakubowski Ewaryst Brat31 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor.
JASIENSKI-Stefan Cichociemni - polegli
Jasieński StefanAlfapo 3 stycznia 1944KL Auschwitzzamordowany w obozie koncentracyjnym
por. piech.
JASTRZEBSKI-Antoni Cichociemni - polegli
Jastrzębski AntoniUgórw styczniu 1943w Michniowie lub pod Lechowempodczas akcji likwidacyjnej agenta gestapo
ppor.
JAWORSKI-Tadeusz Cichociemni - polegli
Jaworski TadeuszGont9 marca 1945KL Buchenwaldzamordowany w obozie koncentracyjnym
rotm.
JURECKI-Marian Cichociemni - polegli
Jurecki MarianOrawa28 grudnia 1941Brzozów Stary (powiat sochaczewski)w walce z Niemcami, pierwszy poległy CC
ppor.
JURKIEWICZ-Longin Cichociemni - polegli
Jurkiewicz Longin Myszpo listopadzie 1943Wilno (obecnie Litwa)zamordowany przez gestapo
ppłk.
KALENKIEWICZ-Maciej Cichociemni - polegli
Kalenkiewicz MaciejKotwicz21 sierpnia 1944Surkonty (obecnie Białoruś)w walce z Sowietami
ppor. piech.
KAMINSKI-Bronislaw Cichociemni - polegli
Kamiński BronisławGolf8 maja 1944Łęg (Kraków)w walce z Niemcami
sierż.
KAZIMIERCZAK-Stanislaw Cichociemni - polegli
Kazimierczak StanisławKsiądzw lipcu 1943prawdopodobnie Białystok lub KL Neuengamme Aresztowany przez gestapo
por.
KLIMOWICZ-Wladysław Cichociemni - polegli
Klimowicz WładysławTamaw styczniu 1943WarszawaAresztowany przez Niemców, prawdopodobnie samobójstwo
por.
KOCHANSKI-Jan Cichociemni - polegli
Kochański JanJarema16 lutego 1944Warszawaaresztowany przez Abwehrę
por. sap.
KOTOROWICZ-Stanislaw Cichociemni - polegli
Kotorowicz StanisławKron20 maja 1943Celestynóww walce, podczas akcji odbicia więźniów
ppor. sap.
KOWALSKI-Ryszard Cichociemni - polegli
Kowalski RyszardBenga18 listopada 1943Równe (Ukraina)zamordowany przez gestapo
kpt. piech.
KOZLOWSKI-Julian Cichociemni - polegli
Kozłowski JulianCichy18/19 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
kpt. dypl.
KOZUCHOWSKI-Henryk Cichociemni - polegli
Kożuchowski HenrykHoraw lipcu 1943w rejonie Michałowa (powiat Tomaszów Mazowiecki)wyrok Wojskowego Sądu Specjalnego Państwa Podziemnego, zrehabilitowany 1-02-1980
ppor.
KRASINSKI-Adam Cichociemni - polegli
Krasiński AdamSzczurprawdopodobnie w czerwcu 1945Rzeszoty (Kraj Krasnojarski, Rosja)zamordowany w sowieckim łagrze
ppłk. piech.
KRIZAR-Leopold Cichociemni - polegli
Krizar LeopoldCzeremosz16/17 października 1944k. Sokołowa/Dziebałtowa (gmina Końskie)podczas skoku
kpt. sap.
KRYSZCZUKAJTIS-Miroslaw Cichociemni - polegli
Kryszczukajtis MirosławSzary17 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor.
KUCZYNSKI-Marian Cichociemni - polegli
Kuczyński MarianZwrotnicapo 25 czerwca 1944Drohobyczaresztowany przez policję ukraińską, wydany gestapo
kpt. art.
KULAKOWSKI-Aleksander Cichociemni - polegli
Kułakowski AleksanderRywal13 grudnia 1944Lublinzamordowany przez władze PRL
mjr
LECH-Jan Cichociemni - polegli
Lech JanGranitpo 24 czerwca 1944Lwów (obecnie Ukraina)aresztowany przez gestapo
ppor. piech.
LECH-Wlodzimierz Cichociemni - polegli
Lech WłodzimierzPowiślak8 maja 1944Lęg (kraków) w walce z Niemcami
ppor.
LEWKO-Kazimierz Cichociemni - polegli
Lewko KazimierzPalec14 września 1943nad Esbjerg (Dania)podczas lotu do Polski
mjr lot.
LEWKOWICZ-Bronislaw Cichociemni - polegli
Lewkowicz BronisławKurs4 listopada 1944k. Huty (powiat przysuski)w walce z Niemcami
por. kaw
LINOWSKI-Artur Cichociemni - polegli
Linowski ArturKarp2 lipca 1943Tomaszow Mazowieckiaresztowany przez gestapo, popelnil samobójstwo
ppor.
LADA-Lech Cichociemni - polegli
Łada Lech Żagieww 1942 lub 1943prawdopodobnie Wygórowwskutek zatargu z Gruzinem kpt. „Aloszą”
kpt.
LAGODA-Hieronim Cichociemni - polegli
Łagoda HieronimLakpo 12 lutym 1945KL Gross-Rosenzamordowany w obozie koncentracyjnym
por.
MAJEWICZ-Stefan Cichociemni - polegli
Majewicz StefanHruby13 sierpnia 1944Warszawaaresztowany przez gestapo
por.
MAREK-Jan Cichociemni - polegli
Marek JanWalkapo 13 maja 1943Warszawaaresztowany przez gestapo
por. piech.
MATULA-Zbigniew Cichociemni - polegli
Matula ZbigniewRadomyśl31 października 1944Słona (powiat tarnowski)w walce z Niemcami
por.
MICIEK-Wladyslaw Cichociemni - polegli
Miciek WładysławMłot6 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
por. piech.
MOTYLEWICZ-Piotr Cichociemni - polegli
Motylewicz PiotrGrab7 stycznia 1944pod Mikuliszkami (powiat oszmiański)w walce z Niemcami
ppor.
NIEDZIELSKI-Rafal Cichociemni - polegli
Niedzielski RafałMocny4 września 1943w Wólce Plebańskiej (pow. konecki)w walce z Niemcami
kpt. art.
NOWODWORSKI-Cezary Cichociemni - polegli
Nowodworski CezaryGłóg po 21 września 1944prawdopodobnie w Warszawieprawdopodobnie zamordowany przez NKWD
ppor. art.
ODROWAZ-SZUKIEWICZ-Boleslaw-e1461496999402 Cichociemni - polegli
Odrowąż Szukewicz BolesławBystrzec17 lutego 1943Bratków nad Czarną (gm. Aleksandrów)podczas skoku
por. piech.
OSUCHOWSKI-Kazimierz Cichociemni - polegli
Osuchowski KazimierzRosomak9 sierpnia 1944 Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
sierż.
PARADA-Michal Cichociemni - polegli
Parada Michał Mapapo 10 sierpnia 1944 Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
por. piech.
PENTZ-Karol Cichociemni - polegli
Pentz KarolSkała 29 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor. łączn.
PESZKE-Zdzislaw Cichociemni - polegli
Peszke ZdzisławKaszmirpod koniec października 1943prawdopodobnie Milanówekaresztowany przez gestapo, popelnił samobójstwo
por.
PIASECKI-Zbigniew Cichociemni - polegli
Piasecki ZbigniewOrlikpo 23 marca 1945KL Mittelbau-Doraprawdopodobnie zamordowany w obozie koncentracyjnym
kpt.
PIATKOWSKI-Bohdan Cichociemni - polegli
Piątkowski BohdanMakpo 6 lutym 1943Mińsk Litewski (obecnie Białoruś)aresztowany przez gestapo
ppor.
PIC-Witold Cichociemni - polegli
Pic WitoldCholewa22 marca 1944w Kaskach (powiat grodziski)ciężko ranny w walce, popełnił samobójstwo
płk.
PIWNIK-Jan Cichociemni - polegli
Piwnik JanPonury 16 czerwca 1944pod Jewłaszami (Białoruś)w walce z Niemcami
ppor. piech.
POZNANSKI-Jan Cichociemni - polegli
Poznański JanPływak22 października 1943Opole Lubelskiew walce, w akcji likwidacji konfidentów niemieckich
ppor.
PRZETOCKI-Jacek Cichociemni - polegli
Przetocki JacekOset25 maja 1944Rychcice (obecnie Ukraina)w walce z Niemcami
kpt. br. panc.
RACHWAL-Bronislaw Cichociemni - polegli
Rachwał BronisławGlin2 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
rotm.
RACZKOWSKI-Stanislaw Cichociemni - polegli
Raczkowski StanisławBułany29 lipca 1944Suchednióww walce z Niemcami
ppor.
RIEDL-Adam Cichociemni - polegli
Riedl AdamRodakpo 27 kwietnia 1944 r.KL Gross-Rosenzamordowany w obozie koncentracyjnym
por.
ROGOWSKI-Jan Cichociemni - polegli
Rogowski JanCzarka16 lutego 1944Radomzamordowany przez gestapo
ppor.
ROSSINSKI-Czeslaw Cichociemni - polegli
Rossiński CzesławKozioł12 kwietnia 1945Lublinzamordowany przez władze PRL
por.
ROSTEK-Jan Cichociemni - polegli
Rostek JanDanpo 14 stycznia 1943Kijówprawdopodobnie zamordowany przez Abwehrę
ppor.
ROSTWOROWSKI-Jan Cichociemni - polegli
Rostworowski JanMat22 września 1944KL Gross-Rosenzamordowany w obozie koncentracyjnym
por.
RZEPKA-Kazimierz Cichociemni - polegli
Rzepka KazimierzOgnik26 listopada 1943Lesienice (Lwów, obecnie Ukraina)w walce z Niemcami, po akcji
kpt. piech.
SERAFIN-Jan Cichociemni - polegli
Serafin JanCzerchawa20 maja 1944Opatkowicepodczas skoku
ppor. łączn.
SIAKIEWICZ-Wladyslaw Cichociemni - polegli
Siakiewicz WładysławMruk14 września 1943nad Esbjerg (Dania)podczas lotu do Polski
ppor. łączn.
SKOWRONSKI-Ryszard Cichociemni - polegli
Skowroński RyszardLechita14 września 1943nad Esbjerg (Dania)podczas lotu do Polski
rotm.
SKROCHOWSKI-Jan Cichociemni - polegli
Skrochowski JanOstroga21 sierpnia 1944Surkonty (Białoruś)w walce z Sowietami
mjr dypl.
SOKOLOWSKI-Tadeusz Cichociemni - polegli
Sokołowski TadeuszTrop6/7 lutego 1943Mińsk (Białoruś) zamordowany przez gestapo
por. piech.
SOLTYS-Stanislaw Cichociemni - polegli
Sołtys StanisławSowa8 czerwca 1944Rzeszówzamordowany przez gestapo
płk. piech.
SPYCHALSKI-Jozef Cichociemni - polegli
Spychalski JózefGrudzień31 grudnia 1944KL Gross-Rosenzamordowany w obozie koncenctracyjnym
ppor.
STOLYHWO-Olgierd Cichociemni - polegli
Stołyhwo OlgierdStewa7 maja 1943Warszawazamordowany przez gestapo
kpt. piech.
STRUMPF-Witold Cichociemni - polegli
Strumpf WitoldSudw styczniu 1945KL Gross-Rosenzamordowany w obozie koncenctracyjnym
kpt. art.
SZCZEPANSKI-Mieczyslaw Cichociemni - polegli
Szczepański MieczysławDębina12 kwietnia 1945Lublinzamordowany przez władze PRL
por.
SZPAKOWICZ-Wieslaw Cichociemni - polegli
Szpakowicz WiesławPak30 października 1942między Helleren a Refsland (Norwegia)podczas lotu do Polski
ppor. łączn.
SZTROM-Jerzy Cichociemni - polegli
Sztrom JerzyPilnikw czerwcu 1944w Lidzie (obecnie Białoruś)w walce z Niemcami
kpt. art.
SZUBINSKI-Wladyslaw Cichociemni - polegli
Szubiński Władysław Dachw grudniu 1942Warszawaaresztowany przez gestapo
ppor.
SZWIEC-Waldemar Cichociemni - polegli
Szwiec WaldemarRobot14 października 1943Wielka Wieś (powiat Końskie)w walce z Niemcami
kpt.
SWIATKOWSKI-Andrzej Cichociemni - polegli
Świątkowski AndrzejAmurat28 grudnia 1941Brzozów Stary (powiat sochaczewski)w walce z Niemcami
mjr pil.
TAJCHMAN-Michal Cichociemni - polegli
Tajchman Michał Mikita4 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor.
TOMASZEWSKI-Tadeusz Cichociemni - polegli
Tomaszewski TadeuszWąwózpo 5 sierpnia 1944Warszawaprawdopodobnie podczas Powstania Warszawskiego
por. art.
TWARDY-Zbigniew Cichociemni - polegli
Twardy ZbigniewTrzask6 października 1944Chełmw walce z Niemcami, po akcji
ppor.
WATROBSKI-Jozef Cichociemni - polegli
Wątróbski JózefJelito8 maja 1944Łęg (Kraków)w walce z Niemcami
kpt.
WILCZEWSKI-Michal Cichociemni - polegli
Wilczewski MichałUszka14 lutego 1945Lwówprzy próbie aresztowania przez NKWD popełnił samobójstwo
por.
ZALEWSKI-Janusz Cichociemni - polegli
Zalewski JanuszChinek po 8 marca 1943Kijów (Ukraina) aresztowany przez Abwehrę
kpt. art.
ZAORSKI-Waclaw Cichociemni - polegli
Zaorski WacławRyba8 grudnia 1942Mińsk (Białoruś)aresztowany przez gestapo
ppor. łączn.
ZAPOTOCZNY-Stanislaw Cichociemni - polegli
Zapotoczny StanisławPłomień18 lutego 1944Wilno (litwa)aresztowany przez gestapo, popełnił samobójstwo
mjr kaw.
ZAREMBINSKI-Wiktor Cichociemni - polegli
Zarembiński WiktorZrąbpo 17 kwietnia 1943Lwów (obecnie Ukraina)aresztowany przez gestapo, popełnił samobójstwo
por.
ZAWADZKI-Alfred Cichociemni - polegli
Zawadzki AlfredKosw grudniu 1942Cieszynzamordowany przez gestapo
ppor. łączn.
ZAAK-Franciszek Cichociemni - polegli
Żaak FranciszekMamka19 lipca 1944Lwów (obecnie Ukraina)zamordowany przez Niemców
mjr piech.
ZELKOWSKI-Bronislaw Cichociemni - polegli
Żelkowski BronisławDąbrowa11 listopada 1942Warszawaaresztowany przez gestapo, popełnił samobójstwo

Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł. Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.

 

Cichociemni polegli podczas lotu lub skoku do Polski:

W nocy 29/30 października 1942 r., podczas operacji lotniczej Pliers polegli:  ppor. sap. Jerzy Bichniewicz  ps. Błękitny | por. sap. Stanisław Hencel  ps. Pik | por. piech. Wiesław Szpakowicz  ps. Pak | Samolot Halifax nr W 773 rozbił się o wysoką skałę Iljansbuknuten, znajdującą się na wybrzeżu Norwegii pomiędzy Hellerem a Resfland. Nieznana jest przyczyna katastrofy. Albo była to pomyłka w nawigacji, albo samolot został ostrzelany przez obronę przeciwlotniczą, następnie usiłował lądować awaryjnie. Polegli Cichociemni wraz z załogą Halifaxa, pod dowództwem kpt. naw. Mariusza Wodzickiego. Wszyscy spoczywają na cmentarzu w Egersund.

W nocy 16/17 lutego 1943 r., podczas operacji lotniczej Saw poległ ppor. art. Bolesław Odrowąż-Szukiewicz  ps. Bystrzec | Podczas skoku nie otworzył się spadochron.

W nocy 14/15 września 1943 r., podczas operacji lotniczej Neon 9 polegli: ppor. łączn. Kazimierz Lewko  ps. Palec | ppor. łączn. Władysław Siakiewicz  ps. Mruk | ppor. łączn. Ryszard Skowroński  ps. Lechita | Samolot został zestrzelony nad Danią, w rejonie Esbjerg. Polegli Cichociemni wraz z załogą Halifaxa, pod dowództwem F/O A.J.M. Milne’a. Wszyscy spoczywają na cmentarzu w Esbjerg.

W nocy 19/20 maja 1944 r., podczas operacji lotniczej Weller 18 poległ kpt. dypl. piech. Jan Serafin  ps. Czerchawa | Podczas skoku nie otworzył się spadochron.

W nocy 16/17 października 1944 r., podczas operacji lotniczej Poldek 1 poległ ppłk. piech.  Leopold Krizar  ps. Czeremosz | Podczas skoku splątały się taśmy spadochronu poza samolotem. Odcięty przez dyspozytora na pokładzie, spadł z nierozwiniętym spadochronem.

 

Cześć Ich pamięci!

 

zobacz:

 

 

Źródła:
  • informacje własne
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6

 

Wiesław Szpakowicz – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Wiesław Szpakowicz - Cichociemnyps.: „Pak”, „Ćwok”

vel Wiesław Sieniawski

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0715

 

Szpakowicz-Wieslaw-elitadywersji-org-184x250 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

por. cc Wiesław Szpakowicz
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej

© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Wiesław Szpakowicz - Cichociemnyur. 6 listopada 1906 w Petersburgu (Rosja), poległ tragicznie 30 października 1942 między Helleren a Refsland (Norwegia) – porucznik piechoty, adwokat, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Armii Krajowej, kurier Sztabu Naczelnego Wodza, działacz ONR, Cichociemny
Znajomość języków: francuski, rosyjski; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: spadochronowy (1 SBS, Largo House, STS 51, Ringway), strzelecki, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End); uzupełniający: podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), praktyczny: narciarski (1 SBS), i in. W dniu wybuchu wojny miał 32 lat 9 miesięcy; w dacie lotu do Polski 35 lat 11 miesięcy. Syn adwokata

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Wiesław Szpakowicz - CichociemnySpis treści:


 

Szpakowicz-Wieslaw-3-163x250 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. RP 21215

Był jednym z 26 spośród 316 Cichociemnych, urodzonych poza granicami II R.P. W 1919 powrócił do Polski, uczył się w Gimnazjum Męskim Towarzystwa im. J. Zamoyskiego w Warszawie, w 1925 zdał egzamin dojrzałości. W 1925 podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. J. Piłsudskiego w Warszawie, w 1929 obronił dyplom magistra prawa. Podjął pracę jako adwokat był m.in. radcą prawnym komisarycznego zarządu miasta stołecznego Warszawy.

Od 13 sierpnia 1929 do 27 czerwca 1930 w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Berezie Kartuskiej (9 batalion). Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 1 stycznia 1933. W latach 1933 -1939 działał w Związku Oficerów Rezerwy oraz Związku Adwokatów Polskich w Warszawie. Odbył ćwiczenia rezerwy w 21 Pułku Piechoty „Dzieci Warszawy”. Od 1934 działacz Obozu Narodowo – Radykalnego.

 

 

II wojna światowa

2014-dzienniki-cichociemnego-500px-195x300 Wiesław Szpakowicz - CichociemnyHencel-katastrofa-300x227 Wiesław Szpakowicz - CichociemnyZmobilizowany 28 sierpnia 1939 jako kurier Sztabu Naczelnego Wodza. Dostarczał pocztę m.in. do gen. A. Szyllinga w Krakowie, Brześcia nad Bugiem, Lidy, Wilna, do gen. T. Piskora w Lublinie, gen. S. Dąb – Biernackiego w Puławach, gen. Rommla w Garwolinie, gen. T. Kutrzeby oraz gen. Szyllinga w Biłgoraju. Od 13 września w Kwaterze Głównej Sztabu Naczelnego Wodza.

18 września przekroczył granicę z Rumunią, internowany w obozie Vatra Dornei, następnie od 1 października w Tulcea oraz w Bals. Uciekł, 23 listopada dotarł do Bukaresztu, następnie przez Jugosławię i Włochy 28 listopada dotarł do Menton (Francja), potem do Parthenay i Bressuire. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, od maja 1940 przydzielony do 3 batalionu 7 Pułku Piechoty 3 Dywizji Piechoty.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

1-SBS-papet-spadoch--190x250 Wiesław Szpakowicz - CichociemnyPo upadku Francji ewakuowany 21 czerwca 1940 z Le Palais (na wyspie Belle – Ile), 23 czerwca dotarł do Plumouth (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, od lipca 1940 przydzielony do 4 Brygady Kadrowej Strzelców, 9 października 1941 przemianowanej na 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
Szpakowicz-Wieslaw-4-161x250 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Archiwum UW, sygn. RP 21215

button-zrzuty_200-150x150 Wiesław Szpakowicz - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w kraju. Od 18 sierpnia 1942 w dyspozycji Oddziału V Sztabu Naczelnego Wodza. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, awansowany na stopień porucznika 20 marca 1941, zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 24 sierpnia 1942 w Audley End przez szefa Oddziału VI (Specjalnego), ppłk dypl. Michała Protasewicza ps. Rawa.

Handley_Page_Halifax_Mk_III_ExCC-300x143 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Handley Page Halifax

Miał skoczyć ze spadochronem do okupowanej Polski w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Pliers” (dowódca operacji: F/O Mariusz Wodzicki, ekipa skoczków nr: XVII), w nocy 29/30 października 1942.

Tempsford-300x222 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Lotnisko RAF, Tempsford

Samolot Halifax W-7773 „S” (załoga: pilot – F/S Franciszek Sobkowiak, W/O Franciszek Zaremba / nawigator:  F/O Mariusz Wodzicki / radiotelegrafista – P/O Franciszek Pantkowski / mechanik pokładowy – Sgt. Czesław Kozłowski / strzelec –  F/S Wacław Żuk, F/S Tadeusz Madejski) wystartował z lotniska RAF Tempsford pod Londynem.

Samolot rozbił się ok. godz. 3.30 w nocy o skałę o nazwie Iljansbuknuten [N58°26′ E06°11′], pomiędzy miejscowościami Helleren i Refsland, 10 km na północny wschód od Egersund (Norwegia). Po upadku samolotu nastąpiło kilka eksplozji, samolot zapalił się, pożar trwał do rana. Szczątki samolotu leżą do dzisiaj na terenie posiadłości norweskiego farmera Tollef Hellerena. Roman Żetelski, jeden z dziesięciu polskich jeńców którzy grzebali załogę oraz Cichociemnych, podczas powojennej rozprawy w Norwegii niemieckiego generała Nikolausa von Falkenborsta zeznał, iż na miejscu katastrofy znaleziono dziesięć spalonych zwłok, w tym trzy zwęglone.

 

katastrofa-norwegia-188x250 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

miejsce katastrofy…

cmentarz-Vestre-Gravlund-Oslo-221x350 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Pomnik na cmentarzu Vestre Gravlund w Oslo

Tragiczny lot Halifaxa trwał ok. 9 godzin 45 min., samolot prawdopodobnie powracał do bazy, ponieważ z powodu złej widoczności nie odnalazł placówki odbiorczej w Polsce. Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Razem z nim polegli cichociemni: ppor. Jerzy Bichniewicz ps. Błękitny oraz por. Stanisław Hencel ps. Pik oraz członkowie załogi: pilot nawigator Mariusz Wodzicki, pilot Franciszek Sobkowiak, pilot Franciszek Zaremba, radiooperator Franciszek Pantkowski. mechanik Czesław Kozłowski.

Skoczkowie mieli przerzucić m.in. sześć zasobników z zaopatrzeniem dla Armii Krajowej oraz 156 tys. dolarów i 70 tys. marek niemieckich na potrzeby AK, na placówkę odbiorczą „Kur” 407 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), zlokalizowaną w okolicy miejscowości Rogów, 13 km na północ od Opola.

Ich ciała odnaleziono na „wzgórzu 40”, obok wybrzeża, ok. 4 km. na północny zachód od miejscowości Ogna. Wraz z pozostałymi uczestnikami operacji „Pliers” i załogą samolotu początkowo przewieziono szczątki poległych do Brusand, niedaleko miejscowości Ogna, gdzie pochowano je w wykopanych przez jeńców grobach. Po wojnie ekshumowano wszystkich oraz pochowano ponownie na cmentarzu w Egersund. W 1953 szczątki poległych przeniesiono na historyczny cmentarz Vestre Gravlund w Oslo (obok zamku królewskiego). 

Początkowo w operacji „Pliers” miała lecieć ekipa skoczków ppor. Adolfa Pilcha ps. Góra: ppor. Michał Busłowicz ps. Bociek, ppor. Henryk Januszkiewicz ps. Spokojny, ppor. Bolesław Odrowąż-Szukiewicz ps. Bystrzec. Jednak dwuminutowe spóźnienie przesądziło o tym, że poleciała ekipa skoczków następna w kolejce.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Wiesław Szpakowicz - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Wiesław Szpakowicz - CichociemnyDnia 26.X. „żółty alarm” – dla 3 lotów (ekipy Brace i Pliers oraz Wrenc) [powinno być: Wrench]. O godz. 14.30 operacja odwołana. (…) Dnia 28.X.- „żółty alarm”. Ekipy cofnięte z drogi na lotnisko – zły komunikat meteorologiczny. (…)

Dnia 29.X. – o godz. 11.oo – „żółty alarm”, gotowość dla ekip „Brace” (lotnicza) i „Pliers” (poczta i instrukcje specjalne) oraz dla ekspedycji „Wrenc” [powinno być: Wrench] (bombardowanie). Sytuacja z załogami kiepska. – W nocy 28/29.X. polskie załogi latały nad Francją i na noc 29/30.X. są tylko dwie załogi polskie (…).

O godz. 14.30 Air Ministry zapowiedziało alarm „purpurowy” (lepszy stopień od czerwonego). O godz. 17.oo meteorolodzy zapowiedzieli bardzo dobrą pogodę na trasie do Polski i w Polsce a złą nad Francją. Komunikat z Polski z godz. 16.oo – wyjątkowo dobry. Zapadła decyzja lotu.

skala-helleren-300x203 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Skała Helleren

katastrofa-norwegia-tablica-179x250 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Tablica na miejscu katastrofy

Nastąpił start: – godz. 17.51 – lot Nr. 21/26 – ekipa Brace – 6 ludzi, 4 containery, 2 bagażniki (A.A. i Z. – MSWewn.), 171.000 dol. i poczta MSWewn. DR 16/9, 17/9 i 18/0 – nawigator por. Walczak – plac. odb. Bratek (415); – godz. 17.55 – lot Nr.19/24 – ekipa Pliers – 3 ludzi, 6 containerów, 1 bagażnik, 156.000 dol. i 70.000 rm., poczta 4000 – nawigator por. Wodzicki – plac. odb. „Kur” (407); – godz. 18.oo – lot Nr. 20/25 – eksp. „Wrenc” [powinno być: Wrench] – bomby: 2 po 500 i 4 po 250 funtów – cel – Kw. główna Gestapo w Warszawie – nawigator kpt. Krół. (…)

O g. 8.20 mjr Perkins podał Kier. Sam. Ref. „S” smutną wiadomość: – samolot por. Walczaka – ekipa „Brace” – lot. 21/26 – powrócił i lądował w Yorkshire, – samolot por. Wodzickiego – brak wiadomości (godz. 12.oo – również brak wiadomości). Godz. 15.oo – dca dyonu 138 uznał załogę za „missing”. – samolot kpt. Króla – wodował blisko brzegów Anglii. Załoga uratowana, samolot zatonął.” (s. 102-103)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Autor książki „Dzienniki cichociemnego”, wyd. IPN Rzeszów, 2014.

 

Bjorn Bratbak – Pamięci załogi samolotu Halifax II
w: „Kombatant”, grudzień 2002, nr 12 (142), s. 16 – 17

 

 

AwanseVirtuti-Militari-272x350 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

 

Życie rodzinne

Szpakowicz-Wieslaw-2-250x194 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. RP 21215

Szpakowicz-Wieslaw-1-250x194 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. RP 21215

Syn Jana, adwokata oraz Bronisławy z domu Szwarc. W 1931 zawarł związek małżeński z Heleną Sieniawską (1900-1975), absolwentką konserwatorium (klasa fortepianu). Mieli syna Jana Józefa (ur. 1938), architekta.

 

 

 

 

 

Upamiętnienie

PL_Warsaw_st_Hyacinth_church_cichociemni_commemorative_plaque-229x300 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych Cichociemnych

CC-tablica-JW-GROM-204x300 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

tablica upamiętniająca poległych Cichociemnych w Sali Tradycji JW GROM

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

 

 

 

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Wiesław Szpakowicz - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Wiesław Szpakowicz - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Wiesław Szpakowicz - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Wiesław Szpakowicz - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Wiesław Szpakowicz - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Wiesław Szpakowicz - Cichociemny

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0278
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, s. 181-182, Rzeszów 1996, Abres, ISBN 83-902499-5-2
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, s. 418, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, s. 106-107, Wojskowy Instytut Historyczny

 

Zobacz także

 

1