Dlaczego tropimy?
Społeczny projekt badawczo ? edukacyjny „NA TROPIE ZRZUTOWISK ARMII KRAJOWEJ”, zainicjowany przez Panów (kolejność nazwisk alfabetyczna): Andrzeja Borcza (historyk), Waldemara Natońskiego (samorządowiec) i przeze mnie (wnuk Cichociemnego), wywołał dość spore zainteresowanie.
Oto moja próba uzasadnienia potrzeby takiego Projektu.
Przypomnę, że istotą Projektu jest aktualizacja wiedzy o zrzutach oraz ustalenie precyzyjnych lokalizacji (współrzędnych GPS) kilkuset zrzutowisk Armii Krajowej, na których żołnierze podczas II wojny św. odbierali lotnicze zrzuty Cichociemnych, broni i zaopatrzenia dla AK.
Mamy już dwie [obecnie opinii jest znacznie więcej – red.] bardzo pozytywne opinie historyków, specjalizujących się w problematyce Polskiego Państwa Podziemnego: prof dr hab. Grzegorza Mazura oraz prof. dr hab. Grzegorza Ostasza. Warto zauważyć, na co zwrócili uwagę nasi „recenzenci”.
Pan Profesor Grzegorz Mazur trafnie podkreślił – „Jest to wbrew pozorom sprawa do tej pory mało znana, z której najlepiej znane są zrzuty cichociemnych, a która powinna zostać ukazana w pełni dla wszystkich zainteresowanych dziejami Polskiego Państwa Podziemnego.”
Pan Profesor Grzegorz Ostasz celnie zauważył – „Jestem przekonany, że projekt ?Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej? przyniesie nie tylko nowe spojrzenie i szczegóły związane z akcjami zrzutowymi, ale również pozwoli w praktyczny sposób zweryfikować dotychczasowe ustalenia, a w rezultacie odtworzyć kompletną listę oraz lokalizację akowskich placówek odbiorczych i bastionów.”
Pojawił się jednak pojedynczy głos powątpiewania (nazwisko znane inicjatorom Projektu) – po co badać coś, co już zostało zbadane? Przecież lokalizacja zrzutowisk została już ustalona. No właśnie – czy rzeczywiście wszystko już zostało zbadane, a lokalizacje ustalone? Czyżby nic już nie pozostało do odkrycia?
W dotychczasowych ustaleniach lokalizacji placówek odbiorczych opierano się głównie na fundamentalnej pracy Kajetana Bienieckiego „Lotnicze wsparcie Armii Krajowej”, a także na publikacjach innych autorów. Kajetan Bieniecki podaje nawet w swojej książce współrzędne geograficzne zrzutowisk, choć tylko w odniesieniu do (niewielkiej) części placówek odbiorczych.
Warto zaznaczyć, że dane lokalizacyjne i współrzędne placówek odbiorczych w publikacji Bienieckiego – to dane zawarte w rozmaitych archiwalnych dokumentach, wyszperanych przez niego w archiwach brytyjskich, amerykańskich, południowoafrykańskich (ci piloci też latali niekiedy do Polski) oraz polskich. Źródłem ustaleń były również: „Dziennik czynności” organizatora zrzutów lotniczych dla AK mjr / ppłk. dypl. Jana Jaźwińskiego, dziennik 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia, Log Booki oraz relacje polskich pilotów.
Niestety – co podkreślę ze smutkiem – niemała część archiwalnych dokumentów brytyjskich wciąż ma klauzulę „tajne” i ma szansę na odtajnienie dopiero po upływie stu lat (!!!) po wojnie – oczywiście o ile klauzula tajności nie zostanie przedłużona. Brytyjczycy zachowywali się wobec Polaków wyjątkowo paskudnie, więc w mojej ocenie te archiwalne dokumenty (zwłaszcza dotyczące np. pomocy brytyjskiej agendy rządowej Special Operations Executive dla zrzutów sowieckich agentów NKWD na teren Polski) długo jeszcze pozostaną tajne.
Mapa zrzutowisk
Marzy mi się ustalenie lokalizacji wszystkich zrzutowisk w Polsce, nie tylko tych dla zrzutów organizowanych przez Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza. Bez wątpienia pełna ich mapa byłaby nader istotną informacją dla badaczy dziejów Polskiego Państwa Podziemnego. Ale to wciąż odległe marzenie; na razie należy ustalić choćby tylko lokalizację wszystkich zrzutowisk Armii Krajowej.
Do listy „dokumentowych” źródeł pomocnych w ustaleniu lokalizacji zrzutowisk AK niewątpliwie należy dopisać zwłaszcza publikację Studium Polski Podziemnej „Organizacja wysyłki i odbioru zrzutów materiałowych dla Armii Krajowej” (Londyn 2001) oraz wyszperany przeze mnie w Centralnym Archiwum Wojskowym, w zespole akt Oddziału VI (Specjalnego) „Wykaz placówek” (plik pdf), do którego nie mógł mieć dostępu Kajetan Bieniecki, gdyż wówczas akta te znajdowały się w łapach bezpieki „Polski ludowej”.
7 lutego 2023, w poście na Fb upubliczniłem wyszperany przez siebie wykaz (także w pliku pdf do pobrania) oraz napisałem – Ale dość gadania, w fotach cały wykaz, trochę uporządkowany wg. kolejności stron. Może wspólnie nad nim popracujemy? 🙂 Może ustalimy dokładną lokalizację każdej placówki odbiorczej w Polsce? 🙂
Z tego „zaproszenia” w pierwszej kolejności skorzystali: dr Andrzej Borcz oraz Waldemar Natoński, dokonując niezbędnych czynności: zdekodowali dane z „wykazu placówek” oraz – co niezwykle istotne – skonfrontowali je z relacjami bezpośrednich uczestników odbioru zrzutów, dzięki czemu odkryli precyzyjną lokalizację zrzutowiska „Paszkot 2” – o którego istnieniu nikt dotąd nie wiedział. Pięć dni później został zainicjowany Projekt. Opracowałem jego koncepcję (tzw. manifest programowy, w tym: informacje o projekcie, szczegóły projektu, prezentacja itp.), redaguję i publikuję treści na stronach Projektu, opracowuję i udostępniam kolejne narzędzia pomocne Tropicielom, w tym m.in. bazę zrzutów Armii Krajowej.
Okazało się bowiem, że istnieje realna możliwość kolejnych odkryć. Projekt został brawurowo i trafnie zdefiniowany m.in. przez prof. dr hab. Rafała Wnuka – Tajne zrzutowiska, alianckie samoloty, partyzanci, cichociemni ? czy może być lepszy punkt wyjścia do opowieści o Polskim Państwie Podziemnym i jego Armii Krajowej? Projekt ?Na tropie zrzutowisk AK? to połączenie dobrze przemyślanej edukacji z wiedzą ekspercką które razem tworzą atrakcyjną trasę edukacji historycznej. Tak właśnie powinna wyglądać promocja historii w sferze publicznej. 🙂
Szanse na odkrycia
Szanse na nowe odkrycia istnieją i są całkiem spore. Rzecz w tym, że dotychczasowe ustalenia lokalizacyjne opierały się w olbrzymiej większości na danych z archiwalnych dokumentów, rzadziej (głównie w przypadku zrzutów osobowych) na relacjach świadków tamtych wydarzeń.
Wnuczka Cichociemnego kpt. cc Bolesława Polończyka ps. Kryształ – dr Agnieszka Polończyk swoja pracą aktywnie zaprzecza twierdzeniu, jakoby w sprawie zrzutowisk AK wszystko zostało już zbadane i ustalone. Otóż od 2019 roku kieruje projektem naukowym (zespół: Agnieszka Polończyk, Michał Lupa, Andrzej Leśniak), wspieranym też przez dr Krzysztofa Mroczkowskiego z krakowskiego Muzeum Lotnictwa, pt. „GIS w historii. Możliwości wykorzystania i popularyzacji współczesnych narzędzi geoinformatycznych w naukach humanistycznych na przykładzie czynu zbrojnego cichociemnych”. Projekt jest na ukończeniu, jego pierwsze efekty zwizualizowano na interaktywnej mapie wybranych zrzutowisk Cichociemnych.
Jak informują badacze – „na mapie podano dokładne lokalizacje 19 placówek odbiorczych. Określano je na podstawie informacji opisowych pochodzących z kart ewidencyjnych zrzutowisk, przygotowywanych przez Sztab Naczelnego Wodza w Londynie. Podane informacje o lokalizacji placówki nanoszono na skalibrowane i zwektoryzowane za pomocą systemu klasy GIS mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego w skali 1:300 000, a następnie na bardziej szczegółowe mapy w skali 1: 100 000. Tym samym, możliwe było wskazanie dokładnych współrzędnych geograficznych zrzutowisk, odnalezienie ich w terenie i sfotografowanie.”
Projekt jest niezwykle cenny, choć dotyczy zaledwie kilkunastu (z kilkuset) zrzutowisk. Ale jest jednym z wielu wstępnych kroków do uzyskania pełnej wiedzy nt. zrzutowisk AK w Polsce. Warto bowiem zauważyć, że kalibracja i wektoryzacja z pomocą systemu klasy GIS nie może być nadmiernie pomocna w ustaleniu lokalizacji danego zrzutowiska, skoro dane „wejściowe” pochodzą z danych naniesionych na mapę o skali 1:300 000, co musi być źródłem – niestety – nieścisłości.
Nawet ten projekt naukowy – podobnie jak wszystkie dotychczasowe ustalenia – nie da pełnej oraz precyzyjnej odpowiedzi na pytanie o lokalizację, nawet tylko tych kilkunastu zrzutowisk (objętych projektem). Dlaczego? Po pierwsze, opiera się tylko na dokumentach (np. mapy schematyczne K. Bienieckiego czy „Wykaz placówek” ze współrzędnymi prostokątnymi na mapie WIG), w których zawarte dane mogą generować błąd lokalizacyjny rzędu kilku kilometrów. W rzeczywistym terenie to całkiem sporo.
Po drugie, uzyskane „dane lokalizacyjne” z map koniecznie należy zweryfikować i zaktualizować (poprawić) w oparciu o relacje uczestników zrzutów. Należy jednak mieć na uwadze, że pamięć ludzka jest zawodna, stąd też relacje świadków – zapewne wbrew ich woli – także mogą być obarczone błędami. Warto więc nie tylko rozmawiać z ludźmi w terenie, ale także dokonać kwerendy publikacji dotyczących obszaru poszukiwań, odnajdując możliwie najwcześniejsze (teoretycznie najmniej przekłamane) relacje.
Po trzecie, uzyskane z map dane, zweryfikowane relacjami świadków, należy dodatkowo zweryfikować poprzez rzetelną wizję lokalną w terenie, z mapami z tamtego okresu „pod ręką”. Trzeba przy tym pamiętać, że obecny stan danego terenu może być odmienny niż w dacie zrzutu – należy więc także i tę okoliczność sprawdzić i zweryfikować.
Tylko te trzy kroki, wykonane rzetelnie, dogłębnie, możliwie wszechstronnie – dają szansę na ustalenie najbardziej prawdopodobnego miejsca danego zrzutu. Oczywiście „złotym potwierdzeniem” byłoby odnalezienie w pobliżu zrzutowiska jakiegoś artefaktu z tamtych czasów: np. klamry od spadochronu czy… zasobnika zrzutowego. Niedowiarkom przypomnę że kilka miesięcy temu, w czerwcu 2022 odnaleziono zasobnik zrzutowy w pobliżu „nieodkrytego” wówczas zrzutowiska Paszkot 2 w rejonie Żołyni. Pisałem o tym w poście na Fb.
Pan Waldemar Natoński, w wewnątrzprojektowej dyskusji w gronie inicjatorów podkreślał właśnie – „Przykład zrzutowiska „Paszkot2” pokazuje, że nawet współrzędne prostokątne z „Wykazu” to za mało do precyzyjnego określenia lokalizacji. Gdyby nie relacje akowców świadków zdarzenia, relacje współczesnych, znajomość terenu i wizja lokalna w miejscu zrzutu, analiza mapy 1:100 000 z czasów wojny oraz odkrycie w pobliżu polany zrzutowej zasobnika zrzutowego, nie byłoby możliwe dokładne określenie lokalizacji zrzutowiska, a w naszym przypadku dodatkowo jeszcze wyprostowanie błędu powielanego w literaturze przedmiotu u takich autorów jak Kajetan Bieniecki, Krzysztof Mroczkowski (…)”.
Tropiciele do tropienia!
Powtórzę – nawet staranne wyznaczenie potencjalnej lokalizacji zrzutowiska na mapie to stanowczo za mało, aby mówić o ustaleniu lokalizacji danej placówki odbiorczej. W wyniku takiego działania otrzymujemy zaledwie przybliżoną sugestię o prawdopodobnym miejscu zrzutu. Dopiero analiza wszelkich innych źródeł, w tym relacji świadków plus mądra, rzetelna wizja lokalna w terenie – mogą być źródłem naprawdę wartościowego odkrycia.
Rzecz w tym, że planowane miejsce danego zrzutowiska – wskazywane w rozmaitych dokumentach, pochodzących od organizatora zrzutów mjr / ppłk. dypl. Jana Jaźwińskiego, innych oficerów Oddziału VI (Specjalnego), pilotów samolotów w lotach specjalnych SOE, w depeszach „kwitujących” AK, itp. – nawet po w miarę precyzyjnym ustaleniu jego lokalizacji (choćby z pomocą kalibracji i wektoryzacji systemem GIS) – nie musi być, często nie jest, miejscem rzeczywistego zrzutu.
Lokalizacja placówki odbiorczej „Paszkot 2” – pierwszej odkrytej w naszym Projekcie
O faktycznym – a nie planowanym – miejscu danego zrzutu decydowały rozmaite czynniki: wyszkolenie pilota, warunki pogodowe podczas skoku / zrzutu, różne metody podejścia samolotu, jego prędkość, wysokość itp. Na faktyczne miejsce zrzutu w ogromnym stopniu miał wpływ także sposób i miejsce rozmieszczenia świateł sygnalizacyjnych, a nawet siła wiatru w chwili zrzutu. Warto zauważyć, że choć Cichociemni skakali w tej samej ekipie, nie zawsze każdy z Nich lądował w tym samym miejscu, czasem miejsca lądowań były oddalone o więcej niż kilkaset metrów, niekiedy była pomiędzy nimi odległość powyżej kilometra. Zasobniki zrzutowe i paczki nie potrafią mówić; jeśli nie zostały odnalezione przez obsługę zrzutowiska (były takie przypadki), być może wciąż są do odnalezienia w nieodkrytym wciąż miejscu…
Warto zauważyć, że czasem, z różnych powodów (np. nieoczekiwane pojawienie się niemieckich jednostek w pobliżu) rzeczywiste miejsce zrzutu było „korygowane” przez obsługę zrzutowiska wystawieniem świateł sygnalizacyjnych w lokalizacji nieco innej niż planowana. Z „góry” odległość kilku kilometrów nie ma aż tak istotnego znaczenia; „na dole”, czyli w terenie – ma znaczenie zasadnicze. Były także przypadki, że zrzuty materiałowe „zbierano” z miejsca „dzikich zrzutów”, tzn. zrzutów dokonanych przez pilotów nad miejscami, które zmyleni np. światłami błędnie uznali za zrzutowisko.
Dlatego przy ustalaniu lokalizacji zrzutowisk tak ważna jest analiza relacji uczestników odbioru zrzutów osobowych i materiałowych. Wciąż jest wiele do wytropienia, a ostatnie słowo wcale nie zostało powiedziane. Czekamy zatem na nowe odkrycia.
Baza zrzutowisk
Załadunek zasobników do Liberatora
Zamierzonym, finalnym efektem Projektu, ma stać się interaktywna mapa zrzutowisk, w późniejszym czasie wzbogacona o inne miejsca związane z historią Cichociemnych. Nie podjąłem się dotąd nawet próby wykonania takiej mapy, właśnie dlatego, że dotychczasowe ustalenia ws. lokalizacji zrzutowisk Armii Krajowej – jak bardzo trafnie zauważył prof dr hab. Grzegorz Ostasz – wymagają praktycznego zweryfikowania, co pozwoli „odtworzyć kompletną listę oraz lokalizację akowskich placówek odbiorczych i bastionów”. Jak bardzo celnie podkreśla prof dr hab. Grzegorz Mazur, znawca problematyki Polskiego Państwa Podziemnego – „Jest to wbrew pozorom sprawa do tej pory mało znana, z której najlepiej znane są zrzuty cichociemnych, a która powinna zostać ukazana w pełni dla wszystkich zainteresowanych dziejami Polskiego Państwa Podziemnego”.
Dr Krzysztof Mroczkowski, który początkowo niechętnie zareagował na nasz Projekt, zapewne ucieszy się z faktu, iż już po pierwszym odkryciu w naszym Projekcie można poprawić błąd w jego własnej publikacji. Dotąd sądzono, że zrzutowisko „Paszkot 2” (w rejonie Żołyni, wtedy miejsce nieznane), było zrzutowiskiem „nieczynnym”, a zrzuty przyjęto na zrzutowisko „Paszkot 1” w rejonie pobliskiej Rakszawy. Okazało się jednak, że to właśnie placówka odbiorcza „Paszkot 2” przyjęła dwa zrzuty: materiałowe oraz sześciu Cichociemnych, podczas gdy na „Paszkot 1” nie było zrzutów!
Kilka lat temu, w oparciu o dostępne źródła „dokumentowe” – podkreślając, że wymaga dalszej weryfikacji – ustaliłem w miarę wiarygodny wykaz zrzutów Cichociemnych. Pracując nad zagadnieniem zrzutów dla AK zauważyłem, że różne źródła archiwalne oraz różne publikacje podają rozmaite lokalizacje placówek odbiorczych; czasem podają inne nazwy, w wielu publikacjach podawane są też błędne nazwy miejscowości a nawet błędne nazwy operacji lotniczych oraz błędne nazwy placówek odbiorczych. Dzięki krzyżowej kwerendzie i analizie danych z różnych źródeł, udało się niektóre sporne informacje zweryfikować. W lutym 2018 opublikowałem kompletną bazę zrzutów osobowych i materiałowych Niespełna miesiąc później – bazę placówek odbiorczych Armii Krajowej.
Choć starałem się uniknąć błędów, jest dla mnie oczywiste, że te dwie fundamentalne bazy – wykaz zrzutów oraz wykaz zrzutowisk nie wyczerpują zagadnienia, nie zawierają kompletu istotnych informacji, w tym zwłaszcza dotyczących lokalizacji zrzutowisk Armii Krajowej.
Dlatego społeczny projekt badawczo ? edukacyjny „NA TROPIE ZRZUTOWISK ARMII KRAJOWEJ” jest niezwykle istotny, bowiem może przynieść ważne odpowiedzi na pytanie o aktywność Armii Krajowej w konkretnych środowiskach lokalnych. Dotychczas istniejące „białe plamy” mamy szansę zastąpić źródłowymi ustaleniami, wydatnie wzbogacającymi naszą wiedzę historyczną. Trzeba „tylko” wykonać porządnie zadanie Tropiciela: ustalić lokalizację zrzutowiska planowaną na mapie, przeprowadzić kwerendę publikacji oraz relacji świadków (jeśli ich brak, należy je zebrać), wreszcie dokonać rzetelnej wizji lokalnej w terenie oraz ustalić rzeczywistą lokalizację danego zrzutu – która może się znacznie różnić od tej planowanej. Do wykonania jest więc solidna praca intelektualna, połączona z eksploracją w terenie oraz poszukiwaniem świadków tamtych dni.
Nasza pamięć o Cichociemnych jest wciąż bardzo dziurawa. Wciąż nie doczekaliśmy się porządnej monografii tego zagadnienia, choć napisano już kilka bardzo wartościowych publikacji, niekiedy starających się objąć całość tematyki, ale wciąż przyczynkarskich. Dobrym wstępem do zgłębiania tajników Cichociemnych może być bardzo wartościowa monografia polskiej sekcji brytyjskiego Kierownictwa Operacji Specjalnych (Special Operations Executive, SOE) – prof dr hab. Jacek Tebinka oraz dr hab. Anna Zapalec ?Polska w brytyjskiej strategii wspierania ruchu oporu. Historia Sekcji Polskiej Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE)?. Ale historia Armii Krajowej bez porządnie zbadanej historii Cichociemnych – elity AK, w tym bez porządnie zbadanej problematyki lotniczego wsparcia dla Armii Krajowej – nadal pozostanie dziurawa. Dlatego właśnie tropimy wydarzenia tamtych lat, dlatego stąpamy po śladach Historii. Wciąż są szanse na nowe i cenne odkrycia…
Zapraszamy do społecznego Projektu badawczo – edukacyjnego:
NA TROPIE ZRZUTOWISK
ARMII KRAJOWEJ
zobacz stronę Projektu
NA TROPIE ZRZUTOWISK ARMII KRAJOWEJ
Spis treści:
- Patronat „Biuletynu Informacyjnego” ŚZŻAK
- Opinie historyków o Projekcie (alfabetycznie):
- Podstawowe informacje o Projekcie
- Oddział VI (Specjalny) – Plan czuwania
- WYKAZ PLACÓWEK ODBIORCZYCH
- Analiza ilościowa placówek odbiorczych z „Wykazu placówek”
- Instrukcja dekodowania
- Szczegóły Projektu
- Ustalenie lokalizacji zrzutowisk – wskazówki metodyczne
- Prezentacja
- Zarejestruj się w Projekcie
- Inicjatorzy projektu
- Dlaczego tropimy?
- Sprostowanie publikacji Fundacji im. Janusza Kurtyki
NA TROPIE ZRZUTOWISK
ARMII KRAJOWEJ
społeczny projekt badawczo – edukacyjny
Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ
Wyjaśnienie w związku z nieścisłościami w kilku publikacjach – Projekt został zainicjowany przez autora portalu 7 lutego 2023, postem na Facebooku. Samodzielnym autorem koncepcji oraz założeń Projektu „Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej” (tzw. manifestu programowego, w tym: informacje o projekcie, szczegóły projektu, prezentacja itp.) oraz treści na stronach Projektu także jest Ryszard M. Zając, który zaprosił do grona inicjatorów Projektu Andrzeja Borcza oraz Waldemara Natońskiego.
Patronat: Biuletyn Informacyjny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej
Redakcja „Biuletynu Informacyjnego” wspiera i patronuje medialnie temu wspaniałemu i niecodziennemu projektowi. Mamy rzadką okazję uczestniczyć w odkrywaniu historii wprost na naszych oczach!
Gorąco i chętnie popieram inicjatywę „Na tropie zrzutowisk AK”.
Prof. Norman Davies
zobacz – oficjalna strona
Prof. dr hab. Grzegorz Mazur
Społeczny projekt badawczo-edukacyjny „Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej”, to bardzo wartościowa, w zasadzie bezprecedensowa inicjatywa dla najnowszej historii Polski.
Pomysłodawcy projektu – dr Andrzej Borcz oraz Ryszard M. Zając – mają spore, udokumentowane doświadczenie w badaniach nad dziejami Polskiego Państwa Podziemnego.
Jestem przekonany, że projekt „Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej” przyniesie nie tylko nowe spojrzenie i szczegóły związane z akcjami zrzutowymi, ale również pozwoli w praktyczny sposób zweryfikować dotychczasowe ustalenia, a w rezultacie odtworzyć kompletną listę oraz lokalizację akowskich placówek odbiorczych i bastionów.
Prof. dr hab. Grzegrz Ostasz
Podstawowe informacje o Projekcie:
Fragment brytyjskiego wykazu polskich placówek
W przeddzień (12 lutego 2023) rocznicy utworzenia Armii Krajowej (14 lutego 1942) oraz pierwszego skoku Cichociemnych do Polski (15/15 lutego 1941) rozpoczęła się realizacja naszego unikalnego, społecznego projektu badawczo – edukacyjnego pt. „Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej”. Projekt powstał w odpowiedzi na opublikowanie przeze mnie 7 lutego 2023 w poście na Facebooku unikalnego „Wykazu placówek” Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza oraz skierowane do wszystkich moje publiczne zaproszenie do ustalenia lokalizacji wszystkich placówek odbiorczych (zrzutowych) w Polsce. Opracowałem założenia Projektu oraz m.in. „projektowe” informacje i wyjaśnienia, w tym prezentację. Nadal pracuję nad różnymi narzędziami pomocnymi dla Tropicieli lokalnej historii 🙂
Tropicielem obiektywnej prawdy historycznej może zostać każdy, kto chce stąpać po śladach tajnych operacji specjalnych w Polsce. Zachęcam, aby zachować racjonalny krytycyzm wobec wszelkich źródeł informacji…
Istotą Projektu jest aktualizacja wiedzy o zrzutach oraz ustalenie precyzyjnych lokalizacji (współrzędnych GPS) kilkuset zrzutowisk Armii Krajowej, na których żołnierze podczas II wojny św. odbierali lotnicze zrzuty Cichociemnych, broni i zaopatrzenia dla AK.
Zrzuty te organizował Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego w Londynie (szczególnie płk dypl. Jan Jaźwiński), w ścisłej współpracy z Komendą Główną Armii Krajowej oraz brytyjską organizacją rządową Special Operations Executive (SOE, Kierownictwo Operacji Specjalnych).
Zrzut zasobników z zaopatrzeniem
W wielu przypadkach, dzięki archiwalnym dokumentom i relacjom świadków udało się ustalić dość dobrze miejsce danej placówki odbiorczej. Ale wciąż można istotnie doprecyzować dotychczasowe lokalizacje konspiracyjnych zrzutowisk. Doceniam dotychczasowe dokonania badaczy problematyki „zrzutowej” – Kajetana Bienieckiego, także prof. Grzegorza Ostasza.
Uzupełniłem Ich pracę w oparciu o zebraną dotychczasową wiedzę „zrzutową”, a także wiarygodne historyczne źródło – częściowo zakodowany „Wykaz placówek” Oddziału VI (Specjalnego) – wyszperany przeze mnie w wakacje 2022 w Centralnym Archiwum Wojskowym (sygn. II.52.242), w zespole akt Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Dzięki mojej żmudnej pracy powstała dostępna dla wszystkich, unikalna BAZA ZRZUTÓW.
Ta baza danych jest systematycznie aktualizowana, już obecnie stała się unikalną kopalnią wiedzy nt. skoków Cichociemnych, zrzutów zaopatrzenia dla AK, placówek odbiorczych (zrzutowisk) Armii Krajowej oraz lotów specjalnych SOE do Polski ze zrzutami Cichociemnych a także zaopatrzenia dla AK
Projekt „na tropie zrzutowisk Armii Krajowej” jest świadectwem troski o miejsca ważne dla Polskiego Podziemia w dobie II wojny światowej. Często są to dziś tereny zapomniane i nieodkryte, a jednak są świadectwem niezwykłych, czasem krwawych wydarzeń.
Utrwalenie pamięci o zrzutowiskach i ludziach, którzy tam walczyli o wolność jest naszym obowiązkiem.
Prof. dr hab. Wojciech Krawczuk
Ryszard M. Zając – Społeczny projekt badawczo – edukacyjny
„Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej”
w: Biuletyn informacyjny AK nr 03 (395) marzec 2023, s. 1, 90, 43-45
Lokalizacja zrzutowiska „Paszkot 2”, ustalona przez Andrzeja Borcza oraz Waldemara Natońskiego – pierwsze odkrycie w Projekcie
Działania w Projekcie mają pionierski charakter. Mogą im towarzyszyć silne emocje oraz zaskakujące odkrycia, mogą więc stać się znakomitą zabawą oraz świetną grą terenową.
Udział w Projekcie będzie jednak autentycznym poszukiwaniem obiektywnej prawdy historycznej. Każdy Tropiciel, który zgłosi się do Projektu, ma szansę zapisać się złotymi zgłoskami w historii.
Społeczny projekt badawczo – edukacyjny, czyli fascynujące oraz emocjonujące poszukiwanie prawdy historycznej może być dla wszystkich także ważnym doświadczeniem intelektualnym oraz edukacyjnym. Armia Krajowa była największą oraz najbardziej sprawną konspiracyjną organizacją zbrojną okupowanej Europy. Cichociemni – żołnierze w służbie specjalnej – byli elitą Armii Krajowej, pionierami działań specjalnych w okupowanej Polsce. Bez wątpienia stąpanie po śladach tajnych operacji specjalnych w Polsce może być nie tylko emocjonujące, ale także wartościowe poznawczo.
Tajne zrzutowiska, alianckie samoloty, partyzanci, cichociemni – czy może być lepszy punkt wyjścia do opowieści o Polskim Państwie Podziemnym i jego Armii Krajowej?
Projekt „Na tropie zrzutowisk AK” to połączenie dobrze przemyślanej edukacji z wiedzą ekspercką które razem tworzą atrakcyjną trasę edukacji historycznej.
Tak właśnie powinna wyglądać promocja historii w sferze publicznej.
Prof. dr hab. Rafał Wnuk
Ryszard M. Zając – Projekt narodził się spontanicznie, na początku lutego 2023, z aktualnej potrzeby badawczej – przed rocznicą utworzenia Armii Krajowej (14 lutego 1942) oraz pierwszego skoku Cichociemnych do Polski (15/16 lutego 1941). Przede wszystkim z indywidualnych pasji: historycznej i edukacyjnej. Projekt jest wciąż rozwijany, chcę aby stał się jednym z najbardziej innowacyjnych narzędzi edukacji historycznej nt. Armii Krajowej oraz jej elity – Cichociemnych. Zachęcam do uczestnictwa w Projekcie wszystkich Pasjonatów, dla których ważna jest historia Polski, szacunek dla ogromnego wysiłku Armii Krajowej oraz właściwie pojmowana pamięć narodowa.
Zapraszam szczególnie młodzież – indywidualnie i zespołowo – do fascynującego tropienia lokalnej oraz ponadlokalnej historii. Zapraszam do współpracy wszystkie Osoby oraz Instytucje, które mogłyby pomóc w realizacji Projektu. Proszę zwłaszcza o zgłaszanie się osób potrafiących twórczo korzystać z wszelkich technologi cyfrowych (ale nie tylko).
Oddział VI (Specjalny) – Plan czuwania
Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza – Plan czuwania
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Wojskowe Biuro Historyczne – Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353
Zobacz wyjaśnienie (kliknij i przejdź) – Dlaczego tropimy?
O przeszłości wiemy tyle, ile o niej napisano, ile zdołano odkryć. Cała reszta umiera w ciszy niepamięci. Projekt poszukiwania i ostatecznie upamiętnienia miejsc zrzutów dla Armii Krajowej, to właśnie szansa na uratowanie fragmentu historii od niepamięci.
Cichociemni należeli do elity Wojska Polskiego. Pamięć o tych najlepszych z najlepszych, jest obowiązkiem następnych pokoleń. Z całego serca wspieram ten projekt
Prof. dr hab. Maciej Franz
Wykaz placówek odbiorczych
Zobacz zrzutowiska: Jaskółka | Jastrząb | Jerzyk | Kanarek | Papuga | Pardwa | Paszkot | Perkoz | Raszka |
Wykaz placówek odbiorczych, sporządzony w Oddziale VI (Specjalnym)
Lokalizacja zrzutowisk „zaszyfrowana” współrzędnymi map
Źródło: Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52.242
POBIERZ – WYKAZ PLACÓWEK (pdf)
poniżej wykaz w wersji elektronicznej:
WYKAZ PLACÓWEK ODBIORCZYCH
Oddziału VI (Specjalnego):
Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę.
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków
Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca
Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie
| Kryptonim | Mapa WIG | Współrzędne | Lokalizacja | Miejscowość | Nr akt | Lokalizacja GPS | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Widelec | Warszawa | lew. 42, dół 103 | 11 km pn-zach. | Błonie | 4326/43 | |||
| Chochla | Warszawa | lew. 67, dół 107,5 | 14 km | Błonie | 4326/43 | zmien. 1505/44 7998/44 | ||
| Solnica | Warszawa | lew. 72, dół 17 | 7 km płd. | Grodzisk | 4326/43 | |||
| Koc 1 | Warszawa | lew. 165, dół 151 | 9 km zach | Radzymin | 4326/43 | popr. 911/44 | ||
| Koc 2 | Warszawa | lew. 167, gór 223 | 8 km płd-zach | Radzymin | 4503 i 4792/43 | |||
| Kołdra | Warszawa | lew. 234, doł 56 | 22 km płd-wsch | Wwa Wschodnia | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Garnek | Warszawa | pr. 223, góra 139 | 8 km płnc-zach | Wyszków | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Sito | Warszawa | pr. 227, gór 164 | 10 km płd-zach | Wyszków | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Miska | Warszawa | pr. 155, gór.166 | 14 km. wsch | Wyszków | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Patelnia | Warszawa | pr. 192, gór.176 | 9 km.płd | Wyszków | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Samowar | Warszawa | pr. 216, gór.234 | 8 km płd-zach | Tłuszcz | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Czajnik | Warszawa | pr. 185, gór.192 | 8 km pnc-wsch | Tłuszcz | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Zegar | Warszawa | pr. 203, dół 90 | 26 km wsch | Wwa Wschodnia | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Lustro | Warszawa | pr.161, dół 88 | 9 km pnc-wsch | Mińsk Mazowiecki | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Wieszak | Warszawa | pr.145, dół 35 | 14 km płn-wsch | Mińsk Mazowiecki | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Rama | Warszawa | pr.157, dół 13 | 17 km płd-wsch | Mińsk Mazowiecki | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Kosz | Warszawa | pr. 130, gór.156 | 20 km wsch | Wyszków | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Szczotka | Warszawa | pr. 104, dół 136 | 11 km zach | Węgrów | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Miotła | Warszawa | pr. 111, dół 117 | 14 km płd-zach | Węgrów | 4326/43, 4779, 5321 i 5321/43 | |||
| Froterka | Warszawa | pr. 50, dół 161 | 8 km zach | Sokołów | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Szmata | Warszawa | pr. 81, dół 88 | 30 km wsch | Mińsk Mazowiecki | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Stolik | Warszawa | pr. 82, gór.159 | 15 km płd-zach | Małkinia | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Lampa | Radom | lew. 135, gór.8 | 13 km pnc. | Grójec | 4326/43, 4779, 5321 | |||
| Lichtarz | Radom | lew. 81, gór.54 | 14 km zach | Grójec | 4326/43 | |||
| Latarnia 1 | Radom | lew. 152, gór. 109 | 16 km płd-zach | Warka | 4326/43 | |||
| Latarnia 2 | Radom | lew. 124, gór. 105 | 23 km płd-zach | Warka | 4503/43 | |||
| Łuczywo | Radom | lew. 105, gór. 26 | 10 km pnc-zach | Grójec | 4326/43 | |||
| Waza | Radom | pr. 223, gór. 48 | 14 km zach | Garwolin | 4691/43 | |||
| Talerz | Radom | pr. 206, gór. 73 | 14 km płd-zach | Garwolin | 4691/43 | |||
| Spodek | Radom | pr. 201, gór. 25 | 8 km pnc-zach | Garwolin | 4691/43 i 4722/43 | |||
| Taca | Radom | pr. 138, gór. 28 | 12 km wsch | Garwolin | 4691/43 | |||
| Kilim | Płock | pr. 98, dół 60 | 8 km pnc | Łowicz | 4691/43 i 4722/43 | |||
| Obrus | Płock | pr. 42, dół 19 | 14 km płd-wsch | Łowicz | 4691/43 i 4722/43 | |||
| Firanka | Płock | pr. 121, dół 26 | jezioro | Rydwan | 4691/43 i 4722/43 | |||
| Zasuwa | Łódź | pr. 37,m gór. 47 | 11 km płd | Skierniewice | 4326/43 | |||
| Szafa | Brześć | lew. 3, gór. 145 | 23 km pnc | Sokołów | 4326/43 | |||
| Ława | Brześć | lew. 53, gór. 238 | 24 km. wsch | Sokołów | 4326/43 | |||
| Piec | Lublin | lew. 43, gór 193 | 19 km zach | Lubartów | 6032/44 | popr. | ||
| Ceber | Lublin | lew. 77, dół 116 | 18 km pnc-wsch | Mordy | 4326/43 | |||
| Konewka | Lublin | lew. 42, dół 45 | 17 km wsch | Siedlce | 4326/43 | |||
| Teczka | Warszawa | pr. 152, gór. 47 | 17 km pnc-zach | Ostrów mazowiecki | 4503/43 | |||
| Tasak | Warszawa | lew. 45, dół 47 | 7 km pnc-zach | Grodzisk | 4503/43 | |||
| Niecka | Warszawa | pr. 154, gór. 210 | 14 km wsch | Tłuszcz | 4503/43 | |||
| Pokrywa | Warszawa | pr. 218, dół 120 | 10 km płd-wsch | Wołomin | 4503/43 i 5321/43 | |||
| Sagan | Warszawa | pr. 234, dół 147 | 10 km zach | Tłuszcz | 4503/43 i 5321/43 | |||
| Serwetka | Płock | pr. 78, dół 60 | 6 km pnc | Łowicz | 4503/43 i 5321/43 | |||
| Klucz | Płock | pr. 76, dół 00 | 12 km płd | Łowicz | 4503/43 i 5321/43 | |||
| Dywan | Łódź | pr. 107, gór. 3 | 14 km płd-zach | Łowicz | 4503/43 i 5321/43 | |||
| Lampart | Radom | pr. 51, dół 78 | 23 km płd | Puławy | 6032/44 | popr. | ||
| Tygrys | Radom | pr. 74, gór. 190 | 9 km pnc | Puławy | 4503/43 | |||
| Patera 1 | Radom | pr. 119, gór. 44 | 18 km wsch | Garwolin | 4503/43 | |||
| Patera 2 | Radom | pr. 128, gór. 25 | 15 km wsch | Garwolin | 4503/43 | |||
| Kubek | Radom | pr. 224, gór 17 | 13 km zach | Pilawa | 4503/43 | |||
| Balia | Brześć | lew. 129, dół 80 | 28 km wsch | Mordy | 4503/43 | |||
| Byk | Lublin | lew. 104, dół 134 | 15 km płnc-wsch | Lubartów | 6032/44 | popr. | ||
| Żyto 1 | Kalisz | pr. 61, gór. 140 | 14 km płd | Kalisz | 4290/43 | |||
| Żyto 2 | Kalisz | pr. 40, dół 144 | 10 km pnc | Podzamcze | 4290/43 | |||
| Groch 1 | Kalisz | pr. 87, gór. 41 | 19 km pnc-zach | Kalisz | 4290/43 | |||
| Groch 2 | Poznań | pr. 137, dół 12 | 34 km płd-wsch | Września | 4290/43 | |||
| Proso 1 | Poznań | pr. 235, dół 117 | 11 km pnc | Środa | 4290/43 | |||
| Proso 2 | Poznań | pr. 242, dół 117 | 11 km pnc | Środa | 4290/43 | |||
| Piryt | Kowel | lew. 22, dół 53 | 21 km płd-zach | Kowel | 4784 i 5056/43 | |||
| Korzeń | Kraków | pr. 114, gór. 89 | 12 km wsch | Koniecpol | 4326/43 | |||
| Klon | Radom | pr. 114, dół 126 | 14 km płd-zach | Puławy | 4971/43 | |||
| Lipa | Kielce | pr. 133, gór. 34 | 27,5 km wsch | Ostrowiec | 4971/43 | |||
| Jawor | Radom | pr. 142, gór. 166 | 19 km pnc-wsch | Pionki | 4994 i 5321/43 | |||
| Grab | Kielce | pr. 136, gór. 20 | 26 km wsch | Ostrowiec | 4994 i 5321/43 | |||
| Jodła 1 | Radom | lew. 223, gór. 110 | 12 km pnc-wsch | Dobieszyn | 5118/43 | |||
| Jodła 2 | Radom | lew. 235, gór. 100 | 14 km płd-wsch | Warka | 5118/43 | |||
| Jesion 1 | Radom | pr. 205, dół 155 | 8 km płd | Pionki | 5118/43 | |||
| Jesion 2 | Radom | pr. 218, dół 162 | 7 km płd-zach | Pionki | 5118/43 | |||
| Gałąź | Kraków | pr. 170, gór. 103 | 9 km płd-zach | Koniecpol | 5118/43 | |||
| Grusza 1 | Kraków | pr. 137, gór. 120 | 12 km płd | Koniecpol | 5118/43 | |||
| Grusza 2 | Kraków | pr. 140, gór. 117 | 11 km płd | Koniecpol | 5118/43 | |||
| Tuja 1 | Kraków | pr. 12, dół 178 | 19 km płd | Jędrzejów | 5118/43 | |||
| Tuja 2 | Kraków | pr. 11, gór 154 | 7 km płd | Jędrzejów | 5118/43 | |||
| Kiejstut | Nowogródek | lew. 161, gór. 42 | 15 km zach | Lida | 5133/43 | |||
| Wojciech | Nowogródek | lew. 77, gór. 86 | 42 km płd-zach | Lida | 5133/43 | |||
| Maciej | Nowogródek | lew. 99, gór 83 | 36 km płd-zach | Lida | 5133/43 | |||
| Kawa | Kraków | lew. 148, gór 53 | 13 km pnc-zach | Częstochowa | 5021/43 | |||
| Kaczka 1 | Kraków | pr. 29, dół 174 | 18 km pnc-wsch | Miechów | 5021/43 | |||
| Kaczka 2 | Kraków | pr. 31, dół 161 | 16 km pnc | Miechów | 5021/43 | |||
| Kura 1 | Kraków | pr. 10, dół 80 | 30 km pnc-wsch | Kraków | 5021/43 | |||
| Kura 2 | Kraków | pr. 5, dół 68 | 27 km pnc-wsch | Kraków | 5021/43 | |||
| Kruk | Kielce | lew. 23, dół 33 | 15 km pnc-wsch | Bochnia | 5021/43 i 5321/43, 1899/44 | popr. | ||
| Galasówka | Kraków | pr. 110, gór. 124 | 16 km płd-wsch | Koniecpol | 5118/43 i 911/44 | |||
| Oset 1 | Kraków | pr. 248, gór. 108 | 6 km płnc-wsch | Poraj | 5992 | popr. | ||
| Oset 2 | Kraków | lew. 232, gór. 102 | 9 km pnc-wsch | Poraj | 5118/43 i 911/44 | |||
| Olcha 1 | Kraków | pr. 195, gór 78 | 15 km pnc-zach | Koniecpol | 5118/43 i 911/44 | |||
| Olcha 2 | Kraków | pr. 184, gór 82 | 12 km wsch | Koniecpol | 5118/43 i 911/44 | |||
| Morwa | Kielce | lew. 40, gór. 31 | 5 km pnc-wsch | Piekoszów | 5992/44 | popr. | ||
| Mahoń | Kielce | lew. 118, gór. 13 | 9 km pnc-zach | Bodzentyn | 5118/43 i 911/44 | |||
| Pinja | Kielce | pr. 180, gór. 117 | 9 km pnc-wsch | Klimontów | 5118/43 i 911/44 | |||
| Palma | Kielce | lew. 234, dół 172 | 11 km płd-zach | Osiek | 5118/43 i 911/44 | |||
| Sosna 1 | Kielce | lew. 81, dół 146 | 5 km pnc | Wiślica | 5118/43 i 911/44 | |||
| Sosna 2 | Kielce | lew. 71, gór 180 | 8 km pnc-zach | Busk | 5118/43 i 911/44 | |||
| Świerk 1 | Kielce | lew. 63, dół 135 | 6 km pnc-zach | Wiślica | 5118/43 i 911/44 | |||
| Świerk 2 | Kielce | lew. 88, dół 86 | 12 km płd | Wiślica | 5118/43 i 911/44 | |||
| Irka | Warszawa | lew. 26, gór. 200 | 18 km zach | Modlin | 5326/43 | |||
| Kogut | Kielce | lew. 62, dół 72 | 3 km pnc-wsch | Koszyce | R.dz. 1899/44 | popr. | ||
| Zosia | Płock | pr.11, gór. 97 | 13 km płd-wsch | Raciąż | 5326/43 | |||
| Fasola | Poznań | pr. 140, dół 15 | 17 km pnc-wsch | Jarocin | 5402/43 | |||
| Gryka 1 | Kalisz | pr. 31, dół 153 | 18 km pnc-wsch | Kępno | 5380/43 | |||
| Gryka 2 | Kalisz | pr. 40, dół 137 | 16 km pnc-wsch | Kępno | 5380/43 | |||
| Stokrotka | Kielce | lew. 165, dół 124 | 25 km wsch | Wiślica | 5520/43 | |||
| Paproć 1 | Kielce | pr. 181, gór. 147 | 2 km pnc-zach | Koprzywnica | 5520/43 | |||
| Paproć 2 | Kielce | pr. 192, gór. 141 | 6 km pnc-zach | Koprzywnica | 5520/43 | |||
| Mysz | Lublin | lew. 10, dół 95 | 13 km zach | Lublin | 5402/43 | |||
| Tukan 1 | Kielce | lew. 166, dół 194 | 31 km pnc | Tarnów | 5402/43 | |||
| Tukan 2 | Kielce | lew. 180, dół 102 | 32 km pnc | Tarnów | 5847/43 | |||
| Sasanka 1 | Kielce | lew. 88, dół 99 | 9 km płd-wsch | Wiślica | 5402/43 | |||
| Sasanka 2 | Kielce | lew. 94, dół 86 | 1 km płd | Opatowiec | 5847/43 | |||
| Słonecznik | Kielce | lew. 127, dół 117 | 15 km wsch | Wiślica | 5402/43 | |||
| Śnieżka 1 | Kielce | lew. 207, dół 145 | 39 km wsch | Wiślica | 5402/43 | |||
| Śnieżka 2 | Kielce | lew. 200, dół 163 | 8 km zach | Połaniec | 5847/43 | |||
| Storczyk 1 | Kielce | lew. 138, dół 138 | 13 km pnc-zach | Szczucin | 5402/43 | |||
| Storczyk 2 | Kielce | lew. 145, dół 149 | 4 km płd | Stopnica | 5847/43 | |||
| Smrek | Kielce | lew. 85. dół 125 | 2 km płd-wsch | Wiślica | 5402/43 | |||
| Śliwa | Kielce | lew. 98, dół 113 | 5 km zach | Nowy Korczyn | 5402/43 | |||
| Pomidor 1 | Kielce | pr. 198, gór. 156 | 7 km zach | Koprzywnica | 5402/43 | |||
| Pomidor 2 | Kielce | pr. 188, gór. 168 | 6 km płd-zach | Koprzywnica | 5847 i 6027/43 | |||
| Pietruszka 1 | Kielce | lew. 228, dół 167 | 2 km pnc | Połaniec | 5402/43 | |||
| Pietruszka 2 | Kielce | lew. 220, dół 185 | 8 km pnc-zach | Połaniec | 5847/43 | |||
| Georginia | Kielce | pr. 141, gór. 66 | 9 km zach | Zawichost | 5402/43 | |||
| Tatarak 1 | Kraków | pr. 18, gór. 117 | 5 km pnc-zach | Jędrzejów | 5402/43 | |||
| Tatarak 2 | Kraków | pr. 43, gór. 137 | 4 km zach | Potok | 5847/43 | |||
| Tulipan 1 | Kraków | pr. 21, gór 80 | 16 km pnc | Jędrzejów | 5402/43 | |||
| Tulipan 2 | Kraków | pr. 25, gór. 89 | 13 km pnc | Jędrzejów | 5847/43 | |||
| Tarnina 1 | Kielce | lew. 38, gór. 123 | 9 km płd | Chęciny | 5402 i 6027/43 | |||
| Tarnina 2 | Kielce | lew. 49, gór. 109 | 7 km płd -wsch | Chęciny | 5847 i 6027/43 | |||
| Trawa 1 | Kielce | lew. 35, gór. 140 | 12 km pnc-zach | Pińczów | 5402 i 6027/43, 5992/44 | popr. | ||
| Trawa 2 | Kielce | lew. 22, gór 128 | 9 km płd-wsch | Miąsowa | 58478 i 6027/43 | |||
| Jaśmin | Radom | pr. 103, gór. 210 | 9 km pnc-zach | Puławy | 5402/43 | |||
| Maria | Warszawa | lew. 3, góra 36 | 17 km zach | Ciechanów | 6027/43 | |||
| Olej | Kraków | lew. 135, gór 72 | 15 km zach | Częstochowa | 5532/43 | |||
| Zapadka | Lwów | pr. 52, gór 97 | 14 km płd-wsch | Lwów Gł. | 6599/43 | |||
| Granatnik 1 | Lwów | pr. 152, gór. 48 | 21 km zach | Lwów Gł. | 6599/43 | |||
| Granatnik 2 | Lwów | pr. 146, gór. 68 | 20 km zach | Lwów Gł. | 6599/43 | |||
| Topaz | Zamość | pr. 20, gór. 24 | 18 km pnc-zach | Włodzimierz | 7312/43, 2848/44 | popr. | ||
| Zawiasa | Płock | pr. 31, dół 22 | 18 km płd-wsch | Łowicz | 7213/43 | |||
| Lola | Łomża | lew. 178, dół 47 | 21 km pnc-wsch | Przasnysz | 7213/43 | |||
| Siodło | Zamość | pr. 69, dół 67 | 38 km pnc | Lwów | 7395/43 | |||
| Ostroga | Lwów | pr. 67, gór. 172 | 34 km płd | Lwów | 7395/43, 1408/44 | popr | ||
| Kufel | Warszawa | pr. 65, dół 10 | 21 km płd-zach | Siedlce | 130/44 | |||
| Zamek 1 | Lwów | pr. 25, gór. 84 | 18 km płd-wsch | Lwów | 7462/43 | |||
| Zamek 2 | Lwów | pr. 46, gór. 88 | 14 km płd-wsch | Lwów | 7462/43 | |||
| Bomba | Tarnopol | lew. 227, gór. 74 | 28 km wsch | Złoczów | 7462/43 | |||
| Imbryk | Warszawa | lew. 207, gór. 189 | 15 km pnc-zach | Tłuszcz | 325/44 i 582/44 | |||
| Konwalia | Radom | lew. 200, dół 114 | 10 km płd-wsch | Radom | 325/44 i 582/44 | |||
| Tarka | Warszawa | lew. 56, dół 87 | 15 km pnc | Grodzisk | 582/44 | |||
| Suszka | Płock | pr. 40, dół 80 | 8 km zach | Sochaczew | 582/44 | |||
| Przycisk | Płock | pr. 10, dół 57 | 7 km płd-wsch | Sochaczew | 582/44 | |||
| Koper | Radom | lew.33, dół 117 | 9 km płd-zach | Wolanów | 5992/44 | popr | ||
| Koniczyna | Radom | lew. 196, dół 90 | 7 km wsch | Wierzbica | 582/44 | |||
| Konopie | Radom | lew. 165, gór 183 | 5 km zach | Jedlińsk | 5992/44 | popr. | ||
| Rubin | Zamość | pr. 7, góra 30 | 9 km pnc-zach | Włodzimierz | 582/44 | |||
| Rakieta | Tr-pol | lew. 45, gór. 141 | 46 km płd-wsch | Lwów | 582/44 | |||
| Torpeda | Tr-pol | lew. 199, gór. 36 | 24 km pnc-wsch | Złoczów | 582/44 | |||
| Ładownica | Lwów | lew. 164, gór. 82 | 17 km wsch | Przemyśl | 582/44 | |||
| Żaba 1 | Wilno | pr. 201, dół 134 | 2 km płd-wsch | M. Soleczniki | 582/44 | |||
| Żaba 2 | Wilno | pr. 193, dół 125 | 5 km pnc-wsch | Wlk. Soleczniki | 582/44 i 811/44 | |||
| Jaszczurka 1 | Wilno | lew. 117, dół 93 | 15 km płd-wsch | St. Olkienniki | 582/44 | |||
| Jaszczurka 2 | Wilno | lew. 106, dół 95 | 12 km płd-wsch | St. Olkienniki | 582/44 | |||
| Hełm | Lwów | pr.. 53, gór. 98 | 14 km płd-wsch | Lwów | 582/44 i 911/44 | |||
| Holownik | Tr-pol | lew. 139, gór. 36 | 65 km wsch | Lwów | 607/44 | |||
| Pas | Lwów | lew. 177, gór. 64 | 22 km pnc-wsch | Przemyśl | 582/44 i 911/44 | |||
| Jastrząb | Nowy Sącz | pr. 199, gór. 121 | 7 km płd | Jasło | 607/44 | |||
| Dziewanna | Radom | pr. 154, dół 68 | 3 km płn-zach | Lipsko | 5623/44 | popr. | ||
| Dziurawiec | Radom | pe. 223, dół 65 | 9 km pnc-wsch | Iłża | 911/44 | |||
| Pochodnia | Radom | lew. 82, gór. 97 | 19 km płd zach | Grójec | 911/44 | |||
| Karafka | Radom | praw. 128, gór.49 | 15 km płd-wsch | Garwolin | 911/44 | |||
| Gorczyca | Kielce | pr. 179, gór. 35 | 4 km pnc-wsch | Cmielów | 911/44 | |||
| Osika 1 | Kraków | lew. 236, gór. 126 | 9 km wsch | Poraj | 911/44 | |||
| Osika 2 | Kraków | lew. 225, gór. 100 | 9 km pnc-wsch | Poraj | 911/44 | |||
| Oleander 1 | Kraków | lew. 264, gór 27 | 5 km zach | Borowno | 5992/44 | popr | ||
| Oleander 2 | Kraków | lew. 218, gór. 22 | 19 km pnc-wsch | Częstochowa | 911/44 | |||
| Orzech 1 | Kraków | pr. 226, gór. 86 | 18 km płd-wsch | Częstochowa | 911/44 | |||
| Orzech 2 | Kraków | pr. 222, gór 78 | 17 km wsch | Częstochowa | 911/44 | |||
| Goździk 1 | Kielce | pr. 170, gór.17 | 10 km pnc-wsch | Cmielów | 911/44 | |||
| Goździk 2 | Kielce | pr. 177, góra 6 | 11 km pnc-wsch | Cmielów | 911/44 | |||
| Dąb | Radom | lew. 208, dół 83 | 7 km pnc | Iłta | 672/44 | |||
| Woda | Kraków | lew. 250, dół 90 | 15 km płd-zach | Olkusz | 5021/43 zmien. 672/44 | |||
| Jarząb | Radom | pr. 155, dół 124 | 7 km płd-wsch | Zwoleń | 911/44 | |||
| Jerzyna | Radom | pr. 203, gór. 120 | 13 km pnc-zach | Kozienice | 911/44 | |||
| Jabłoń | Radom | lew. 225, gór. 160 | 11 km płd-wsch | Dobieszyn | 911/44 | |||
| Cebula 1 | Radom | lew. 63, dół 109 | 16 km pnc-wsch | Końskie | 911/44 | |||
| Cebula 2 | Radom | lew. 98, dół 104 | 25 km pnc-wsch | Końskie | 911/44 | |||
| Gladiolus 1 | Kielce | pr. 192, gór. 62 | 6 km płd | Cmielów | 911/44 | |||
| Gladiolus 2 | Kielce | pr. 183, gór. 52 | 5 km płd-wsch | Cmielów | 911/44 | |||
| Cynamon | Łódź | pr. 17, dół 73 | 10 km zach | Końskie | 1013/44 | popr. | ||
| Krata | Łódź | pr. 25, góra 76 | 7 km płd-wsch | Skierniewice | 1383/44, 12758/44 | popr. | ||
| Lis | Lublin | lew. 128, dół 7 | 27 km płd-zach | Rejowiec | 1408/44 | |||
| Sokół | Zamość | pr. 34, gór. 114 | 9 km wsch | Mszana Dolna | 1408/44 | |||
| Ścigacz | Lwów | lew. 221, gór. 92 | 34 km wsch | Przemyśl | 1408/44 | |||
| Plastic | Lwów | pr. 241, gór. 18 | 6 km zach | Jaworów | 1408/44 | |||
| Miednica | Warszawa | pr. 65, dół 48 | 15 km płd-zach | Siedlce | 1573/44 | |||
| Kret | Zamość | lew. 95, gór. 39 | 32 km płd-zach | Krasnystaw | 1609/44 | |||
| Liniowiec | Łuck | lew. 50, dół 40 | 14 km wsch | Kamionka Strumiłowa | 1609/44 | |||
| Guzik | Lwów | pr. 193, gór. 57 | 10 km pnc-zach | Gródek Jag. | 1609/44, 5313 | popr. | ||
| Linja | Warszawa | lew. 26, dół 102 | 5 km pnc-zach | Błonie | 1383 i 1789/44 | |||
| Warta | Łódź | pr. 61, dół 109 | 29km płd-wsch | Piotrków | 1609/44 zm. 3313/44 | popr. | ||
| Muszka | Lwów | pr. 171, dół 154 | 9 km płd-wsch | Drohobycz | 1609/44 | |||
| Dzik | Zamość | lew. 97, gór. 8 | 35 km płnc-zach | Zamość | 1408/44 | |||
| Proch | Tr-pol | lew. 118, dół 144 | 12 km płd-zach | Brzeżany | 1850/44 | |||
| Krawat | Lwów | lew. 230, gór. 3 | 8 km pnc | Jaworów | 1850/44 | |||
| Lotniskowiec | Lwów | praw. 10, dół 121 | 9 km płd | Chodorów | 1850/44 | |||
| Kanonierka | Tr-pol | lew. 56, gór. 105 | 43 km płd wsch | Lwów | 1850/44, 2612/44 | |||
| Pancernik | Lwów | pr. 33, dół 169 | 19 km płd | Bóbrka | 1850/44, 2612/44 | |||
| Kawka | Cieszyn | pr. 90, góra 53 | 16 km płd-zach | Wieliczka | 1982/44 | dawniej bastion | ||
| Komin | Radom | lew. 178, gór. 88 | 6 km płd-zach | Warka | 2017/44 | |||
| Klosz | Radom | lew. 128, gór. 118 | 23 km płd | Grójec | 2017/44 | |||
| Kieliszek | Radom | lew. 70, gór. 16 | 21 km pnc-zach | Grójec | 2017/44, 12758/44 | popr. | ||
| Tapczan | Warszawa | lew. 13, dół 26 | 7 km zach | Piaseczno | 2295/44 | |||
| Dynamit | T-pol | lew. 14, dół 149 | 5 km wsch | Chodorów | 2292/44 | |||
| Naramiennik | Lwów | pr. 213, gór 28 | 4 km płd-zach | Jaworów | 2292/44 i 2612/44 | |||
| Buk | Łódź | lew. 281, dół 48 | 10 km pnc-wsch | Radomsko | 2453/44 | |||
| Brzoza | Łódź | lew. 308, dół 46 | 16 km pnc-wsch | Radomsko | 2453/44 | |||
| Banan | Łódź | lew. 324, dół 20 | 20 km wsch | Radomsko | 2453/44 | |||
| Baobab | Łódź | lew. 200, dół 5 | 18 km płd-zach | Radomsko | 2453/44 | |||
| Odra | Łódź | praw. 91, dół 164 | 18 km wsch | Piotrków | 2453/44 | |||
| Wisła | Łódź | praw. 61, dół 108 | 26 km płd-wsch | Piotrków | 2453/44 5965/44 | popr. | ||
| Kwas | Kraków | lew. 186, dół 150 | 10 km płd-zach | Dąbrowa Górnicza | 1791/44 | |||
| Nafta | Kraków | lew. 131, gór. 4 | 26 km pnc-zach | Częstochowa | 1791/44 | |||
| Myśliwiec | Lwów | pr. 109, gór. 113 | 18 km płd | Lwów | 2492/44 | |||
| Trotyl | Lwów | pr. 165, dół 232 | 18 km płd | Gródek Jagielloński | 2492/44 i 2612/44 | |||
| Kabłąk | T-pol | lew. 19, gór. 58 | 3o km wsch | Lwów | 2636/44 | |||
| Kos | Kraków | pr. 19, dół 55 | 24 km pnc-wsch | Kraków | 2844/44, 3113/44 | bastion, popr. | ||
| Ogier | Radom | pr. 108, dół 66 | 8 km pnc-zach | Opole | 2844/44 | |||
| Klacz | Radom | pr. 101, dół 86 | 23 km płd | Puławy | 3109/44, 56032/44 | popr. | ||
| Owca | Radom | pr. 48, dół 97 | 17 km pnc-wsch | Opole | 3109/44 | |||
| Colt | Lwów | lew. 171, gór 167 | 13 km pnc-zach | Sambor | 3295/44 | |||
| Bagnet | Lwów | lew. 183, gór 111 | 13 km płd-zach | Mościska | 3295/44 | |||
| Browning | Lwów | pr. 97, gór. 127 | 21 km płd. | Lwów | 3295/44 | |||
| Dzida | Lwów | pr. 160, dół 105 | 11 km płd-wsch | Drohobycz | 3478/44 | |||
| Łuk | Lwów | pr. 81, dół 105 | 11 km płc-wsch | Stryj | 3847/44 | popr. | ||
| Palma 2 | Kielce | pr. 228, gór. 168 | 7 km płn-zach | Osiek | 4087/44 | |||
| Pelikan | Lwów | lew. 92, gór. 48 | 10 km pnc-zach | Przemyśl | 4205/44 | |||
| Bażant | Nowy Sącz | pr. 5, gór 82 | 27 km pnc-wsch | Krosno | 4205/44 | |||
| Kord | Lwów | pr. 175, gór. 93 | 5 km płd-zach | Gródek Jagielloński | 4249/44 | |||
| Nagan | Lwów | pr. 165, gór. 140 | 11 km płd-wsch | Rudki | 4249/44 | |||
| Sztucer | Lwów | pr. 162, gór. 124 | 12 km pnc. wsch | Rudki | 5811/44 | popr. | ||
| Wis | Lwów | lew. 156, gór. 167 | 17 km pnc. zach | Sambor | 5313/44 | |||
| Kołczan | Lwów | pr. 64, dół 114 | 18 km pnc-wsch | Stryj | 5313/44 | |||
| Grot | Lwów | pr. 34, gór. 93 | 18 km płd-wsch | Lwów | 5361/44 | |||
| Debik | Radom | pr. 147, dół 38 | 7 km płd-wsch | Lipsko | 5623/44 | |||
| Dokrzynek | Radom | pr. 167, dół 17 | 10 km płd-wsch | Sienno | 5623/44 | |||
| Wróbel | Kielce | pr. 95, dół 85 | 21 km płd-zach | Rzeszów | 5623/44 | |||
| Sasłata | Kielce | lew. 174, dół 232 | 7 km pnc-wsch | Szydłów | 5623/44 | |||
| Derkacz | Nowy Sącz | pr. 146, gór. 49 | 6 km zach | Strzżów | 5623/44 | |||
| Bóbr | Zamość | lew. 123, gór 69 | 28 płd-zach | Krasny Staw | 6032/44 | |||
| Hijena | Lublin | pr. 181, dół 86 | 11 km pnc-wsch | Chełm | 6032/44 | |||
| Izba | Radom | pr. 92, dół 103 | 16 km płd | Puławy | 6032/44 | |||
| Jaguar | Lublin | pr. 152, dół 40 | 13 km płd-wsch | Chełm | 6032/44 | |||
| Ocelot | Zamość | pr. 177, gór. 22 | 22 km płd-wsch | Chełm | 6032/44 | |||
| Sobol | Lublin | lew. 42, gór 86 | 21 km płd-wsch | Łuków | 6032/44 | |||
| Seradela | Radom | pr. 235, gór. 106 | 6 km płd-zach | Magnuszew | 5992/44 | |||
| Siewka | Kraków | pr. 53, dół 179 | 16 km pnc-wsch | Miechów | 6032/44 | |||
| Bzura | Łódź | pr. 92, gór 74 | 9 km pnc-wsch | Koluszki | 5965/44 | |||
| Komora | Lwów | pr. 73, gór. 102 | 13 km płd | Lwów | 5965/44 | |||
| Newa | Łódź | pr. 133, dół 89 | 19 km płd-wsch | Piotrków | 5965/44 | |||
| Nida | Łódź | pr. 123, dół 63 | 28 km płd-wsch | Piotrków | 5965/44 | |||
| Rudawa | Łódź | lew. 83, dół 35 | 12 km zach | Działoszyn | 5965/44 | |||
| Sekwana | Łódź | lew. 168, dół 112 | 6 km płd-wsch | Rusiec Łódzki | 5965/44 | |||
| Skawa | Łódź | pr. 7, gór. 116 | 33 km płd-wsch | Skierniewice | 5965/44 | |||
| Wieprz | Łódź | pr. 41, dół 120 | 34 km płd-wsch | Piotrków | 5965/44 | |||
| Żywica | Cieszyn | pr. 144, gór. 72 | 15 km pnc-zach | Myślenice | 5965/44 | |||
| Ananas | Radom | lew. 40, gór. 123 | 7 km pnc-zach | Nowe Miasto | 7233/44 | |||
| Aster | Radom | lew. 84, gór. 89 | 10 km pnc-zach | Goszczyn | 7233/44 | |||
| Akacja | Radom | lew. 53, gór 64 | 6 km pnc-wsch | Biała | 7233/44 | |||
| Agawa | Radom | lew. 75, gór. 36 | 12 km płd-wsch | Mszczonów | 7233/44 | |||
| Agrest | Radom | lew. 95, gór. 5 | 6 km zach | Tarczyn | 7233/44 | |||
| Arnika | Radom | lew. 145, gór. 5 | 9 km wsch | Tarczyn | 7111/44 | |||
| Cyranka | Kielce | lew. 44, dół 69 | 5 km pnc-zach | Koszyce | 7111/44 | |||
| Sęp | Nowy Sącz | lew. 51, gór. 55 | 18 km płd-wsch | Bochnia | 7111/44 | |||
| Ogórek | Kraków | pr. 188, gór. 118 | 8 km pnc-zach | Janów | 7545/44 | |||
| Liść | Kraków | pr. 67, gór. 12 | 4 km płd | Oleszno | 7545/44 | |||
| Lelek | Nowy Sącz | pr. 76, gór. 42 | 31 km pnc-wsch | Krosno | 9015/44 | |||
| Bekas | Nowy Sącz | pr. 92, gór. 51 | 26 km pnc-wsch | Krosno | 9015/44 | |||
| Gęś | Lwów | lew. 73, gór 51 | 15 km pnc-zach | Przemyśl | 9015/44 | |||
| Gawron | Lwów | lew. 25, gór. 31 | 32 km pnc-zach | Przemyśl | 9015/44 | |||
| Gil | Lwów | lew. 5, gór. 30 | 38 km pnc-zach | Przemyśl | 9015/44 | |||
| Larwa | Radom | lew. 103, gór 2 | Bila 26-04-44 | |||||
| Los | Warszawa | lew. 155, gór. 368 | Bila 26-04-44 | |||||
| Kruk | Cieszyn | pr. 55, gór. 79 | 14 km płd-wsch | Myślenice | 9113/44 | |||
| Malwa | Radom | lew. 56, dół 12 | 7 km pnc-wsch | Mniów | 9360/44 | |||
| Lucerna | Kraków | gór. 97, pr. 115 | 3 km pnc-zach | Secemin | 9597/44 | |||
| Kaktus | Radom | lew. 218, dół 97 | 10612/44 | |||||
| Klon | Radom | dół 111, lew. 187 | 8 km płd-zach | Rożki | 10731/44 | popr. | ||
| Burak | Łódź | gór. 96, pr. 196 | 5 km pnc-wsch | Janów | 9392/44 | popr. | ||
| Ognicha | Kraków | gór. 96, pr. 196 | 5 km pnc-wsch | Janów | 11331/44 | prawd. Stare Ognichy, popr. | ||
| Owoc | Kraków | gór. 75, pr. 152 | 2 km zach | Przyrów | 11331/44, 12789/44 | popr. | ||
| Bambus | Kraków | gór. 4, pr. 157 | 12 km | Krzelów | 11331/44 | wypada 14 km | ||
| Ropa | Cieszyn | lew. 85, gór. 5 | 3 km pnc-zach | Pawłowice | 11526/44 | |||
| Sok | Kraków | lew. 250, dół 89 | 11 km płn-zach | Trzebinia | 11528/44, 12145/44 | popr. | ||
| Piernik | Płock | dół 50, pr. 27 | 4 km płd-wsch | st. Leonów | 12758/44 | |||
| Żarówka | Radom | gór. 7, lew. 145 | 14 km pnc. zach | st. Chynów | 12758/44 | |||
| Zamek | Radom | gór. 42, lew. 8 | 6 km pnc | Babsk | 12758/44 | |||
| Klucz | Łódź | gór. 37, pr. 36 | 8 km płd-wsch | Skierniewice | 12758/44 | |||
| Lilia II | Kraków | gór. 131, pr. 152 | 3 km płd-zach | Nakło | 12769/44 | |||
| Bratek II | Kraków | gór. 9, pr. 185 | 9 km pnc-zach | Żytno | 12769/44 | |||
| Barwinek | Kraków | gór. 16, pr. 176 | 5 km płd-zach | Żytno | 12769/44 | |||
| Indyk | Cieszyn | gór. 72, pr. 164 | 15 km płn-wsch | Wadowice | 263/45 | |||
| RYGIEL | Łódź | pr. 63, gór. 52 | 13 km płd-zach | Skierniewice | 4496, 4691 i 4722/43 | II | ||
| OBRAZ | Warszawa | pr. 177, dół 128 | 12 km płd-wsch | Tłuszcz | 4503/43 | II | ||
| WANNA | Warszawa | pr. 47, dół 107 | 15 km płd-zach | Sokołów | 4503/43 i 130/44 | II | ||
| KUFER | Warszawa | pr. 134, gór 75 | 11 płd-zach | Ostrów Mazowiecka | 4503/43 | II | ||
| PIERZYNA | Warszawa | pr. 213, dół 59 | 1o km płd-zach | Mińsk Mazowiecki | 4503/43 | II | ||
| DZBAN | Warszawa | pr. 21, dół 24 | 10 km płd | Siedlce | 4503/43 | III | ||
| PANTERA | Radom | pr. 145, gór. 139 | 5 km płd-zach | Życzyn | 4503/43 | III | ||
| LEW | Radom | pr. 122, gór. 134 | 2 km wsch | Życzyn | 4503/43 | II | ||
| GORYL | Radom | pr. 157, gór 109 | 4 km płd-zach | Sobolew | 4503/43 | II | ||
| BARAN | Radom | pr. 27, dół 27 | 28 km płd | Nałęczów | 4503/43 | II | ||
| PIES | Radom | pr. 7, dół 83 | 13 km płd-wsch | Nałęczów | 4503/43 | III | ||
| KOT | Lublin | lew. 107, dół 139 | 24 km pnc-wsch | Lublin | 4833, 5321/43 i 838/44 | III, błędnie KIJ | ||
| KOZA | Lublin | lew. 40, dół 25 | 18,5 km płd | Lublin | 4833/43 | III | ||
| WILK | Zamość | lew. 167, gór. 32 | 12 km płd-zach | Krasnystaw | 2729/44, 6032/44 | III, popr. | ||
| TUR | Zamość | lew. 142, gór. 45 | 20 km płd-zach | Krasnystaw | 4833/43 i 911/44, 2729/44 | III, popr. | ||
| MIKA | Kowel | lew. 41, dół 50 | 16 km płd-zach | Kowel | 4784/43 i 951/44 | II | ||
| KAMIEŃ | Łuck | pr. 170, gór 47 | 23 km pnc-wsch | Łuck | 4784/43 i 951/44 | II | ||
| AMETYST | Łuck | lew. 189, gór 98 | 14 km zach | Łuck | 4784/43 i 951/44 | II | ||
| WAPIEŃ | Łuck | pr. 152, gór. 33 | 30 km pnc-wsch | Łuck | 4784/43 i 951/44, 4784, 5056/43 | II | ||
| HAMAK 1 | Warszawa | lew. 102, dół 115 | 15 km pnc-zach | Warszawa Zachodnia | 4503/43 i 5256/43, 7998/44 | II, popr. | ||
| HAMAK 2 | Warszawa | lew. 70, dół 121 | 15 km pnc-zach | Warszawa Zachodnia | 4503/43 i 5256/43, 4917/43, 7998/44 | II, popr. | ||
| PODUSZKA | Warszawa | pr. 226, dół 18 | 8 km płd-wsch | Otwock | 4971, 5257/43, 423, 500/44 | II | ||
| STOLNICA | Warszawa | pr. 260, gór. 193 | 7 km pnc | Radzymin | 4971/43 | II | ||
| PRZETAK | Warszawa | pr. 180, gór. 153 | 6 km wsch | Wyszków | 4971/43 i 4326/43 | II | ||
| ZEBRA | Radom | pr. 91, gór. 125 | 12 km wsch | Życzyn | 4916/43 | III | ||
| NIL 1 | Łódź | pr. 143, dół 110 | 4 km wsch | Rozprza | 5021/43 | II | ||
| NIL 2 | Łódź | pr. 133, dół 90 | 19 km płd-wsch | Piotrków | 5021/43 | II, zm. 1383/44 popr. | ||
| PINA 1 | Łódź | pr. 133, gór. 167 | 3km pnc-wsch | Baby | 5021/43 | II | ||
| PINA 2 | Łódź | pr. 135, gór. 181 | 12 km pnc | Piotrków | 5021/43 | II | ||
| KOLIBER 1 | Kraków | pr. 10, dół 29 | 15 km pnc-zach | Bochnia | 5021/43 i 5135/43 | III | ||
| KOLIBER 2 | Kielce | lew.13, dół 26 | 11 km pnc | Bochnia | 5700 i 5135/43 | III | ||
| KANAREK 1 | Kraków | pr. 88, gór. 198 | 14 km pnc-zach | Miechów | 5021 i 5135/43 | III | ||
| KANAREK 2 | Kraków | pr. 75, gór. 183 | 17 km pnc. | Miechów | 5021 i 5135/43 | III | ||
| TRZNADEL 1 | Kielce | lew. 91, dół 66 | 27 km pnc-zach | Tarnów | 5021 i 5135/43 | III | ||
| TRZNADEL 2 | Kielce | lew. 107, dół 50 | 20 km pnc-zach | Tarnów | 5021 i 5135/43 | III | ||
| NUREK 1 | Kielce | pr. 140, dół 190 | 17 km płd | Sandomierz | 5021 i 5135/43 | III | ||
| NUREK 2 | Kielce | pr. 149, dół 192 | 17 km płd | Sandomierz | 5021 i 5135/43 | III | ||
| MODRZEW 1 | Radom | lew. 76, dół 5 | 14 km płd | Suchedniów | 5118/43 | III | ||
| MODRZEW 2 | Radom | lew. 55, dół 25 | 20 km zach | Suchedniów | 5118/43 | III | ||
| CYPRYS 1 | Radom | lew. 100, dół 104 | 14 km zach | Jastrząb | 5118/43 | III, pr. trwale spalona | ||
| CYPRYS 2 | Radom | lew. 64, dół 85 | 15 km pnc-wsch | Końskie | 5118/43, 10616/44 | III, popr. | ||
| CYPRYS 3 | Radom | lew. 53, dół 68 | 9 km wsch | Końskie | 5421/43 | III | ||
| GŁÓG | Kraków | pr. 108, gór. 33 | 13 km pnc-zach | Włoszczowa | 5118/43 | III | ||
| NIETOPERZ | Kielce | pr. 176, dół 187 | 11 km płd-zach | Tarnobrzeg | 5326/43 | III, w tym miejscu rej. zapas Kolano | ||
| MEWA 1 | Kielce | lew. 27, dół 68 | 15 km płd | Skalmierz | 5021/43 | III | ||
| MEWA 2 | Kielce | lew. 30, dół 117 | 4 km płd-wsch | Skalmierz | 5021/43 | III | ||
| PASZKOT 1 | Kielce | pr. 30, dół 55 | 7 km pnc | Łańcut | 5021/43 | III | ||
| PASZKOT 2 | Kielce | pr. 17 dół 57 | 8 km pnc | Łańcut | 5021/43 | N 50°09′55″ E 22°16′07″ | III | |
| WALIZA | Warszawa | pr. 177, gór. 129 | 9 km pnc-wsch | Wyszków | 4326, 5531/43 | II | ||
| RYBITWA 1 | Nowy Sącz | pr. 34, gór. 62 | 25 km pnc-wsch | Krosno | 5021/43 | III | ||
| RYBITWA 2 | Nowy Sącz | pr. 41, gór. 54 | 35 km pnc-wsch | Krosno | 5021/43 | III | ||
| RASZKA 1 | Nowy Sącz | pr. 157, gór. 18 | 28 km pnc-wsch | Jasło | 5021/43, l.dz. 1982/44 | III, popr. | ||
| RASZKA 2 ? | Nowy Sącz | pr. 190, gór. 9 | 28 km pnc | Jasło | 5021/43 ? | III, popr. | ||
| PARDWA 1 | Nowy Sącz | pr. 1, gór. 1 | 15 km płd-zach | Przeworsk | 5021/43 | N 49°59’22” E 20°19’53” | III | |
| PARDWA 2 | Nowy Sącz | pr. 1, gór. 5 | 16 km płd-zach | Przeworsk | 5021/43 | III | ||
| PERLICZKA 1 | Lwów | lew. 4, gór. 2 | 8 km płd | Przeworsk | 5021/43 | III | ||
| MICHAŁ 1 | Białystok | lew. 96, dół. 18 | 27 km płd-zach | Białystok | 5380/43 | III | ||
| MICHAŁ 2 | Białystok | lew. 90, dół 12 | 29 km płd-zach | Białystok | 5380/43 | III | ||
| WYDRA | Brześć | lew. 200, dół 50 | 14 km pnc-wsch | Biała Podlaska | 5402/43 | II | ||
| FOKA | Brześć | lew. 170, dół 53 | 13 km pnc | Biała Podlaska | 5402/43 | II | ||
| KROWA | Lublin | lew. 10, dół 73 | 13 km płd-zach | Lublin | 5402/43 | III | ||
| SZCZUR | Zamość | lew. 43, góra 9 | 31 km pnc | Janów | 5402/43 | II | ||
| JASKÓŁKA 1 | Nowy Sącz | pr. 200, gór. 79 | 7 km pnc | Jasło | 5402/43 | III | ||
| JASKÓŁKA 2 | Nowy Sącz | pr. 206, gór. 62 | 12 km pnc | Jasło | 5402/43 | N 49°47′33″ E 21°29′54″ | III | |
| SIKORA 1 | Cieszyn | pr. 11, gór. 153 | 23 km pnc-wsch | Nowy Targ | 5402/43 | III | ||
| SIKORA 2 | Cieszyn | pr. 2, gór. 161 | 24 km pnc-wsch | Nowy Targ | 5402/43 | III | ||
| SROKA 1 | Cieszyn | pr. 57, gór. 134 | 19 km pnc-wsch | Nowy Targ | 5402/43 | III | ||
| SROKA 2 | Cieszyn | pr. 55, gór 147 | 16 km pnc-wsch | Nowy Targ | 5402/43 | III | ||
| KOLBA | Zamość | pr. 148, dół 15 | 30 km pnc-zach | Lwów | 6599/43 | II | ||
| WACŁAW | Warszawa | pr. 64, gór. 5 | 13 km zach | Zambrów | 7061/43 | IV | ||
| JERZY | Łomża | pr. 22, dół 55 | 11 km wsch | Łomża | 7061/43 | IV | ||
| BOGUSŁAW 1 | Brześć | pr. 204, dół 70 | 20 km pnc-zach | Brześć nad Bugiem | 7258/43 | III | ||
| BOGUSŁAW 2 | Brześć | pr. 113, dół 88 | 18 km pnc-wsch | Brześć nad Bugiem | 7158/43 | III | ||
| DYMITR 1 | Brześć | pr. 133, dół 1 | 12 km płd-wsch | Brześć nad Bugiem | 7158/43 | II | ||
| DYMITR 2 | Brześć | pr. 93, dół 24 | 17 km płd-wsch | Brześć nad Bugiem | 7158/43 | II | ||
| GAWEŁ | Warszawa | pr. 49, góra 6 | 9 km zach | Zambrów | 7312/43 | III | ||
| KAZIMIERZ | Białystok | lew. 138, dół 160 | 15 km płd-wsch | Goniądz | 7312/43 | III | ||
| ZENON | Brześć | lew. 98, góra 74 | 8 km pnc-zach | Brańsk | 7312/43 | III | ||
| AGAT | Kowel | lew. 134, dół 14 | 24 km płd-wsch | Kowel | 582/44 | II | ||
| ZASKRONIEC 1 | Wilno | lew. 137, gór. 175 | 25 km płd-zach | Wilno | 582/44 | II | ||
| ZASKRONIEC 2 | Wilno | lew. 147, gór 168 | 22 km płd-zach | Wilno | 582/44 | II | ||
| MIRT 1 | Kielce | lew.119, gór. 67 | 3 km płnc-zach | Daleszyce | 911/44, 5992/44, 2268/44 | II, popr. | ||
| MIRT 2 | Kielce | lew. 108, gór. 67 | 14 km płd-wsch | Kielce | 911/44 | II | ||
| HIPOPOTAM | Zamość | lew. 100, gór 91 | 34 km zach | Zamość | 672/44, 6032/44 | III, popr. | ||
| BORSUK | Lublin | lew. 57, gór. 42 | 15 km płd-zach | Łuków | 672/44 | III | ||
| TCHÓRZ | Lublin | lew. 32, gór. 110 | 27 km płd-wsch | Łuków | 672/44, 6032/44 | III, popr. | ||
| MAPA | Warszawa | pr. 128, dół 126 | 25 km płd-wsch | Tłuszcz | 672/44 | II | ||
| GZYMS | Warszawa | pr. 105, dół 20 | 25 km płd-wsch | Mińsk Mazowiecki | 672/44 | II | ||
| JEMIOŁA | Radom | pr. 192, dół 152 | 8 km pnc-zach | Zwoleń | 672/44 | II | ||
| ZYDEL | Brześć | lew. 10, dół 126 | 13 km płd-wsch | Sokołów | 582/44, 672/44 | II | ||
| DALIA | Radom | pr. 221, dół 104 | 18 km płd-zach | Zwoleń | 911/44 | II | ||
| KLAMKA | Łódź | pr. 59, góra 28 | 8 km zach | Skierniewice | 4503/43, 6266/43 | II | ||
| KANAPA | Warszawa | lew. 189, dół 9 | 26 km płd-wsch | Warszawa | 4326/43, 325/44 | II | ||
| DIAMENT | Lublin | pr. 103, dół 89 | 30 km pnc-wsch | Chełm | 4784/43, 5056, 518/44 | II | ||
| KRZEM | Lublin | pr. 95, dół 68 | 30 km wsch | Chełm | 4784/43, 7314/43 | II | ||
| TOPOLA 1 | Kraków | pr. 35, gór 102 | 11 km pnc-zach | Jędrzejów | 5118/43, 6651/43, 5992/44 | II, popr. | ||
| TOPOLA 2 | Kraków | pr. 38, góra 84 | 16 km pnc-zach | Jędrzejów | 5118/43, 6651/43 | II | ||
| RARÓG | Nowy Sącz | pr. 15, góra 64 | 37 km zach | Przemyśl | 1899/44 | III | ||
| POLANA | Lublin | pr. 45, gór. 29 | 17 km płd-wsch | Luboml | 2730/44 | IV | ||
| TOPAZ | zm. baston | - patrz placówki | 2432/44 | II | ||||
| WRONA | Kielce | lew. 232, dół 81 | 12 km płd-zach | Mielec | 3109/44 | II | ||
| SUWAK | Zamość | pr. 156, dół 15 | 31 km pnc-zach | Lwów | 3113/44 | III | ||
| PAŁASZ | T-pol | lew. 24, gór. 108 | 34 km płd-wsch | Lwów | 3113/44 | II | ||
| LAMA | Radom | pr. 61, dół 7 | 10 km płd | Puławy | 3259/44, 6032/44 | II, popr. | ||
| KUNA | Radom | pr. 38, dół 14 | 19 km płd-wsch | Opole | 3259/44 | II | ||
| KANGUR | Radom | pr. 51, dół 48 | 10 km płd | Opole | 3259/44 | II, wypada wsch., popr. | ||
| SARNA | Radom | pr. 79, dół 3 | 16 km płd-zach | Opole | 3259/44 | II | ||
| PAPUGA | Kielce | lew. 110, dół 44 | 21 km pnc-wsch | Tarnów | 3259/44 | III | ||
| LASEK | Lublin | pr. 54, dół 13 | 21 km płd-wsch | Luboml | 3338/44, 6032/44 | IV, popr. | ||
| TAPIR | Zamość | lew.170, gór. 102 | 25 km zach | Zamość | 3754/44, 3788/44 | VI, popr. | ||
| KARABELA | Lwów | pr. 34, dół 89 | 18 km płd-wsch | Stryj | 3847/44, 5311 | II, popr. | ||
| KOS | zm. na bastion | 3113/44 | II | |||||
| PERKOZ | Kielce | pr. 22, dół 98 | 31 km pnc-wsch | Rzeszów | 5205/44 | II | ||
| PINGWIN | Zamość | lew. 27, dół 54 | 35 km pnc-wsch | Rzeszów | 4205/44 | II | ||
| SOWA | Nowy Sącz | lew. 140, gór. 113 | 18 km pnc-wsch | Nowy Sącz | 4205/44 | II | ||
| BOCIAN | Nowy Sącz | pr. 75, gór 100 | 20 km pnc-wsch | Krosno | 4205/44 | II | ||
| SÓJKA | Cieszyn | pr. 1, gór 130 | 18 km wsch | Mszana Dolna | 4583/44 | III | ||
| GŁUSZEC | Rzeszów | pr. 99, dół 86 | 21 km płd-zach | Rzeszów | 5311/44 | II | ||
| CZYŻYK | Rzeszów | pr. 102, dół 52 | 13 km płd-zach | Rzeszów | 5311/44 | II | ||
| JEŻYK | Nowy Sącz | pr. 184, gór. 70 | 11 km płd-wsch | Jasło | 5311/44 | III | ||
| KABŁĄK 2 | Lwów | pr. 15, gór 67 | 20 km wsch | Lwów | 5313/44 | II | ||
| STOKŁOSA | Kielce | lew. 167, dół 202 | 6 km płd-wsch | Szydłów | 5623/44 | II | ||
| PAW | Zamość | lew. 97, dół 35 | 10 km pnc-wsch | Jarosław | 5623/44 | III | ||
| BREN | Lwów | pr. 167, gór 157 | 23 km pld | Gródek Jagielloński | 5759/44 | II | ||
| CEKINIA | Radom | lew. 2, dół 86 | 7 km pnc-wsch | Końskie | 5992/44 | II | ||
| DRACENA | Radom | pr. 218, dół 23 | 3 km płd-wsch | Grabowiec | 5992/44 | II | ||
| GRUSZKA | Kielce | lew. 198, gór. 91 | 6 km płd-wsch | Łagów | 5992/44 | II | ||
| LIMBA | Kraków | pr. 115, gór. 33 | 4 km pnc-zach | Kurzelów | 5992/44 | II | ||
| SAŁATA | Radom | pr. 193, dół 151 | 8 km pnc-zach | Zwoleń | 5992/44 | II | ||
| LAWA | Kraków | pr. 158, dół 143 | 14 km pnc-wsch | Olkusz | 5965/44 | III | ||
| NOTEĆ | Łódź | pr. 136, dół 119 | 10 km pld-wsch | Piotrków | 5965/44 | II | ||
| SAN | Radom | lew. 23, gór. 73 | 27 km płd-wsch | Skierniewice | 5965/44 | II | ||
| SZAKAL | Lublin | lew. 230, dół 7 | 12 km pnc-wsch | Rejowiec | 5965/44 | II | ||
| WEZERA | Łódź | pr. 33, dół 104 | 37 km płd-wsch | Piotrków | 5965/44 | II | ||
| GRONOSTAJ | Lublin | lew.18, gór. 69 | 14 km płd-wsch | Łuków | 6032/44 | II | ||
| LASKA | Radom | pr. 51, dół 2 | 40 km płd. zach | Lublin | 6032/44 | III | ||
| SZPAK | Kraków | pr. 269, dół 195 | 19 km płd-wsch | Zawiercie | 6550/44 | |||
| JASTRZĄB | Kraków | pr. 121, dół 297 | 10,5 km płd | Szczekociny | 6550/44 | II, prawd. dół 197 | ||
| GOŁĄB | Kraków | pr. 6, dół 98 | 17 km pln-wsch | Słomniki | 6550/44 | II | ||
| SKOWRON | Kraków | pr. 36, dół 101 | 8 km płnc-wsch | Słomniki | 6550/44 | II | ||
| STRUŚ | Kraków | pr. 137, dół 104 | 13 km pnc-wsch | Olkusz | 6550/44 | II | ||
| ODWET | Kraków | pr. 99, dół 20 | 3 km płd-zach | Kraków | 6550/44 | II | ||
| RAK | Warszawa | zach skraj lasu Kabaty | 12 km płd | Warszawa | 6901. 5902 | |||
| LIN | Warszawa | wsch skraj lasu Kabaty | 12 km płd | Warszawa | 6901. 5902 | |||
| KARP | Warszawa | pnc skraj lasu Kabaty | 12 km płd | Warszawa | 6901. 5902 | |||
| SUM | Warszawa | płd skraj lasu Kabaty | 12 km płd | Warszawa | 6901. 5902 | |||
| HAMAK | Warszawa | 7 km pnc-zach | Wiersze | 6870/44 | ||||
| REJON BĄK | Kraków | przerwa między laskiem | w zagajniku Zaryszyn | 7029, 7037/44 | środek po osi Brzezinki - Zaryszyn | |||
| PIASECZNO | Warszawa | lew. 171, dół 7 | 6 km płd-wsch | Piaseczno | 7068/44 | |||
| BORÓWKA | Kraków | pr. 163, gór. 14 | 4 km płd | Zyto | 7098/44 | |||
| ROBOT 2 | Kielce | lew. 25, gór. 8 | 17 km pnc-zach | Kielce | 7323/44 | rej. zasadniczy | ||
| REJON DWA | Radom | lew. 59, dół 22 | 11 km pnc-zach | Zagnańsk | 7323/44 | rej. zapasowy | ||
| LEPNICA | Kraków | pr. 176, gór. 132 | 5 km pnc-wsch | Nelow | 7544/44 | |||
| CYKORIA | Radom | lew. 48, dół 80 | 10 km pnc-wsch | Końskie | 7768/44 | II, jak Cynamon | ||
| DYNIA | Radom | pr. 306, dół 66 | 9 km płd-zach | Wierzbice | 7768/44 | III | ||
| CENTURIA | Radom | lew. 65, dół 105 | 19 km pnc-zach | Szydłowiec | 7768/44 | II | ||
| DRZAZGA | Radom | pr. 295, dół 46 | 10 km pnc | Starachowice | 7768/44 | III | ||
| LEN | Kraków | gór. 124, pr. 111 | 6 km pnc-wsch | Szczekociny | 7768/44 | II ? | ||
| LUBCZYK | Kraków | gór. 108, pr. 170 | 10 km płd-zach | Koniecpol | 7768/44 | II | ||
| LEWKONIA | Kraków | gór. 118, pr. 137 | 9 km pnc-zach | Szczekociny | 7768/44 | II | ||
| HALINA | Kielce | lew. 153, gór. 105 | 7 km pnc | Raków | 7768/44 | III | ||
| STYR | Radom | lew. 65, gór. 90 | 40 km płd-wsch | Skierniewice | 7884/44 | III | ||
| OKA | Łódź | pr. 75, gór. 137 | 33 km pnc-wsch | Piotrków | 7884/44 | III | ||
| BUG | Łódź | pr. 87, gór 84 | 9 km pnc-wsch | Koluszki | 7746/44 | |||
| CHOCHLA 2 | Warszawa | lew. 82, dół 120 | 7998/44 | |||||
| WOLICA | Radom | lew. 42, dół 130 | 36 km pnc | st. Skarżysko | 8004/44 | IV | ||
| GRAB | Łódź | lew. 199, dół 116 | 53 km płd-zach | Łódź | 8006/44 | II, wg. depeszy 45 km | ||
| WISŁOKA | Łódź | lew. 163, dół 157 | 45 km zach | Piotrków | 8006/44 | II, wg. depeszy 36 km | ||
| WOŁGA | Łódź | pr. 63, dół 59 | 26 km zach | Końskie | 8006/44 | II, 10526/44, popr. | ||
| WILJA | Radom | lew. 63, dół 89 | 24 pnc-zach | Skarżysko | 8036/44 | IV | ||
| NER | Łódź | pr. 198, dór 117 | 5 km płd-zach | st. Łódź Chojny | 8439/44 | |||
| nazwa nieodczytana | Łódź | gór 89, pr. 217 | 3 km zach | Łódź Kaliska | 8439/44 | |||
| BALDÓWKA | Łódź | pr. 183, gór 95 | 3 km płd | Widzew | 8439/44 | |||
| OLECHOWKA | Łódź | pr. 211, gór 68 | 6 km pnc | Łódź Kaliska | 8439/44 | |||
| BZURA | Łódź | pr. 185, gór 69 | 6 km pnc-wsch | Łódź Fabryczna | 8439/44 | |||
| MIAZGA | Łódź | pr. 156, gór 99 | 2 km wsch | st. Andrzejow | 8441/44 | |||
| SAN | Łódź | pr. 213, gór 50 | 5 km pnc-zach | Zgierz | 8441/44 | |||
| GRODKA | Łódź | pr. 243, gór 127 | 3 km zach | Pabianice | 8441/44 | |||
| WIDAWKA | Łódź | pr. 229, gór 142 | 4 km płc | Pabianice | 8441/44 | nanies. na mapę gór 142 | ||
| UTRATA | Łódź | pr. 271, gór 158 | 5 km płd-wsch | Łask | 8441/44 | |||
| NIECIECZ | Łódź | lew. 144, dół 142 | 3 km płd-zach | Widawa | 8441/44 | |||
| MROGA | Łódź | pr. 94, gór 75 | 3 km pnc-wsch | Rogów | 8441/44 | |||
| ZIELONA | Łódź | lew.9, dół 183 | 42 km płd-zach | Zduńska Wola | 8442/44 | II | ||
| GNIDA | Płock | pr. 220, dół 6 | 29 km pnc | st. Łódź | 8442/44 | II | ||
| DUNAJ | Łódź | lew. 50, dół 123 | 10 km pnc | Wieluń | 8442/44 | II, jak Wołga, dep. 8006/44, popr. | ||
| GRABIA | Łódź | lew. 199, dół 116 | 37 km płd-zach | Zduńska Wola | 8442/44 | II, wg. depeszy 45 km, jak GRAB, popr. | ||
| LENA | Łódź | lew. 163, dół 157 | 8443/44 | II, jak WISŁOKA, dep. 8006/44 | ||||
| REZEDA | Kraków | pr. 52, gór 9 | 6 km pnc-wsch | Oleszno | 8501/44 | |||
| ROBOT 3 | Radom | lew. 6, dól 5 | 10 km zach. | Mniów | 8350/44 | |||
| RÓŻA | Radom | lew. 18, dól 5 | 8 km zach | Mniów | 8350/44 | |||
| ROSICZKA | Radom | lew 29, dól 24 | 6 km pnc-zach | Mniów | 7866/44 | |||
| ROZMARYN | Kraków | pr. 103, gór. 100 | 6 km płd-wsch | Secemin | 8749/44 | |||
| MORELA | Kielce | lew. 31, gór. 60 | 5 km pnc | Chęciny | 8590/44 | |||
| KIERBASKA | Płock | lew. 34, dół 135 | 14 km pnc | st. Kramsk | 8845/44 | |||
| NOTEĆ (2) | Płock | lew. 36, dól 71 | 6 km płd | Kramsk | 8845/44 | |||
| LUBIENKA | Płock | pr. 195, dół 142 | 5 km płd | Gostynin | 8845/44 | |||
| LUBIENIEC | Płock | pr. 228, dół 97 | 5 km pnc | Kutno | 8845/44 | |||
| SKRWA | Płock | lew. 185, dół 32 | 6 km pnc-zach | Łęczyca | 8845/44 | |||
| KRAKOWA | Łódź | lew. 100, dół. 137 | 21 km pnc-wsch | Wieluń | 8852/44 | |||
| LUCIAZA | Łódź | lew. 112, dół 116 | 20 km pnc-wsch | Wieluń | 8852/44 | |||
| PROSNA | Kalisz - Wrocław | pr. 32, dól 274 | 4 km wsch | Kalisz | 8852/44 | wypada 9 km | ||
| CHRZĄSTÓWKA | Kalisz - Wrocław | pr. 42, gór. 20 | 21 km pnc | Kalisz | 8852/44 | |||
| OCANIA | Kalisz - Wrocław | pr. 20, dół 288 | 18 km płd-wsch | Kalisz | 8852/44 | wypada 13,5 pnc-wsch | ||
| SLUDNIA | Płock | lew. 85, dół 138 | 10 km pnc | Lipie Góry | 8852/44 | |||
| BOBRZYNKA | Łódź | pr. 185, gór. 153 | 16 km płd-wsch | st. Pabianice | 9043/44 | |||
| UOLBORKA | Łódź | pr. 36, gór. 99 | 9 km pnc-zach | Pabianice | 9043/44 | |||
| PSZANA | Łódź | pr. 292 gór. 74 | 10 km pnc-wsch | Otok | 9043/44 | |||
| TELESZYN | Łódź | pr. 255 gór. 86 | 23 km pnc-wsch | Otok | 9043/44 | |||
| MOSZCZENICA | Łódź | pr. 211, gór 42 | 5 km pnc | Zgierz | 9043/44 | wypada pnc-wsch 6 km | ||
| PILICA | Łódź | pr. 197 gór 52 | 4 km pnc-wsch | Zgierz | 9043/44 | wypada wsch 6 km | ||
| SWEDRNIA | Łódź | lew. 53, gór 222 | 22 km płd-zach | Sieradz | 9044/44 | |||
| WIERNICA | Łódź | lew. 47, dół 108 | 6 km pnc-zach | Wieluń | 9044/44 | |||
| PYSZNA | Łódź | lew. 73, dół 98 | 8 km pnc-wsch | Wieluń | 9044/44 | |||
| OLEŚNICA | Łódź | lew. 65, dół 69 | 7 km płd-wsch | Wieluń | 9044/44 | |||
| ŁUŻYCA | Kalisz - Wrocław | pr. 25, dół 117 | 10 km pnc-zach | Czstary | 9044/44 | |||
| PISIA | Łódź | lew. 40, dół 30 | 18 km płd | Wieluń | 9044/44 | |||
| LISWARTA | Łódź | lew. 105, dól 44 | 9 km zach | Działoszyn | 9044/44 | |||
| CZARNA | Łódź | pr. 105, gór 99 | 3 km pnc-wsch | st. Koluszki | 9051/44 | |||
| RAWKA | Łódź | pr. 89, gór 90 | 8 km pnc-wsch | Koluszki | 9051/44 | |||
| IWARZA | Łódź | lew. 75, gór. 154 | 5 km płd-zach | Sieradz | 9051/44 | |||
| IOTENA | Łódź | lew,. 96, gór 135 | 5 km pnc-wsch | Sieradz | 9051/44 | |||
| GRABIA (2) | Łódź | lew. 127, gór 141 | 5 km zach | Zduńska Wola | 9051/44 | |||
| MYJA | Łódź | lew. 122, gór. 160 | 8 km płd-zach | Zduńska Wola | 9051/44 | |||
| NOGAT | Łódź | pr. 163, dół 125 | 10 km płd | Piotrków | 9151/44 | |||
| BIAŁA | Łódź | pr. 11, gór. 114 | płd-wsch | st. Koluszki | 9290 | |||
| RZEPA | Kraków | pr. 75, gór 92 | 1o km pnc-zach | Naplawice | 8889/44 | wypada 12 km od Nagłowice | ||
| DĄBRÓWKA | Radom | lew. 142, dół 13 | 8 km płd-wsch | Suchedniów | 9816/44 | II | ||
| BRDA | Łódź | pr. 102, gór 60 | 12 km pnc | st. Koluszki | 9979/44 | III | ||
| BRYNICA | Łódź | pr. 114, gór. 29 | 13 km pnc | st. ROGÓW | 9979/44 | |||
| WILGA | Cieszyn | pr. 10, gór. 155 | 24 km pnc-wsch | Nowy Targ | 10067 i 10213 | ? | ||
| WILGA 1 | Cieszyn | pr. 13, gór 145 | 26 km pnc-wsch | Nowy Targ | 10352/44 | |||
| CYPRYS 2A | Radom | dół 89, lew. 52 | 10616/44 | |||||
| SOŁA | Radom | lew. 13, gór. 119 | 14 km płd-wsch | Rawa Mazowiecka | 11104/44 | |||
| SEKWANA B | Radom | lew. 19, gór 99 | 12 km płd-wsch | Rawa Mazowiecka | 11104/44 | |||
| OLIWKA | Kraków | gór. 106, pr. 230 | 6 km zach | Janów | 11331/44 | II, wg. depeszy gór 186 | ||
| WÓDKA | Cieszyn | lew. 231, gór 4 | 12 km pnc-wsch | Żywiec | 11528/44 | III, nanies. na mapę 94 gór. | ||
| TRUSKAWKA | Kraków | pr. 537 ?, gór 176 | 6 km wsch | Wodzisław | 12230/44 | II, wypada 6 km zachpr 53 | ||
| Noga | Warszawa | lew. 76, dół 83 | 6 km pnc-wsch | Błonie | 4503 i 5321/44 | rejon zapasowy | ||
| Nos | Warszawa | pr. 154, dół 113 | 17 km pnc-wsch | Mińsk Mazowiecki | 4503 i 5321/44 | rejon zapasowy | ||
| Oko | Warszawa | pr. 197, dół 46 | 9 km płd-zach | Mińsk Mazowiecki | 4503 i 5321/44 | rejon zapasowy | ||
| Ucho | Płock | pr. 63, dół 16 | 10 km płd-wsch | Łowicz | 4503 i 5321/44 | rejon zapasowy | ||
| Palec | Łódź | pr. 40, gór 62 | 15 km płd | Skierniewice | 4503 i 5321/44 | rejon zapasowy | ||
| Tor (?) | Zamość | lew. 140, gór 61 | 24 km płd-zach | Krasnystaw | 4833/43 | rejon zapasowy | ||
| Kolano | Kielce | pr. 176, gór. 187 | 10 km płd-zach | Tarnobrzeg | 5021/43 | rejon zapasowy, w tym samym miejscu bast. NIETOPERZ |
Analiza ilościowa placówek odbiorczych z „Wykazu placówek”
Waldemar Natoński – opracował wyniki analizy ilościowej placówek odbiorczych wg arkuszy mapy WIG 1:300 000 oraz jej wizualizacje. Ponieważ w „Wykazie placówek” pojawiają się nieistniejące godła ww. map: Rzeszów, Kalisz, Nowogródek, po analizie wprowadzonych dla nich pozostałych danych, przypisał je odpowiednio do arkuszy: Nowy Sącz, Wrocław i Słonim.
UWAGA RMZ: „Wykazem placówek” sporządzonym przez Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza objęto tylko 546 zrzutowisk. „Wykaz” nie jest kompletny, wszystkich placówek było więcej. Wykaz sporządzono w trakcie likwidacji Oddziału VI, w 1945 roku (z tego okresu pochodzą też „podsumowujące” sprawozdania z pomocy lotniczej w poszczególnych sezonach) – zatem obejmuje stan z tego właśnie okresu.
Warto mieć na uwadze, że wg. dostępnych danych, ogółem tylko ok. dwieście placówek przyjęło zrzut osobowy i/lub materiałowy. Znacznie więcej było gotowych do przyjęcia zrzutu. Niektóre placówki znajdujące się faktycznie w tym samym miejscu, miały po 2-3 kryptonimy; sporo placówek nigdy nie było „czynnych”, itp.
INSTRUKCJA DEKODOWANIA
Waldemar Natoński – Instrukcja dekodowania
współrzędnych miejsc zrzutu z „Wykazu placówek” CAW
POBIERZ – INSTRUKCJA DEKODOWANIA (większa rozdzielczość, png)
Waldemar Natoński – wszelkie dane z terenu, z relacji uczestników akcji, powinno się weryfikować ze współrzędnymi z „Wykazu placówek”. Archiwalne mapy WIG w skali 1:300 000 i 1:100 000 można pobrać na tej stronie
Sposób określania współrzędnych podaliśmy w instrukcji. Zdaję sobie jednak sprawę, że nie jest to jednak łatwe do wykonania dla osób, które nie mają papierowej wersji mapy, a nie za bardzo poruszają się w obsłudze programów graficznych i jeszcze nie „czują”, że drukowanie z komputera lub praca na ekranie przy różnych powiększeniach, to praca na różnych skalach mapy i konieczność przeliczeń.
Wypracowałem metodę bardzo prostą. Bazuje na wykorzystaniu podziałki liniowej znajdującej się przy każdej mapie. Dzięki temu podejściu nawet jak powiększamy widok mapy, czy zmieniają się jej rozmiary przy drukowaniu, to zawsze jesteśmy „w skali”, bo ta podziałka liniowa zmienia się proporcjonalnie wraz z mapą. Najpierw mm z „Wykazu” przeliczam na km/m a następnie odmierzam je na „trzysetce” wykorzystując do tego kilometraż odmierzony na podziałce liniowej. W programach graficznych można wyprowadzić prostokątne linie pomocnicze i na ich przecięciu lokalizować zrzutowiska. Później można podjąć próbę zestawienia tego z mapą 1:100 000, na której lepiej możemy czytać teren i np. lekko przesunąć typowanie jeśli wyszło w środku lasu. Przy pomocy takiego podejścia, opracowanie jednego zrzutowiska to ok. 15-20 min pracy, łącznie z próbą przeniesienia typowania „trzysetki” na „setkę”.
Zauważyłem, że mapy udostępnione w powyższym linku, mają czasem delikatnie zniekształconą perspektywę, więc przy korzystaniu ze zbiorów zdigitalizowanych może występować błąd, jakiego nie robilibyśmy mierząc na oryginalnej mapie papierowej. Niemniej porównanie tych kilku sztuk, które zweryfikowałem z tym, co w swoim opracowaniu pokazał K. Mroczkowski, pokazuje, że bazowanie na skanach przynosi zadowalające efekty. Typowania są identyczne, bądź zbliżone.
Uważam, że warto sięgnąć do „Wykazu placówek” jak już ktoś robi coś w terenie. Przykłady: 1/ bastionu Paszkot, 2/ ustaleń odnośnie Pardwy, 3/ najnowsze „odkrycie” wynikające z analizy zrzutowisk podjasielskich – placówka odbiorcza „Jaskółka 2”, która nie funkcjonuje w opracowaniu K. Mroczkowskiego – pokazują, że jest jeszcze sporo do uściślenia, a czasem takie ustalenie z wykazu może być impulsem do wyjścia w teren, podpytania ludzi i odkrycia, że zrzut miał miejsce w innej lokalizacji niż opisywana w literaturze przedmiotu.
Temat cichociemnych od lat rozpala umysły kolejnych pokoleń badaczy oraz pasjonatów historii II wojny światowej. Mimo, że dużo już wiemy o losach poszczególnych skoczków oraz technicznych aspektach związanych z ich szkoleniem oraz przerzutem do okupowanej Polski, część obszarów nie jest jeszcze odpowiednio zbadana.
Jednym z takich zagadnień są zrzutowiska, na których lądowali cichociemni, kurierzy polityczni oraz zaopatrzenie dla Polskiego Państwa Podziemnego. Dlatego szczerze zachęcam Państwa do wsparcia społecznego projektu badawczo-edukacyjnego „Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej”, który pozwoli wypełnić „białe plamy” w tym zakresie.
blog historyczny – Wokół Ponurego
dr Andrzej Borcz – Projekt łączy elementy badawcze i edukacyjne. Zmierzenie się z problemem badawczym wymaga zastosowania podstawowych reguł krytyki źródeł historycznych – w zakresie dokumentów, relacji, wspomnień. Potrzebna jest również orientacja w terenie, szczególnie umiejętność zweryfikowania znanych z literatury przedmiotu kryteriów wyboru pola zrzutowego z topografią miejsc potencjalnych zrzutów.
Każdy Tropiciel powinien zacząć od zapoznania się z dostępnymi publikacjami, niekiedy mogą one być rozproszone, szczególnie relacje i wspomnienia świadków. Następnie należy próbować je ze sobą skonfrontować, przy czym warto też pozyskać i zarejestrować opowieści okolicznych mieszkańców i również poddać je weryfikacji. Warunkiem sukcesu jest „rozpracowanie” współrzędnych na podstawie pracy z mapą, zatem należy posiadać minimum znajomości kartografii.
Kluczowym celem projektu jest podjęcie próby precyzyjnego ustalenia lokalizacji zrzutowisk. W wyniku działania poszukiwaczy zostanie zrewidowana i uzupełniona nasza wiedza o zrzutach i polach zrzutowych, zapewne pojawią się niedostępne i nieujawnione do tej pory materiały źródłowe. Jednak równie istotną wartością wynikającą z działania Tropicieli jest także edukacja – zarówno samokształcenie w trakcie odkrywania przeszłości, jak i edukowanie i uświadamianie lokalnej społeczności. Finalnie działania te mogą doprowadzić lokalne społeczności do odpowiedniego upamiętnienia bohaterów zrzutów – Cichociemnych, żołnierzy placówek odbiorczych oraz lotników.
Ustalanie lokalizacji zrzutowisk
wskazówki metodyczne
Andrzej Borcz, Waldemar Natoński – Ustalanie precyzyjnej lokalizacji
zrzutowisk Armii Krajowej – wskazówki metodyczne
cz. 1 – Biuletyn Informacyjny AK nr 02 (406) luty 2024, s. 32-40
cz. 2 – Biuletyn Informacyjny AK nr 03 (407) marzec 2024, s. 16-25
POBIERZ – WSKAZÓWKI METODYCZNE (pdf)
Prezentacja przygotowana przez nasz portal:
Pobierz – prezentacja w pliku pdf
Uprzejmie dziękuję za informacje o prowadzonym przez Państwa projekcie. To niezwykle cenna inicjatywa dokumentująca heroiczną działalność wielu ludzi noszących w sercach miłość do Ojczyzny, która wyraziła się w narażaniu życia przy odbieraniu zrzutów potrzebnej broni. Zająłem się tym tematem przy okazji badań prowadzonych nad historią Lubli. Miałem przyjemność przeprowadzać wywiad z uczestnikiem zrzutu w Lubli, niestety nie zdążyłem przed jego śmiercią z nim udać się na miejsce zrzutu. Zawsze zależało mi na upamiętnieniu tych ludzi. W szkole w Lubli jest tablica nawiązująca do tego wydarzenia ufundowana w 2002 r.
Państwa praca jest bezcenna i niezwykle wartościowa. Życzę sukcesów w prowadzonych badaniach i pozdrawiam z należnym szacunkiem
Ks. dr Marcin Nabożny
Szczegóły projektu „Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej”:
Celem Projektu jest wzbogacenie oraz zweryfikowanie wiedzy o zrzutach, w tym ustalenie precyzyjnych lokalizacji (współrzędnych GPS) kilkuset zrzutowisk Armii Krajowej. Pomoże w tym archiwalny „Wykaz placówek”, sporządzony przez oficerów Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Pomocna będzie również „Instrukcja dekodowania”.
Pierwszym istotnym efektem Projektu na skalę ogólpopolską jest opracowana przez nasz portal baza zrzutów.
Wszystkie wskazówki będą publikowane na stronie Projektu a także w grupie na portalu społecznościowym.
Zadaniem każdego Tropiciela jest podjęcie pionierskich działań:
1/ Wybranie (jednej lub kilku) konkretnej placówki odbiorczej (zrzutowiska) z „Wykazu placówek” Oddziału Specjalnego, w oparciu o zawarte w nim jawne, przybliżone dane lokalizacyjne. Najlepiej wybrać zrzutowisko w nieodległym rejonie, który możemy później eksplorować w terenie,
2/ Podjęcie do zdekodowania współrzędnych lokalizacyjnych tej placówki (placówek) zakodowanych w treści archiwalnego „Wykazu placówek”, sporządzonego przez oficerów Oddziału VI (Specjalnego),
3/ Odnalezienie odpowiedniej dla wybranego terenu arkusza przedwojennej mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego,
4/ Zdekodowanie z pomocą „Instrukcji dekodowania” (patrz powyżej) współrzędnych danej placówki odbiorczej poprzez naniesienie ich na mapę 1:300 000 oraz zestawienie z mapą 1:100 000, którą w terenie posługiwali się zwiadowcy – żołnierze AK,
5/ Weryfikacja uzyskanych współrzędnych lokalizacyjnych, poprzez analizę warunków, jakie musiała spełniać każda placówka odbiorcza Armii Krajowej,
6/ Zebranie wszelkich dostępnych źródeł wiedzy nt. wybranego zrzutowiska, w tym wskazówek i map. Istotne będzie ponadto zebranie dostępnych publikacji nt. danego zrzutowiska, relacji świadków, i in.,
7/ Weryfikacja źródłowa uzyskanych współrzędnych lokalizacyjnych, poprzez analizę zebranych informacji nt. wszelkich okoliczności związanych z danym zrzutowiskiem, w szczególności miejsca jego lokalizacji. Doprecyzowanie dotychczasowych ustaleń lokalizacyjnych oraz historycznych,
8/ Weryfikacja terenowa zdekodowanych i zweryfikowanych współrzędnych lokalizacyjnych oraz zebranych i przeanalizowanych źródłowych informacji historycznych. Ustalenie współrzędnych GPS zrzutowiska oraz wysłanie ich do Projektu za pomocą pinezki w Google Maps,
9/ Udokumentowanie aktywności Tropiciela w Projekcie, w szczególności działań prowadzących do zdekodowania współrzędnych lokalizacyjnych wybranej placówki odbiorczej Armii Krajowej,
10/ Przygotowanie w atrakcyjnej formie (np. multimedialnej) prezentacji swojego odkrycia oraz związanych z nim danych lokalizacyjnych i historycznych.
Zachęcam, aby zachować racjonalny krytycyzm wobec wszelkich źródeł informacji… Na każdym etapie realizacji Projektu będę starał się pomagać Tropicielom, m.in. udostępniać pomocne informacje w grupie na portalu społecznościowym. „Wytropione” lokalizacje chcę uzupełnić o lokalną dokumentację konkretnych zrzutowisk: zdjęcia, mapy, szkice, relacje historyczne, wskazanie publikacji dotyczących zrzutów na tym konkretnym „koszu” itp. Uczestników Projektu zapraszam do grupy na Facebooku
Zapraszam do tropienia śladów operacji specjalnych w Polsce
zachęcam do wytropienia zrzutowisk Armii Krajowej.
Tajemnice operacji specjalnych czekają na odkrycie!
Grupa na Facebooku dla Uczestników Projektu
kontakt: zrzutowiska (at) elitadywersji.org
Zarejestruj się w Projekcie (formularz Google):
(Uwaga: można się rejestrować w Projekcie bez logowania do Google)
Inicjatorzy Projektu (alfabetycznie):
- dr Andrzej Borcz – wnuk żołnierza AK por. Józefa Borcza ps. „Krótki”, pasjonat historii lokalnej i regionalnej, autor m.in. monografii historycznej „Obwód Łańcut SZP-ZWZ-AK w latach 1939-1945”, znawca problematyki konspiracji wojskowej, w tym odbioru zrzutów lotniczych, należy do Stowarzyszenia Historyków Wojskowości oraz do Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Współautor, wraz z Waldemarem Natońskim, precyzyjnego określenia lokalizacji pola zrzutowego „Paszkot 2”, które dotąd było całkowicie pomijane w literaturze przedmiotu jako rzekomo nieczynne, a także lokalizacji kilku innych zrzutowisk. Autor kilku publikacji „projektowych”.
- Waldemar Natoński – od przeszło 20 lat samorządowiec, pasjonat historii lokalnej. Współautor, wraz z dr Andrzejem Borczem, precyzyjnego określenia lokalizacji pola zrzutowego „Paszkot 2”, podczas którego „odkrył” na nowo dekodowanie współrzędnych z „Wykazu placówek”, a także lokalizacji kilku innych zrzutowisk. Autor „Instrukcji dekodowania” dla „Tropicieli”. Autor kilku publikacji „projektowych”.
- Ryszard M. Zając – wnuk Cichociemnego por. cc Józefa Zająca ps. Kolanko oraz pasjonat Cichociemnych, twórca portalu elitadywersji.org, autor odnalezienia w zasobach Centralnego Archiwum Wojskowego „Wykazu placówek” Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, autor wielu baz danych nt. Cichociemnych oraz zrzutów dla AK.
Prowadzi całość działań projektowych (oprócz działań w terenie). W Projekcie m.in. autor unikalnej „bazy zrzutów”, zawierającej ponad 10,6 tys. rekordów (stale aktualizowanych) danych nt. placówek odbiorczych (zrzutowisk), skoków Cichociemnych, zrzutów, samolotów oraz lotów specjalnych SOE do Polski. Ponadto pracuje nad koncepcjami rozwojowymi Projektu, przygotowywaniem narzędzi pomocnych dla „Tropicieli”, prowadzi dokumentację projektową, łączność z osobami zaangażowanymi w Projekt i in. Autor kilku publikacji „projektowych”.
Wyjaśnienie w związku z nieścisłościami w kilku publikacjach – Projekt został zainicjowany przez autora portalu 7 lutego 2023, postem na Facebooku. Samodzielnym autorem koncepcji oraz założeń Projektu „Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej” (tzw. manifestu programowego, w tym: informacje o projekcie, szczegóły projektu, prezentacja itp.) oraz treści na stronach Projektu także jest Ryszard M. Zając, który zaprosił do grona inicjatorów Projektu Andrzeja Borcza oraz Waldemara Natońskiego.
SPROSTOWANIE
W publikacji konkursowej Fundacji im Janusza Kurtyki, dotyczącej konkursu „Przeszłość / Przyszłość 2023 / Algorytmy historii” opis Projektu „Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej” (str. 127) zawiera niezgodne z prawdą dwa stwierdzenia o zainicjowaniu tego projektu przez dr Andrzeja Borcza.
Faktycznie projekt został zainicjowany przez (kolejność nazwisk alfabetyczna): Andrzeja Borcza, Waldemara Natońskiego oraz Ryszarda M. Zająca.
Ostatnie sformułowanie opisu projektu nietrafnie sugeruje, że Projekt „Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej” został już zakończony. Faktycznie projekt jest nadal realizowany, planowane są (przeze mnie) kolejne działania projektowe.
W notce biograficznej (str. 126) niezgodnie z prawdą podano, jakoby Ryszard M. Zając „angażował się jako samorządowiec”.
Zobacz:
- Dlaczego tropimy?
- Wykaz zrzutów Cichociemnych
- Wykaz operacji lotniczych (zrzuty osobowe i materiałowe)
- Wykaz placówek odbiorczych
- BIBLIOTEKA PUBLIKACJI DOT. ZRZUTÓW (tylko dla Tropicieli)
Recenzje
zobacz także: FAŁSZERZE HISTORII
Spis treści:
- Historia Sekcji Polskiej SOE
- CICHOCIEMNI – gra edukacyjna
- Elita dywersji – film zespołu „okupowana Polska”
- Polacy i Brytyjczycy w obliczu wybuchu drugiej wojny światowej
- Cichociemna elita
- Cichociemni 1941-1945. W 80 rocznicę pierwszego skoku bojowego do Polski
- Cichociemny Przybylik
- Cichociemny Aleksander Stpiczyński – Kurier na równiku
- Pułkownik „Ponury”. Biografia cichociemnego Jana Piwnika
- Awanturnik pozytywny. Wojenne losy por. cc Zbigniewa Piaseckiego
- Niezłomni czy realiści? Polskie podziemie antykomunistyczne bez patosu
- Życie codzienne KG AK
- TOBIE OJCZYZNO. Znaki spadochronowe i szybowcowe w PSZ
- „Prawdziwa historia Cichociemnych”
- Cichociemni – nowa jakość na polu walki
- Gubbins a Polska. SOE a Polacy
- Historia wybranych zrzutowisk cichociemnych na terenie Generalnego Gubernatorstwa
- Obwód Łańcut SZP-ZWZ-AK w latach 1939-1945
- NIE KUPUJ ŚMIECI! – Cichociemni. Elita polskiej dywersji (2022)
- Zlikwidować! Agenci Gestapo i NKWD w szeregach polskiego podziemia
- Cichociemni, broń i pieniądze
- Dezinformacja Muzeum Armii Krajowej
- Cichociemni od Szarego – uwaga: hejter 🙁
Recenzje publikacji związanych z tematyką Cichociemnych:
Polska w brytyjskiej strategii wspierania ruchu oporu.
Historia Sekcji Polskiej Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE)
Jacek Tebinka, Anna Zapalec
wyd. Neriton, Warszawa 2021, ISBN 978-83-66018-94-5 (druk), ISBN 978-83-66018-95-2 (e-book)
Recenzja z 05 czerwca 2022 – Brytyjczycy wobec Polski – SOE i Cichociemni
Zobacz – Facebook
CICHOCIEMNI – gra edukacyjna
Łukasz Płatek (oprac. merytoryczne), Piotr Żyłko (projekt graficzny)
IPN Oddział w Krakowie 2024, EAN: 9788382298000
Recenzja z 24 lutego 2024 – Cichociemni – gra edukacyjna
Zobacz – Facebook
Elita dywersji – film zespołu „Okupowana Polska”
Jan Jakub Grabowski, Łukasz Szypulski, Olga Jando-Dziedzic
YouTube – Elita dywersji. Mordercze treningi i skoki do piekła. Kim byli Cichociemni?
Recenzja z 18 września 2024 – Elita polskiej konspiracji
Zobacz – Facebook
Polacy i Brytyjczycy w obliczu wybuchu drugiej wojny światowej
(red.) Waldemar Grabowski
wyd. IPN Warszawa 2023, ISBN 978-83-8229-797-3
Zbiór artykułów z międzynarodowej konferencji 27-28 września 2019 w Londynie
Waldemar Grabowski – Gubbins a Polska. SOE a Polacy
Recenzja z 16 września 2023 – Polacy i SOE – rekord rozczarowań
Zobacz – Facebook
Declan O’Reilly – Zarząd Operacji Specjalnych, polski rząd emigracyjny i Armia Krajowa – logistyka i finanse w polskiej tajnej wojnie 1940-1945
Recenzja z 16 września 2023 – Polska sekcja SOE – „agencja transportowa”
Zobacz – Facebook
Cichociemna elita
Michał Olton
wyd. Graf_ika, Warszawa 2021, ISBN 978-83-8244-042-3
Recenzja z 12 listopada 2021 – Rzetelna publikacja: Cichociemna elita
Zobacz – Facebook
Cichociemni 1941-1945.
W 80 rocznicę pierwszego skoku bojowego do Polski
Krzysztof Tochman
wyd. IPN Oddział w Rzeszowie, Rzeszów 2021, ISBN 978-83-8229-075-2
Recenzja z 21 lutego 2021 – Rocznica pełna błędów
Artykuł z 22 września 2022 – Okradanie Cichociemnych
Zobacz – Facebook
Pobierz:
Krzysztof A. Tochman – Cichociemni 1941-1945. W 80 rocznicę pierwszego skoku bojowego do Polski (pdf)
Ryszard M. Zając – Errata do publikacji: Krzysztof A. Tochman – Cichociemni 1941-1945 (pdf)
Cichociemny Przybylik
biografia Cichociemnego Stefana Przybylika
Wojciech Markiewicz
wyd. Sonia Draga, Katowice 2021, ISBN 978-83-8230-193-9
Recenzja z 23 października 2021 – Prawdziwa historia Stefana Przybylika
Zobacz – Facebook
Kurier na równiku
wspomnienia oficera wywiadu, Cichociemnego Aleksandra Stpiczyńskiego
oprac. Beata Majchrowska
wyd. Verena Beata Majchrowska, Warszawa 2021, ISBN 978-83-962828-1-1
Recenzja z 3 kwietnia 2022 – Aleksander Stpiczyński: Kurier na równiku
Zobacz – Facebook
Pułkownik „Ponury”
Biografia Cichociemnego Jana Piwnika
Wojciech Königsberg
wyd. Znak Horyzont 2024, ISBN: 978-83-240-8740-2, EAN: 9788324087402
Recenzja z 9 czerwca 2024 – Pułkownik „Ponury” – anatomia legendy
Zobacz – Facebook
Awanturnik, ale w dodatnim znaczeniu.
Wojenne losy por. cc Zbigniewa Piaseckiego „Orlika”
Bartłomiej Szyprowski
w: „Glaukopis” 2024 nr 41, s. 225-277, ISSN 1730-3419
Recenzja z 14 grudnia 2024 – Awanturnik pozytywny
Zobacz – Facebook
Niezłomni czy realiści?
Polskie podziemie antykomunistyczne bez patosu
Rafał Wnuk, Sławomir Poleszak
wyd. Wydawnictwo Literackie Kraków 2024, ISBN: 978-83-08-08422-9
ISBN (e-book) 978-83-08-07950-8
Recenzja z 30 czerwca 2024 – Walka zamiast kolaboracji
Zobacz – Facebook
Codzienność KG AK
„Karność, odwaga i ostrożność, koleżeństwo i ofiarność – to naczelne zasady”
Życie codzienne a służba żołnierzy – pracowników Komendy Armii Krajowej 1939-1944″
Marek Ney – Krwawicz
wyd. Instytut Historii PAN 20234, ISBN: 978-83-66911-43-7
Recenzja z 13 lipca 2024 – Dziurawa monografia
Zobacz – Facebook
TOBIE OJCZYZNO. Znaki spadochronowe i szybowcowe
w Polskich Siłach Zbrojnych (1941-1947)
monografia historyczna, m.in. nt. Znaku Spadochronowego
Rafał Niedziela
wyd. Fundacja Sprzymierzeni z GROM, Warszawa 2021, ISBN 978-83-942317-2-9
Recenzja z 26 grudnia 2021 – Rekomenduję: Znaki Spadochronowe
Zobacz – Facebook
„Prawdziwa historia Cichociemnych”
artykuł
Andrzej Chmielarz
w: Biuletyn Informacyjny nr 2 (386), luty 2021 s. 4-12
Recenzja z 12 marca 2021 – Historie prawdziwe i nieprawdziwe
Zobacz – Facebook
Pobierz:
- dr Andrzej Chmielarz – Prawdziwa historia Cichociemnych (pdf)
- Ryszard M. Zając – Errata / Uwagi do artykułu: dr Andrzej Chmielarz – Prawdziwa historia Cichociemnych (pdf)
Cichociemni – nowa jakość na polu walki
artykuł
Jacek Sawicki
w: Biuletyn Informacyjny nr 2 (386), luty 2021 s. 13-17
Recenzja z 12 marca 2021 – Historie prawdziwe i nieprawdziwe
Zobacz – Facebook
Pobierz:
- dr hab. Jacek Sawicki – Cichociemni – nowa jakość na polu walki (pdf)
- Ryszard M. Zając – Errata / Uwagi do artykułu: dr hab. Jacek Sawicki – Cichociemni – nowa jakość na polu walki (pdf)
Gubbins a Polska. SOE a Polacy
artykuł
Waldemar Grabowski
w: Polacy i Brytyjczycy w obliczu II wojny światowej, s.99-118, wyd. IPN, Warszawa 2023, ISBN 978-83-8229-797-3
Recenzja z 16 września 2023 – Polacy i SOE – rekord rozczarowań
Zobacz – Facebook
Tam, gdzie skakali nocą… Historia wybranych zrzutowisk cichociemnych na terenie Generalnego Gubernatorstwa
album
Agnieszka Polończyk, Michał Lupa, Andrzej Leśniak
wyd. Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Kraków 2023, ISBN 978-83-8084-966-2
Recenzja z 21 grudnia 2023 – W krainie zrzutowisk…
Zobacz – Facebook
Obwód Łańcut SZP-ZWZ-AK w latach 1939-1945
monografia historyczna
Andrzej Borcz
wyd. IPN, Kraków – Warszawa 2020, ISBN 978-83-809-8736-4, EAN: 9788380987364
Recenzja z 3 stycznia 2021 – Świetna monografia
Zobacz – Facebook
Cichociemni. Elita polskiej dywersji
Kacper Śledziński
wyd. Znak, Kraków 2022, ISBN 978-83-240-87-47-1
Recenzja:
-
-
-
-
-
-
-
-
- 23 lipca 2022 – Skandaliczne szyderstwo
- 13 sierpnia 2022 – Odc. 1: Nie kupuj śmieci
- 19 sierpnia 2022 – Odc. 2: Nie kupuj śmieci
- 24 sierpnia 2022 – Odc. 3: Nie kupuj śmieci
- ERRATA DO KSIĄŻKI ŚLEDZIŃSKI, ZNAK (plik pdf)
- Łącznie aż 246 błędów i nieścisłości na 417 stronach!!!
-
-
-
-
-
-
-
Zlikwidować! Agenci Gestapo i NKWD
w szeregach polskiego podziemia
Wojciech Königsberg, Bartłomiej Szyprowski
wyd. Znak, Kraków 2022, ISBN 978-83-240-7807-3
Recenzja z 6 września 2022 – Kupić! Przeczytać!
Zobacz – Facebook
Cichociemni, broń i pieniądze.
Łączność lotnicza z krajem w latach 1941-1944
artykuł
Łukasz Płatek
w: Biuletyn IPN, wrzesień 2022 nr 9 (202), s. 38-49, ISSN 1641-9561
Recenzja z 15 września 2022 – Cichociemni i Polska wśród przegranych zwycięzców…
Zobacz – Facebook
Cichociemni
„Materiał edukacyjny” Muzeum Armii Krajowej
film, prezentacja, karta zadań
koszt – 43 tys. zł, sfinansowane przez Narodowe Centrum Kultury (sic!!!)
Mirosław Brach
- film „Cichociemni”
- „Prezentacja” i „Karta zadań”
Recenzja z 14 listopada 2022 – Dezinformacja Muzeum Armii Krajowej
Zobacz – Facebook: post z 14-11-2022 oraz 17-11-2022
Cichociemni od „Szarego”. Historia Braci Wiechułów.
Jakub Kowalski
wyd. Arslibris, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Końskie, Końskie 2024 ISBN: 978-83-968653-2-8
Recenzja z 24 października 2024 – Historia braci Wiechułów
Uwaga: hejter 🙁
Pomnik Cichociemnych w Warszawie, przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu
Świetna monografia
Spotkał mnie zaszczyt lektury publikacji Andrzeja Borcza – „Obwód Łańcut SZP-ZWZ-AK w latach 1939-1945”. Piszę o zaszczycie, bo bardzo rzadko można skorzystać z okazji trafienia na świetnie napisaną, bardzo dobrze udokumentowaną, kompleksową i rzetelną monografię historyczną, obejmującą wszelkie istotne aspekty danego zagadnienia wraz z jego rzeczową analizą.
Pan Andrzej Borcz rzucił wyzwanie wszystkim historykom, bo po jego wyjątkowej pracy bardzo trudno będzie napisać cokolwiek nowego o konspiracyjnej działalności struktur Służby Zwycięstwa Polski, Związku Walki Zbrojnej oraz Armii Krajowej na tym terenie. Treść, a zwłaszcza jakość tej monografii dowodzi ogromnego wysiłku, znajomości tematu, uwzględnienia społecznego i historycznego kontekstu oraz rzetelności Autora w podjęciu tak złożonego, wielowątkowego zagadnienia. Domniemana „lokalność” pracy nie jest wcale jej wadą, bo pozwala poprzez konkretne, realne przykłady, uzyskać pogłębione, syntetyczne spojrzenie na całość problemu.
„Dążyłem do przedstawienia i wyjaśnienia istoty konspiracji polskiej czasu II wojny światowej – pisze Autor we wstępie – na przykładzie obwodu, tj. jednostki terenowej podziemia wojskowego (…)” (s.12). Takie wlaśnie ujęcie zagadnienia umożliwiło zarówno przekrojowe jak i jednostkowe, ale również syntetyczne i analityczne spojrzenie na konspiracyjną działalność, zwłaszcza dywersyjną, sabotażową, wywiadowczą, kontrwywiadowczą, także w zakresie np. łączności, szkolenia, tajnego nauczania, wymiaru sprawiedliwości a nawet służby duszpasterskiej. Usiłowałem wyszukać jakikolwiek aspekt działań konspiracyjnych, który Autor pominął lub potraktował marginalnie – ale mi się (na szczęście) nie udało.
Oczywiście, ze względu na swoje zainteresowania, szczególnie wnikliwie przeczytałem fragment książki dotyczący zrzutów Cichociemnych i zaopatrzenia dla Armii Krajowej. Oto próbka stylu Autora: „Do odbioru zrzutów przygotowywano się bardzo starannie, z reguły do akcji przystępowały trzy grupy żołnierzy podziemia. Zadaniem pierwszej było zapalenie znaków sygnalizacyjnych oraz zabezpieczenie spadających zasobników i skaczących żołnierzy, grupa druga, wyposażona w środki transportu (wozy zaprzężone w konie), odpowiadała za załadunek zrzuconych materiałów, ewentualnie zabranie ludzi i transport do przygotowanych schronów czy kwater – melin, grupa trzecia miała ubezpieczać zrzut przed możliwą interwencją zaalarmowanych sił okupacyjnych” (s.192).
Pan Andrzej Borcz uporządkował treści zawarte w swej monografii w układzie problemowo – chronologicznym. Postawił sobie wiele celów badawczych, z których juz pierwszy jest nie lada wyzwaniem: uzyskanie możliwie kompleksowej i wszechstronnej informacji o rozwoju organizacyjnym konspiracji wojskowej SZP-ZWZ-AK na terenie wybranego powiatu. Nie uchylił się także od syntetycznej oceny skutków konspiracyjnych działań wojskowego podziemia. Podjął również trud zebrania unikalnych, nader ciekawych relacji uczestników opisywanych i analizowanych wydarzeń. Aż 528 stron publikacji to także mapy, zdjęcia, wykazy stanów osobowych, noty biograficzne. Monografia została wydana przez IPN, wydrukowana w Krakowie na pięknym papierze. Kilkadziesiąt stron zdjęć, map, szkiców i skanów dokumentów wydano na doskonałej jakości papierze kredowym.
Szczerze polecam tę książkę – choć jest to niewątpliwie wartościowa praca naukowa – nie jest wcale nudna, można (i da się!) czytać ją z wielkim zainteresowaniem, także z uzasadniionym przekonaniem że historia rzeczywiście jest fascynującą „nauczycielką życia”. Życzyłbym sobie publikacji tej samej jakości, odkrywającej tak treściwie i wnikliwie wieloaspektową problematykę Cichociemnych. Niestety, dotąd nikt takiej jeszcze nie napisał…
Andrzej Borcz – Obwód Łańcut SZP-ZWZ-AK w latach 1939-1945, IPN, Kraków – Warszawa 2020, 528 stron, format: 170x240mm, ISBN: 978-83-809-8736-4, EAN: 9788380987364
