Urodziła się 3 lipca 1923 w szpitalu miejskim w Leeds, w rodzinie ziemiańskiej. Dom rodzinny sąsiadował ze slumsami, rodzice wspierali potrzebujących, ubogich i chorych i tak samo wychowali swoją córkę.
Po wybuchu II wojny światowej, jako szesnastolatka (fałszując swoją datę urodzin) wstąpiła do założonej w 1907 roku brytyjskiej organizacji charytatywnej F.A.N.Y. (First Aid Nursing Yeomanry, pol. Korpus Pielęgniarek Pierwszej Pomocy), która podczas wojen światowych angażowała się nie tylko w aktywność pielęgniarską, ale także wywiadowczą. Wcześniej, przez kilka miesięcy pracowała w miejscowym szpitalu jako asystentka pielęgniarska, opiekując się głównie dziećmi oraz mieszkańcami slumsów.
Zgłosiła się do pracy w SOE (Special Operations Executive, pol. Kierownictwo Operacji Specjalnych), została przeszkolona w zakresie m.in. musztry przeciwpożarowej i ratowniczej, wyższego kursu pielęgniarstwa ratunkowego, prowadzenia ciężarówek w konwoju, zasad mechaniki i zabezpieczenia pojazdu, orientacji w terenie w dzień i w nocy, czytania map, używania broni, sygnalizacji.
Przydzielona do polskiej sekcji SOE, pracowała jako szyfrantka, jej zadaniem było także m.in. przewożenie kandydatów na Cichociemnych do “polskich” ośrodków szkoleniowych SOE. Pracowała w ośrodku (Stacji) STA XVII / STS 17 w Brickendonbury Manor, Brickendon, Hertford, Hertfordshire, gdzie znajdowały się: stacja wyczekiwania (na lot do Polski) oraz Specjalna Szkoła Treningowa (STS 17), szkoląca m.in. w zakresie “czarnej propagandy”.
Dominik Kaźmierski, Małgorzata Łętowska – Pani na Warszawie
w: Kombatant 2010 nr 11 (239), s. 34-36
Sue Ryder przewoziła Cichociemnych z ośrodka szkoleniowego STS 17 na kursy spadochronowe do STS 51 Ringway, a także ze stacji wyczekiwania STA XVII na lot do Polski z lotnisk: Hertsfordshire, Cambridgeshire lub Suffolk. Przed odlotem m.in. sprawdzała czy Cichociemny nie posiada przy sobie (lub w odzieży na sobie) czegokolwiek, co mogłoby zdradzić jego tożsamość lub pobyt w Wielkiej Brytanii. Kontrolowała czy zabrał broń, fałszywe dokumenty, kompas, pieniądze oraz kapsułkę z trucizną (cyjankali). Na czas lotu do Polski dziewczęta z FANY (zwane przez Cichociemnych “Fankami”) przygotowywały Im kanapki oraz napoje.
Od 1943 Sue Ryder pracowała w ośrodku SOE w Pollards Park House, Chalfont, St. Giles, Buckinghamshire, gdzie znajdowały się: stacja wyczekiwania (na lot do Polski) “Marta” (STA XXA) oraz Specjalna Szkoła Treningowa (STS 20B), szkoląca m.in. w zakresie “czarnej propagandy”. We wrześniu 1943 przez dziesięć dni mieszkała tam w jednym pokoju z kurierką, po wojnie uznaną za Cichociemną – Elżbietą Zawacką.
Często słuchałam wieczorami, jak [Cichociemni] mądrze i rozsądnie rozmawiali o życiu: o błędach, które popełniono, i co będzie trzeba zrobić, kiedy nastanie pokój. Zaczęłam wówczas zastanawiać się nad tym, jak można utrwalić te cechy, które posiadali i okazywali: tolerancję, wiarę, odwagę, poczucie humoru i wesołe usposobienie. Pomyślałam, że zamiast wznosić płyty pamiątkowe lub pomniki tym wszystkim, którzy padli w walce lub zginęli w obozach, powinno się przychodzić z pomocą chorym, nieszczęśliwym i będącym w potrzebie, gdziekolwiek by byli, niezależnie od narodowości i religii, tworząc w ten sposób coś w rodzaju “Żywego Pomnika” dla zmarłych.
(Sue Ryder, Jutro należy do nich, przeł. Tadeusz Szafrański, Warszawa 1978)
Pod koniec września wraz z trzema koleżankami z F.A.N.Y. Sue Ryder została przeniesiona służbowo do Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano (Włochy) – gdzie Cichociemni oczekiwali na lot do Polski (od połowy września 1943 startowano z lotniska Campo Casale w Brindisi we Włoszech).
Podobnie jak inne dziewczęta z F.A.N.Y. otrzymała rozkaz, aby na mundurze nosić polskiego orzełka! W 1944 roku, doświadczając wcześniej żarliwej wiary, jaka cechowała prawie wszystkich Cichociemnych, przeszła na wiarę katolicką.
Po zakończeniu wojny zaangażowała się w działalność charytatywną i pomoc humanitarną, głównie na rzecz Polski, byłych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych. W 1953 założyła Sue Ryder Foundation, w 1998 Fundację Bouverie (obecnie Lady Ryder Memorial Fund). W 1991 założyła w Polsce Fundację Sue Ryder.
Otrzymała honorowe obywatelstwo Warszawy (1993), Gdyni (1994) oraz Konstancina – Jeziorny (1997). Jej imieniem nazwano skwer w Warszawie Ochocie, 2 lutego 2006, w obecności m.in. Jej Książęcej Wysokości, Księżniczki Anny oraz małżonki Prezydenta R.P. Pani Marii Kaczyńskiej. 10 września 2007 Jej imieniem nazwano skwer w Gdyni, w obecności m.in. syna Sue – Jeromy’ego Cheshire. W Konstancinie Jeziornej jedną z ulic nazwano Jej imieniem. Obecnie wiele organizacji charytatywnych noszących Jej imię działa w Wielkiej Brytanii, Europie oraz Afryce. Według szacunków, Sue Ryder pomogła ok. 500 tys. osobom ponad 50 narodowości. Zmarła 2 listopada 2000 w Burdy St. Edmunds, pochowana na cmentarzu Cavendish, St. Edmundsbury Borough (Sufolk, Wielka Brytania).
Sue Ryder – “Czuję, że należę do Polski. To barwny kraj, tak często źle rozumiany, stosunkowo mało znany i ze względu na położenie geograficzne narażony przez całą swoją długą historię na ataki ze strony silniejszych sąsiadów.
To kraj, z którym jestem blisko związana od ponad 40 lat. Dzięki tradycji ludowej oraz wyrażanej kulturze regionalnej, a także nieugiętemu duchowi, Polska, pomimo częstych inwazji i rozbiorów, nigdy nie utraciła swojej niezależności i woli przetrwania.”
5 kwietnia 1959, w prywatnej kaplicy kardynała Valeriana Graciasa w Bombaju (Indie), zawarła związek małżeński z Leonard’em Cheshire’m, brytyjskim lotnikiem, bohaterem wojennym, po wojnie także działaczem charytatywnym. Oboje przeszli na katolicyzm, podjęto starania o wszczęcie ich procesu beatyfikacyjnego.
Mieli dwoje dzieci: syna Jeromy’ego Cheshire (1960-2019) i córkę Elizabeth Cheshire (ur. 1962).
Żródła:
Zobacz: