Aleksander Makagonow – Cichociemny

Aleksander Makagonow – Cichociemny

ps.: „Wschód”, „Wieczór”

Zwykły Znak Spadochronowy nr 3427

po wojnie Aleksander Makagon

po wojnie wg. Tochmana tajny współpracownik SB, TW Janek

 

ur. 1 marca 1924 w Buksztelu (obecnie Czarna Białostocka), zm. 8 marca 1970 w Piotrkowie Trybunalskim – podporucznik łączności, żołnierz Armii Polskiej gen. Andersa, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, radiotelegrafista Podokręgu Piotrków Trybunalski AK, więzień sowieckich łagrów (1940-1942), łącznościowiec, cichociemny

Znajomość języków: rosyjski; szkolenia (kursy): m.in.  łączności (Ośrodek Wyszkoleniowy Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza), walki konspiracyjnej, spadochronowy, odprawowy (OW nr 10, Ostuni), i in.

 

---

Table of Contents

• World War II
• At the night of January 29/30th 1944 a Silent Unseen
• After the War
• Awanse i odznaczenia
• Family Life

---

 

Uczył się w szkole powszechnej w Czarnej Wsi, w 1939 ukończył drugą klasę gimnazjum.

 

 

World War II

W kampanii wrześniowej 1939, z uwagi na młody wiek nie zmobilizowany.  13 kwietnia 1940 wraz z matką i bratem zesłany w głąb ZSRR, pracował jako traktorzysta. Podczas zesłania zmarła mu matka.

Po układzie Sikorski – Majski zwolniony. 10 lutego 1942 wstąpił do Armii Polskiej gen. Andersa, przydzielony do 10 Pułku Artylerii Lekkiej 10 Dywizji Piechoty. Ewakuowany wraz z Armią gen. Andersa do Iranu, następnie w Iraku i Palestynie, wraz z armią w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim, przydzielony do Ośrodka Zapasowego Armii.

Grzegorz Skrukwa – Armia Andersa – nadzieja dla Polaków w ZSRR
w: Zesłaniec, 2008, nr. 34, s. 29 – 40

 

Andrzej Wojtaszak – Armia Polska w ZSRR
w: Zesłaniec, 2007, nr 32, s. 89 – 106

 

Od 29 marca 1943 w Wielkiej Brytanii, przydzielony do Ośrodka Wyszkoleniowego Sekcji Dyspozycyjnej Oddziału Specjalnego Sztabu Naczelnego Wodza, 

Zbigniew S. Siemaszko – Ośrodek Cichociemnych Łącznościowców
Anstruther – Auchtertool – Polmont
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

 

At the night of January 29/30th 1944 a Silent Unseen

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w radiotelegrafii, zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 19 stycznia 1944 w Chicheley, awansowany na stopień starszego strzelca 15 sierpnia 1944. Przerzucony drogą morską do Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi we Włoszech. Awansowany na stopień kaprala ze starszeństwem od 18 października 1944.

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 16/17 października 1944 w sezonie operacyjnym „Odwet”, w operacji lotniczej „Poldek 1” (dowódca operacji: F/O Stanisław Kleybor, ekipa skoczków nr: LX), z samolotu Liberator KH-151 „S” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – W/O Henryk Jastrzębski, pilot – F/S Ludwik Skoczylas / nawigator – F/O Stanisław Kleybor / radiotelegrafista – P/O Zygmunt Nowicki / mechanik pokładowy – F/S Emil Szczerba / strzelec – F/O Józef Bednarski / despatcher – F/S Antoni Imielski). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi (Włochy), zrzut na zapasową placówkę odbiorczą „Newa”, w okolicach miejscowości Tomawa, Żerechowa – Kolonia, 19 km od Piotrkowa Trybunalskiego. Razem z nim skoczyli: mjr Jerzy Emir-Hassan ps. Turek 2, ppłk. Leopold Krizar ps. Czeremosz, por. Bruno Nadolczak ps. Piast, ppor. Stefan Przybylik ps. Gruch, płk. Roman Rudkowski ps. Rudy.

Podczas skoku wskutek nieotwarcia spadochronu, w okolicy miejscowości Dziebałtów (gmina Końskie) zginął Leopold Krizar ps. Czeremosz, został tam pochowany.

Skoczkowie przerzucili 528 tys. dolarów w banknotach oraz 7,2 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także 12 zasobników oraz 4 paczki.

Po skoku przydzielony do Oddziału V Podokręgu Piotrków Trybunalski AK, jako radiotelegrafista. Anwansowany na stopień plutonowego ze starszeństwem od 16 października 1944.

Kazimierz Stępień – Cichociemni na Ziemi Piotrkowskiej
w: Biuletyn informacyjny AK nr 10 (198) październik 2006, s. 39 – 43

 

 

After the War

18 września 1945 ujawnił się przed Komisją Likwidacyjną AK w Piotrkowie Trybunalskim. Od 1945 pracownik działu sprzedaży w Piotrkowskich Zakładach Szklarskich. Od 1947 na korespondencyjnym kursie maturalnym OMTUR, następnie uczył się w Liceum Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim, tam w 1949 zdał egzamin dojrzałości. Od 1948 członek PPS i ZMP. Od 1949 studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, podczas studiów sekretarz ZMP (1950-1951), kierownik organizacyjny zarządu koła ZMP (1951-1953). W marcu 1953 obronił dyplom inżyniera architekta. Po studiach przez kilka miesięcy w „Miastoprojekcie” w Warszawie, następnie jako architekt w Biurze Projektów w Łodzi, później w Prezydium Rady Narodowej w Piotrkowie Trybunalskim oraz jako kierownik wydziału architektury Rady Narodowej w Piotrkowie Trybunalskim.

Od 1956 operacyjnie obserwowany przez SB w Piotrkowie Trybunalskim, w 1957 obserwacji zaniechano „ze względu na nieprzejawianie działalności skierowanej przeciwko PRL”. 17 listopada 1966 podpisał zobowiązanie do współpracy z SB jako tajny współpracownik TW „Janek”. „W okresie współpracy z wymienionym otrzymywane doniesienia obfitowały w treść ogólnoinformacyjną i dot. fig. [figurantów] sprawy, jak również osób poddanych okresowej kontroli (…) jak np. Trybusa Adama (…) oraz członków tzw. Klubu „Cichociemnych”. Składał doniesienia m.in. także na Cichociemnego Władysława Godzika. Wyrejestrowany jako TW 23 lutego 1970. Zmarł 8 marca 1970 w Piotrkowie Trybunalskim.

Filip Musiał – Trudna prawda
w: Biuletyn informacyjny AK nr 11 (295) listopad 2014, s. 54 – 59

 

Krzysztof A. Tochman – Rozpracowanie cichociemnych przez komunistyczny aparat represji
w: Biuletyn informacyjny AK nr 11 (295) listopad 2014, s. 60 – 72

 

Zbigniew S. Siemaszko – Cichociemni Łącznościowcy
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

 

Promotions

• Senior Private – 15 sierpnia 1944 
• Corporal – ze starszeństwem od 18 października 1944
• Lance – ze starszeństwem od 16 października 1944
• Second lieutenant –

 

 

Orders and decorations

• Virtuti Militari Silver Cross – 1948

 

 

Family Life

Syn Aleksandra, urzędnika tartaków pańswowych w Czarnej Wsi oraz Marii z domu Maliszewskiej. Zawarł związek małżeński z Hanną z domu Kasprzycką (1921–1979). Mieli dwóch synów.

 

 

Commemoration of the Silent Unseen

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

May 15, 2005 was unveiled in the special unit - Military Unit GROM The monument is dedicated to the Silent Unseen of the Home Army. A considerable degree of the exposition in Sala Tradycji (eng. Hall of Tradition, also localized in the GROM HQ) is also focused on the lives of the Silent Unseen.

Since August 4, 1995, the unit has been named - GROM, named in honour of the Silent Unseen, paratroopers of the Home Army is Poland’s leading special-operations unit.

In 2008, the documentary "We cichociemni. Voice of the Living" (script and directed by Paweł Kędzierski).

On October 7, 2013 in Warsaw at ul. Matejko, opposite the Seym of R.P. ( parliament) the Memorial of the Cichociemni Paratroopers of the Home Army was unveiled.

In 2013, the documentary film Cichociemni was created. Fight for freedom or die ”(script and directed by Dariusz Walusiak).

In 2016, the Sejm of the Republic of Poland established the year 2016 as the Year of Silent People. The NBP issued a silver 10 zloty collector coin commemorating the 75th anniversary of the first drop of Cichociemni.

In 2017, LOT Polish Airlines placed a parachute sign and signature commemorating Cichociemni on the hull of a Boeing 787 (SP-LRG).

The Silent Unseen are a patron for many teams and scouting organizations. Many books and articles have been dedicated to their thematic.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

 

 

Sources:

• informacje własne (archiwum portalu)
• teczka personalna – Oddział Specjalny Sztabu Naczelnego Wodza (The Polish Underground Movement Study Trust, Kol.023.0160)
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 135–137. ISBN 978-83-933857-0-6.
• Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 361. ISBN 8321105378.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 257-258.

 

Also see – - biographical entry on Wikipedia (in Polish)