Jerzy Szymański – Cichociemny

Jerzy Szymański – Cichociemny

ps.: „Boga”, „Łom”, „Konarski”, „Szymek”

Jerzy Feliks Szymański

vel Jan Konarski, Jean Sander, Dr Borkowski, Jan Jerzy Szymanowski

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0009, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1452

 

ur. 27 września 1909 w Chocimiu (wówczas Rumunia, obecnie Ukraina), zm. 21 lutego 1995 w Londynie (Wielka Brytania) – podpułkownik dyplomowany kawalerii, oficer dyplomowany Wojska Polskiego, Oddziału II (wywiad) Sztabu Głównego WP, Sztabu Naczelnego Wodza, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Komendy Głównej AK, wywiadu ofensywnego Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich: Woldenberg (1944-1945), obozu Stammlag III-D Abkomando 806 Zehlendorf  (1944), Cichociemny

Znajomość języków: rumuński, francuski, niemiecki, rosyjski; szkolenia – kursy specjalne: m.in.  zasadnicze: spadochronowy, organizator oraz instruktor walki konspiracyjnej (STS 38, Briggens), i in.. W dniu wybuchu wojny miał 29 lat 11 miesięcy; w dacie skoku do Polski 34 lata 6 miesięcy. Pochodził z rodziny inteligenckiej, syn inżyniera

po wojnie wg. Tochmana tajny współpracownik SB, TW Pucz, Bober, KO Konarski

---

Spis treści:

• II wojna światowa
• Cichociemny
• Powstanie Warszawskie
• Po wojnie
• Awanse i odznaczenia
• Życie rodzinne

---

 

Mieszkał z rodziną w Gruszewce nad Dniestrem, od 1920 u krewnego w Tczewie, uczył się w gimnazjum, działał w harcerstwie. Następnie podjął naukę w Zakładzie Naukowo – Wychowawczym OO Jezuitów w Chyrowie. Trzykrotnie relegowany ze szkoły za ateizm, komunizm. W 1926 zdał egzamin dojrzałości w Warszawie. W latach 1926 – 1929 studiował historię kultur na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Bukareszcie. Działał w Związku Młodzieży Socjalistycznej oraz Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej.

Od 1930 w Polsce, w latach 1930 – 1932 uczestnik, dowódca drużyny kursu unitarnego w Różanie, następnie kursu Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 15 sierpnia 1932, przydzielony jako dowódca plutonu 4 Pułku Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej w Płocku. Od 1935 dowódca plutonu przeciwpancernego 6 Pułku Ułanów Kaniowskich w Stanisławowie. Awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem od 19 marca 1938.

Od 21 września do 14 grudnia 1938 uczestnik w operacji „Łom” na Rusi Zakarpackiej, wymierzonej przeciw Czechosłowacji, mającej pomóc Węgrom w opanowaniu Zakarpacia. Jako „Szymek” dowodził 25 osobowym oddziałem, którego zadaniem było zniszczenie linii telefonicznej, posterunków żandarmerii czeskiej oraz wysadzenie mostów na drodze Kerecky – Dovhe. Na początku listopada 1938 dowodził ok. 80-osobową partią nr 7, która do 25 listopada przeprowadziła sześć akcji dywersyjnych, w tym dwie z jego udziałem, m.in. akcję na Czerną Rike oraz atak na Toruń.. Potem w dyspozycji szefa Oddziału II (wywiad) Sztabu Głównego WP, skierowany na kurs spadochronowy w Jabłonnie – Legionowie oraz na kurs motorowo – minerski w Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie.

 

 

II wojna światowa

Na początku kampanii wrześniowej 1939 dowódca operacji wysadzenia trzech mostków na rzece Działdówce (Wkrze) i Mławce, pomiędzy miejscowościami Bieżuń i Radznowo, w celu utrudnienia niemieckiego natarcia. W rejonie ujścia Mławki do Wkry bezpośrednio po starciu wziął dwóch niemieckich jeńców (motocyklistów). Za pomyślnie przeprowadzona akcję odznaczony Krzyżem Walecznych przez gen. bryg. Edwarda Przedrzymirskiego, dowódcę Armii „Modlin”.

Od 6 września przydzielony do 1 Pułku Strzelców Konnych Cesarza Napoleona w Garwolinie (II rzut), od 14 września w Grupie Kawalerii płk. Tadeusza Komorowskiego z Garwolina, w składzie Kombinowanej Brygady Kawalerii, działającej w składzie Armii Lublin. Uczestnik II bitwy tomaszowskiej w rejonie Suchowoli i Krasnobrodu, 25 września ranny, od 26 września w niewoli niemieckiej, osadzony w obozie w Zwierzyńcu.

28 września uciekł, przez Annopol, Iłżę dotarł do Warszawy, następnie 8 października wyruszył w kierunku Węgier. 14 października przekroczył granicę z Węgrami, przez Budapeszt 5 listopada dotarł do Francji. Po spotkaniu w Paryżu (Hôtel du Danube) z gen. Władysławem Sikorskim, jako emisariusz Naczelnego Wodza od października 1939 do kwietnia 1940 trzykrotnie przyjeżdżał do Polski. M.in. na życzenie gen. Sikorskiego prowadził sondaż polityczny z przedstawicielami PPS, SL, SN, ChD, SP nt. prerogatyw rządu i prezydenta na emigracji, ich zamiarów oraz działalności pod okupacją niemiecką i sowiecką.

Dostarczył pierwsze rozkazy dla komendantów Związku Walki Zbrojnej:  płk. Stefana Roweckiego (ZWZ na terenach pod okupacją niemiecką, także 50 tys. USD na działalność przywiezione osobno przez kurierkę) oraz gen. Michała Tokarzewskiego – Karaszewicza (ZWZ na terenach pod okupacją sowiecką). Przekazał im także m.in. wytyczne w instrukcji wywiadowczej i propagandowej. 19 grudnia 1939 zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK w KG ZWZ w Paryżu przy rue de l’Arcade. Przydzielony do komórki łącznikowej w Paryżu oraz biurze gen. Kazimierza Sosnkowskiego w Angers. Podczas trzeciej wizyty w okupowanej Polsce spotkał się także m.in. z prof. dr Feliksem Młynarskim, mianowanym przez niemieckie władze okupacyjnej dyrektorem Banku Emisyjnego w Polsce (Emissionbank in Polen) oraz ze Stefanem Witkowskim, szefem organizacji „Muszkieterowie”.  23 marca 1940 dostarczył Naczelnemu Wodzowi gen. Władysławowi Sikorskiemu do Paryża pocztę od gen. Stefana Roweckiego ps. Rakoń. Ok. miesiąca po powrocie do Francji spotkał się w sztabie gen. Sosnkowskiego z  kpt. Janem Górskim  oraz kpt. Maciejem Kalenkiewiczem.

Jan Rzepecki – Kierownictwo polityczne polskiego podziemia wojskowego w latach 1939 – 1941
w: Przegląd Historyczny 1974 r., nr 65/1. s. 115 – 146

 

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Po upadku Francji od 26 czerwca 1940 w Wielkiej Brytanii, przydzielony do komórki planowania Oddziału III Sztabu Naczelnego Wodza (hotel „Rubens”). Wraz ze współtwórcami Cichociemnych: kpt. Janem Górskim ps. Chomik oraz kpt. Maciejem Kalenkiewiczem pracował nad planami wsparcia drogą lotniczą powstania powszechnego (desant, czyli tzw. uderzenie powierzchniowe).

Po nawiązaniu współpracy Sztabu Naczelnego Wodza z SOE jeden z inicjatorów oraz organizatorów ośrodka szkolenia Cichociemnych w Briggens i Audley End. Autor instrukcji taktycznych, dla dowódców zespołów dywersyjnych oraz cyklu ćwiczeń. Instruktor na kursie bytowania (tzw. kurs korzonkowy, survivalowy). Instruktor kursu polskiej szkoły wywiadu, prowadzonego pod kamuflażową nazwą Oficerskiego Kursu Doskonalącego Administracji Wojskowej (zwanego przez Cichociemnych „kursem gotowania na gazie”) w Londynie.

W związku z przewlekłą chorobą ppłk dypl. Waleriana Mercika, szefa bazy Oddziału VI (Specjalnego) SNW „Alex” w Kairze, od 5 grudnia 1942 mianowany jego zastępcą oraz pełniącym obowiązki szefa bazy „Alex” w Kairze, z zadaniem zorganizowania placówki radiowej w Dynarach.  M.in. przyjmował w Suezie kandydatów na Cichociemnych.  W Quizil – Ribat (Irak), w siedzibie sztabu Armii Polskiej na Wschodzie  rozmawiał m.in. z gen. Władysławem Andersem.

Po odwołaniu z Kairu, od 20 lutego 1943 w Szkocji. Od lipca uczestnik kursu Wyższej Szkoły Wojennej (III Kurs Wojenny) w Eddleston (43 słuchaczy zakwaterowano w odległym o 6 km Peebles). Po jego ukończeniu 18 grudnia 1943 mianowany oficerem dyplomowanym.

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny

Wielomiesięczny (nawet ponad roczny) proces szkolenia kandydatów na Cichociemnych składał się z czterech grup szkoleń, w każdej po kilka – kilkanaście kursów. Kandydatów szkolili w ok. 30 specjalnościach w większości polscy instruktorzy, w ok. 50 tajnych ośrodkach SOE oraz polskich. Oczywiście nie było Cichociemnego, który ukończyłby wszystkie możliwe kursy. Trzy największe grupy wyszkolonych i przerzuconych do Polski to Cichociemni ze specjalnością w dywersji (169), łączności (50) oraz wywiadzie (37). Przeszkolono i przerzucono także oficerów sztabowych (24), lotników (22), pancerniaków (11) oraz kilku specjalistów „legalizacji” (czyli fałszowania dokumentów). 

 

Uproszczony diagram rekrutacji i szkolenia Cichociemnych  (CAW sygn. II.52.359.29) UWAGA – diagram nie obejmuje wszystkich kursów ani ośrodków

Instruktor kursu odprawowego, późniejszy Cichociemny i szef wywiadu Armii Krajowej mjr / płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki wspominał – „Kraj żądał przeszkolonych instruktorów, obeznanych z nowoczesnym sprzętem, jaki miał być dostarczony z Zachodu. Ponadto mieli oni być przygotowani pod względem technicznym i taktycznym do wykonywania i kierowania akcją sabotażową, dywersyjną i partyzancką. Żądano też przysłania mechaników i instruktorów radiotelegrafii, jak również oficerów wywiadowczych ze znajomością różnych działów niemieckiego wojska, lotnictwa i marynarki wojennej, ponadto oficerów sztabowych na stanowiska dowódcze. Szkolenie spadochroniarzy musiało więc się odbywać w bardzo rozległym wachlarzu rzemiosła żołnierskiego.

Przystąpiono do werbowania ochotników i wszechstronnego ich szkolenia na najrozmaitszych kursach, zależnie od przeznaczenia kandydata do danej specjalności. Każdy z ochotników musiał oczywiście ukończyć kurs spadochronowy. Ostatecznym oszlifowaniem był tzw. kurs odprawowy. Zaznajamiano na nim z warunkami panującymi w kraju, rodzajami niemieckich służb bezpieczeństwa i zasadami życia konspiracyjnego. (…)”  (Kazimierz Iranek-Osmecki, Emisariusz Antoni, Editions Spotkania, Paryż 1985, s. 159-160)

 

Zgłosił się do służby w Kraju. Wraz z grupą skoczków drogą morską z Liverpoolu przetransportowany do Neapolu (Włochy), następnie do bazy nr 11 w Brindisi. Awansowany na stopień majora ze starszeństwem od 17 kwietnia 1944.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 16/17 kwietnia 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 15” (dowódca operacji: F/O Władysław Krywda, ekipa skoczków nr: XLV), z samolotu Halifax JP-236 „A” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/L Zbigniew Sancewicz / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Tadeusz Łuksza / mechanik pokładowy – F/S Antoni Mentlak / strzelec – W/O Romuald Małachowski / despatcher – F/S Piotr Straub). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę „Obraz” 318 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), za ujściem Bugu – Narwi, w okolicach miejscowości Krawcowizna, 12 km od Tłuszcza. Razem z nim skoczyli: por. Jerzy Buyno ps. Gżegrzółka, ppor. Stanisław Harasymowicz ps. Lalka (brat przyrodni Jerzego Buyno), st. sierż. Mieczysław Psykała ps. Kalwadosik. Skoczkowie przerzucili 388,2 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK oraz 4 pasy z pieniędzmi dla Delegatury Rządu. Zrzucono także 9 zasobników i 6 paczek, razem ze skoczkami w dwóch nalotach na placówkę, w godz. 00.10 – 00.15. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 9 godzin 45 minut.

 

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczego wsparcia Armii Krajowej (zrzutów do Polski) odnotował:

„Na OBRAZ- 7219 – BOGA, GRZEGŻÓŁKA, LALKA, KALWADOSIK. Osiem pasów z dol. pap. Nr.17588-95, 17586-87, – ogółem trzy, osiem, osiem tys. dwieście. Poczta 6/44 cyl. I,II,III, IV,V. Bagażniki – DR-12 – zawartość – cztery pasy pieniężne oznaczone DR-85/19, 86/19, 87/19, 88/19. (…)

Dn. 19.VI.1944. (…) Anglicy przecięli łączność z Leon 502 do Jutrzenka [Główna Baza Przerzutowa], naszym szyfrem i ofiarowali łączność szyfrem i rdst. 4429 [angielskim]. Dziś oświadczyli mnie – 1/ w konsekwencji zakazu nałożonego przez Rząd. Bryt., dla korespond. dyplomatycznej, wszystkie tajne środki łączności muszą być kontrolowane przez władze bryt. 2/ 4429 [Anglicy] zwrócili się do Rawa [mjr Michał Protasewicz, Oddział VI (Specjalny)] o zdeponowanie wszystkich szyfrów u 4429 i ponadto przedkładanie 4429 tekstu otwartego wszystkich dep. przychodzących i wychodzących. (…) 5/ Łączność z Krajem musi odbywać się przez Londyn – kanałem bryt. a nie polskim. (…) (s. 285 (290)

Zobacz:  Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

 

Skoczków podjął oddział Batalionów Chłopskich. Podczas skoku złamał kość strzałkową prawej nogi, do 30 maja z nogą w gipsie w dyspozycji dowódcy AK gen. Tadeusza Komorowskiego ps. Bór oraz delegata rządu Jana S. Jankowskiego ps. Soból, mieszkał u Jadwigi Szostkiewicz w Warszawie przy ul. Czackiego (na tyłach pałacu Kronenberga).

Dwukrotnie rozmawiał z nimi nt. konieczności „przetrwania” na obszarze kontrolowanym przez Sowietów, przekazał  gen. Tadeuszowi Komorowskiemu ps. Bór prywatny list Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego, zalecającego wyprowadzenie części elit na Zachód.

Grzegorz Rutkowski – Udział Batalionów Chłopskich
w odbiorze zrzutów lotniczych z Zachodu na terenie okupowanej Polski
w: „Zimowa Szkoła Historii Najnowszej 2012. Referaty”, IPN, Warszawa 2012, s. 15 – 25

 

Od 1 czerwca 1944 przydzielony do Oddziału II (wywiad) Komendy Głównej AK jako szef  referatu „Centrum” – Generalna Gubernia, kryptonim „Arkadiusz”, „KG 52”. W połowie lipca prawdopodobnie wyznaczony jako szef sztabu planowanej organizacji „NIE„, otrzymał zakaz ujawniania się podczas walk w Warszawie.

 

 

Powstanie Warszawskie

W Powstaniu Warszawskim jako „Dr Borkowski”, współorganizator dowództwa Podobwodu Śródmieście – Południe, które przejął płk Jan Szczurek – Cergowski ps. Sławbor.  Następnie oficer operacyjny Komendy Podobwodu Śródmieście Północ, od 28 sierpnia (wg. własnej relacji) zastępca dowódcy i szef sztabu  Komendy Podokręgu Śródmieście Północ. Według bardziej prawdopodobnych źródeł zastępca i szef sztabu dowództwa Podobwodu Śródmieście – Południe.

Po kapitulacji Powstania w niemieckiej niewoli, osadzony w obozach jenieckich: oflagu II C Woldenberg – Neumarkt (Dobiegniew), tam działał w konspiracji obozowej.

8 grudnia 1944 koleją przetransportowany do Berlina, następnego dnia osadzony w międzynarodowym obozie Stammlag III-D Abkomando 806 w Zehlendorf, po kilku dniach doprowadzony do niemieckiego Urzędu Spraw Zagranicznych (Auswärtiges Amt),  indagowany w Wydziale Europy Środkowej przez radców: von Diebellkirchen’a oraz Brauna von  Stumpf’a (pisownia nazwisk wg. Tochmana, prawdopodobnie chodziło o Gustaf’a Braun von Stumm’a). Przyczyną indagacji miało być podejrzenie Niemców, iż jest wysłannikiem politycznym pupila brytyjskich elit politycznych z Londynu – Józefem Hieronimem Retingerem. Od 10 stycznia 1945 ponownie w oflagu II C Woldenberg – Neumarkt (Dobiegniew), zdał raport gen. bryg. Janowi Chmurowiczowi.

26 stycznia ewakuowany wraz z innymi z oflagu na zachód, 30 stycznia podczas walk w folwarku Alt Deet uciekł do pobliskiego lasu wraz z ppor. rez. kaw. Heraldem Krusche oraz ppor. rez. Andrzejem Szczerbą. 1 lutego złapany,  odesłany do niewielkiego obozu Lichterfelde nieopodal Berlina.

Podczas bombardowania 10 marca uciekł ponownie wraz z kolegami, 5 kwietnia w rejonie Pattburg – Tieglef przekroczyli granicę z Danią. Dzięki pomocy miejscowych robotników dotarli  do Nyborg, ukrywali się tam dzięki wsparciu duńskiego ruchu oporu. Następnie dotarli do Kopenhagi, dzięki pomocy w klasztorze OO. Jezuitów przewiezieni ciężarówką do Helsingor, łódką przez Sund na brzeg pod Helsingborgiem, pieszo do Astrop, koleją do Sztokholmu.

 

 

Po wojnie

22 kwietnia 1945 zgłosił się do Poselstwa RP w Sztokholmie, nawiązał kontakt z SOE. 25 kwietnia samolotem dotarł do Prestwick (Szkocja), następnie pociągiem do Londynu. 2 maja zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza. Przydzielony jako inspektor Szefostwa Służby Opieki nad Żołnierzami SNW. Do końca 1946 wizytował polskie jednostki w Szkocji, Francji oraz Niemczech, m.in. wygłaszał prelekcje nt. akcji Burza, Powstania Warszawskiego, losów żołnierzy AK pod okupacją sowiecką.

Nieoficjalnie współorganizator Ruchu Niepodległość i Demokracja (NiD). Do 15 kwietnia 1949 objął funkcję oficera łącznikowego przy gen. dyw. Stanisławie Kopańskim, Inspektorze Generalnym Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Awansowany na stopień podpułkownika 10 stycznia 1951. Wraz z grupą 11 oficerów PSZ i płk dypl. Henrykiem Piątkowskim jako członek Rady Dyrektorów w „Polskim Instytucie Historycznym”, będącym niejawnym zalążkiem Sztabu Głównego WP, m.in. pracował na planami przyszłej organizacji armii. Po ujawnieniu współpracy z CIA (tzw. afera Bergu), 1 czerwca 1951 podał się do dymisji, wystąpił z  Ruchu Niepodległość i Demokracja (NiD). 

Pozostał na emigracji, zamieszkał w Londynie. Podjął pracę jako robotnik w fabryce szklanych kontenerów, od końca 1960 jako kierownik transportu w Société Générale de Haute Katanga, następnie konwojent w firmie ochroniarskiej Securicor. Publikował w prasie emigracyjnej i angielskiej, od 1966 w Fundacji „Veritas” jako sekretarz i redaktor „Gazety Niedzielnej”, w 1968 zrezygnował, zatrudniony w „Guardian-Royal Exchange” w londyńskim City.

W 1965 przyjechał do Polski, nawiązał kontakt z  Alfredem Paczkowskim (TW Jan), organizującym za wiedzą SB zjazd Cichociemnych. Spotkał się z kolegami Cichociemnymi oraz… spadochroniarzami sowieckimi z AL. Kilkakrotnie w roku przyjeżdżał do Polski.

W 1971 zwerbowany „na uczuciach patriotycznych” przez Wydział X, od 1976 prowadzony jako agent „Bober” przez Wydział XI Departamentu I (wywiad) Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – „do rozpracowywania wrogich środowisk emigracyjnych w W. Brytanii”.  Dostarczał „systematycznie wartościowe informacje dotyczące m.in. antypolskiej działalności emigracji londyńskiej, powiązań między emigracją a „opozycją” w kraju oraz programu i koncepcji działania grup „opozycyjnych” w Polsce. Za przekazywane informacje był wynagradzany w wysokości 100 funtów miesięcznie plus zwrot wydatków na realizację zadań”.

14 listopada 1978 londyński „Orzeł Biały” opublikował artykuł pt. „Cichociemni w życiu i pieśni”, który zilustrowano m.in. fotografią J. Szymańskiego idącego ulicą wraz z „Rufinem”, będącym rezydentem wywiadu SB w Londynie. W związku z tą dekonspiracją kontaktów operacyjnych zaniechano.  Od 17 listopada 1983 jako kontakt operacyjny „Konarski”, użyczał swojego mieszkania w Londynie. 11 sierpnia 1984 współpracę zakończono, prawdopodobnie utrzymywał kontakt z SB do 1989. W 2017 ukazała się książka jego autorstwa pt. Losy skoczka.

Krzysztof A. Tochman – Rozpracowanie żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
przez komunistyczny aparat represji na wybranych przykładach cichociemnych
w: Politycznie obcy!, IPN Szczecin, 2016, s. 131 – 157

 

Filip Musiał – Trudna prawda
w: Biuletyn informacyjny AK nr 11 (295) listopad 2014, s. 54 – 59

 

 

Awanse

• podporucznik – ze starszeństwem od 15 sierpnia 1932
• porucznik – ze starszeństwem od 19 marca 1938
• rotmistrz – 3 maja 1940
• oficer dyplomowany –  18 grudnia 1943
• major  dyplomowany  – ze starszeństwem od 7 kwietnia 1944
• podpułkownik  dyplomowany – 10 stycznia 1951

 

 

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari 
• Krzyż Walecznych – trzykrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Złoty Krzyż Zasługi

 

 

Życie rodzinne

Syn Feliksa Jerzego, inżyniera oraz Michaliny z domu Różyckiej. 30 lipca 1940 w Londynie (kościół polski przy 2 Devonia Road (Islington) zawarł związek małżeński z Bogną z domu Łomowską (1919-1983), używającą nazwiska Seymour-Szymańska, projektantkę mody. Mieli córkę Marzenę Seymour (1941-1973) dr filozofii, wolontariuszkę, zamordowaną na Wyspach Bahama.

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

 

 

 

Źródła:

• informacje własne (archiwum portalu)
• Jerzy Feliks Szymański – Losy skoczka, PWN Warszawa 2015, ISBN 978-83-7705-925-8
• Teka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn Kol.023.0284
• Krzysztof Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych, t. 4, s. 214-220, Zwierzyniec – Rzeszów 2011, Obywatelskie Stowarzyszenie Ostoja, ISBN 978-83-933857-0-6
• Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski – Cichociemni, s. 421, Warszawa 1984, Instytut Wydawniczy Pax, ISBN 8321105378
• Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, s. 208-209, Wojskowy Instytut Historyczny
• Krzysztof Tochman – Rozpracowanie żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie przez komunistyczny aparat represji na wybranych przykładach cichociemnych, w: Politycznie obcy!, IPN Szczecin, 2016, s. 131 – 157

 

Zobacz także – biogram w Wikipedii