Fryderyk Serafiński – Cichociemny

Fryderyk Serafiński – Cichociemny

ps.: „Drabina”, „Szkot”, „Arpad”

Fryderyk Marian Serafiński vel Marian Skrocki, vel Stanisław Potocki, vel Stanisław Przybysiak

 

ur. 30 grudnia 1911 r. w Stanisławowie (obecnie Ukraina), zm. 31 maja 2006 r. w Pruszkowie – urzędnik, żołnierz Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, WiN, więzień UB, cichociemny

 

 

Uczył się w Państwowym Gimnazjum im. S. Staszuca w Stanisławowie, w 1933 r. zdał egzamin dojrzałości.

Od 17 września 1933 r. w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Po jej ukończeniu przydzielony do 11 Pułku Artylerii Lekkiej w Stanisławowie.

Pracował jako urzędnik ds. ewidencji wojskowej w Starostwie Powiatowym w Stanisławowie. Od 1936 r. instruktor powiatowy na powiat. Kałusz w woj. stanisławowskim.

Uczestnik ćwiczeń rezerwy 11 Pułku Artylerii Lekkiej od lipca do sierpnia 1935 r. oraz w 1936 r.

 

 

II wojna światowa

W kampanii wrześniowej zmobilizowany, przydzielony do obrony przeciwlotniczej.

19 września przekroczył granicę z Węgrami, internowany w obozie Nagykanizsa. 10 października uciekł, dotarł do Budapesztu, po uzyskaniu paszporty w polskiej ambasadzie przez Jugosławię, Włochy dotarł do Francji. 6 listopada wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych w Bessieres,, od 15 listopada 1939 r.na kursie oficerów artylerii. Po jego ukończeniu 8 stycznia 1940 r. instruktor w Szkole Podchorążych Artylerii w Camp de Coëtquidan.

Po upadku Francji, z Biaritz statkiem „Forbein” dopłynął do Gibraltaru, następnie statkiem „P-44” do Liverpoolu (Wielka Brytania). Od 1 lipca 1940 r. w Polskich Siłach Zrojnych  w Douglas, przydzielony do 1 Dywizjonu Artylerii Lekkiej 1 Brygady Strzelców. Od jesieni w obronie wybrzeża, na punkcie obserwacyjnym w Newport, następnie w St. Andrews.

 

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny

Zgłosił się do służby w Kraju. Od 11 września 1942 r. na szkoleniach, przeszkolony ze specjalnością w dywersji, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 1 grudnia 1942 r., zxaprzysiężony na rotę AK 4 marca 1943 r. w Audley End.

Zrzucony do okupowanej Polski w nocy z 9 na 10 września 1943 roku w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Neon 4” (dowódca operacji: S/L Stanisław Król, ekipa skoczków nr: XXIX), z samolotu Halifax JD-171 „P” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – W/O Stanisław Kłosowski, pilot – W/O Wincenty Mąka / nawigator – S/L Stanisław Król / radiotelegrafista – W/O Henryk Ptasiewicz / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Masłoń / strzelec – F/S Janusz Barcz / despatcher – W/O Józef Chodyra).

Start z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Solnica”, w okolicach miejscowości Osowiec, 7 km od Grodziska Mazowieckiego.

Razem z nim skoczyli: por. Bolesław Polończyk ps. Kryształ, kpt. Elżbieta Zawacka ps. Zo. Skoczkowie przerzucili 252 tys. dolarów w banknotach oraz 100 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników i jedną paczkę.

Po skoku początkowo w majątku Zarybie, następnie aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, mieszkał przy ul. Koszykowej 75.

Od 1 października 1943 r. instruktor oraz współorganizator bazy kieleckiej „Start IV”, dowodzonej przez Cichociemnego Jana Rogowskiego ps. Czarka., po Jego aresztowaniu przez gestapo 3 stycznia 1944 r. stracił kontakty organizacyjne.

 

Elżbieta Skerska – Operacja „Neon 4”
w: Biuletyn Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej 2017 (nr 67), s. 86 – 91

 

Od marca 1944 r. w dyspozycji oddziału ewakuacyjnego w obwodzie Radomsko, Inspektorat Rejonowy Częstochowa Okręgu Radom – Kielce AK. Od 6 maja dowódca samodzielnego plutonu w oddziale partyzanckim por. Floriana Budniaka ps. Andrzej. Od 8 września 1944 r. do 19 stycznia 1945 r. dowódca 1 kompanii szturmowej 1 batalionu „Las”, dowodzonego przez por. Mieczysława Tarchalskiego ps. Marcin, 74 Pułku Piechoty 7 Dywizji Piechoty AK   

Uczestnik wielu bojowych akcji, m.im. zniszczenia tartaków Reschopa i Wunschego w Radomiu (w nocy 31 maja/1 czerwca), walce z odziałami Wermachtu oraz SS w Lasach Przysuskich (26 września), pojmania 96 jeńców pod Krzepinem (27 września), zasadzki na drodze Włoszczowa – Przedbórz (10 października), zasadzki na oddział własowców w lesie pod Nieznanowicami (18 października), ataku na Garnik i majątek Lipno. Po demobilizacji zgrupowania 7 Dywizji Piechoty AK w rejonie miejscowości Pągów oraz Maluszyn. Po inspekcji przeprowadzonej przez dowódcę AK, Cichociemnego gen. Leopolda Okulickiego, awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 1 stycznia 1945 r.

 

 

Po wojnie

Rozformował oddział, pozostał w konspiracji. Od 10 marca w Krakowie, nawiązał kontakt z Delegaturą Sił Zbrojnych na Kraj w celu organizacji partyzanki niepodległościowej na Podhalu.

22 maja 1945 r. aresztowany przez UB w Częstochowie, osadzony w więzieniu MUBP, po amnestii 2 października zwolniony.

Nawiązał kontakt  z WiN, 23 listopada 1945 r. z zamiarem emigracji wyjechał z Cieszyna do Morawskiej Ostrawy (Czechy), aresztowany przez czeskie służby bezpieczeństwa pod zarzutem szpiegostwa. Dzięki staraniom szefa sztabu Polskich Sił Zbrojnych oraz interwencji władz brytyjskich zwolniony 8 kwietnia 1946 r., odstawiony do stacji granicznej w Cieszynie, powrócił do Krakowa.

18 maja 1946 r. wraz z transportem UNRRA przekroczył granicę w Cieszynie, następnie 20 czerwca 1946 r. zameldował się w sztabie 1 Dywizji Pancernej, stacjonującej w Niemczech. Przez Amsterdam (Holandia) dopłynął do Hartwich (Wielka Brytania), 3 lipca zameldował się w Komisji Likwidacyjnej Specjalnej sztabu Polskich Sił Zbrojnych w Londynie. Skierowany do ośrodka szkoleniowego artylerii, 15 września zdemobilizowany z PSS, następnie do 15 września 1948 r. w  Polskim Krpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, mieszkał w Aberdeen, ukończył kurs rybacki, następnie od 1948 r. w Glasgow. W latach 1949 – 1951 r. ukończył tam szkołę medyczną. Do końca 1987 r. prowadził w Londynie zakład masażu i leczenia stóp.

W maju 1989 r. przyjechał do Polski, w sierpniu 1993 r. powrócił, zamieszkał w Podkowie Leśnej. Zmarł tam 31 maja 2006 r.

 

Waldemar Grabowski – Podziemny rząd – Delegatura Rządu Rp na Kraj
Walka cywilna Polskiego Państwa Podziemnego
w: Niepodległość i Pamięć, 2015 r., nr 22/1 (49), s. 143-168

 

 

Awanse

• podporucznik – 1 grudnia 1942 r.
• porucznik – ze starszeństwem od 1 stycznia 1945 r.
• kapitan –
• major –
• podpułkownik –

 

 

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych – dwukrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• King’s Medal for Courage in the Cause of Freedom (Wielka Brytania)

 

 

Życie rodzinne

Syn Aleksandra, majstra w warsztatach kolejowych oraz Antoniny z domu Matolicz. W 1958 r. zawarł związek małżeński z Gretą z domu Fiszer (1922–1996), więźniarką obozu niemieckiego. Mieli syna Ryszarda (ur. 1959 r.).

W 1993 r. zawarł związek małżeński z Krystyną z domu Szmajdowicz, primo voto Książkiewicz (ur. 1922 r.), porucznik, sanitariuszką i łączniczką ZWZ-AK ps. Ewa.

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 r. powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilku Cichociemnych oraz poświęconym Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

 

 

Źródła:

• informacje własne
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec–Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 188–191. ISBN 978-83-933857-0-6.
• Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 405. ISBN 8321105378.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 164-165.

 

Zobacz także – biogram w Wikipedii