SOE (ang. Kierownictwo Operacji Specjalnych) – to brytyjska, ściśle tajna agencja rządowa, utworzona decyzją Winstona Churchilla z 16 lub 17 lipca 1940 r., działająca do stycznia 1946 r. Dzięki niej możliwe było m.in. przeszkolenie i wysłanie do Polski Cichociemnych oraz sprzętu, broni i uzbrojenia dla Armii Krajowej. Jej zadania definiowała tzw. Karta SOE, uchwalona przez brytyjski Gabinet Wojenny 22 lipca 1940 r. Dokument ten do dzisiaj jest tajny.
Powstała z połączenia działających od czerwca 1940 r.: Departamentu – MI R, Ministerstwa Wojny Sekcji D (sabotaż), części tajnej służby SIS/MI6 (Secret Intelligence Service) oraz zespołu ministerstwa spraw zagranicznych ds. propagandy.
Zadaniem SOE było głównie prowadzenie dywersji, koordynacja działań politycznych i propagandowych oraz wspieranie ruchu oporu w okupowanych przez hitlerowców podczas II wojny światowej państwach Europy.
Centrala SOE mieściła się w Londynie przy Baker Street 64, pod zakonspirowaną nazwą Union Trading Company. Miała swoje placówki w głównych miastach Europy i Afryki, m.in. w Sztokholmie, Lizbonie, Madrycie, Bari, Algierze. Agenci SOE byli szkoleni w Anglii oraz na zachodnim wybrzeżu Szkocji.
Gdy hitlerowcy rozpoczęli bombardowania Londynu, komórki SOE ulokowano na terenie majątków ziemskich w Szkocji: w Grendon, Poundon, Dunbar, Bister, miały kryptonimy: Stations 53-A, 53-B, 53-C, 53-D.
W ramach SOE działały trzy piony:
Sztabowi Regionalnemu SOE w Londynie, odpowiadającemu za działania na terytorium Europy, podlegały sekcje narodowe:
Sztabowi Regionalnemu SOE w Kairze, odpowiadającemu ponadto za Bliski i Daleki Wschód, podlegały sekcje:
Działalność wszystkich sekcji SOE objęta była najwyższą klauzulą tajności. Ponadto nie znały się wzajemnie, nie wiedziały o swoim istnieniu, pracowały według własnych metod. Współpracowały m.in. z wywiadem SIS oraz innymi agendami brytyjskiego Gabinetu Wojennego Premiera.
W styczniu 1946 r. SOE została rozwiązana, a jej agenci w większości przeszli do pracy w Secret Intelligence Service. W maju 1944 r. z SOE współpracowało ok. 10 tys. mężczyzn oraz 3 tys. kobiet. Do krajów okupowanych przerzucono ok. 1,8 tys. agentów oraz 10 tys. ton sprzętu. Dokumenty zawierające dane o działaniach SOE otrzymały klauzulę 75 albo 100 lat tajności….
zobacz także: Special Operations Executive oraz tajny raport ppłk. H.M. Threlfall’a
zobacz: