Wojska Specjalne są w Polsce jednym z kilku rodzajów wojsk (Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna, Wojska Obrony Terytorialnej), utworzonych 24 maja 2007 ustawą o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Prawdopodobnie są jedynymi siłami specjalnymi na świecie, funkcjonującymi jako samodzielny rodzaj sił zbrojnych.
Najtrudniejsze zadania – to Ich specjalność 🙂 Żołnierze sił specjalnych są przeznaczeni do samodzielnego lub we współdziałaniu z innymi rodzajami sił zbrojnych prowadzenia w czasie pokoju, kryzysu i wojny wszelkich operacji specjalnych. Wojska Specjalne tworzą samodzielne oddziały oraz zespoły żołnierzy, wybranych podczas wielostopniowej selekcji, wszechstronnie wyszkolonych w niekonwencjonalnych technikach walki, przygotowanych i wyposażonych do działania w najtrudniejszych warunkach wysokiego ryzyka.
Jako jedyny rodzaj polskich sił zbrojnych Wojska Specjalne już po raz trzeci pełnią dyżur w Siłach Odpowiedzi NATO.
Mogą wykonywać pełne spektrum operacji specjalnych w każdym zakątku świata oraz dowodzić wszelkimi misjami specjalnymi Sojuszu Północnoatlantyckiego także podczas wojny.
Organizacja Wojsk Specjalnych w Polsce:
JW GROM | JW AGAT | JW FORMOZA | JWK | JW NIL | PJOS | CSWS
Jednostka Wojskowa GROM JW 2305 (Warszawa, Gdańsk)
Utworzona 13 lipca 1990, osiągnęła gotowość bojową 13 czerwca 1992, pierwszą bojową operację specjalną żołnierze JW GROM przeprowadzili 27 czerwca 1997 (pojmanie zbrodniarza Slavko Dokmanovicia zwanego „rzeźnikiem z Vukovaru”) jeszcze przed przystąpieniem Polski do NATO. Wcześniej, wiosną 1991 zajęli siedzibę spółki „Art-B”, ochranianą przez policyjnych antyterrorystów. W czerwcu 1997 zabezpieczali wizytę w Polsce papieża Jana Pawła II. Pierwszą misją poza Polską był udział w misji stabilizacyjnej ONZ w 1994 w Haiti (operacja „Uphold Democracy”), podczas której ochraniali VIP-ów, m.in.specjalnego wysłannika ONZ, doradcę prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego, dowódcę sił zbrojnych USA na Atlantyku i in.
4 sierpnia 1995 JW GROM otrzymała imię Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Od 1 października 1999 podlega Ministerstwu Obrony Narodowej. Starannie wyselekcjonowani żołnierze tej jednostki są profesjonalnie oraz możliwie wszechstronnie wyszkoleni, wyposażeni, przygotowani do prowadzenia szczególnie na terenie państw wrogich, objętych wojną, kryzysem itp. wszelkich operacji specjalnych.
Dowództwo JW GROM odwołuje się w procesie szkoleniowym swoich żołnierzy do tradycji oraz symboliki Cichociemnych. M.in. na wniosek dowódcy GROM minister obrony narodowej 8 czerwca 2009 wprowadził do użytku naszywkę „CICHOCIEMNY” dla żołnierzy Zespołów Bojowych Jednostki Wojskowej 2305, którzy ukończyli kurs podstawowy oraz specjalistyczne szkolenie bojowe. Są więc współczesnymi Cichociemnymi…
Więcej info nt. JW GROM – JW GROM | Wikipedia – JW GROM | Strona – JW GROM | Facebook – JW GROM
Jednostka Wojskowa AGAT JW 3940 (Gliwice)
Utworzona 1 lipca 2011 w miejsce rozformowanego Oddziału Specjalnego Żandarmerii Wojskowej w Gliwicach, żołnierze Oddziału weszli w jej skład. Żołnierze JW AGAT szkoleni są m.in. w Alpach francuskich oraz przechodzą kurs przetrwania w Gujanie Francuskiej.
Zadaniem JW AGAT jest bojowe wsparcie innych jednostek Wojsk Specjalnych w operacjach specjalnych, w tym rozpoznanie specjalne, akcje bezpośrednie, wsparcie militarne, zwalczanie terroryzmu, działania przeciwrebelianckie, przeciwdziałanie zagrożeniom hybrydowym.
JW AGAT kontynuuje tradycje oddziału dywersji bojowej Kedywu AGAT, dowodzonego przez Cichociemnego kpt / ppłk cc Adama Borysa.
Wikipedia – JW AGAT | Strona – JW AGAT | Facebook – JW AGAT
Jednostka Wojskowa FORMOZA JW 4026 (Gdynia)
Utworzona 9 marca 2007 jako Morska Jednostka Działań Specjalnych, początkowo podległa dowódcy Marynarki Wojennej, od 12 września 2007 w strukturze Wojsk Specjalnych, od 1 października 2011 nosi obecną nazwę. Pochodzi ona od potocznej nazwy poniemieckiej torpedowni w Gdyni Oksywiu, jednego z miejsc ćwiczeń żołnierzy jednostki.
Zadaniem JW FORMOZA jest wykonywanie operacji specjalnych w warunkach morskich. Żołnierze tej jednostki współpracują z Zespołem Bojowym „B” Jednostki Wojskowej GROM, przeznaczonym do działania w środowisku wodnym, z pododdziałem nurków bojowych Jednostki Wojskowej Komandosów, a także z Morskim Oddziałem Straży Granicznej.
Wikipedia – JW FORMOZA | Strona – JW FORMOZA | Facebook – JW FORMOZA
Jednostka Wojskowa Komandosów JW 4101 (Lubliniec)
Utworzona w 1961, od 1993 jako 1 Pułk Specjalny, od 1995 jako 1 Pułk Specjalny Komandosów, od 1 października 2011 jako Jednostka Wojskowa Komandosów, od 2007 w składzie Wojsk Specjalnych.
Zadaniem JW Komandosów są operacje specjalne w pełnym zakresie, m.in. rozpoznanie specjalne, akcje bezpośrednie, wsparcie militarne, przeciwdziałanie terroryzmowi, rebeliom, rozprzestrzenianiu broni chemicznej, biologicznej i nuklearnej, uwalnianie zakładników
JW Komandosów kontynuuje tradycje: Batalionu „Zośka” (pododdział dowodzenia i zabezpieczenia), Batalionu „Parasol” (Zespół Bojowy „C”), Batalionu „Miotła” (Zespół Bojowy „A”), 1 Samodzielnej Kompanii Commando (Zespół Bojowy „B”), Polskiego Samodzielnego Batalionu Specjalnego (Zespół Bojowy „A”), 62 Kompanii Specjalnej Commando, 1 Batalionu Szturmowego, 1 Pułku Specjalnego.
Wikipedia – JWK | Strona – JWK | Facebook – JWK
Jednostka Wojskowa NIL JW 4724 (Kraków)
Utworzona 2 grudnia 2008, jako Jednostka Wsparcia Dowodzenia i Zabezpieczenia Wojsk Specjalnych, od 18 marca 2011 pod obecną nazwą.
Zadaniem JW NIL jest wsparcie informacyjne, dowodzenia i zabezpieczenia logistycznego operacji specjalnych przez Wojska Specjalne, w tym m.in. organizowanie zabezpieczenia logistycznego dla Wojsk Specjalnych oraz dla realizacji operacji specjalnych.
Od 25 czerwca 2009 JW NIL nosi imię gen. bryg. Augusta Emila Fieldorfa ps. Nil, od 12 maja 2010 kontynuuje tradycje Kedywu KG AK.
Wikipedia – JW NIL | Strona – JW NIL | Facebook – JW NIL
Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych (Powidz)
Utworzona w 2010 jako 7 Eskadra Działań Specjalnych, od 1 lutego 2023 pod obecną nazwą, jako jednostka lotnicza dla wsparcia operacji Wojsk Specjalnych, realizowanych na terenie Polski oraz poza jej granicami.
Jednostka podlega dowództwu 3 Skrzydła Lotnictwa Transportowego, w określonych warunkach dowodzenie przejmuje Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych. Obecnie jednostka rozwijana jest (w sensie koncepcyjnym) według wzoru funkcjonowania przyjętego w amerykańskim 160th Special Operations Aviation Regiment.
Decyzją 112/MON z 2 września 2024 Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych kontynuuje dziedzictwo tradycji 301 Dywizjonu Bombowego Ziemi Pomorskiej im. Obrońców Warszawy (1940-1943), 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia (1943-1944) oraz 7 Eskadry Działań Specjalnych (2011-2023). Święto PJOS ustanowiono na dzień 14 września.
Wikipedia – PJOS | Strona – PJOS | Facebook – PJOS
Centrum Szkolenia Wojsk Specjalnych (Kraków)
Utworzone 21 marca 2019 jako jednostka organizacyjna szkolnictwa wojskowego, podległa Dowódcy Komponentu Wojsk Specjalnych.
Zadaniem CSWS jest prowadzenie specjalistycznych szkoleń, głównie dla żołnierzy polskich Wojsk Specjalnych, także żołnierzy z państw sojuszniczych i koalicyjnych. Centrum realizuje szkolenia m.in. w podległych ośrodkach: szkolenia lądowego, szkolenia spadochronowego, szkolenia nurkowego, szkolenia poligonowego wojsk specjalnych oraz w lektoracie języków obcych.
Od 25 października 2021 Centrum Szkolenia Wojsk Specjalnych nosi imię Cichociemnego ppłk dypl. cc Macieja Kalenkiewicza
Strona – CSWS | Facebook – CSWS
Special Ops – Wojska Specjalne
Arkadiusz Machniak – Polityczne i militarne przesłanki
utworzenia w Polsce Wojsk Specjalnych
w: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis,
Studia de Secutitate 2020, nr 10 (1), ISNN 2657-8549
Zobacz – Początki wojsk specjalnych w Polsce