Janusz Mieczysław Jarosz vel Jan Kania, vel Kazimierz Gradowski
Zwykły Znak Spadochronowy nr 0108
por. Janusz Jarosz
Source: NAC
Od 1923 uczył się w szkole powszechnej w Łodzi, od 1925 w Krakowie. Od 1929 w gimnazjum w Zakopanem, od 1931 w Krakowie. W 1933 zdał egzamin dojrzałości.
Podjął studia na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w 1939 obronił dyplom inżyniera rolnika. Akademicki mistrz Polski w szermierce (floret). Pracował jako fryzjer, kierowca mechanik, szewc. W latach 1931 – 1934 należał do Związku Strzeleckiego.
W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany. Od 8 września ochotniczo jako kierowca kolumny sanitarnej Dowództwa Okręgu Korpusu X w Przemyślu. 18 września wraz z kolumną sanitarną w Jabłonicy przekroczył granicę z Węgrami, internowany.
24 listopada uciekł, 26 listopada przekroczył granicę w Modane (Francja). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, przydzielony do 4 Warszawskiego Pułku Strzelców Pieszych 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Od 15 stycznia do 10 czerwca 1940 w Szkole Podchorążych Artylerii w Camp de Coëtquidan.
Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143
Po upadku Francji ewakuowany 23 czerwca do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, od 11 lipca 1940 przydzielony jako oficer baterii 1 Pułku Artylerii Ciężkiej.
Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989
Zgłosił się do służby w Kraju. Od lipca 1942 w dyspozycji Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 26 października 1942 w Audley End. Awansowany na stopień podporucznika 31 października 1942 r. ze starszeństwem od 1 grudnia 1942.
Skoczył na spadochronie do okupowanej Polski w nocy 14/15 marca 1943 w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Step” (dowódca operacji: F/L Stanisław Król, ekipa skoczków nr: XXV), z samolotu Halifax DT-543 „G” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/S Józef Waszak, pilot – F/O Bolesław Koprowski / nawigator – F/O Czesław Wrzesień, F/L Stanisław Król / radiotelegrafista – Sgt. Stefan Gadomski / mechanik pokładowy – Sgt. Antoni Mentlak / strzelec – Sgt. Stanisław Turlej, Sgt. Jan Mironow). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz: Lista Krzystka
Start o godz. 18.15 z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Bat”, w okolicach miejscowości Książenice, 7 km. od Grodziska Mazowieckiego. Razem z nim skoczyli: mjr dypl. Jan Górski ps. Chomik, ppor. Olgierd Stołyhwo ps. Stewa. Skoczkowie przerzucili 335 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników oraz dwie paczki. W drodze powrotnej samolot został ostrzelany nad Bałtykiem, uszkodzone zostały stery, samolot z trudnością utrzymał się na kursie, wylądował na resztkach paliwa na lotnisku Cottam k. Lincoln, o godz. 8 rano, po locie trwającym trzynaście godzin czterdzieści pięć minut.
W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Division VI (Special) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:
„14.III., natychmiast po otrzymaniu raportu załóg, ustalony został Plan Startu na dzień 14.III. (warianty: 3, 4, 5, i 6 lotów). Uruchomiony został wariant następujący: Lot Nr.: 44/55, ekipa STEP, ludzi: Chomik plus 2, (…) placówka zasadn. Bat, zapas. Żaba, nawigator kpt. obs. Król, załoga polska, start godz. 18.15; Lot Nr.: 41/56, SLATE, 6 paczek: M1, M2, M3, M4, PLT, R., placówka zasadn. Wrona, zapas. Bratek, nawigator F/sgt. Smith, załoga brytyjska, start godz. 17.50; Lot Nr.: 42/57, YARD, 6 paczek: 01, 02, 03, 04, 05, R., placówka zasadn. Hiena, nawigator kpt. obs. Kuźnicki, załoga polska, start godz. 18.10; Lot Nr.: 45/58, PIPE, 6 paczek: M1, M2, M3, M4, PLT, R., placówka zasadn. Kaczka, nawigator kpt. obs. Ławreńczuk, załoga polska, start godz. 18.05;”.
Dn. 14.III. wynik operacji: – lot 44/55 wykonany na pl. odb. BAT, zrzut jak plan. (335.000 dol. ), – lot 41/56 m i s s i n g, – lot 42/57 wykonany na pl. odb. HIENA, zrzut jak plan. – lot 45/58 p o w r ó c i ł.
Operacje 138 Dyonu, w dniu 14.III. nie były szczęśliwe = na 12 lotów, które wystartowały, wykonano tylko 4 operacje i 4 op. m i s s i n g. Przyczyny jeszcze nie znamy – żadna z maszyn nie lądowała w Tempsford a głownie w Szkocji, w Tempsford mgła do godz. 14.oo.” (s. 165)
rewers karty personalnej wystawionej przez wydział zatrudnienia więźniów w KL Auschwitz na nazwisko Kazimierz GRADOWSKI (właściwie Janusz JAROSZ), źródło: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau
Po skoku początkowo w Podkowie Leśnej, następnie od 16 marca aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie. Po aklimatyzacji przydzielony do Okręgu Białystok AK.
29 kwietnia 1943 aresztowany pod fałszywą tożsamością Kazimierz Gradowski, wraz z Cichociemnymi: ppor. Olgierdem Stołtyhwą ps. Stewa, ppor. Janem Hörlem ps. Frog oraz jego siostrą Zofią, przez Kriminalpolizei w Warszawie, na ul. 6 Sierpnia 4, pod zarzutem handlu bronią.
awers karty personalnej wystawionej przez wydział zatrudnienia więźniów w KL Auschwitz na nazwisko Kazimierz GRADOWSKI (właściwie Janusz JAROSZ), źródło: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau
Osadzony w więzieniu w siedzibie gestapo na Al. Szucha oraz na Pawiaku, przesłuchiwany przez gestapo, w ciężkim śledztwie bity do nieprzytomności.
24 sierpnia 1943 wywieziony transportem z Pawiaka do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz Birkenau. Od 29 października 1944 w obozie koncentracyjnym KL Sachsenhausen.
Od 11 listopada 1944 w obozie koncentracyjnym KL Buchenwald, pracował niewolniczo w podziemnej fabryce części samolotowych Junkers w Vansleben am See. 11 kwietnia 1945 ewakuowany w pieszej kolumnie ok. 2 tys. więźniów, 13 kwietnia w rejonie Kothen uciekł wraz z Tadeuszem Wiszniewskim and Tadeuszem Kopalińskim. 16 kwietnia na ten teren wkroczyli zółnierze 1 Armii Amerykańskiej.
2 maja 1945 alianckim samolotem przetransportowany do Brukseli, dzięki pomocy attache wojskowego w Poselstwie Polskim skontaktował się z oficerem Secret Intelligence Service. Od 5 maja w Dover, 10 maja zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie.
Od 11 sierpnia 1945 w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, przydzielony do Centrum Wyszkolenia Artylerii. 11 czerwca 1946 awansowany na stopień porucznika, ze starszeństwem od 1 stycznia 1946.
Pozostał na emigracji, początkowo w Wielkiej Brytanii, następnie w USA. Pracował jako mechanik, sprzedawca i przedstawiciel Volkswagena oraz Chevroleta na stan Arizona w Phoenix. Po 1956 dwukrotnie odwiedził Polskę. Zmarł 20 listopada 1993 w Phoenix (USA)
Syn Jana Jarosza (1877-1944), profesora nauk paleontologicznych Akademii Górniczej w Krakowie oraz Janiny z domu Haczewskiej. W 1947 zawarł związek małżeński z Ewą z domu Dworakowską (1917–1993), architektem. Mieli trzy córki: Margot zamężną Schrap, Ewę, Katrinę zamężną Franklin oraz syna Piotra.
Bratem jego ojca był Romuald Jarosz (1875-1937) prezydent Drohobycza, prezes Związku Uzdrowisk Polskich.
W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).
May 15, 2005 was unveiled in the special unit - Military Unit GROM The monument is dedicated to the Silent Unseen of the Home Army. A considerable degree of the exposition in Sala Tradycji (eng. Hall of Tradition, also localized in the GROM HQ) is also focused on the lives of the Silent Unseen.
Since August 4, 1995, the unit has been named - GROM, named in honour of the Silent Unseen, paratroopers of the Home Army is Poland’s leading special-operations unit.
In 2008, the documentary "We cichociemni. Voice of the Living" (script and directed by Paweł Kędzierski).
On October 7, 2013 in Warsaw at ul. Matejko, opposite the Seym of R.P. ( parliament) the Memorial of the Cichociemni Paratroopers of the Home Army was unveiled.
In 2013, the documentary film Cichociemni was created. Fight for freedom or die ”(script and directed by Dariusz Walusiak).
In 2016, the Sejm of the Republic of Poland established the year 2016 as the Year of Silent People. The NBP issued a silver 10 zloty collector coin commemorating the 75th anniversary of the first drop of Cichociemni.
In 2017, LOT Polish Airlines placed a parachute sign and signature commemorating Cichociemni on the hull of a Boeing 787 (SP-LRG).
The Silent Unseen are a patron for many teams and scouting organizations. Many books and articles have been dedicated to their thematic.
Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”
Also see – - biographical entry on Wikipedia (in Polish)