Tempsford

Tempsford

 

Tajne lotnisko RAF Tempsford (Wielka Brytania)

 

Początkowo Cichociemnych przerzucano z brytyjskich lotnisk RAF: Foulsham (2), Linton-on-Ouse (2), Leakenheath (9), Newmarket (2), Stradishall (6). Kilku Cichociemnych prawdopodobnie przerzucono z lotniska RAF Grottaglie.

Od 27 marca 1942 do 21 września 1943 z tego lotniska, w 43 operacjach lotniczych SOE startowały samoloty, którymi przerzucono do okupowanej przez Niemców i Sowietów Polski 158 Cichociemnych oraz w kilkudziesięciu kolejnych operacjach lotniczych zaopatrzenie dla Armii Krajowej (zrzuty materiałowe).

Ostatni lot ze zrzutem materiałowym z tego lotniska miał miejsce w nocy 20/21 października 1943 (operacja lotnicza Cottage 10) – Liberator BZ-860 „U” z polską załogą zrzucił 6 zasobników na placówkę odbiorczą (bastion) Chochla 507, zlokalizowaną w rejonie miejscowości Łubiec, 27 km od Warszawy, w Puszczy Kampinoskiej.

 

Ogółem w okresie niecałych czterech lat wystartowało do Polski 868 samolotów, w tym 483 wykonały zadanie zrzutem lub lądowaniem, stracono 70 samolotów. Przeprowadzono 81 operacji, podczas których przerzucono do Polski 316 Cichociemnych.

 

W pozostałych operacjach lotniczych SOE, od 22 grudnia 1943 do końca 1944, Cichociemnych oraz zaopatrzenie dla Armii Krajowej przerzucano do okupowanej Polski samolotami startującymi z lotniska Campo Casale (Brindisi)

Z różnych powodów (technicznych, problemów nawigacyjnych i in.) część lotów ze skoczkami do Polski kończyła się niepowodzeniem i samoloty musiały zawracać do bazy. Niektóre ekipy CC zrzucono do Polski dopiero po trzecim, nawet po czwartym locie.

 

Podczas II wojny światowej,  we wsi Tempsford, 75 km na północ od centrum Londynu, w lipcu 1940 rozpoczęto budowę tajnego lotniska. Wg. źródeł brytyjskich, lotnisko zostało oddane do użytku 10 sierpnia 1941, było wyposażone w trzy pasy startowe, przy czym z najkrótszego pasa nie mógł wystartować samolot z pełnym obciążeniem.

W październiku 1941 gotowe lotnisko przejęła 3 Grupa RAF, odpowiedzialna za lotnicze operacje specjalne. Na lotnisku Tempsford od 14 marca 1942 stacjonował 138 oraz od 11 kwietnia 1942 – 161 Dywizjon Specjalnego Przeznaczenia RAF (138 and 161 Special Duty Squadron RAF). Lotnisko funkcjonowało jako obiekt SOE do 4 marca 1945.

 

Lotnisko RAF Tempsford było tajnym obiektem brytyjskiego Kierownictwa Operacji Specjalnych (Special Operations Executive, SOE) którego zadaniem było wspieranie ruchów oporu w okupowanej Europie, aby „podpalić” okupowaną przez Niemców Europę.

Z Tempsford startowały samoloty RAF do Algieru, Austrii, Belgii, Czechosłowacji, Danii, Francji, Holandii, Norwegii, Prus Wschodnich, Włoch oraz do Polski. Aby wprowadzić w błąd niemieckie rozpoznanie lotnicze, w Tempsford wybudowano tzw. „Gibraltar Farm”. Budynek wyglądał jak zwykła brytyjska stodoła w gospodarstwie rolnym. Murowany budynek pokryto od zewnątrz drewnem.

Do okupowanej Polski przerzucano Cichociemnych spadochroniarzy AK oraz broń i zaopatrzenie dla Armii Krajowej samolotami Handley Page Halifax II oraz V 138 Dywizjonu Specjalnego Przeznaczenia.

 

 

Lotnisko RAF Tempsford – Gibraltar Farm

 

źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

 

Agnieszka Polończyk, Krzysztof Polończyk – Anglia i Szkocja. Śladami Cichociemnych
Dziękujemy za wyrażenie zgody na publikację 🙂

 

 

zobacz:

• Wykaz zrzutów Cichociemnych
• Zrzuty
• Zrzuty – bazy i samoloty
• Zrzuty – ekipy skoczków
• Zrzuty – trasy przelotów
• Zrzuty 1941 – 1942
• Zrzuty 1943 – 1944
• Szkolenie Cichociemnych
• Ośrodki szkoleniowe Cichociemnych
• SOE
• Special Operations Executive
• Bajki o SOE

 

Źródła:

• Gregory Derwin – Built to Resist. An Assessment of the Special Operations Executive’s Infrastructure in the United Kingdom durning the Second World War, 1940-1946, vol. I, II University of East Anglia, 2015 (praca doktorska)