Wilhelm Pluta – Cichociemny

Wilhelm Pluta – Cichociemny

ps.: „Pion”, „Lupa”, „Jorg”

Wilhelm Jerzy Pluta vel Jerzy Misiak, vel Roman Grabowski

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0110

 

ur. 5 lutego 1913 w Szopienicach (obecnie dzielnica Katowic), zm. 15 lutego 1986 w Rudzie Śląskiej – porucznik artylerii, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, wywiadu (legalizacja)  Armii Krajowej, Wydziału Legalizacji (Centralne Biuro legalizacji) Oddziału I Komendy Głównej AK („Park”,  „Leta”, „Izba”), kierownik Pracowni  „Dokumenty Podróży”, instruktor Kedywu Okręgu Śląsk AK, cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, angielski, francuski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), wywiadu (Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej, Glasgow),  spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End) i in. W dniu wybuchu wojny miał 26 lat; w dacie skoku do Polski 30 at

 

---

Table of Contents

• World War II
• At the night of January 29/30th 1944 a Silent Unseen
• After the War
• Awanse i odznaczenia
• Family Life

---

 

Uczył się w gimnazjum w Mikołowie, w 1931 zdał egzamin dojrzałości. Pracował m.in. jako górnik, jako technik drogowy przy budowie dróg oraz jako kierowca. W 1931 podjął studia na kierunku miernictwo lądowe, na Politechnice Lwowskiej, w 1939 obronił tytuł inżyniera miernika.

 

 

World War II

W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany, do 16 września 1939 w obronie Lwowa. 31 października 1939 przekroczył granicę z Węgrami, dotarł do Francji. 25 grudnia 1939 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim.

Od 5 stycznia 1940 uczestnik kursu Szkoły Podchorążych Artylerii w Camp de Coëtquidan, po jej ukończeniu 10 czerwca 1940  przydzielony do 1 Pułku Artylerii Lekkiej 1 Dywizji Grenadierów.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Po upadku Francji ewakuowany z Le Verdon 22 czerwca 1940, dotarł do Wielkiej Brytanii 26 czerwca,

1 lipca 1940  wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Przydzielony do 1 baterii 1 Pułku Artylerii Ciężkiej.

 

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

At the night of January 29/30th 1944 a Silent Unseen

Zgłosił się do służby w Kraju. Od 1 lipca 1942 w dyspozycji Oddziału Personalnego Sztabu Naczelnego Wodza. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, wywiadzie oraz fałszowaniu dokumentów.

Od 1 sierpnia uczestnik „Kursu Doskonalącego Administracji Wojskowej” w Glasgow (polska szkoła wywiadu, zwana przez Cichociemnych „kursem gotowania na gazie”). Przeszkolony także w fałszowaniu dokumentów, pawdopodobnie w STS 38 w Briggens, pod okiem doświadczonego polskiego fałszerza Jerzego Maciejewskiego, przedwojennego pracownika Samodzielnego Referatu Technicznego Oddziału II (wywiad) Sztabu Generalnego WP. 

Po szkoleniu, wg. oceny ppłk. dypl. Mayera – „Teorię fałszerstw dokumentów opanowął dobrze. Ma kwalifikacje do osobistej pracy technicznej przy podrawiabiu dokumentów. Nadaje się na kierownika działu dokumentów w laboratorium wywiadowczo – konspiracyjnym”.  Zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 26 października 1942 w Audley End, awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 1 grudnia 1942.

Stefan Mayer – relacja nt. szkolenia Cichociemnych oficerów wywiadu
źródło: Instytut Piłsudskiego w Londynie, Kolekcja akt Stefana Mayera, zespół nr 100, teczka nr 709/100/113

 

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 19/20 marca 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Beam” (dowódca operacji: F/O Jerzy Polkowski, ekipa skoczków nr: XXVII), z samolotu Halifax BB-340 „D” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/O Jan Polnik, pilot – F/S Bronisław Wojno / nawigator – F/O Jerzy Polkowski / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Chętkowski / i in. ). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start o godz. 17.45 z lotniska RAF Tempsford pod Londynem, zrzut na placówkę odbiorczą „Mewa”, w okolicach miejscowości Odrowąż, Wielka Dabrówka, 12 km od Opoczna. Razem z nim skoczyli: ppor. Ignacy Konstanty ps. Szmaragd, ppor. Wiktor Wiącek ps. Kanarek. Zrzucono także sześć zasobników oraz 2 paczki. Samolot szczęśliwie powrócił na lotnisko Driffield w hrabstwie York (Wielka Brytania) po locie trwającym 13 godzin 5 minut.

Marek Ney-Krwawicz – Bezpieczeństwo służby a życie codzienne żołnierza Armii Krajowej
na przykładzie Komendy Sił Zbrojnych w Kraju
w: Dzieje Najnowsze, rocznik LI – 2019, nr 3, s. 179-209, ISSN 0419-8824

 

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Division VI (Special) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

„W dn. 16, 19, 20.III. zostały wysłane następujące loty: Lot Nr.: 45/59, PIPE, (…) 6 paczek: M 1, M 2, M 3, M 4, PLT, R., placówka zasadn. Bratek, zapas. Wrona, nawigator squ/ldr. Boxer, załoga brytyjska, start godz. 18.00; Lot Nr.: 46/60, ekipa ATTIC, ludzie: Baba i 2, (…) 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Żaba, zapas. Rej. 2, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 18.05; Lot Nr.: 47/61, LOCK, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Kaczka, zapas. Wrona, nawigator por. obs. Polkowski, załoga polska, start godz. 17.55; 19.III.43. – z awizowanych przez S.O.E. 7-9 lotów, Lot Nr.: 48/62, ekipa BEAM, ludzie: Kanarek i 2, (…) 6 paczek: 01, 02, 03, 04, PLT, R., placówka zasadn. Mewa, zapas. Jajo, nawigator por. obs. Polkowski, załoga polska, start godz. 17.50; Lot Nr.: 49/63, KEY, 6 paczek: 01, 02, 03, 04, PLT, R., placówka zasadn. Jawor, zapas. Herb, nawigator squ/ldr Boxer, załoga brytyjska, start godz. 17.40; Lot Nr.: 50/64, KNOB, 6 paczek: M 1, M 2, M 3, M 4, PLT, R., placówka zasadn. Osa, zapas. Igła, nawigator kpt. obs. Gryglewicz, załoga polska, start godz. 17.35; 20.III. z zapowiedzianych 4 lotów, wystartowały: Lot Nr.: 52/66, GLASS, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Sokół, zapas. Gęś, nawigator por. obs. Gembik, załoga polska, start godz. 17.50; Lot Nr.: 53/67, BASIN, 6 paczek: 0 1, 0 2, 0 3, 0 4, PLT, R., placówka zasadn. Rak, zapas. Zatoka, nawigator kpt. obs. Kuźnicki, załoga polska, start godz. 17.55.

Fałszywe pieczątki do „legalizacji”…

W/g relacji nawigatorów: – lot 45/59 wykonany całkowicie na plac. BRATEK, – lot 46/60 wykonany całkowicie na plac. Żaba, – lot 47/61 wykonany całkowicie na plac. KACZKA, – lot 48/62 wykonany całkowicie na plac. Mewa, – lot 49/63 wykonany całkowicie na plac. HERB, plac. JAWOR nie dała 1944 [sygnałów świetlnych], – lot 50/64 wykonany całkowicie na plac. Narcyz, – lot 51/65 powrócił – plac. OSA i IGŁA nie dały 1944, – lot 52/66 wykonany całkowicie na plac. SOKÓŁ, – lot 53/67 zawrócił od 3-go stopnia – nawalił silnik – niedopływała oliwa (…).” (s. 166)

 

Jerzy Straszak – „Szkoła szpiegów”
w: Zeszyty Historyczne nr 115, s. 122 – 144, Instytut Literacki, Paryż 1996

 

Podczas skoku odniósł kontuzję, leczony w Skorkowicach u Rapackich. Od kwietnia 1943 alimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, mieszkał u Ściłowskich przy ul. Koszykowej 15.

Po aklimatyzacji przydzielony do Wydziału Legalizacji (Centralne Biuro legalizacji) Oddziału I Komendy Głównej AK o kryptonimach „Park”,  „Leta”, „Izba”, pracownik, następnie kierownik Pracowni  „Dokumenty Podróży”.

Od lipca 1944 instruktor Kedywu Okręgu Śląsk AK, oficer dywersji Inspektoratu Rejonowego Rybnik. Szkolił żołnierzy grup dywersyjnych, uczestniczył w akcjach dywersyjnych w rejonie Rybnika, Żor, Wodzisławia, Skoczowa.

Mariusz Olczak, Archiwum Akt Nowych – Wydział Legalizacji i Techniki Oddziału II KG AK
Kryptonimy 198, C-8, 518, Wd-68, 218, Agaton

Source: stanislawjankowskiagaton.pl
Dziękujemy Rodzinie kpt. cc Stanisława Jankowskiego za życzliwą zgodę na udostępnienie prezentacji na naszym portalu

 

 

After the War

Pozostał w konspiracji do 1946, następnie ujawnił się. Podjął pracę w Polskim Radiu w Katowicach, od 1949 inżynier miernik, póxniej asystent naczelnego inżyniera kopalni „Pokój” w Rudzie Śląskiej. W 1970 przeszedł na rentę.

Działał w Naczelnej Organizacji Technicznej oraz w ZBOWiD. Zmarł 15 lutego 1986 w Rudzie Śląskiej, pochowany na cmentarzu w dzielnicy Nowy Bytom.

 

 

 

The contribution of Polish intelligence in 1945 was assessed by the MI6 liaison officer (1940-1946), Commander Wilfred Dunderdale:
"Of the 45,770 intelligence reports from occupied Europe that reached the Allies during the war,
22,047, i.e. 48 percent, came from Polish sources (...)
It follows that over the last five years Polish agents in Europe have been working non-stop
and that they provided, despite the great danger to themselves and their families,
a large amount of material of all kinds and topics. "

In 2004 and 2005, extensive findings of the Polish-British Historical Commission were published
Fri "Polish - British intelligence cooperation during World War II"
(wyd. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2004, 2005 ISBN 83-89115-11-5 oraz ISBN 83-89115-37-9.

In 2005, the British government officially confirmed
że ok. that about half of all secret reports for the Allies from occupied Europe came from Poles.
37 Cichociemnych (Silent Unseen, "Polish SOE") served in the Home Army intelligence ...

 

 

Promotions

• Second lieutenant – ze starszeństwem od 1 grudnia 1942
• Lieutenant

 

 

Orders and decorations

• Virtuti Militari Silver Cross 

 

 

Family Life

Syn Jana, górnika, oraz Katarzyny z domu Sander. Zawarł związek małzeński z Joanną z domu Wons (1913–1976), kierowniczką restauracji. Mieli syna Piotra (ur. 1952), mgr inż mechanika.

 

 

Commemoration of the Silent Unseen

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

May 15, 2005 was unveiled in the special unit - Military Unit GROM The monument is dedicated to the Silent Unseen of the Home Army. A considerable degree of the exposition in Sala Tradycji (eng. Hall of Tradition, also localized in the GROM HQ) is also focused on the lives of the Silent Unseen.

Since August 4, 1995, the unit has been named - GROM, named in honour of the Silent Unseen, paratroopers of the Home Army is Poland’s leading special-operations unit.

In 2008, the documentary "We cichociemni. Voice of the Living" (script and directed by Paweł Kędzierski).

On October 7, 2013 in Warsaw at ul. Matejko, opposite the Seym of R.P. ( parliament) the Memorial of the Cichociemni Paratroopers of the Home Army was unveiled.

In 2013, the documentary film Cichociemni was created. Fight for freedom or die ”(script and directed by Dariusz Walusiak).

In 2016, the Sejm of the Republic of Poland established the year 2016 as the Year of Silent People. The NBP issued a silver 10 zloty collector coin commemorating the 75th anniversary of the first drop of Cichociemni.

In 2017, LOT Polish Airlines placed a parachute sign and signature commemorating Cichociemni on the hull of a Boeing 787 (SP-LRG).

The Silent Unseen are a patron for many teams and scouting organizations. Many books and articles have been dedicated to their thematic.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

 

 

Sources:

• informacje własne (archiwum portalu)
• teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza (The Polish Underground Movement Study Trust, Kol.023.0216)
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 136. ISBN 83-902499-5-2.
• Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 381. ISBN 8321105378.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 48-49.

 

Also see – - biographical entry on Wikipedia (in Polish)