Władysław Flont – Cichociemny

Władysław Flont – Cichociemny

ps.: „Grandziarz”, „Grandziarzon”, „Klawiszon”

Zwykły Znak Spadochronowy nr 2640, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1985

 

ur. 3 stycznia 1915 w Radomiu, zm. 1 lutego 1988 w Jedlni-Letnisku – podporucznik łączności, podoficer Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie,  Sztabu Naczelnego Wodza, Armii Krajowej, radiotelegrafista Komendy Okręgu Łódź AK, uczestnik kampanii francuskiej, więzień UB (Łódź 1945), łącznościowiec, Cichociemny

Znajomość języków: francuski; szkolenia – kursy specjalne: m.in.  zasadnicze: spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End); specjalnościowe: łączności (Ośrodek Wyszkoleniowy Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza, Polmont), i in. W dniu wybuchu wojny miał 24 lata 7 miesięcy; w dacie skoku do Polski 29 lat 9 miesięcy. Syn stolarza

 

---

Spis treści:

• II wojna światowa
• Cichociemny
• Po wojnie
• Awanse i odznaczenia
• Życie rodzinne

---

 

Uczył się w szkole powszechnej, od 1924 w Gimnazjum Realnym w Radomiu, od 1928 w Miejskiej Szkole Rzemieślniczo – Przemysłowej w Radomiu. W 1931 podjął pracę w dziale mechanicznym, później montażowym, następnie broni strzeleckiej w Państwowej Wytwórni Prochu w Pionkach. Od 1936 ślusarz brygadzista na budowie fabryki celulozy w Niedomicach.

Od 1936 w 1 Dywizjonie Pociągów Pancernych, w 1937 ukończył szkołę podoficerską. Od 16 marca 1939 zmobilizowany, przydzielony do 10 Pułku Strzelców Konnych 10 Brygady Kawalerii Pancernej.

 

 

II wojna światowa

W kampanii wrześniowej 1939 jako dowódca patrolu rozpoznawczego w szwadronie rozpoznawczym motocyklistów 10 Pułku Strzelców Konnych 10 Brygady Kawalerii Pancernej. M.in. uczestniczył w nocnych patrolach w rejonie Kulikowa i Lwowa z późniejszym Cichociemnym rtm. Adamem Mackusem.

19 września wraz z Brygadą przekroczył granicę z Węgrami, internowany w Petlen Puszta k. Kapuvaru. Uciekł, przez Jugosławię dotarł do Francji. 4 stycznia 1940 w Camp de Coëtquidan wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony do plutonu motocyklowego 10 Pułku Strzelców Konnych 10 Brygady Kawalerii Pancernej.

Uczestnik walk w kampanii francuskiej, m.in. w rejonie Champaubert (12 czerwca 1940) oraz w nocnych walkach w Montbard o przechwycenie Kanału Burgundzkiego. 18 czerwca ranny, w niewoli niemieckiej, osadzony w szpitalu w Avalon, z pomocą Francuzów uciekł, dotarł do nieokupowanej części Francji

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Od stycznia 1941 w Oranie (Algieria), w drodze do Casablanki, aresztowany przez żandarmerię francuską, internowany w koszarach Legii Cudzoziemskiej w Saida. W listopadzie 1941 uczestniczył w ucieczce ok. dwustu osób z koszar, zatrzymany, wywieziony do obozu na Saharze, pracował przy budowie linii transsaharyjskiej Mediterana – Niger. Po inwazji anglosaskiej w Afryce Północnej, w listopadzie 1941 uwolniony, 6 grudnia 1941 dotarł do Wielkiej Brytanii. wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Od 20 stycznia w Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

Zbigniew S. Siemaszko – Ośrodek Cichociemnych Łącznościowców
Anstruther – Auchtertool – Polmont
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

 

Cichociemny

Wielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w radiotelegrafii i dywersji, m.in. jako uczestnik półrocznego kursu radiotelegrafistów Ośrodka Wyszkoleniowego Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza.  Awansowany na stopień plutonowego ze starszeństwem od 1 stycznia 1944, zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 19 stycznia 1944 w Chicheley przez szefa Oddziału VI (Specjalnego), ppłk dypl. Michała Protasewicza ps. Rawa.  Przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Przeniesiony na stację wyczekiwania Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi we Włoszech. Awansowany na stopień sierżanta ze starszeństwem od 18 października 1944.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 16/17 października 1944 w sezonie operacyjnym „Odwet”, w operacji lotniczej „Wacek 1” (dowódca operacji: F/L Roman Chmiel, ekipa skoczków nr: LX), z samolotu Liberator KG-994 „R” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Edmund Ladro, pilot – Sgt. Zenon Przybylak / nawigator – F/L Roman Chmiel / radiotelegrafista – W/O Edward Gągała / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Zientek / strzelec – W/O Antoni Lewkonowicz / despatcher – W/O Stanisław Zieliński). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start o godz. 16.45 z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Newa” 611 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Tomawa, Żerechowa Kolonia, 19 km od Piotrkowa Trybunalskiego. Razem z nim skoczyli: ppor. Władysław Godzik ps. Skrzat, kpt. Teodor Hoffman ps. Bugaj, płk. dypl. Wacław Kobyliński ps. Dziad, mjr Mieczysław Pękala ps. Bosak, rtm. Jan Różycki ps. Busik. Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (7/8 października) nie można było wykonać zadania. Skoczkowie przerzucili 544,8 tys. dolarów w banknotach oraz 7,2 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także 12 zasobników oraz 3 paczki. Zrzutu dokonano w pięciu nalotach na placówkę, w godz. 21-50 – 22.00: najpierw sprzęt, potem skoczkowie.

Zobacz: Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Po skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych, mieszkał w Piotrkowie Trybunalskim u p. Węgorzewskich, przy ul. Pokrzyckiej 18. Od 18 października 1944 przydzielony jako radiotelegrafista oraz instruktor radio do Oddziału V Okręgu Łódź AK, w dyspozycji oficera radiołączności „Bugaja”, do 30 grudnia 1944 25 Pułk Piechoty AK. Od 1 stycznia 1945 w Piotrkowie Trybunalskim jako radiotelegrafista radiostacji „Wanda 54” Komendy Okręgu Łódź AK.

Kazimierz Stępień – Cichociemni na Ziemi Piotrkowskiej
w: Biuletyn informacyjny AK nr 10 (198) październik 2006, s. 39 – 43

 

 

Po wojnie

9 marca 1945 aresztowany przez NKWD, osadzony w Łodzi, nikogo nie wydał pomimo kilkumiesięcznego śledztwa, zwolniony po ogłoszeniu  amnestii 8 października 1945. Wyjechał z kraju, 11 kwietnia 1946 dotarł do stacjonującej w Niemczech 1 Dywizji Pancernej gen. Klemensa Rudnickiego, 21 kwietnia 1946 zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Przydzielony do Ośrodka Zapasowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, do 23 grudnia 1946.

W 1947 powrócił do Polski po narzeczoną, został w kraju. Podjął pracę przy odbudowie fabryk papierniczych: Klucze k. Olkusza, „Natronag” w Krapkowicach, Malczycach, fabryki celulozy w Kostrzyniu, Jeleniogórskich Zakładów Papierniczych.

W 1951 otrzymał nakaz opuszczenia Ziem Zachodnich, zamieszkał w Jedlini Letnisku k. Radomia.  Od grudnia 1956 jako pracownik fizyczny w Przedsiębiorstwie Transportowym Handlu Wewnętrznego w Radomiu, później w Zjednoczeniu Instalacji Sanitarnych Budownictwa Miejskiego, jako chałupnik w spółdzielczości pracy, następnie na rencie inwalidzkiej. Zmarł 1 lutego 1988 w Jedlini Letnisku.

Zbigniew S. Siemaszko – Cichociemni Łącznościowcy
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

Krzysztof Adam Tochman – Uzupełnienia do „Cichociemnych” J. Tucholskiego
w: Zeszyty Historyczne nr 99, s. 207 – 211, Instytut Literacki, Paryż 1992 r.

 

 

Awanse

• plutonowy – ze starszeństwem od 1 stycznia 1944
• sierżant – ze starszeństwem od 18 października 1944
• podporucznik

 

 

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari 
• Krzyż Walecznych
• Krzyż Wojenny (Francja)

 

 

Życie rodzinne

Syn Juliana stolarza w PKP i Antoniny z domu Tuszyńskiej. W 1947 zawarł związek małżeński z Zofią z domu Kuczyńską (1918-1987). Mieli czworo dzieci: Barbarę zamężną Mańkę (ur. 1948) technika ekonomistę, Marię zamężną Staszewską (ur. 1951) mgr inż. fizyki technicznej i matematyki stosowanej na Politechnice Warszawskiej, Ewę zamężną Markhauser (ur. 1953) oraz syna Władysława (ur. 1956) technika mechanika.

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

 

 

Źródła:

• informacje własne (archiwum portalu)
• teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0047)
• Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych t. 2, Rzeszów, Abres, 1996, s. 40-42, ISBN 8390249952
• Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, s. 310-317, 452, ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski – Cichociemni, Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax, 1984, s. 309. ISBN 8321105378
• Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny, s. 252-253