Otton Wiszniewski – Cichociemny

Otton Wiszniewski – Cichociemny

ps.: „Topola”, „Piorun”

vel Otton Powiertowski, vel Otton Tapecki

Zwykły Znak Spadochronowy nr 1766, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1647

 

ur. 21 kwietnia 1910 w Teheranie (Iran), zm. 20 października 1977 w Warszawie – kapitan piechoty, urzędnik samorządowy, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Komendy Głównej AK, zastępca dowódcy kompanii radiotelegraficznej Komendy Okręgu Warszawa AK, oficer Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, uczestnik kampanii francuskiej, Powstania Warszawskiego, więzień twierdzy Belfort (1939-1941), więzień UB (1945), łącznościowiec, cichociemny

Znajomość języków: niemiecki, rosyjski; szkolenia (kursy): m.in. łączności (Ośrodek Wyszkoleniowy Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza, Anstruther), obserwatorów przy dowódcach batalionu, STS 37B, spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy (STS 43, Audley End),  i in. W dniu wybuchu wojny miał 29 lat; w dacie skoku do Polski 33 lata

 

---

Table of Contents

• World War II
• At the night of January 29/30th 1944 a Silent Unseen
• Warsaw Uprising
• After the War
• Awanse i odznaczenia
• Family Life

---

 

 

W 1920 powrócił wraz z rodziną do Polski, zamieszkał  w Warszawie, uczył się w Gimnazjum im św. Stanisława Kostki w Warszawie, od 1926 przez rok w Korpusie Kadetów w Rawiczu. W 1932 zdał egzamin dojrzałości jako ekstern w Brześciu nad Bugiem. Od 1928 do wybuchu wojny pracował jako kancelista, m.in. jako kierownik kancelarii Starostwa Powiatowego w Kamieniu Koszyrskim (obecnie Ukraina).

 

 

World War II

W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany, wyreklamowany jako urzędnik. 17 listopada 1939 przekroczył granicę z Węgrami, przez Jugosławię, Włochy dotarł 2 stycznia 1940 do Francji. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim, od 8 stycznia przydzielony do 3 batalionu 2 Pułku Piechoty 1 Dywizji Grenadierów, w stopniu kaprala wraz z jednostką walczył w kampanii francuskiej.

Od 23 czerwca 1939 w niewoli niemieckiej, osadzony w twierdzy Belfort. 24 lutego 1941  uciekł, dotarł do nieokupowanej części Francji, do 10 sierpnia w rejonie Marsylii.

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Przekroczył granicę z Hiszpanią,  Od 1 sierpnia 1941 w drodze do Gibraltaru, wraz z grupą polskich żołnierzy, w tym późniejszymi Cichociemnymi:  Kazimierzem Rzepką, Ryszardem Nuszkiewiczem, Janem Serafinem. Przekroczyli granicę z Hiszpanią, 1 września 1941  dotarł do Madrytu (Hiszpania), 4 października do Lizbony (Portugalia).

Od 2 listopada wyruszył morzem do Gibraltaru, następnie na początku stycznia 1942 statkiem m/s Batory dotarł do Greenock (Szkocja, Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, od 14 marca przydzielony do 2 Dywizjonu Artylerii Ciężkiej Przeciwlotniczej.

Zbigniew S. Siemaszko – Ośrodek Cichociemnych Łącznościowców
Anstruther – Auchtertool – Polmont
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

 

At the night of January 29/30th 1944 a Silent Unseen

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w radiotelegrafii, przydzielony do Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza. Od 5 października 1942 w Szkole Podchorążych Rezerwy Łączności, po jej ukończeniu 17 kwietnia 1943 awansowany na podchorążego.

Zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 26 czerwca 1943 w Londynie, awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 16 września 1943.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 16/17 września 1943 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Neon 2” (dowódca operacji: F/O Antoni Freyer, ekipa skoczków nr: XXXI), z samolotu Halifax JN-911 „Z” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/S Henryk Bober, pilot – F/S Stanisław Kozłowski / nawigator – F/O Antoni Freyer / radiotelegrafista – Sgt. Andrzej Pawlitta / mechanik pokładowy – Sgt. Jan Prymus / strzelec – Sgt. Jan Wernikowski / despatcher – Sgt. Stanisław Gojdź). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start o godz. 18.20 z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Wieszak”, w rejonie miejscowości Siodło, 14 km od Mińska Mazowieckiego. Razem z nim skoczyli: ppor. mar. Norbert Gołuński ps. Bombran, kpt. mar. Bogdan Żórawski ps. Mistral (podczas lądowania złamał kość śródstopia).

Skoczkowie przerzucili 252 tys. dolarów w banknotach oraz 240 tys. marek na potrzeby AK. Zrzucono także 6 zasobników i 1 paczkę. Zrzutu dokonano po trzecim nalocie nad celem, bo przy pierwszych dwóch placówka nie odpowiadała na nadawany sygnał. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 13 godzin 20 minut.

 

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Division VI (Special) Sztabu Naczelnego Wodza, Szef Wydziału Specjalnego (S), organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

„Dn. 16.IX. uruchomiony został następujący plan startu – (4): Lot Nr. 76/97, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza OBRAZ, zapasowa Zegar, nawigator por. Wasilewski (T), pieniądze 247.500 dol. 120.000 rmk., zestaw OWB-SA-SF-SF, godz. startu 18.29, Lot Nr. 77/98, zawartość 0-6-6, placówka zasadnicza OBRAZ, zapasowa Zegar, nawigator B/O Trotter (W), zestaw MD-X2, godz. startu 18.26, Lot Nr. 53/76, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza GARNEK, zapasowa Sito, nawigator por. Krywda (D), pieniądze 162.000 dol. 160.000 rmk. i DR 53/16, zestaw OW-PLT, godz. startu 18.50, Lot Nr. 75/96, zawartość 3-6-1, placówka zasadnicza WIESZAK, zapasowa Rama, nawigator por. Freyer (Z), pieniądze 252.000 dol. 240.000 rmk., zestaw OWB-SA -EU, godz. startu 18.22.

Dn. 17.IX. Wynik lotu – bardzo nieszczęśliwy (Nr. lotu – plac. odb.):
– w y k o n a n e: 53/76/95 – GARNEK i 75/96 – WIESZAK (załogi wróciły z meldunkiem, że wszystko w porządku – plac. odb. działały doskonale i nie zauważyli działalności niemieckiej).
– z a g i n ę ł y: 76/97 – OBRAZ i 77/98 – OBRAZ. Samolot znad plac. GARNEK widział samolot idący w kier plac. OBRAZ i nadający hasło – literę „R” ważną na ten okres. Wg. depeszy L.dz. 6519/Sp/43 – samolot Nr. 76/97 – zestrzelony nad Danią. Por. Wasilewski i dwóch członków załogi zginęło. Strzelec wzięty do niewoli. Sierż. Tadeusz Miecznik ucieka do Szwecji. (…)

Radiostacja AP-4 inż. Tadeusza Heftmana, źródło: ABW

Straty obecne nie są zaskoczeniem – Szef. Wydz. „S” wielokrotnie meldował, że na jedynej „nitce” trasy północnej grożą bardzo poważne straty i za wszelką cene należy starać się o uruchomienie polskiej bazy przerzutowej na Sycylii lub jeszcze bliżej, gdy tylko sytuacja wojenna pozwoli. Za zaniechania – płacimy teraz słono i będziemy płacić. Jedyny wniosek – utrzymać możliwie duże nasilenie lotów na trasie północnej i usilnie starać się o bazę na Sycylii. Starania takie może podjąć N.W. i Rząd. (…)” (s. 196)

 

Po skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, mieszkał przy ul. Chmielnej 18 u p. Rządkowskiej.

Od 10 października 1943 przydzielony jako dowódca 3 plutonu kompanii radiołączności „Kram” batalionu „Iskra” Oddziału V (łączność) Komendy Głównej AK oraz zastępca dowódcy kompanii radiotelegraficznej Komendy Okręgu Warszawa (Wołomin – Otwock – Piaseczno).  M.in. w czerwcu 1944 pracował na radiostacji w lasach w rejonie Karczewa.

Stanisław Chojnowski – Operacje lotnicze – zrzuty cichociemnych
w Obwodzie „Mewa-Kamień” podczas drugiej wojny światowej
w: Rocznik Mińsko-Mazowiecki 2012, nr 20 s. 59-75

 

 

Warsaw Uprising

W Powstaniu Warszawskim dowódca plutonu kompanii „Radio” Komendy Okręgu Warszawskiego, następnie dowódca radiostacji nr 265, pracującej w Śródmieściu przy ul. Moniuszki 2a, Boudena, Złotej 7/9, Wilczej 54.

Od 8 sierpnia dowódca radiostacji nr 266 (Legionowo), 267 (Rembertów), 268 (Otwock). Walczył w Śródmieściu, awansowany na stopień porucznika 15 sierpnia 1944. Na rozkaz opuścił Warszawę przed kapitulacją Powstania.

 

Zbigniew S. Siemaszko – Łączność radiowa Sztabu N.W. w przededniu Powstania Warszawskiego
w: Instytut Literacki Paryż, 1964 r., Zeszyty Historyczne nr. 6, s. 64 – 116

 

 

After the War

Pozostał w konspiracji, działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj. W maju 1945 aresztowany przez UB, po amnestii zwolniony 30 września. Po zwolnieniu szykanowany, nakłaniany do współpracy.

Od czerwca 1946 kierownik referatu ogólnego w Starostwie Powiatowym w ostródzie, następnie sekretarz Zarządu Miejskiego w Braniewie, potem kierownik Zarządu Nieruchomościami Miejskimi.

Od 1 kwietnia 1950 w Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego „Miastoprojekt” w Warszawie, od 2 maja 1952  jako starszy asystent w zespole kosztorysów budowlanych w Biurze Projektów Typowych i Studiów Budownictwa Miejskiego w Warszawie. Od kwietnia 1958 starszy magazynier i kierownik bazy materiałowej na budowie Huty „Warszawa” w Warszawskim Przedsiębiorstwie Budowy Pieców Przemysłowych. Od 1 lipca 1967  na rencie. Zmarł 20 października 1977 w Warszawie.

Zbigniew S. Siemaszko – Cichociemni Łącznościowcy
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

Krzysztof A. Tochman – Rozpracowanie cichociemnych przez komunistyczny aparat represji
w: Biuletyn informacyjny AK nr 11 (295) listopad 2014, s. 60 – 72

 

 

Promotions

• Corporal – 1940
• Officer Cadet – 17 kwietnia 1943
• Second lieutenant – ze starszeństwem od 16 września 1943
• Lieutenant – 15 sierpnia 1944

 

 

Orders and decorations

• Virtuti Militari Silver Cross – 30 września 1944
• Cross of Valour

 

 

Family Life

Syn Michała, urzędnika oraz Janiny z domu Tokarskiej. Miał brata Stanisława, porucznika, pozostał po wojnie w Wielkiej Brytanii. W 1945 zawarł związek małżeński z Ireną z domu Kołakowską (1913–1974), właścicielką cukierni, łączniczką  w Oddziale V KG AK ps. Henryka. Mieli trzy córki: Joannę (ur. 1946) mgr pedagogiki, zamężną Brejnak, Marię (ur. 1947) nauczycielkę WF i trenerkę wioślarstwa, zamężną Mazgajską oraz Katarzynę Annę (ur. 1956) technika ekonomistę, zamężną Nowicką.

 

 

Commemoration of the Silent Unseen

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

May 15, 2005 was unveiled in the special unit - Military Unit GROM The monument is dedicated to the Silent Unseen of the Home Army. A considerable degree of the exposition in Sala Tradycji (eng. Hall of Tradition, also localized in the GROM HQ) is also focused on the lives of the Silent Unseen.

Since August 4, 1995, the unit has been named - GROM, named in honour of the Silent Unseen, paratroopers of the Home Army is Poland’s leading special-operations unit.

In 2008, the documentary "We cichociemni. Voice of the Living" (script and directed by Paweł Kędzierski).

On October 7, 2013 in Warsaw at ul. Matejko, opposite the Seym of R.P. ( parliament) the Memorial of the Cichociemni Paratroopers of the Home Army was unveiled.

In 2013, the documentary film Cichociemni was created. Fight for freedom or die ”(script and directed by Dariusz Walusiak).

In 2016, the Sejm of the Republic of Poland established the year 2016 as the Year of Silent People. The NBP issued a silver 10 zloty collector coin commemorating the 75th anniversary of the first drop of Cichociemni.

In 2017, LOT Polish Airlines placed a parachute sign and signature commemorating Cichociemni on the hull of a Boeing 787 (SP-LRG).

The Silent Unseen are a patron for many teams and scouting organizations. Many books and articles have been dedicated to their thematic.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

 

 

Sources:

• informacje własne (archiwum portalu)
• teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza (The Polish Underground Movement Study Trust, Kol.023.0313)
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 115–117. ISBN 83-902499-5-2.
• Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 434. ISBN 8321105378.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 176-177.

 

Also see – - biographical entry on Wikipedia (in Polish)