Zbiory
W Polsce nie ma ani jednego ośrodka (w tym typu naukowego czy muzealnego), który zajmowałby się systematycznie pozyskiwaniem oraz udostępnianiem wiedzy oraz archiwaliów dotyczących Cichociemnych. Nie ma też ani jednego ośrodka, który zajmowałby się rzetelnie i porządnie edukacją na ten temat, zwłaszcza wśród młodzieży.
Niestety, ale niektóre „projekty edukacyjne” podejmowane przez IPN w tym zakresie uzasadniły wpisanie tej instytucji oraz dwóch jej „historyków” na haniebną listę FAŁSZERZY HISTORII.
Niewielkie elementy zbiorów muzealnych rozproszone są po wielu placówkach, zajmują tam marginalne miejsce. Całkiem spore zbiory archiwaliów (głównie dokumentów) zgromadzone są w kilku miejscach, nie zostały dotąd nawet porządnie skatalogowane!
Przez osiem lat realizacji Projektu CICHOCIEMNI dokonałem bardzo żmudnej eksploracji prawie wszystkich (z nielicznymi wyjątkami) możliwych źródeł zawierających archiwalia dotyczące Cichociemnych.
Archiwum portalu to obecnie ok. jeden terabajt (TB) danych! Oczywiście kopia znajduje się na drugim dysku podobnej wielkości.
Obecnie archiwalne dokumenty oraz artefakty dotyczące Cichociemnych znajdują się w n/w instytucjach (alfabetycznie):
- Arolsen Archives – największe na świecie archiwum ofiar niemieckiego bestialstwa, zawiera dokumenty dotyczące ok. 17,5 mln osób, w tym także dotyczące represji niemieckich wobec Cichociemnych, głównie związanych z pobytem w obozach koncentracyjnych. Niektóre dokumenty dot. Cichociemnych zostały przeze mnie pozyskane i opublikowane na portalu.
- Archiwum Akt Nowych – posiada w swych zbiorach archiwalne dokumenty dot. niektórych Cichociemnych oraz Ich działań. W wyniku przeprowadzonej przeze mnie kwerendy niektóre z nich zostały opublikowane na portalu.
- Archiwa Państwowe – w niektórych terenowych oddziałach Archiwów Państwowych przechowywane są archiwalia dot. Cichociemnych oraz działań podejmowanych przez Nich i wobec Nich.
- Centralne Archiwum Wojskowe – posiada największy (objętościowo) zbiór archiwaliów dot. Cichociemnych oraz działalności Oddziały VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, tj. zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949, o objętości 21,3 m.b. akt, tj. 502 teczki dokumentów Oddziału VI (Specjalnego) oraz 152 teczki depesz KG AK. W wyniku przeprowadzonej przeze mnie kwerendy część archiwaliów została opublikowana na portalu, niektóre zostały upublicznione po raz pierwszy.
- Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki – posiada w swych zbiorach archiwalne dokumenty dot. łączności, w tym unikalne, dotąd nie publikowane maszynopisy opracowań Zbigniewa S. Siemaszki dot. Cichociemnych łącznościowców. Opracowania te zostały zdigitalizowane przeze mnie i opublikowane na portalu.
- Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej – posiada archiwalia dot. niektórych Cichociemnych, istotna część z nich, dzięki życzliwości władz Fundacji, została udostępniona na naszym portalu.
- Instytut Pamięci Narodowej – posiada w swoim archiwum (w centrali oraz oddziałach terenowych) bardzo wiele archiwaliów dot. Cichociemnych, w tym także podejmowanych wobec Nich represji przez organy bezpieczeństwa „władzy ludowej”.
- Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie – posiada bardzo bogate zbiory, dot. m.in. Sztabu Naczelnego Wodza, Polskich Sił Zbrojnych, działań emigracyjnego rządu R.P. i in.; w części są to dokumenty dotyczące ówczesnego kontekstu funkcjonowania Oddziału VI (Specjalnego) oraz realizacji idei Cichociemnych. Dzięki kwerendzie cyfrowej portal posiada dostęp do niektórych istotnych archiwaliów.
- Jednostka Wojskowa GROM – tajna jednostka wojskowa przechowuje w Sali Tradycji (oraz poza nią) dokumenty i artefakty dot. wielu spośród 316 Cichociemnych, w tym przekazane Jednostce przez Rodziny Cichociemnych. Dzięki życzliwości Dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych oraz Dowódcy JW GROM, zbiory te zostały w całości zdigitalizowane przeze mnie oraz w sporej części opublikowane na portalu.
- Muzeum Armii Krajowej – posiada w swoich zbiorach nieliczne archiwalia związane z Cichociemnymi, dzięki życzliwości władz, niektóre z nich zostały udostępnione na portalu.
- Muzeum II Wojny Światowej – posiada w swoich zbiorach nieliczne archiwalia związane z Cichociemnymi. Dzięki życzliwości jego władz, niektóre z nich zostały udostępnione na portalu.
- Muzeum Lotnictwa Polskiego – posiada w swoich zbiorach nieliczne archiwalia tematycznie związane z Cichociemnymi, w tym Cichociemnymi ze specjalnością w lotnictwie. Niestety, władze Muzeum nie są zainteresowane upowszechnianiem wiedzy o CC.
- Muzeum Powstania Warszawskiego – posiada w swoich zbiorach niezbyt dużą liczbę archiwaliów dot. Cichociemnych, w tym Cichociemnych uczestniczących w Powstaniu Warszawskim. Dzięki życzliwości władz, niektóre istotne archiwalia zostały udostępnione na portalu.
- Muzeum Spadochroniarstwa i Wojsk Specjalnych w Wiśle – posiada spory zbiór artefaktów związanych ze spadochroniarstwem, a także dot. Cichociemnego Adolfa Pilcha, który urodził się w tej miejscowości.
- Muzeum Wojska Polskiego – posiada w swoich zbiorach nieliczne archiwalia związane z Cichociemnymi.
- Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL – posiada w swoich zbiorach niezbyt dużą liczbę archiwaliów dot. Cichociemnych, w tym Cichociemnych dotkniętych represjami organów bezpieczeństwa „władzy ludowej”. Niestety, poprzednie władze tego Muzeum (jako jedne z nielicznych) nie były zainteresowane jakąkolwiek współpracą z Projektem.
- Narodowe Archiwum Cyfrowe – posiada bardzo bogate zbiory zwłaszcza cyfrowych fotografii, dotyczących m.in. Cichociemnych. Dzięki życzliwości władz, znaczna część tych zbiorów (w tym także z tzw. zbioru zastrzeżonego) została udostępniona na potrzeby Projektu oraz w sporej części udostępniona na portalu.
- Studium Polski Podziemnej w Londynie – jedna z najbardziej zasłużonych polskich placówek archiwalno – naukowych, w jej bogatych zbiorach znajdują się m.in. teczki personalne Cichociemnych, dokumenty dot. działalności Oddziału VI (Specjalnego), w tym organizacji zrzutów spadochroniarzy oraz zaopatrzenia dla Armii Krajowej, a także dokumenty dot. Polskiego Państwa Podziemnego. Dzięki kwerendzie cyfrowej portal posiada dostęp do teczek personalnych Cichociemnych.
- Uczelnie – niektóre szkoły wyższe posiadają w swoich archiwach dokumenty personalne niektóry Cichociemnych, którzy podejmowali w nich studia przed wojną. Dokumenty te zostały prawdopodobnie w całości zdigitalizowane przeze mnie i opublikowane na tym portalu – patrz Informacja o realizacji Projektu
Pan Radosław Kotowicz, student Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, był uprzejmy przesłać mi pytania do wywiadu, który został opublikowany w pracy licencjackiej:
promotor: dr Paweł Łubiński. W mojej ocenie pytania są istotne, a moje odpowiedzi mogą choć trochę pomóc w refleksji nad tym nader istotnym zagadnieniem. Zdecydowałem się więc udostępnić (za zgodą Autora) pracę oraz opublikować te pytania wraz z odpowiedziami – zobacz: KULTYWOWANIE PAMIĘCI CICHOCIEMNYCH
