• cichociemni@elitadywersji.org

Tag Archives: Ryszard Skowroński

Operacja Neon 9

 

Operacja zrzutowa – Neon 9

 

JAN-JAZWINSKI-foto-D-Jazwinska-Piotr-Hodyra-1-260x350 Operacja Neon 9

mjr / ppłk dypl.
Jan Jaźwiński

W nocy z wtorku na środę 14/15 września 1943, w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Neon 9” w drodze do okupowanej Polski poległo trzech Cichociemnych – żołnierzy Armii Krajowej w służbie specjalnej oraz załoga samolotu. Tej nocy przeprowadzono także operacje: „Neon 7”, „Neon 10”, „Neon 8” oraz „Neon 6”.

 

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Operacja Neon 9Od początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Operacje zrzutowe planowano w ścisłej współpracy z Komendą Główną Armii Krajowej (która organizowała odbiór zrzutów w okupowanej Polsce) oraz brytyjską organizacją rządową Special Operations Executive (SOE, Kierownictwo Operacji Specjalnych) – która użyczała Polakom samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich).

Oddział VI (Specjalny) zajmował się organizacją zrzutów, ich przyjmowanie odbywało się wg. ustalonego „Planu czuwania”. Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach). Przed rozpoczęciem sezonu operacyjnego Wydział S (Specjalny) w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza przekazywał do zajmującej się zrzutami w Komendzie Głównej Armii Krajowej komórki „Syrena” dane o aktualnych zasięgach samolotów. W oparciu o te dane sporządzano dwutygodniowy „Plan czuwania” placówek odbiorczych (zrzutowisk) na terenie Kraju. W każdym rejonie czuwały kolejno po cztery serie placówek przez cztery dni. Wydział S informował „Syrenę” o planowanych operacjach lotniczych, liczbie skoczków oraz zaopatrzenia (zasobniki, paczki oraz niekiedy tzw. bagażniki, czyli zaopatrzenie zabierane bezpośrednio przez skoczków, w specjalnych doczepianych do nich workach).

Zrzuty organizowano w czterech tzw. sezonach operacyjnych: próbnym (od 15 lutego 1941 do 30 kwietnia 1942), „Intonacja” (od 1 sierpnia 1942 do 30 kwietnia 1943), „Riposta” (od 1 sierpnia 1943 do 31 lipca 1944) oraz „Odwet” (od 1 sierpnia do 31 grudnia 1944).

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

 

81 operacji przerzutowych 316 Cichociemnych (alfabetycznie):
ADOLPHUS (2 CC) | ATTIC (2 CC) | BEAM (3 CC) | BELT (5 CC) | BOOT (5 CC) | BRACE (3 CC) | BRICK (4 CC) | CHICKENPOX (5 CC) | CHISEL (4 CC) | CELLAR (2 CC) | COLLAR (6 CC) | CRAVAT (6 CC) | DOOR (3 CC) | FILE (4 CC) | FLOOR (4 CC) | FRESTON (1 CC) | GAUGE (4 CC) | GIMLET (6 CC) | HAMMER (3 CC) | JACEK 1 (6 CC) | JACKET  (4 CC) | KAZIK 1 (6 CC) | KAZIK 2 (1 CC) | LATHE (3 CC) | LEGGING (5 CC) | MEASLES (6 CC) | MOST 1 (Wildhorn I) (2 CC) | MOST 2 (Wildhorn II) (2 CC) | MOST 3 (Wildhorn III) (4 CC) | NEON 1 (2 CC) | NEON 2 (3 CC) | NEON 3 (2 CC) | NEON 4 (3 CC) | NEON 5 (3 CC) | NEON 6 (3 CC) | NEON 7 (3 CC) | NEON 8 (3 CC) | NEON 9 (poległo 3 CC) NEON 10 (3 CC) | OXYGEN 8 (2 CC) | PLIERS (poległo 3 CC) | POLDEK 1 (6 CC, poległ 1) | PRZEMEK 1 (6 CC) | RASP (3 CC) | RHEUMATISM (4 CC) | RIVET (4 CC) | RUCTION (2 CC) | SAW (4 CC, poległ 1) | SCREWDRIVER (3 CC) | SHIRT (5 CC) | SMALLPOX (6 CC) | SPOKESHAVE (3 CC) | STASZEK 2 (6 CC) | STEP (3 CC) | STOCK (4 CC) | TILE (4 CC) | WACEK 1 (6 CC) | WALL (4 CC) | WELLER 1 (4 CC) | WELLER 2 (3 CC) | WELLER 3 (4 CC) | WELLER 4 (4 CC) | WELLER 5 (4 CC) | WELLER 6 (4 CC) | WELLER 7 (3 CC) | WELLER 10 (4 CC) | WELLER 11 (4 CC) | WELLER 12 (4 CC) | WELLER 14 (3 CC) | WELLER 15 (4 CC) | WELLER 16 (4 CC) | WELLER 17 (6 CC) | WELLER 18 (5 CC, poległ 1) | WELLER 21 (4 CC) | WELLER 23 (5 CC) | WELLER 26 (6 CC) | WELLER 27 (5 CC) | WELLER 29 (6 CC) | WELLER 30 (6 CC) | WILDHORN I (Most 1) (2 CC) | WILDHORN II (Most 2) (2 CC) | WILDHORN III (Most 3) (4 CC) | WINDOW (4 CC) | VICE (4 CC) |  (6 CC poległo w drodze do Polski, 3 CC podczas skoku, 1 CC skakał dwukrotnie)
Przeprowadzono także operacje zrzutowe materiałowe (z zaopatrzeniem dla AK) oraz operację zrzutu Retingera „Salamander”

1941 – 3 operacje8 CCluty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC)  |  1942 – 15 operacji / 72 CCstyczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC)  |  1943 – 31 operacji / 99 CCstyczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC)  |  1944 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) |  (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

 


sezon „Riposta”, operacja: „Neon 9”


 

W drodze do okupowanej Polski polegli Cichociemni – żołnierze Armii Krajowej w służbie specjalnej:

Siakiewicz-Wladyslaw-KOL_023_0251-184x250 Operacja Neon 9

ppor. cc Władysław Siakiewicz

AK-opaska-300x201 Operacja Neon 9ppor. cc  Władysław Siakiewicz ps. „Mruk”, „Sójka”, vel  Władysław Szalapa, Zwykły Znak Spadochronowy nr 1882, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1646, ur. 10 stycznia 1918 w Podbłociach (woj. białostockie II RP), poległ 14 września 1943 nad Esbjerg (Dania) – podporucznik łączności czasu wojny, żołnierz Armii Polskiej gen. Andersa, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, więzień sowieckich łagrów: Swierdłowsk (1940-1942), łącznościowiec, Cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, rosyjski; szkolenia (kursy): m.in. dywersji, łączności (Ośrodek Wyszkoleniowy Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza, Anstruther), spadochronowy, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 21 lat; w dacie lotu do Polski 25 lat

 

Lewko-Kazimierz-KOL_023_0142-184x250 Operacja Neon 9

ppor. cc Kazimierz Lewko

AK-opaska-300x201 Operacja Neon 9ppor. cc Kazimierz Lewko ps. „Palec”, „Gazowy”, vel Kazimierz Lenek, Zwykły Znak Spadochronowy nr 1869, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1644, ur. 9 stycznia 1919 w Mińsku Litewskim (ZSRR, obecnie Białoruś), poległ 14 września 1943 nad Esbjerg (Dania) – podporucznik łączności czasu wojny, żołnierz Armii Polskiej gen. Andersa, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, więzień sowieckich łagrów: Swierdłowsk (1941-1942), łącznościowiec, Cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, rosyjski; szkolenia (kursy): m.in. dywersji, łączności (Ośrodek Wyszkoleniowy Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza, Anstruther), prowadzenia pojazdów, spadochronowy (1 SBS, Largo House), odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 20 lat; w dacie lotu do Polski 24 lata

 

Skowronski-Ryszard-KOL_023_0255-184x250 Operacja Neon 9

ppor. cc Ryszard Skowroński

AK-opaska-300x201 Operacja Neon 9ppor. cc Ryszard Kazimierz Skowroński ps. „Lechita”, „Antena”, vel  Ryszard Tarecki, Zwykły Znak Spadochronowy nr 1880,  ur. 17 grudnia 1922 w Wilnie (obecnie Litwa), poległ 14 września 1943 nad Esbjerg (Dania) – podporucznik łączności, żołnierz Armii Polskiej gen. Andersa, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, więzień sowieckich łagrów: Wodopad, Archangielsk (1940-1941), łącznościowiec, Cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, rosyjski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjny, łączności (Ośrodek Wyszkolenia Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza, Anstruther), prowadzenia pojazdów (motocykl), spadochronowy, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 21 lat; w dacie lotu do Polski 25 lat

 

 

Tempsford-300x222 Operacja Neon 9

Lotnisko RAF, Tempsford

Halifax_II_S_W7773-250x156 Operacja Neon 9Samolot  Halifax JD-269 „Q”  (138 Dywizjon RAF, załoga:  pilot – F/L Milne A.J.M. / bombardier –  P/O Wilson T.R. / nawigator – F/O Maclean I. / radiotelegrafista – P/O Rollins P.E. / mechanik – F/S Suttleworth F. / strzelec – P/O Scarles J.R., Smythe E.J) wystartował  o godz. 18.04 z lotniska RAF Tempsford. Dowódca operacji:  F/L Milne A.J.M., ekipa skoczków nr: XXX.

Zrzut miał nastąpić na placówkę odbiorczą „Pierzyna” 206 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), 10 km. od Mińska Mazowieckiego. Skoczkowie mieli przerzucić 432 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK, planowano także zrzucić sześć zasobników oraz jedną paczkę.

Samolot został zestrzelony ok. godz. 20.40, podczas lotu nad wybrzeżem Danii, w okolicach miejscowości Esbjerg; płonący samolot spadł na tory kolejowe 6 km na północ od Esbjerg (Dania). Polegli trzej Cichociemni oraz brytyjska załoga samolotu. Wszyscy pochowani na cmentarzu Fovrfeld Gravlund w Esbjerg (Dania), symboliczne groby Cichociemnych znajdują się na BCW na Cytadeli w Poznaniu.

 

 

Jan-Jazwinski-251x350 Operacja Neon 9W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

Dn. 14.IX. uruchomiony został Plan Startu – wariant 12 samolotów: Lot Nr. 53/83, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza Żyto I, zapasowa Żyto II, nawigator por. Gębik (V), godz. startu 18.23, paczki zestaw OW-X2, Lot Nr. 54/84, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza Groch I, zapasowa Groch II, nawigator kpt. Zbucki (Z), godz. startu 18.21, paczki zestaw OW-Pl, Lot Nr. 65/85, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza Proso II, zapasowa Proso II, nawigator S/L Pitt (S), godz. startu 18.32, paczki zestaw OW-Pl, Lot Nr. 66/86, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza KOC I, zapasowa Koc II, nawigator por. Wasilewski (T), godz. startu 18.09, pieniądze 348.000 dol, paczki zestaw DR 50/16, MD-EU, Lot Nr. 67/87, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza CZAJNIK, zapasowa Patelnia, nawigator por. Malinowski (W), godz. startu 18.06, pieniądze 417.000 dol. 100.000 Rm., paczki zestaw OW-EU, Lot Nr. 68/88, zawartość 0-6-1, placówka zasadnicza KUFER, zapasowa Teczka, nawigator F/L Hart (k), godz. startu 17.59, paczki zestaw OW-Pl, Lot Nr. 69/89, zawartość 0-6-1, placówka zasadnicza KUFER, zapasowa Teczka, nawigator F/S James (E), godz. startu 17.53, paczki zestaw OW-Pl, Lot Nr. 70/90, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza SPODEK, zapasowa Waza, nawigator por. Freyer (L), godz. startu 17.55, pieniądze 252.000 dol. 100.000 Rm., paczki zestaw DR 51/16 OWB-SA-PLT 16, Lot Nr. 71/91, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza PIERZYNA, zapasowa Kołdra, nawigator F/L Milno (Q), godz. startu 18.04, pieniądze 423.000 dol., paczki zestaw OWB-SA-SF, Lot Nr. 72/92, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza PIERZYNA, zapasowa Kołdra, nawigator F/L Parris (M), godz. startu 17.59, paczki zestaw OW-Pl, Lot Nr. 73/93, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza WANNA, zapasowa Dywan, nawigator por. Krywda (A), godz. startu 17.57, pieniądze 333.000 dol. 1425 dol. zł. 2800 Rm. zł o 240 rb. zł. , paczki zestaw OW-SF, Lot Nr. 74/94, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza WANNA, zapasowa Dywan, nawigator P/O armstrong (D) – nie wystartował (paczki zestaw Flat 14-OW-Pl),

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Operacja Neon 9Pogoda startu bardzo ładna. Wiatr pomyślny. Jednak duży niepokój. Szef Wydz. „S” stwierdził w samolotach „T, W, L, Q i A”, że zestawy zaczepiono wg. planu załad. Sygnał – melodia nadany prawidłowo [przez BBC]. Żadnych depesz o spaleniu plac. odb. wzgl. odwołaniu czy zmianach.

Dn. 15.IX. Wynik lotu – bardzo niepomyślny – bardzo duże straty. – wykonane loty (Nr. – plac. odb.): 64/94 – GROCH I, 65/85 – PROSO II, 66/86 – KOC I, 67/87 – CZAJNIK, 70/80 – SPODEK i 75/95 – DYWAN. Razem sześć: 5 – polskie załogi i jedna – angielska załoga. – zaginione loty (missing): 63/83 – ŻYTO, 68/88 – KUFER, 69/89 – KUFER, 71/91 – PIERZYNA. Razem – cztery; jedna polska (doskonały nawigator por. Gębik) i trzy angielskie (najlepsze w Dyonie 138). – wrócił: – nie znalazł plac. odb. – 72/92 – PIERZYNA – załoga angielska. – nie wystartował: 74/94 – WANNA – załoga angielska. Nic nie wiadomo, czy z pośród zaginionych i ile samolotów wykonało zadanie – gdzie zostało zestrzelonych – w drodze do Polski czy z powrotem.” (s. 195)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Trasy lotów ze zrzutami Cichociemnych oraz materiałowymi:
trasy-przelotow Operacja Neon 9

 


 

Początkowo Cichociemnych przerzucano z brytyjskich lotnisk RAF: Foulsham (2), Linton-on-Ouse (2), Leakenheath (9), Newmarket (2), Stradishall (6). Kilku Cichociemnych prawdopodobnie przerzucono z lotniska RAF Grottaglie. Od 27 marca 1942 do 21 września 1943 samoloty startowały z lotniska RAF Tempsford – w 43 operacjach lotniczych SOE przerzuciły do okupowanej Polski 158 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe). Od 22 grudnia 1943 do końca 1944 samoloty startowały z lotniska Campo Casale k. Brindisi – w operacjach SOE przerzuciły do okupowanej Polski 133 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe).

Niestety, w tych operacjach byliśmy uzależnieni od brytyjskiego SOE, które użyczało nam samolotów oraz stale ograniczało loty ze zrzutami do Polski. Brytyjską politykę można zasadnie zdefiniować jako „kroplówka zrzutowa” dla Armii Krajowej… Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ogółem na 430 zaplanowanych (uzgodnionych z SOE) lotów do Polski wykonano tylko 229, czyli trochę ponad połowę. Zasadne jest zatem założenie, że wielkość zrzutów do Polski mogłaby być dwukrotnie większa, gdyby Brytyjczycy dotrzymywali słowa…

Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

 

cc-bagaznik2_ozn-145x250 Operacja Neon 9

„Bagażnik” skoczka

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej.

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Przerzucono do Polski 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

 

Operacje przerzutowe do Kraju – sprawozdania (wszystkie sezony operacyjne)
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

 

 

Zobacz także:

Informacje nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii – Lista Krzystka

 

Źródła:
  • Informacje własne (archiwum portalu)
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
  • Jan Jaźwiński –  Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
  • Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
  • Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3

 

 

Cichociemni – polegli

 

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej.

 

znicz-pamieci-300x130 Cichociemni - polegli

Spośród 316 cichociemnych zrzuconych na spadochronie do  okupowanej Polski, ogółem 102 poległo podczas wojny, w tym 9 zginęło w samolocie lub podczas skoku bojowego, 18 w Powstaniu Warszawskim.

 

 

Oto Cichociemni – polegli podczas II wojny światowej

(1 września 1939 – 8 maja 1945)

UWAGA! tabela ma więcej niż jedną stronę, wyświetla po 15 wierszy na stronie
(Kliknij wybraną kolumnę, aby posortować / kliknij w nazwisko, aby przejść do biogramu / wpisz, aby wyszukać)
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu ? Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

StopieńFotoNazwisko imięPseudonimData śmierciMiejsce śmierciOkoliczności
kpt.
ADRIAN-Florian Cichociemni - polegli
Adrian FlorianLiberator23 czerwca 1944Suchedniówwzamordowany przez gestapo
por. lot.
BATOR-Ignacy Cichociemni - polegli
Bator IgnacyOpórpo 3 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor.
BENEDYK-Tadeusz Cichociemni - polegli
Benedyk TadeuszZahatakwiecień 1945KL Buchenwaldzamordowany w obozie koncentracyjnym
ppor.
BICHNIEWICZ-Jerzy Cichociemni - polegli
Bichniewicz JerzyBłekitny 30 października 1942między Helleren a Refsland (Norwegia)podczas lotu do Polski
st. sierż. lot.
BIEDRZYCKI-Stanislaw Cichociemni - polegli
Biedrzycki StanisławOpera17 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppłk. sap.
BIELSKI-Romuald Cichociemni - polegli
Bielski RomualdBejpo 1 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor.
BIENIAS-Jan Cichociemni - polegli
Bienias JanOsterba6 lub 7 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
por. piech.
BUSLOWICZ-Michal Cichociemni - polegli
Busłowicz MichałBociekgrudzień 1944Niemcy albo Holandiaprawdopodobnie zastrzelony
ppor. łączn.
CHMIELOCH-Ryszard Cichociemni - polegli
Chmieloch RyszardBłyskawicapo 14 lutego 1944 Lwów lub KL Dachauaresztowany przez Niemców
kpt. piech.
CIEPLIK-Franciszek Cichociemni - polegli
Cieplik FranciszekHatrak21 sierpnia 1944Surkonty (obecnie Białoruś)zamordowany przez Sowietów po bitwie
por.
CZUMA-Jozef Cichociemni - polegli
Czuma JózefSkrytypo 19 lipca 1944Warszawazamordowany przez gestapo
ppor. piech.
DABROWSKI-Adam Cichociemni - polegli
Dąbrowski AdamPuti4 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
kpt.
DZIADOSZ-Rudolf Cichociemni - polegli
Dziadosz RudolfZasaniec7 października 1944rejon Sancygniowapodczas rozbrajania miny
por.
ECKHARDT-Mieczyslaw Cichociemni - polegli
Eckhardt MieczysławBocianpo 19 listopada 1942DawidgródekAresztowany przez Niemców
por.
FARENHOLC-Oskar Cichociemni - polegli
Farenholc OskarSumpo lipcu 1944 Warszawa lub KL Gross-RosenAresztowany przez Niemców
kpt.
GARCZYNSKI-Marian Cichociemni - polegli
Garczyński Marian Skała13 listopada 1943Brześć nad BugiemPo chorobie
mjr sap.
GORSKI-Jan Cichociemni - polegli
Górski JanChomik17 kwietnia 1945Lengenfeld, filia KL Flossenbürgzamordowany w obozie koncentracyjnym
ppor. piech.
GRYCZ-Jan Cichociemni - polegli
Grycz JanDziadziopo 6 sierpnia 1943pod Hłuszą (Białoruś)w walce, podczas obławy Niemców, Ukraińców i Węgrów
por.
HENCEL-Stanislaw Cichociemni - polegli
Hencel StanisławPik30 października 1942między Helleren a Refsland (Norwegia)podczas lotu do Polski
ppor.
HORL-Jan Cichociemni - polegli
Hörl JanFrog7 maja 1943Warszawazamordowany przez gestapo
kpt.
IPOHORSKI-LENKIEWICZ-Wieslaw Cichociemni - polegli
Ipohorski Lenkiewicz Wiesław Zagrodapo 8 marca 1943prawdopodobnie w Kijowie (Ukraina)Aresztowany przez Abwehrę
por.
JAGIELSKI-Stanislaw Cichociemni - polegli
Jagielski StanisławGacek6 marca 1944Kurówzamordowany przez gestapo
por.
JAKUBOWSKI-Ewaryst Cichociemni - polegli
Jakubowski Ewaryst Brat31 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor.
JASIENSKI-Stefan Cichociemni - polegli
Jasieński StefanAlfapo 3 stycznia 1944KL Auschwitzzamordowany w obozie koncentracyjnym
por. piech.
JASTRZEBSKI-Antoni Cichociemni - polegli
Jastrzębski AntoniUgórw styczniu 1943w Michniowie lub pod Lechowempodczas akcji likwidacyjnej agenta gestapo
ppor.
JAWORSKI-Tadeusz Cichociemni - polegli
Jaworski TadeuszGont9 marca 1945KL Buchenwaldzamordowany w obozie koncentracyjnym
rotm.
JURECKI-Marian Cichociemni - polegli
Jurecki MarianOrawa28 grudnia 1941Brzozów Stary (powiat sochaczewski)w walce z Niemcami, pierwszy poległy CC
ppor.
JURKIEWICZ-Longin Cichociemni - polegli
Jurkiewicz Longin Myszpo listopadzie 1943Wilno (obecnie Litwa)zamordowany przez gestapo
ppłk.
KALENKIEWICZ-Maciej Cichociemni - polegli
Kalenkiewicz MaciejKotwicz21 sierpnia 1944Surkonty (obecnie Białoruś)w walce z Sowietami
ppor. piech.
KAMINSKI-Bronislaw Cichociemni - polegli
Kamiński BronisławGolf8 maja 1944Łęg (Kraków)w walce z Niemcami
sierż.
KAZIMIERCZAK-Stanislaw Cichociemni - polegli
Kazimierczak StanisławKsiądzw lipcu 1943prawdopodobnie Białystok lub KL Neuengamme Aresztowany przez gestapo
por.
KLIMOWICZ-Wladysław Cichociemni - polegli
Klimowicz WładysławTamaw styczniu 1943WarszawaAresztowany przez Niemców, prawdopodobnie samobójstwo
por.
KOCHANSKI-Jan Cichociemni - polegli
Kochański JanJarema16 lutego 1944Warszawaaresztowany przez Abwehrę
por. sap.
KOTOROWICZ-Stanislaw Cichociemni - polegli
Kotorowicz StanisławKron20 maja 1943Celestynóww walce, podczas akcji odbicia więźniów
ppor. sap.
KOWALSKI-Ryszard Cichociemni - polegli
Kowalski RyszardBenga18 listopada 1943Równe (Ukraina)zamordowany przez gestapo
kpt. piech.
KOZLOWSKI-Julian Cichociemni - polegli
Kozłowski JulianCichy18/19 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
kpt. dypl.
KOZUCHOWSKI-Henryk Cichociemni - polegli
Kożuchowski HenrykHoraw lipcu 1943w rejonie Michałowa (powiat Tomaszów Mazowiecki)wyrok Wojskowego Sądu Specjalnego Państwa Podziemnego, zrehabilitowany 1-02-1980
ppor.
KRASINSKI-Adam Cichociemni - polegli
Krasiński AdamSzczurprawdopodobnie w czerwcu 1945Rzeszoty (Kraj Krasnojarski, Rosja)zamordowany w sowieckim łagrze
ppłk. piech.
KRIZAR-Leopold Cichociemni - polegli
Krizar LeopoldCzeremosz16/17 października 1944k. Sokołowa/Dziebałtowa (gmina Końskie)podczas skoku
kpt. sap.
KRYSZCZUKAJTIS-Miroslaw Cichociemni - polegli
Kryszczukajtis MirosławSzary17 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor.
KUCZYNSKI-Marian Cichociemni - polegli
Kuczyński MarianZwrotnicapo 25 czerwca 1944Drohobyczaresztowany przez policję ukraińską, wydany gestapo
kpt. art.
KULAKOWSKI-Aleksander Cichociemni - polegli
Kułakowski AleksanderRywal13 grudnia 1944Lublinzamordowany przez władze PRL
mjr
LECH-Jan Cichociemni - polegli
Lech JanGranitpo 24 czerwca 1944Lwów (obecnie Ukraina)aresztowany przez gestapo
ppor. piech.
LECH-Wlodzimierz Cichociemni - polegli
Lech WłodzimierzPowiślak8 maja 1944Lęg (kraków) w walce z Niemcami
ppor.
LEWKO-Kazimierz Cichociemni - polegli
Lewko KazimierzPalec14 września 1943nad Esbjerg (Dania)podczas lotu do Polski
mjr lot.
LEWKOWICZ-Bronislaw Cichociemni - polegli
Lewkowicz BronisławKurs4 listopada 1944k. Huty (powiat przysuski)w walce z Niemcami
por. kaw
LINOWSKI-Artur Cichociemni - polegli
Linowski ArturKarp2 lipca 1943Tomaszow Mazowieckiaresztowany przez gestapo, popelnil samobójstwo
ppor.
LADA-Lech Cichociemni - polegli
Łada Lech Żagieww 1942 lub 1943prawdopodobnie Wygórowwskutek zatargu z Gruzinem kpt. „Aloszą”
kpt.
LAGODA-Hieronim Cichociemni - polegli
Łagoda HieronimLakpo 12 lutym 1945KL Gross-Rosenzamordowany w obozie koncentracyjnym
por.
MAJEWICZ-Stefan Cichociemni - polegli
Majewicz StefanHruby13 sierpnia 1944Warszawaaresztowany przez gestapo
por.
MAREK-Jan Cichociemni - polegli
Marek JanWalkapo 13 maja 1943Warszawaaresztowany przez gestapo
por. piech.
MATULA-Zbigniew Cichociemni - polegli
Matula ZbigniewRadomyśl31 października 1944Słona (powiat tarnowski)w walce z Niemcami
por.
MICIEK-Wladyslaw Cichociemni - polegli
Miciek WładysławMłot6 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
por. piech.
MOTYLEWICZ-Piotr Cichociemni - polegli
Motylewicz PiotrGrab7 stycznia 1944pod Mikuliszkami (powiat oszmiański)w walce z Niemcami
ppor.
NIEDZIELSKI-Rafal Cichociemni - polegli
Niedzielski RafałMocny4 września 1943w Wólce Plebańskiej (pow. konecki)w walce z Niemcami
kpt. art.
NOWODWORSKI-Cezary Cichociemni - polegli
Nowodworski CezaryGłóg po 21 września 1944prawdopodobnie w Warszawieprawdopodobnie zamordowany przez NKWD
ppor. art.
ODROWAZ-SZUKIEWICZ-Boleslaw-e1461496999402 Cichociemni - polegli
Odrowąż Szukewicz BolesławBystrzec17 lutego 1943Bratków nad Czarną (gm. Aleksandrów)podczas skoku
por. piech.
OSUCHOWSKI-Kazimierz Cichociemni - polegli
Osuchowski KazimierzRosomak9 sierpnia 1944 Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
sierż.
PARADA-Michal Cichociemni - polegli
Parada Michał Mapapo 10 sierpnia 1944 Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
por. piech.
PENTZ-Karol Cichociemni - polegli
Pentz KarolSkała 29 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor. łączn.
PESZKE-Zdzislaw Cichociemni - polegli
Peszke ZdzisławKaszmirpod koniec października 1943prawdopodobnie Milanówekaresztowany przez gestapo, popelnił samobójstwo
por.
PIASECKI-Zbigniew Cichociemni - polegli
Piasecki ZbigniewOrlikpo 23 marca 1945KL Mittelbau-Doraprawdopodobnie zamordowany w obozie koncentracyjnym
kpt.
PIATKOWSKI-Bohdan Cichociemni - polegli
Piątkowski BohdanMakpo 6 lutym 1943Mińsk Litewski (obecnie Białoruś)aresztowany przez gestapo
ppor.
PIC-Witold Cichociemni - polegli
Pic WitoldCholewa22 marca 1944w Kaskach (powiat grodziski)ciężko ranny w walce, popełnił samobójstwo
płk.
PIWNIK-Jan Cichociemni - polegli
Piwnik JanPonury 16 czerwca 1944pod Jewłaszami (Białoruś)w walce z Niemcami
ppor. piech.
POZNANSKI-Jan Cichociemni - polegli
Poznański JanPływak22 października 1943Opole Lubelskiew walce, w akcji likwidacji konfidentów niemieckich
ppor.
PRZETOCKI-Jacek Cichociemni - polegli
Przetocki JacekOset25 maja 1944Rychcice (obecnie Ukraina)w walce z Niemcami
kpt. br. panc.
RACHWAL-Bronislaw Cichociemni - polegli
Rachwał BronisławGlin2 września 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
rotm.
RACZKOWSKI-Stanislaw Cichociemni - polegli
Raczkowski StanisławBułany29 lipca 1944Suchednióww walce z Niemcami
ppor.
RIEDL-Adam Cichociemni - polegli
Riedl AdamRodakpo 27 kwietnia 1944 r.KL Gross-Rosenzamordowany w obozie koncentracyjnym
por.
ROGOWSKI-Jan Cichociemni - polegli
Rogowski JanCzarka16 lutego 1944Radomzamordowany przez gestapo
ppor.
ROSSINSKI-Czeslaw Cichociemni - polegli
Rossiński CzesławKozioł12 kwietnia 1945Lublinzamordowany przez władze PRL
por.
ROSTEK-Jan Cichociemni - polegli
Rostek JanDanpo 14 stycznia 1943Kijówprawdopodobnie zamordowany przez Abwehrę
ppor.
ROSTWOROWSKI-Jan Cichociemni - polegli
Rostworowski JanMat22 września 1944KL Gross-Rosenzamordowany w obozie koncentracyjnym
por.
RZEPKA-Kazimierz Cichociemni - polegli
Rzepka KazimierzOgnik26 listopada 1943Lesienice (Lwów, obecnie Ukraina)w walce z Niemcami, po akcji
kpt. piech.
SERAFIN-Jan Cichociemni - polegli
Serafin JanCzerchawa20 maja 1944Opatkowicepodczas skoku
ppor. łączn.
SIAKIEWICZ-Wladyslaw Cichociemni - polegli
Siakiewicz WładysławMruk14 września 1943nad Esbjerg (Dania)podczas lotu do Polski
ppor. łączn.
SKOWRONSKI-Ryszard Cichociemni - polegli
Skowroński RyszardLechita14 września 1943nad Esbjerg (Dania)podczas lotu do Polski
rotm.
SKROCHOWSKI-Jan Cichociemni - polegli
Skrochowski JanOstroga21 sierpnia 1944Surkonty (Białoruś)w walce z Sowietami
mjr dypl.
SOKOLOWSKI-Tadeusz Cichociemni - polegli
Sokołowski TadeuszTrop6/7 lutego 1943Mińsk (Białoruś) zamordowany przez gestapo
por. piech.
SOLTYS-Stanislaw Cichociemni - polegli
Sołtys StanisławSowa8 czerwca 1944Rzeszówzamordowany przez gestapo
płk. piech.
SPYCHALSKI-Jozef Cichociemni - polegli
Spychalski JózefGrudzień31 grudnia 1944KL Gross-Rosenzamordowany w obozie koncenctracyjnym
ppor.
STOLYHWO-Olgierd Cichociemni - polegli
Stołyhwo OlgierdStewa7 maja 1943Warszawazamordowany przez gestapo
kpt. piech.
STRUMPF-Witold Cichociemni - polegli
Strumpf WitoldSudw styczniu 1945KL Gross-Rosenzamordowany w obozie koncenctracyjnym
kpt. art.
SZCZEPANSKI-Mieczyslaw Cichociemni - polegli
Szczepański MieczysławDębina12 kwietnia 1945Lublinzamordowany przez władze PRL
por.
SZPAKOWICZ-Wieslaw Cichociemni - polegli
Szpakowicz WiesławPak30 października 1942między Helleren a Refsland (Norwegia)podczas lotu do Polski
ppor. łączn.
SZTROM-Jerzy Cichociemni - polegli
Sztrom JerzyPilnikw czerwcu 1944w Lidzie (obecnie Białoruś)w walce z Niemcami
kpt. art.
SZUBINSKI-Wladyslaw Cichociemni - polegli
Szubiński Władysław Dachw grudniu 1942Warszawaaresztowany przez gestapo
ppor.
SZWIEC-Waldemar Cichociemni - polegli
Szwiec WaldemarRobot14 października 1943Wielka Wieś (powiat Końskie)w walce z Niemcami
kpt.
SWIATKOWSKI-Andrzej Cichociemni - polegli
Świątkowski AndrzejAmurat28 grudnia 1941Brzozów Stary (powiat sochaczewski)w walce z Niemcami
mjr pil.
TAJCHMAN-Michal Cichociemni - polegli
Tajchman Michał Mikita4 sierpnia 1944Warszawapodczas Powstania Warszawskiego
ppor.
TOMASZEWSKI-Tadeusz Cichociemni - polegli
Tomaszewski TadeuszWąwózpo 5 sierpnia 1944Warszawaprawdopodobnie podczas Powstania Warszawskiego
por. art.
TWARDY-Zbigniew Cichociemni - polegli
Twardy ZbigniewTrzask6 października 1944Chełmw walce z Niemcami, po akcji
ppor.
WATROBSKI-Jozef Cichociemni - polegli
Wątróbski JózefJelito8 maja 1944Łęg (Kraków)w walce z Niemcami
kpt.
WILCZEWSKI-Michal Cichociemni - polegli
Wilczewski MichałUszka14 lutego 1945Lwówprzy próbie aresztowania przez NKWD popełnił samobójstwo
por.
ZALEWSKI-Janusz Cichociemni - polegli
Zalewski JanuszChinek po 8 marca 1943Kijów (Ukraina) aresztowany przez Abwehrę
kpt. art.
ZAORSKI-Waclaw Cichociemni - polegli
Zaorski WacławRyba8 grudnia 1942Mińsk (Białoruś)aresztowany przez gestapo
ppor. łączn.
ZAPOTOCZNY-Stanislaw Cichociemni - polegli
Zapotoczny StanisławPłomień18 lutego 1944Wilno (litwa)aresztowany przez gestapo, popełnił samobójstwo
mjr kaw.
ZAREMBINSKI-Wiktor Cichociemni - polegli
Zarembiński WiktorZrąbpo 17 kwietnia 1943Lwów (obecnie Ukraina)aresztowany przez gestapo, popełnił samobójstwo
por.
ZAWADZKI-Alfred Cichociemni - polegli
Zawadzki AlfredKosw grudniu 1942Cieszynzamordowany przez gestapo
ppor. łączn.
ZAAK-Franciszek Cichociemni - polegli
Żaak FranciszekMamka19 lipca 1944Lwów (obecnie Ukraina)zamordowany przez Niemców
mjr piech.
ZELKOWSKI-Bronislaw Cichociemni - polegli
Żelkowski BronisławDąbrowa11 listopada 1942Warszawaaresztowany przez gestapo, popełnił samobójstwo

Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł. Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.

 

Cichociemni polegli podczas lotu lub skoku do Polski:

W nocy 29/30 października 1942 r., podczas operacji lotniczej Pliers polegli:  ppor. sap. Jerzy Bichniewicz  ps. Błękitny | por. sap. Stanisław Hencel  ps. Pik | por. piech. Wiesław Szpakowicz  ps. Pak | Samolot Halifax nr W 773 rozbił się o wysoką skałę Iljansbuknuten, znajdującą się na wybrzeżu Norwegii pomiędzy Hellerem a Resfland. Nieznana jest przyczyna katastrofy. Albo była to pomyłka w nawigacji, albo samolot został ostrzelany przez obronę przeciwlotniczą, następnie usiłował lądować awaryjnie. Polegli Cichociemni wraz z załogą Halifaxa, pod dowództwem kpt. naw. Mariusza Wodzickiego. Wszyscy spoczywają na cmentarzu w Egersund.

W nocy 16/17 lutego 1943 r., podczas operacji lotniczej Saw poległ ppor. art. Bolesław Odrowąż-Szukiewicz  ps. Bystrzec | Podczas skoku nie otworzył się spadochron.

W nocy 14/15 września 1943 r., podczas operacji lotniczej Neon 9 polegli: ppor. łączn. Kazimierz Lewko  ps. Palec | ppor. łączn. Władysław Siakiewicz  ps. Mruk | ppor. łączn. Ryszard Skowroński  ps. Lechita | Samolot został zestrzelony nad Danią, w rejonie Esbjerg. Polegli Cichociemni wraz z załogą Halifaxa, pod dowództwem F/O A.J.M. Milne’a. Wszyscy spoczywają na cmentarzu w Esbjerg.

W nocy 19/20 maja 1944 r., podczas operacji lotniczej Weller 18 poległ kpt. dypl. piech. Jan Serafin  ps. Czerchawa | Podczas skoku nie otworzył się spadochron.

W nocy 16/17 października 1944 r., podczas operacji lotniczej Poldek 1 poległ ppłk. piech.  Leopold Krizar  ps. Czeremosz | Podczas skoku splątały się taśmy spadochronu poza samolotem. Odcięty przez dyspozytora na pokładzie, spadł z nierozwiniętym spadochronem.

 

Cześć Ich pamięci!

 

zobacz:

 

 

Źródła:
  • informacje własne
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6

 

Ryszard Skowroński – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Ryszard Skowroński - Cichociemnyps.: „Lechita”, „Antena”

Ryszard Kazimierz Skowroński  vel Ryszard Tarecki

Zwykły Znak Spadochronowy nr 1880

 

Skowronski-Ryszard-elitadywersji-org-186x250 Ryszard Skowroński - Cichociemny

ppor. cc Ryszard Skowroński
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej

© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Ryszard Skowroński - Cichociemnyur. 17 grudnia 1922 w Wilnie (obecnie Litwa), poległ 14 września 1943 nad Esbjerg (Dania) – podporucznik łączności, żołnierz Armii Polskiej gen. Andersa, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, więzień sowieckich łagrów: Wodopad, Archangielska obłast (1940-1941), łącznościowiec, Cichociemny
Znajomość języków:  niemiecki, rosyjski; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: dywersyjny, spadochronowy, odprawowy (STS 43, Audley End); specjalnościowy: łączności (Ośrodek Wyszkolenia Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza, Anstruther); uzupełniający: Szkoła Podchorążych Piechoty, prowadzenia pojazdów (motocykl), i in. W dniu wybuchu wojny miał 16 lat 8 miesięcy; w dacie lotu do Polski 20 lat 8 miesięcy

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Ryszard Skowroński - CichociemnySpis treści:


 

 

 

Do 1937 uczył się w gimnazjum. W chwili wybuchu wojny nie miał jeszcze skończonych 17 lat.

 

 

 

II wojna światowa
represje-sowieckie-wobec-Polakow-300x213 Ryszard Skowroński - Cichociemny

Represje sowieckie wobec Polaków
źródło: pamiec.pl

uklad-sikorski-majski-250x188 Ryszard Skowroński - Cichociemny10 lutego 1940 aresztowany wraz z rodziną przez Sowietów oraz zesłany w głąb ZSRR. Od 27 lutego 1940 wraz z rodziną w miejscowości Wodopad, powiat plesiecki, oblast Archangielska (Kazachstan).

Zwolniony 8 września 1941, po układzie Sikorski – Majski. 6 kwietnia 1942 wstąpił do Armii Polskiej gen. Andersa, przydzielony do 2 kompanii 8 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej 8 Dywizji Piechoty.

Od 24 maja do września 1942 elew Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty 8 Dywizji Piechoty w El Khassa (Palestyna). Przerzucony przez Irak, Iran, Palestynę, Afrykę Południową dotarł  24 września 1942 do Wielkiej Brytanii, przydzielony do Obozu Rozdzielczego.

Grzegorz Skrukwa – Armia Andersa – nadzieja dla Polaków w ZSRR
w: Zesłaniec, 2008, nr. 34, s. 29 – 40

 

Andrzej Wojtaszak – Armia Polska w ZSRR
w: Zesłaniec, 2007, nr 32, s. 89 – 106

 

 

Cichociemny

button-zrzuty_200-150x150 Ryszard Skowroński - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Ryszard Skowroński - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Od 15 października 1942 przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji oraz radiotelegrafii. Awansowany na stopień starszego strzelca 21 lutego 1943, mianowany podchorążym 17 kwietnia 1943. Zaprzysiężony na rotę AK 10 lipca 1943 w Audley End  przez komendanta STS 43, oficera Oddziału VI (Specjalnego), płk Józefa Hartmana ps. Sławek. Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 14 września 1943.

Tempsford-300x222 Ryszard Skowroński - Cichociemny

Lotnisko RAF, Tempsford

Miał skoczyć ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 14/15 września 1943 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Neon 9” (dowódca operacji: F/L Milne A.J.M., ekipa skoczków nr: XXX), z samolotu „Halifax” JD-269 „Q” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/L Milne A.J.M. / bombardier –  P/O Wilson T.R.  / nawigator – F/O Maclean I. / radiotelegrafista – P/O Rollins P.E. / mechanik pokładowy – F/S Suttleworth F. / strzelec – P/O Scarles J.R., Smythe E.J.). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Halifax-mk3-300x225 Ryszard Skowroński - Cichociemny

Handley Page Halifax

Start o godz. 18.04 z lotniska RAF Tempsford, zrzut miał nastąpić na placówkę odbiorczą „Pierzyna” 206 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), 10 km od Mińska Mazowieckiego. Samolot którym leciał został zestrzelony ok. godz. 20.40, podczas lotu nad wybrzeżem Danii, w okolicach miejscowości Esbjerg; płonący samolot spadł na tory kolejowe 6 km na północ od Esbjerg (Dania).  Skoczkowie mieli przerzucić 432 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK, planowano także zrzucić sześć zasobników oraz jedną paczkę.

Razem z nim poległa załoga samolotu oraz Cichociemni: Kazimierz Lewko ps. Palec, Władysław Siakiewicz ps. Mruk. Wszyscy pochowani na cmentarzu Fovrfeld Gravlund w Esbjerg (Dania), symboliczne groby Cichociemnych znajdują się na BCW na Cytadeli w Poznaniu.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Ryszard Skowroński - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Ryszard Skowroński - CichociemnyDn. 14.IX. uruchomiony został Plan Startu – wariant 12 samolotów: Lot Nr. 53/83, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza Żyto I, zapasowa Żyto II, nawigator por. Gębik (V), godz. startu 18.23, paczki zestaw OW-X2, Lot Nr. 54/84, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza Groch I, zapasowa Groch II, nawigator kpt. Zbucki (Z), godz. startu 18.21, paczki zestaw OW-Pl, Lot Nr. 65/85, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza Proso II, zapasowa Proso II, nawigator S/L Pitt (S), godz. startu 18.32, paczki zestaw OW-Pl, Lot Nr. 66/86, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza KOC I, zapasowa Koc II, nawigator por. Wasilewski (T), godz. startu 18.09, pieniądze 348.000 dol, paczki zestaw DR 50/16, MD-EU, Lot Nr. 67/87, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza CZAJNIK, zapasowa Patelnia, nawigator por. Malinowski (W),

ABW-455E_00004-266x350 Ryszard Skowroński - Cichociemny

Radiostacja AP-4 źródło: ABW

godz. startu 18.06, pieniądze 417.000 dol. 100.000 Rm., paczki zestaw OW-EU, Lot Nr. 68/88, zawartość 0-6-1, placówka zasadnicza KUFER, zapasowa Teczka, nawigator F/L Hart (k), godz. startu 17.59, paczki zestaw OW-Pl, Lot Nr. 69/89, zawartość 0-6-1, placówka zasadnicza KUFER, zapasowa Teczka, nawigator F/S James (E), godz. startu 17.53, paczki zestaw OW-Pl, Lot Nr. 70/90, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza SPODEK, zapasowa Waza, nawigator por. Freyer (L), godz. startu 17.55, pieniądze 252.000 dol. 100.000 Rm., paczki zestaw DR 51/16 OWB-SA-PLT 16, Lot Nr. 71/91, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza PIERZYNA, zapasowa Kołdra, nawigator F/L Milno (Q), godz. startu 18.04, pieniądze 423.000 dol., paczki zestaw OWB-SA-SF, Lot Nr. 72/92, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza PIERZYNA, zapasowa Kołdra, nawigator F/L Parris (M), godz. startu 17.59, paczki zestaw OW-Pl, Lot Nr. 73/93, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza WANNA, zapasowa Dywan, nawigator por. Krywda (A), godz. startu 17.57, pieniądze 333.000 dol. 1425 dol. zł. 2800 Rm. zł o 240 rb. zł. , paczki zestaw OW-SF, Lot Nr. 74/94, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza WANNA, zapasowa Dywan, nawigator P/O Armstrong (D) – nie wystartował (paczki zestaw Flat 14-OW-Pl),

miejsca-zeslan-Polakow-300x172 Ryszard Skowroński - Cichociemny

GUŁ-ag – mapa zesłań, pracy i straceń Polaków

Pogoda startu bardzo ładna. Wiatr pomyślny. Jednak duży niepokój. Szef Wydz. „S” stwierdził w samolotach „T, W, L, Q i A”, że zestawy zaczepiono wg. planu załad. Sygnał – melodia nadany prawidłowo [przez BBC]. Żadnych depesz o spaleniu plac. odb. wzgl. odwołaniu czy zmianach.

skan1297-285x400 Ryszard Skowroński - Cichociemny

skan własny, źródło: JW GROM

Dn. 15.IX. Wynik lotu – bardzo niepomyślny – bardzo duże straty. – wykonane loty (Nr. – plac. odb.): 64/94 – GROCH I, 65/85 – PROSO II, 66/86 – KOC I, 67/87 – CZAJNIK, 70/80 – SPODEK i 75/95 – DYWAN. Razem sześć: 5 – polskie załogi i jedna – angielska załoga. – zaginione loty (missing): 63/83 – ŻYTO, 68/88 – KUFER, 69/89 – KUFER, 71/91 – PIERZYNA. Razem – cztery; jedna polska (doskonały nawigator por. Gębik) i trzy angielskie (najlepsze w Dyonie 138). – wrócił: – nie znalazł plac. odb. – 72/92 – PIERZYNA – załoga angielska. – nie wystartował: 74/94 – WANNA – załoga angielska. Nic nie wiadomo, czy z pośród zaginionych i ile samolotów wykonało zadanie – gdzie zostało zestrzelonych – w drodze do Polski czy z powrotem.” (s. 195)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

skan własny, źródło: JW GROM

 

Zbigniew S. Siemaszko – Ośrodek Cichociemnych Łącznościowców
Anstruther – Auchtertool – Polmont
digitalizacja własna, skan w archiwum portalu
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

Zbigniew S. Siemaszko – Cichociemni Łącznościowcy
digitalizacja własna, skan w archiwum portalu
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

 

Awanse

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Konstantego oraz Anny z domu Ścibło. Rodziny nie założył.

 

 

Upamiętnienie

PL_Warsaw_st_Hyacinth_church_cichociemni_commemorative_plaque-229x300 Ryszard Skowroński - Cichociemny

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych Cichociemnych

CC-tablica-JW-GROM-204x300 Ryszard Skowroński - Cichociemny

tablica upamiętniająca poległych Cichociemnych w Sali Tradycji JW GROM

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

 

 

 

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Ryszard Skowroński - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Ryszard Skowroński - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Ryszard Skowroński - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Ryszard Skowroński - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Ryszard Skowroński - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Ryszard Skowroński - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Ryszard Skowroński - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Ryszard Skowroński - Cichociemny

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0255
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, s. 165, Rzeszów 1996, wyd. Abres,  ISBN 83-902499-5-2
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, s. 407, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378.
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny, s. 167

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

1