• cichociemni@elitadywersji.org

Tag Archives: Kanarek

Zrzutowisko Kanarek

 

NA TROPIE ZRZUTOWISK
ARMII KRAJOWEJ

społeczny projekt badawczo – edukacyjny

zobacz – Dlaczego tropimy?


Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

 

Halifax-II-300x194 Zrzutowisko Kanarek

Handley Page Halifax II

Od lutego 2023 realizujemy społeczny projekt badawczo – edukacyjny „Na tropie zrzutowisk Armii Krajowej”. Informacje nt. Projektu, opinie wybitnych historyków, podstawowe informacje – są dostępne na tej stronie. Wciąż można się zgłaszać do uczestnictwa w Projekcie. Uzasadnienie naszych działań można przeczytać w artykule – Dlaczego tropimy?

Istotą Projektu jest aktualizacja oraz ustalenie precyzyjnych lokalizacji (współrzędnych GPS) kilkuset zrzutowisk Armii Krajowej, na których żołnierze podczas II wojny św. odbierali lotnicze zrzuty Cichociemnych, broni i zaopatrzenia dla AK.

Przy ustalaniu lokalizacji zrzutowisk bardzo ważna jest analiza dotychczasowych publikacji na ten temat oraz relacji uczestników odbioru zrzutów osobowych i materiałowych. Wciąż jest wiele do wytropienia, a ostatnie słowo wcale nie zostało powiedziane. Prezentujemy ustalenia dokonane w Projekcie oraz czekamy na kolejne, nowe odkrycia. Zachęcamy, aby zachować racjonalny krytycyzm wobec wszelkich źródeł informacji…

 

Placówka odbiorcza:    KANAREK-1 122, KANAREK-2 211

Kanarek 122,  Kanarek 211 – GPS:   N 50° 28′ 13.2″  E 19° 57′ 32.6″

 

Kanarek-300x149 Zrzutowisko Kanarek

oprac. Konrad Kulig  ŚZŻAK koło Olkusz

W sezonie operacyjnym „Riposta”, w nocy 10/11 maja 1944, placówka Kanarek 122, zlokalizowana 13 km na północ od Miechowa, w rejonie miejscowości Przysieka, przyjęła zrzut zaopatrzenia dla AK (materiałowy):

  • „Halifax” JP-229 „C” z polską załogą 1586 Eskadry PAF, start z lotniska Grottaglie, zrzut 12 zasobników i 12 paczek, w dwóch nalotach w godz. 00.00 – 00.10, powrót na lotnisko  Campo Casale po 8 godzinach 50 minutach lotu. Rozrzut zrzutu ok. 3 km, 2 paczki rozbite, 4 nie odnaleziono. Zrzutowisko ochraniali żołnierze oddziału partyzanckiego „Skrzetuski”

 

4-oddzial-skrzetuski-277x250 Zrzutowisko Kanarek

Żołnierze oddziału „Skrzetuski” w Udorzu, ze zb. I.J.Wesołowskich

Tej samej nocy placówka miała przyjąć zrzut osobowy:

  • „Halifax” JP-177 „P” z polską załogą 1586 Eskadry PAF, start z lotniska Campo Casale w operacji lotniczej „Weller 28”, nad placówką o godz. 00.20, planowano zrzut sześciu skoczków ekipy mjr Jacka Bętkowskiego.
Kanarek-2-300x225 Zrzutowisko Kanarek

Fot. Konrad Kulig, ŚZŻAK koło Olkusz

Podczas pierwszego nalotu na placówkę wygaszono światła sygnalizacyjne, pomimo krążenia nad zrzutowiskiem przez godzinę i szesnaście minut świateł nie wyłożono, samolot nie wykonał zadania, powrócił na lotnisko  Campo Casale po 9 godzinach 50 minutach lotu.

10 maja 1944 wystartowało do okupowanej Polski dwadzieścia samolotów: po dziesięć polskich i brytyjskich.

 

 

Kanarek_-300x196 Zrzutowisko Kanarek

oprac. Konrad Kulig, ŚZŻAK koło Olkusz

W sezonie operacyjnym „Riposta”, w nocy 4/5 sierpnia 1944, placówka Kanarek 211 przyjęła zrzut zaopatrzenia dla AK (materiałowy):

  • „Halifax” JP-162 „S” z brytyjską załogą 148 Dywizjonu RAF, start z lotniska Campo Casale, zrzut 9 zasobników i 6 paczek. Zrzutowisko ochraniali żołnierze oddziału partyzanckiego „Skrzetuski”

Samolot w drodze powrotnej został zestrzelony w rejonie Wojnarowej, 37 km na południe od Tarnowa, przez niemiecki myśliwiec ME-110. Z płonącej maszyny uratowało się czterech lotników, wyskakując ze spadochronem, trzech poległo w płonącym samolocie. Zostali pochowani na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

4 sierpnia 1944 wystartowało do okupowanej Polski czternaście samolotów, w tym trzy pomimo zakazu brytyjskiego ministra lotnictwa zrzuciły broń i amunicję dla Powstania Warszawskiego.

 

 

BĘTKOWSKI-Jacek-ppłk-piech-207x300 Zrzutowisko Kanarekppłk cc Jacek Bętkowski Rano, jak zwykle czekamy na telefon… dzwoni… Karol podniósł słuchawkę. Patrzę na niego wyczekująco, gdyż rozmawia dłużej niż zwykle. … Tak – dzisiaj – lecą (…). Przebieramy się na cywili, pobieramy nasze „dokumenty” i walizeczki. Podjeżdża samochód, wsiadamy i jedziemy na lotnisko (…). Pogoda wymarzona, niebo bez chmur. Spokój i cisza. Wojna gdzieś daleko. (…) Zakładamy spadochrony i wchodzimy do samolotu. (…) Szum silników i odrywamy się od bieżni. Wyglądam oknem, ziemia ucieka do tyłu. Opuszczamy Włochy. Lecimy samotnie, słychać tylko pracę motorów. (…) Zapada zmrok i robi się ciemno. Mijamy Adriatyk. „Jugosławia” zapowiada nawigator.

Staram się coś zobaczyć, ale wszędzie blackout. „Węgry” – wtem spokój i ciszę przerywa przytłumiony huk artylerii przeciwlotniczej. Widzę przez okno, jakby na dalekim ekranie, dwie wiązki świateł i w ich skrzyżowaniu mały punkcik, koło którego co chwila wytryskają kłębki brudnej waty. To nasza druga ekipa. (…) Nas nie wykryto. Lecimy dalej. Tatry – Wisła. Szukamy świateł. Są. Action station. Pilot zatacza koło. Nagle wszystko gaśnie, ciemno. W dole zamieszanie, słychać strzelaninę. To Niemcy nakryli placówkę, która się wycofuje. Pilot wyrównuje. (…) Wracamy. Świt zastaje nas nad Jugosławią. Lądujemy bez przeszkód. (…)
(Jacek Bętkowski, Do czterech razy sztuka, Drogi Cichociemnych, III, s. 75-76)

Konrad Kulig – Placówki zrzutowe Armii Krajowej na ziemi olkuskiej
w: Ilcusiana nr 28, maj 2023, s. 69-82,
Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Olkuszu ISSN 2080-9859

 

zobacz:
 
więcej info:

 

Bibliografia:
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
  • Konrad Kulig – Placówki zrzutowe Armii Krajowej na ziemi olkuskiej, w: Ilcusiana nr 28, maj 2023, s. 69-82, Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Olkuszu ISSN 2080-9859
  • Krzysztof Mroczkowski – Lotnicze wsparcie oddziałów ZWZ-AK i funkcjonowanie terenów odbioru zrzutów w Małopolsce i na ziemi tarnowskiej w okresie II wojny światowej

 

Wiktor Jan Wiącek – Cichociemny

40_Znak-Spadochronowy-AK-187x300 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemnyps.: „Kanarek”, „Czasza”, „Rakoczy”

vel Wiktor Biliński

Zwykły Znak Spadochronowy nr 1217, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1599

 

Wiacek-Wiktor-elitadywersji-org-186x250 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

por. cc Wiktor Wiącek
Fotografia z dokumentu urzędowego
edytowana cyfrowo, mojego autorstwa,
przekazana do domeny publicznej

© CC BY elitadywersji.org

AK-opaska-300x201 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemnyur. 17 sierpnia 1919 w Miechocinie (obecnie Tarnobrzeg), data i miejsce śmierci nieznane – porucznik piechoty, żołnierz Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, oficer Armii Krajowej, Kedywu Okręgu Wilno AK, instruktor dywersji, zastępca dowódcy, dowódca 5 Wileńskiej Brygady AK, uczestnik bitwy o Narvik, więzień NKWD, sowieckich łagrów: Juża (1939), Cichociemny
Znajomość języków: niemiecki, angielski, ukraiński; szkolenia – kursy specjalne: m.in. zasadnicze: dywersyjno – strzelecki (STS 25, Garramour), spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End); uzupełniające: sabotażu przemysłowego (STS 17, Brickendonbury Manor),  i in. W dniu wybuchu wojny miał 20 lat; w dacie skoku do Polski 24 lata 7 miesięcy

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnySpis treści:


 

Do 1924 mieszkał w Tarnobrzegu, następnie w Nisku, w latach 1926 – 1928 w Rzeszowie, do 1932 w Skole, później w Rohatynie.  W 1938 zdał egzamin dojrzałości w Rohatynie. Miał zdolności malarskie i dekoratorskie, uprawiał narciarstwo, pływanie, wioślarstwo. W latach 1938 – 1939 uczestnik dywizyjnego Kursu Podchorążych Dywizji Piechoty przy 12 Dywizji Piechoty w Tarnopolu, po jego ukończeniu przydzielony do 51 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Brzeżanach.

 

 

II wojna światowa
miejsca-zeslan-Polakow-300x172 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

GUŁ-ag – mapa zesłań, pracy i straceń Polaków

PSZ-Narvik-300x229 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnyW kampanii wrześniowej 1939 zmobilizowany, w składzie 51 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Brzeżanach, Ośrodka Zapasowego 12 Dywizji Piechoty. Walczył z Sowietami pod Monasterzyskami (Kowalówka), od 19 września w sowieckiej niewoli, wywieziony do łagru NKWD w Juży, ok. 47 km od stacji kolejowej Wiażniki.

24 listopada  1939 zwolniony z łagru, uciekł na Węgry, od 30 grudnia 1939 we Francji. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony jako zastępca dowódcy plutonu 5 Małopolskiego Pułku Strzelców Pieszych, następnie 6 Kresowego Pułku Strzelców Pieszych 2 Dywizji Strzelców Pieszych.Od marca 1940 przydzielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, uczestnik kampanii norweskiej, bitwy o Narvik (28 maja), odznaczony Krzyżem Walecznych.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

1-SBS-papet-spadoch--190x250 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Po upadku Francji przez Hiszpanię i Portugalię 10 września 1940 dotarł do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, przydzielony do Batalionu Strzelców Podhalańskich 1 Brygady Strzelców, od 29 grudnia 1941 przydzielony do 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 1 grudnia 1942.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny
Halifax-mk3-300x225 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Handley Page Halifax

button-zrzuty_200-150x150 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnyWielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

SZKOLENIA__20220602_115242_kolor_ozn_1000px-2-300x238 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Tempsford-300x222 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Lotnisko RAF, Tempsford

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 31 stycznia 1943  w Audley End przez szefa Oddziału VI (Specjalnego), ppłk dypl. Michała Protasewicza ps. Rawa.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 19/20 marca 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Beam” (dowódca operacji: F/O Jerzy Polkowski, ekipa skoczków nr: XXVII), z samolotu Halifax BB-340 „D” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/O Jan Polnik, pilot – F/S Bronisław Wojno / nawigator – F/O Jerzy Polkowski / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Chętkowski / i in.). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start o godz. 17.45 z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Mewa” 958 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Odrowąż, Wielka Dabrówka, 12 km od Opoczna. Razem z nim skoczyli: ppor. Ignacy Konstanty ps. Szmaragd, ppor. Wilhelm Pluta ps. Pion. Zrzucono także sześć zasobników oraz 2 paczki. Samolot szczęśliwie powrócił na lotnisko Driffield w hrabstwie York (Wielka Brytania) po locie trwającym 13 godzin 5 minut.

 

Jan-Jazwinski-251x350 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnyW „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

ozn_Dziennik-czynnosci-mjr-Jazwinskiego_600px-300x161 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnyW dn. 16, 19, 20.III. zostały wysłane następujące loty: Lot Nr.: 45/59, PIPE, (…) 6 paczek: M 1, M 2, M 3, M 4, PLT, R., placówka zasadn. Bratek, zapas. Wrona, nawigator squ/ldr. Boxer, załoga brytyjska, start godz. 18.00; Lot Nr.: 46/60, ekipa ATTIC, ludzie: Baba i 2, (…) 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Żaba, zapas. Rej. 2, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 18.05; Lot Nr.: 47/61, LOCK, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Kaczka, zapas. Wrona, nawigator por. obs. Polkowski, załoga polska, start godz. 17.55; 19.III.43. – z awizowanych przez S.O.E. 7-9 lotów, Lot Nr.: 48/62, ekipa BEAM, ludzie: Kanarek i 2, (…) 6 paczek: 01, 02, 03, 04, PLT, R., placówka zasadn. Mewa, zapas. Jajo, nawigator por. obs. Polkowski, załoga polska, start godz. 17.50; Lot Nr.: 49/63, KEY, 6 paczek: 01, 02, 03, 04, PLT, R., placówka zasadn. Jawor, zapas. Herb, nawigator squ/ldr Boxer, załoga brytyjska, start godz. 17.40; Lot Nr.: 50/64, KNOB, 6 paczek: M 1, M 2, M 3, M 4, PLT, R., placówka zasadn. Osa, zapas. Igła, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 17.35; 20.III. z zapowiedzianych 4 lotów, wystartowały: Lot Nr.: 52/66, GLASS, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Sokół, zapas. Gęś, nawigator por. obs. Gembik, załoga polska, start godz. 17.50; Lot Nr.: 53/67, BASIN, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Rak, zapas. Zatoka, nawigator kpt. obs. Kuźnicki, załoga polska, start godz. 17.55.

W/g relacji nawigatorów: – lot 45/59 wykonany całkowicie na plac. BRATEK, – lot 46/60 wykonany całkowicie na plac. Żaba, – lot 47/61 wykonany całkowicie na plac. KACZKA, – lot 48/62 wykonany całkowicie na plac. Mewa, – lot 49/63 wykonany całkowicie na plac. HERB, plac. JAWOR nie dała 1944 [sygnałów świetlnych], – lot 50/64 wykonany całkowicie na plac. Narcyz, – lot 51/65 powrócił – plac. OSA i IGŁA nie dały 1944, – lot 52/66 wykonany całkowicie na plac. SOKÓŁ, – lot 53/67 zawrócił od 3-go stopnia – nawalił silnik – niedopływała oliwa (…).” (s. 166)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

AK-opaska-300x201 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnyPo aklimatyzacji do realiów okupacyjnych w Warszawie, do końca lipca 1943 instruktor dywersji oraz minerstwa w konspiracyjnych szkołach podchorążych w Warszawie. Od sierpnia 1943 przydzielony jako instruktor dywersji do Kedywu Okręgu Wilno AK, pod koniec sierpnia przydzielony do oddziału Cichociemnego por. Adama Boryczki ps. Brona.

Insp_wilno_AK-300x339 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny1 września 1943 areszowany przez Niemców na stacji kolejowej Jaszuny, wraz z  Henrykiem Meszczyńskim ps. Podróżnik oraz Jerzym Tymanem ps. Jerry. Przewieziony do Wilna, osadzony w obozie pióromonckim na stadionie. 14 września uciekł, dołączył w rejonie miejscowości Sorok Tatary do oddziału Cichociemnego por. Adama Boryczki ps. Brona – 6 Brygady Partyzanckiej AK (zwanej także Wileńską, Samodzielną, Dyspozycyjną), mianowany dowódcą 3 drużyny.

odznaka-6-WBAK-206x200 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny15 października 1943 w rejonie Rudni ranny (przestrzał łopatki, uszkodzenie kości policzkowej), wskutek ostrzelania przez żołnierzy łotewskich, leczony do 1 listopada. Od 2 listopada przydzielony jako instruktor dywersji, następnie dowódca 1 plutonu oddziału por. Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka, w sile ok 180 żołnierzy, późniejszej 5 Wileńskiej Brygady AK, zwanej „Brygadą Śmierci”. Nazwa „Brygada Śmierci” związana jest z przekłamanym meldunkiem po niemieckim ataku 31 stycznia, jakoby wszyscy żołnierze brygady polegli – jednak zamiast ponieść śmierć w wyniku zasadzki niemieckiego oddziału, to oni zadali śmierć wrogom – stali się Brygadą Śmierci dla tych, którzy podnieśli na nich swą broń.

Uczestnik wielu bojowych akcji przeciwko Niemcom, Sowietom, Litwinom, m.in. ataku na niemiecki pociąg gospodarczy w pobliżu Łyntup (23 listopada 1943, zdobyto broń i sprzęt bez strat własnych), likwidacji komendanta posterunku policji litewskiej w Świrze (24 grudnia), starciu z Niemcami w Żodziszkach (12 stycznia 1944), rozbiciu niemieckiej pacyfikacji wsi Worniany (31 stycznia, 85 zabitych Niemców, zdobyto broń i amunicję). 2 lutego 1944 dowodził plutonem podczas bitwy z 3 brygadami sowieckimi (ok. 700 żołnierzy) w rejonie Radziusz, w której zabito 100 żołnierzy sowieckich przy 2 zabitych po stronie polskiej. 1 marca 1944 zaatakował sowiecko – litewską bandę rabunkową E. Taujenasa ps. „Borodacz” (16 zabitych, bez strat własnych).

Za-swieta-sprawe-1-24851-246x350 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Piotr Niwiński, Za świętą sprawę. Szlakiem żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady AK mjr Zygmunta Szendzielarza Łupaszki, Gdańsk 2011

Od marca 1944 zastępca dowódcy 5 Wileńskiej Brygady AK oraz dowódca kompanii szturmowej (4 szwadron). 10 marca w rejonie Malat (nad jeziorem Golona), wraz z 1 i 3 plutonem stoczył walkę z oddziałami litewskimi gen. Plechaviciusa.  W 2 połowie marca wraz z grupą żołnierzy wydzielonych z 4 i 5 Brygady AK w rejonie Bujki – Barany zatrzymał niemiecki pociąg, zabijając 7 Niemców, bez strat własnych, zdobyto broń i zaopatrzenie. Ok. 20 marca w rejonie Świranek uczestniczył w koncentracji oddziałów partyzanckich 4, 5 i 6 Brygady AK, wypierając sowieckie bazy w rejonie jezior Narocz oraz Wiszniew.

Od 9 kwietnia dowódca 5 Wileńskiej Brygady AK w zastępstwie por. Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka, którzy wyruszył do Wilna. 16 kwietnia dowodził atakiem na miejscowość Janiszki, opanowując miasteczko, rozbijając 24-osobowy posterunek policji litewskiej oraz zdobywając broń i żywność. 19 kwietnia 1944 mjr Mieczysław Potocki ps. Węgielny, podczas koncentracji oddziałów AK w rejonie Balingródka nad rzeką Wilią, objął dowództwo 5 Wileńskiej Brygady AK oraz przekazał informację o aresztowaniu przez gestapo por. Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka.

Ryngraf_5-Wileńska-Brygada-AK-262x350 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

ryngraf 5 Wileńskiej Brygady AK

Cichociemny Wiktor Wiącek ps. Rakoczy wysłał do gestapo list z żądaniem uwolnienia por. Zygmunta Szendzielarza, następnie drugi list zapowiadający represje wobec Niemców oraz zamknięcie linii kolejowej Wilno – Dyneburg. Wskutek zorganizowanych zasadzek na konwoje niemieckie, m.in. zatrzymano w rejonie Wornian transport ciężarówek z zaopatrzeniem do Świru, wzięto do niewoli 15 Niemców, w tym 2 oficerów. Zatrzymano litewskiego burmistrza Świra oraz kilkunastu jego urzędników. 28 kwietnia w rejonie Bołoszy zaatakowano 150-osobowy oddział niemiecki, zdobyto 2 samochody, broń, zarekwirowano bydło.

2 maja powrócił, zwolniony przez gestapo, por. Zygmunt Szendzielarz ps. Łupaszka, od 3 maja uroczyście, po mszy św. w Żukojniach Strackich, objął dowodzenie 5 Wileńskiej Brygady AK, liczącej wówczas ok. 400 żołnierzy. 20 czerwca żołnierze 5 Brygady stoczyli walkę z policjantami litewskimi w Podbrzeziu, w rejonie majątku Glinciszki, zabijając 4 z nich. W odwecie oddział Litewskiego batalionu Schutzmannschaft (niem. Litauische Schutzmannschaftsbataillone, lit. Policiniai Batalionai) – litewskiego oddziału pomocniczego policji niemieckiej zastrzelił 38 cywilnych mieszkańców Glinciszek, w tym kobiety i dzieci. Była to zbrodnia wojenna.

Glinciszki-Dubinki-244x350 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnyW reakcji na śmierć mieszkańców Glinciszek 23 czerwca 1944 żołnierze 5 Brygady AK zaatakowali zamieszkaną przez wojskowych osadników litewskich ufortyfikowaną wieś Dubinki, w tym bunkier obsadzony przez litewskich policjantów. Zabito ok. 27 – 68  mieszkańców wsi, wskazanych przez miejscową siatkę AK jako współpracujących z okupantem. Według oceny niektórych historyków wydarzenia te należy zaklasyfikować jako zbrodnię wojenną (Paweł Rokicki, Glinciszki i Dubinki. Zbrodnie wojenne na Wileńszczyźnie w połowie 1944 roku i ich konsekwencje we współczesnych relacjach polsko-litewskich, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2015, 384 s., seria Monografie, t. 101) .

W związku z operacją Ostra Brama, od 4 lipca 1944 wraz z 5 Wileńską Brygadą AK ruszył na zachód, rozbito niemiecką kolumnę na drodze Wilno – Podbrodzie. 6 lipca 1944 zdobyto miasteczko Suderwa, zlikwidowano stację nasłuchową Luftwaffe. 1 lipca 1944 awansowany na stopień porucznika, wraz ze swoim oddziałem przeprawił się przez Wolię, od 17 lipca w rejonie Olity. Po otrzymaniu informacji o sowieckich aresztowaniach wśród żołnierzy i oficerów AK 5 Wileńska Brygada AK została rozwiązana.

 

 

Po wojnie

Oddzial-VI-Londyn_500px-300x253 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnyDo stycznia 1945 pozostał w konspiracji, utrzymując kontakt z dowództwem AK. Po rozwiązaniu AK w styczniu 1945 pozostał w Polsce do końca lipca 1945.

1 sierpnia opuścił Polskę, 7 września 1945 zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, dalsze losy nieznane.

 

 

Awanse

 

 

Ordery i odznaczenia

 

 

Życie rodzinne

Syn Ludwika oraz Ludwiki z domu Sławek.

 

 

Upamiętnienie

PL_Warsaw_st_Hyacinth_church_cichociemni_commemorative_plaque-229x300 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych Cichociemnych

CC-tablica-JW-GROM-204x300 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

tablica upamiętniająca poległych Cichociemnych w Sali Tradycji JW GROM

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

 

 

 

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

jw-grom-pomnik-cc-4-300x248 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemnyjw-grom-pomnik-cc-3-300x238 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnyW 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

cc-boening-300x199 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnyW 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

cc-monety-300x157 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemnycc-pomnik-powazki--300x213 Wiktor Jan Wiącek - CichociemnyW 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

button-publikacje_200-300x101 Wiktor Jan Wiącek - Cichociemny

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0305
  • Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 3, s. 106-111, Zwierzyniec – Rzeszów 2002, Obywatelskie Stowarzyszenie Ostoja, ISBN 83-902499-5-2
  • Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni, s. 431, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
  • Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, s. 155, Wojskowy Instytut Historyczny

 

Zobacz także biogram w Wikipedii

 

1