• cichociemni@elitadywersji.org

Tag Archives: Ślepietnica

Zygmunt Ulm – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Zygmunt Ulm - Cichociemnyps.:  „Szybki”, „Zwinny”

Zygmunt Antoni Ulm  

vel Zygmunt Szybki, vel Zygmunt Cisowski

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0199, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1454

 

Ulm-Zygmunt-elitadywersji-org-175x250 Zygmunt Ulm - Cichociemny

płk. cc Zygmunt Ulm
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej

© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Zygmunt Ulm - Cichociemnyur. 27 grudnia 1918 we Lwowie (obecnie Ukraina), zm. 12 grudnia 2011 w Wielkiej Brytanii – podpułkownik, żołnierz Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, adiutant dowódcy Zgrupowania „Róg”, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich: Fallingbostel, Gross-Born, Standbostel, Lubeka, Bergen-Belsen (1944-1945), Cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, angielski; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: dywersyjno-strzelecki (STS 25, Inverlochy), spadochronowy,; uzupełniający: podstaw wywiadu (STS 34, Bealieu), i in. W dniu wybuchu wojny miał 20 lat 8 miesięcy; w dacie skoku do Polski 25 lat 4 miesiące. Syn radcy wojewódzkiego i starosty powiatowego

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Zygmunt Ulm - CichociemnySpis treści:


 

Do 1937 uczył się w X Gimnazjum, w 1938 zdał egzamin dojrzałości w II Gimnazjum we Lwowie. Od października 1938  słuchacz Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, po jej ukończeniu w lipcu 1939 awansowany na stopień kaprala podchorążego. Przydzielony do 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich we Lwowie

 

 

II wojna światowa

Podolska_BK_1938-250x215 Zygmunt Ulm - CichociemnyW kampanii wrześniowej 1939 do 22 września jako zastępca dowódcy plutonu wydzielonego szwadronu ckm Ośrodka Zapasowego Podolskiej Brygady Kawalerii.27 września przekroczył granicę z Wegrami, internowany. W listopadzie 1939 uciekł, przez Jugosławię i Włochy dotarł do Francji.

2 grudnia 1939 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim. Przydzielony do szwadronu ckm 10 Pułku Strzelców Konnych X Brygady Kawalerii Pancernej, następnie zastępca dowódcy plutonu zaopatrzenia.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Po upadku Francji 21 czerwca 1940 ewakuowany z Le Verdon, dotarł 23 czerwca do Liverpoolu (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Przydzielony jako zastępca dowódcy plutonu do szwadronu ckm oraz szwadronu rozpoznawczego 10 Pułku Strzelców Konnych X Brygady Kawalerii Pancernej. Od 15 lutego do 5 marca 1941 w V Brygadzie Kadrowej Strzelców, następnie ponownie w 10 Pułku Strzelców Konnych.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
Consolidated-B-24-Liberator-300x227 Zygmunt Ulm - Cichociemny

Consolidated B-24 Liberator

button-zrzuty_200-150x150 Zygmunt Ulm - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Zygmunt Ulm - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji i broni pancernej, uczestnik kursów specjalnych od 23 maja 1943. Zaprzysiężony na Rotę ZWZ/AK 15 grudnia 1943 w Chicheley przez szefa Oddziału VI (Specjalnego), ppłk dypl. Michała Protasewicza ps. Rawa. Przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 1 marca 1944, przerzucony na stację wyczekiwania Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy).

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 10/11 maja 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 27” (dowódca operacji: F/O Władysław Krywda, ekipa skoczków: LI), z samolotu Liberator EV-978 „R” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/S Józef Bielicki / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Stanisław Karabanik / mechanik pokładowy – Sgt. Jerzy Neciuk / strzelec – W/O Zygmunt Skopiński / despatcher – W/O Romuald Małachowski). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start (prawdopodobnie) z lotniska Grottaglie nieopodal Brindisi (Włochy), zrzut miał nastąpić na placówkę odbiorczą „Nil-2” 123 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), 19 km na południowy wschód od Piotrkowa Trybunalskiego, w okolicach wsi Żerechowa Kolonia. Dzień wcześniej, tj. 9 maja w miejscu planowanego zrzutu walkę z Niemcami stoczył oddział partyzancki Stanisława Karlińskiego ps. „Burza”.  W związku z tym zrzutu dokonano kilka kilometrów dalej, w okolicy wsi Ślepietnica. W operacji uczestniczyły dwa samoloty, z jednego zrzucono skoczków, 12 zasobników oraz 6 paczek, z drugiego 9 zasobników oraz 6 paczek. Razem z nim skoczyli: ppor. Kazimierz Bernaczyk-Słoński ps. Rango, ppor. Jan Bienias ps. Osterba, kpt. Bohdan Kwiatkowski ps. Lewar,  ppor. Zdzisław Straszyński ps. Meteor oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj ppor.  Stanisław Niedbał-Mostowin ps. Bask.

Z „Liberatora” zrzucono skoczków oraz zasobniki od godz. 00.50 w ciągu 9 minut, w trzech nalotach na placówkę odbiorczą. Dwadzieścia cztery minuty wcześniej, w godz. 00.20 – 00.24, Halifax JP-252 „D”, także z polską załogą, w dwóch nalotach na placówkę odbiorczą zrzucił dziewięć zasobników oraz dwanaście paczek. Oba samoloty szczęśliwie powróciły do bazy: Liberator lądował szczęśliwie w bazie po locie trwającym dziesięć godzin, „Halifax” wylądował w bazie o godz. 5.25 po 9 godzinach 30 minutach lotu.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Zygmunt Ulm - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Zygmunt Ulm - CichociemnyDnia 14.V.44 SOPIA [mjr dypl. Jan Jaźwiński] nadał depeszę L.744: (…) W czasie wizyty Gubbinsa [gem. Colins Gubbins, szef SOE] przedstawiłem wraz z Królem [mjr naw. Stanislaw Król, dowódca 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia] nast. najpilniejsze postulaty. 1. danie etatu dla [polskiego] dyonu spec. 301, 2. Wyposażenie dyonu 301 w Liberatory, 3/ wstrzymanie przezbrojenia dynonu bryt. 148 [148 Dywizjon Specjalnego przeznaczenia RAF] 4/ zapewnienie uzbrojenia niem, wyłącznie dla Kraju. Poza tym umotywowałem celowość i możność akcji 2301 [zrzutów] bez przerwy letniej. Gubbins doradził działać ad. pkt. 1-3 przez MAAF [Mediterranean Allied Air Forces, dowództwo Śródziemnomorskich Alianckich Sił Powietrznych] i obiecał poprzeć w rozmowie z marsz. Slessor [brytyjski minister lotnictwa]. (…)

Dnia 18.V.44 SOPIA nadał depeszę L.767: (…) Przedstawiam wnioski: 1/ SAMOLOTY – (…) Podkreślam konieczność bezwzględnego doboru tylko dobrych załóg. Inaczej, jak to miało miejsce, zbyt duży procent lotów niewykonanych, wzgl. źle wykonanych i stąd w dużej mierze trudności w organizacji przyjęcia lotów w Kraju. 2/ Organizacja trasy północnej. Umożliwi to zaopatrzenie obszarów płnc. – zach. i płnc. – wsch. Kraju już od wczesnej jesieni 3/ Przygotowanie do przejścia na zrzuty masowe. Równocześnie ze staraniami o decyzję Combinet Chiefs od Staff w USA [Komitet Połączonych Szefów Sztabów] o użycie do tego celu dyonów Liberatorów z terenu Włoch i Anglii, potrzebne przygotowanie: a/ rezerwy mat. woj. – ponad plan przerzutu normalnego plus containery i spadochrony, b/ części samolotowych, potrzebnych dla przystosowania bombowców do tego celu.Jest to b. proste i łatwe, jednak musi być gotowe, aby Liberator w ciągu godziny przystosować z bombowca na spec. [samolot specjalny do zrzutu zasobników z zaopatrzeniem] lub odwrotnie. Przy użyciu Lila [Liberatorów] ameryk. – zrzuty masowe dzienne. Zrzuty nocne z Włoch tylko dyonami spec. a z Anglii również i dyonami Lancaster. Ze strony AK – organizacja bastionów [placówek odbiorczych zdolnych do przyjęcia jednej nocy zrzutu z kilku samolotów] na dowolną dla nich możliwą ilość samolotów. (…).” (s. 292/286/314 – 293/287/315)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

AK-opaska-300x201 Zygmunt Ulm - CichociemnyDo 13 czerwca jako instruktor dywersji w oddziale partyzanckim Stanisława Karlińskiego ps. „Burza”.  Od 15 czerwca 1944 w Warszawie, aklimatyzacja do realiów okupacyjnych u „ciotki” Jadwigi Jaraczewskiej.

Kazimierz Stępień – Cichociemni na Ziemi Piotrkowskiej
w: Biuletyn informacyjny AK nr 10 (198) październik 2006, s. 39 – 43

 

 

Powstanie Warszawskie

button-cc-pw__ Zygmunt Ulm - Cichociemny

W Powstaniu Warszawskim oficer ordynansowy oraz adiutant bojowy mjr. Stanisława Błaszczaka ps. Róg, dowódcy Zgrupowania „Róg”, walczącego w rejonie od Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych wzdłuż wybrzeża do pl. Zamkowego i ul. Miodowej. 24 sierpnia odznaczony Krzyżem Walecznych. Od 2 września zastępca dowódcy kompanii (Śródmieście), od 20 września adiutant mjr. Stanisława Błaszczaka, ps. Róg, dowódcy 36 Pułku Piechoty AK Legii Akademickiej. 5 października awansowany na stopień porucznika. Walczył na Starym Mieście, na Powiślu oraz w Śródmieściu.

Po kapitulacji Powstania, od 5 października w niewoli niemieckiej, osadzony  w Stalagu XI-B w Fallingbostel, Stalagu XI-B Bergen-Belsen, Oflagu II D Gross-Born, Starnlager X-B  Standbostel, Oflag X-C Lubeka. Uwolniony 2 maja 1945 przez żołnierzy brytyjskiej 11 Dywizji Pancernej.

 

 

Po wojnie

Oddzial-VI-Londyn_500px-300x253 Zygmunt Ulm - Cichociemny11 maja 1945 zameldował się w Odddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza. Od 11 czerwca 1945  do 15 stycznia 1946 na studiach prawniczych, po rezygnacji ze studiów przydzielony jako oficer wywiadu, od 18 marca 1946 jako adiutant do 24 Pułku Ułanów 1 Dywizji Pancernej.

Od 11 maja 1947 w kontrwywiadzie, od 25 czerwca 1947 w Emden (Niemcy). Od 19 lipca w Wielkiej Brytanii, od 6 stycznia do 30 września 1949 w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Pozostał na emigracji, pracował jako agent ubezpieczeniowy, następnie portier w Grovenor Court Hotel, później urzędnik oraz zastępca dyrektora w Commercial Bank. W marcu 1983 przeszedł na emeryturę. Aktywnie działał w środowisku polonijnym, m.in. w Kole Cichociemnych oraz Special Forces Club.

Polski_Korpus_Przysposobienia_i_Rozmieszczenia-1-300x249 Zygmunt Ulm - Cichociemny

Ulotka PKPiR

Gracz tenisowy, reprezentował Polskę w drużynie brytyjskiej armii okupacyjnej w Niemczech, na zawodach  tenisowych w berlinie, Paryżu, Brukseli, Kopenhadze. W sierpniu 1947 wygrał turniej tenisa PKPiR, został także mistrzem tenisa w singlu PKiR. Udzielał sie w kilku klubach tenisowych, m.in. Two Quwns Club, Dawid Lloyos Club. Trzykrotny mistrz Polski w singla na emigracji (1954-1957) oraz pięciokrotny w debla (z Arturem Ftidrichem).

 

 

 

Awanse

 

 

Ordery i odznaczenia36_Krzyz-Walecznych-1920-146x200 Zygmunt Ulm - Cichociemny

 

 

Życie rodzinne

Syn Aleksandra radcy wojewódzkiego i starosty powiatowego w Brzozowie oraz Janiny z domu Strzeleckiej. W 1949 zawarł związek małżeński z Barbarą Beatrice Samuels. Mieli dwóch synów: Michała (ur. 1950) adwokata oraz Dawida Antoniego, nauczyciela języka angielskiego.

Jego brat Jan Ulm (zm. 1989) żołnierz ZWZ – AK po wojnie był represjonowany, m.in. osadzony w więzieniu.

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Zygmunt Ulm - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Zygmunt Ulm - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Zygmunt Ulm - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Zygmunt Ulm - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Zygmunt Ulm - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Zygmunt Ulm - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Zygmunt Ulm - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Zygmunt Ulm - Cichociemny

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0299
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 3, s. 104-106, Zwierzyniec – Rzeszów 2002, Obywatelskie Stowarzyszenie Ostoja, ISBN 83-910535-4-7
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, s. 428, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, s. 223-224, Wojskowy Instytut Historyczny

 

Zobacz także:

 

 

Zdzisław Straszyński – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Zdzisław Straszyński - Cichociemnyps.: „Meteor”, „Magnes”

Zdzisław Tadeusz Straszyński

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0205

 

Straszynski-Zdzislaw-elitadywersji-org-185x250 Zdzisław Straszyński - Cichociemny

por. cc Zdzisław Straszyński
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej

© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Zdzisław Straszyński - Cichociemnyur. 11 kwietnia 1922 w Łucku (obecnie Ukraina), zm. 17 czerwca 2014 w Melbourne (Australia) – pułkownik, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Okręgu Kraków AK, dowódca oddziału partyzanckiego, Cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, angielski; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End); specjalnościowe: pancerny (School of Tank Technology Egham),  pancerny (Centrum Wyszkolenia Pancernego i Technicznego); uzupełniający: podstaw wywiadu (STS 34, Bealieu),   i in. W dniu wybuchu wojny miał 17 lat 4 miesiące; w dacie skoku do Polski 22 lata 1 miesiąc. Syn urzędnika samorządowego i posła na Sejm

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Zdzisław Straszyński - CichociemnySpis treści:


 

Uczył się w szkole powszechnej w Turku (woj. konińskie), potem w Warszawie, następnie do 1938 w Gimnazjum Państwowym im. T. Rejtana, później w liceum w Horodence (woj. stanisławowskie).

 

 

II wojna światowa
08_camp-Coetquidian-Francja-1939-241x300 Zdzisław Straszyński - Cichociemny

Camp Coetquidian

camp-Coetquidian-300x198 Zdzisław Straszyński - CichociemnyW nocy z 31 października na 1 listopada 1939 przekroczył granicę z Rumunią, na krótko zatrzymany. Przez Jugosławię i Włochy 4 stycznia 1940 dotarł do Francji.

W Coëtquidan wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony do 24 Pułku Ułanów 10 Brygady Kawalerii Pancernej. Walczył w kampanii francuskiej.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Po upadku Francji ewakuowany, 25 czerwca 1940 dotarł do Liverpoolu (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, przydzielony do szwadronu karabinów maszynowych, ponownie do 23 maja 1943 w 24 Pułku Ułanów 10 Brygady Kawalerii Pancernej. Od lipca do 11 grudnia 1941 w Dunalastair House (Szkocja), zdał tam egzamin dojrzałosci. Od maja do grudnia 1942 w Szkole Podchorążych w Auchtermuchty, po jej ukończeniu przydzielony do sztabu 24 Pułku Ułanów.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
Consolidated-B-24-Liberator-300x227 Zdzisław Straszyński - Cichociemny

Consolidated B-24 Liberator

button-zrzuty_200-150x150 Zdzisław Straszyński - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Zdzisław Straszyński - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

37-547-1-300x228 Zdzisław Straszyński - Cichociemny

Pożegnanie oficerów 24 Pułku Ułanów udających się na kurs cichociemnych. Od lewej: adiutant pułku, por. Wacław Gebethner, ppor. Kazimierz Bernaczyk-Słoński, pchor. Tadeusz Nowobilski, pchor. Zdzisław Straszyński, ppłk Bogumił Szumski, pchor. Adam Krasiński, ppor. Andrzej Prus-Bogusławski,
źródło: NAC

Zgłosił się do służby w Kraju. Od 23 maja 1943 na kursie specjalnym. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji i broni pancernej, od 13 listopada przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, 15 grudnia 1943 zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK w Chicheley przez szefa Oddziału VI (Specjalnego), ppłk dypl. Michała Protasewicza ps. Rawa. 1 stycznia 1944 awansowany na stopień kaprala podchorążego. Przerzucony na stację wyczekiwania w Loreto (Włochy). Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 11 maja 1944.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 10/11 maja 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 27” (dowódca operacji: F/O Władysław Krywda, ekipa skoczków: LI), z samolotu Liberator EV-978 „R” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/S Józef Bielicki / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Stanisław Karabanik / mechanik pokładowy – Sgt. Jerzy Neciuk / strzelec – W/O Zygmunt Skopiński / despatcher – W/O Romuald Małachowski). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start (prawdopodobnie) z lotniska Grottaglie nieopodal Brindisi, zrzut miał nastąpić na placówkę odbiorczą „Nil-2” 123 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), 19 km na południowy wschód od Piotrkowa Trybunalskiego, w okolicach wsi Żerechowa Kolonia. Razem z nim skoczyli: ppor. Kazimierz Bernaczyk-Słoński ps. Rango, ppor. Jan Bienias ps. Osterba, kpt. Bohdan Kwiatkowski ps. Lewar, ppor. Zygmunt Ulm ps. Szybki oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj ppor. Stanisław Niedbał-Mostowin ps. Bask.

Dzień wcześniej, tj. 9 maja w miejscu planowanego zrzutu walkę z Niemcami stoczył oddział partyzancki Stanisława Karlińskiego ps. „Burza”. W związku z tym zrzutu dokonano kilka kilometrów dalej, w okolicy wsi Ślepietnica. W operacji uczestniczyły dwa samoloty, z jednego zrzucono skoczków, 12 zasobników oraz 6 paczek, z drugiego 9 zasobników oraz 6 paczek. Z „Liberatora” zrzucono skoczków oraz zasobniki od godz. 00.50 w ciągu 9 minut, w trzech nalotach na placówkę odbiorczą. Dwadzieścia cztery minuty wcześniej, w godz. 00.20 – 00.24, Halifax JP-252 „D”, także z polską załogą, w dwóch nalotach na placówkę odbiorczą zrzucił dziewięć zasobników oraz dwanaście paczek. Oba samoloty szczęśliwie powróciły do bazy: Liberator lądował szczęśliwie w bazie po locie trwającym dziesięć godzin, „Halifax” wylądował w bazie o godz. 5.25 po 9 godzinach 30 minutach lotu.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Zdzisław Straszyński - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

Dnia 14.V.44 SOPIA [mjr dypl. Jan Jaźwiński] nadał depeszę L.744: (…) W czasie wizyty Gubbinsa [gen. Colins Gubbins, szef SOE] przedstawiłem wraz z Królem [mjr naw. Stanisław Król, dowódca 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia] nast. najpilniejsze postulaty. 1. danie etatu dla [polskiego] dyonu spec. 301, 2. Wyposażenie dyonu 301 w Liberatory, 3/ wstrzymanie przezbrojenia dynonu bryt. 148 [148 Dywizjon Specjalnego przeznaczenia RAF] 4/ zapewnienie uzbrojenia niem, wyłącznie dla Kraju. Poza tym umotywowałem celowość i możność akcji 2301 [zrzutów] bez przerwy letniej. Gubbins doradził działać ad. pkt. 1-3 przez MAAF [Mediterranean Allied Air Forces, dowództwo Śródziemnomorskich Alianckich Sił Powietrznych] i obiecał poprzeć w rozmowie z marsz. Slessor [brytyjski minister lotnictwa]. (…)

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Zdzisław Straszyński - CichociemnyDnia 18.V.44 SOPIA nadał depeszę L.767: (…) Przedstawiam wnioski: 1/ SAMOLOTY – (…) Podkreślam konieczność bezwzględnego doboru tylko dobrych załóg. Inaczej, jak to miało miejsce, zbyt duży procent lotów niewykonanych, wzgl. źle wykonanych i stąd w dużej mierze trudności w organizacji przyjęcia lotów w Kraju. 2/ Organizacja trasy północnej. Umożliwi to zaopatrzenie obszarów płnc. – zach. i płnc. – wsch. Kraju już od wczesnej jesieni 3/ przygotowanie do przejścia na zrzuty masowe. Równocześnie ze staraniami o decyzję Combinet Chiefs od Staff w USA [Komitet Połączonych Szefów Sztabów] o użycie do tego celu dyonów Liberatorów z terenu Włoch i Anglii, potrzebne przygotowanie: a/ rezerwy mat. woj. – ponad plan przerzutu normalnego plus containery i spadochrony, b/ części samolotowych, potrzebnych dla przystosowania bombowców do tego celu. Jest to b. proste i łatwe, jednak musi być gotowe, aby Liberator w ciągu godziny przystosować z bombowca na spec. [samolot specjalny do zrzutu zasobników z zaopatrzeniem] lub odwrotnie. Przy użyciu Lila [Liberatorów] ameryk. – zrzuty masowe dzienne. Zrzuty nocne z Włoch tylko dyonami spec. a z Anglii również i dyonami Lancaster. Ze strony AK – organizacja bastionów [placówek odbiorczych zdolnych do przyjęcia jednej nocy zrzutu z kilku samolotów] na dowolną dla nich możliwą ilość samolotów. (…).” (s. 292/286/314 – 293/287/315)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

skan2761-300x204 Zdzisław Straszyński - Cichociemny

grupa dowodzenia oddziału partyzanckiego Obwodu AK Brzesko, listopad 1944, od prawej ppor. Zdzisław Straszyński ps. Meteor, skan: własny, źródło: JW GROM

AK-opaska-300x201 Zdzisław Straszyński - CichociemnyDo czerwca szkolił partyzantów w oddziale Stanisława Karlińskiego ps. „Burza”, następnie aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie. Od lipca 1944 przydzielony do Okręgu Kraków AK, początkowo mieszkał na kwaterze Cichociemnego Ryszarda Nuszkiewicza ps. Powolny, w Krakowie przy ul. Topolowej 12. Potem w dyspozycji Inspektoratu Rejonowego Tarnów AK, jako oficer dywersji Kedywu.

Od 27 lipca 1944 dowódca zorganizowanego przez siebie 30 osobowego oddziału partyzanckiego, przeprowadzał akcje rozbrojeniowe, m.in. w rejonie miejscowości Porąbka Uszewska, następnie w rejonie Olszyny i Jaworska. Od września oddział liczył ok 50 osób, walczył m.in. z grupą żołnierzy Luftwaffe w rejonie miejscowości Łoniów. Od października zastępca dowódcy kompanii III batalionu 16 Pułku Piechoty AK.

Od 15 października dowódca także dołączonego plutonu ppor. Stanisława Stacha ps. Turek, oddział chronił miejscową ludność przed pobieraniem przez Niemców kontyngentów. 19 grudnia oddział opanował posterunek Bahnschutzu na stacji kolejowej Klęczany, rozbrajając ok. 30 Niemców, zdobywając broń oraz odzież. Od 5 stycznia 1945, w miejscowości Uszew, po ofensywie sowieckiej, oddział rozwiązany.

Kazimierz Stępień – Cichociemni na Ziemi Piotrkowskiej
w: Biuletyn informacyjny AK nr 10 (198) październik 2006, s. 39 – 43

 

 

Po wojnie

Od 5 lutego 1945 w Warszawie. Od maja 1945 do grudnia 1947 pracował w Państwowych Zakładach i Warsztatach Samochodowych w Warszawie, na Dolnym Śląsku oraz w Gdańsku. Kilkakrotnie próbował przekroczyć granicę, dopiero 15 grudnia 1947  uciekł z Polski do Berlina Zachodniego, następnie 20 grudnia przeszedł do brytyjskiej strefy okupacyjnej, przebywał tam do 5 września 1948.

Od 6 września 1948 w Wielkiej Brytanii, ponownie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Od 9 października 1948 do 30 września 1949 w obozie Oulton Park Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Polski_Korpus_Przysposobienia_i_Rozmieszczenia-1-300x249 Zdzisław Straszyński - Cichociemny

Ulotka PKPiR

Zdemobilizowany, ukończył studia techniczne w Huddersfield, od 1952 początkowo jako mechanik w Mitchell Engineering Pty Ltd., od czerwca 1957 jako zastępca inżyniera na kontrakcie tej firmy przy budowie elektrowni w Afryce Południowej.

Od września 1964  do 1973  kierownik budowy Mitchell Engineering Pty Ltd. na kontrakcie w Queensland (Australia). Od czerwca 1973  do marca 1979  w tej firmie kierownik warsztatu produkcyjnego wysokociśnieniowych zbiorników dla przemysłu petrochemicznego w Brisbane. Od kwietnia 1974 menedżer warsztatu produkcji metalowych w Valley Steel Fabrications Pty Ltd w Traralgon (Wiktoria, Australia). Od kwietnia 1987 na emeryturze. Zmarł 17 czerwca 2014 w Melbourne (Australia)

 

 

Awanse

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Tadeusza, urzędnika samorządowego i posła na Sejm (1932-1935) oraz Zofii z domu Kowalskiej. W 1950 zawarł związek małżeński z Wandą z domu Wizimirską (1926-1992) nauczycielką. Mieli dwóch synów: Tadeusza (ur. 1951) technika budowlanego, Romana (ur. 1961) inż. elektryka oraz córkę Teresę (ur. 1960) technika weterynarii.

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Zdzisław Straszyński - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Zdzisław Straszyński - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Zdzisław Straszyński - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Zdzisław Straszyński - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Zdzisław Straszyński - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Zdzisław Straszyński - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Zdzisław Straszyński - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Zdzisław Straszyński - Cichociemny

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza (Studium Polski Podziemnej, Kol.023.0274)
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, s. 175-177, Rzeszów 1996, wyd. Abres, ISBN 83-902499-5-2
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni,Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

Bohdan Kwiatkowski – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemnyps.: „Lewar”, „Wspornik”

Bohdan Kazimierz Kwiatkowski   vel Bolesław Kosiński

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0210, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1458

 

Kwiatkowski-Bohdan-elitadywersji-org-178x250 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

mjr cc Bohdan Kwiatkowski
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej

© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemnyur. 9 października 1904 w Żyrardowie, zm. 1 kwietnia 1971 w Chicago (USA) – major broni pancernych, inżynier chemik, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, m.in. instruktor w ośrodku pancernym Komendy Obszaru Warszawa AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień gestapo, niemieckich obozów koncentracyjnych: KL Gross-Rosen, KL Mittelbau – Dora, KL Bergen – Belsen (1944-1945), żołnierz wyklęty, działacz WiN, Delegatury Zagranicznej WiN, współpracownik SIS/CIA, Cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, rosyjski, angielski, francuski; szkolenia – kursy specjalne: m.in.  zasadnicze: dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), spadochronowy, odprawowy (Ośrodek Wyszkolenia nr 10, Ostuni); uzupełniające: podstaw wywiadu (STS 34, Bealieu),  i in.  W dniu wybuchu wojny miał 34 lata 10 miesięcy; w dacie skoku do Polski 39 lat 7 miesięcy. Syn nauczyciela

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Bohdan Kwiatkowski - CichociemnySpis treści:


 

Kwiatkowski-Bohdan-250x167 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Kwiatkowski_20220518_121831-152x250 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Archiwum Politechniki Warszawskiej, syg. 9123

Od 1906 mieszkał z rodziną w Warszawie, od 1913  uczeń Państwowego Gimnazjum im. Adama Mickiewicza, od 1918 w Gimnazjum im. E. Konopczyńskiego, w 1924 zdał egzamin dojrzałości. Od 1924 studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, podczas studiów odbył praktykę w rafinerii „Aquila” w Ploesti, w latach 1930 – 1934 uczył fizyki i chemii w szkołach wieczorowych, w latach 19 32 – 1933 asystent prof. Iwanowskiego w katedrze technologii fermentacji produktów spożywczych. W 1934 r. obronił tytuł inżyniera chemika.

Od października 1931 do 30 czerwca 1932 w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 7 w Śremie. Przeszkolony w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej w Wyszkowie, od lipca 1932 przydzielony jako dowódca plutonu czołgów „TK” do 3 Pułku Pancernego w Modlinie.  Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 1 stycznia 1945.

Od 1934 doradca techniczny w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, od 1937 zastępca dyrektora oddziału spółki „Wspólnota Interesów Górniczo-Hutniczych” w Katowicach. Wraz z prof. Dominikiem pracował nad nowatorską metodą produkcji tlenku żelazawo-żelazowego z wypalonego pirytu.

 

 

II wojna światowa

Kwiatkowski_20220518_121429-177x250 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Archiwum Politechniki Warszawskiej, syg. 9123

Kwiatkowski_20220518_121902-160x250 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Archiwum Politechniki Warszawskiej, syg. 9123

Zmobilizowany w sierpniu 1939, przydzielony do Ośrodka Zapasowego Broni Pancernej nr 1, następnie jako dowódca plutonu 3 batalionu czołgów „A” walczył w rejonie Katowic oraz Chorzowa.

19 września przekroczył granicę polsko – węgierską, dotarł do Francji.  Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim. Od 21 października w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej, następnie w 2 batalionie czołgów 10 Brygady Kawalerii Pancernej.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Po upadku Francji 28 czerwca 1940 dotarł do Wielkiej Brytanii, Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, od 1 lipca oficer ds. technicznych 2 batalionu czołgów. Awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 1 grudnia 1941 Do 12 kwietnia 1943 w 2 dywizjonie pociagów pancernych w Ashford – Kent.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
Consolidated-B-24-Liberator-300x227 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Consolidated B-24 Liberator

button-zrzuty_200-150x150 Bohdan Kwiatkowski - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji i broni pancernej, do 28 października na szkoleniu z broni pancernej. Zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 3 września 1943 w Londynie przez szefa Oddziału VI (Specjalnego), ppłk dypl. Michała Protasewicza ps. Rawa. Przeniesiony jako oficer techniczny oraz instruktor szkolenia do Bazy nr 10 w Ostuni (Włochy). Awansowany na stopień kapitana 11 maja 1944, ze starszeństwem od 1 marca 1944.

Kwiatkowski-foto_20220518_121721-176x250 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Archiwum Politechniki Warszawskiej, syg. 9123

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 10/11 maja 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 27” (dowódca operacji: F/O Władysław Krywda, ekipa skoczków: LI), z samolotu Liberator EV-978 „R” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/S Józef Bielicki / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Stanisław Karabanik / mechanik pokładowy – Sgt. Jerzy Neciuk / strzelec – W/O Zygmunt Skopiński / despatcher – W/O Romuald Małachowski). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start (prawdopodobnie) z lotniska Grottaglie nieopodal Brindisi, zrzut miał nastąpić na placówkę odbiorczą „Nil-2” 123 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), 19 km od Piotrkowa Trybunalskiego, w okolicach miejscowości Żerechowa. Dzień wcześniej, tj. 9 maja w miejscu planowanego zrzutu walkę z Niemcami stoczył oddział partyzancki „Burza”. W związku z tym zrzutu dokonano kilka kilometrów dalej, w okolicy wsi Ślepietnica. W operacji uczestniczyły dwa samoloty, z jednego zrzucono skoczków, dwanaście zasobników oraz sześć paczek, z drugiego dziewięć zasobników oraz sześć paczek. Razem z nim skoczyli: ppor. Kazimierz Bernaczyk-Słoński ps. Rango, ppor. Jan Bienias ps. Osterba, ppor. Zdzisław Straszyński ps. Meteor,  ppor. Zygmunt Ulm ps. Szybki oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj ppor. Stanisław Niedbał-Mostowin ps. Bask. Z „Liberatora” zrzucono skoczków oraz zasobniki w ciągu 9 minut, od godz. 00.50, w trzech nalotach na placówkę odbiorczą.

Dwadzieścia cztery minuty wcześniej, w godz. 00.20 – 00.24, Halifax JP-252 „D”, także z polską załogą, w dwóch nalotach na placówkę odbiorczą zrzucił dziewięć zasobników oraz dwanaście paczek. Oba samoloty szczęśliwie powróciły do bazy: Liberator lądował szczęśliwie w bazie po locie trwającym dziesięć godzin, „Halifax” wylądował w bazie o godz. 5.25 po 9 godzinach 30 minutach lotu.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Bohdan Kwiatkowski - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

Dnia 14.V.44 SOPIA [mjr dypl. Jan Jaźwiński] nadał depeszę L.744: (…) W czasie wizyty Gubbinsa [gem. Colins Gubbins, szef SOE] przedstawiłem wraz z Królem [mjr naw. Stanislaw Król, dowódca 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia] nast. najpilniejsze postulaty. 1. danie etatu dla [polskiego] dyonu spec. 301, 2. Wyposażenie dyonu 301 w Liberatory, 3/ wstrzymanie przezbrojenia dynonu bryt. 148 [148 Dywizjon Specjalnego przeznaczenia RAF] 4/ zapewnienie uzbronienia niem, wyłącznie dla Kraju. Poza tym umotywowałem celowość i możność akcji 2301 [zrzutów] bez przerwy letniej. Gubbins doradził działać ad. pkt. 1-3 przez MAAF [Mediterranean Allied Air Forces, dowództwo Śródziemnomorskich Alianckich Sił Powietrznych] i obiecał poprzeć w rozmowie z marsz. Slessor [brytyjski minister lotnictwa]. (…)

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Bohdan Kwiatkowski - CichociemnyDnia 18.V.44 SOPIA nadał depeszę L.767: (…) Przedstawiam wnioski: 1/ SAMOLOTY – (…) Podkreślam konieczność bezwzględnego doboru tylko dobrych załóg. Inaczej, jak to miało miejsce, zbyt duży procent lotów niewykonanych, wzgl. źle wykonanych i stąd w dużej mierze trudności w organizacji przyjęcia lotów w Kraju. 2/ Organizacja trasy północnej. Umożliwi to zaopatrzenie obszarów płnc. – zach. i płnc. – wsch. Kraju już od wczesnej jesieni 3/ Przygotowanie do przejścia na zrzuty masowe. Równocześnie ze staraniami o decyzję Combinet Chiefs od Staff w USA [Komitet Połączonych Szefów Sztabów] o użycie do tego celu dyonów Liberatorów z terenu Włoch i Anglii, potrzebne przygotowanie: a/ rezerwy mat. woj. – ponad plan przerzutu normalnego plus containery i spadochrony, b/ części samolotowych, potrzebnych dla przystosowania bombowców do tego celu.Jest to b. proste i łatwe, jednak musi być gotowe, aby Liberator w ciągu godziny przystosować z bombowca na spec. [samolot specjalny do zrzutu zasobników z zaopatrzeniem] lub odwrotnie. Przy użyciu Lila [Liberatorów] ameryk. – zrzuty masowe dzienne. Zrzuty nocne z Włoch tylko dyonami spec. a z Anglii również i dyonami Lancaster. Ze strony AK – organizacja bastionów [placówek odbiorczych zdolnych do przyjęcia jednej nocy zrzutu z kilku samolotów] na dowolną dla nich możliwą ilość samolotów. (…).” (s. 292/286/314 – 293/287/315)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

AK-opaska-300x201 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Do 31 maja w oddziale partyzanckim „Burza”, od czerwca instruktor w ośrodku pancernym Komendy Obszaru Warszawa AK.

 

Kazimierz Stępień – Cichociemni na Ziemi Piotrkowskiej
w: Biuletyn informacyjny AK nr 10 (198) październik 2006, s. 39 – 43

 

 

Powstanie Warszawskie

button-cc-pw__ Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

W Powstaniu Warszawskim jako dowódca patrolu przeciwpancernego, następnie od 14 sierpnia oficer operacyjny Komendy Podobwodu Śródmieście Południowe, od 28 sierpnia do 5 października szef sztabu Komendy Podobwodu. Walczył w Śródmieściu Południowym, m.in. o budynki PASTy oraz YMCA

Montelupich-300x203 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

dziedziniec więzienia Montelupich, 1941

Po kapitulacji Powstania wyszedł z Warszawy, uniknął niewoli, przydzielony jako oficer do zleceń komendanta Armii Krajowej, Cichociemnego – gen. Leopolda Okulickiego ps. Niedźwiadek. Wraz ze składem KG AK w Pruszkowie, Milanówku, Podkowie Leśnej i Częstochowie.

19 grudnia aresztowany na ulicy w Częstochowie przez gestapo, przesłuchiwany, od 30 grudnia osadzony w Tomaszowie Mazowieckim, następnie od 8 stycznia 1945  w więzieniu w Krakowie przy ul. Montelupich. Od 16 stycznia w obozach koncentracyjnych:  Gross – Rosen, od 8 lutego Mittelbau – Dora k. Nordhausen, od 10 kwietnia Bergen Belsen.

 

 

Po wojnie

Polski_Korpus_Przysposobienia_i_Rozmieszczenia-1-300x249 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Ulotka PKPiR

Oddzial-VI-Londyn-300x253 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Oddział VI SNW, Londyn

16 kwietnia uwolniony z obozu przez żołnierzy angielskich. Dotarł do Londynu 7 maja 1945, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, awansowany na stopień majora ze starszeństwem od 1 stycznia 1945.  D0 11 lutego 1947 w PSZ, następnie do 6 listopada 1948 w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Pozostał na emigracji w Londynie, przewodniczący Koła Cichociemnych, współzałożyciel Stowarzyszenia Polskich Kombatantów oraz Stowarzyszenia Byłych Żołnierzy AK,  od 1948 jego pracownik.

Bohdan Kwiatkowski – Sabotaż i dywersja, Biblioteczka Żołnierza AK
odbitka z  Kwartalnika Wojskowo – Historycznego „Bellona” zeszyt I/49, s. 3-21
reprint  2022, Instytut Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu

 

 

Udział w operacji specjalnej CIA

1024px-Central_Intelligence_Agency-300x300 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemnykrzyz-WiN-250x272 Bohdan Kwiatkowski - CichociemnyWspółpracował z Delegaturą Zagraniczną WiN oraz komórką ds. łączności z krajem „Zbiornica”. Została ona powołana w związku z likwidacją Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, kierował nią Bohdan Sałaciński vel Andrzej Pomian, delegat  gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego ds. kontaktów z konspiracją w Polsce. Na terenie RFN także działał w niej Cichociemny Stanisław Kolasiński ps. Ulewa; szefem placówki łączności w Mannheim był Cichociemny Franciszek Rybka ps. Kula. Prawdopodobnie we współpracy ze „Zbiornicą” oraz CIA do Polski został zrzucony w 1946 Cichociemny Zdzisław Sroczyński oraz w drugiej dekadzie maja 1952 Cichociemny Benon Łastowski.

Delegatura m.in. zorganizowała trzy szkolenia: dwa w Niemczech, jedno w Londynie, na których przygotowywano dywersantów WiN do pracy konspiracyjnej w komunistycznej Polsce. Pierwszy kurs trwał od lutego do 31 lipca 1952, obejmował głównie obsługę radiostacji, szkolenie spadochronowe, posługiwanie się bronią oraz sprzętem bojowym, walkę wręcz, ale także podstawy dywersji, sabotażu, minerstwo, terenoznawstwo, przetrwania w terenie oraz udzielania pierwszej pomocy. Istotną częścią szkolenia były zajęcia praktyczne oraz terenowe.

Skrzyszowski-Sosnowski-250x158 Bohdan Kwiatkowski - CichociemnyDwaj przeszkoleni kursanci – Dionizy Sosnowski oraz Stefan Skrzyszowski, w nocy 4/5 listopada 1952 zostali zrzuceni w okolicach Koszalina, po starcie samolotu z polską załogą z lotniska w Wiesbaden. Obaj aresztowani 6 grudnia 1952, skazani na śmierć przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie 18 lutego 1953, wyrok wykonano 15 maja 1953. Ich szczątki odnaleziono dopiero w maju 2013 w kwaterze „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach.

Zaangażowani w działalność WiN byli nieświadomi zdrady Stefana Sieńki, byłego kierownika Biura Studiów Wydziału Informacji IV Zarządu Głównego WiN. Umożliwiło to kadrowemu pracownikowi UB Henrykowi Wendrowskiemu ps. Zygmunt, Józef, pozorowanie utworzenia tzw. V Komendy WiN, w ramach gry operacyjnej MBP i NKWD pod kryptonimem „Cezary”.

 


 

Operacja „Cezary” MBP i NKWD

Wojciech Frazik – Operacja „Cezary”
w: Biuletyn IPN 2008 nr 1-2, s. 167 – 170

 

 

Wojciech Frazik – Agent „Roman” – członek tzw. V Komendy WiN
w: Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989, IPN Rzeszów 2011, nr 1 (8-9) s. 139 – 151

 
Operacje specjalne SIS, OPC oraz CIA 1949 – 1965

Franciszek Grabowski – Ostiary i nie tylko.
Lotnicy polscy w operacjach specjalnych SIS, OPC i CIA w latach 1949-1965,
w: Pamięć i Sprawiedliwość 2009, nr 8/1 (14), s. 305-341

 


 

Współautor publikacji Biura Historycznego Sztabu PSZ pt. Armia Krajowa, t. III, opracował rozdziały pt. Sabotaż i Dywersja, Historia Polskich Oddziałów Partyzanckich oraz pt. Okres końcowy walk Armii Krajowej. Redaktor obu londyńskich wydań książki pt. Drogi cichociemnych.

Od października 1949 wykładowca m.in. chemii nieorganicznej w Polish University College, kierownik laboratoriów chemicznej analizy jakościowej i ilościowej. Od sierpnia 1951 na emigracji w Kanadzie, od sierpnia 1955 na emigracji w USA. Zamieszkał w Chicago, wieloletni prezes tamtejszego oddziału Związku Żołnierzy AK. Zmarł 1 kwietnia 1971 w Chicago, pochowany 16 kwietnia w Warszawie, na cmentarzu Powązkowskim (d. Wojskowym).

 

 

Awanse
  • podporucznik – ze starszeństwem od 1 stycznia 1935Virtuti-Militari-272x350 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny
  • porucznik – ze starszeństwem od 1 grudnia 1941
  • kapitan – 11 maja 1944 roku ze starszeństwem od 1 marca 1944
  • major – ze starszeństwem od 1 stycznia 1945

 

 

Odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Kazimierza nauczyciela szkoły średniej oraz Celiny z domu Gajewskiej. Pierwszą jego żoną była Jadwiga z domu Górska. W 1960 zawarł związek małżeński z Marią Kaszubską mgr farmacji.

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Bohdan Kwiatkowski - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Bohdan Kwiatkowski - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Bohdan Kwiatkowski - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Bohdan Kwiatkowski - Cichociemny

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn.  Kol.023.0133
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, Rzeszów, Abres, 1996, s. 93-96, ISBN 83-902499-5-2
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax, 1984, s. 351, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny, s. 222-223

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

1