Tag Archives: Ewaryst Jakubowski

Cichociemni – w Powstaniu Warszawskim

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

 

---

Spis treści:

• Wstęp
• Wykaz Cichociemnych w Powstaniu Warszawskim
• Lista Cichociemnych wraz z ich przydziałem w AK
• Komenda Główna AK
• Zgrupowanie Radosław
• Stare Miasto
• Śródmieście
• Śródmieście Południowe
• Ochota
• Mokotów
• Żoliborz
• Puszcza Kampinoska
• Pozostali

---

 

W Powstaniu Warszawskim (będącym elementem Akcji Burza) uczestniczyło – według moich ustaleń zweryfikowanych w oparciu o dane m.in. Muzeum Powstania Warszawskiego (baza uczestników Powstania) – 95 Cichociemnych (dotąd podawano 91, w oparciu o dane IPN).  Oprócz 95 Cichociemnych uczestniczących w Powstaniu, kolejnych 4 Cichociemnych było obecnych w Warszawie podczas Powstania, ale z różnych powodów nie uczestniczyli w nim (są w wykazie).

Cichociemny ppor. Edwin Scheller – Czarny ps. Fordon, leczył się po torturach gestapo (chodził o lasce), nie mógł walczyć zbrojnie, ale  uczestniczył w Powstaniu współpracując wywiadowczo z oddziałami Pułku Baszta oraz wraz z żona zbierał lekarstwa dla Powstańców…

Spośród Cichociemnych uczestniczących w Powstaniu Warszawskim, co najmniej 20 było rannych lub ciężko rannych (niektórzy kilkakrotnie), 18 poległo w walce lub zmarło z powodu odniesionych ran.

Spośród dziewięciu osób z dowództwa Powstania Warszawskiego, dwóch było Cichociemnymi: gen. Leopold Okulicki ps. Kobra, I zastępca szefa sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej oraz płk. Kazimierz Iranek – Osmecki ps. Heller, szef Oddziału II (wywiad) Komendy Głównej Armii Krajowej.

Ponadto siedmiu Cichociemnych było w składzie Komendy Głównej Armii Krajowej (I rzut), pięciu Cichociemnych w składzie KG AK (II rzut) oraz dwóch Cichociemnych w dowództwie oddziału łączności nr 39 / osłonowego KG AK.  

Cichociemni pełnili funkcje dowódcze w oddziałach Armii Krajowej, służyli w wywiadzie AK oraz pracowali na wszystkich radiostacjach Powstania Warszawskiego, o kryptonimach: Wanda 1, 2, 3, 4, 7, 9, 13, 23, 23A.

 

 

WYKAZ CICHOCIEMNYCH
W POWSTANIU WARSZAWSKIM

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę.
Można wybrać dowolną ilość wierszy, bez wpływu na wynik wyszukiwania.
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków
Kliknij w imię i nazwisko aby przejść do biogramu na naszym portalu
Kolumna „MPW” zawiera link do biogramu cc na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł. Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.

 

Lista Cichociemnych  wraz z ich przydziałem w AK
według stanu na koniec lipca 1944

 

Komenda Główna AK  (I rzut):

• gen. brygady Leopold Okulicki ps. Kobra – od 6 września p.o. szefa sztabu
• pułk. dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki ps. Heller, Antoni – szef Oddziału II KG AK
• por. Adolf Gałacki ps. Maszop – Oddział II KG AK
• kpt. Bogusław Żórawski ps. Mistral – Oddział II KG AK
• por. Tadeusz Starzyński ps. Ślepowron – Oddział II KG AK, referat 998 (kontrwywiad)
• ppłk. dypl. Felicjan Majorkiewicz ps. Iron – oficer operacyjny Oddziału III, ranny
• ppłk. Romuald Bielski ps. Bej – Oddział III KG AK,  zaginął
• mjr dypl. Jan Kamieński ps. Cozas – oficer Oddziału III
• por. Ignacy Bator ps. Opór –  Oddział III,  poległ po 3 sierpnia

 

Oddział łączności nr 39 / oddział osłonowy KG AK:

• por. Stanisław Jankowski ps. Burek, Agaton – od 3 września dowódca oddziału
• por. Stefan Bałuk ps. Starba, Kubuś – od 8 września oficer oddziału

 

Komenda Główna AK  (II rzut):

• mjr Feliks Dzikielewski ps. Oliw – oficer Dowództwa Wojsk Łączności
• mjr Bogusław Wolniak ps. Mięta – oficer Dowództwa Wojsk Łączności
• kpt. Elżbieta Zawacka ps. Zo – referentka w sztabie Wojskowej Służby Kobiet
• por. Zdzisław Jeziorański ps. Zych –  radiostacja Błyskawica, Oddział VI
• por. Zbigniew Bąkiewicz ps. Zabawka, Andrzej – do 29 września oficer Oddziału VI

---

 

Zgrupowanie Radosław

Brygada Broda 53:

• ppor. Ewaryst Jakubowski ps. Brat – adiutant dowódcy brygady, poległ.

 

Batalion Parasol:

• kpt. Adam Borys ps. Pług – dowódca batalionu do 6 sierpnia, ciężko ranny

 

Batalion Czata 49:

• mjr Tadeusz Runge ps. Witold, Osa – dowódca batalionu
• mjr Zygmunt Milewicz ps. Róg, Witold – od września zca dowódcy batalionu, ranny
• kpt. Tomasz Wierzejski ps. Zgoda 2 – dowódca kompanii „Zgody” do 28 sierpnia, ciężko ranny
• por. Cezary Nowodworski ps. Głóg – od 3 sierpnia dowódca plutonu w kompanii „Zgody”, od 26 sierpnia dowódca kompanii, dwukrotnie ranny, poległ 22 września podczas próby przeprawy Wisły na praski brzeg
• 

  Powstanie Warszawskie
  w zbiorach NAC

  
  ppor. Jan Bienias ps. Osterba – dowódca pododdziału w kompanii „Zgody”, ranny, poległ
• ppor. Stanisław Harasymowicz ps. Lalka – dowódca drużyny w kompanii „Zgody”, od 6 sierpnia dowódca plutonu „Mieczyków”, poległ 10 sierpnia
• ppor. Tadeusz Tomaszewski ps. Wąwóz, ranny, zaginął

 

Batalion „Pięść”:

• por. Stanisław Jankowski ps. Burek, Agaton – dowódca plutonu „Agaton” do 13 sierpnia
• por. Stefan Bałuk ps. Starba, Kubuś – dowódca drużyny w plutonie „Agaton” do 13 sierpnia

 

Zgrupowanie „Leśnik”:

• mjr Adolf Łojkiewicz ps. Ryś 2 – szef sztabu, od 25 sierpnia dowódca zgrupowania, ranny

---

 

Stare Miasto

Sztab Grupy „Północ”:

• ppor. Michał Busłowicz ps. Bociek – od 24 sierpnia oficer broni, wcześniej w odwodowej brygadzie „Młot”, ranny, we wrześniu w Śródmieściu dowódca 1. plutonu w resztce batalionu „Wigry”
• kpt. Zygmunt Sawicki ps. Samulik – od 7 sierpnia szef łączności, ranny
• kpt. Tadeusz Burdziński ps. Malina, Zenon – dowódca zgrupowania radiostacji, od 16 sierpnia także zastępca szefa łączności
• sierż. Stanisław Biedrzycki ps. Opera, Wrona – radiotelegrafista Grupy „Północ”
• por. Alfred Pokultinis ps. Fon – dowódca kompanii łączności Grupy „Północ”

 

Zgrupowanie „Róg”:

• ppor. Zygmunt Ulm ps. Szybki – oficer ordynansowy zgrupowania, we wrześniu w Śródmieściu zastępca dowódcy kompanii

---

 

Śródmieście

Komenda Okręgu Warszawskiego:

• por. Ludwik Witkowski ps. Kosa – dowódca oddziału osłonowego kwatery Komendy Okręgu
• ppor. Adam Dąbrowski ps. Puti – dowódca 3. plutonu w oddziale osłonowym kwatery Komendy Okręgu, poległ
• por. Zygmunt Gromnicki ps. Gula – Oddział II KG AK, oficer do zleceń szefa kwatery Komendy Okręgu
• por. Alfred Pokultinis ps. Fon – od 5 września dowódca kompanii łączności Okręgu
• ppor. Czesław Pieniak ps. Bór, Mak – dowódca kompanii radio Okręgu do 16 września
• ppor. Otton Wiszniewski ps. Topola – dowódca plutonu w kompanii radio
• plut. Michał Parada ps. Mapa, Dąb – radiotelegrafista w kompanii radio, poległ 10 sierpnia
• st. sierż. Piotr Nowak ps. Oko – od 9 sierpnia radiotelegrafista radiostacji nr 03, od 11 września radiostacji „Zenona” na Mokotowie
• kpt. Tadeusz Burdziński ps. Malina, Zenon – od ok. 1 września dowódca radiostacji 03, od 11 września radiostacji na Mokotowie

 

Komenda Obszaru Warszawskiego:

• kpt. dypl. Stefan Mich ps. Jeż, Kmita – szef Oddziału III KG AK, do 10 września dowodził w linii kompanią „Koszta”
• mjr Michał Tajchman ps. Nikita –  Referat Lotnictwa, poległ 4 sierpnia 1944 r.
• ppor. Anatol Makarenko ps. Tłok, Goździk – oficer radio, dowódca radiostacji nr 02, ranny
• ppor. Władysław Śmietanko ps. Cypr – radiotelegrafista radiostacji 02
• ppor. Leszek Starzyński ps. Malewa – radiotelegrafista

 

Komenda Obwodu Śródmieście:

• kpt. dypl. Bronisław Rachwał ps. Glin – oficer operacyjny, poległ
• mjr Zygmunt Milewicz ps. Róg, Witold – do ok 1 września w składzie komórki odbioru zrzutów

 

Zgrupowanie „Sosna”:

• kpt. dypl. Stefan Mich ps. Jeż, Kmita – od 10 września dowódca zgrupowania

 

Zgrupowanie „Bartkiewicz”:

• kpt. Bolesław Kontrym ps. Żmudzin – dowódca 4. kompanii, ranny cztery razy

 

Zgrupowanie batalionu „Kiliński”:

• por. Karol Pentz ps. Skała 2 – dowódca 6. kompanii „Wawer”, zmarł z odniesionych ran
• ppor. Zdzisław Winiarski ps. Przemytnik –  do ok. 1 września oficer 6. kompanii „Wawer”
• por. Józef Zając ps. Kolanko – do 9 września zastępca dowódcy 9. kompanii „Romańskiego”
• ppor. Zbigniew Wilczkiewicz ps. Kij – dowódca plutonu w 9. kompanii, następnie w Zgrupowaniu „Gurt”

 

Batalion „Rum”:

• kpt. dypl. Kazimierz Bilski ps. Rum – dowódca batalionu
• ppor. Zdzisław Winiarski ps. Przemytnik – od ok. 1 września dowódca plutonu i zastępca dowódcy 1. kompanii
• por. Józef Zając ps. Kolanko – od 9 września nadal zastępca dowódcy 9. kompanii „Romańskiego”, ranny.

---

 

Śródmieście Południowe

Komenda Podobwodu Śródmieście Południowe:

• kpt. Bohdan Kwiatkowski ps. Lewar – oficer operacyjny, od 28 sierpnia szef sztabu Podobwodu
• mjr dypl. Jerzy Szymański ps. Boga – oficer operacyjny, od 28 sierpnia oficer sztabu
• por. Mirosław Kryszczukajtis ps. Szary – szef służb saperskich, poległ
• por. Witold Strumpf ps. Sud, Fosa – oficer kwatermistrzostwa
• gen. dyw. Tadeusz Kossakowski ps. Krystynek – od 28 sierpnia kierownictwo produkcji środków walki, wcześniej w walce, od 8 września także dowódca Legii Oficerskiej
• por. Tomasz Kostuch ps. Bryła – do 27 sierpnia adiutant Komendanta Podobwodu
• ppor. Norbert Gołuński ps. Bombram – Oddział II KG AK, oficer kontrwywiadu i bezpieczeństwa

 

Odcinek taktyczny „Topór”:

• ppłk. Jacek Bętkowski ps. Topór 2 – dowódca odcinka
• por. Julian Piotrowski ps. Rewera 2 – adiutant dowódcy odcinka

 

Zgrupowanie „Golski”:

• por. Stefan Ignaszak ps. Drozd, Nordyk – Oddział II KG AK, oficer informacyjny zgrupowania
• por. Janusz Prądzyński ps. Trzy, Janek – Oddział II KG AK, adiutant dowódcy zgrupowania
• kpt. Michał Nowakowski ps. Harpun – p.o. adiutanta, następnie II oficer taktyczny i dowódca pododcinka
• por. Tadeusz Stanisław Jaworski ps. Bławat – od 15 września dowódca 3. kompanii w batalionie „Odwet 2”
• ppor. Janusz Messing ps. Bekas – Oddział II KG AK, oficer batalionu „Odwet 2”

 

Batalion „Piorun”:

• kpt. Franciszek Malik ps. Piorun 2 – dowódca batalionu, wcześniej zastępca dowódcy odcinka taktycznego „Litwin”
• kpt. Edmund Marynowski ps. Sejm – Oddział III KG AK, oficer kompanii lotniczej „Bazy Warszawskiej”

 

Odcinek taktyczny „Sarna”:

• mjr Narcyz Łopianowski ps. Sarna – dowódca odcinka
• por. Tomasz Kostuch ps. Bryła – od 27 sierpnia oficer taktyczny odcinka

 

Batalion KB „Sokół”:

• por. Czesław Trojanowski ps. Litwos – dowódca grupy technicznej, ciężko ranny

 

Batalion „Ostoja”:

• kpt. Tadeusz Klimowski ps. Ostoja – od 12 września dowódca batalionu, wcześniej zastępca dowódcy batalionu „Iwo”
• por. Zbigniew Bąkiewicz ps. Zabawka, Andrzej – od 29 września oficer batalionu

 

Odcinek taktyczny „Bogumił”:

• por. Stanisław Ossowski ps. Jastrzębiec 2 – dowódca kompanii szturmowej odcinka, ciężko ranny
• por. Tadeusz Stanisław Jaworski ps. Bławat – od 26 sierpnia do 2 września dowódca plutonu szturmowego, wcześniej oficer batalionu „Iwo”, dwukrotnie ranny;
• por. Kazimierz Osuchowski ps. Rosomak – dowódca patrolu saperskiego z miotaczami ognia, poległ

 

Zgrupowanie „Kryska”:

• kpt. Zbigniew Specylak ps. Tur 2 – zastępca dowódcy zgrupowania oraz dowódca batalionu „Tur”, ciężko ranny

 

Radiostacja Wydziału Lotnictwa KG AK  (ul. Wilcza):

• st. sierż. Edward Kowalik ps. Ciupuś
• plut. Władysław Hauptman ps. Gapa
• st. sierż. Stanisław Biedrzycki ps. Opera – w radiostacji od ok. 5 września, zmarł wskutek odniesionych ran

 

Wytwórnie środków walk  (ul.: Krucza 13, Wilcza 9, Marszałkowska 79):

• major Wacław Pijanowski ps. Dym – doradca techniczny

---

 

Ochota (Reduta „Kaliska”):

• ppor. Henryk Jachciński ps. Kret – dowódca plutonu ckm w kompanii „Gustawa”
• ppor. Tadeusz Benedyk ps. Zachata  –  przydział nie ustalony,  IV Obwód „Grzymała”
• por. Antoni Nosek ps. Kajtuś – przydział nie ustalony,  IV Obwód „Grzymała”
• kpt. Leopold Skwierczyński ps. Aktor –  przydział nie ustalony,  IV Obwód „Grzymała”

---

 

Mokotów

Komenda Obwodu Mokotów:

• kpt. Alfred Paczkowski ps. Wania –  zastępca szefa, Oddział III KG AK

 

Pułk „Baszta”:

• mjr Kazimierz Szternal ps. Zryw – od ok. 1 czerwca szef sztabu i zastępca dowódcy pułku, od 25 września p.o. dowódcy pułku, ranny
• ppor. Zbigniew Mrazek ps. Aminius – oficer do zleceń dowódcy pułku, ranny
• rotm. Andrzej Czaykowski ps. Garda – do 19 sierpnia zastępca dowódcy 2. batalionu

 

Pułk „Waligóra”: 

• rotm. Andrzej Czaykowski ps. Garda – do 15 września dowódca batalionu „Ryś”, następnie zastępca dowódcy batalionu „Oaza-Ryś”, potem zastępca dowódcy pułku, ranny, p.o. dowódcy Zgrupowania „Mokotów” po przejściu kanałem do Śródmieścia
• ppor. Henryk Jachciński ps. Kret – od 19 sierpnia dowódca plutonu ckm w kompanii „Gustawa” batalionu „Ryś”
• kpt. Julian Kozłowski ps. Cichy – poległ podczas uderzenia na Wilanów

---

 

Żoliborz:

• plut. Kazimierz Człapka ps. Pionek, Sokół – radiotelegrafista radiostacji 23 A, ranny
• ppor. Ignacy Konstanty ps. Szmaragd – pluton saperów II Obwód „Żywiciel”

---

 

Puszcza Kampinoska

Pułk „Palmiry-Młociny”:

• por. Adolf Pilch ps. Góra, Dolina – dowódca pułku
• ppor. Lech Zabierek ps. Wulkan – oficer do zleceń dowódcy pułku, zastępca dowódcy kompanii
• por. Tadeusz Gaworski ps. Lawa – od 17 sierpnia dowódca szturmowej kompanii lotniczej, do Kampinosu dotarł po wyprowadzeniu oddziału z Warszawy po nieudanym ataku na Okęcie i przemarszu przez lasy Sękocińskie i Chojnowskie
• mjr Bronisław Lewkowicz ps. Kurs – oficer specjalnego plutonu odbioru zrzutów

---

Pozostali

 

Przydział nie ustalony:

por. Władysław Miciek ps. Młot, Mazepa – poległ 6 sierpnia 1944 na Woli | ppor. Antoni Żychiewicz ps. Przerwa – krótko uczestniczył w walkach na Mokotowie, w połowie sierpnia ujęty przez Niemców.

 

Udziału w walkach nie wzięli:

płk. Jan Biały ps. Kadłub, po ataku na Okęcie powrócił do konspiracji | por. Bronisław Grun ps. Szyb, został na Pradze | por. Jan Jokiel ps. Ligota – po ataku na Okęcie pozostał na Ochocie | por. Stefan Majewicz ps. Hruby, Jontek, zamordowany w sierpniu więzień Pawiaka | por. Franciszek Rybka ps. Kula, został na Ochocie

---

 

1 sierpnia 1944 w Warszawie i Puszczy Kampinoskiej działało blisko stu Cichociemnych. Część miało tam stałe przydziały, niektórzy przyjechali tuż po skoku do okupowanego kraju.

Gen. dyw. Tadeusz Kossakowski ps. „Krystynek” w nocy 29/30 maja 1944 przerzucony do Polski w operacji Wildhorn II (Most 2) pod Tarnowem. Powstanie wybuchło, zanim zdążył objąć stanowisko w Komendzie Głównej AK. Przez dwa pierwsze dni walk budował barykadę na ul. Kruczej. Potem walczył jako szeregowy, dowodził nim podchorąży. Dopiero 15 sierpnia został kierownikiem powstańczych wytwórni broni. Podlegało mu ok. 800 ludzi, organizował warsztaty naprawy uzbrojenia, produkcji miotaczy ognia. Pod jego dowództwem wyprodukowano 35 tys. granatów.

Kpt. Zbigniew Specylak ps. Tur 2 skoczył w nocy  30/31 lipca 1944 niedaleko Grodziska Mazowieckiego. Następnego dnia przyjechał do Warszawy, zdążył się zameldować w lokalu konspiracyjnym. O godz. 17 wybuchły walki. Nie mając kontaktu z podziemiem, na kilka dni dołączył do grupy ochotników, którzy uzbrojeni w butelki z benzyną polowali na niemieckie czołgi. Dopiero po 13 dniach walk objął na Czerniakowie dowództwo baonu, który od jego pseudonimu nazwano „Tur”.

 

Jacek Sawicki – Grupa Kampinos w Powstaniu Warszawskim
w: Biuletyn Informacyjny AK, wrzesień 2021, nr 9, s. 20-29

 

do góry strony

 

 

 

Źródła:

• informacje własne
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6