Cichociemni – Żołnierze Wyklęci

Cichociemni – Żołnierze Wyklęci

Silent Unseen (pol. Cichociemni) were soldiers of the Home Army in special service

Pod koniec oraz po formalnym zakończeniu II wojny światowej co najmniej 18 Cichociemni (eng. Silent Unseen) pozostało w konspiracji w AK lub poza strukturami wojskowymi, m.in. zajmowali się przerzucaniem ludzi na Zachód albo ze wschodu do Polski centralnej i zachodniej. M.in. Cichociemni: kpt. Mieczysław Szczepański oraz ppor. Czesław Rossiński uczestniczyli w planowaniu (zaniechanego) zamachu na przewodniczącego KRN Bolesława Bieruta oraz przewodniczącego PKWN Edwarda Osóbkę-Morawskiego. Obaj Cichociemni zostali zamordowani 12 kwietnia 1945 r. po północy, na schodach podziemi Zamku w Lublinie.

56 Cichociemni (eng. Silent Unseen) jako żołnierze wyklęci walczyło w antykomunistycznych strukturach wojskowych, w działaniach zwanych powstaniem antykomunistycznym.

M.in. Cichociemny ppłk Jan Kamieński pod ps. Klimaszewski był inspektorem Inspektoratu Południowego Narodowych Sił Zbrojnych, do 6 sierpnia 1945 pod ps. Litwin komendantem Okręgu Kraków Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Cichociemny płk Marian Gołębiewski od czerwca 1945 był szefem sztabu oraz zastępcą komendanta Okręgu Lublin Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj; działał w opozycji antykomunistycznej aż do 1989. Cichociemny mjr Bogusław Wolniak był szefem łączności technicznej Komendy Głownej Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj w Warszawie.

43 Cichociemnych zaangażowało się w działalność Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj: rtm. Stefan Bałuk, płk Adam Boryczka, ppor. Przemysław Bystrzycki, por. Bronisław Czepczak-Górecki, por. Kazimierz Czerwiński, mjr. Hieronim Dekutowski, ppłk. Feliks Dzikielewski, Cpt. Adolf Gałacki, Cpt. Tadeusz Gaworski, płk Marian Gołębiewski, ppłk Antoni Iglewski, mjr Bolesław Jackiewicz, Cpt. Henryk Januszkiewicz, ppłk Jan Kamieński, mjr Eugeniusz Kaszyński, por. Tadeusz Kobyliński, por. Edward Kowalik, Cpt. Wojciech Lipiński, mjr Benon Łastowski, mjr Adam Mackus, por. Jan Matysko, ppor. Stanisław Mazur, Cpt. Jerzy Niemczycki, Cpt. Michał Nowakowski, plut. Jan Parczewski, por. Feliks Perekładowski, por. Marian Pokładecki, Cpt. Stefan Przybylik, mjr Kazimierz Raszplewicz, ppor. Edwin Scheller-Czarny, mjr Fryderyk Serafiński, ppłk Stanisław Sędziak, por. Zenon Sikorski, mjr Zdzisław Sroczyński, Cpt. Tadeusz Starzyński, mjr Piotr Szewczyk, mjr Adam Trybus, mjr Witold Uklański, Cpt. Bernard Wiechuła, Cpt. Otton Wiszniewski, mjr Bogusław Wolniak, por. Lech Zabierek, Cpt. Elżbieta Zawacka, ppor. Tadeusz Żelechowski.

Cichociemny mjr Hieronim Dekutowski ps. Zapora był dowódcą oddziału dywersyjnego DSZ, następnie WiN, przeprowadził wiele akcji bojowych w województwie lubelskim, rzeszowskim, kieleckim. Cichociemny płk Marian Gołębiewski był dowódcą oddziałow w sile ok. 4,5 tys. żołnierzy, szefem sztabu i zastępcą komendanta Okręgu Lublin DSZ, wydawał niepodległościową prasę („Wieści”, „Nowy Zew”), przeprowadzał wiele akcji bojowych, m.in. 21 lutego 1945 akcję na Komunalna Kasę Oszczędności. Cichociemny por. Zenon Sikorski był inspektorem Okręgu Górny Śląsk Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Cichociemny mjr Adam Trybus zwerbował do współpracy kilkunastu funkcjonariuszy PRL-owskiej bezpieki, 11 czerwca 1945 r. zorganizował akcję na areszt PUBP w Pabianicach, uwalniając bez żadnych strat 10 więzionych żołnierzy antykomunistycznej konspiracji.

25 Cichociemnych działało także w strukturach Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość„: rtm. Stefan Bałuk, płk Adam Boryczka, ppor. Bernard Bzdawka, mjr Antoni Chmielowski, por. Bronisław Czepczak-Górecki, mjr Hieronim Dekutowski, ppłk Feliks Dzikielewski, Cpt. Adolf Gałacki, płk Marian Gołębiewski, ppłk Antoni Iglewski,  mjr Bolesław Jackiewicz, Cpt. Henryk Januszkiewicz, por. Edward Kiwer, por. Tadeusz Kobyliński, Cpt. Stanisław Kolasiński, Cpt. Mieczysław Kwarciński, mjr Benon Łastowski, por. Jan Matysko, ppor. Stanisław Mazur, płk. Bruno Nadolczak ps. Piast – był autorem raportu WiN o sowieckim ludobójstwie i zsyłkach Polaków, kpt. Michał Nowakowski, mjr Fryderyk Serafiński, ppłk Stanisław Sędziak, mjr Witold Uklański, por. Lech Zabierek.

Ponadto Cichociemni działali:

• w kadrowej organizacji „NIE” – mjr Antoni Chmielowski, ppłk Antoni Iglewski, Cpt. Jan Kamieński, por. Jerzy Kowalski, Cpt. Stefan Przybylik, Cpt. Michał Wilczewski – popełnił samobójstwo 14 lutego 1945 przy próbie aresztowania przez NKWD, por. Roman Wiszniowski,
  
• were Ruchu Oporu Armii Krajowej – mjr Wincenty Ściegienny, mjr Adam Trybus 
• were Obywatelskiej Armii Krajowej – ppłk Stanisław Sędziak
  

slide - History Silent Unseen on slides

Cichociemny płk Adam Boryczka działał w WiN od 1945 aż do 1952, kilkakrotnie przyjeżdżał do PRL jako kurier, następnie szef łączności Delegatury Zagranicznej WiN. Był rozpracowywany przez służby specjalne PRL, w ramach gry operacyjnej „Cezary”. Cichociemny mjr Benon Łastowski, działał w WiN od 1945 aż do 1952, prawdopodobnie od lat pięćdziesiątych związał się z amerykańskimi (CIA) lub brytyjskimi (SIS) służbami specjalnymi. Cichociemny mjr Zdzisław Sroczyński w 1946 został zrzucony do Polski w nieustalonych okolicznościach, prawdopodobnie w operacji amerykańskiego wywiadu, po wykonaniu zadania powrócił do Londynu. Wspieraną z Zachodu antykomunistyczną działalność WiN przerwano po ujawnieniu gry operacyjnej MBP i NKWD pod kryptonimem „Cezary”.

Cichociemny płk Marian Giołębiewski działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj, potem w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”, następnie aż do 1989 w opozycji demokratycznej PRL (m.in. współzałożyciel Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela)…

CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE WYKLĘCI

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę.
Można wybrać dowolną ilość wierszy, bez wpływu na wynik wyszukiwania.
Klikając w imię i nazwisko można przejść do biogramu na naszym portalu

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Jozef Zajac

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

Stopień	Foto	Nazwisko imię	Pseudonim	Organizacja
gen. bryg.		Bałuk Stefan	Starba	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
płk.		Boryczka Adam	Brona	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1946-1954)
ppor.		Bystrzycki Przemysław	Grzbiet	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
ppor. łączn.		Bzdawka Bernard	Siekiera	Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
mjr		Chmielowski Antoni	Wołk	Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945), organizacja NIE (1945)
por. łączn.		Czepczak Górecki Bronisław	Zwijak	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
por. br. panc.		Czerwiński Kazimierz	Bryzga	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
płk.		Dekutowski Hieronim	Zapora	dowódca oddziału, Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945-1947)
ppłk. łącz.		Dzikielewski Feliks	Oliw	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
Capt.		Gałacki Adolf	Maszop	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
Capt.		Gaworski Tadeusz	Lawa	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
płk. piech.		Gołębiewski Marian	Ster	dowódca oddziałów (ok. 4,5 tys. zołnierzy), szef sztabu, zastepca komendanta Okręgu Lublin DSZ, Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945-1946)
ppłk.		Iglewski Antoni	Ponar	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945), organizacja NIE (1945)
rtm. kaw.		Ignaszak Stefan	Drozd	Pozostał w konspiracji
mjr pil.		Iszkowski Jerzy	Orczyk	Pozostał w konspiracji
mjr		Jackiewicz Bolesław	Łabędź	Szef Oddziału III Sztabu Obszaru Zachodniego Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (1945), szef Wydziału Organizacyjnego Komendy Obszaru Zachodniego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (I Zarząd, 1945)
Capt.		Januszkiewicz Henryk	Spokojny	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
ppłk.		Kamieński Jan	Cozas	komendant Obszaru Zachodniego organizacji NIE (1945), komendant Okręgu Kraków Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Inspektor Inspektoratu Południowego Narodowych Sił Zbrojnych (1945)
mjr piech.		Kaszyński Eugeniusz	Nurt	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (krótko, 1945)
por. piech.		Kiwer Edward	Biegaj	Pozostał w konspiracji, Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
por.		Kobyliński Tadeusz	Hiena	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
mjr		Kolasiński Stanisław	Śmiga, Ulewa	Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
por. łączn. lot.		Kowalik Edward	Ciupuś	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj w Republice Federalnej Niemiec (1951-1953)
por. sap.		Kowalski Jerzy	Baba	Pozostał w konspiracji, organizacja NIE (1945)
ppłk.		Krajewski Henryk	Trzaska	Pozostał w konspiracji
mjr		Krzymowski Stanisław	Kostka	Pozostał w konspiracji
kpt. piech.		Kwarciński Mieczysław	Ziut	Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
kpt. piech.		Lipiński Wojciech	Lawina	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (krótko, 1945)
mjr		Łastowski Benon	Łobuz	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945-1952)
mjr br. panc.		Mackus Adam	Prosty	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por. łączn.		Matysko Jan	Oskard	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
ppor. łączn.		Mazur Stanisław	Limba	organizacja "NIE" (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
płk. piech.		Nadolczak Bruno	Piast	Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945), autor raportu o sowieckim ludobójstwie i zsyłkach Polaków
płk. piech.		Nakoniecznikoff Klukowski Przemysław	Kruk 2	Pozostał w konspiracji
kpt. piech.		Niemczycki Jerzy	Janczar	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
ppor. łączn.		Nowak Piotr	Oko	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
kpt. piech.		Nowakowski Michał	Harpun	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
ppor. łączn.		Ostrowiński Henryk	Smyk	Pozostał w konspiracji
plut.		Parczewski Jan	Kraska	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por. piech.		Perekładowski Feliks	Przyjaciel 2	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por		Pluta Wilhelm	Pion	Pozostał w konspiracji
por. lot.		Pokładecki Marian	Zoll	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
kpt. łączn.		Przybylik Stefan	Gruch	organizacja "NIE" (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
mjr piech.		Raszplewicz Kazimierz	Tatar 2	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), organizacja "NIE" Okręg Śląski (1945)
ppor.		Rossiński Czesław	Kozioł	Pozostał w konspiracji
ppor.		Scheller Czarny Edwin	Fordon	dowódca oddziału dyspozycyjnego Delegaturu Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
mjr		Serafiński Fryderyk	Drabina	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
ppłk.		Sędziak Stanisław	Warta	Obywatelska Armia Krajowa (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
por. piech.		Sikorski Zenon	Pożar	Inspektor Okręgu Górny Śląsk Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
mjr piech. sap.		Sroczyński Zdzisław	Kompresor	organizacja "NIE" (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), w 1946 ponownie zrzucony do Polski, prawdopodobnie w operacji CIA
kpt. piech.		Starzyński Tadeusz	Ślepowron	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
kpt. art.		Szczepański Mieczysław	Dębina	Pozostał w konspiracji
mjr piech.		Szewczyk Piotr	Czer	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
ppłk. dypl.		Ściegienny Wincenty	Las	Ruch Oporu Armii Krajowej (1944-1945)
sierż. łączn.		Śliwa Kazimierz	Strażak	Pozostał w konspiracji
mjr piech.		Trybus Adam	Gaj	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Ruch Oporu Armii Krajowej, 11 czerwca 1945 przeprowadził akcję na areszt PUBP w Pabianicach (uwolniono 10 osób)
mjr kaw.		Uklański Witold	Herold	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
kpt. sap.		Walter Jan	Cyrkiel	Pozostał w konspiracji
kpt. piech.		Waruszyński Zbigniew	Dewajtis 2	Pozostał w konspiracji
por. piech.		Wiącek Wiktor	Kanarek	Pozostał w konspiracji
kpt. sap.		Wiechuła Bernard	Maruda	Pozostał w konspiracji, Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
Capt.		Wilczewski Michał	Uszka	Pozostał w konspiracji, organizacja "NIE" (1944-1945), popełnił samobójstwo przy próbie aresztowania przez NkWD
kpt. piech.		Wiszniewski Otton	Topola	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por.		Wiszniowski Roman	Harcerz	Pozostał w konspiracji, radiotelegrafista organizacji "NIE" (1945)
mjr		Wolniak Bogusław	Mięta	Szef łączności technicznej Komendy Głównej Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por. piech.		Zabierek Lech	Wulkan	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
gen. bryg.		Zawacka Elżbieta	Zo	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945-1946)
ppor.		Żelechowski Tadeusz	Ring	Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)

Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł. Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.

Sources:

• Own sources
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6