Cichociemni – walczyli o niepodległość Polski
Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej
Spis treści:
ostatnia strona traktatu ryskiego…
14 lutego 1919 rozpoczęła się wojna polsko – bolszewicka, zakończona podpisaniem 18 października 1921 w Rydze traktatu pokojowego. Polska przeciwstawiła się bolszewickiej Rosji, która dążyła do podboju europejskich państw oraz przekształcenia ich w republiki sowieckie.
W listopadzie 1918 Lenin zawarł tajne porozumienie z dowództwem wojsk niemieckich o przejmowaniu przez bolszewików terenów, z których wycofywały się wojska niemieckie. Odradzające się państwo polskie walczyło o przebieg granicy wschodniej. Przyjęto koncepcję federacyjną, autorstwa Józefa Piłsudskiego, dążącego do utworzenia na wschodzie skonfederowanych z Polską tzw. państw buforowych, oddzielających nas od Rosji, tj. państw narodowych: Litwy, Białorusi, Ukrainy.
Działania wojenne wojny polsko – bolszewickiej toczyły się na frontach: północno-wschodnim i południowo-wschodnim, rozdzielonych błotami poleskimi. Słaba liczebność armii po obu stronach, nadały wojnie charakter manewrowy. Za początek tej wojny uznaje się starcie Polaków z bolszewickim Frontem Zachodnim 14 lutego 1919, w rejonie białoruskiego miasteczka Mosty.
W marcu 1919 ruszyła ofensywa wojsk polskich, zajęto Słonim, Pińsk, dotarto w rejon Lidy. Na początku kwietnia ruszyła kolejna ofensywa, wojska gen. Stanisława Szeptyckiego zajęły Lidę, Baranowicze, Nowogródek i Wilno. Polacy zajęli następnie Mińsk, Bobrujsk, Borysów. W styczniu 1920 oddziały gen. Szeptyckiego zajęły Dyneburg, który przekazano Łotwie.
Już we wrześniu 1919 szyfry Armii Czerwonej zostały złamane przez por. Jana Kowalewskiego, dzięki czemu Polacy znali plany i rozkazy wroga. Rozstrzygające znaczenie w wojnie polsko – bolszewickiej miała stoczona w dniach 13-25 sierpnia 1920 Bitwa Warszawska, zwana „cudem nad Wisłą”. W jej wyniku Polacy pokonali bolszewików. Straty polskie wyniosły ok. 4,5 tys. poległych, 22 tys. rannych, 10 tys. zaginionych. Straty bolszewickie szacowane są na 25 tys. poległych, 60 tys. w polskiej niewoli, 45 tys. internowanych przez Niemców.
Istotne znaczenie militarne podczas wojny polsko – bolszewickiej miały także: wyprawa kijowska, kontruderzenie znad Wieprza, bitwa pod Komarowem oraz bitwa nad Niemnem.
Wschodnią granicę Polski ustalił traktat ryski. Bolszewicy do dzisiaj nie wywiązali się ze wszystkich swoich zobowiązań, w tym nie wypłacili Polsce rekompensaty – 30 mln rubli w złocie według cen z 1913 oraz nie zwrócili wszystkich zagrabnionych podczas zaborów dóbr kultury.
Spośród 316 Cichociemnych którzy skoczyli ze spadochronem do okupowanej Polski,
w latach 1918 – 1921 o niepodległość Polski walczyło 40 Cichociemnych:
(kliknij w zdjęcie, aby przejść do strony z biogramem)
|
|
 Jacek Bętkowski (1920) |
 Jan Biały (1918 – 1920) |
 NiemirBidziński (1920) |
 Romuald Bielski (1919 – 1920) |
 Adolf Gałacki (1918 – 1920) |
||
 Stanisław Gilowski (1918 – 1920) |
 Jan Górski (1919 – 1920) |
 Antoni Iglewski (1915 – 1920) |
 Kazimierz Iranek-Osmecki (1913, 1916, 1920) |
 Wacław Kobyliński (1918 – 1920) |
 Bolesław Kontrym (1917 – 1918) |
||
 Franciszek Koprowski (1919 – 1921) |
 Tadeusz Kossakowski (1909 – 1920) |
 Julian Kozłowski (1918 – 1919) |
 Henryk Krajewski (1918 – 1920) |
 Leopold Krizar (1918 – 1920) |
 Stanisław Krzymowski (1914 – 1920) |
||
 Adolf Łojkiewicz (1918 – 1920) |
 Narcyz Łopianowski (1918 – 1920) |
 Zygmunt Milewicz (1918 – 1920) |
 Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski (1913 – 1921) |
 Leopold Okulicki (1914 – 1920) |
 Mieczysław Pękala-Górski (1918 – 1920) |
||
 Edward Piotrowski (1918 – 1920) |
 Jan Różycki (1917 – 1920) |
 RomanRudkowski (1914 – 1920) |
 Tadeusz Runge (1917 – 1920) |
 JózefSpychalski (1916 – 1920) |
 Tadeusz Starzyński (1920) |
||
 TadeuszStocki (1920) |
 Aleksander Stpiczyński (1917 – 1920) |
 WitoldStrumpf (1920) |
 Adam Szydłowski (1918 – 1920) |
 WincentyŚciegienny (1918 – 1920) |
 Witold Uklański (1917 – 1921) |
||
 Józef Zabielski (1920) |
 Józef Zając (1920) |
 Wiktor Zarembiński (1920) |
 Bronisław Żelkowski (1920) |
Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł. Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.
Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości
Źródła:
- informacje własne
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6
