• cichociemni@elitadywersji.org

Tag Archives: Bogatki

Hieronim Łagoda – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Hieronim Łagoda - Cichociemnyps.: „Lak”, „Kil”

Hieronim Leszek Antoni Łagoda  vel Hieronim Kiercul

Zwykły Znak Spadochronowy nr 1077

 

Lagoda-Hieronim-195x250 Hieronim Łagoda - Cichociemny

kpt. cc Hieronim Łagoda

AK-opaska-300x201 Hieronim Łagoda - Cichociemnyur. 6 września 1914 w Wielichowie (powiat grodziski), poległ zamordowany przez Niemców po 12 lutego 1945 w obozie koncentracyjnym KL Gross-Rosen – kapitan piechoty, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, komendant Inspektoratu Rejonowego Łomża AK, uczestnik kampanii norweskiej, bitwy o Narwik, więzień gestapo, więziony i prawdopodobnie zamordowany w obozie koncentracyjnym KL Gross-Rosen (1944-1945), cichociemny
Znajomość języków:  francuski, angielski; szkolenia (kursy): m.in.  dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), łączności, sabotażu kolejowego i przemysłowego  (STS 17, Brickendonbury Manor), spadochronowy, odprawowy (STS 43, Audley End)  i in. W dniu wybuchu wojny miał 24 lata; w dacie skoku do Polski 27 lat. Syn cieśli

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Hieronim Łagoda - CichociemnySpis treści:


 

Od 1914 do 1920 mieszkał w Poznaniu, następnie w Murowanej Goślinie, od 1927 w Chodzieży. Od 1921 uczył się w szkole powszechnej w Murowanej Goślinie, od 1923 w Ostrowie Wielkopolskim, od 1925 w Kotnikach Kujawskich. Od 1926 uczył się w gimnazjum w Inowrocławiu, od 1927 w gimnazjum w Chodzieży. W 1934 zdał egzamin dojrzałości.

Od września 1934 do czerwca 1935 uczestnik Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy Piechoty 62 Pułku Piechoty 15 Dywizji Piechoty w Bydgoszczy. Od października 1935 do października 1937 w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie k. Ostrowi Mazowieckiej. 15 października 1937 awansowany na stopień podporucznika, przydzielony jako dowódca plutonu 3 batalionu 55 Pułku Piechoty w Rawiczu.

 

 

II wojna światowa
skan2781-300x231 Hieronim Łagoda - Cichociemny

skan własny, źródło: JW GROM

Od 26 sierpnia 1939 przydzielony do Ośrodka Zapasowego 55  Pułku Piechoty w Kutnie, wraz z jednostką walczył w rejonie Warszawy, Mińska Mazowieckiego, Kocka, Chełma, Lublina, Zamościa, Krasnystawu, Józefowa Biłgorajskiego. 27 września pod Terespolem osadzony w niewoli niemieckiej, do 6 października więziony w Pińczowie.

bitwa-Narwik_1940-300x229 Hieronim Łagoda - CichociemnyUciekł, przez Leszno dotarł 29 grudnia do Poznania. 11 stycznia 1940 przekroczył granicę ze Słowacją. Do 24 marca na Węgrzech. Potem przez Jugosławię 7 kwietnia 1940 dotarł do Camp de Carpiagne (Francja).

Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, od 18 kwietnia 1940 przydzielony do 1 kompanii 2 batalionu Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Od 24 kwietnia do 13 czerwca 1940 uczestnik kampanii norweskiej, bitwy o Narwik, odznaczony Krzyżem Walecznych. Od 14 czerwca 1940 ponownie we Francji, do 18 czerwca uczestnik walk w rejonie Dol.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

skan2862-300x200 Hieronim Łagoda - Cichociemny

skan własny, źródło: JW GROM

1-SBS-papet-spadoch--190x250 Hieronim Łagoda - CichociemnyPo upadku Francji ewakuowany 20 czerwca 1940 z Brestu, dotarł do Plymouth (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, przydzielony do 2 kompanii 1 Batalionu Strzelców Podhalańskich 1 Brygady Strzelców.

Od 31 września 1941 w ośrodku szkoleniowym 4 Brygady Strzelców (przeformowanej później na 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową) w Largo House, tzw. „Małpim Gaju”. Awansowany na stopień porucznika, ze starszeństwem od 20 marca 1941.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
Fijalka-odznaczenie-VM-250x200 Hieronim Łagoda - Cichociemny

Audley End, 28 sierpnia 1942

button-zrzuty_200-150x150 Hieronim Łagoda - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Hieronim Łagoda - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, uczestnik szkoleń m.in. na kursie łączności, sabotażu (STS XVII), spadochronowym w Largo House, w STS 25 (Inverlochy), zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 7 kwietnia 1942 w Londynie.

Tempsford-300x222 Hieronim Łagoda - Cichociemny

Lotnisko RAF, Tempsford

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 1/2 września 1942, w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Smallpox” (dowódca operacji: F/O Mariusz Wodzicki, ekipa XI), z samolotu Halifax W-7773 „S” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/O Julian Pieniążek, pilot – F/O Krzysztof Dobromirski / nawigator – F/O Mariusz Wodzicki / radiotelegrafista – P/O Franciszek Pantkowski / mechanik pokładowy – Sgt. Czesław Kozłowski / strzelec – F/S Tadeusz Madejski, F/S Wacław Żuk). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start o godz. 18.45 z lotniska RAF Tempsford, zrzut w dwóch nalotach na placówkę odbiorczą „Rogi”, na terenie nadleśnictwa Łoś – Rogatki, w okolicach miejscowości Bogatki, 16 km na północny wschód od Grójca. Razem z nim skoczyli: por. Mieczysław Eckhardt ps. Bocian, ppor. Michał Fijałka ps. Kawa, kpt. Bolesław Kontrym ps. Żmudzin, por. Wacław Kopisto ps. Kra, por. Leonard Zub-Zdanowicz ps. Ząb. Samolot leciał przez trzy godziny w bardzo silnej burzy z wyładowaniami elektrycznymi, nad Danią został ostrzelany przez niemiecką artylerię przeciwlotniczą. Halifax szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 12 godzin 5 minut.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Hieronim Łagoda - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Hieronim Łagoda - CichociemnyDnia 30.VIII. Air Ministry zarządziło „red warning” dla trzech samolotów – trzech ekip. Gotowość ekip do wyjazdu na lotnisko uzyskano według planu – godz. 14.30. O godz. 14.30 lot został odwołany na skutek niepomyślnych warunków atmosferycznych.

Dnia 1.IX. – o godz. 12.oo – „yellow warning”, który trwał do godz. 16.10. Ekipy czekały w pełnej gotowości. O godz. 16.30 zarządzono lot. Ekipy udały się na lotnisko. Na skutek tak długiego wyczekiwania, odprawa ekip na lotnisku odbyła się w bardzo pospiesznym tempie. (…)

Nastąpiła wspaniała chwila – start trzech samolotów do Polski – po raz pierwszy w historii lotów do Polski: – lot 11/15, ekipa ob. Las (Reumatismus), na plac. odb. „Ugór”, nawigator – kpt. obs. Król, godz. 19.oo; – lot 12/16, ekipa ob. Żmudzin (Smallpox) na plac. odb. „Rogi”, nawigator – por. obs. Wodzicki, godz. 18.44; – lot 12a/17, ekipa ob. Kalia (Chikenpox), na plac. odb. „Igła”, nawigator – por. obs. Walczak, godz. 18.55.

(…) Duch ekip – doskonały. Załogi – jak zawsze – wspaniałe. (…) – lot 12/16 – por. obs. Wodzicki – dokonał zrzutu wprost na plac. odb. „Rogi”. Sygnał świetlny plac. odb. dobrze widoczny. Wszystkie spadochrony rozwinęły się. Samolot wykonał dwa okrążenia. Samolot lądował o godz. 06.50. Czas lotu – 12. godz. 06 minut..” (s. 91)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Halifax-mk3-300x225 Hieronim Łagoda - Cichociemny

Handley Page Halifax

AK-opaska-300x201 Hieronim Łagoda - CichociemnyPo skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych u „ciotki” w Warszawie, mieszkał przy ul. Puławskiej, prawdopodobnie 24 m. 23 w mieszkaniu Alfreda Bartnika. Po aklimatyzacji przydzielony do Okręgu Białystok AK, od stycznia 1943 jako komendant Inspektoratu Rejonowego Łomża AK.

Przeorganizował oraz wyszkolił żołnierzy Kedywu Obwodu Łomża AK, prowadzącego bojowe akcje dywersyjne oraz akcje specjalne w rejonie Łomży, Szczepankowa, Kolna oraz Stawisk.  M.in. żołnierze Kedywu zatrzymali trzech urzędników niemieckich, w tym barona von Grubbena (czerwiec 1943), rozbili urząd  w Szczepankowie (sierpień 1943), rozbroili niemiecką załogę majątku Tarnowo k. Miastkowa (sierpień 1943), zlikwidowali placówkę ochrony leśnej majątku Pniewo k. Łomży (wrzesień 1943).

skan2782-300x231 Hieronim Łagoda - Cichociemny

skan własny, źródło: JW GROM

18 lutego 1944 aresztowany przez gestapo i żandarmerię w kolonii Kubro k. Przytuł, wraz z innymi oficerami oraz 18 elewami  podczas przeprowadzanego egzaminu Szkoły Podchorążych. Prawdopodobnie wskutek donosu volksdeutscha Bluma z tej miejscowości (po aresztowaniu przeprowadził się do Lachowa, zlikwidowany wraz z siostrą, także konfidentką gestapo).

Osadzony w placówce gestapo w Łomży, ciężko przesłuchiwany, torturowany, następnie wywieziony do filii obozu koncentracyjnego KL Gross Rosen w Halbau. Według danych Muzeum Gross-Rosen, ostatni list stamtąd wysłał 5 stycznia 1945. Prawdopodobnie zamordowany po 12 lutego 1945.

Henryk Świderski – Historie wojenne
w: Niepodległość i Pamięć 1995, t. 2 nr 3 (4), s. 221 – 244

 

 

AwanseVirtuti-Militari-272x350 Hieronim Łagoda - Cichociemny

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Andrzeja, cieśli oraz Janiny z domu Błaszczak. Rodziny nie założył.

Jego brat Zbigniew (1912-1939) jako podchorąży rezerwy poległ w kampanii wrześniowej, w bitwie nad Bzurą.

 

 

Upamiętnienie

PL_Warsaw_st_Hyacinth_church_cichociemni_commemorative_plaque-229x300 Hieronim Łagoda - Cichociemny

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych Cichociemnych

CC-tablica-JW-GROM-204x300 Hieronim Łagoda - Cichociemny

tablica upamiętniająca poległych Cichociemnych w Sali Tradycji JW GROM

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

 

 

 

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Hieronim Łagoda - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Hieronim Łagoda - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Hieronim Łagoda - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Hieronim Łagoda - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Hieronim Łagoda - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Hieronim Łagoda - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Hieronim Łagoda - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Hieronim Łagoda - Cichociemny

 

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0149)
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, Rzeszów, Abres, 1996, s. 102-103, ISBN 83-902499-5-2
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax, 1984, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

1