Tag Archives: Smallpox

Mieczysław Eckhardt – Cichociemny

ps. „Bocian”, „Czajka”

Mieczysław Hugo Eckhardt  vel Mieczysław Pikuła

Zwykły Znak Spadochronowy nr 1075

 

ur. 29 sierpnia 1908 w Stanisławowie (obecnie Ukraina), poległ po aresztowaniu przez Niemców 19 listopada 1942 w Dawidgródku (obecnie Białoruś) – porucznik kawalerii, prawnik, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Armii Krajowej, „Wachlarza” (III Odcinek), aresztowany przez niemiecką żandarmerię, zginął w walce lub popełnił samobójstwo (1942), Cichociemny

Znajomość języków: francuski, niemiecki, angielski, ukraiński; szkolenia – kursy specjalne m.in.: zasadnicze: dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), spadochronowy; specjalnościowe: łączności (1 SBS, Centrum Wyszkolenia Łączności, Anstruther); uzupełniające: sabotażu przemysłowego (STS 17, Brickendonbury Manor) i in.  W dniu wybuchu wojny miał 31 lat; w dacie skoku do Polski 34 lata. Syn nadinspektora i naczelnika w dyrekcji PKP w Stanisławowie

 

---

Spis treści:

• II wojna światowa
• Cichociemny
• Awanse i odznaczenia
• Życie rodzinne

---

 

Od 1916 uczył się w szkole powszechnej, następnie od 1918 w II Gimnazjum w Stanisławowie, w 1926 zdał egzamin dojrzałości. W 1926 podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie, w czerwcu 1930 obronił dyplom magistra prawa. Od 11 sierpnia 1930 w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Po jej ukończeniu od 30 czerwca 1931 przydzielony do 6 Pułku Ułanów Kaniowskich w Stanisławowie, awansowany na stopień plutonowego podchorążego.

19 lipca 1930 wpisany na listę aplikantów notarialnych Sądu Apelacyjnego we Lwowie, w październiku 1930 zdał egzamin notarialny w tym sądzie, następnie asesor notarialny u notariusza Mroczkowskiego w Haliczu, od grudnia w Kołomyi. Od 1 czerwca 1935  notariusz w Jabłonowie k. Kołomyi, od 1 czerwca 1937  zastępca notariusza we Lwowie.

Awansowany na stopień podporucznika 1 stycznia 1933. Uczestnik ćwiczeń rezerwy 6 Pułku Ułanów Kaniowskich w Stanisławowie, od 1 sierpnia do 10 września 1932, od 1 do 27 lutego 1935, od 24 stycznia do 19 lutego 1938. Od 17 lipca do 18 sierpnia 1939 uczestnik ćwiczeń rezerwy w 9 Pułku Ułanów Małopolskich w Trembowoli.

 

 

II wojna światowa

31 sierpnia 1939 zmobilizowany, przydzielony do 9 Pułku Ułanów Małopolskich w Trembowoli, następnie w Ośrodku Zapasowym Podolskiej Brygady Kawalerii w Stanisławowie. Od 15 września dowódca plutonu kolarzy Pułku Marszowego Podolskiej Brygady Kawalerii.

19 września 1939  przekroczył granicę z Węgrami, internowany w Sajovelez, od 25 września w Selotyp. Uciekł, od 13 listopada we Lwowie, 4 grudnia przez Węgry, Jugosławię oraz Włochy dotarł na początku marca 1940 do Francji.

Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony od 10 marca jako dowódca plutonu ciężkich karabinów maszynowych Oddziału Rozpoznawczego  3 Dywizji Piechoty.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Po upadku Francji ewakuowany wraz z oddziałem z portu La Rochelle, dotarł 23 czerwca 1941 do Plymouth (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Od 24 czerwca przydzielony jako zastępca dowódcy plutonu ckm 1 Oddziału Rozpoznawczego 1 Brygady Strzelców, następnie od 28 lutego 1941 jako oficer oświatowy.

Awansowany na stopień porucznika 20 marca 1941, od 14 maja dowódca plutonu gospodarczego 1 Oddziału Rozpoznawczego, od 2 czerwca oficer pożarowy oraz w zastępstwie oficer broni. Od 3 września 1941 przydzielony do 4 Brygady Kadrowej Strzelców, 9 października 1941 przemianowanej na 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową.

 

 

Cichociemny

Wielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, m.in. od 21 sierpnia do 15 września 1941 uczestnik brytyjskiego kursu ckm, od 27 października do 25 listopada 1941 uczestnik kursu kierowców samochodowych w Ladybank. Od 13 do 21 grudnia 1941 uczestnik kursu spadochronowego, od 3 stycznia 1942 do 14 lutego 1942 uczestnik kursu łączności w Centrum Wyszkolenia Łączności, od 17 marca do 4 kwietnia 1942 uczestnik kursu sabotażu przemysłowego (STS 17 Brickendonbury Manor). Zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 7 kwietnia 1942 w Londynie, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 1/2 września 1942  w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Smallpox” (dowódca operacji: F/O Mariusz Wodzicki, ekipa XI), z samolotu Halifax W-7773 „S” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/O Julian Pieniążek, pilot – F/O Krzysztof Dobromirski / nawigator – F/O Mariusz Wodzicki / radiotelegrafista – P/O Franciszek Pantkowski / mechanik pokładowy – Sgt. Czesław Kozłowski / strzelec – F/S Tadeusz Madejski, F/S Wacław Żuk). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz: Lista Krzystka

Start o godz. 18.45 z lotniska RAF Tempsford, zrzut w dwóch nalotach na placówkę odbiorczą „Rogi”, na terenie nadleśnictwa Łoś-Rogatki, w okolicach miejscowości Bogatki, 16 km na północny wschód od Grójca. Razem z nim skoczyli: ppor. Michał Fijałka ps. Kawa, kpt. Bolesław Kontrym ps. Żmudzin, por. Wacław Kopisto ps. Kra, por. Hieronim Łagoda ps. Lak, por. Leonard Zub-Zdanowicz ps. Ząb. Samolot leciał przez trzy godziny w bardzo silnej burzy z wyładowaniami elektrycznymi, nad Danią został ostrzelany przez niemiecką artylerię przeciwlotniczą. Halifax szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 12 godzin 5 minut.

 

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczego wsparcia dla Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

„Dnia 30.VIII. Air Ministry zarządziło „red warning” dla trzech samolotów – trzech ekip. Gotowość ekip do wyjazdu na lotnisko uzyskano według planu – godz. 14.30. O godz. 14.30 lot został odwołany na skutek niepomyślnych warunków atmosferycznych.

Dnia 1.IX. – o godz. 12.oo – „yellow warning”, który trwał do godz. 16.10. Ekipy czekały w pełnej gotowości. O godz. 16.30 zarządzono lot. Ekipy udały się na lotnisko. Na skutek tak długiego wyczekiwania, odprawa ekip na lotnisku odbyła się w bardzo pospiesznym tempie. (…)

Nastąpiła wspaniała chwila – start trzech samolotów do Polski – po raz pierwszy w historii lotów do Polski: – lot 11/15, ekipa ob. Las (Reumatismus), na plac. odb. „Ugór”, nawigator – kpt. obs. Król, godz. 19.oo; – lot 12/16, ekipa ob. Żmudzin (Smallpox) na plac. odb. „Rogi”, nawigator – por. obs. Wodzicki, godz. 18.44; – lot 12a/17, ekipa ob. Kalia (Chikenpox), na plac. odb. „Igła”, nawigator – por. obs. Walczak, godz. 18.55.

(…) Duch ekip – doskonały. Załogi – jak zawsze – wspaniałe. (…) – lot 12/16 – por. obs. Wodzicki – dokonał zrzutu wprost na plac. odb. „Rogi”. Sygnał świetlny plac. odb. dobrze widoczny. Wszystkie spadochrony rozwinęły się. Samolot wykonał dwa okrążenia. Samolot lądował o godz. 06.50. Czas lotu – 12. godz. 06 minut..” (s. 91)

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Po skoku i aklimatyzacji do realiów okupacyjnych przydzielony jako dowódca bazy w Dawidgródku do III Odcinka organizacji dywersyjnej „Wachlarz”, obejmującej obszar Równe – Zwiahel – Żytomierz – Kijów.

3 listopada 1942 wraz z Cichociemnymi: mjr Maciejem Kalenkiewiczem ps. Kotwicz oraz  por Janem Markiem ps. Walka w składzie pocztu sztandarowego podczas poświęcenia sztandaru dla 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, w Kościele Panien Kanoniczek w Warszawie przy ul. Bielańskiej.

16 listopada wyruszył z Warszawy wraz z Cichociemnym kpt. Alfredem Paczkowskim ps. Wania, dotarli do Brześcia, następnego dnia do Dawidgródka, kolejnego dnia wyruszyli na akcję w rejonie Turowa. Po złamaniu nogi przez kpt. „Wanię” podczas przechodzenia strumienia po lodzie, który się załamał, wraz z Piotrem Downarem ps. Azor wyruszyli po pomoc.

Aresztowany przez żandarmerię niemiecką 19 listopada 1942, zginął w walce na posterunku lub popełnił samobójstwo w więzieniu. Według innej wersji zmarł w więzieniu z powodu ran odniesionych wskutek tortur…

Wojciech Lewicki – Spisani na straty
w: Kombatant, biuletyn UdSKiOR, styczeń 2013 r. nr 1 (265) s. 20 – 22

 

Henryk Świderski – Historie wojenne
w: Niepodległość i Pamięć 1995, t. 2 nr 3 (4), s. 221 – 244

 

 

Awanse

• plutonowy  podchorąży
• podporucznik – ze starszeństwem od 1 stycznia 1933
• porucznik – 20 marca 1941

 

 

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – 9 maja 1943 (pośmiertnie)

 

 

Życie rodzinne

Syn Hugona Eckhardt de Eckhardtsburg, nadinspektora i naczelnika w dyrekcji PKP w Stanisławowie oraz Stanisławy z domu Bugno. W 1936 zawarł związek małżeński z Janiną z domu Stachura (1913-1966). Mieli  syna Mariana (ur. 1937), zootechnika.

 

 

Upamiętnienie

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy  poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Mieczysław Eckhardt.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

 

 

 

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

 

Źródła:

• informacje własne (archiwum portalu)
• Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0043
• Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 1, s. 37-38, Oleśnica, 1994, Kasperowicz Meble, ISBN 8390249901
• Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, s. 46-47, 354, ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa, 1984,  s. 308, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
• Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 85-86