Adam Riedl – Cichociemny

Adam Riedl – Cichociemny

ps.: „Rodak”, „Krata”

Adam Paweł Riedl vel Adam Krawicz, vel Jerzy Matliński

 

ur. 13 grudnia 1916  we Lwowie (obecnie Ukraina), prawdopodobnie po 27 kwietnia 1944  zamordowany w obozie koncentracyjnym KL Gross-Rosen – podporucznik piechoty,  oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, adiutant komendanta Okręgu Kielce AK, uczestnik kampanii norweskiej i bitwy o Narwik, więzień gestapo, obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen, zamordowany (1944), cichociemny

 

 

W 1937 zdał egzamin dojrzałości we Lwowie (obecnie Ukraina), do 1939  studia w Akademii Handlu Zagranicznego we Lwowie.

Od 1937 przez rok na dywizyjnym kursie w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 48 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych 11 Karpackiej Dywizji Piechoty w Stanisławowie.

 

 

World War II

W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany. Przekroczył granicę z Rumunią 5 listopada, dotarł do Francji 22 listopada 1939.

Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony do 3 kompanii 2 batalionu Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich.

Uczestniczył w walkach kampanii norweskiej oraz bitwie o Narwik, odznaczony Krzyżem Walecznych po raz pierwszy.

 

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Po upadku Francji ewakuowany 22 czerwca do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, do 5 stycznia 1941  przydzielony do 1 kompanii przeciwpancernej 1 Brygady Strzelców. Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 20 października 1941.

 

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

At the night of January 29/30th 1944 a Silent Unseen

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 31 stycznia 1943 w Audley End, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza.

Zrzucony do Polski w nocy 13/14 marca 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Door” (dowódca operacji: F/L Austin J.B., ekipa skoczków nr: XXIV), z samolotu Halifax BB-281 „O” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/L Austin J.B. / i in. ). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start o godz. 18.58 z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Kra”, 8 km od Zwolenia, w Puszczy Kozienickiej.

Razem z nim skoczyli: por. Stanisław Kolasiński ps. Ulewa, ppor. Lech Zabierek ps. Wulkan oraz Węgier (radiotelegrafista)  Ivan Szabo ps. Hun. Skoczkowie przerzucili 395 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników i dwie paczki. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym dwanaście godzin 33 minuty.

 

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

„Dnia 13.III.43. uruchomiony został Plan Startu – wariant „osiem 2103” [zrzutów]; jak następuje: Lot Nr.: 36/47, ekipa BRICK, ludzi: Dąb plus 3 (…)  placówka zasadn. Wół, zapas. Żaba, nawigator squ/ldr Boxer, załoga brytyjska, start godz. 18.40; Lot Nr.: 37/38, ekipa WINDOW, ludzi: Wołk plus 3 (…)  placówka zasadn. Żbik, zapas. Hiena, nawigator kpt. obs. Kużnicki, załoga polska, start godz. 18.35; Lot Nr.: 38/49, ekipa TILE, ludzi: Sum plus 3 (…)  placówka zasadn. Olcha, zapas. rej.3, nawigator por. obs. Gembik, załoga polska, start godz. 18.30; Lot Nr.: 39/50, ekipa STOCK, ludzi: Antoni plus 3 (…)  placówka zasadn. Koza, zapas. Bratek, nawigator kpt. obs. Ławreńczuk, załoga polska, start godz. 18.50; Lot Nr.: 40/51, ekipa DOOR, ludzi: Ulewa plus 3 (…)  placówka zasadn. Kra, zapas. Bat, nawigator F/Lt.. Austin, załoga brytyjska, start godz. 18.45; Lot Nr.: 41/52, SLATE, 6 paczek: M1, M2, M3, M4, PLT, R. (…)  placówka zasadn. Wrona, nawigator F/o Wynne, załoga brytyjska, start godz. 19.05; Lot Nr.: 42/53, YARD, 6 paczek: 01, 02, 03, 04, 05, R. (…)  placówka zasadn. Kaczka, nawigator F/o Foster, załoga brytyjska, start godz. 19.00; Lot Nr.: 43/54, AREA, 6 paczek: M1, M2, M3, M4, 05, R. (…)  placówka zasadn. Kot, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 18.55;”.

Dn. 14.III. nawigatorzy zameldowali: – lot 36/47 wykonany na plac. odb. WÓŁ, zrzut jak plan. (543.000 dol. i 126.000 Rm), .- lot 37/48 wykonany na plac. odb. ŻBIK, zrzut jak plan. (744.000 dol.),  – lot 38/49 wykonany na plac. odb. OLCHA, zrzut jak plan. (616.500 dol. i 547.000 Rm), – lot 39/50 wykonany na plac. odb. KOZA, zrzut jak plan. (450.000 dol. i 10.000 peset), – lot 40/51 wykonany na plac. odb. KRA, zrzut jak plan. (395.000 dol.), – lot 41/52 – nawalił dopływ benzyny – 20 min. od plac. – samolot zawrócił, – lot 42/53 – nawigator twierdzi, że plac. odb. nie dała 1944 [sygnałów świetlnych]. DZIĘKI CI WIELKI BOŻE! Wspaniała i szczęśliwa defilada – d l a   K r a j u !

Nastrój załóg, ekip i Wydz. „S”: w r e s z c i e    w  y s t a r t o w a l i  ś m y. Łacznie przerzucono, w sześciu wykonanych lotach – na placówki: 20 ludzi, 2.748.000 dol., 673.000 Rmk., 10.000 peset, trzy poczty (…) i 6 paczek mat. ” (s. 164)

 

Po aklimatyzacji do realiów okupacyjnych, od maja 1943 przydzielony do Okręgu Kielce AK, jako adiutant komendanta płk. dypl. Stanisława Dworzaka ps. Daniel, Przemysław.

W trzeciej dekadzie stycznia (według Krzysztofa A. Tochmana)  albo 7 lub 8 marca 1944 (według Jędrzeja Tucholskiego) w siedzibie komendy okręgu w Skarżysku aresztowany przez gestapo pod fałszywą tożsamością Jerzy Matliński.

Wraz z Nim aresztowano dowódcę ochrony sztabu ppor. Antoniego Zboińskiego ps. Adzik, szefa komórki bezpieczeństwa ps. Grad oraz członków komendy Podobwodu Skarżysko AK.

Prawdopodobnie po przesłuchaniu i torturach wywieziony do obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen, tam prawdopodobnie zamordowany.

 

 

Promotions

• Second lieutenant

 

 

Orders and decorations

• Krzyż Srebrny Virtuti Militari – 2 października 1944  (pośmiertnie)
• Cross of Valour 

 

 

Family Life

Syn Romana oraz Olgi z domu Hawryszkiewicz.

 

 

Commemoration

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

 

 

 

 

 

 

Commemoration of the Silent Unseen

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

May 15, 2005 was unveiled in the special unit - Military Unit GROM The monument is dedicated to the Silent Unseen of the Home Army. A considerable degree of the exposition in Sala Tradycji (eng. Hall of Tradition, also localized in the GROM HQ) is also focused on the lives of the Silent Unseen.

Od 4 kwietnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – GROM, named in honour of the Silent Unseen, paratroopers of the Home Army is Poland’s leading special-operations unit.

In 2008, the documentary "We cichociemni. Voice of the Living" (script and directed by Paweł Kędzierski).

On October 7, 2013 in Warsaw at ul. Matejko, opposite the Seym of R.P. ( parliament) the Memorial of the Cichociemni Paratroopers of the Home Army was unveiled.

In 2013, the documentary film Cichociemni was created. Fight for freedom or die ”(script and directed by Dariusz Walusiak).

In 2016, the Sejm of the Republic of Poland established the year 2016 as the Year of Silent People. The NBP issued a silver 10 zloty collector coin commemorating the 75th anniversary of the first drop of Cichociemni.

In 2017, LOT Polish Airlines placed a parachute sign and signature commemorating Cichociemni on the hull of a Boeing 787 (SP-LRG).

The Silent Unseen are a patron for many teams and scouting organizations. Many books and articles have been dedicated to their thematic.

At the Powazki Military Cemetery in Warsaw, there are several graves of the Silent Unseen, as well as a monument dedicated to them, with the writing ‘’For you, motherland’’.

 

 

Sources:

• Own sources
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 146-147. ISBN 83-902499-5-2.
• Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984. ISBN 8321105378.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 397.

 

Also see 

• - biographical entry on Wikipedia (in Polish)
• relacje więźniów KL Gross-Rosen