Zrzuty – 1943 / 1944

Zrzuty – 1943 / 1944

 

 

Silent Unseen (pol. Cichociemni) were soldiers of the Home Army in special service

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Zrzuty - 1943 / 1944Table of Contents


 

button-zrzuty_200-150x150 Zrzuty - 1943 / 1944

37-550-1-1-232x300 Zrzuty - 1943 / 1944

plik NAC

Zrzuty ludzi, sprzętu i pieniędzy do Polski odbywały się dzięki współpracy Wydziału VI Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie z Polską Sekcją brytyjskiego Special Operations Executive  (SOE) oraz służbie lotników polskich, brytyjskich i in. w lotniczych jednostkach specjalnego przeznaczenia.

Były możliwe dzięki zaangażowaniu w Kraju komórki Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), działającej pod kryptonimami: Syrena, Import, MII – Grad, oficerów zrzutowych w obszarach, okręgach i podokręgach Home Army (pol. Armia Krajowa) oraz ok. 5 – 19 tys. żołnierzy obsługujących i zabezpieczających ok. 640 placówek odbiorczych (zrzutowisk).

Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 dziennych wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę. Zrzucono 316 Cichociemnych, choć przeszkolono do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków…

 

zobacz –  Airdrops and  zrzuty w latach 1941/42

 

Sezon operacyjny Intonacja
Tempsford-300x222 Zrzuty - 1943 / 1944

RAF airport, Tempsford

Od sierpnia 1942 do kwietnia 1943 do Polski wystartowało 65 samolotów (49 załóg polskich, 16 brytyjskich), 42 wykonały zadanie (29 polskich, 13 brytyjskich). Stracono 6 samolotów, poległy 3 załogi. 17 samolotów zawróciło lub nie odnalazło placówki odbiorczej.

cc-skok-z-samolotu-250x166 Zrzuty - 1943 / 1944

Skok z samolotu…

Przerzucono 119 skoczków (106 CC, 9 kurierów, 1 Węgra), 4 nie przeżyło. Zginęło 12 osób z placówek odbiorczych. Zrzucono 49,5 tony zaopatrzenia (241 zasobników, 86 paczek, 58 bagażników), z tego 41,4 tony odebrano. Stracono 42 zasobniki oraz 7 bagażników. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 13 022 000 dolarów, 5 158 000 marek, 10 000 peset oraz 700 000 „młynarek” (okupacyjna waluta, emitowana na terenie Generalnego Gubernatorstwa).

 

„Intonacja” – operacje lotnicze 1943:

poniedziałek/wtorek 25/26 stycznia 1943 (zrzut 1) - BRACE
Zrzut 1

Operacja lotnicza: Brace

Ekipa skoczków: XVIII

Kurierzy: kpr. Wiktor Czyżewski ps. Cap  Zasobniki / pieniądze: -

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-727 „K” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Stanisław Król  Załoga samolotu: pilot – W/O Stanisław Kłosowski / nawigator – F/L Stanisław Król / radiotelegrafista – P/O Walenty Wasilewski / i in.).

Placówka odbiorcza: Chmiel Zrzut: obok szosy Warszawa – Radom, 13 km od Białobrzegów.

Oddział przyjmujący: -

Opis: -

poniedziałek/wtorek 25/26 stycznia 1943 (zrzut 2) - SCREWDRIVER
Zrzut 2

Operacja lotnicza: Screwdriver

Ekipa skoczków: XVIII

Kurierzy: ppor. Stanisław Łuczkiewicz ps. Sęp  Zasobniki / pieniądze: Zrzucono tylko bagażniki (wraz ze skoczkami)

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-726 „H” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: P/O Kingsford-Smith  Załoga samolotu: pilot – P/O Kingsford-Smith / i in.

Placówka odbiorcza: Krzak   Zrzut: 16 km od Łowicza.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Skoczków z bagażnikami zrzucono w rejonie placówki, nie zrzucono zasobników, bowiem placówka odbiorcza nie wyłożyła świateł sygnalizacyjnych. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 12 godzin 22 minuty.

wtorek/środa 26/27 stycznia 1943 - GAUGE

Operacja lotnicza: Gauge

Ekipa skoczków: XIX

Kurierzy: Zasobniki / pieniądze: 357 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK oraz pocztę nr 5000 A i B.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-727 „K” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Radomir Walczak  Załoga samolotu: pilot – F/S/ Karol Twardawa, pilot – P/O Kazimierz Szrajer / nawigator – F/O Radomir Walczak / radiotelegrafista – P/O Briscoe – RAF / mechanik pokładowy – Sgt. Zygmunt Jaworski / strzelec – F/S Romuald Małachowski / despatcher – Sgt. Ignacy Adamczyk

Placówka odbiorcza: Żubr   Zrzut:  14 km od Kielc.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Nie zrzucono zasobników wskutek usterki wyrzutników. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 13 godzin.

wtorek/środa 16/17 lutego 1943 (zrzut 1) - VICE
Zrzut 1

Operacja lotnicza: Vice

Ekipa skoczków: XX

Kurierzy: Zasobniki / pieniądze: 228 tys. dolarów w banknotach oraz 270 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także 6 zasobników oraz 2 bagażniki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-727 „K” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Radomir Walczak  Załoga samolotu: pilot – F/S/ Karol Twardawa, pilot – F/S Tadeusz Żabicki / nawigator – F/O Radomir Walczak / i in.

Placówka odbiorcza: Lila  Zrzut: w Kampinosie, 12 km od Mińska Mazowieckiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to drugi lot mjr cc „Oliwa” (z ekipą w zmienionym składzie), w poprzednim (25/26 stycznia) zadanie nie mogło zostać wykonane.

wtorek/środa 16/17 lutego 1943 (zrzut 2) - SAW
Zrzut 2

Operacja lotnicza: Saw

Ekipa skoczków: XX

Kurierzy: Zasobniki / pieniądze: 315 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników oraz dwa bagażniki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-725 „J” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Karol Gębik  Załoga samolotu: pilot – F/O Jan Miszewski, pilot – F/O Stanisław Machej / nawigator – F/O Karol Gębik / i in.

Placówka odbiorcza: Koń Zrzut: w okolicach miejscowości Sulejów, Włodzimierzów, widły Pilicy i Czarnej, 21 km od Piotrkowa Trybunalskiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Cichociemny Bolesław Odrowąż-Szukiewicz poniósł śmierć wskutek tylko częściowego otwarcia spadochronu. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 12 godzin 17 minut.

wtorek/środa 16/17 lutego 1943 (zrzut 3) - RASP
Zrzut 3

Operacja lotnicza: Rasp

Ekipa skoczków: XX

Kurierzy: ppor. Tadeusz Samotus ps. Lis-2  Zasobniki / pieniądze: 228 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK, zasobników nie zrzucono.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-726 „H” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Rutledge A.J.D.  Załoga samolotu: pilot – F/O Rutledge A.J.D. / i in.

Placówka odbiorcza: Sum Zrzut: w okolicach miejscowości Machory, Maleniec, 14 km od Końskich.

Oddział przyjmujący: -

Opis: -

środa/czwartek 17/18 lutego 1943 (zrzut 1) - WALL
Zrzut 1

Operacja lotnicza: Wall

Ekipa skoczków: XXI

Kurierzy: -   Zasobniki / pieniądze: sześć zasobników i dwa bagażniki.

Start z lotniska: Tempsford  Samolot: Halifax DT-725 „J” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Mieczysław Kuźnicki Załoga samolotu: pilot – W/O Stanisław Mierniczek, pilot – F/S leopold Pęczek / nawigator – F/O Mieczysław Kuźnicki / radiotelegrafista – F/S Edward Janik / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Chętkowski / strzelec – F/O Zdzisław Markiewicz

Placówka odbiorcza: Lis Zrzut: w okolicach miejscowości Cegłów i Zgiechów, 14 km od Mińska Mazowieckiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: -

środa/czwartek 17/18 lutego 1943 (zrzut 2) - FLOOR
Zrzut 2

Operacja lotnicza: Floor

Ekipa skoczków: XXI

Kurierzy: Zasobniki / pieniądze: 339 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK, zrzucono także 6 zasobników oraz 2 bagażniki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-627 „P” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: S/L Boxer A.H.C.  Załoga samolotu: pilot – S/L Boxer A.H.C. / i in.

Placówka odbiorcza: Puchacz Zrzut: w okolicy miejscowości Stare Łepki, Mordy, 17 km od Siedlec.

Oddział przyjmujący: oddział Batalionów Chłopskich z rejonu Łosice, dowodzony przez Szczepana Raczyńskiego ps. Śmiały

Opis: Pułap zrzutu był za niski, a szybkość za duża, podczas lądowania kontuzje odnieśli: Józef Czuma and Piotr Szewczyk.

piątek/sobota 19/20 lutego 1943 - SPOKESHAVE

Operacja lotnicza: Spokeshave

Ekipa skoczków: XXII

Kurierzy: ppor. Jerzy Lerski ps. Jur  Zasobniki / pieniądze: 300 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także 6 zasobników oraz 2 bagażniki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-620 „T” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Mieczysław Kuźnicki Załoga samolotu: pilot – W/O Stanisław Mierniczek, pilot – F/S Leopold Pęczek / nawigator – F/O Mieczysław Kuxnicki / radiotelegrafista – F/S Edward Janik / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Chętkowski / strzelec – F/O Zdzisław Markiewicz

Placówka odbiorcza: Pies Zrzut: w okolicach miejscowości Radzice, 9 km od Odrzywołu.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to trzeci lot tej ekipy, w poprzednich (25/26 stycznia oraz 16/17 lutego) zadanie nie mogło zostać wykonane.

sobota/niedziela 20/21 lutego 1943 (zrzut 1) - RIVET

Operacja lotnicza: Rivet

Ekipa skoczków: XXIII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 398 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników oraz dwa bagażniki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-620 „T” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Radomir Walczak Załoga samolotu: pilot – F/S/ Karol Twardawa, pilot – F/S Tadeusz Żabicki / nawigator – F/O Radomir Walczak / i in.

Placówka odbiorcza: Okoń Zrzut: w okolicach miejscowości Okoń, Nakło, 11 km od Koniecpola.

Oddział przyjmujący: oddział por. Aleksandra Kuśnierskiego ps. Sęp.

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (17/18 lutego) zadanie nie mogło być wykonane. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 13 godzin 30 minut.

sobota/niedziela 20/21 lutego 1943 (zrzut 2) - FILE

Operacja lotnicza: File

Ekipa skoczków: XXIII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 192 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK (tylko tyle miał kwatermistrz VI Oddziału w kasie, a mjr Perkins nie mógł wypłacić większej gotówki z banku w sobotę). Zrzucono także sześć zasobników oraz dwa bagażniki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-726 „H” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Karol Gębik Załoga samolotu: pilot – F/O Jan Miszewski, pilot – F/O Stanisław Machej / nawigator – F/O Karol Gębik / i in.

Placówka odbiorcza: Słoń Zrzut: w okolicach miejscowości Kotlice (20 km. od Chęcin) oraz Borszowice (12 km od Pińczowa).

Oddział przyjmujący: -

Opis: Por. Ludwik Witkowski skakał razem z radiostacją, został mocno poturbowany podczas lądowania, ciągnięty przez spadochron.

sobota/niedziela 13/14 marca 1943 (zrzut 1) - TILE

Operacja lotnicza: Tile

Ekipa skoczków: XXIV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 616,5 tys. dolarów w banknotach oraz 547 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników oraz dwie paczki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-725 „J” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Karol GębikZałoga samolotu: pilot – F/O Jan Miszewski, pilot – F/O Stanisław Machej / nawigator – F/O Karol Gębik, F/O Jerzy Polkowski / radiotelegrafista – F/S Janusz Antoniewicz / mechanik pokładowy – Sgr. March – RAF / strzelec – F/S Marian Koc / despatcher – F/S Kazimierz Pacut

Placówka odbiorcza: Olcha  Zrzut: ok. 9 km od Kielc.

Oddział przyjmujący: -

Opis: -

sobota/niedziela 13/14 marca 1943 (zrzut 2) - WINDOW

Operacja lotnicza: Window

Ekipa skoczków: XXIV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: -

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax HR-666 „E” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Mieczysław Kuźnicki Załoga samolotu: pilot – W/O Stanisław Mierniczek, pilot – F/O Jan Polnik / nawigator – F/O Mieczysław Kuźnicki / radiotelegrafista – F/S Edward Janik / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Chętkowski / strzelec – F/O Zdzisław Markiewicz

Placówka odbiorcza: Żbik Zrzut: w okolicach miejscowości Lelów, 8 km. od Koniecpola.

Oddział przyjmujący: oddział ppor. Henryka Furmańczyka ps. Henryk.

Opis: -

sobota/niedziela 13/14 marca 1943 (zrzut 3) - STOCK

Operacja lotnicza: Stock

Ekipa skoczków: XXIV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 450 tys. dolarów w banknotach oraz 10 tys. peset na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników oraz dwie paczki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-726 „H” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Bohdan Ławreńczuk Załoga samolotu: pilot – F/S Bronisław Hułas, pilot – F/O Tadeusz Ginter / nawigator – F/O Bohdan Ławreńczuk / radiotelegrafista – F/S Eugeniusz Krzeczewski / mechanik pokładowy – Sgt. Dent A.N. – RAF / strzelec – Sgt. Piotr Bednarski / despatcher – Sgt. Franciszek Ułasiuk

Placówka odbiorcza: Koza   Zrzut:  poza planowaną placówkę odbiorczą, w okolicach miejscowości Celestynów i Pilawa

Oddział przyjmujący: -

Opis: Nawigator pomylił światła stacji kolejowej ze światłami placówki odbiorczej

sobota/niedziela 13/14 marca 1943 (zrzut 4) - DOOR

Operacja lotnicza: Door

Ekipa skoczków: XXIV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: -

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax BB-281 „O” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Austin J.B. Załoga samolotu: pilot – F/L Austin J.B. / i in.

Placówka odbiorcza: Kra  Zrzut: 8 km od Zwolenia, w Puszczy Kozienickiej.

Oddział przyjmujący: -

Opis: -

sobota/niedziela 13/14 marca 1943 (zrzut 5) - BRICK

Operacja lotnicza: Brick

Ekipa skoczków: XXIV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 543 tys. dolarów w banknotach oraz 126 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także sześc zasobników i dwie paczki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-627 „P” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: S/L Boxer A.H.C. Załoga samolotu: pilot – S/L Boxer A.H.C. / i in.

Placówka odbiorcza: Wół Zrzut: 14 km od miejscowości Końskie.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 13 godzin 15 minut.

niedziela/poniedziałek 14/15 marca 1943 - STEP

Operacja lotnicza: Step

Ekipa skoczków: XXV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 335 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników oraz dwie paczki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-543 „G” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Stanisław Król Załoga samolotu: pilot – F/S Józef Waszak, pilot – F/O Bolesław Koprowski / nawigator – F/O Czesław Wrzesień, F/L Stanisław Król / radiotelegrafista – Sgt. Stefan Gadomski / mechanik pokładowy – Sgt. Antoni Mentlak / strzelec – Sgt. Stanisław Turlej, Sgt. Jan Mironow

Placówka odbiorcza: Bat Zrzut: w okolicach miejscowości Książenice, 7 km. od Grodziska Mazowieckiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: W drodze powrotnej samolot został ostrzelany nad Bałtykiem, uszkodzone zostały stery, samolot z trudnością utrzymał się na kursie, wylądował na resztkach paliwa na lotnisku Cottam k. Lincoln, o godz. 8 rano, po locie trwającym trzynaście godzin czterdzieści pięć minut.

wtorek/środa 16/17 marca 1943 - ATTIC

Operacja lotnicza: Attic

Ekipa skoczków: XXVI

Kurierzy: ppor. Roman Litwin Zasobniki / pieniądze: Zrzucono także sześć zasobników oraz dwa bagażniki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-727 „K” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Józef Gryglewicz Załoga samolotu: pilot – F/S Tadeusz Żabicki, pilot – F/S Karol Twardawa / nawigator – F/L Józef Gryglewicz / radiotelegrafista – F/S Andrzej Reiss / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Roehr / strzelec – Sgt. Stefan Miniakowski, F/S Romuald Małachowski

Placówka odbiorcza: Żaba Zrzut: w okolicach miejscowości Stachlew, 12 km od Łowicza.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 12 godzin 30 minut.

piątek/sobota 19/20 marca 1943 - BEAM

Operacja lotnicza: Beam

Ekipa skoczków: XXVII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: Zrzucono także sześć zasobników oraz 2 paczki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax BB-340 „D” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Jerzy Polkowski Załoga samolotu: pilot – F/O Jan Polnik, pilot – F/S Bronisław Wojno / nawigator – F/O Jerzy Polkowski / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Chętkowski / i in.

Placówka odbiorcza: Mewa Zrzut: w okolicach miejscowości Odrowąż, Wielka Dabrówka, 12 km od Opoczna.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Samolot szczęśliwie powrócił na lotnisko w hrabstwie York (Wielka Brytania) po locie trwającym 13 godzin 5 minut.

środa/czwartek 24/25 marca 1943 - CELLAR

Operacja lotnicza: Cellar

Ekipa skoczków: XXVIII

Kurierzy: kpr. Aleksander Olędzki ps. Rab Zasobniki / pieniądze: 486 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników oraz dwie paczki.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax DT-727 „K” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Józef Gryglewicz Załoga samolotu: pilot – F/S Karol Twardawa, pilot – F/S Tadeusz Żabicki / nawigator – F/L Józef Gryglewicz / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Roehr / i in.

Placówka odbiorcza: Smok Zrzut: w okolicach miejscowości Wola Wodyńska, Helenów, 23 km od Siedlec.

Oddział przyjmujący: oddział Batalionów Chłopskich, dowodzony przez Błażeja Szostaka ps. Smukły.

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (19/20 marca) zadanie nie mogło zostać wykonane. Samolot powrócił szczęśliwie do bazy po locie trwającym 14 godzin.

 

Sezon operacyjny Riposta (eng. Riposte)

Od sierpnia 1943 do lipca 1944 do Polski wystartowało 381 samolotów (213 załóg polskich, 168 brytyjskich), 205 z nich wykonało zadanie (131 polskich, 74 brytyjskich). Stracono 16 samolotów wraz z załogami (5 polskich, 11 brytyjskich).

Brindisi_1-300x199 Zrzuty - 1943 / 1944

Airport in Brindisi (Italy)

Przerzucono 146 skoczków (136 CC i 10 kurierów), 4 nie przeżyło. Przerzucono 265 ton zaopatrzenia (1996 zasobników, 2073 paczki), z tego 250 ton odebrano.

Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 15 948 300 dolarów, 161 025 dolarów w złocie, 6 986 500 marek, 1644 funtów brytyjskich w złocie oraz 40 569 800 „młynarek”. Straty wyniosły 7 proc. dolarów papierowych i 2 proc. marek.

W tym sezonie operacyjnym przeprowadzono trzy udane lotnicze operacje „Most” (brytyjski kryptonim „Wildhorn”),  z lądowaniem na polowym lotnisku w okupowanej Polsce. W ostatnim sezonie operacyjnym „Odwet” planowano przeprowadzenie jeszcze dwóch operacji „Most”, ale nie doszły do skutku.

 

„Riposta” – operacje lotnicze 1943:

czwartek/piątek 9/10 września 1943 - NEON 4

Operacja lotnicza: Neon 4

Ekipa skoczków: XXIX

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 252 tys. dolarów w banknotach oraz 100 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników i jedną paczkę.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax JD-171 „P” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: S/L Stanisław Król Załoga samolotu: pilot – W/O Stanisław Kłosowski, pilot – W/O Wincenty Mąka / nawigator – S/L Stanisław Król / radiotelegrafista – W/O Henryk Ptasiewicz / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Masłoń / strzelec – F/S Janusz Barcz / despatcher – W/O Józef Chodyra

Placówka odbiorcza: Solnica   Zrzut: w okolicach miejscowości Osowiec, 7 km od stacji kolejowej Grodzisk Mazowiecki.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Wcześniejszy lot do Polski (operacja „Flax”), w nocy z 2 na 3 kwietnia 1943 r. nie powiódł się, z powodu awarii silnika samolot musiał zawrócić.

wtorek/środa 14/15 września 1943 (zrzut 1) - NEON 7

Operacja lotnicza: Neon 7

Ekipa skoczków: XXX

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 252 tys. dolarów w banknotach, 100 tys. marek na potrzeby AK oraz pas z pieniędzmi dla Delegatury Rządu na Kraj. Zrzucono także sześć zasobników oraz jedną paczkę.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax JD-362 „L” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Antoni Freyer Załoga samolotu: pilot – F/S Henryk Bober, pilot – F/S Stanisław Kozłowski / nawigator – F/O Antoni Freyer / radiotelegrafista – Sgt. Alfred Pawlitta / mechanik pokładowy – Sgt. Jan Prymus / strzelec – Sgt. Jan Wernikowski

Placówka odbiorcza: Spodek Zrzut: w okolicach miejscowości Mariańskie Porzecze, Łucznica, 8 km od stacji kolejowej Gawrolin.

Oddział przyjmujący: oddział Armii Krajowej oraz Batalionów Chłopskich z rejonu Wilga, dowodzony przez komendanta rejonu Wacława Rybarczyka ps. Opór.

Opis: Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 10 godzin 45 minut.

wtorek/środa 14/15 września 1943 (zrzut 2) - NEON 10

Operacja lotnicza: Neon 10

Ekipa skoczków: XXX

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 333 tys. dolarów w banknotach, 1,425 tys. w złocie, 2,8 tys. marek niemieckich oraz 240 rubli na potrzeby AK. Zrzucono także 6 zasobników oraz 1 paczkę.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax JD-319 „A” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Władysław Krywda Załoga samolotu: pilot – F/O Zbigniew Sancewicz, pilot – F/O Michał Goszczyński / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Tadeusz Łuksza / mechanik pokładowy – Sgt. Antoni Mentlak / strzelec – Sgt. Andrzej Godecki / despatcher – F/L Eligiusz Zaleski

Placówka odbiorcza: Dywan Zrzut: 14 km od Łowicza.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Nad Danią samolot został ostrzelany przez niemiecka artylerię przeciwlotniczą. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 13 godzin 25 minut.

wtorek/środa 14/15 września 1943 (zrzut 3) - NEON 8

Operacja lotnicza: Neon 8

Ekipa skoczków: XXX

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 417 tys. dolarów w banknotach oraz 100 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono sześć zasobników oraz jedną paczkę.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax JD-158 „W” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Mieczysław Malinowski Załoga samolotu: pilot – W/O Bronisław Hułas, pilot – F/O Mieczysław Rzewuski / nawigator – F/L Mieczysław Malinowski / radiotelegrafista – F/S Bolesław Woźniak / mechanik pokładowy – Sgt. Witold Ruciński / strzelec – F/S Stefan Miniakowski, W/O Józef Dubiel

Placówka odbiorcza: Czajnik Zrzut: w okolicach miejscowości Mokra Wieś, 8 km od Tłuszcza.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 12 godzin 20 minut.

wtorek/środa 14/15 września 1943 (zrzut 4) - NEON 6

Operacja lotnicza: Neon 6

Ekipa skoczków: XXX

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 348 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK oraz jeden pas z pieniędzmi dla Delegatury Rządu na Kraj. Ponadto zrzucono sześć zasobników oraz jedną paczkę.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax BB-309 „T” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Wincenty Wasilewski Załoga samolotu: pilot – W/O Jan Bakanacz, pilot – Sgt. Eugeniusz Kasprzak / nawigator – F/L Wincenty Wasilewski / radiotelegrafista – F/S Julian Michalski / mechanik pokładowy – Sgt. Władysław Barzdo / strzelec – Sgt. Roman Puchała, Sgt. Władysław Patlewicz

Placówka odbiorcza: Koc 1 Zrzut: w okolicach miejscowości Nieporęt, 9 km od Radzymina.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po 13 godzinach lotu.

wtorek/środa 14/15 września 1943 - NEON 9 /samolot zestrzelony/

Operacja lotnicza: Neon 9

Ekipa skoczków: XXX

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 432 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Ponadto planowano zrzucić sześć zasobników oraz jedną paczkę.

Start z lotniska: Tempsford  Samolot: Halifax JD-269 „Q” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Milne A.J.M. Załoga samolotu: pilot – F/L Milne A.J.M. / bombardier –  P/O Wilson T.R.  / nawigator – F/O Maclean I. / radiotelegrafista – P/O Rollins P.E. / mechanik pokładowy – F/S Suttleworth F. / strzelec – P/O Scarles J.R., Smythe E.J.).

Placówka odbiorcza: Pierzyna  Zrzut: samolot zestrzelony.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Samolot został zestrzelony ok. godz. 20.40, podczas lotu nad wybrzeżem Danii, w okolicach miejscowości Esbjerg; płonąca maszyna spadła na tory kolejowe 6 km na północ od Esbjerg (Dania). Polegli Cichociemni oraz załoga samolotu. Wszyscy pochowani na cmentarzu Fovrfeld Gravlund w Esbjerg (Dania), symboliczne groby Cichociemnych znajdują się na BCW na Cytadeli w Poznaniu.

czwartek/piątek 16/17 września 1943 (zrzut 1) - NEON 1

Operacja lotnicza: Neon 1

Ekipa skoczków: XXXI

Kurierzy: ppor. Kazimierz Smolak ps. NurekZasobniki / pieniądze: 162 tys. dolarów w banknotach, 160 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także 8 zasobników oraz 1 paczkę.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax BB-378 „D” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Władysław Krywda Załoga samolotu: pilot – F/O Michał Goszczyński, pilot – F/O Zbigniew Sancewicz / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Tadeusz Łuksza / mechanik pokładowy – Sgt. Antoni Mentlak / strzelec – Sgt. Andrzej Godecki / despatcher – F/L Eligiusz Zaleski

Placówka odbiorcza: Garnek  Zrzut: ok. 8 km od stacji kolejowej Wyszków.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, podczas poprzedniego (9/10 września) zadanie nie mogło być wykonane. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 12 godzin 30 minut.

czwartek/piątek 16/17 września 1943 (zrzut 2) - NEON 3

Operacja lotnicza: Neon 3

Ekipa skoczków: XXXI

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 247,5 tys. dolarów w banknotach oraz 120 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także sześć zasobników i jedną paczkę.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax BB-309 „T” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Wincenty Wasilewski Załoga samolotu: pilot – F/S Tadeusz Miecznik, pilot – Sgt. Eugeniusz Kasprzak / nawigator – F/L Wincenty Wasilewski / radiotelegrafista – F/S Julian Michalski / mechanik pokładowy – Sgt. Władysław Barzdo / strzelec – Sgt. Roman Puchała / despatcher – Sgt. Władysław Patlewicz

Placówka odbiorcza: Obraz  Zrzut:  za ujściem Bugu i Narwi, w rejonie miejscowości Kąty – Borucza, 12 km od Tłuszcza.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Podczas lotu samolot został dwukrotnie ostrzelany, m.in. przez niemiecką artylerię przeciwlotniczą. Zrzucono skoczków oraz zasobniki ok. godz. 00.40.

W drodze powrotnej (Warszawa – Toruń – jezioro Bukowo – Bałtyk), ok. godz. 4.00 Halifax BB-309 „T” został nad Danią, w rejonie Slaglille (ok. 65 km od Kopenhagi), zaatakowany przez niemiecki myśliwiec, spadł na dom farmera Laurista Christensena, zabijając pięć osób z jego rodziny. Zginęli także: kpt. Wincenty Wasilewski, st. sierż. Władysław Bardzo, plut. Julian Michalski oraz nieco później kpr. Władysław Patlewicz. Plut. Eugeniusz Kasprzak wydostał się z płonącego samolotu, zmarł z powodu oparzeń w drodze do szpitala.

Uratowali się jedynie: pilot st. sierż Tadeusz Miecznik, wyrzucony na zewnątrz płonącego samolotu, przewieziony do szpitala, uciekł dzięki pomocy konspiracyjnej siatki Duńczyków do Szwecji oraz sierż. Roman Puchała, który wyskoczył ze spadochronem, złapany przez niemiecki patrol, osadzony w obozie jenieckim. Niemiecki myśliwiec, który zestrzelił Halifaxa zaczepił o linię wysokiego napięcia i rozbił się w rejonie Slaglille. Po wojnie Duńczycy postawili pomnik pięciu polskim lotnikom na cmentarzu w Slaglille. Pamiątkową tablicę ufundował także Związek Polaków z Ringsted.

czwartek/piątek 16/17 września 1943 (zrzut 3) - NEON 2

Operacja lotnicza: Neon 2

Ekipa skoczków: XXXI

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 252 tys. dolarów w banknotach oraz 240 tys, marek na potrzeby AK. Zrzucono także 6 zasobników i 1 paczkę.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax JN-911 „Z” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Antoni Freyer Załoga samolotu: pilot – F/S Henryk Bober, pilot – F/S Stanisław Kozłowski / nawigator – F/O Antoni Freyer / radiotelegrafista – Sgt. Andrzej Pawlitta / mechanik pokładowy – Sgt. Jan Prymus / strzelec – Sgt. Jan Wernikowski / despatcher – Sgt. Stanisław Gojdź

Placówka odbiorcza: Wieszak Zrzut: w rejonie miejscowości Mienia, 14 km od Mińska Mazowieckiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Zrzutu dokonano po trzecim nalocie nad celem, bo przy pierwszych dwóch placówka nie odpowiadała na nadawany sygnał. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 13 godzin 20 minut.

wtorek/środa 21/22 września 1943 - NEON 5

Operacja lotnicza: Neon 5

Ekipa skoczków: XXXII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 432 tys. dolarów w banknotach oraz 100 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także 6 zasobników i jedną paczkę.

Start z lotniska: Tempsford Samolot: Halifax LW-276 „E” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Władysław Krywda Załoga samolotu: pilot – F/O Michał Goszczyński, pilot – F/O Zbigniew Sancewicz / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Tadeusz Łuksza / mechanik pokładowy – Sgt. Antoni Mentlak / strzelec – Sgt. Andrzej Godecki / despatcher – F/L Eligiusz Zaleski

Placówka odbiorcza: Lustro  Zrzut: w okolicach miejscowości Mistów, 9 km od Mińska Mazowieckiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 12 godzin 20 minut.

poniedziałek/wtorek 18/19 października 1943 - OXYGEN 8

Operacja lotnicza: Oxygen 8

Ekipa skoczków: XXXIII

Kurierzy: ppor. Franciszek Młynarz ps. BiegaczZasobniki / pieniądze: 216 tys. dolarów w banknotach oraz 80 tys. marek na potrzeby AK, a także pas z pieniędzmi dla Delegatury Rządu. Zrzucono także sześć zasobników oraz jedną paczkę.

Start z lotniska: Foulsham (113 km od Tempsford) Samolot: Halifax JD-362 „L” (138 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Antoni Freyer Załoga samolotu: pilot – F/S Henryk Bober, pilot – F/S Stanisław Kozłowski / nawigator – F/O Antoni Freyer / radiotelegrafista – Sgt. Alfred Pawlitta / mechanik pokładowy – Sgt. Jan Prymus / strzelec – Sgt. Jan Wernikowski / despatcher – Sgt. Stanisław Gojdź

Placówka odbiorcza: Obrus  Zrzut: w okolicach miejscowości Nieborów, 14 km od Łowicza.

Oddział przyjmujący: -

Opis: -

 

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Riposta” (trasa północna):

02-mapa-placowki-riposta-pn Zrzuty - 1943 / 1944źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

 

„Riposta” – operacje lotnicze 1944:

poniedziałek/wtorek 3/4 kwietnia 1944 (zrzut 1) - SALAMANDER

Operacja lotnicza: Salamander

Wysłannik polityczny: Józef Retinger  vel Józef Brzoza

Kurier: Por. Tadeusz Chciuk ps. Sulima

Zasobniki / pieniądze: w czterech nalotach zrzucono skoczków, dziewięć zasobników oraz dziewięć paczek

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-180 "V" (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Kazimierz Szrajer Załoga samolotu: pilot – F/O Kazimierz Szrajer, pilot – F/S Roman Szwedowski / nawigator – F/L Stanisław Daniel / nawigator – F/O Edward Bohdanowicz / radiotelegrafista – F/S Bazyli Chmaruk / mechanik pokładowy – Sgt. Marcin Chmielewski / strzelec – Sgt. Antoni Wesołowski / despatcher – Sgt. Józef Petryszak

Placówka odbiorcza: Zegar  Zrzut: 26 km na wschód od stacji kolejowej Warszawa Główna

Oddział przyjmujący: -

Opis: Dla zachowania ścisłej tajemnicy kurierzy wsiadali do samolotu w maskach gazowych. Kurierzy skoczyli w drugim nalocie. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 10 godzin 30 minut

poniedziałek/wtorek 3/4 kwietnia 1944 (zrzut 2) - WELLER 5

Operacja lotnicza: Weller 5

Ekipa skoczków: XXXIV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 498 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono również 9 zasobników i 6 paczek, zawierających broń oraz sprzęt.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-207 „E” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Antoni Freyer Załoga samolotu: pilot – F/S Henryk Bober, pilot – F/S Stanisław Kozłowski / nawigator – F/O Antoni Freyer / radiotelegrafista – Sgt. Alfred Pawlitta / mechanik pokładowy – Sgt. Jan Prymus / strzelec – Sgt. Jan Wernikowski / despatcher – Sgt. Stanisław Gojdź

Placówka odbiorcza: Pierzyna Zrzut: w okolicach miejscowości Malcanów, 10 km od Mińska Mazowieckiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (24/25 lutego) nie można było wykonać zadania.

sobota/niedziela 8/9 kwietnia 1944 (zrzut 1) - WELLER 4

Operacja lotnicza: Weller 4

Ekipa skoczków: XXXV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 507 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także dziewięć zasobników i sześć paczek w dwóch nalotach, w godz. 00.43 – 00.48.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax LW-284 „T” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Edward Bohdanowicz Załoga samolotu: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/S Zygmunt Wieczorek / nawigator – F/O Edward Bohdanowicz / radiotelegrafista – Sgt. Witold Gołębiewski / mechanik pokładowy – Sgt. Alfons Filipiak / strzelec – F/S Zygmunt Skopiński, Sgt. Jan Rutkowski / despatcher – Sgt. Izydor Kołacz

Placówka odbiorcza: Mirt 1 Zrzut: w okolicach miejscowości Cisów k. Kielc.

Oddział przyjmujący: oddział AK „Wybranieccy”, dowodzony przez ppor. Mariana Sołtysiaka ps. Barabasz.

Opis: Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 9 godzin 15 minut.

sobota/niedziela 8/9 kwietnia 1944 (zrzut 2) - WELLER 6

Operacja lotnicza: Weller 6

Ekipa skoczków: XXXVI

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 488,6 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Przerzucono także dziewięć zasobników i sześć paczek w dwóch nalotach w godz. 00.30 – 00.39. Wcześniej z drugiego samolotu zrzucono dziewięć zasobników i dwanaście paczek w pięciu nalotach w godz. 00.03 – 00.10.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-207 „E” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Antoni Freyer Załoga samolotu: pilot – F/S Stanisław Kozłowski, pilot – F/S Henryk Bober / nawigator – F/O Antoni Freyer / radiotelegrafista – F/S Alfred Pawlitta / mechanik pokładowy – Sgt. Jan Prymus / strzelec – F/S Jan Wernikowski / despatcher – F/S Stanisław Gojdź.

Placówka odbiorcza: Nil 1 Zrzut: w okolicach miejscowości Zamożna Wola k. Rozprzy.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (17/18 marca 1944 r.) zadanie nie mogło zostać wykonane. Z powodu zrzutu ze zbyt małej wysokości część sprzętu uległa zniszczeniu.

sobota/niedziela 8/9 kwietnia 1944 (zrzut 3) - WELLER 7

Operacja lotnicza: Weller 7

Ekipa skoczków: XXXVII

Kurierzy: ppor. Wiktor Karamać ps. Kabel Zasobniki / pieniądze: 300 tys. dolarów w banknotach oraz 2,4 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK, a także pas z pieniędzmi dla Delegatury Rządu. Zrzucono także w czterech nalotach 12 zasobników oraz 6 paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Kazimierz Wünsche Załoga samolotu: pilot – F/L Zbigniew Szostak, pilot – F/L Jacek Błocki / nawigator – F/L Kazimierz Wünsche / radiotelegrafista – F/S Józef Witek / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Wileniec / strzelec – F/S Stanisław Malczyk / despatcher – F/S Stanisław Jarecki

Placówka odbiorcza: Jodła Zrzut: w widłach Pilicy i Wisły, w okolicach miejscowości Paprotnia, Łękawica, 12 km od stacji kolejowej Dobieszyn.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Zrzut w godz. 00.25 – 00.55, samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 9 godzin 40 minut.

niedziela/poniedzialek 9/10 kwietnia 1944 (zrzut 1) - WELLER 2
zrzut 1

cc_weller_2_kolakow_bieg-210x300 Zrzuty - 1943 / 1944Operacja lotnicza: Weller 2

Ekipa skoczków: XXXIX

Kurierzy: kpr. Henryk Waniek ps. Pływak Zasobniki / pieniądze: 216 tys. dolarów oraz 3,6 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK, a także dwa pasy z pieniędzmi dla Delegatury Rządu. Zrzucono także dwanaście zasobników oraz sześć paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Kazimierz Wünsche Załoga samolotu: pilot – F/L Zbigniew Szostak, pilot – P/O Jacek Błocki / nawigator – F/L Kazimierz Wünsche / radiotelegrafista – F/S Józef Witek / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Wileniec / strzelec – F?S Stanisław Malczyk / despatcher – F/S Stanisław Jarecki

Placówka odbiorcza: Imbryk Zrzut: w okolicach miejscowości Dąbrówka, 15 km od stacji kolejowej Tłuszcz (powiat radzymiński).

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (24/25 lutego) nie można było wykonać zadania. Zrzut w trzech nalotach w godz. 00.35 – 01.05, dwa razy po dwóch skoczków, a na końcu zaopatrzenie. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 11 godzin.

niedziela/poniedzialek 9/10 kwietnia 1944 (zrzut 2) - WELLER 1
zrzut 2

Operacja lotnicza: Weller 1

Ekipa skoczków: XXXVIII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 276 tys. dolarów w banknotach oraz 6 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także dziewięć zasobników oraz sześć paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-180 „V” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Stanisław Daniel Załoga samolotu: pilot – F/O Kazimierz Szrajer, pilot – F/S Roman Szwedowski / nawigator – F/L Stanisław Daniel / radiotelegrafista – F/S Bazyli Chmaruk / mechanik pokładowy – Sgt. Marcin Chmielewski / strzelec – Sgt. Antoni Wesołowski / despatcher – Sgt. Józef Pertyszak

Placówka odbiorcza: Koc 1 Zrzut: w okolicach miejscowości Nieporęt, 9 km od Radzymina.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Zrzut w czterech nalotach na placówkę odbiorczą w godz. 00.05 – 00.12. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy o godz. 6.15, po locie trwającym 10 godzin 55 minut.

środa/czwartek 12/13 kwietnia 1944 (zrzut 1) - WELLER 3

Operacja lotnicza: Weller 3

Ekipa skoczków: XL

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 456 tys. dolarów na potrzeby AK. Zrzucono także dziewięć zasobników oraz sześć paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-180 „V” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Stanisław Daniel Załoga samolotu: pilot – F/O Kazimierz Szrajer, pilot – F/S Roman Szwedowski / nawigator – F/L Stanisław Daniel / radiotelegrafista – F/S Bazyli Chmaruk / mechanik pokładowy – Sgt. Marcin Chmielewski / strzelec – Sgt. Antoni Wesołowski / despatcher – Sgt. Józef Pertyszak

Placówka odbiorcza: Wieszak Zrzut: w okolicach miejscowości Zalesie, 14 km od Mińska Mazowieckiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to trzeci lot tej ekipy, w poprzednich (3/4 oraz 9/10 kwietnia) nie można było wykonać zadania. Zrzut w dwóch nalotach na placówkę odbiorczą o godz. 01.21. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 11 godzin 5 minut.

środa/czwartek 12/13 kwietnia 1944 (zrzut 2) - WELLER 14

Operacja lotnicza: Weller 14

Ekipa skoczków: XLI

Kurierzy: plut. Jan Ciaś ps. Kula Zasobniki / pieniądze: 171 tys. dolarów, 6 tys. dolarów w złocie, dwa pasy z pieniędzmi dla Delegatury Rządu. Zrzucono także dziewięć zasobników i sześć paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JW-272 „D” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Antoni Błażewski Załoga samolotu: pilot – F/O Jan Dziedzic, pilot – F/S Henryk Gołębiowski / nawigator – F/O Antoni Błażewski / radiotelegrafista – F/S Jerzy Koper / mechanik pokładowy – Sgt. Józef Zubrzycki / strzelec – F/O Stefan Czekalski / despatcher – F/S Stefan Kułach

Placówka odbiorcza: Mysz Zrzut: w okolicach miejscowości Bełżyce (13 km od Lublina).

Oddział przyjmujący: oddział partyzancki AK dowodzony przez ppor. Aleksander Sarkisow ps. Szaruga. Oddział funkcjonował od września 1943 r. do lipca 1944 r., jego najwyższy stan osobowy to 120 żołnierzy.

Opis: Dwa zasobniki uszkodziły się, dwie paczki rozbiły wskutek nieotwarcia spadochronów. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy o godz. 06.15, po locie trwającym 10 godzin 55 minut.

piątek/sobota 14/15 kwietnia 1944 - WELLER 11

Operacja lotnicza: Weller 11

Ekipa skoczków: XLII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 255,9 tys. dolarów w banknotach oraz 10,8 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także dwanaście zasobników oraz sześć paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-180 „V” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Stanisław Daniel Załoga samolotu: pilot – F/O Kazimierz Szrajer, pilot – F/S Roman Szwedowski / nawigator – F/L Stanisław Daniel / radiotelegrafista – F/S Bazyli Chmaruk / mechanik pokładowy – Sgt. Marcin Chmielewski / strzelec – Sgt. Antoni Wesołowski / despatcher – Sgt. Józef Petryszak

Placówka odbiorcza: Kura 1 Zrzut: w okolicach miejscowości Koniusze, 17 km od Krakowa.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Zrzut w dwóch nalotach na placówkę odbiorczą o godz. 23.50. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 8 godzin.

sobota/niedziela 15/16 kwietnia 1944 - WILDHORN I (Most 1)

Operacja lotnicza: Wildhorn I (Most 1)

Ekipa skoczków: XLIII

Pasażerowie z Polski:

  • Gen. Stanisław Tatar ps. Turski
  • Ppłk. Marian Dorotycz-Malewicz ps. Roch
  • Por. Andrzej Pomian ps. Dowmuntt
  • Zygmunt Berezowski wysłannik Delegata Rządu
  • Stanisław Ołtarzewski przedstawiciel Stronnictwa Ludowego

Zaopatrzenie: dwie walizki z pocztą, dolarami w banknotach, blankietami Kennkart, aparatem filmowym oraz filmami.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Dakota FD-919 „I” (267 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Harrod E.J. Załoga samolotu: pilot – F/L Harrod E.J., pilot – F/L Bolesław Koprowski – (1586 Eskadra PAF) / nawigator – P/O Wells J.A. / radiotelegrafista – P/O Wilcock N.

Placówka odbiorcza: Bąk Polowe lądowisko: w okolicach miejscowości Matczyn, 35 km od Lublina.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Samolot nadlatywał na placówkę odbiorczą pięć razy, wylądował o godz. 00.40, wystartował o godz. 00.55. W drodze do Polski oraz powrotnej został ostrzelany przez artylerię przeciwlotniczą w rejonie Budapesztu. Powrócił szczęśliwie do bazy po locie trwającym 10 godzin 13 minut.

niedziela/poniedziałek 16/17 kwietnia 1944 (zrzut 1) - WELLER 10
Zrzut 1

Operacja lotnicza: Weller 10

Ekipa skoczków: XLIV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 216 tys. dolarów i 6 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także dziewięć zasobników oraz sześć paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-222 „E” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Stanisław Daniel Załoga samolotu: pilot – F/O Kazimierz Szrajer, pilot – F/S Roman Szwedowski / nawigator – F/L Stanisław Daniel / radiotelegrafista – F/S Bazyli Chmaruk / mechanik pokładowy – Sgt. Marcin Chmielewski / strzelec – Sgt. Antoni Wesołowski / despatcher – Sgt. Józef Petryszak

Placówka odbiorcza: Przycisk Zrzut: w okolicy miejscowości Kazimierzów, 7 km od Sochaczewa. Planowana placówka odbiorcza „Chochla” o godz. 00.14 nie czuwała (nie odpowiedziała na nadawany sygnał).

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (12/13 kwietnia) nie można było wykonać zadania. Zrzut zasobników, paczek oraz skoczków w pięciu nalotach na placówkę w godz. 00.20 – 00.40. Samolot powrócił szczęśliwie do bazy po locie trwającym dziesięć godzin.

niedziela/poniedziałek 16/17 kwietnia 1944 (zrzut 2) - WELLER 12
Zrzut 2

cc-tablica-baniocha-300x148 Zrzuty - 1943 / 1944Operacja lotnicza: Weller 12

Ekipa skoczków: XLV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 439,2 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także dziewięć zasobników oraz sześć paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-181 „C” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Edward Bohdanowicz Załoga samolotu: pilot – F/S Zygmunt Wieczorek, pilot – F/S Jan Zabłocki / nawigator – F/O Edward Bohdanowicz / i in.

Placówka odbiorcza: Kanapa Zrzut: w okolicach miejscowości Baniocha k. Góry Kalwaria.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Wskutek nieotwarcia spadochronów część sprzętu uległa uszkodzeniu. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 9 godzin 55 minut.

niedziela/poniedziałek 16/17 kwietnia 1944 (zrzut 3) - WELLER 15
Zrzut 3

Operacja lotnicza: Weller 15

Ekipa skoczków: XLV

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 388,2 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK oraz 4 pasy z pieniędzmi dla Delegatury Rządu. Zrzucono także 9 zasobników i 6 paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-236 „A” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Władysław Krywda Załoga samolotu: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/L Zbigniew Sancewicz / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Tadeusz Łuksza / mechanik pokładowy – F/S Antoni Mentlak / strzelec – W/O Romuald Małachowski / despatcher – F/S Piotr Straub

Placówka odbiorcza: Obraz Zrzut: za ujściem Bugu – Narwi, w okolicach miejscowości Krawcowizna, 12 km od Tłuszcza.

Oddział przyjmujący: oddział Batalionów Chłopskich.

Opis: Zrzut razem ze skoczkami w dwóch nalotach na placówkę, w godz. 00.10 – 00.15. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 9 godzin 45 minut.

czwartek/piątek 27/28 kwietnia 1944 - WELLER 21

Operacja lotnicza: Weller 21

Ekipa skoczków: XLVII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 360 tys. dolarów oraz 10,8 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także dwanaście zasobników oraz sześć paczek. Z drugiego samolotu zrzucono dziewięć zasobników oraz dwanaście paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator EV-978 „R” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: W/O Stanisław Kłosowski Załoga samolotu: pilot – W/O Stanisław Kłosowski, pilot – F/L Zygmunt Radecki / nawigator – S/L Stanisław Król / radiotelegrafista – W/O Henryk Ptasiewicz / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Masłoń / strzelec – F/S Janusz Barcz / despatcher – W/O Józef Chodyra

Placówka odbiorcza: Koza Zrzut: w okolicach miejscowości Bychawka, Bystrzyca, 18 km od Lublina.

Oddział przyjmujący: oddział partyzancki ppor. Aleksandra Sarkisowa ps. Szaruga oraz oddział Batalionów Chłopskich z placówki terenowej Bychawka.

Opis: Zrzut dziewięciu zasobników oraz dwunastu paczek w trzech nalotach, w godz. 00.57 – 01.05. Zrzut dwunastu zasobników, sześciu paczek oraz skoczków w trzech nalotach na placówkę odbiorczą od godz. 01.15. Oba samoloty szczęśliwie powróciły do bazy, po locie trwającym (odpowiednio) dziewięć godzin i 45 minut oraz 9 godzin i 40 minut.

niedziela/poniedziałek 30 kwietnia / 1 maja 1944 - WELLER 16

Operacja lotnicza: Weller 16

Ekipa skoczków: XLVIII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 270 tys. dolarów i 13 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także dwanaście zasobników oraz sześć paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Kazimierz Wünsche Załoga samolotu: pilot – F/L Zbigniew Szostak, pilot – P/O Jacek Błocki / nawigator – F/L Kazimierz Wünsche / radiotelegrafista – F/S Józef Witek / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Wileniec / strzelec – F/S Stanisław Malczyk / despatcher – F/S Stanisław Jarecki

Placówka odbiorcza: Klosz Zrzut: w okolicach miejscowości Przybyszew, 23 km od Grójca.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (27/28 kwietnia) nie można było wykonać zadania. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwajacym dziewięć godzin.

czwartek/piątek 4/5 maja 1944 (zrzut 1) - WELLER 17

Operacja lotnicza: Weller 17

Ekipa skoczków: XLIX

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 321,3 tys. dolarów w banknotach oraz 21,5 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także dwanaście zasobników oraz cztery paczki. Z drugiego samolotu pół godziny później zrzucono dwanaście zasobników oraz dwanaście paczek

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-177 „P” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Edward Bohdanowicz Załoga samolotu: pilot – F/S Zygmunt Wieczorek, pilot – F/O Edward Bohdanowicz / strzelec – F/S Tadeusz Ruman / i in.

Placówka odbiorcza: Mewa 1 Zrzut: w okolicach miejscowości Dalechowice, 15 km od Skalbmierza.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Zrzut w czterech nalotach samolotu na placówkę odbiorczą, w godz. 00.49 – 01.01. Zrzut z drugiego samolotu pół godziny później, w dwóch nalotach. Część zaopatrzenia uległa uszkodzeniu. Oba samoloty wróciły szczęśliwie do bazy, po locie trwającym (odpowiednio) dziewięć godzin 24 minuty oraz dziewięć godzin 45 minut.

czwartek/piątek 4/5 maja 1944 (zrzut 2) - WELLER 26

Operacja lotnicza: Weller 26

Ekipa skoczków: L

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: Zrzucono dwanaście zasobników oraz sześć paczek, godzinę później z drugiego samolotu dziewięć zasobników oraz dwanaście paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: S/L Józef Gryglewicz Załoga samolotu: pilot – F/L Zbigniew Szostak, pilot – P/O Jacek Błocki / nawigator – F/L Kazimierz Wünsche, S/L Józef Gryglewicz / radiotelegrafista – F/S Józef Witek / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Wileniec / strzelec – F/S Stanisław Malczyk / despatcher – F/S Stanisław Jarecki

Placówka odbiorcza: Szczur Zrzut: w okolicach miejscowości Wola Gałęzowska k. Bychawy, 31 km od Janowa Lubelskiego.

Oddział przyjmujący: oddział partyzancki AK dowodzony przez ppor. Aleksandra Sarkisowa ps. Szaruga. Oddział funkcjonował od września 1943 r. do lipca 1944 r., jego dowódca był oficerem ds. zrzutów, oddział m.in. przyjmował zrzuty skoczków oraz sprzętu. Najwyższy stan osobowy oddziału to 120 żołnierzy.

Opis: Skoczkowie zostali zrzuceni po dwóch, w trzech nalotach na placówkę, co dwie minuty poczynając od godz. 00.12. W czwartym nalocie na placówkę, o godz. 00.18 zrzucono dwanaście zasobników oraz sześć paczek. Po godzinie nadleciał drugi samolot i zrzucił na placówkę dziewięć zasobników oraz dwanaście paczek, w godz. 01.28 – 01.36. Ogółem przyjmowanie całego zrzutu (skoczków oraz zaopatrzenia z dwóch samolotów) trwało półtorej godziny. „Liberator” z którego zrzucono skoczków lądował w bazie o godz. 05.15, po 9 godzinach 35 minutach lotu. Drugi samolot, „Halifax” lądował szczęśliwie w bazie po locie trwającym dziesięć godzin 20 minut.

środa/czwartek 10/11 maja 1944 - WELLER 27

Operacja lotnicza: Weller 27

Ekipa skoczków: LI

Kurierzy: ppor. Stanisław Niedbał-Mostowin ps. Bask Zasobniki / pieniądze: dwanaście zasobników oraz sześć paczek, z drugiego samolotu dziewięć zasobników oraz sześć paczek.

Start z lotniska: (prawdopodobnie) Grottaglie nieopodal Brindisi Samolot: Liberator EV-978 „R” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Władysław Krywda Załoga samolotu: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/S Józef Bielicki / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Stanisław Karabanik / mechanik pokładowy – Sgt. Jerzy Neciuk / strzelec – W/O Zygmunt Skopiński / despatcher – W/O Romuald Małachowski

Placówka odbiorcza: Nil 2 Zrzut: w okolicach miejscowości Ślepietnica

Oddział przyjmujący: prawdopodobnie oddział partyzancki „Burza”.

Opis: Zrzut miał nastąpić na placówkę odbiorczą „Nil 2” 19 km od Piotrkowa Trybunalskiego, w okolicach miejscowości Żerechowa. Dzień wcześniej, tj. 9 maja w miejscu planowanego zrzutu walkę z Niemcami stoczył oddział partyzancki „Burza”. W związku z tym zrzutu dokonano kilka kilometrów dalej, w okolicy wsi Ślepietnica. W operacji uczestniczyły dwa samoloty, z jednego zrzucono skoczków, dwanaście zasobników oraz sześć paczek, z drugiego dziewięć zasobników oraz sześć paczek. Z „Liberatora” zrzucono skoczków oraz zasobniki w ciągu 9 minut, w trzech nalotach na placówkę odbiorczą.

piątek/sobota 19/20 maja 1944 - WELLER 18

Operacja lotnicza: Weller 18

Ekipa skoczków: LII

Kurierzy: strz. Franciszek Klima ps. Oszczep Zasobniki / pieniądze: dwanaście zasobników oraz sześć paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Kazimierz Wünsche Załoga samolotu: pilot – F/L Zbigniew Szostak, pilot – P/O Jacek Błocki / nawigator – F/L Kazimierz Wünsche / radiotelegrafista – F/S Józef Witek / mechanik pokładowy – Sgt. Stanisław Wileniec / strzelec – F/S Stanisław Malczyk / despatcher – F/S Stanisław Jarecki.

Placówka odbiorcza: Jaśmin Zrzut: w okolicach Opatkowic (9 km od Puław).

Oddział przyjmujący: -

Opis: Podczas skoku zginął kpt. dypl. Jan Serafin, wskutek nieotwarcia spadochronu. Zrzut zasobników i paczek wraz ze skoczkami w czterech nalotach na placówkę odbiorczą, w godz. 00.10 – 00.35. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy, po locie trwającym 9 godzin 10 minut.

niedziela/poniedziałek 21/22 maja 1944 - WELLER 29

Operacja lotnicza: Weller 29

Ekipa skoczków: LIII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 12 zasobników i 4 paczki. Z drugiego Halifaxa zrzucono kolejne 12 zasobników i 12 paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-222 „E” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz Załoga samolotu: pilot – F/L Gerard Kunowski, pilot – P/O Witold Graczyk / nawigator – S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz / radiotelegrafista – P/O Kazimierz Kujawa / mechanik pokładowy – Sgt. Piaścik / strzelec – F/O Olgierd Łuczkowski / despatcher – F/S Piotr Straub

Placówka odbiorcza: Kos Zrzut: w okolicach miejscowości Wierzbno, 24 km od Krakowa.

Oddział przyjmujący: oddział partyzancki Armii Krajowej oraz oddział Batalionów Chłopskich, pod dowództwem Jana Latały ps. Topór.

Opis: -

środa/czwartek 24/25 maja 1944 - WELLER 23

Operacja lotnicza: Weller 23

Ekipa skoczków: LIV

Kurierzy: ppor. Jan Nodzyński ps. Łuk Zasobniki / pieniądze: dwanaście zasobników oraz cztery paczki.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-180 „V” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Stanisław Daniel Załoga samolotu: pilot – F/O Kazimierz Szrajer, pilot – F/S Roman Szwedowski / nawigator – F/L Stanisław Daniel / radiotelegrafista – F/S Bazyli Chmaruk / mechanik pokładowy – Sgt. Marcin Chmielewski / strzelec – Sgt. Antoni Wesołowski / despatcher – Sgt. Józef Petryszak

Placówka odbiorcza: Koliber 2 Zrzut: w okolicach miejscowości Zabierzów Bocheński, 11 km od Bochni, na skraju Puszczy Niepołomickiej.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (10/11 maja) zadanie nie mogło być wykonane. Zrzucono dwanaście zasobników oraz cztery paczki, wraz ze skoczkami w trzech nalotach na placówkę odbiorczą, w godz. 00.52 – 01.02.

poniedziałek/wtorek 29/30 maja 1944 - WILDHORN II (Most 2)

Operacja lotnicza: Wildhorn II (Most 2)

Ekipa skoczków: LV

Pasażerowie z Polski:

Zaopatrzenie: 964 funty sprzętu

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Dakota KG-477 „V” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Władysław Krywda Załoga samolotu: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/S Józef Bielicki / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Stanisłw Karabanik / mechanik pokładowy – F/S Jerzy Neciuk / strzelec – W/O Zygmunt Skopiński, F/S Leon Basaj / despatcher – W/O Romuald Małachowski

Placówka odbiorcza: Motyl Polowe lądowisko: w okolicach wsi Wał – Ruda, 18 km od Tarnowa.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Samolot lądował o godz. 00.07, po trwającym 7 minut rozładunku odleciał, powracając szczęśliwie do bazy po locie trwającym osiem godzin 33 minuty.

wtorek/środa 30/31 maja 1944 - WELLER 30

Operacja lotnicza: Weller 30

Ekipa skoczków: LVI

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: dwanaście zasobników oraz cztery paczki

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Halifax JP-222 „E” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz Załoga samolotu: pilot – F/L Gerard Kunowski / nawigator – S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz / radiotelegrafista – P/O Kazimierz Kujawa / i in.

Placówka odbiorcza: Paszkot 1 Zrzut: w okolicach miejscowości Rakszawa, 7 km od Łańcuta.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Zrzut w pięciu nalotach na placówkę odbiorczą od godz. 00.32 do 00.47.

wtorek/środa 25/26 lipca 1944 - WILDHORN III (Most 3)

Operacja lotnicza: Wildhorn III (Most 3)

Ekipa skoczków: LVII

Pasażerowie z Polski:

  • Tomasz Arciszewski ps. Stanisław
  • Wysłannik polityczny: Józef Retinger vel Józef Brzoza
  • Por. Lt. Jerzy Chmielewski ps. Rafał
  • Por. Tadeusz Chciuk ps. Celt
  • Por. Czesław Miciński

Zaopatrzenie: czternaście walizek oraz pięć paczek (łącznie 970 funtów).

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Dakota KG-477 „V” (267 Dywizjon RAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Culliford S.G. Załoga samolotu: pilot – pilot – F/L Culliford S.G, pilot – F/O Kazimierz Szrajer (1586 Eskadra PAF) / nawigator – F/O Williams J.P. / radiotelegrafista – F/S Appleby J.

Placówka odbiorcza: Motyl Polowe lądowisko: w okolicach miejscowości Wał Ruda (pow. brzeski) oraz Jadowniki Mokre, 18 km od Tarnowa.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Samolot po drugim podejściu wylądował o godz. 00.23, po pięciu minutach był rozładowany i załadowany. Jednak przy starcie w drogę powrotną, koła samolotu ugrzęzły w podmokłej ziemi, dopiero przy czwartej próbie, po ok. 65 min. pilot poderwał „Dakotę” do lotu. Samolot zabrał zdobyte przez wywiad AK części rakiety V-2 oraz przygotowany przez naukowców konspiracyjny raport w tej sprawie. Po starcie, wskutek uszkodzenia przewodów hydraulicznych, miał problem ze schowaniem podwozia (co zwiększało zużycie paliwa) oraz z automatycznym pilotem. Zbiornik hydrauliczny wypełniono więc… herbatą z termosów oraz innymi płynami, co pozwoliło schować podwozie podczas przelotu nad Tatrami. Piloci lecieli bez automatycznego pilota, trzymając stery na zmianę. Samolot wylądował w Campo Casale szczęśliwie, choć bez hamulców, o godz. 05.43, po locie trwającym (wraz z postojem podczas lądowania) dziesięć godzin 15 minut.

niedziela/poniedziałek 30/31 lipca 1944 - JACEK 1

cc-zrzut-radonie-k-grodziska-225x300 Zrzuty - 1943 / 1944 Operacja lotnicza: Jacek 1

Ekipa skoczków: LVIII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 444,9 tys. dolarów w banknotach, 14,4 tys. dolarów w złocie oraz 260 tys. marek na potrzeby AK, dwanaście zasobników oraz osiem paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator KG-890 „S” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Stanisław Daniel Załoga samolotu: ilot – F/S Zbigniew Szostak / nawigator – F/L Stanisław Daniel / radiotelegrafista – F/S Józef Witek / strzelec – W/O Stanisław Malczyk / i in.

Placówka odbiorcza: Solnica Zrzut: w okolicach miejscowości Osowiec, 7 km od Grodziska Mazowieckiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to czwarty lot tej ekipy, w poprzednich (10/11 maja, 19/20 maja, 30/31 maja) nie można było wykonać zadania. Zrzut w sześciu nalotach na placówkę odbiorczą, w godz. 00.52 – 01.10.

 

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Riposta” (trasa południowa):

03-mapa-placowki-riposta-pd Zrzuty - 1943 / 1944źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

 

Krzysztof Mroczkowski – Mosty, które rozwiesiła noc…
w: Biuletyn informacyjny AK nr 1 (309) styczeń 2016, s. 39 – 44

 

 

Sezon operacyjny Odwet

LiberatorB24-250x201 Zrzuty - 1943 / 1944

Liberator przed startem

Brindisi_1-300x199 Zrzuty - 1943 / 1944

Airport in Brindisi (Italy)

Od sierpnia do grudnia 1944 do Polski wystartowało 400 samolotów, 227 z nich wykonało zadanie. Stracono 47 samolotów wraz z załogami. Przerzucono 138 skoczków, 1 nie przeżył.

Przerzucono 355 ton zaopatrzenia, z tego 150 ton odebrano. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 3 996 188 dolarów, 34 800 dolarów w złocie oraz 6 460 000 marek. 5 proc. stracono.

 

„Odwet” – operacje lotnicze 1944:

czwartek/piątek 21/22 września 1944 - PRZEMEK 1

Operacja lotnicza: Przemek 1

Ekipa skoczków: LIX

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 303 tys. dolarów w banknotach, 3,6 tys. dolarów w złocie oraz 3 miliony złotych na potrzeby AK, także dwanaście zasobników i dwie paczki.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator KG-834 „U” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Stanisław Kleybor Załoga samolotu: pilot – W/O Henryk Jastrzębski, pilot – W/O Jan Cholewa / nawigator – F/O Stanisław Kleybor / radiotelegrafista – P/O Zygmunt Nowicki / mechanik pokładowy – F/S Emil Szczerba / strzelec – F/S Antoni Imielski / despatcher – F/O Józef Bednarski

Placówka odbiorcza: Rozmaryn Zrzut: w okolicach miejscowości Czaryż, 6 km od Secemina.

Oddział przyjmujący: oddział 1 batalionu 3 Pułku Piechoty Legionów AK, dowodzony przez kpt. Jerzego Niemcewicza ps. Kłos.

Opis: Zrzut w czterech nalotach na placówkę odbiorczą w godz. 00.12 – 00.25. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy o godz. 05.50 po locie trwającym 11 godzin.

poniedziałek/wtorek 16/17 października 1944 (zrzut 1) - WACEK 1

Operacja lotnicza: Wacek 1

Ekipa skoczków: LX

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 544,8 tys. dolarów w banknotach oraz 7,2 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK, także 12 zasobników oraz 3 paczki.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator KG-994 „R” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Mieczysław Załoga samolotu: pilot – F/L Edmund Ladro, pilot – Sgt. Zenon Przybylak / nawigator – F/L Roman Chmiel / radiotelegrafista – W/O Edward Gągała / mechanik pokładowy – Sgt. henryk Zientek / strzelec – W/O Antoni Lewkonowicz / despatcher – W/O Stanisław Zieliński

Placówka odbiorcza: Newa Zrzut: w okolicach miejscowości Tomawa, Żerechowa Kolonia, 19 km od Piotrkowa Trybunalskiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (7/8 października) nie można było wykonać zadania. Podczas skoku płk dypl. Wacław Kobyliński doznał urazu stopy. Zrzutu dokonano w pięciu nalotach na placówkę: najpierw sprzęt, potem skoczkowie.

poniedziałek/wtorek 16/17 października 1944 (zrzut 2) - POLDEK 1

Operacja lotnicza: Poldek 1

Ekipa skoczków: LX

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 528 tys. dolarów w banknotach oraz 7,2 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także dwanaście zasobników oraz cztery paczki.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator KH-151 „S” (1586 Eskadra PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Stanisław Kleybor Załoga samolotu: pilot – W/O Henryk Jastrzębski, pilot – F/S Ludwik Skoczylas / nawigator – F/O Stanisław Kleybor / radiotelegrafista – P/O Zygmunt Nowicki / mechanik pokładowy – F/S Emil Szczerba / strzelec – F/O Józef Bednarski / despatcher – F/S Antoni Imielski

Placówka odbiorcza: (zapasowa) Newa Zrzut: w okolicach miejscowości Tomawa, Żerechowa – Kolonia, 19 km od Piotrkowa Trybunalskiego.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Podczas skoku wskutek nieotwarcia spadochronu poległ mjr. Leopold Krizar, spadając 10-15 m od skraju lasu Kluczowotki, ok. 500-800 m od byłego dworu Kanigowskich (w kierunku południowo-wschodnim), nieopodal miejscowości Sokołów, Dziebałtów (gmina Końskie). Ciało odnaleziono 22 października 1944 r.

sobota/niedziela 18/19 listopada 1944 - KAZIK 2

Operacja lotnicza: Kazik 2

Ekipa skoczków: LXI

Kurierzy Delagatury Rządu na Kraj: szer. Józef Gójski ps. Borowik, plut. Jan Błaszczyk ps. Kret. Zasobniki / pieniądze: 283 025 dolarów w banknotach na potrzeby AK oraz 314 645 dolarów w banknotach na potrzeby Delegatury Rządu na Kraj. Zrzucono także dziesięć zasobników oraz sześć paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator KG-994 „R” (301 Dywizjon PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Roman Chmiel Załoga samolotu: pilot – F/L Edmund Ladro, pilot – F/S Zenon Przybylak / nawigator – F/L Roman Chmiel / radiotelegrafista – W/O Kazimierz Szewczyk / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Zientek / strzelec – W/O Antoni Lewkowicz / despatcher – W/O Stanisław Zieliński

Placówka odbiorcza: Solnica Zrzut: w rejonie Osowca (7 km od stacji kolejowej Grodzisk Mazowiecki).

Oddział przyjmujący: -

Opis: Zrzutu dokonano o godz. 23.35, w pięciu nalotach na placówkę odbiorczą. Samolot powrócił szczęśliwie do bazy po locie trwającym 11 godzin 20 minut.

środa/czwartek 22/23 listopada 1944 - KAZIK 1

Operacja lotnicza: Kazik 1

Ekipa skoczków: LXII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 579 563 dolarów w banknotach oraz 7,2 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także piętnaście zasobników oraz trzy paczki.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator KG-994 „R” (301 Dywizjon PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/O Mikołaj Jarynicz Załoga samolotu: pilot – F/L Stanisław Reymer-Krzywicki, pilot – F/O Mikołaj Paraśkiewicz / nawigator – F/O Mikołaj Jarynicz / radiotelegrafista – W/O Dionizy Budnicki / mechanik pokładowy – Sgt. J. Brzeziński / strzelec – P/O K. Granowski / despatcher – Sgt. Józef Bulik

Placówka odbiorcza: Wilga Zrzut: w okolicach miejscowości Szczawa, Mogielicy (Beskid Wyspowy), 24 km od Nowego Targu.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (18/19 listopada) nie można było wykonać zadania. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 10 godzin 45 minut.

wtorek/środa 26/27 grudnia 1944 (zrzut 1) - brytyjska misja wojskowa FRESTON

Operacja lotnicza: Freston

Ekipa skoczków: Freston

  • Col. Duane T. Hudson
  • Maj. Peter R. C. Solly-Flood
  • Maj. Peter Kemp
  • Sgt. Donald Galbraith
  • Por. Antoni Pospieszalski ps. Curie jako Cpt. Tony Currie (pod nazwiskiem żony)

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: piętnaście zasobników oraz trzy paczki.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator KG-994 „R” (301 Dywizjon PAF)

Dowódca operacji lotniczej: F/L Roman Chmiel Załoga samolotu: pilot – L/F Edmund Ladro, pilot – F/S Ludomił Rayski / nawigator – F/L Roman Chmiel / radiotelegrafista – W/O Kazimierz Szewczyk / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Zientek / strzelec – W/O Antoni Lewkonowicz / despatcher – W/O Stanisław Zieliński

Placówka odbiorcza: Ogórek Zrzut: w okolicach miejscowości Bystrzanowice, Żarki, 31 km od stacji kolejowej Częstochowa.

Oddział przyjmujący: oddział partyzancki dowodzony przez Stanisława Wencel ps. Twardy.

Opis: Był to czwarty lot tej ekipy, w poprzednich (21/22 października, 18/19 listopada, 25/26 grudnia) nie można było wykonać zadania. Zrzucono także piętnaście zasobników oraz trzy paczki, wraz ze skoczkami w sześciu nalotach na placówkę odbiorczą od 21.02 do 21.21.

Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym dziewięć godzin 45 minut. Z drugiego samolotu planowano zrzucić dziewięć zasobników oraz 12 paczek, jednak pilot nie mógł ustalić swojego położenia i zawrócił do bazy.

Celem misji miało być nawiązanie kontaktu z dowództwem Armii Krajowej oraz „ułatwienie kontaktów z Armią Czerwoną”. Rzecz jasna, ten naiwny cel misji nie mógł zostać zrealizowany, Stalin miał inne plany wobec Polski.

wtorek/środa 26/27 grudnia 1944 (zrzut 2) - STASZEK 2

Operacja lotnicza: Staszek 2

Ekipa skoczków: LXIII

Kurierzy: - Zasobniki / pieniądze: 589 800 dolarów w banknotach oraz 6 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także 15 zasobników i 5 paczek.

Start z lotniska: Campo Casale, Brindisi Samolot: Liberator BZ 965 „V” (301 Dywizjon PAF)

Dowódca operacji lotniczej: S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz Załoga samolotu: pilot – F/L Stanisław Reymer-Krzywicki, pilot – F/O Mikołaj Paraśkiewicz / nawigator – S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz / radiotelegrafista – W/O Dionizy Budnicki / mechanik pokładowy – Sgt. J. Brzeziński / strzelec – P/O K. Grabowski / despatcher – F/S Stanisław Baran

Placówka odbiorcza: Wilga 1 Zrzut: w okolicach miejscowości Szczawa, Mogielicy (Beskid Wyspowy), 23 km od Nowego Targu, w rejonie góry Mogielnica.

Oddział przyjmujący: -

Opis: Był to trzeci lot tej ekipy, w poprzednich (22/23 listopada, 25/26 grudnia) nie można było wykonać zadania. Zasobniki i paczki zrzucono w pierwszym nalocie na placówkę, skoczkowie (po dwóch) wyskoczyli w czwartym, piątym i szóstym nalocie samolotu na placówkę. Był to ostatni zrzut cichociemnych, po upadku Powstania Warszawskiego.

 

Lokalizacja placówek odbiorczych – „Odwet”:

04-mapa-placowki-odwet Zrzuty - 1943 / 1944źródło: Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6

 

Brytyjska misja wojskowa „Freston”:

Jarosław Durka – „Freston” – brytyjska misja wojskowa SOE w Polsce
w: Zeszyty Historyczne nr 161, s. 97 – 121, Instytut Literacki, Paryż 2007

 

Zbigniew Zieliński – Misja kryptonim „Freston” wylądowała pod Częstochową 26 grudnia 1944 roku
Czy wykonała zadanie?
w: Biuletyn informacyjny AK nr 12 (200) grudzień 2006, s. 31 – 36

 

 

Sources:
  • Own sources
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6
  • Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
  • Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
  • Andrzej Olejko, Krzysztof Mroczkowski – Szachownice nad okupowaną Europą, Libra, Rzeszów 2011, ISBN 978-83-89183-69-9