Instruktorzy
Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej.
Spis treści:
Instruktorzy, od lewej: por. Mieczysław Różański, kpt. Maksymilian Kruczała, por. Eugeniusz Janczyszyn, ppor. Jerzy Zubrzycki, por. Aleksander Ihnatowicz, mjr Józef Sławomir Hartman, Jan Kazimierski, por. Antoni Pospieszalski, ppłk Stefan Piotrowski
Ze zbiorów Marcina Zugaja Bardzo dziękujemy!
Polacy – jako jedyni – mieli znaczną autonomię w swojej współpracy z brytyjskim Special Operations Executive – SOE. Mieli swoją łączność, własne szyfry, sprzęt swojej konstrukcji, sami rekrutowali Cichociemnych – którzy nie byli agentami SOE, lecz żołnierzami AK, podlegającymi Komendzie Głownej AK.
Mieli też swój wywiad, który był jedynym wywiadem alianckim działającym w Polsce. Odpowiadał za to Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza).
Oddział VI SNW, Londyn
Krzysztof Tochman w publikacji pt. „Ptaszki” i „Kociaki” tak pisze o polskiej sekcji SOE – Głównym jej zadaniem było utrzymywanie łączności między Polakami a zainteresowanymi władzami angielskimi.
Ze wszystkich narodowości, które przebywały wówczas na wyspie, tylko Polacy zachowali prawo do własnego kodu w łączności radiowej (szyfry), swoją sieć radiową, brak kontroli przesyłek, a nawet otrzymali bazy, ułatwienia treningowe i samoloty. Mieli własną służbę ekspedycji i odbioru zrzutów. Anglicy też nie nadzorowali działalności przyszłych „zrzutków” – cichociemnych, nie znając ich nazwisk, a nawet pseudonimów.” (w: Kombatant – biuletyn UdSKiOR, luty 2011 r., nr 2/242, s.16)
Rewers zdjęcia instruktorów
Ze zbiorów Marcina Zugaja Dziękujemy!
„Ingerencja SOE w sprawy polskie kończyła się na kontakcie z Oddziałem VI, który był tym samym pośrednikiem w kontaktach z Naczelnym Wodzem.
Mimo swobody Polaków w tym zakresie, jednak trzeba było się liczyć również z pewną zależnością. A mianowicie Oddział VI, który miał organizować loty oraz pomoc materialną i pieniężną dla Polski, musiał współpracować w tym względzie z Anglikami, z SOE” – cytat za: Rafał Iwan, Cichociemni – rekrutacja, szkolenie i przerzut do Polski, Koło Historii: materiały Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 10 (2008), Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 2008, s. 77-106, ISSN 1505-85-30. Publikacja dostępna tutaj.
Od lewej: por. Jerzy Zubrzycki, mjr. Józef Hartman, por. Aleksander Ihnatowicz, Briggens, 1941
Audley End. Mjr Józef Hartman podczas ćwiczeń z pistoletem maszynowym Thompson, 1941 – 1943. IPMS, sygn. arch. kol. 604/9. Żródło: Karolina Brąkowska, Łukasz Karolewski, Pułkownik Józef Hartman, wyd. NAC oraz Fundacja im. Cichociemnych, s. 91
We wszystkich ośrodkach szkoleniowych Cichociemnych kadrę instruktorską stanowili w zdecydowanej większości (lub w całości) Polacy (z nielicznymi wyjątkami np. instruktorzy walki wręcz, z użyciem noża, strzelania instynktownego z Hongkongu itp.).
Brytyjczycy mieli jedynie swoich komendantów administracyjnych ośrodków szkolących Polaków (Cichociemnych). Niektóre ośrodki były całkowicie polskie, np. ośrodek szkolący łącznościowców, podlegający bezpośrednio Oddziałowi VI (Specjalnemu) Sztabu Naczelnego Wodza.
Niektórzy Cichociemni po swoim przeszkoleniu stawali się także instruktorami w ośrodkach szkoleniowych, niektórzy instruktorzy zostali Cichociemnymi (patrz wykaz poniżej). Wszyscy instruktorzy byli zazwyczaj wybitnymi specjalistami w swej dziedzinie. Zdecydowaną większość stanowili instruktorzy będący stałym personelem poszczególnych ośrodków szkoleniowych.
Fairbairn – Sykes
Wiliam E. Fairbairn
Instruktorami Cichociemnych byli także: William Ewart Fairbairn (trzeci stopień czarnego pasa Ju-jitsu) oraz Eric Anthony Sykes, przyjaciele, oficerowie i twórcy Shanghai Riot Squad (Reserve Unite) – jednostki sił specjalnych (pierwszej na świecie jednotki policyjnej typu SWAT) szanghajskiej policji Shanghai Municipal Police, walczącej m.in. z chińską mafią w najbardziej niebezpiecznym wtedy mieście na świecie – Szanghaju.
Cichociemni używali w walce sztyletu szturmowego Fairbairna-Sykesa (F&S), szkolili się w brytyjskim ośrodku SOE – Comando Basic Training Centre, Achnacarry House w Szkocji, jednym z najlepszych alianckich specjalnych centrów szkoleniowych podczas II wojny światowej. W ośrodku CBTC przeszkolono ogółem ok. 2,5 tys. żołnierzy z Wielkiej Brytanii, z USA, Francji, Holandii, Belgii, Polski, Norwegii.
Eric Anthony Sykes, jedyne znane zdjęcie „Bill” Stykes’a
William Ewart Fairbairn
Niestety, niewiele publikacji nt. Cichociemnych zawiera wartościowe informacje dotyczące instruktorów: Ich danych osobowych, biogramów, danych o specjalności, okresie pracy w ośrodku itp. Te informacje przez długi czas były ściśle tajne. Stąd trudność w sporządzeniu „listy instruktorów” szkolących Cichociemnych.
Publikujemy pierwszą wersję listy, będziemy ją stale aktualizować.
Instruktorzy i personel ośrodków szkoleniowych:
UWAGA! Tabela ma więcej niż jedną stronę, wyświetla 20 wierszy na stronie
(kliknij w wyróżnione nazwisko, aby przejść do strony z biogramem, wpisz w wyszukiwarkę, aby wyszukać)
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków
Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca
Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie
| Stopień | Nazwisko imię | Pseudonim | Ośrodek / stacja | Funkcja, specjalność | |
|---|---|---|---|---|---|
| ppłk. | Bernacki Wiktor | Auchtertool Polmont | Komendant kursu łącznościowców, komendant Ośrodka Wyszkoleniowego Sekcji Dyspozycyjnej Oddziału Specjalnego Sztabu Naczelnego Wodza | ||
| szer. | Bilewicz Kazimierz | Audley End / STS 43 | Pracownik: warsztaty, magazyny, motocykle | ||
| por. | Bogucki | Ringway /STS 51 | instruktor kursu spadochronowego | ||
| ppor. | Bratek Albin | Audley End / STS 43 | Instruktor kursu wywiadu: fałszowanie dokumentów | ||
| por. | Budyn Z. | Audley End / STS 43 | Instruktor strzelania, prowadzenia pojazdów, mechaniki | ||
| kpt. | Buryn Władysław | Komar, Burnus | Ringway, Apani, Brindisi | Instruktor spadochronowy pełnił obowiązki dowódcy Allied Parachute School | |
| ppor. | Ciejko | Ringway /STS 51 | instruktor kursu spadochronowego | ||
| inż | Ciepiela Michał | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | Instruktor madawania znaków Morse'a | ||
| por. | Chmielewski Jerzy | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | Instruktor realiów w okupowanej Polsce | ||
| (aktor) | Cwojdziński Antoni | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | Instruktor behawioryzmu, sztuki aktorskiej | ||
| kpr. | Czarnecki Julian | Audley End / STS 43 | Pracownik: krawiec | ||
| chor. | Ćwirko - Godycki Kazimierz | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca fotografii wywiadowczej (dokumenty, pieczątki, stemple itp.) | ||
| por. | Dąbrowski Witold | Audley End / STS 43 | Instruktor dywersji, ćwiczenia terenowe | ||
| ppor. | Drążyk Kazimierz | Włochy | |||
| kpt. | Dubicki Bolesław | Zawrat | Ostuni k. Campo Casale, Brindisi (Włochy) | Wykładowca dywersji | |
| mjr | Emir-Hassan Jerzy | Turek | Ostuni (Włochy) | Instruktor taktyki działań dywersyjnych | |
| por. | Eysmont Mieczysław | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca fotografii wywiadowczej (mikrofotografia, dokumenty, pieczątki, stemple itp.) | ||
| kpt. | Fairbairn William Ewart | Comando Basic Training Centre, Achnacarry House, Szkocja Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | instruktor walki wręcz, walki nożem, strzelania instynktownego | ||
| por. | Gajdowski Klemens | Audley End / STS 43 Włochy | Instruktor fotografii | ||
| kpt. | Garstecki Bronisław | Włochy | |||
| kpt. pil. | Gębołyś Julian | Ringway /STS 51 | komendant (ze strony polskiej) kursu spadochronowego | ||
| kpt. | Górski Jan | Audley End / STS 43 | komendant oraz instruktor kursu odprawowego (do lutego 1943) | ||
| ppor. | Grocholski Stanisław | Audley End / STS 43 | |||
| dr | Hartman Antoni | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca chemii wywiadowczej (atramenty specjalne, trucizny, narkotyki itp.) | ||
| płk. | Hartman Józef | Roch, Sławek, Tata | Dowódca kursu w Briggens (1941-1942), komendant Audley End / STS 43 (1942-1945) | ||
| ppor. | Hejnowicz Franciszek | Audley End / STS 43 | |||
| kpt. | Hergesell Alfred | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca studium wywiadowczego Ukrainy | ||
| mjr inż. | Ihnatowicz Aleksander | Ataman | Briggens / STS 38, Audley End / STS 43 Ostuni (Włochy) | Instruktor strzelania (point shooting) z wszystkich rodzajów broni | |
| płk. dypl. | Iranek - Osmecki Kazimierz | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) Briggens / STS 38 - Kurs odprawowy | instruktor realiów w okupowanej Polsce (od grudnia 1941) Instruktor kursu odprawowego (do marca 1943) | ||
| kmdr por. | Jabłoński Brunon | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca zagadnień marynarki wojennej | ||
| kpt. | Jaculewicz Mieczysław | Audley End / STS 43 | Instruktor dywersji, nocne zrzuty | ||
| por. | Janczyszyn Eugeniusz | Audley End / STS 43 | Instruktor kursu odprawowego, opracowywanie "legend" | ||
| por. | Jakubowski | Ringway /STS 51 | instruktor kursu spadochronowego | ||
| pchor. | Jankowski Zenon | Audley End / STS 43 | Instruktor minerstwa i pułapek minerskich | ||
| por. | Kaczmarek Stefan | Fort William | |||
| kpt. | Kaliszczak Witold | Audley End / STS 43, Włochy | |||
| mjr | Kawalec Rajmund | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca studium wywiadowczego Niemiec | ||
| por. | Kazimierski Jan | Audley End / STS 43 | |||
| ppor. | Kerak | Ringway /STS 51 | instruktor kursu spadochronowego | ||
| por./ kpt. | Kobus Jan | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca mechaniki wywiadowczej (zamki, klucze, skrytki) | ||
| mjr. | Koprowski Franciszek | Briggens / STS 38 Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | komendant kursu walki konspiracyjnej instruktor zaprawy fizycznej, strzelectwa, samoobrony, pływania, boksu | ||
| ppor. | Kozłowski Zygmunt | Briggens / STS 38, Włochy | |||
| sierż. | Krajewski Władysław | Audley End / STS 43 | Pracownik: biuro i biblioteka | ||
| mjr | Krizar Leopold | Baza nr 10 "Impudent", Ostuni (Włochy) | Komendant (1943-1944) | ||
| kpt. | Kruczała Maksymilian | Audley End / STS 43, Włochy | Instruktor minerstwa, pułapek minerskich, wysadzania ciężkich obiektów | ||
| pchor. | Kryszczukajtis Mirosław | Audley End / STS 43 | Instruktor sapersko - minerski | ||
| sierż. | Krzanicki Władysław | Audley End / STS 43 | Pracownik: biuro i biblioteka | ||
| pchor. | Kurowski Bohdan | Audley End / STS 43 | Instruktor konspiracji, Pracownik: tłumacz | ||
| Laskowski Janusz | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca studium wywiadowczego ZSRR (do 1943) | |||
| por. inż | Legin Aleksander | Fort William | |||
| por. | Lemme Jerzy | Audley End / STS 43 | Instruktor walki konspiracyjnej, j. niemiecki | ||
| plut. | Lesiuk Bronisław | Audley End / STS 43 | Pracownik: administracja | ||
| kpt. | Lipiński Jan Maciej | Audley End / STS 43 | dowódca kursu odprawowego (od marca 1943) | ||
| mjr | Lipiński Wojciech | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca organizacji, historii techniki wywiadu (od maja 1942) | ||
| por. | Łysz Leonard | Audley End / STS 43 | Instruktor kursu wywiadu: chemia wywiadowcza, mikrofotografia, pismo utajnione, fotografia małoobrazkowa | ||
| mjr | Mackus Adam | Prosty | Audley End / STS 43 | Instruktor konspiracji i taktyki | |
| por. | Maćkowiak Alfons | Alma | Audley End / STS 43 | Instruktor strzelania z wszystkich rodzajów broni, zaprawa fizyczna | |
| płk dypl. | Mayer Stefan | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | komendant wykładowca organizacji, historii wywiadu | ||
| mjr / płk | Mrazek Stanisław | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca radiotechniki, instruktor nadawania techniką Morse'a, goniometrii, podsłuchów | ||
| kpt | Niemiński Roman | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca radiotechniki (asystent ppłk. Mrazka) | ||
| kpt. | Niezbrzycki Jerzy | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca studium wywiadowczego ZSRR (do 1942) | ||
| mjr | Nowiński Tadeusz | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca techniki wywiadu (do maja 1942) | ||
| chor. | Opolski Adam | Audley End / STS 43 | pracownik administracji | ||
| kpt. | Oranowski Zygmunt | Włochy | |||
| por. | Pietrzyk Zdzisław | Włochy | |||
| ppłk. | Piotrowski Stefan | Audley End / STS 43 | |||
| kpt. | Pospieszalski Antoni | Łuk | Audley End / STS 43 | Instruktor łączności radiowej, kodów i łączności ziemia-lotnik | |
| rtm. | Raczkowski Stanisław | Bułany | Baza nr 10, Ostuni, Włochy | instruktor dywersji | |
| ppor. | Rafalik Stanisław | Włochy | |||
| ppor. | Różański Mieczysław | Audley End / STS 43 | Instruktor kursu wywiadu: fałszowanie podpisów, fotografia | ||
| por. | Sapalski Tadeusz | Sarna | Audley End / STS 43 | Instruktor ds. języka i zagadnień niemieckich | |
| ppor. | Sikorski Zenon | Ostuni / STS 10, Włochy | instruktor dywersji i ćwiczeń terenowych | ||
| por. | Starzyński Tadeusz | Ślepowron, Narcyz, Gzyms, Stasia | Audley End / STS 43 | Instruktor ds. niemieckich, nstruktor ds. „legend” na kursie odprawowym | |
| kpt | Stokłosa Stanisław | Largo House | Instruktor zaprawy fizycznej | ||
| mjr | Strawiński Antoni | Fort William, Włochy Ostuni (Włochy) | instruktor minerstwa | ||
| kpt. | Stronczak Czesław | Audley End / STS 43 | |||
| rtm. | Szymański Jerzy | 1/ Briggens / STS 38 Audley End / STS 43 2/ Londyn | 1/ Instruktor kursu bytowania (tzw. kurs korzonkowy), 2/ Instruktor kursu wywiadu | ||
| szer. | Swoboda Bernard | Audley End / STS 43 | Pracownik: magazyn umundurowania, j. niemiecki | ||
| Sykes Eric Anthony | Comando Basic Training Centre, Achnacarry House, Szkocja | instruktor walki wręcz, walki nożem, strzelania instynktownego | |||
| kpr. | Sylwestrowicz Szymon | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | instruktor jazdy samochodem i motocyklem | ||
| kpt. | Szagon Karol | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca języka niemieckiego | ||
| por. | Świtalski Waldemar | Włochy | |||
| ppor. | Tatarski Roman | Ringway /STS 51 | instruktor kursu spadochronowego | ||
| por. | Wandtke | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | instruktor radiotechniki | ||
| mjr | Wejtko Antoni | Audley End / STS 43 | |||
| ppłk | Wieroński Marian | Anstruther (hrabstwo Fife, Szkocja, Wielka Brytania), przy 1 Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej | Komendant szkoły dywersji i łączności | ||
| por. | Winnicki Adam | Audley End / STS 43 | |||
| ppor. | Wiśniewski Alfred | Audley End / STS 43 | Instruktor kursu wywiadu: chemia wywiadowcza, mikrofotografia, filmowanie | ||
| mjr | Woroniec Mikołaj | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca studium wywiadowczego ZSRR, lektorat jęz. rosyjskiego | ||
| por. | Wujek Leon | Anstruther (hrabstwo Fife, Szkocja, Wielka Brytania), przy 1 SBS Audley End / STS 43 | Instruktor taktyki walki konspiracyjnej | ||
| plut. | Wykrota Felicjan | Audley End / STS 43 | |||
| rtm. | Zabielski Józef | Ostuni / STS 10, Włochy | Instruktor kursu bytowania (tzw. kurs korzonkowy), | ||
| sierż. | Zając Gabriel | Audley End / STS 43 | Instruktor mechaniki, otwierania zamków, dorabiania kluczy, prowadzenie pojazdów i motocykli niemieckiech, francuskich | ||
| chor. | Ziembiewicz Bolesław | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca mechaniki wywiadowczej (zamki, klucze, skrytki) | ||
| chor. | Ziembiewicz Kazimierz | Glasgow - Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (szkoła wywiadu) | wykładowca języka niemieckiego | ||
| por. | Zubrzycki Jerzy | Audley End / STS 43 | organizacja dostaw sprzętu, broni, amunicji na potrzeby szkolenia |
Zobacz także:
- szkolenie Cichociemnych
- ośrodki szkoleniowe Cichociemnych
- SOE
- Special Operations Executive
- Bajki o SOE
Żródła:
- informacje własne
- „Drogi Cichociemnych”, Bellona Warszawa 2013, ISBN 978-83-11-11807-2
- Valentine Ian, Baza 43. Cichociemni, Wydawnictwo „Wołoszański”, 2004, ISBN 83-89344-09-2
