Witold Strumpf – Cichociemny
ps.: „Sud”, „Fosa”
Witold Stefan Strumpf vel Stefan Witte, vel Kazimierz Pleśniewski
Zwykły Znak Spadochronowy nr 0077
kpt. Wirold Strumpf
ur. 18 grudnia 1905 w Warszawie, prawdopodobnie zamordowany w styczniu 1945 w obozie koncentracyjnym KL Gross-Rosen – kapitan piechoty, uczestnik walk o niepodległość Polski (1920), inżynier chemik, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Wydziału Legalizacji („Park”, „Leta”, „Izba”) Komendy Głównej AK, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, Powstania Warszawskiego, więzień gestapo, więziony i prawdopodobnie zamordowany w obozie koncentracyjnym KL Gross-Rosen (1944-1945), cichociemny
Znajomość języków: brak danych; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), spadochronowy (STS 51, Ringway), walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 32 lata; w dacie skoku do Polski 37 lat
Spis treści:
Archiwum Politechniki Warszawskiej, sygn. 7877
Od 1913 uczył się w szkole powszechnej Wincentego Łebkowskiego w Warszawie, od 1914 w szkole Emiliana Konopczyńskiego (po upaństwowieniu w 1919 pod nazwą Gimnazjum Państwowe im. A. Mickiewicza) w Warszawie. W lipcu i sierpniu 1920 ochotnik w wojnie polsko – bolszewickiej, łącznik Legii Akademickiej przy dowództwie Grupy Fortyfikacyjnej nr 7 w Warszawie.
skan: Fundacja dla Demokracji
źródło: JW GROM
W 1923 zdał egzamin dojrzałości w Gimnazjum Państwowym im. A. Mickiewicza w Warszawie. Podjął studia na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej, w 1932 obronił dyplom inżyniera chemika. Urzędnik państwowy, w latach 1932 – 1937 w Kielcach, następnie do 1939 w Katowicach, nauczyciel w szkole rzemieślniczej. Działał społecznie jako członek zarządu Związku Inżynierów Chemików, w Kole Leśników, od 1923 do 1939 w Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej oraz w latach 1932 – 1939 w Akademickim Związku Sportowym w Warszawie.
II wojna światowa
Camp Coetquidian
W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany. 18 września przekroczył w Kutach granicę z Rumunią, następnie przez Włochy dotarł do Modane i przekroczył granicę z Francją.
Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, od 24 października 1939 w Szkole Podchorążych Piechoty w Camp de Coëtquidan, po jej ukończeniu 12 kwietnia 1940 awansowany na stopień kaprala podchorążego, przydzielony jako instruktor Szkoły Podchorązych Piechoty.
Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143
Archiwum Politechniki Warszawskiej, sygn. 7877
Po upadku Francji ewakuowany, od 28 czerwca 1940 w Plymouth (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, pod koniec czerwca przydzielony jako dowódca patrolu rozpoznawczego do kompanii karabinów maszynowych 3 batalionu 1 Brygady Strzelców.
Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989
Cichociemny
STS 38, Briggens House
Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji oraz fałszowaniu dokumentów (legalizacja), prawdopodobnie w STS 38 w Briggens, pod okiem doświadczonego polskiego fałszerza Jerzego Maciejewskiego, przedwojennego pracownika Samodzielnego Referatu Technicznego Oddziału II (wywiad) Sztabu Generalnego WP.
Zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 24 sierpnia 1942 w Audley End, awansowany na stopień plutonowego podchorążego. Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 14 marca 1943.
Stefan Mayer – relacja nt. szkolenia Cichociemnych oficerów wywiadu
źródło: Instytut Piłsudskiego w Londynie, Kolekcja akt Stefana Mayera, zespół nr 100, teczka nr 709/100/113
Handley Page Halifax
Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 13/14 marca 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Stock” (dowódca operacji: F/O Bohdan Ławreńczuk, ekipa skoczków nr: XXIV), z samolotu Halifax DT-726 „H” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/S Bronisław Hułas, pilot – F/O Tadeusz Ginter / nawigator – F/O Bohdan Ławreńczuk / radiotelegrafista – F/S Eugeniusz Krzeczewski / mechanik pokładowy – Sgt. Dent A.N. – RAF / strzelec – Sgt. Piotr Bednarski / despatcher – Sgt. Franciszek Ułasiuk). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz: Lista Krzystka
Lotnisko RAF, Tempsford
Start o godz. 18.50 z lotniska RAF Tempsford, zrzut poza planowaną placówkę odbiorczą „Koza”, w okolicach miejscowości Celestynów i Pilawa (nawigator samolotu pomylił światła stacji kolejowej ze światłami placówki odbiorczej). Razem z nim skoczyli: ppor. Jan Hörl ps. Frog, płk. dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki ps. Heller, ppor. Czesław Rossiński ps. Kozioł. Skoczkowie przerzucili 450 tys. dolarów w banknotach oraz 10 tys. peset na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników oraz dwie paczki. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 12 godzin 35 minut. Niestety, stracono zasobniki oraz pieniądze.
Jerzy Straszak – „Szkoła szpiegów”
w: Zeszyty Historyczne nr 115, s. 122 – 144, Instytut Literacki, Paryż 1996
W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:
„Dnia 13.III.43. uruchomiony został Plan Startu – wariant „osiem 2103” [zrzutów]; jak następuje: Lot Nr.: 36/47, ekipa BRICK, ludzi: Dąb plus 3 (…) placówka zasadn. Wół, zapas. Żaba, nawigator squ/ldr Boxer, załoga brytyjska, start godz. 18.40; Lot Nr.: 37/38, ekipa WINDOW, ludzi: Wołk plus 3 (…) placówka zasadn. Żbik, zapas. Hiena, nawigator kpt. obs. Kużnicki, załoga polska, start godz. 18.35; Lot Nr.: 38/49, ekipa TILE, ludzi: Sum plus 3 (…) placówka zasadn. Olcha, zapas. rej.3, nawigator por. obs. Gembik, załoga polska, start godz. 18.30; Lot Nr.: 39/50, ekipa STOCK, ludzi: Antoni plus 3 (…) placówka zasadn. Koza, zapas. Bratek, nawigator kpt. obs. Ławreńczuk, załoga polska, start godz. 18.50; Lot Nr.: 40/51, ekipa DOOR, ludzi: Ulewa plus 3 (…) placówka zasadn. Kra, zapas. Bat, nawigator F/Lt.. Austin, załoga brytyjska, start godz. 18.45; Lot Nr.: 41/52, SLATE, 6 paczek: M1, M2, M3, M4, PLT, R. (…) placówka zasadn. Wrona, nawigator F/o Wynne, załoga brytyjska, start godz. 19.05; Lot Nr.: 42/53, YARD, 6 paczek: 01, 02, 03, 04, 05, R. (…) placówka zasadn. Kaczka, nawigator F/o Foster, załoga brytyjska, start godz. 19.00; Lot Nr.: 43/54, AREA, 6 paczek: M1, M2, M3, M4, 05, R. (…) placówka zasadn. Kot, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 18.55;”.
Briggens, fałszerz Jerzy Maciejewski
Archiwum Politechniki Warszawskiej, sygn. 7877
Dn. 14.III. nawigatorzy zameldowali: – lot 36/47 wykonany na plac. odb. WÓŁ, zrzut jak plan. (543.000 dol. i 126.000 Rm), .- lot 37/48 wykonany na plac. odb. ŻBIK, zrzut jak plan. (744.000 dol.), – lot 38/49 wykonany na plac. odb. OLCHA, zrzut jak plan. (616.500 dol. i 547.000 Rm), – lot 39/50 wykonany na plac. odb. KOZA, zrzut jak plan. (450.000 dol. i 10.000 peset), – lot 40/51 wykonany na plac. odb. KRA, zrzut jak plan. (395.000 dol.), – lot 41/52 – nawalił dopływ benzyny – 20 min. od plac. – samolot zawrócił, – lot 42/53 – nawigator twierdzi, że plac. odb. nie dała 1944 [sygnałów świetlnych]. DZIĘKI CI WIELKI BOŻE! Wspaniała i szczęśliwa defilada – d l a K r a j u !
Nastrój załóg, ekip i Wydz. „S”: w r e s z c i e w y s t a r t o w a l i ś m y. Łącznie przerzucono, w sześciu wykonanych lotach – na placówki: 20 ludzi, 2.748.000 dol., 673.000 Rmk., 10.000 peset, trzy poczty (…) i 6 paczek mat. ” (s. 164)
Marek Ney-Krwawicz – Bezpieczeństwo służby a życie codzienne żołnierza Armii Krajowej
na przykładzie Komendy Sił Zbrojnych w Kraju
w: Dzieje Najnowsze, rocznik LI – 2019, nr 3, s. 179-209, ISSN 0419-8824
Fałszywe pieczątki do „legalizacji”…
Miejsce zrzutu cc, placówka „Koza”
Po skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, następnie przydzielony do Oddziału I (organizacyjnego) Komendy Głównej AK, Wydział Legalizacji o kryptonimach „Park”, „Leta”, „Izba”.
Początkowo w pracowni druków, następnie jako zastępca szefa wydziału nadzorujący komórki techniczne. Awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 3 maja 1943.
Stanisław Chojnowski – Operacje lotnicze – zrzuty cichociemnych
w Obwodzie „Mewa-Kamień” podczas drugiej wojny światowej
w: Rocznik Mińsko-Mazowiecki 2012, nr 20 s. 59-75
8 lipca 1943 uniewinniony przez Wojskowy Sąd Specjalny w Warszawie od zarzutu niedbałego ukrycia nieopodal miejsca zrzutu pasów zrzutowych, zawierających 450 tys. dolarów w banknotach, wskutek czego pieniądze zostały przejęte przez Niemców.
Bartłomiej Szyprowski – Porucznik cc Witold Strumpf „Sud” przed sądem podziemia
w: Przegląd Historyczno – Wojskowy nr 2 (240), Warszawa 2012, s. 207 – 218
Mariusz Olczak, Archiwum Akt Nowych – Wydział Legalizacji i Techniki Oddziału II KG AK
Kryptonimy 198, C-8, 518, Wd-68, 218, Agaton
źródło: stanislawjankowskiagaton.pl
Dziękujemy Rodzinie kpt. cc Stanisława Jankowskiego za życzliwą zgodę na udostępnienie prezentacji na naszym portalu
Powstanie Warszawskie
skan: Fundacja dla Demokracji
źródło: JW GROM
W Powstaniu Warszawskim m.in. do 27 sierpnia kwatermistrz Komendy Podobwodu Śródmieście Południowe. Walczył w Śródmieściu Południowym, za bohaterstwo w walkach awansowany na stopień kapitana ze starszeństwem od 2 października 1944, odznaczony Krzyżem Walecznych.
Po kapitulacji Powstania wyszedł z Warszawy wraz z ludnością cywilną, następnie w składzie Komendy Głównej AK w Częstochowie, odtwarzał wydział legalizacji.
Pod koniec grudnia 1944 aresztowany przez gestapo, osadzony m.in. w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Gross-Rosen. Zachorował na tyfus, prawdopodobnie zastrzelony w styczniu 1945 podczas ewakuacji obozu.
Wkład polskiego wywiadu w 1945 ocenił oficer łącznikowy MI6 (1940-1946) komandor Wilfred Dunderdale:
„Spośród 45 770 raportów wywiadowczych z okupowanej Europy, które dotarły w czasie wojny do aliantów,
22 047, czyli 48 procent pochodziło ze źródeł polskich (…)
Wynika z tego, że w ciągu ostatnich pięciu lat polscy agenci w Europie pracowali bez przerwy
i że dostarczyli oni, mimo wielkiego zagrożenia dla siebie i swoich rodzin,
wielką ilość materiału wszelkiego rodzaju i obejmującego wiele tematów.”
W 2004 oraz w 2005 opublikowano obszerne ustalenia Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej
pt. ”Polsko – brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej”
(wyd. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2004, 2005 ISBN 83-89115-11-5 oraz ISBN 83-89115-37-9.
W 2005 roku brytyjski rząd oficjalnie potwierdził
że ok. połowa tajnych raportów dla aliantów z okupowanej Europy pochodziła od Polaków.
W wywiadzie AK pełniło służbę 37 Cichociemnych…
Awanse
- kapral podchorąży – 12 kwietnia 1940
- plutonowy podchorąży – 24 sierpnia 1942
- podporucznik – ze starszeństwem od 14 marca 1943
- porucznik – ze starszeństwem od 3 maja 1943
- kapitan – ze starszeństwem od 2 października 1944
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie, 1 lipca 1944
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami – 25 lipca 1944
- Medal Wojska – dwukrotnie
Życie rodzinne
Syn Aleksandra, pracownika Gazowni Miejskiej oraz Zofii z domu Skrzyneckiej. Przed wojną zawarł związek małżeński z Marią Gawłowską (zm. 1972). Nie mieli dzieci.
Upamiętnienie
Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych Cichociemnych
tablica upamiętniająca poległych Cichociemnych w Sali Tradycji JW GROM
W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.
W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.
Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski
40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921:
Leon Bazała (1918-1920) | Jacek Bętkowski (1920) | Jan Biały (1918-1920) | Niemir Bidziński (1920) | Romuald Bielski (1919-1920) | Adolf Gałacki (1918-1920) | Stanisław Gilowski (1918-1920) | Jan Górski (1919-1920) | Antoni Iglewski (1915-1920) | Kazimierz Iranek-Osmecki (1913, 1916, 1920) | Wacław Kobyliński (1918-1920) | Bolesław Kontrym (1917-1918) | Franciszek Koprowski (1919-1920) | Tadeusz Kossakowski (1909-1920) | Julian Kozłowski (1918-1919) | Henryk Krajewski (1918-1920) | Leopold Krizar (1918-1920) | Stanisław Krzymowski (1914-1920) | Adolf Łojkiewicz (1918-1920) | Narcyz Łopianowski (1918-1920) | Zygmunt Milewicz (1918-1920) | Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski (1913-1921) | Leopold Okulicki (1914-1920) | Mieczysław Pękala-Górski (1918-1920) | Edward Piotrowski (1918-1920) | Jan Różycki (1917-1920) | Roman Rudkowski (1914-1920) | Tadeusz Runge (1917-1920) | Józef Spychalski (1916-1920) | Tadeusz Starzyński (1920) | Tadeusz Stocki (1920) | Aleksander Stpiczyński (1917-1920) | Witold Strumpf (1920) | Adam Szydłowski (1918-1920) | Wincenty Ściegienny (1918-1920) | Witold Uklański (1917-1921) | Józef Zabielski (1920) | Józef Zając (1920) | Wiktor Zarembiński (1920) | Bronisław Żelkowski (1920)
Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości
Upamiętnienie Cichociemnych
W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).
15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.
Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej
W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).
Pomnik CC w Warszawie
7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.
W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).
W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.
W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).
Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.
Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”
Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM
Źródła:
- informacje własne (archiwum portalu)
- teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza (Studium Polski Podziemnej, Kol.023.0275)
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 210–212. ISBN 978-83-933857-0-6.
- Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 417. ISBN 8321105378.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 149-150.
Zobacz także:
Czesław Rossiński – Cichociemny
ps.: „Kozioł”, „Jaskółka”, „Jemioła”
vel Czesław Jaskiel, vel Graduchowski, vel Kozłowski
Zwykły Znak Spadochronowy nr 0167
ppor. Czesław Rossiński
źródło: NAC
ur. 2 sierpnia 1907 w Buzułuku (Buzuługski Bór, Rosja), zamordowany 12 kwietnia 1945 w Lublinie – podporucznik piechoty, inżynier, leśnik, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Okręgu Lublin AK, szef Kedywu Inspektoratu Rejonowego Radzyń Podlaski AK, prawdopodobnie oficer organizacji NIE, żołnierz wyklęty, więzień NKWD i UB, zamordowany przez władze „Polski Ludowej” (Lublin, 1944-1945), cichociemny
Znajomość języków obcych: rosyjski, białoruski; szkolenia (kursy): m.in. STS 25 (Inverlochy), STS 17 (Brickendonbury), spadochronowy, prawo jazdy (samochód osobowy, ciężarowy, motocykl), i in. W dniu wybuchu wojny miał 32 lata; w dacie skoku do Polski 35 lat
Spis treści:
Do 1920 z rodziną we Włodzimierzu nad Klaźmą (Rosja), w 1921 powrócił do Polski, zamieszkał w Warszawie. Od 1 września 1924 uczył się tamw Państwowym Gimnazjum im. Tadeusza Reytana, w czerwcu 1927 zdał egzamin dojrzałości typu matematyczno – przyrodniczego.
Archiwum UP Poznań
Od 1931 w Poznaniu, podjął studia na Wydziale Rolniczo – Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego im. A. Mickiewicza. Podczas studiów należał m.in. do „Bratniej Pomocy” Towarzystwa Studentek i Studentów Uniwersytetu Poznańskiego oraz do Koła Leśników Stowarzyszenia Studentów Uniwersytetu Poznańskiego. 16 listopada 1933 zdobył dyplom inżyniera leśnictwa, po obronie pracy pt. O”sika w leśnictwie Moszuki [na Polesiu – RMZ], nadleśnictwa Radziwiłłmontowskiego ordynacji Nieświesko – Kleckiej, Albrechta ks. Radziwiłła”. Według oceny dr Ryszarda Biehlera, Praca była „jednym z nielicznych, w literaturze leśnej, przyczynków do badań nad osiką (…)”.
1927
W latach 1933-1935 pracował w Dyrekcji Lasów w Warszawie, następnie jako pomocnik leśniczego w Leśnictwie Olkienniki, od 1934 w Nadleśnictwie w Nowo-Święcianach, następnie od 1936 jako nadleśniczy Nadleśnictwa Państwowego w Lidzie. Uprawiał myśliwstwo, sporty motorowo – samochodowe.
II wojna światowa
Camp Coetquidian
W kampanii wrześniowej 1939 zmobilizowany, przydzielony do 4 kompanii batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza „Orany”, walczył m.in. w bitwach z sowietami pod Oranami oraz Grodnem. 24 września 1939 przekroczył w Szabanach granicę z Litwą, internowany do 14 października w obozie Olita. Uciekł, 16 października dotarł do Kowna, uzyskał paszport.
1 listopada wyruszył z Litwy przez Rygę (Łotwa), Tallin (Estonia), Sztokholm (Szwecja), Bergen (Norwegia), Londyn (Wielka Brytania) dotarł do Francji. 15 grudnia w Paryżu wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, od 31 grudnia przydzielony do 3 Pułku 1 Dywizji Grenadierów. Od 15 kwietnia 1940 w Szkole Podchorążych w Camp de Coëtquidan, kontuzjowany w walkach.
Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143
Archiwum UP Poznań
Po upadku Francji ewakuowany, dotarł do Wielkiej Brytanii 31 lipca 1940. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, od 1 lipca przydzielony do 3 batalionu 1 Brygady Strzelców.
Archiwum UP Poznań
Od 22 stycznia uczestnik kursu Szkoły Podchorążych Piechoty w Dundee, po jej ukończeniu 12 kwietnia 1941 mianowany podchorążym, przydzielony ponownie do 3 batalionu 1 Brygady Strzelców. Od 16 kwietnia 1942 instruktor jazdy samochodem w 16 Batalionie Samochodowym oraz lekkim oddziale wsparcia 16 Brygady Pancernej, następnie w dyspozycji wojsk brytyjskich.
Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989
Cichociemny
Miejsce zrzutu cc, placówka „Koza”
Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, m.in. w STS 25 (Inverlochy), STS 17 (Brickendonbury). Zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 31 stycznia 1943 w Audley End, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 13 marca 1943.
Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 13/14 marca 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Stock” (dowódca operacji: F/O Bohdan Ławreńczuk, ekipa skoczków nr: XXIV), z samolotu Halifax DT-726 „H” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/S Bronisław Hułas, pilot – F/O Tadeusz Ginter / nawigator – F/O Bohdan Ławreńczuk / radiotelegrafista – F/S Eugeniusz Krzeczewski / mechanik pokładowy – Sgt. Dent A.N. – RAF / strzelec – Sgt. Piotr Bednarski / despatcher – Sgt. Franciszek Ułasiuk). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz: Lista Krzystka
Handley Page Halifax
Start o godz. 18.50 z lotniska RAF Tempsford, zrzut ok. 15 km poza planowaną placówkę odbiorczą „Koza”, w okolicach miejscowości Karpiska, Celestynów oraz Pilawa (nawigator pomylił światła stacji kolejowej ze światłami placówki odbiorczej). Razem z nim skoczyli: ppor. Jan Hörl ps. Frog, płk. dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki ps. Heller, ppor. Witold Strumpf ps. Sud. Skoczkowie przerzucili 450 tys. dolarów w banknotach oraz 10 tys. peset na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników oraz dwie paczki.
Lotnisko RAF, Tempsford
Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 12 godzin 35 minut. Niestety, stracono zasobniki oraz pieniądze.
„Dnia 13.III.43. uruchomiony został Plan Startu – wariant „osiem 2103” [zrzutów]; jak następuje: Lot Nr.: 36/47, ekipa BRICK, ludzi: Dąb plus 3 (…) placówka zasadn. Wół, zapas. Żaba, nawigator squ/ldr Boxer, załoga brytyjska, start godz. 18.40; Lot Nr.: 37/38, ekipa WINDOW, ludzi: Wołk plus 3 (…) placówka zasadn. Żbik, zapas. Hiena, nawigator kpt. obs. Kużnicki, załoga polska, start godz. 18.35; Lot Nr.: 38/49, ekipa TILE, ludzi: Sum plus 3 (…) placówka zasadn. Olcha, zapas. rej.3, nawigator por. obs. Gembik, załoga polska, start godz. 18.30; Lot Nr.: 39/50, ekipa STOCK, ludzi: Antoni plus 3 (…) placówka zasadn. Koza, zapas. Bratek, nawigator kpt. obs. Ławreńczuk, załoga polska, start godz. 18.50; Lot Nr.: 40/51, ekipa DOOR, ludzi: Ulewa plus 3 (…) placówka zasadn. Kra, zapas. Bat, nawigator F/Lt.. Austin, załoga brytyjska, start godz. 18.45; Lot Nr.: 41/52, SLATE, 6 paczek: M1, M2, M3, M4, PLT, R. (…) placówka zasadn. Wrona, nawigator F/o Wynne, załoga brytyjska, start godz. 19.05; Lot Nr.: 42/53, YARD, 6 paczek: 01, 02, 03, 04, 05, R. (…) placówka zasadn. Kaczka, nawigator F/o Foster, załoga brytyjska, start godz. 19.00; Lot Nr.: 43/54, AREA, 6 paczek: M1, M2, M3, M4, 05, R. (…) placówka zasadn. Kot, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 18.55;”.
Po skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, od maja 1943 przydzielony do Okręgu Lublin AK, jako szef Kedywu Inspektoratu Rejonowego Radzyń Podlaski AK, później dowódca grupy dywersyjnej w Obwodzie Lublin – Miasto AK.
Stanisław Chojnowski – Operacje lotnicze – zrzuty cichociemnych
w Obwodzie „Mewa-Kamień” podczas drugiej wojny światowej
w: Rocznik Mińsko-Mazowiecki 2012, nr 20 s. 59-75
Odznaka 8 PPLeg.
Archiwum UP Poznań
Od maja 1944 dowódca kadrowego 3 plutonu 8 Pułku Piechoty Legionów AK, utworzonego z części wydzielonych z oddziałów ppor. Aleksandra Sarkisowa ps. Szaruga oraz ppor. Henryka Grochowskiego ps. Henryk. Organizator i uczestnik wielu akcji bojowych, przeprowadzanych kilkuosobowymi patrolami, m.in. wykolejenia transportów kolejowych na szlaku Łuków – Dęblin (18 listopada) oraz Łuków – Brześć (21 listopada), likwidacji oficera SS Beckera w Lublinie, warty z Zamku w Bramie Grodzkiej. 19 lipca uczestniczył w nieudanej akcji na załogę niemiecką w majątku Kłodnica Dolna (gmina Wilkołaz).
Po wkroczeniu Sowietów oraz rozbrojeniu żołnierzy zgrupowania 8 Pułku Piechoty Legionów AK, uciekł z konwoju w drodze do Chełma.
Bartłomiej Szyprowski – Porucznik cc Witold Strumpf „Sud” przed sądem podziemia
w: Przegląd Historyczno – Wojskowy nr 2 (240), Warszawa 2012, s. 207 – 218
Po wojnie
Pozostał w konspiracji, prawdopodobnie w organizacji NIE. Od września 1944 dowódca konspiracyjnego 8 Pułku Piechoty Legionów AK. W związku z nękaniem Okręgu Lublin AK ciągłymi aresztowaniami NKWD oraz UB, m.in. wraz z Cichociemnym kpt. Mieczysławem Szczepańskim ps. Dębina, w dniu 5 oraz 12 listopada 1944 uczestniczył w spotkaniach, na których omawiano projektowany (12 listopada zaniechany) zamach na przewodniczącego KRN Bolesława Bieruta oraz przewodniczącego PKWN Edwarda Osóbkę-Morawskiego.
więzienie – Zamek Lublin
22 grudnia 1944 aresztowany przez NKWD pod zarzutami „kierowania grupą terrorystyczną organizacji AK, tj. związku mającego na celu obalenie istniejącego demokratycznego ustroju Państwa Polskiego”, uchylania się od służby wojskowej, „obmyślenia zamachu na Przewodniczącego KRN ob. Bieruta i Przewodniczącego PKWN ob. Osóbki-Morawskiego (…)„, nakłaniania „do popełnienia tego przestępstwa (…) przy czym (…) zamierzonego przestępstwa nie usiłowano dokonać (…)„, przechowywania broni „bez prawnego zezwolenia władzy”. Po brutalnym śledztwie 9 kwietnia 1945 w trybie doraźnym skazany na śmierć wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w Lublinie pod przewodnictwem sędziego Konstantego Krukowskiego.
Maciej Gelberg – Straceńcza ucieczka skazanych na stracenie
w: Kombatant – biuletyn UdSKiOR, luty 2015, nr 2 (290) s. 15 – 18
12 kwietnia 1945 po północy zamordowany na schodach podziemi Zamku w Lublinie wraz z 10 żołnierzami AK, w tym min. Cichociemnym kpt. Mieczysławem Szczepańskim ps. Dębina. Prawdopodobnie pochowany we wspólnej mogile na cmentarzu przy ul. Unickiej. Zrehabilitowany i uniewinniony postanowieniem Izby Karnej Sądu Najwyższego z 11 maja 1990.
Andrzej Bogusławski – Jeszcze o „Cichociemnych” J. Tucholskiego
w: Zeszyty Historyczne nr 101, s. 212 – 217, Instytut Literacki, Paryż 1992 r.
Awanse
- podchorąży – 12 kwietnia 1941
- podporucznik – ze starszeństwem od 13 marca 1943
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Virtuti Militari – 15 lipca 1944
Życie rodzinne
Syn Wacława, nadleśniczego oraz Klementyny z domu Lipińskiej. W 1932 zawarł związek małżeński z Heleną z domu Mazaraki (1908–1983).
Miał brata Bolesława (1903–1995), inżyniera, absolwenta Politechniki Warszawskiej, profesora specjalizującego się w budowie fundamentów. Od października 1943 w AK jako zastępca dowódcy (swojego brata) oddziału dywersyjnego Inspektoratu Rejonowego Radzyń Podlaski AK. 14 października 1944 aresztowany przez UB w Lublinie, 19 stycznia 1945 skazany na śmierć przez Wojskowy Sąd Garnizonowy w Lublinie. 26 stycznia 1945 marszałek LWP M. Rola Żymierski zmniejszył wyrok do 10 lat więzienia. 4 marca 1946 prezydent B. Bierut zmniejszył wyrok do 2 lat, 24 września wykonanie wyroku zawieszono, 28 października 1946 zwolniony z więzienia we Wronkach.
Upamiętnienie
Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych Cichociemnych
tablica upamiętniająca poległych Cichociemnych w Sali Tradycji JW GROM
W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.
W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.
Upamiętnienie Cichociemnych
W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).
15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.
Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej
W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).
Pomnik CC w Warszawie
7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.
W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).
W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.
W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).
Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.
Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”
Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM
Źródła:
- informacje własne (archiwum portalu)
- teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza (Studium Polski Podziemnej, Kol.023.0236)
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 147-150. ISBN 83-902499-5-2.
- Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 398. ISBN 8321105378.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 148–149.
Zobacz także – biogram w Wikipedii
Edmund Marynowski – Cichociemny
ps.: „Sejm”, „Senat”
Zwykły Znak Spadochronowy nr 0191, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1559
kpt. Edmund Marynowski
ur. 14 stycznia 1913 w Warszawie, zm. 9 czerwca 2014 w Sun City West (Arizona, USA) – kapitan lotnictwa, technik lotniczy, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych, Armii Krajowej, Komendy Głównej AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich: Lamsdorf, Murnau (1944-1945), cichociemny
Znajomość języków: rosyjski, angielski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), podstaw wywiadu (STS 34, Bealieu), spadochronowy (STS 51, Ringway), odprawowy (STS 43, Audley End), i in. W dniu wybuchu wojny miał 26 lat; w dacie skoku do Polski 31 lat
Spis treści:
Uczył się w Państwowej Szkole Technicznej (z Wydziałem Lotniczym i Samochodowym) w Warszawie, w 1933 zdał egzamin dojrzałości. Do stycznia 1934 w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, następnie do 31 sierpnia 1934 w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. Po jej ukończeniu mianowany kapralem podchorążym, przeniesiony do 3 Pułku Lotnictwa.
Od 17 września 1934 w rezerwie, jako oficer techniczny eskadry uczestniczył w ćwiczeniach rezerwy w prździerniku i listopadzie 1937 oraz w sierpniu i wrześniu 1938. Awansowany na stopień podporucznika 1 stycznia 1936. Pracował jako referent techniczny przy próbach silników w Instytucie Technicznym Lotnictwa w Warszawie.
II wojna światowa
Zmobilizowany 31 sierpnia 1939 z przydziałem do Instytutu Technicznego Lotnictwa. Ewakuowany 17 września wraz z pracownikami Instytutu przekroczył granicę z Rumunią, do 3 października w obozie cywilnym w Horlau. Od 3 do 29 października w Bukareszcie, następnie przez Jugosławię i Grecję dotarł do Marsylii (Francja). Od 22 listopada w Polskich Siłach Powietrznych we Francji, przydzielony do bazy lotniczej w Le Bourget.
Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143
Po upadku Francji od czerwca 1940 w Wielkiej Brytanii, wstąpił do Polskich Sił Powietrznych pod dowództwem brytyjskim, do 6 stycznia 1941 przydzielony jako adiutant komendanta bazy PSP w Blackpool. Awansowany na stopień porucznika, ze starszeństwem od 1 marca 1941.
Do 5 listopada 1942 przydzielony jako oficer ds. technicznych w Polskiej Szkole Pilotażu w Hucknall, następnie do 14 kwietnia 1943 jako oficer prób silników amerykańskich po ich naprawie (na hamowni) w 24 Maintenance Unit w Tern Hill.
Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989
Cichociemny
Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji i lotnictwie, zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 15 grudnia 1943 w Chicheley, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Awansowany na stopień kapitana 28 kwietnia 1944.
lotnisko w Brindisi (Włochy)
Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 27/28 kwietnia 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 21” (ekipa XLVII), z samolotu Liberator EV-978 „R” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – W/O Stanisław Kłosowski, pilot – F/L Zygmunt Radecki / nawigator – S/L Stanisław Król / radiotelegrafista – W/O Henryk Ptasiewicz / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Masłoń / strzelec – F/S Janusz Barcz / despatcher – W/O Józef Chodyra). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz: Lista Krzystka
Consolidated B-24 Liberator
Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Koza”, w okolicach miejscowości Bychawka, Bystrzyca, 18 km od Lublina. Razem z nim skoczyli: płk. Jan Biały ps. Kadłub, mjr Jerzy Iszkowski ps. Orczyk, mjr Bronisław Lewkowicz ps. Kurs. Skoczkowie przerzucili m.in. 360 tys. dolarów oraz 10,8 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także dwanaście zasobników oraz sześć paczek, wraz ze skoczkami w trzech nalotach na placówkę odbiorczą od godz. 01.15.
Dziesięć minut wcześniej z drugiego samolotu – Halifaxa JP-171 „P” – zrzucono dziewięć zasobników oraz dwanaście paczek w trzech nalotach na placówkę odbiorczą, w godz. 00.57 – 01.05. Oba samoloty szczęśliwie powróciły do bazy, po locie trwającym (odpowiednio) dziewięć godzin i 40 minut oraz 9 godzin i 45 minut. Zrzut przyjmował oddział partyzancki ppor. Aleksandra Sarkisowa ps. Szaruga oraz oddział Batalionów Chłopskich z placówki terenowej Bychawka.
Tadeusz Wyrwa – Lotny Oddział AK „Szarugi” na Lubelszczyźnie
w: Zeszyty Literackie nr 113, s. 214-220, Instytut Literacki, Paryż, 1995
W depeszy 3114 (Spec-11-17.IV.44.r. (Nr. stac.616.S) podano: Naczelny Wódz i Szef Sztabu polecili przekazać Panu Majorowi [mjr. dypl. Jaźwińskiemu], Eskadrze [1586 Eskadrze Specjalnego Przeznaczenia] i Bazie [Główna Baza Przerzutowa w Latiano pod Brindisi] gratulacje”. (s. 290 (312)
Grzegorz Rutkowski – Udział Batalionów Chłopskich
w odbiorze zrzutów lotniczych z Zachodu na terenie okupowanej Polski
w: „Zimowa Szkoła Historii Najnowszej 2012. Referaty”, IPN, Warszawa 2012, s. 15 – 25
Od 5 maja aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, 26 maja przydzielony do Wydziału Lotnictwa, Oddziału III Komendy Głównej AK, jako oficer nadzoru technicznego bazy lotniczej Okęcie w Warszawie. Dodatkowo jako oficer ds. zleceń komendanta bazy cichociemnego płk Jana Białego. Od kwietnia 1944 dowódca IV kompanii „Jur”.
Powstanie Warszawskie
W Powstaniu Warszawskim od 1 sierpnia 1944 początkowo jako zastępca dowódcy odcinka „B”, kpt. Jerzego Marcinkowskiego ps. Jur – ul. Wspólna od Emilii Plater do Marszałkowskiej oraz ul. Hoża (po stronie parzystej) od Marszałkowskiej do ul. Emilii Plater.
Od 28 sierpnia zastępca dowódcy 2 kompanii lotniczej „Jura” Batalionu „Zaremba-Piorun”. Walczył w Śrómieściu Południowym. Po kapitulacji powstania osadzony w stalagu VII-F Lamsdorf, następnie w oflagu VII-A Murnau w Bawarii. Uwolniony z obozu po jego wyzwoleniu 29 kwietnia 1945 przez wojska amerykańskie.
Po wojnie
Ulotka PKPiR
25 czerwca 1945 zameldował się w Oddziałe VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od 25 lipca ponownie w Polskich Siłach Powietrznych, przydzielony do bazy lotniczej w Hucknall. Od 11 listopada 1946 w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia.
Pozostał na emigracji, początkowo w Wielkiej Brytanii, następnie w Kanadzie oraz USA.
W 1960 uzyskał obywatelstwo amerykańskie. Mieszkał w Casper Wyoming, od 2008 w Sun City West w Arizonie. Zmarł tam 9 czerwca 2014.
Awanse
- kapral podchorąży – 31 sierpnia 1934
- podporucznik rezerwy – 1 stycznia 1936
- porucznik – ze starszeństwem od 1 marca 1941
- kapitan – 28 kwietnia 1944
Odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami – 29 września 1944
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Medal Wojska
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie, po raz 2,3,4 – 1 stycznia 1945
- Medal Lotniczy – trzykrotnie
- Air Crew Europe Star (Wielka Brytania)
Życie rodzinne
Syn Franciszka oraz Bronisławy z domu Gustowska. Przed wybuchem II Wojny światowej zawarł związek małżeński ze Stanisławą Latkowską. Mieli syna Andrzeja Franciszka (ur. 1938).
Upamiętnienie
27 kwietnia 2022, podczas uroczystej sesji, Rada Miasta Ząbki nadała rondu przy ul. Orlej w Ząbkach imię kapitana Cichociemnego Edmunda Marynowskiego
Upamiętnienie Cichociemnych
W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).
15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.
Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej
W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).
Pomnik CC w Warszawie
7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.
W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).
W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.
W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).
Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.
Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”
Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM
Źródła:
- informacje własne (archiwum portalu)
- teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza (Studium Polski Podziemnej, Kol.023.0166)
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 137–139. ISBN 978-83-933857-0-6
- Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 364. ISBN 8321105378.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 211.
Zobacz także – biogram w Wikipedii
Polski 
English (UK)