• cichociemni@elitadywersji.org

Tag Archives: Cichociemni

Spis treści portalu

 

Znak-Spadochronowy-AK-219x350 Spis treści portalu

MENU PORTALU:

Idea > Armia Krajowa > Historia CC na slajdach > Łączność z Krajem > Oddział VI (Specjalny) > kpt. Jan Górski > kpt. Maciej Kalenkiewicz > inż. Tadeusz Heftman > Spadochroniarstwo polskie > gen. Stanisław Sosabowski > 1 S.Brygada Spadochronowa > Mocarstwa wobec Polski > Kalendarium

CC > Lista Cichociemnych > Cichociemni – kim byli? > Nazwa, przysięga, znak > Rekrutacja > Szkolenie > Ośrodki szkoleniowe i inne > płk Józef Hartman > Instruktorzy > Ciotki, czyli aklimatyzacja > Uzbrojenie i wyposażenie > Instrukcja

SOE > Special Operations Executive > Współpraca Polaków z SOE > Bajki o SOE > CC, IRA, chińska mafia > Inverlochy > Briggens > Largo House > Ringway > AUDLEY END > Tempsford > Campo Casale / Brindisi > Sue Ryder

ZRZUTY > Wykaz skoków CC > BAZA ZRZUTÓW DLA AK > ppłk Jan Jaźwiński > Główna Baza Przerzutowa > Zrzuty > Zrzuty 1941/42 > Zrzuty 1943/44 > Ekipy skoczków > Sezony, placówki odbiorcze > Operacje lotniczeProjekt Zrzutowiska AKOperacje MOST > Załogi samolotów > pilot Stanisław KłosowskiKociaki, czyli kurierzy > Trasy przelotów > Bazy i samoloty

316 > 316 CICHOCIEMNYCH > Walczyli o niepodległość > Cichociemni w Armii Krajowej > Cichociemni w dywersji > Cichociemni w wywiadzie > Cichociemni łącznościowcy > Cichociemni Żołnierze Wyklęci > Cichociemni wielu wrogów > CC w obozach koncentracyjnych > CC w łagrach > CC w niewoli PL > Cichociemni polegli > Kontrowersje

PW > Powstanie Warszawskie > Cichociemni w Powstaniu > Spór o Powstanie > Stanisław Tatar – zdrajca > Zrzuty dla Powstania > Produkcja broni i amunicji > Ważniejsze akcje > Grupa „Kampinos” > 1 SBS w Powstaniu > Straty WarszawyCC – statystyki

Akcje > CC w operacjach specjalnych > Enigma > Tajna broń Hitlera – V1, V2 > Walka z gestapo > Walka z UPA > Walka z NKWD > Akcje bojowe > Zamachy > Akcja „Wieniec” > Akcja „Burza” > Operacja „Ostra Brama”

[ * ]  > Pamięć o CC > Por. cc Józef ZającZjazdy Cichociemnych > Prekursorzy Cichociemnych > Nie tylko CC… > JW GROM > Służba Ochrony Państwa > Okradanie CichociemnychAkcja KontynentalnaJózef Retinger > Upamiętnienie > Zbiory

*** > DziękujemySpis treści portalu > Fałszerze historii > Wykaz publikacji nt. CC > Recenzje > Projekt Cichociemni > Informacja o realizacji Projektu > Wesprzyj ProjektDigitalizacja w JW GROM > Aktualności > Miejscowości

 


 

SPIS TREŚCI PORTALU:

Spis wpisów – patrz aktualności

Spis baz danych – patrz bazy danych

BIOGRAMY CICHOCIEMNYCH – patrz 316 Cichociemnych

Spis recenzji książek i artykułów – patrz recenzje

ogółem 489 stron:

 

 

 

Aktualności

 

Aktualne artykuły Projektu CICHOCIEMNI:

 

Znak-Spadochronowy-AK-219x350 Spis treści portalu

Znak Spadochronowy AK

Artykuły dotyczą wszystkich kwestii związanych z głównym zagadnieniem tematycznym portalu, które nie są ujęte odrębnie, jako kluczowe zagadnienia cząstkowe, m.in. przeprowadzonej digitalizacji w JW GROM, podejmowanych inicjatyw, ale także kluczowych informacji dot. Cichociemnych, recenzji publikacji itp..

 

 

 

 

Bajki o SOE…

 


soe-london-baker-street-64-1-240x300 Bajki o SOE...

w tym budynku w Londynie mieściła się w latach 1940 – 46 centrala SOE

Spis treści:


 

Ojkofobia czy anglomania? Kiedy przeczytałem nie tak dawno w wikipedii, że „Cichociemni byli szkoleni i działali według standardów SOE” to mało brakowało, a spadłbym z fotela ze śmiechu.

Kiedy doszedłem do siebie (trochę to trwało) poprawiłem niektóre wpisy Wikipedystów (na szczęście mnie potem nie „poprawiono”), w tym hasło główne w tym temacie – Special Operations Executive

Bez odpowiedzi pozostaje jednak pytanie, jakimi motywami kierują się autorzy ahistorycznych (niezgodnych z prawdą historyczną) wywodów o „standardach SOE”, zwłaszcza zaś jakoby Cichociemni mieli działać według tych urojonych „standardów SOE”. Antypolonizmem? Polakożerstwem? Czy może tylko niechęcią do wszystkiego co rodzime (ojkofobią)? A może bezgranicznym uwielbieniem wszystkiego co angielskie (anglomanią)? Czy też zwykłą, dość powszechną ignorancją?

Tak czy inaczej wywody o „standardach SOE” to bzdura, na dodatek uwłaczająca Polakom oraz pamięci o Cichociemnych – żołnierzach Armii Krajowej w służbie specjalnej. Zaraz to wyjaśnię.

 

Początki SOE

Zacznijmy od podstaw. Special Operations Executive (ang. Kierownictwo Operacji Specjalnych) – to brytyjska, ściśle tajna agencja rządowa, utworzona decyzją Winstona Churchilla z 19 lipca 1940, działająca do stycznia 1946. Dzięki niej możliwe było m.in. przeszkolenie i wysłanie do Polski Cichociemnych oraz sprzętu, broni i uzbrojenia dla Armii Krajowej. Zadania tej brytyjskiej agencji definiowała tzw. Karta SOE, uchwalona przez brytyjski Gabinet Wojenny 22 lipca 1940. Dokument ten do dzisiaj jest tajny.

St-Ermin-s-hotel-300x176 Bajki o SOE...

Hotel St-Erminss , Londyn

W przestrzeni publicznej funkcjonuje uproszczona wersja polecenia brytyjskiego premiera Winstona Churchilla – agenci SOE mieli „podpalić Europę”. Zadaniem SOE było głównie prowadzenie dywersji, sabotażu, operacji specjalnych, koordynacja działań politycznych i propagandowych oraz wspieranie ruchu oporu w okupowanych przez hitlerowców podczas II wojny światowej krajach Europy oraz w państwach Osi.

W pewnym sensie powstanie SOE wymusili… hitlerowcy, którzy jeszcze przed wybuchem II wojny światowej prowadzili z użyciem wywiadu i służb specjalnych działania dywersyjno – wywrotowe na terenach podbijanych następnie krajów. W przypadku Polski była to m.in. piąta kolumna oraz prowokacja gliwicka. Taką „niedżentelmeńską walką” miało się zajmować SOE, tyle że na użytek dobrej sprawy oraz jednak przy respektowaniu podstawowych standardów etycznych.

 

Organizacja amatorów

Jak zauważa Lynne Olson w ciekawej i rzetelnej książce pod znaczącym tytułem „Wyspa ostatniej nadziei. Anglicy, Polacy i inni”:

od samego początku nowa agencja [SOE – przyp. RMZ] miała do czynienia z przytłaczającą liczbą problemów i nie najmniej istotny z nich był fakt, że większość organizujących ją oficjeli nie miała najmniejszego pojęcia co robią” (s. 186).

Olson-Wyspa-nadziei_500px-238x350 Bajki o SOE...Spowodowane to było głównie doborem ludzi do kierownictwa SOE – jak podkreśla Olson, wywodzili się oni z brytyjskiej śmietanki towarzyskiej, z elitarnych brytyjskich szkół, zwłaszcza z Eton, całe życie żyli pod kloszem i nie mieli bladego pojęcia o realnym życiu, zwłaszcza pod niemiecką okupacją. Na dodatek rekrutowali do pracy w SOE… prawników, bankowców i biznesmenów…

Jak pisze Olson – Colin Gubbins pierwszy dyrektor SOE ds. operacyjnych i szkoleniowych, „był anomalią w agencji ze względu na swe wojskowe doświadczenie (…) śmiały, otwarty umysł, był oczytany, wiele podróżował i mówił płynnie dwoma obcymi językami” (po niemiecku i francusku, znał też trochę polski). Krótko mówiąc SOE kierowali, nie mający pojęcia o tej robocie, amatorzy z wyższych sfer: sir Frank Nelson (sierpień 1940 – maj 1942) oraz sir Charles Hambro (maj 1942 – wrzesień 1943).

Colin-Gubbins-257x350 Bajki o SOE...

Colin Gubbins

Dopiero od września 1943 (do końca, czyli do stycznia 1946) kierownictwo SOE objął bryg. Colin McVean Gubbins. Jak wspomina mjr. Peter Wilkinson, oficer SOE w Sekcji Force-139 (Polska i Czechy) – „przybycie Gubbinsa oznaczało, że SOE dostało profesjonalny kręgosłup” (Roderick Bailey, „Tajna wojna. Historia operacji specjalnych podczas II wojny światowej”, s.38).

Gubbinsa, oprócz wojskowego profesjonalizmu oraz obycia w świecie i znajomości języków (rzadkie cechy u ówczesnej brytyjskiej elity, tj. zadufanych brytyjskich wyspiarzy) wyróżniało coś jeszcze. Gubbins uczestniczył w starciach przeciwko walczącym od 1919 o niepodległość partyzantom z Irlandzkiej Armii Republikańskiej. Bezpośrednio przed wybuchem wojny napisał nawet podręcznik wojny partyzanckiej oraz usiłował zainteresować nim brytyjskie elity wojskowe.

Dopóki SOE rządzili amatorzy, dopóki nie było więc żadnych „standardów SOE”, lecz personalne gierki towarzyskie na szczytach brytyjskich władz, w tym zwłaszcza krwiożercza rywalizacja SOE z brytyjską tajną służbą MI6. Dopiero Gubbins rozpoczął tworzenie czegoś na kształt „standardów SOE”.

 

Polskie wzorce

Orzel_AK-244x300 Bajki o SOE...Krótko i rzeczowo pisze o tym Lynne Olson:

Collin Gubbins posłużył się Polską jako wzorcem w kwestii rodzaju i zakresu działań ruchu oporu, jaki chciałby wywołać w Europie. Jak się jednak wkrótce przekonał, Polska była jednak jedyna w swoim rodzaju w swojej woli do stawiania oporu i buntowania się. Krótko po wojnie Gubbins oświadczył słuchaczom, że o ile w Europie Zachodniej szok, jakim była niemiecka okupacja, oszołomił ludzi, o tyle 'duch Polaków, zahartowanych przez wieki ucisku, pozostał niezłomny'” („Wyspa ostatniej nadziei”, s. 189).

Olson także podkreśla:

zanim kraj upadł, polskie władze położyły fundament pod rozległą organizację zbrojnego oporu. W kraju pozostało dziewięciuset Polaków wyszkolonych w walce partyzanckiej, a w trzystu podziemnych schronach w całym kraju zmagazynowano materiały wybuchowe, granaty, karabiny i pistolety. Polska spośród wszystkich okupowanych krajów najbardziej odrzuciła kolaborację. Jej Armia Krajowa (od 14 lutego 1942 roku, wcześniej od listopada 1939 – Związek Walki Zbrojnej) – największy, najbardziej zaawansowany i najlepiej zorganizowany ruch oporu w całej Europie – nie pozostawiła żadnej wątpliwości, że oczekuje od Polaków, że przeciwstawią się Niemcom w każdy możliwy sposób – poczynając od odmawiania współpracy, a kończąc na dywersji i sabotażu” (s. 188).

Więcej info o Armii Krajowej m.in. – tutaj

 

Agent Błąd

MI6-logo_900px-300x303 Bajki o SOE...Dodać należy, że rzekome „standardy SOE” nie mogły też wywodzić się z działań brytyjskich agentów MI6, którzy częściowo znaleźli się w strukturach SOE. Rzecz w tym, że domniemaną potęgę brytyjskich służb specjalnych wykreowały przed wojną… powieści szpiegowskie. Nawet Hitler bredził o „sprycie i perfidii brytyjskiej Secret Service, znanej na całym świecie”.

Lynne Olson pisze – „Mi6 (…) było pod koniec lat trzydziestych niedofinansowane, cierpiało na niedobór personelu i rozpaczliwie brakowało mu zarówno utalentowanych ludzi jak i techniki. (…) W 1935 roku, dwa lata po dojściu Hitlera do władzy, (…) całoroczny budżet agencji wynosił tyle, co roczne utrzymanie jednego brytyjskiego nauczyciela” („Wyspa” s. 165)

Było tak tragicznie, że ówczesny szef tajnych brytyjskich służb… pożyczał pieniądze od bogatych krewnych, aby utrzymać agencję… Jeszcze w 1942 roku (sic!) większość brytyjskich raportów wywiadowczych to były „duplikaty tych, które otrzymaliśmy od europejskich tajnych służb wywiadowczych” – wspominał Dawid Bruce, szef delegatury amerykańskiej agencji wywiadowczej OSS („Wyspa”, s.171)

 

Polski wywiad najlepszy

Znów Lynne Olson i swego rodzaju „kropka nad i”:

„Polacy po rozbiorach dokonanych przez trzy sąsiednie mocarstwa – Rosję, Prusy oraz Austro-Węgry – w wyniku trwającej sto dwadzieścia pięć lat obcej okupacji stali się mistrzami konspiracyjnych działań”.

Pol-bryt-wywiad-1_500px-235x350 Bajki o SOE...Przytacza także dwie, bardzo wymowne opinie. Współpracujący z Polakami brytyjski oficer wywiadu Douglas Doods-Parker:

„Polacy mieli najlepsze służby specjalne w Europie (…) Ponieważ mieli za sobą całe pokolenia tajnej działalności, uczyli nas wszystkich”.

Zastępca szefa amerykańskiego wywiadu wojskowego w 1942:”

[Polacy] mieli najlepszy wywiad na świecie. Jego wartość dla nas była niezrównana”. („Wyspa”, s. 174).

 

Pol-bryt-wywiad-2_500px-229x350 Bajki o SOE... Wkład polskiego wywiadu w 1945 ocenił oficer łącznikowy MI6 (1940-1946) komandor Wilfred Dunderdale: „”Spośród 45 770 raportów wywiadowczych z okupowanej Europy, które dotarły w czasie wojny do aliantów, 22 047, czyli 48 procent pochodziło ze źródeł polskich (…) Wynika z tego, że w ciągu ostatnich pięciu lat polscy agenci w Europie pracowali bez przerwy i że dostarczyli oni, mimo wielkiego zagrożenia dla siebie i swoich rodzin, wielką ilość materiału wszelkiego rodzaju i obejmującego wiele tematów.

W 2004 oraz w 2005 opublikowano obszerne ustalenia Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej pt.”Polsko – brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej” (wyd. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2004, 2005 ISBN 83-89115-11-5 oraz ISBN 83-89115-37-9. W 2005 roku brytyjski rząd oficjalnie potwierdził że ok. połowa tajnych raportów dla aliantów z okupowanej Europy pochodziła od Polaków…

Polski wywiad współpracował z brytyjskimi służbami: SIS/MI6, Rządową Szkołą Kodów i Szyfrów (Goverment Code and Cypher School), później o zmienionej nazwie Rządowa Agencja Łączności (Government Communications Headquarters, odpowiadającą za szyfrowaną łączność Wielkiej Brytanii i państw trzecich), Służbą Bezpieczeństwa Radiowego (Radio Security Sevice, RSS), zajmujacą się podsłuchem (poprzez nią kontaktowali się też polscy kryptolodzy) oraz z Kierownictwem Operacji Specjalnych (Special Operation Executive, SOE). O „Enigmie” chyba nie ma potrzeby pisać? Więcej info – Cichociemni w wywiadzie

 

Zasługi SOE

148_Squadron_Halifax_Italy_WWII_IWM_CNA_3231-300x233 Bajki o SOE...SOE przerzuciło ogółem do krajów okupowanych ok. 1,8 tys. agentów oraz 10 tys. ton sprzętu (868 lotów). Do Polski w czterech sezonach operacyjnych wysłano łącznie 316 Cichociemnych oraz 28 kurierów (jeden CC oraz jeden kurier skoczyli dwukrotnie), Węgra – radiotelegrafistę oraz 4 Anglików (operacja Freston). Ponadto zrzucono 670 ton zaopatrzenia, z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii 76.117 ton zaopatrzenia, do Francji 10.485 ton, a do Grecji 5.796 ton… Więcej informacji – Special Operations Executive  oraz tutaj

SOE ściśle współpracowało z Oddziałem VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w przerzucaniu do okupowanej Polski ludzi – 316 Cichociemnych oraz 28 kurierów, a także zaopatrzenia dla Armii Krajowej. Nota bene, również instrukcje oraz techniki zrzutów zostały w większości przygotowane przez Polaków. Pierwszy zrzut Cichociemnych do okupowanej Polski (operacja „Adolphus”, 15/16 lutego 1941) był także pierwszym zrzutem alianckich żołnierzy na teren Europy okupowanej przez Niemców. To także przyczynek do bajek o rzekomych „standardach SOE”…

 

Zasługi SOE dla Polski

Pomimo swej początkowej nieporadności i dominującej w jego kierownictwie amatorszczyzny, SOE ma niewątpliwe zasługi dla wysiłku alianckiego podczas II wojny światowej. Ale z polskiego punktu widzenia te zasługi są znacznie mniejsze niż powinny być. We wrześniu 1941 roku SOE podpisało umowę o współpracy z… sowieckim NKWD.

Brytyjskie Foregin Office (odpowiednik polskiego MSZ – przyp. RMZ), podkreśla Hanna Świderska w publikacji w paryskiej „Kulturze”:

„nie miało ani jednego dyplomaty obznajmionego ze sprawami sowieckimi czy choć mówiącego po rosyjsku i informacje o Wielkim Aliancie czerpało ze sprawozdań sporządzanych przez Dział Badań FO (Research Department) obsadzony przez kryptokomunistów” sic! (Hanna Świderska, Z powiązań Polska – SOE – NKWD, Zeszyty Historyczne (zeszyt 12), tom 489, Biblioteka „Kultury”, Paryż: Instytut Literacki, 1995, s. 95-108).

Krótko mówiąc, alianci – głównie Brytyjczycy – zdradzili nas, amatorsko i naiwnie traktując Stalina i ulegając sowieckim agentom wpływu. Takie były wówczas ich „standardy”…

 

Różnica postaw

Wyraźnie różnicę między prezentowanymi podczas wojny postawami Polaków, a Brytyjczyków – nawet broniących własnej Ojczyzny – widać było w czasie tzw. bitwy o Anglię. Jak powiedział Churchill – „Jeszcze nigdy tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak nielicznym”. Po prostu Polacy zawsze byli „rogatym narodem”.

Reasumując – jeżeli SOE czy MI6 miały jakiekolwiek dobre „standardy” – to w większości były nimi te, których nauczyli się od nas – Polaków. Przytaczałem obszernie relacje Lynne Olson, bo polscy autorzy, zwłaszcza komentatorzy, jakoś zawsze prezentują zbędny kompleks niższości, a nie chciałem wyjść na chwalipiętę…

O kwestiach dotyczących współpracy pomiędzy brytyjskim SOE a polskim Oddziałem VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza napiszę już wkrótce. Mam nadzieję, że da się to jakoś czytać 🙂

Ryszard M. Zając

 

 

Uzupełnienie do tekstu:

Z przykrością muszę zauważyć, że bajki o SOE rozpowszechnia także (co mnie zdumiało) Fundacja im Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Otóż 6 kwietnia 2020 opublikowała na swoim profilu post, w którym wywodzi m.in. iż polska sekcja SOE „miała swoją łączność, swoją kadrę instruktorską oraz kanał rekrutacyjny„.

Fakty są zaś takie, że:

 

ŁĄCZNOŚĆ

CC-prezentacja-05-300x225 Bajki o SOE...Cała łączność wojskowa z Polską była niezależna od SOE, podlegała Oddziałowi VI (Specjalnemu) Sztabu Naczelnego Wodza, zaś 57 radiostacji Armii Krajowej obsługiwało w Polsce 50 Cichociemnych.

Polacy mieli nie tylko własną łączność, własnych radiotelegrafistów, ale nawet własne szyfry – do 1944 nie znane Brytyjczykom – oraz… sprzęt własnej konstrukcji, tj. radiostacje typu AP konstrukcji inż Tadeusza Heftmana, produkowane w Polskich Wojskowych Warsztatach Radiowych w Stanmore.

Opowieści o tym, że SOE miało „swoją łączność” w Polsce są kłamstwem – cała łączność w okupowanej Polsce była polska. Więcej informacji – Łączność z krajem, łącznościowcy

 

KADRA SZKOLENIOWA

Brytyjczycy mieli jedynie swoich komendantów administracyjnych ośrodków szkoleniowych Polaków (Cichociemnych). Kadrę instruktorską stanowili w zdecydowanej większości Polacy (z nielicznymi wyjątkami np. instruktor walki z użyciem noża z Hongkongu itp.).

Niektóre ośrodki były całkowicie polskie, np. ośrodek szkolący łącznościowców (patrz powyżej). SOE użyczała Polakom obiekty (budynki itp.); na rzecz Polaków pracowała kadra administracyjna (gospodarcza) tych ośrodków. Opowieści, że SOE „miała swoją kadrę instruktorską” szkolącą Cichociemnych sa przekłamaniem. Warto zauważyć, że nawet w brytyjskiej szkole spadochronowej w Ringway instruktorami byli w znacznej części Polacy. Pierwszym komendantem jej sekcji polskiej (zastępcą brytyjskiego komendanta ośrodka) został por. pilot Jerzy Górecki, jego zastępcą i szefem wyszkolenia spadochronowego ppor. Julian Gębołyś – obaj najlepsi instruktorzy z przedwojennego Wojskowego Ośrodka Spadochronowego w Bydgoszczy…  Prawda jest taka, że dlatego Polacy mieli (jako jedyni) autonomię i bardzo dużą swobodę działania – bo SOE w większym stopniu uczyła się od nas, a nie my od SOE.  Więcej informacji – szkolenie, ośrodki szkoleniowe, instruktorzy.

 

REKRUTACJA

CC-prezentacja-11-300x225 Bajki o SOE...Cichociemni byli rekrutowani przez Polaków, oficerów Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, a niektórzy z Nich przez oficerów Oddziału II (wywiad) lub Oddziału III (lotnictwo). Polskich kurierów rekrutował polski MSZ. Opowieści o tym, że to SOE miała rzekomo „swój kanał rekrutacyjny” – są kłamstwem. Więcej informacji – rekrutacja.

Polacy – jako jedyni – mieli swoją łączność, własne szyfry, sprzęt swojej konstrukcji, sami rekrutowali Cichociemnych – którzy nie byli agentami SOE, lecz żołnierzami AK. Mieli też swój wywiad (także podlegał Oddziałowi VI SNW), który był jedynym wywiadem alianckim działającym w Polsce. Mieli też własne siatki agentów wywiadu, którzy działali w wielu krajach świata. „Polską specjalnością” – czyli terenami gdzie nie funkcjonowały inne siatki wywiadowcze aliantów – były: Polska, Niemcy, Zaolzie, Austria, okupowana część ZSRR, także Afryka Północna.

Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza ściśle współpracował z SOE, ale nie oznacza to że podlegał SOE, czy też że jego działania były działaniami SOE. Nie należy więc polskich zasług przypisywać Brytyjczykom…

 

ZRZUTY

Pierwszy zrzut Cichociemnych do okupowanej Polski (operacja „Adolphus”, 15/16 lutego 1941) był także pierwszym zrzutem alianckich żołnierzy na teren Europy okupowanej przez Niemców. Instrukcje oraz techniki zrzutów zostały w większości przygotowane przez Polaków. Polacy jako jedni z pierwszych zastosowali placówki odbiorcze przy zrzutach dywersyjnych. Z polskich doświadczeń korzystało później SOE przy organizowaniu zrzutów do innych krajów (Kajetan Bieniecki, Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994, s. 16, ISBN 83-86225-10-6).

 

POLSKA SEKCJA SOE

CC-prezentacja-10-300x225 Bajki o SOE...Dr Krzysztof Tochman w publikacji pt. „Ptaszki” i „Kociaki” tak pisze o polskiej sekcji SOE – „Głównym jej zadaniem było utrzymywanie łączności między Polakami a zainteresowanymi władzami angielskimi. Ze wszystkich narodowości, które przebywały wówczas na wyspie, tylko Polacy zachowali prawo do własnego kodu w łączności radiowej (szyfry), swoją sieć radiową, brak kontroli przesyłek, a nawet otrzymali bazy, ułatwienia treningowe i samoloty. Mieli własną służbę ekspedycji i odbioru zrzutów. Anglicy też nie nadzorowali działalności przyszłych „zrzutków” – cichociemnych, nie znając ich nazwisk, a nawet pseudonimów.” (w: Kombatant – biuletyn UdSKiOR, luty 2011, nr 2/242, s.16) Artykuł dostępny m.in.na stronie Cichociemni spadochroniarze AK

Ingerencja SOE w sprawy polskie kończyła się na kontakcie z Oddziałem VI, który był tym samym pośrednikiem w kontaktach z Naczelnym Wodzem. Mimo swobody Polaków w tym zakresie, jednak trzeba było się liczyć również z pewną zależnością. A mianowicie Oddział VI, który miał organizować loty oraz pomoc materialną i pieniężną dla Polski, musiał współpracować w tym względzie z Anglikami, z SOE” – cytat za: Rafał Iwan, Cichociemni – rekrutacja, szkolenie i przerzut do Polski, Koło Historii: materiały Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 10 (2008), Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 2008, s. 77-106, ISSN 1505-85-30. Artykuł dostępny m.in.na stronie Cichociemni spadochroniarze AK

Polacy wydatnie wsparli swoimi umiejętnościami proces szkolenia agentów SOE, a także rozwój sprzętu specjalnego: byli twórcami zapalników czasowych, zasobników towarowych, radiostacji typu AP („polish spy radio”) konstrukcji inż. Tadeusza Heftmana oraz urządzeń do szybkiej telegrafii. Siatki SOE w północno-zachodniej Europie działały w oparciu o tamtejszą Polonię.

17 polskich skoczków, agentów SOE zrzucono do Europy (poza Polskę), do Albanii, Francji, Grecji, Jugosławii oraz północnych Włoch. Jedną z najsłynniejszych agentek SOE była Krystyna Skarbek – Giżycka, która m.in. pomogła w ustaleniu daty ataku Niemiec na ZSRR.

 

Zobacz także:

 

 

 

Trzy kłamstwa…

 

W publicznej narracji o Cichociemnych drażnią szczególnie trzy kłamstwa:

 

1/ „Kontrowersje” co do liczby Cichociemnych
Znak-Spadochronowy-AK-219x350 Trzy kłamstwa...

Znak Spadochronowy AK

Rzekomo uzasadnione mają być „kontrowersje co do liczby Cichociemnych”. Co znamienne, kontrowersji tych nie było, gdy żyło jeszcze kilkudziesięciu Cichociemnych. Powstały dopiero niedawno, gdy prawie wszystkich z Nich już nie ma.

Producenci tych kontrowersji wywodzą, że tym mianem należałoby nazywać także kurierów, spadochroniarzy polskich zrzucanych do innych krajów, albo kilku zrzuconych do Polski po wojnie. Według niektórych miano „Cichociemnego” należałoby… odebrać. Tym, którzy nie skoczyli na spadochronie, ale zostali przerzuceni do okupowanej Polski podczas jednej z trzech operacji „Most”

Wszystkie te teorie wywodzą się z błędnego rozeznania – kim byli Cichociemni. Otóż byli oni żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej. Wystarczy przeczytać ze zrozumieniem przysięgę Cichociemnych, aby to zrozumieć. Do pracy i walki w okupowanej Polsce kierował ich Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza.

Nietrudno zauważyć, że nie byli żołnierzami AK, skierowanymi do pracy i walki w Polsce przez Oddział VI SNW:

  • kurierzy – cywile (albo wojskowi rezerwy) kierowani do Polski przez emigracyjne władze
  • polscy spadochroniarze zrzucani w innych krajach – byli agentami SOE, skierowanymi tam przez SOE
  • Polacy zrzucani do Polski po wojnie – byli kurierami np. WiN lub agentami zachodnich służb specjalnych

Każdemu z Nich należy się szacunek, uznanie i pamięć, stosownie do Jego osobistych zasług. Pojęcie „cichociemny” nie jest orderem, przyznawanym za zasługi, lecz słowem definiującym grupę 316 żołnierzy AK w służbie specjalnej…

 
2/ Pomijanie zasług mjr dypl. Jana Górskiego
Górski-Jan Trzy kłamstwa...

mjr dypl. Jan Górski

Większość autorów rozmaitych treści dotyczących Cichociemnych wskazuje Jana Górskiego i Macieja Kalenkiewicza jako współtwórców Cichociemnych. Bez różnicowania Ich wkładu, ale nieprzypadkowo w takiej właśnie kolejności. Są jednak i tacy, którzy piszą o Macieju Kalenkiewiczu jako twórcy Cichociemnych, a „zapominają” o Janie Górskim. Albo też stawiają Jana Górskiego na drugim miejscu. To rażąca nierzetelność.

Przypomnijmy fakty. To Jan Górski złożył Dowódcy Lotnictwa pierwszą propozycję w sprawie nawiązania łączności lotniczej z Krajem – 30 grudnia 1939. Przygotował opracowanie pt. ?Użycie lotnictwa dla łączności i transportów wojskowych drogą powietrzną do Kraju oraz dla wsparcia powstania. Stworzenie jednostek wojsk powietrznych?. Wobec braku reakcji ponowił raport 21 stycznia 1940 przedkładając go tym razem gen. Kazimierzowi Sosnkowskiemu.

14 lutego 1940 po raz trzeci złożono gen. Sosnkowskiemu raport w tej sprawie. Tym razem złożyli go: Jan Górski oraz Maciej Kalenkiewicz, którzy od czasów szkolnych przyjaźnili się ze sobą. Warto zauważyć, ze chociaż obaj są podpisani pod raportem, w nagłówku pisma jako nadawca widnieje Jan Górski (Erdman, „Droga do Ostrej Bramy”, s.86). Oryginał pisma w Studium Polski Podziemnej w Londynie.

Jan Erdman w biografii Macieja Kalenkiewicza pt. „Droga do Ostrej Bramy” napisał:

„Kpt. inż. Jan Górski przekroczył granicę polsko-rumuńską wraz ze Sztabem Głównym 18 września [1939 – przyp. RMZ], kiedy groziło im zagarnięcie przez Armię Czerwoną. Na perwszym postoju w Rumunii wprowadził przygnębionych kolegów w dobry humor, bo zapowiedział, że wróci do Polski jako spadochroniarz”.

Erdman podaje także, po analizie dokumentów z teczki Macieja Kalenkiewicza (w Studium Polski Podziemnej), że lista grupy 16 oficerów, absolwentów Wyższej Szkoły Wojennej, wyrażających gotowość desantowania się do Kraju, zgłoszona gen. Sosnkowskiemu jest napisana ręką Górskiego, a nie na maszynie (Erdman, s.89). Warto zauważyć, że szesnastkę oficerów (wśród Nich są oczywiście Jan Górski i Maciej Kalenkiewicz) nazywano później ?chomikami?, tj. nazwą pochodzącą od pseudonimu Jana Górskiego (ps. Chomik).

Przedstawiciel Polski w Międzyalianckiej Najwyższej Radzie Wojennej, płk dypl. Leon Mitkiewicz w publikacji „Z gen. Sikorskim na obczyźnie” wspomina:

„kpt. Górski – twórca projektu opanowania całej Europy poprzez działania armii alianckich, przerzucanych transportem powietrznym (…) obdarzony zresztą dużą inteligencją, wybitnymi zdolnościami, bardzo żywą wyobraźnią i wizją przyszłości, całymi miesiącami obchodził uparcie wszystkich wyższych oficerów naszego sztabu [Sztabu Naczelnego Wodza – przyp. RMZ] propagując swoją idee fixe”…

Nie ma sensu różnicowanie zasług Jana Górskiego oraz Macieja Kalenkiewicz, czy też ustalanie, który z Nich mógł mieć większy wpływ na powstanie Cichociemnych. Byli przyjaciółmi, bardzo się nawzajem cenili, wspólnie pracowali nad realizacją idei. Nie dbali o zaszczyty ani o aptekarskie wyważanie Ich zasług. W mojej ocenie rzetelność nakazuje, aby wymieniać Ich obu jako współtwórców Cichociemnych, zachowując właściwą kolejność: Górski i Kalenkiewicz. Pomijanie któregokolwiek z Nich jest wysoce niewłaściwe.

 

3/ Pomijanie koncepcji powstania powszechnego

Orzel_AK-244x300 Trzy kłamstwa...To zdumiewające, ale niewiele osób, także spośród wybitnych historyków, ma świadomość koncepcji ogólnonarodowego powstania powszechnego, które miało być przeprowadzone przez Armię Krajową w ostatniej fazie II wojny światowej. Tymczasem przygotowanie i zwycięskie przeprowadzenie powstania zbrojnego ? z chwilą wkroczena na ziemie polskie regularnych wojsk polskich odtworzonych na obczyźnie ? było głównym zadaniem Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. Cichociemni byli integralną częścią składową tej koncepcji. Więcej o idei powstania w haśle wikipedi (mojego autorstwa, na szczęście hasło nie było „poprawiane”) – powstanie powszechne oraz na stronie Armia Krajowa.

Idea powstania powszechnego pojawiła się już w listopadzie 1939, idea Cichociemnych była z nią bardzo ściśle związana. W maju 1940 Jan Górski oraz Maciej Kalenkiewicz złożyli do SNW trzynastostronicowy „Plan wsparcia i osłony powstania w Kraju”. 10 października 1940 Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz L.408/III w sprawie przygotowania Polskich Sił Zbrojnych do możliwości przerzucenia transportem lotniczym do kraju, do bezpośredniego wsparcia i osłony Powstania (definicja celu dot. Powstania to sformułowanie z treści rozkazu). Brytyjski wywiad wojskowy MI (R) w swoim raporcie dla War Office z 17 lipca 1940 nt. krótko- i długoterminowej strategii współpracy z Polakami uznał możliwość wywołania powstania powszechnego w Polsce, zalecając nawiązanie ścisłej współpracy pomiędzy brytyjskim wywiadem wojskowym a Oddziałem II Sztabu Naczelnego Wodza.

27 grudnia 1941 mjr dypl. cc Jan Górski w swoim pamiętniku zanotował:

Nasz polski pogląd na sposób przeprowadzenia głównej rozgrywki wojennej z Niemcami został dwukrotnie aprobowany przez N.W. [Naczelnego Wodza] i zatwierdzony jego podpisami w rozkazach 408/II tj. 40 oraz 841/III tj. 41.1 (red: wszystkie siły na powstanie powszechne przeznaczyc!).

Rozkazy te wymagają dużego wysiłku w celu doprowadzenia do ich realizacji. Powstaje zagadnienie natury strategicznej wymagające tak samo jednolitego kierownictwa i doboru najlepszych naszych sił. W ramach całego wysiłku anglo-amerykańskiego, europejska kampania kontynentalna odegra bez wątpienia najpoważniejszą rolę. Sposób przeprowadzenia tej kampanii ujęły wyżej wymienione rozkazy. Do dziś dnia nie wysuwa się innego poglądu na tę sprawę. Chyba wśród tych, co widzą rozwiązanie w zwycięstwie Rosji (?) tak na prawdę rozpacz, że rozkazy są, ale działania?

(niepublikowane, źródło: archiwum rodzinne Michała Górskiego. Dziękuję za wyrażenie zgody na publikację).

Idea wywołania powstania powszechnego w Polsce była obecna wśród politycznych i wojskowych elit w kraju i na emigracji praktycznie od początku wojny – do końca 1944. Podjęta 1 sierpnia 1944 przez Armię Krajową walka o Warszawę, określana mianem Powstania Warszawskiego nie była powstaniem powszechnym, a realizacją „Burzy” (jedno nie miało związku z drugim). Jeszcze 27 listopada 1944 szef Sztabu Naczelnego Wodza gen. Stanisław Kopański pisał w swojej depeszy do gen. Leopolda Okulickiego ? „Prawdopodobieństwo ogólnego powstania na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką w obecnych warunkach coraz bardziej maleje, niemniej jednak nie może być całkowicie wykluczone, toteż nie może być wyeliminowane z przygotowań AK„.

Podkreślić należy, że Cichociemni byli wysyłani do okupowanej Polski właśnie w tym strategicznym zamiarze, aby jako żołnierze AK w służbie specjalnej uczestniczyli w przygotowaniach do przeprowadzenia powstania powszechnego w końcowej fazie wojny. Po to zresztą wśród Nich byli liczni specjaliści lotnictwa – Armia Krajowa nie miała własnych samolotów, a Ich zadaniem (oprócz m.in. przygotowywania zrzutów) było także przygotowywanie miejsc dla lądowania polskich spadochroniarzy…

Realizacji koncepcji powstania powszechnego w Polsce zaniechano wskutek postawy aliantów, w tym zwłaszcza ich decyzji (w Teheranie, Jałcie i Poczdamie) o oddaniu Polski Stalinowi, do sowieckiej strefy wpływów.

Pomijanie w historycznej narracji istnienia koncepcji powstania powszechnego – czyli zorganizowanej woli Polaków do walki pod kierownictwem emigracyjnego rządu o wyzwolenie i niepodległość Polski – jest niestety widocznym przejawem sowietyzacji polskiej historii…

Jest wiele innych przekłamań dotyczących problematyki Cichociemnych, wkrótce o tym napiszę. Są też rozmaite wątki, mało znane lub wcale nie znane. Rozważam uruchomienie grupy dyskusyjnej na Fb, aby umożliwić żywą dyskuję nam wszystkim, zainteresowanym historią i upamiętnieniem Cichociemnych. Liczę na to, że dyskusje te staną się dla nas świetną inspiracją. Proszę o ew. komentarze, czy ta grupa byłaby potrzebna, będę wdzięczny za uwagi.

Ryszard M. Zając

Artykuł opublikowany 19 kwietnia 2020 na naszym profilu na Facebooku –  Cichociemni Spadochroniarze AK

Cichociemni – Żołnierze Wyklęci

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Cichociemni - Żołnierze WyklęciSpis treści:


 

Nardowy-Dzien-Pamieci-zolnierze-wykleci-300x193 Cichociemni - Żołnierze WyklęciPod koniec oraz po zakończeniu II wojny światowej co najmniej 18 Cichociemnych pozostało w konspiracji w AK lub poza strukturami wojskowymi, m.in. zajmowali się przerzucaniem ludzi na Zachód albo ze wschodu do Polski centralnej i zachodniej. M.in. Cichociemni: kpt. Mieczysław Szczepański oraz ppor. Czesław Rossiński planowali (zaniechany) zamach na przewodniczącego KRN Bolesława Bieruta oraz przewodniczącego PKWN Edwarda Osóbkę-Morawskiego. Obaj Cichociemni zostali zamordowani 12 kwietnia 1945 po północy, na schodach podziemi Zamku w Lublinie.

Co najmniej 63 Cichociemnych jako żołnierze wyklęci walczyło w Polsce antykomunistycznych strukturach wojskowych (NIE, DSZ, WiN, in.), w działaniach zwanych powstaniem antykomunistycznym.

M.in. Cichociemny ppłk Jan Kamieński pod ps. Klimaszewski był inspektorem Inspektoratu Południowego Narodowych Sił Zbrojnych, do 6 sierpnia 1945 pod ps. Litwin komendantem Okręgu Kraków Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Cichociemny płk Marian Gołębiewski od czerwca 1945 był szefem sztabu oraz zastępcą komendanta Okręgu Lublin Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj; działał w opozycji antykomunistycznej aż do 1989. Cichociemny mjr Bogusław Wolniak był szefem łączności technicznej Komendy Głównej Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj w Warszawie.

Archiwista – Zestawienie wydarzeń dotyczących kierowania konspiracją w Kraju po Powstaniu Warszawskim
w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż, 1973,  nr 26, s. 207 – 216

 
Organizacja „NIE”

organizacja-NIE-250x253 Cichociemni - Żołnierze WyklęciOk. 30 Cichociemnych w 1944 wytypowano i przydzielono do pracy w kadrowej organizacji „NIE”, jej komendantem mianowano Cichociemnego gen. bryg. Leopolda Okulickiego. Nie ma pełnych danych, wiadomo że działali w niej także: mjr Antoni Chmielowski, ppłk Antoni Iglewski,  ppłk Jan Kamieński, por. Jerzy Kowalski, por. Kazimierz Niepla, ppor. Stanisław Mazur, kpt. Stefan Przybylik, mjr Kazimierz Raszplewicz, mjr Adam Trybus, kpt. Michał Wilczewski (samobójstwo 14 lutego 1945 przy próbie aresztowania przez NKWD), por. Roman Wiszniowski. Część z Nich zaangażowała się później w działalność Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj.

Według historyka Janusza Kurtyki, prawdopodobnie wśród Nich byli również CC przydzieleni do pracy w II rzucie Komendy Głównej AK: ppłk Feliks Dzikielewski, kpt. Zdzisław Jeziorański, mjr Bogusław Wolniak, kpt. Elżbieta Zawacka.

 

Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj

Delegatura_SZ_1945-300x317 Cichociemni - Żołnierze Wyklęci43 Cichociemnych zaangażowało się w działalność Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj: rtm. Stefan Bałuk, płk Adam Boryczka, ppor. Przemysław Bystrzycki, por. Bronisław Czepczak-Górecki, por. Kazimierz Czerwiński, mjr. Hieronim Dekutowski, ppłk. Feliks Dzikielewski, kpt. Adolf Gałacki, kpt. Tadeusz Gaworski, płk Marian Gołębiewski, ppłk Antoni Iglewski, mjr Bolesław Jackiewicz, kpt. Henryk Januszkiewicz, ppłk Jan Kamieński, mjr Eugeniusz Kaszyński, por. Tadeusz Kobyliński, por. Edward Kowalik, kpt. Wojciech Lipiński, mjr Benon Łastowski, mjr Adam Mackus, por. Jan Matysko, ppor. Stanisław Mazur, kpt. Jerzy Niemczycki, kpt. Michał Nowakowski, plut. Jan Parczewski, por. Feliks Perekładowski, por. Marian Pokładecki, kpt. Stefan Przybylik, mjr Kazimierz Raszplewicz, ppor. Edwin Scheller-Czarny, mjr Fryderyk Serafiński, ppłk Stanisław Sędziak, por. Zenon Sikorski, mjr Zdzisław Sroczyński, kpt. Tadeusz Starzyński, mjr Piotr Szewczyk, mjr Adam Trybus, mjr Witold Uklański, kpt. Bernard Wiechuła, kpt. Otton Wiszniewski, mjr Bogusław Wolniak, por. Lech Zabierek, kpt. Elżbieta Zawacka, ppor. Tadeusz Żelechowski.

Cichociemny mjr Hieronim Dekutowski ps. Zapora był dowódcą oddziału dywersyjnego DSZ, następnie WiN, przeprowadził wiele akcji bojowych w województwie lubelskim, rzeszowskim, kieleckim. Cichociemny płk Marian Gołębiewski był dowódcą oddziałow w sile ok. 4,5 tys. żołnierzy, szefem sztabu i zastępcą komendanta Okręgu Lublin DSZ, wydawał niepodległościową prasę („Wieści”, „Nowy Zew”), przeprowadzał wiele akcji bojowych, m.in. 21 lutego 1945 akcję na Komunalna Kasę Oszczędności. Cichociemny por. Zenon Sikorski był inspektorem Okręgu Górny Śląsk Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Cichociemny mjr Adam Trybus zwerbował do współpracy kilkunastu funkcjonariuszy bezpieki „władzy ludowej”, 11 czerwca 1945 przeprowadził akcję bojową na areszt PUBP w Pabianicach, uwalniając bez żadnych strat 10 więzionych żołnierzy antykomunistycznej konspiracji.

 

Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (WiN)

krzyz-WiN-250x272 Cichociemni - Żołnierze Wyklęci32 Cichociemnych działało także w strukturach Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość: rtm. Stefan Bałuk, płk Adam Boryczka, ppor. Bernard Bzdawka, mjr Antoni Chmielowski, por. Bronisław Czepczak-Górecki, mjr Hieronim Dekutowski, ppłk Feliks Dzikielewski, kpt. Adolf Gałacki, płk Marian Gołębiewski, ppłk Antoni Iglewski,  mjr Bolesław Jackiewicz, kpt. Henryk Januszkiewicz, por. Edward Kiwer, por. Tadeusz Kobyliński, kpt. Stanisław Kolasiński, por. Stanisław Kujawiński, kpt. Mieczysław Kwarciński, mjr Bohdan Kwiatkowski, mjr Benon Łastowski, por. Jan Matysko, ppor. Stanisław Mazur, płk. Bruno Nadolczak ps. Piast – był autorem raportu WiN o sowieckim ludobójstwie i zsyłkach Polaków, por. Kazimierz Niepla radiooperator Obszaru Północno-Wschodniego, kpt. Michał Nowakowski, kpt. Franciszek Rybka, mjr Fryderyk Serafiński, ppłk Stanisław Sędziak Zastępca Prezesa d/s wojskowych i organizacyjnych III Zarządu WiN, kpt. Tadeusz Starzyński, mjr Piotr Szewczyk, mjr Witold Uklański, kpt. Bernard Wiechuła, por. Lech Zabierek, kpt. Elżbieta Zawacka.

Wspieraną z Zachodu antykomunistyczną (pozorowaną) działalność tzw. V Komendy WiN przerwano po ujawnieniu gry operacyjnej MBP i NKWD, tzw. Operacji „Cezary”. W trakcie tej gry operacyjnej rozpracowywano m.in. CC płk Adama Boryczkę.

 

Inne formacje antykomunistyczne

Cichociemni działali także w innych formacjach antykomunistycznych:

Janusz Kurtyka – Na szlaku AK (NIE, DSZ, WiN)
w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż, 1990, zeszyt 94, s. 13-35

 

 

Emigracyjne formacje antykomunistyczne

SIS Cichociemni - Żołnierze WyklęciCichociemni angażowali się także w organizacjach i strukturach działających na emigracji:

CIA Cichociemni - Żołnierze WyklęciWspieraną z Zachodu antykomunistyczną (pozorowaną) działalność tzw. V Komendy WiN przerwano po ujawnieniu gry operacyjnej MBP i NKWD, tzw. Operacji „Cezary”. W trakcie tej gry operacyjnej rozpracowywano m.in. CC płk Adama Boryczkę.

 

CC-prezentacja_66-300x224 Cichociemni - Żołnierze Wyklęci

Cichociemny płk Adam Boryczka działał w WiN od 1945 aż do 1952, kilkakrotnie przyjeżdżał do PRL jako kurier, następnie szef łączności Delegatury Zagranicznej WiN. Był rozpracowywany przez służby specjalne PRL, w ramach gry operacyjnej ?Cezary?. Cichociemny mjr Benon Łastowski, działał w WiN od 1945 aż do 1952, prawdopodobnie od lat pięćdziesiątych związał się z amerykańskimi (CIA) lub brytyjskimi (SIS) służbami specjalnymi. Cichociemny mjr Zdzisław Sroczyński w 1946 został zrzucony do Polski w nieustalonych jeszcze okolicznościach, prawdopodobnie w operacji specjalnej amerykańskiego wywiadu, po wykonaniu zadania powrócił do Londynu. Cichociemny mjr Witold Uklański  24 listopada 1945 przyjechał do Polski pod fałszywą tożsamością, trzy dni później aresztowany, 17 marca 1947 skazany na śmierć (po dwóch miesiącach wyrok zmieniono na dożywotnie więzienie), 3 maja 1954 zamordowany w więzieniu we Wronkach…

Cichociemny płk Marian Gołębiewski działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj, potem w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość, następnie aż do 1989 w opozycji demokratycznej PRL (m.in. współzałożyciel Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela)…

Wytyczne ideowe Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość
w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż, 1979, zeszyt 48, s. 84-87

 
Cichociemni – żołnierze wyklęci:

rtm Stefan Bałuk – DSZ, WiN | płk Adam Boryczka – DSZ, WiN, DZ WiN, NiD, SIS, CIA | ppor. Bernard Bzdawka – WiN | ppor. Przemysław Bystrzycki – DSZ | mjr Antoni Chmielowski – NIE, WiN | por. Bronisław Czepczak-Górecki – DSZ, WiN | por. Kazimierz Czerwiński – DSZ | mjr Hieronim Dekutowski – DSZ, WiN | płk Feliks Dzikielewski – prawd. NIE, DSZ, WiN | kpt. Adolf Gałacki – DSZ, WiN | kpt. Tadeusz Gaworski – DSZ | płk Marian Gołębiewski – DSZ, WiN, ROPCiO | płk Antoni Iglewski – NIE, DSZ, WiN | mjr Bolesław Jackiewicz – DSZ, WiN | kpt. Henryk Januszkiewicz – DSZ, WiN | ppłk Jan Kamieński – NIE, DSZ, NSZ | mjr Eugeniusz Kaszyński – DSZ | por. Edward Kiwer – WiN | por. Tadeusz Kobyliński – DSZ, WiN | kpt. Stanisław Kolasiński – WiN, DZ WiN, SIS, CIA | por. Edward Kowalik – DSZ | por. Jerzy Kowalski – NIE | kpt. Mieczysław Kwarciński – WiN | mjr Bohdan Kwiatkowski – WiN, DZ WiN, SIS, CIA | kpt. Wojciech Lipiński – DSZ | mjr Benon Łastowski – DSZ, WiN, DZ WiN, SIS, CIA | mjr Adam Mackus – DSZ | por. Jan Matysko – DSZ, WiN | ppor. Stanisław Mazur – NIE, DSZ, WiN | płk Bruno Nadolczak – WiN | kpt. Jerzy Niemczycki – DSZ | por. Kazimierz Niepla – WiN | kpt. Jan Nowak-Jeziorański – prawd. NIE, NiD, RWE, SIS, CIA | kpt. Michał Nowakowski – DSZ, WiN | gen. bryg, Leopold Okulicki – NIE | plut. Jan Parczewski – DSZ | por. Feliks Perekładowski – DSZ | por. Marian Pokładecki – DSZ | kpt. Stefan Przybylik – NIE, DSZ | mjr Kazimierz Raszplewicz – DSZ | por. Czesław Rossiński – prawd. NIE | kpt. Franciszek Rybka – WiN, DZ WiN, SIS, CIA | ppor. Edwin Scheller-Czarny – DSZ | mjr Fryderyk Serafiński – DSZ, WiN | ppłk Stanisław Sędziak – DSZ, WiN, OAK | por. Zenon Sikorski – DSZ | mjr Zdzisław Sroczyński – DSZ, DZ WiN, SIS, CIA | kpt. Tadeusz Starzyński DSZ, WiN | kpt. Mieczysław Szczepański – prawd. NIE | mjr Piotr Szewczyk – DSZ, WiN | ppłk dypl. Wincenty Ściegienny – ROAK | mjr Adam Trybus – DSZ, ROAK | mjr Witold Uklański – DSZ, WiN | kpt. Bernard Wiechuła – DSZ, WiN | kpt. Michał Wilczewski – NIE | kpt. Otton Wiszniewski – DSZ | por. Roman Wiszniowski – NIE | mjr Bogusław Wolniak – prawd. NIE, DSZ | por. Lech Zabierek – DSZ, WiN | kpt. Elżbieta Zawacka – prawd. NIE, DSZ, WiN | ppor. Tadeusz Żelechowski – DSZ

 

Zobacz także:

 

 

CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE WYKLĘCI

Uwaga: tabelę można przeszukiwać oraz sortować, klikając wybraną kolumnę.
Można wybrać dowolną ilość wierszy, bez wpływu na wynik wyszukiwania.
Klikając w imię i nazwisko można przejść do biogramu na naszym portalu
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu ? Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

StopieńFotoNazwisko imięPseudonimOrganizacja
gen. bryg.
BALUK-Stefan Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Bałuk StefanStarbaDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
mjr sap.
BILSKI-Kazimierz Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Bilski KazimierzRumcentrala "Hel" (1945 - 1947)
płk.
BORYCZKA-Adam Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Boryczka AdamBronaDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1946-1954); Niepodległość i Demokracja, SIS, CIA
ppor.
BYSTRZYCKI-Przemyslaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Bystrzycki PrzemysławGrzbietDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
ppor. łączn.
BZDAWKA-Bernard Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Bzdawka Bernard SiekieraZrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
mjr
CHMIELOWSKI-Antoni Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Chmielowski Antoni Wołkorganizacja NIE (1945)
Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
por. łączn.
CZEPCZAK-GORECKI-Bronisław Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Czepczak Górecki BronisławZwijakDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
por. br. panc.
CZERWINSKI-Kazimierz Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Czerwiński KazimierzBryzgaDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
płk.
DEKUTOWSKI-Hieronim Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Dekutowski HieronimZaporadowódca oddziału, Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945-1947)
ppłk. łącz.
DZIKIELEWSKI-Feliks Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Dzikielewski FeliksOliwprawdopod. NIE (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
kpt.
GALECKI-Adolf Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Gałacki AdolfMaszopDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
kpt.
GAWORSKI-Tadeusz Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Gaworski TadeuszLawaDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
płk. piech.
GOLEBIEWSKI-Marian Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Gołębiewski MarianSterdowódca oddziałów (ok. 4,5 tys. zołnierzy), szef sztabu, zastepca komendanta Okręgu Lublin DSZ, Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945-1946), Ruch (1965-1970), ROPCiO (1976-1981)
ppłk.
IGLEWSKI-Antoni Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Iglewski AntoniPonarorganizacja NIE (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945),
rtm. kaw.
IGNASZAK-Stefan Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Ignaszak StefanDrozdPozostał w konspiracji, prawdopodobnie Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
mjr pil.
ISZKOWSKI-Jerzy Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Iszkowski JerzyOrczykPozostał w konspiracji
mjr
JACKIEWICZ-Boleslaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Jackiewicz BolesławŁabędźSzef Oddziału III Sztabu Obszaru Zachodniego Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (1945), szef Wydziału Organizacyjnego Komendy Obszaru Zachodniego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (I Zarząd, 1945)
kpt.
JANUSZKIEWICZ-Henryk Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Januszkiewicz HenrykSpokojnyDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
ppłk.
KAMIENSKI-Jan Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Kamieński JanCozaskomendant Obszaru Zachodniego organizacji NIE (1945), komendant Okręgu Kraków Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Inspektor Inspektoratu Południowego Narodowych Sił Zbrojnych (1945)
mjr piech.
KASZYNSKI-Eugeniusz Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Kaszyński EugeniuszNurtDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (krótko, 1945)
por. piech.
KIWER-Edward Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Kiwer EdwardBiegajPozostał w konspiracji, Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
por.
KOBYLINSKI-Tadeusz Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Kobyliński TadeuszHienaDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
mjr
KOLASINSKI-Stanislaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Kolasiński StanisławŚmiga, UlewaZrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945), Delegatura Zagraniczna WiN, SIS, CIA
por. łączn. lot.
KOWALIK-Edward Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Kowalik EdwardCiupuśDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (RFN, 1951-1953)
por. sap.
KOWALSKI-Jerzy Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Kowalski JerzyBabaPozostał w konspiracji, organizacja NIE (1945)
ppłk.
KRAJEWSKI-Henryk Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Krajewski HenrykTrzaskaPozostał w konspiracji
mjr
KRZYMOWSKI-Stanislaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Krzymowski StanisławKostkaPozostał w konspiracji
kpt. piech.
KWARCINSKI-Mieczyslaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Kwarciński MieczysławZiutZrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
mjr
KWIATKOWSKI-Bohdan Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Kwiatkowski BohdanLewarZrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945), Delegatura Zagraniczna WiN, SIS, CIA
kpt. piech.
LIPINSKI-Wojciech Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Lipiński WojciechLawinaDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (krótko, 1945)
mjr
LASTOWSKI-Benon Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Łastowski BenonŁobuzDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945), Delegatura Zagraniczna WiN, SIS, CIA (1945-1952)
mjr br. panc.
MACKUS-Adam Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Mackus Adam ProstyDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por. łączn.
MATYSKO-Jan Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Matysko JanOskardDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
ppor. łączn.
MAZUR-Stanislaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Mazur StanisławLimbaorganizacja "NIE" (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
płk. piech.
NADOLCZAK-Bruno Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Nadolczak Bruno PiastZrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945), autor raportu o sowieckim ludobójstwie i zsyłkach Polaków
płk. piech.
NAKONIECZNIKOFF-KLUKOWSKI-Przemyslaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Nakoniecznikoff Klukowski PrzemysławKruk 2Pozostał w konspiracji
kpt. piech.
NIEMCZYCKI-Jerzy Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Niemczycki JerzyJanczarDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por.
NIEPLA-Kazimierz Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Niepla KazimierzKawkaorganizacja "NIE" (1945)
ppor. łączn.
NOWAK-Piotr Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Nowak PiotrOkoDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
kpt. art.
NOWAK-JEZIORANSKI-Jan Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Jeziorański Nowak JanZychPrawd. organizacja NIE (1945), Niepodległość i Demokracja, SIS, CIA (dyrektor RWE 1952-1976)
kpt. piech.
NOWAKOWSKI-Michal Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Nowakowski Michał HarpunDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
gen. bryg.
OKULICKI-Leopold Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Okulicki LeopoldNiedźwiadekorganizacja "NIE" (1945)
ppor. łączn.
OSTROWINSKI-Henryk Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Ostrowiński HenrykSmykPozostał w konspiracji
plut.
PARCZEWSKI-Jan Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Parczewski JanKraskaDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por. piech.
PEREKLADOWSKI-Feliks Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Perekładowski FeliksPrzyjaciel 2Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por
PLUTA-Wilhelm Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Pluta WilhelmPionPozostał w konspiracji
por. lot.
POKLADECKI-Marian Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Pokładecki MarianZollDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
kpt. łączn.
PRZYBYLIK-Stefan Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Przybylik StefanGruchorganizacja "NIE" (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
mjr piech.
RASZPLEWICZ-Kazimierz Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Raszplewicz KazimierzTatar 2organizacja "NIE" Okręg Śląski (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945),
ppor.
ROSSINSKI-Czeslaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Rossiński CzesławKoziołPozostał w konspiracji, prawdopodobnie organizacja NIE
płk. pil. dypl.
RUDKOWSKI-Roman Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Rudkowski RomanRudyPozostał w konspiracji, SIS, CIA (1949 - 1954)
kpt.
RYBKA-Franciszek Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Rybka FranciszekKulaZrzeszenie "Wolność i Niezawisłość" (1945) ,Delegatura Zagraniczna WiN, SIS, CIA 1945 - 1950)
ppor.
SCHELLER-CZARNY-Edwin Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Scheller Czarny EdwinFordondowódca oddziału dyspozycyjnego Delegaturu Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
mjr
SERAFINSKI-Fryderyk Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Serafiński FryderykDrabinaDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
ppłk.
SEDZIAK-Stanislaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Sędziak Stanisław WartaObywatelska Armia Krajowa (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
por. piech.
SIKORSKI-Zenon Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Sikorski ZenonPożarInspektor Okręgu Górny Śląsk Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
mjr piech. sap.
SROCZYNSKI-Zdzislaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Sroczyński ZdzisławKompresororganizacja "NIE" (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Delegatura Zagraniczna WiN, SIS, CIA, w 1946 ponownie zrzucony do Polski w operacji CIA
kpt. piech.
STARZYNSKI-Tadeusz Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Starzyński TadeuszŚlepowronDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
kpt. art.
SZCZEPANSKI-Mieczyslaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Szczepański MieczysławDębinaPozostał w konspiracji, prawd. organizacja "NIE"
mjr piech.
SZEWCZYK-Piotr Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Szewczyk PiotrCzerDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
ppłk. dypl.
SCIEGIENNY-Wincenty Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Ściegienny WincentyLasRuch Oporu Armii Krajowej (1944-1945)
sierż. łączn.
SLIWA-Kazimierz-e1461497024533 Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Śliwa KazimierzStrażakPozostał w konspiracji
mjr piech.
TRYBUS-Adam Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Trybus AdamGajNIE (1945), Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Ruch Oporu Armii Krajowej, 11 czerwca 1945 przeprowadził akcję na areszt PUBP w Pabianicach (uwolniono 10 osób)
mjr kaw.
UKLANSKI-Witold Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Uklański WitoldHeroldDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
kpt. sap.
WALTER-Jan Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Walter JanCyrkielPozostał w konspiracji
kpt. piech.
WARUSZYNSKI-Zbigniew Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Waruszyński ZbigniewDewajtis 2Pozostał w konspiracji
por. piech.
WIACEK-Jan Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Wiącek WiktorKanarekPozostał w konspiracji
kpt. sap.
WIECHULA-Bernard Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Wiechuła BernardMarudaPozostał w konspiracji, Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
kpt.
WILCZEWSKI-Michal Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Wilczewski MichałUszkaPozostał w konspiracji, organizacja "NIE" (1944-1945), popełnił samobójstwo przy próbie aresztowania przez NkWD
kpt. piech.
WISZNIEWSKI-Otton Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Wiszniewski OttonTopolaDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por.
WISZNIOWSKI-Roman Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Wiszniowski RomanHarcerzPozostał w konspiracji, radiotelegrafista organizacji "NIE" (1945)
mjr
WOLNIAK-Boguslaw Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Wolniak BogusławMiętaprawd. organizacja "NIE", szef łączności technicznej Komendy Głównej Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (1945)
por. piech.
ZABIEREK-Lech Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Zabierek LechWulkanDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945)
gen. bryg.
ZAWACKA-Elżbieta Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Zawacka ElżbietaZoprawd. organizacja "NIE", Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (1945-1946)
ppor.
ZELECHOWSKI-Tadeusz Cichociemni - Żołnierze Wyklęci
Żelechowski TadeuszRingDelegatura Sił Zbrojnych na Kraj (1945)

Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł. Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.

 

Witold Bagieński, Działalność wywiadowcza i kontrwywiadowcza
polskich emigrantów w pierwszych latach po II wojnie światowej
w: Biuletyn Informacyjny, wrzesień 2016, nr 09 (317), s. 113-120

 

 

 

Źródła:
  • informacje własne (archiwum portalu)
  • Janusz Kurtyka – Na szlaku AK (NIE, DSZ, WiN), w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1990, zeszyt 94, s. 13-35
  • Zygmunt Woźniczka – Środowiska postsanacyjne w Polsce po 1945 r. (zarys problemu), w: Dzieje Najnowsze 1996, nr 2, s. 109-119
  • Witold Bagieński – Działalność wywiadowcza i kontrwywiadowcza polskich emigrantów w pierwszych latach po II wojnie światowej, w: Biuletyn Informacyjny, wrzesień 2016, nr 09 (317), s. 113-120
  • Zbigniew S. Siemaszko – Działalność generała Tatara (1943-1949), Norbertinum, Lublin 2004, ISBN 83-7222-192-8
  • Andrzej Friszke, Jerzy Poksiński ? Pomiędzy Londynem a Warszawą. Rozmowa z Marianem Utnikiem, w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1994, zeszyt 108, s. 121-138
  • Franciszek Grabowski ? Ostiary i nie tylko. Lotnicy polscy w operacjach specjalnych SIS, OPC i CIA w latach 1949-1965, w: Pamięć i Sprawiedliwość 2009, nr 8/1 (14), s. 305-341
  • Wojciech Frazik ? Operacja ?Cezary?. Prowokacyjna V Komenda WiN, w: Biuletyn IPN 2008 nr 1-2, s. 167 ? 170
  • Filip Musiał – Wierni testamentowi Polski Niepodległej, w: Biuletyn IPN 2008 nr 1-2, s. 3 ? 12
  • Wojciech Frazik ? Agent ?Roman? ? członek tzw. V Komendy WiN, w: Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989, IPN Rzeszów 2011, nr 1 (8-9) s. 139 ? 151
  • oprac. Wojciech Frazik – Operacja ?Cezary? ? ubecka analiza ?gry? z WiN-em, ?Zeszyty Historyczne WiN-u?, nr 15/2001
  • Andrzej Zaćmiński – Współpraca Delegatury Zrzeszenia WiN za granicą ?Dardanele? z Zawiązkiem Sztabu Głównego, w: Ludzie. Idee. Wojny. Studia z dziejów Europy Środkowowschodniej. Księga pamiątkowa z okazji 70. rocznicy urodzin profesora Włodzimierza Jastrzębskiego, Bydgoszcz 2009, s. 124?141
  • Arkadiusz Studniarek – Dionizy Sosnowski. Niezłomny z Dołów pod Goniądzem, Towarzystwo Przyjaciół Goniądza, Goniądz / Białystok 2020
  • Sprawozdanie Komisji do Rozpatrzenia spraw łączności z Krajem, w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1987, zeszyt 79, s. 4-73
  • Wniosek ministra sprawiedliwości K. Okulicza o wszczęcie sprawy Bergu przed Sądem Obywatelskim, w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1987, zeszyt 79, s. 73-87
  • Andrzej Zaćmiński -Emigracja polska w Wielkiej Brytanii wobec wyborów do Sejmu PRL pierwszej kadencji z 26 października 1952 r., w: Dzieje Najnowsze, Rocznik LI – 2019, nr 4, s. 123-144
  • Stanisław Jan Rostworowski – Delegatura WiN za granicą (1946-1948), w: Zeszyty Historyczne WiN-u, czerwiec 1993, nr 3, s. 5-27
  • Paweł Ziętara – Misja ostatniej szansy. Próba zjednoczenia polskiej emigracji politycznej w latach 1952-1956, w: Przegląd Historyczny 1993, nr 84/2, s. 199-220
  • Jerzy Cezary Malinowski – Główne elementy myśli politycznej WiN (1945-1947), w: Czasy Nowożytne 1998 nr 4, s. 189-200
  • Filip Musiał – Procesy pokazowe jako forma represji. Rozprawy Zarządów Głównych WiN, w: Zeszyty Historyczne WiN-u, 2006, nr 25, s. 67-76
  • red. Leszek Żebrowski – Wywiadowcza i kontrwywiadowcza działalność podziemia narodowego 1944-1956, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Warszawa 2019, ISBN 978-83-953038-6-9
  • Archiwista – Zestawienie wydarzeń dotyczących kierowania konspiracją w kraju po Powstaniu Warszawskim, w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1973, zeszyt 26, s. 207-216
  • Intendent – Kilka uwag o gospodarce pieniężnej polskich władz w Londynie w latach 1944-1946, w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1973, zeszyt 26, s. 203-206
  • Marian Utnik ? Likwidacja Oddziału VI, w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1982, zeszyt 62, s. 201-205

 

 

Cichociemni wielu wrogów

 

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

 


41_cc-Tobie-Ojczyzno-grupa-250x139 Cichociemni wielu wrogówSpis treści:


 

wiezienie-300x200 Cichociemni wielu wrogówSpośród 316 Cichociemnych spadochroniarzy Armii Krajowej 9 zginęło w samolotach lub podczas skoku bojowego, 102 poległo podczas wojny.
swastyka-Rzesza Cichociemni wielu wrogóworgany represji Niemiec (głównie gestapo) aresztowały 129 Cichociemnych, 43 straciło życie (w tym 8 zażyło truciznę), 31 więziono w obozach koncentracyjnych, 11  (lub 13) zamordowano,
zsrr Cichociemni wielu wrogóworgany represji ZSRR (głównie NKWD) aresztowały 122 Cichociemnych, 6 straciło zycie, 83 zesłano do sowieckich łagrów (w tym 7 dwukrotnie),
prl Cichociemni wielu wrogóworgany represji „Polski Ludowej”, od 1952 PRL, (głównie UB) represjonowały aż 103 Cichociemnych, aresztowały 77 Cichociemnych, 19 skazano na śmierć, co najmniej 15 torturowano, 9 (lub 10) zamordowano…
 

4 Cichociemnych było represjonowanych kolejno przez Niemców, Sowietów oraz PRL, spośród Nich jeden  został zamordowany. Cichociemny Andrzej Czaykowski ps. Garda przeżył na nieludzkiej ziemi sowieckie łagry w Kargopolu, Archangielsku, później dwa niemieckie więzienia i dwa obozy koncentracyjne. Zamordowali go komunistyczni oprawcy w więzieniu na Rakowieckiej, już po wojnie, w 1953. 

24 Cichociemnych represjonowali najpierw Niemcy, potem Sowieci, spośród Nich dwóch zamordowano, dwóch popełniło samobójstwo. Cichociemnego Stefana Majewicza ps. Hruby zamordowali oprawcy z gestapo, Cichociemny Ryszard Chmieloch ps. Błyskawica został zamordowany w obozie koncentracyjnym KL Dachau. Cichociemni: Zdzisław Peszke ps. Kaszmir oraz Stanisław Zapotoczny ps. Płomień woleli popełnić samobójstwo niż doświadczyć nieludzkiego okrucieństwa.

19 Cichociemnych represjonowali podczas wojny Niemcy, a po wojnie funkcjonariusze „Polski Ludowej”, spośród Nich dwóch straciło życie. Cichociemny Bolesław Kontrym ps. Żmudzin, szef służby śledczej Polskiego Państwa Podziemnego został zamordowany na skutek PRL-owskiego bezprawia.

Aż  38 Cichociemnych doświadczyło represji ze strony zarówno Sowietów jak i funkcjonariuszy „Polski Ludowej”. Spośród Nich 5 CC straciło życie, w tym dwóch zamordowano na Zamku w Lublinie, katyńskim strzałem w tył głowy: Czesława Rossińskiego ps. Kozioł, Mieczysława Szczepańskiego ps. Dębina…

 

Represji co najmniej od dwóch wrogów
Niemców i/lub Sowietów i/lub funkcjonariuszy „Polski Ludowej”
doświadczyło aż 85 Cichociemnych…

 

 
Cichociemni represjonowani przez Niemców oraz Sowietów i władze „Polski Ludowej”:

n-s-prl Cichociemni wielu wrogówStefan Bałuk ps. Starba | Andrzej Czaykowski ps. Garda | Piotr Nowak ps. Oko | Stefan Przybylik ps. Gruch

 

 

Cichociemni represjonowani przez Niemców i Sowietów:

n-s Cichociemni wielu wrogówJacek Bętkowski ps. Topór 2 | Ryszard Chmieloch ps. Błyskawica | Eugeniusz Chyliński ps. Frez | Władysław Hauptman ps. Gapa | Franciszek Koprowski ps. Dąb | Julian Kozłowski ps. Cichy | Adolf Łojkiewicz ps. Ryś | Narcyz Łopianowski ps. Sarna | Stefan Majewicz ps. Hruby | Anatol Makarenko ps.  Tłok | Franciszek Malik ps. Piorun 2 | Stanisław Ossowski ps. Jastzrębiec 2 | Alfred Paczkowski ps. Wania | Zdzisław Peszke ps. Kaszmir | Alfred Pokultinis ps. Fon | Jarosław Poliszuk ps. Arab | Józef Spychalski ps. Grudzień | Adam Szydłowski ps. Poleszuk |  Władysław Śmietanko ps. Cypr | Czesław Trojanowski ps. Litwos | Wiktor Wiącek ps. Kanarek | Tomasz Wierzejski ps. Zgoda 2 | Stanisław Zapotoczny ps. Płomień | Ryszard Zyga ps. Lelum

 

Cichociemni represjonowani przez Niemców i władze „Polski Ludowej”:

n-prl Cichociemni wielu wrogówAdam Boryczka ps. Brona | Adam Borys ps. Pług | Zygmunt Gromnicki ps. Gula | Teodof Hoffman ps. Bugaj | Bolesław Kontrym ps. Żmudzin | Benon Łastowski ps. Łobuz | Zbigniew Mrazek ps. Aminius | Ryszard Nuszkiewicz ps. Powolny | Roman Romaszkan ps. Tatar | Jan Różycki ps. Busik | Franciszek Rybka ps. Kula | Edwin Scheller-Czarny ps. Fordon | Tadeusz Stocki ps. Ćma | Otton Wiszniewski ps. Topola | Władysław Wiśniewski ps. Wróbel | Ludwik Witkowski ps. Kosa | Bogusław Wolniak ps. Mięta | Lech Zabierek ps. Wulkan | Antoni Żychiewicz ps. Przerwa

 

Cichociemni represjonowani przez Sowietów i władze „Polski Ludowej”:

s-prl Cichociemni wielu wrogówLeon Bazała ps. Striwiąż | Przemysław Bystrzycki ps. Grzbiet | Bernard Bzdawka ps. Siekiera | Bronisław Czepczak Górecki ps. Zwijak | Jerzy Emir Hassan ps. Turek 2 | Tadeusz Gaworski ps. Lawa | Marian Golarz Teleszyński ps. Góral 2 | Antoni Iglewski ps. Ponar | Stefan Ignaszak ps. Drozd | Jerzy Iszkowski ps. Orczyk | Bolesław Jabłoński ps. Kalia | Wacław Kobyliński ps. Dziad | Władysław Kochański ps. Bomba | Bronisław Konik ps. Sikora | Stanisław Kujawiński ps. Wodnik | Mieczysław Kwarciński ps. Ziut | Marian Leśkiewicz ps. Wygoda | Zdzisław Luszowicz ps. Szakal | Ezechiel Łoś ps. Ikwa | Marian Mostowiec ps. Lis | Michał Nowakowski ps. Harpun | Bolesław Polończyk ps. Kryształ | Janusz Prądzyński ps. Trzy | Mieczysław Psykała ps. Kalwadosik | Czesław Rossiński ps. Kozioł | Roman Rudkowski ps. Rudy | Marian Skowron ps. Olcha 2 | Stanisław Skowroński ps. Widelec | Leopold Skwierczyński ps. Aktor | Tadeusz Sokół ps. Bug 2 | Zbigniew Specylak Skrzypecki ps. Tur 2 | Mieczysław Szczepański ps. Dębina | Wincenty Ściegienny ps. Las | Kazimierz Śliwa ps. Strażak | Witold Uklański ps. Herold | Jan Walter ps. Cyrkiel | Stanisław Winter ps. Stanley | Tadeusz Żelechowski ps. Ring

 

 

Cichociemni represjonowani
przez Niemców i/lub Sowietów i/lub władze „Polski Ludowej”:

UWAGA! tabela ma więcej niż jedną stronę, wyświetla po 15 wierszy na stronie
(Kliknij wybraną kolumnę, aby posortować / kliknij w nazwisko, aby przejść do biogramu / wpisz, aby wyszukać)
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu ? Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie

StopieńFotoNazwisko imięPseudonimDane nt. niewoli
gen. bryg.
BALUK-Stefan Cichociemni wielu wrogów
Bałuk StefanStarbaSOWIECI - Aresztowany przez NKWD, uciekł (1939),
NIEMCY - Obozy jenieckie: Ożarów, Lamsdorf, Gross-Born (po Powstaniu Warszawskim)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie: Warszawa, skazany (1945 - 1947)
ppłk.
BAZALA-Leon Cichociemni wielu wrogów
Bazała LeonStriwiążSOWIECI: Łagry: Charków, Diagilewo, Griazowiec (1944 - 1947)
PRL - Nękany przez UB (1954 - 1955)
płk
BETKOWSKI-Jacek Cichociemni wielu wrogów
Bętkowski JacekTopór 2NIEMCY - Obozy jenieckie: Ożarów, Kostrzyn, Sandbostel, Murnau (po Powstaniu Warszawskim)
SOWIECI - Łagry: Starobielsk, Kołyma (1940 - 1941)
płk.
BORYCZKA-Adam Cichociemni wielu wrogów
Boryczka AdamBronaNIEMCY - Uciekł przy próbie aresztowania przez gestapo (1943)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie: Warszawa - Mokotów, torturowany, skazany na śmierć (1954 - 1967)
ppłk.
BORYS-Adam Cichociemni wielu wrogów
Borys AdamPługNIEMCY - Obozy jenieckie: Zeithain (po Powstaniu Warszawskim)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie: Warszawa - Mokotów (1945), Nękany przez UB (1950 - 1952)
ppor.
BYSTRZYCKI-Przemyslaw Cichociemni wielu wrogów
Bystrzycki PrzemysławGrzbietSOWIECI - Łagry: Panowka, Kuszmurun (1940 - 1941)
PRL - Aresztowany przez UB, skazany (1945 - 1946)
ppor. łączn.
BZDAWKA-Bernard Cichociemni wielu wrogów
Bzdawka Bernard SiekieraSOWIECI - Łagry: Wilkowyszki, Juchnów, Ponoj, Juża (1939 - 1941)
PRL - Aresztowany przez UB, więziony (1945 - 1946)
ppor. łączn.
CHMIELOCH-Ryszard Cichociemni wielu wrogów
Chmieloch RyszardBłyskawicaSOWIECI - Łagry: (1940 - 1942)
NIEMCY - Aresztowany, skazany na śmierć, zamordowany we Lwowie lub obóz koncentracyjny KL Dachau (1944)
por.
CHYLINSKI-Eugeniusz Cichociemni wielu wrogów
Chyliński Eugeniusz FrezNIEMCY - Aresztowany przez policję litewską, przekazany gestapo, odbity z transportu (1944)
SOWIECI - Łagry: Saratow, Kutaisi (1946 - 1954)
mjr
CZAYKOWSKI-Andrzej Cichociemni wielu wrogów
Czaykowski Andrzej GardaSOWIECI - Łagry: Kargopol, Archangielsk (1940 - 1941)
NIEMCY - Aresztowany przez gestapo, więzienia: Tomaszów Mazowiecki, Montelupich (Kraków), obozy koncentracyjne: KL Gross-Rosen, KL Mittelbau-Dora k. Nordhausen (1944 - 1945)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Warszawa Mokotów, skazany na śmierć, zamordowany (1951 - 1953)
por. łączn.
CZEPCZAK-GORECKI-Bronisław Cichociemni wielu wrogów
Czepczak Górecki BronisławZwijakSOWIECI - Łagry: Mariewka, Dymitrowka (1940 - 1942)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Warszawa Mokotów, skazany (1945 - 1947), Aresztowany, więzienie Wronki, skazany (1950 - 1956)
płk. piech.
EMIR-HASSAN-Jerzy Cichociemni wielu wrogów
Emir Hassan JerzyTurek 2SOWIECI - Łagry: m.in. Iwdiel (1939 - 1941)
PRL - Aresztowany przez NKWD, więzienie WUBP Łódź, skazany, po zwolnieniu z więzienia szykanowany (1945)
kpt.
GAWORSKI-Tadeusz Cichociemni wielu wrogów
Gaworski TadeuszLawaSOWIECI - Aresztowany przez Sowietów: Lwów, Skolim (1939)
PRL - Aresztowany przez UB, zwolniony (1945)
kpt. sł. zdr.
GOLARZ-Marian Cichociemni wielu wrogów
Golarz Teleszyński MarianGóral 2SOWIECI - Łagry: Samarłag k. Kujbyszewa,
Pieczorłag k. Workuty (1939 - 1941)
PRL - Aresztowany przez UB i NKWD, obóz Brześć, więzienie Warszawa Mokotów, wykupiony (1944 - 1946)
kpt.
GROMNICKI-Zygmunt Cichociemni wielu wrogów
Gromnicki ZygmuntGulaNIEMCY - Obozy jenieckie: Ożarów, Łambinowice, Gross-Born, Lubeka (po Powstaniu Warszawskim)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Warszawa Mokotów, zwolniony (1952 -1953)
ppor. lot.
HAUPTMAN-Wladyslaw Cichociemni wielu wrogów
Hauptman WładysławGapaNIEMCY - Aresztowany pod fałszywą tożsamością, pracował przy kopaniu rowów (1944)
SOWIECI - Aresztowany przez NKWD, Łódź, Moskwa (1945)
mjr łączn.
HOFFMANN-Teodor Cichociemni wielu wrogów
Hoffman TeodorBugajNIEMCY - Aresztowany przez żandarmerię, torturowany przez gestapo, odbity przez AK (1944)
PRL - Rozpracowywany przez UB, SB od 1945, wielokrotnie namawiany do współpracy
ppłk.
IGLEWSKI-Antoni Cichociemni wielu wrogów
Iglewski AntoniPonarSOWIECI - Aresztowany przez NKWD, w Moskwie skazany na śmierć (1941)
PRL - Aresztowany przez UB, więziony, skazany (1947 - 1956)
rtm. kaw.
IGNASZAK-Stefan Cichociemni wielu wrogów
Ignaszak StefanDrozdSOWIECI - Aresztowany przez NKWD pod fałszywą tożsamością, zwolniony (1939)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Warszawa Mokotów, skazany na śmierć (1945 - 1951)
mjr pil.
ISZKOWSKI-Jerzy Cichociemni wielu wrogów
Iszkowski JerzyOrczykSOWIECI - Aresztowany przez NKWD, skazany na śmierć w Lublinie (1945 - 1947)
PRL - Rozpracowywany przez UB (1948 - 1956)
mjr piech.
JABLONSKI-Boleslaw Cichociemni wielu wrogów
Jabłoński BolesławKaliaSOWIECI - Aresztowany przez NKWD w Łodzi, zwolniony (1945)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Warszawa Mokotów, torturowany, skazany (1949 - 1955)
płk. dypl. piech.
KOBYLINSKI-Waclaw Cichociemni wielu wrogów
Kobyliński WacławDziadSOWIECI - Aresztowany przez NKWD, Łódź, zwolniony (1945)
PRL - Szykanowany przez UB (1945 - 1954, od 1950)
Aresztowany przez UB więzienie Warszawa Mokotów (1955 - 1956)
kpt.
KOCHANSKI-Wladyslaw Cichociemni wielu wrogów
Kochański Władysław BombaSOWIECI - Łagry: Tiemłag, łagier nr 5 MWD, Kołyma (1945 - 1955)
PRL - Rozpracowywany przez WUdsBP Kraków, Departament II ds. BP MSW, szykanowany (1956 - 1962)
mjr
KONIK-Bronislaw Cichociemni wielu wrogów
Konik Bronisław SikoraSOWIECI - Łagry: Kandałaksza (1939 - 1941),
PRL - Aresztowany przez UB i NKWD, wywieziony do łagru Stalinogorsk (1944 - 1945)
mjr
KONTRYM-Bolesław Cichociemni wielu wrogów
Kontrym BolesławŻmudzinNIEMCY - Obozy jenieckie: Lamsdorf, Falingbostel, Gross-Born, Sandbostel, Bergen-Belsen (po Powstaniu Warszawskim), uciekł
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Warszawa Mokotów, skazany na śmierć, zamordowany (1948 - 1953)
mjr
KOPROWSKI-Franciszek Cichociemni wielu wrogów
Koprowski FranciszekDąbNIEMCY - Aresztowany przez gestapo, uciekł (1943)
SOWIECI - Łagry: Morszańsk, Ostaszków (1944 - 1948)
kpt. piech.
KOZLOWSKI-Julian Cichociemni wielu wrogów
Kozłowski JulianCichySOWIECI - Niewola sowiecka: Krasnojarsk (1920 - 1921), uciekł
NIEMCY - Aresztowany przez Niemców, uciekł (1944)
por. łączn.
KUJAWINSKI-Stanislaw Cichociemni wielu wrogów
Kujawiński StanisławWodnikSOWIECI - Łagry: Obuchowce, Kazachstan (1940 - 1942)
PRL - Aresztowany przez NKWD, więzienia: Łubianka, Butyrki (Rosja), Warszawa Mokotów, Wronki (1944 - 1945)
kpt. piech.
KWARCINSKI-Mieczyslaw Cichociemni wielu wrogów
Kwarciński MieczysławZiutSOWIECI - Aresztowany, prawdopodobnie wskutek prowokacji NKWD, uwolniony przez AK (1944 - 1945)
PRL - List gończy, skazany na śmierć (przebywał na emigracji)
kpt. łącz.
LESKIEWICZ-Marian Cichociemni wielu wrogów
Leśkiewicz MarianWygodaSOWIECI - Łagry: Biełaja Glinka, Kazachstan (1940 - 1941)
PRL - Rozpracowywany przez IW, SB, podjęto próbę zwerbowania (1946 - 1960)
kpt. piech.
LUSZOWICZ-Zdzislaw Cichociemni wielu wrogów
Luszowicz ZdzisławSzakalSOWIECI - Łagry: Skola, Starobielsk (1939 - 1941),
SOWIECI, PRL - Aresztowany przez UB i NKWD, zesłany do lagru Stalinogorsk (1944 - 1945)
mjr
LASTOWSKI-Benon Cichociemni wielu wrogów
Łastowski BenonŁobuzNIEMCY - Aresztowany przez gestapo, Obóz koncentracyjny: KL Gross-Rosen (1944 - 1945)
PRL - Rozpracowywany przez MSW na terenie Wielkiej Brytanii
mjr uzbr.
LOJKIEWICZ-Adolf Cichociemni wielu wrogów
Łojkiewicz AdolfRyśSOWIECI - Łagry: Kozielsk, Grazowiec (1939 - 1941)
NIEMCY - Obóz jeniecki: Woldenberg (po Powstaniu Warszawskim)
ppłk. kaw.
LOPIANOWSKI-Narcyz Cichociemni wielu wrogów
Łopianowski NarcyzSarnaSOWIECI - Łagry: Putywl, Kozielsk, Grazowiec (1939 - 1941)
NIEMCY - Obozy jenieckie: Küstrin, Sandbostel. Murnau (po Powstaniu Warszawskim)
por.
LOS-Ezechiel Cichociemni wielu wrogów
Łoś EzechielIkwaSOWIECI - Łagry: Riazań, Bogorodskoje (1944 - 1947)
PRL - Rozpracowywany przez UB, SB (1951 - 1958)
por.
MAJEWICZ-Stefan Cichociemni wielu wrogów
Majewicz StefanHrubySOWIECI - Niewola sowiecka (1939)
NIEMCY - Aresztowany, Pawiak, uciekł (1943), Aresztowany przez gestapo, zamordowany (1943 - 1944)
mjr łączn.
MAKARENKO-Anatol Cichociemni wielu wrogów
Makarenko AnatolTłokSOWIECI - Łagry: Swierdłowsk (1941 - 1942)
NIEMCY - Obozy jenieckie: Lamsdorf, Gross-Born, Sandbostel, Lubeka (po Powstaniu Warszawskim)
mjr dypl. piech.
MALIK-Franciszek Cichociemni wielu wrogów
Malik FranciszekPiorun 2SOWIECI - Łagry: Charków, Małoszujka (1939 - 1941)
NIEMCY - Obozy jenieckie: Lamsdorf, Sandbostel, Lubeka (po Powstaniu Warszawskim)
kpt. piech.
MOSTOWIEC-Marian Cichociemni wielu wrogów
Mostowiec MarianLisSOWIECI - Łagry: Stalinogorsk, Wołogda, Griazowiec (1945 - 1947)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienire Warszawa Mokotów (1950 - 1951)
por.
MRAZEK-Zbigniew Cichociemni wielu wrogów
Mrazek ZbigniewAminiusNIEMCY - Obozy jenieckie: Pruszków, Skierniewice, Sandbostel (po Powstaniu Warszawskim)
PRL - Aresztowany przez UB, szykanowany (m.in. konfiskata mieszkania, zakaz wykonywania zawodu), (1950)
ppor. łączn.
NOWAK-Piotr Cichociemni wielu wrogów
Nowak PiotrOkoNIEMCY - Obozy jenieckie: Fort Mokotowski, Pruszków, Skierniewice (po Powstaniu Warszawskim), uciekł
SOWIECI, PRL - Aresztowany przez NKWD, więzienia Łubianka (Moskwa), Łódź (1945)
kpt. piech.
NOWAKOWSKI-Michal Cichociemni wielu wrogów
Nowakowski Michał HarpunSOWIECI - Łagry: Starobielsk, Workutłag (1940 - 1941)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Inowrocław, uciekł (1946), Rozpracowywany przez UB (1951), Aresztowany przez UB, więziony, skazany (1952 - 1954), Aresztowany, zmarł w więzieniu (1959 - 1961)
mjr
NUSZKIEWICZ-Ryszard-e1461496984302 Cichociemni wielu wrogów
Nuszkiewicz RyszardPowolnyNIEMCY - Więzienie: Puisgcerda nieopodal Saragossy, Francja, uciekł (1941 r.), Obóz koncentracyjny: Argeles-sur-Mer, Francja, uciekł (1941)
PRL - Aresztowany przez UB (1945), Rozpracowywany przez UB (1951 - 1953), Aresztowany, więzienie Kraków, nakłaniany do współpracy jako TW (1955), Rozpracowywany przez UB (1957 - 1974)
kpt.
OSSOWSKI-Stanislaw Cichociemni wielu wrogów
Ossowski StanisławJastrzębiec 2SOWIECI - Łagry: Kozielsk, Griazowiec (1940 - 1941)
NIEMCY - Obozy jenieckie: Sandbostel, Murnau (po Powstaniu Warszawskim)
ppłk.
PACZKOWSKI-Alfred Cichociemni wielu wrogów
Paczkowski AlfredWaniaNIEMCY - Aresztowany przez milicję białoruską, przekazany gestapo, więzienie Pińsk, uwolniony przez AK (1942 - 1943)
SOWIECI - Łagry: Diagilewo, Czerepowiec, Griazowiec (1944 - 1947)
ppor. łączn.
PESZKE-Zdzislaw Cichociemni wielu wrogów
Peszke ZdzisławKaszmirSOWIECI - Łagry: Swierdłowsk (1941 - 1942)
NIEMCY - Aresztowany, popełnił samobójstwo (1943)
kpt. piech.
POKULTINIS-Alfred Cichociemni wielu wrogów
Pokultinis AlfredFonSOWIECI - Łagry: Workutłag, Komi (1940 - 1941)
NIEMCY - Obozy jenieckie: Fallingbostel, Gross-Born, Sandbostel, Lubeka, Bergen-Belsen (po Powstaniu Warszawskim)
por.
POLISZUK-Jaroslaw Cichociemni wielu wrogów
Poliszuk JarosławArabSOWIECI - Łagry: Swierdłowsk (1941 - 1942)
NIEMCY - Aresztowany przez gestapo, obozy koncentracyjne: KL Gross-Rosen, KL Flossenbürg (Hersbruck), KL Dachau (1944 - 1945)
kpt.
POLONCZYK-Boleslaw Cichociemni wielu wrogów
Polończyk BolesławKryształSOWIECI - Łagry: Jegolsk (1944 - 1946)
PRL - Rozpracowywany przez SB (1967)
rtm. kaw.
PRADZYNSKI-Janusz Cichociemni wielu wrogów
Prądzyński Janusz TrzySOWIECI - Niewola sowiecka (1939)
PRL - Szantażowany przez SB, zwerbowany do współpracy jako TW (1946 - 1957)
kpt. łączn.
PRZYBYLIK-Stefan Cichociemni wielu wrogów
Przybylik StefanGruchSOWIECI - Łagry: Workuta, Teguldet (1939 - 1941)
NIEMCY - Aresztowany przez gestapo, uciekł (1945)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Łódź, uniewinniony (1945), Rozpracowywany przez UB, GZI (1948 - 1958), SB (1961 - 1988)
ppor. piech.
PSYKALA-Mieczyslaw Cichociemni wielu wrogów
Psykała Mieczysław KalwadosikSOWIECI - Łagry: Kamionka, Swierdłowsk (1944 - 1947)
PRL - Rozpracowywany przez UB (od lat 50-tych)
por.
ROMASZKAN-Roman Cichociemni wielu wrogów
Romaszkan RomanTatarNIEMCY - Niewola, uciekł (1939)
PRL - Szykanowany przez SB (1949), prawdopodobnie zamordowany na polecenie SB (1956)
ppor.
ROSSINSKI-Czeslaw Cichociemni wielu wrogów
Rossiński CzesławKoziołSOWIECI, PRL - Aresztowany przez NKWD, skazany na śmierć, zamordowany, Lublin (1944 - 1945)
płk. pil. dypl.
RUDKOWSKI-Roman Cichociemni wielu wrogów
Rudkowski RomanRudySOWIECI - Aresztowany, więzienie "Taganka" (Moskwa, 1918),
Aresztowany przez SMIERSZ, więzienie Łódź (1945)
PRL - Poszukiwany przez UB (1946 - 1949)
mjr kaw.
ROZYCKI-Jan Cichociemni wielu wrogów
Różycki JanBusikNIEMCY - Aresztowany, więzienie Modelo (Hiszpania, 1942 - 1943), zwolniony
PRL - Aresztowany przez UB, skazany, uniewinniony (1949 - 1953)
kpt.
RYBKA-Franciszek Cichociemni wielu wrogów
Rybka FranciszekKulaNIEMCY - Obóz cywilny: Pruszków (sierpień 1944), uciekł
PRL - Poszukiwany przez UB, wyemigrował
ppor.
SCHELLER-CZARNY-Edwin Cichociemni wielu wrogów
Scheller Czarny EdwinFordonNIEMCY - Aresztowany przez gestapo, wykupiony (1944)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Gdańsk, umiewinniony (1945 - 1946), po uniewinnieniu szykanowany przez UB
por. piech.
SKOWRON-Marian Cichociemni wielu wrogów
Skowron MarianOlcha 2SOWIECI - Łagry: Kozielsk, Griazowiec (1939 - 1941)
PRL - Aresztowany przez UB (1945)
kpt.
SKOWRONSKI-Stanislaw Cichociemni wielu wrogów
Skowroński StanisławWidelecSOWIECI - Łagry: Swierdłowsk, Czelabińsk (1941 - 1942), Dwukrotnie aresztowany przez NKWD, uciekł (1944), Aresztowany, zesłany do pracy Magdalinowka (1945), uciekł
PRL - Poszukiwany przez NKWD i UB, wyemigrował
mjr lot.
SKWIERCZYNSKI-Leopold Cichociemni wielu wrogów
Skwierczyński LeopoldAktorSOWIECI, PRL - Aresztowany przez NKWD, więzienie Kraków, Bytom, Toszek, Gliwice, Katowice (1945)
por. piech.
SOKOL-Tadeusz Cichociemni wielu wrogów
Sokół TadeuszBug 2SOWIECI - Łagry: Jercewo, Mostowica, Onofrówka (1940 - 1941)
PRL - Aresztowany przez UB, skazany (1945 - 1947)
kpt. art.
SPECYLAK-Zbigniew Cichociemni wielu wrogów
Specylak Skrzypecki Zbigniew Tur 2SOWIECI - Łagry: nad rzeką Onega (1940 - 1942)
PRL - Aresztowany przez UB, więziony (1948)
płk. piech.
SPYCHALSKI-Jozef Cichociemni wielu wrogów
Spychalski JózefGrudzieńSOWIECI - Aresztowany przez NKWD, Białystok, Moskwa (1940 - 1942)
NIEMCY - Aresztowany przez gestapo, więzienie Montelupich (Kraków), obozy koncentracyjne: KL Gross-Rosen, być może KL Sachsenhausen, KL Mauthausen, zamordowany (1944)
mjr int.
STOCKI-Tadeusz Cichociemni wielu wrogów
Stocki Tadeusz ĆmaNIEMCY - Aresztowany pod fałszywą tożsamością, obozy koncentracyjne: KL Auschwitz, KL Buchenwald
PRL - Rozpracowywany przez UB, szykanowany (1949 - 1956)
ppłk.
SZYDLOWSKI-Adam Cichociemni wielu wrogów
Szydłowski AdamPoleszukNIEMCY - Aresztowany, obóz koncentracyjny: Miranda de Ebro, Hiszpania (1941-1942)
SOWIECI - Łagry: Ostaszków, Kalinin, Morszańsk (1944 - 1947)
kpt. art.
SZCZEPANSKI-Mieczyslaw Cichociemni wielu wrogów
Szczepański MieczysławDębinaSOWIECI, PRL - Aresztowany przez NKWD, skazany na śmierć, zamordowany, Lublin (1945)
ppłk. dypl.
SCIEGIENNY-Wincenty Cichociemni wielu wrogów
Ściegienny WincentyLasSOWIECI, PRL - Aresztowany przez NKWD, Białystok, Warszawa, zwolniony (1945)
sierż. łączn.
SLIWA-Kazimierz-e1461497024533 Cichociemni wielu wrogów
Śliwa KazimierzStrażakSOWIECI - Łagry: Fiediakowo (1940)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Kielce, skazany na śmierć (1945 - 1948)
ppor.
SMIETANKO-Wladyslaw Cichociemni wielu wrogów
Śmietanko WładysławCyprSOWIECI - Łagry: (1940 - 1941)
NIEMCY - Obozy jenieckie: Sandbostel (po Powstaniu Warszawskim)
kpt. piech.
TROJANOWSKI-Czeslaw Cichociemni wielu wrogów
Trojanowski CzesławLitwosSOWIECI - Łagry: (1941)
NIEMCY - Obozy jenieckie, szpital Zeithain (po Powstaniu Warszawskim)
mjr kaw.
UKLANSKI-Witold Cichociemni wielu wrogów
Uklański WitoldHeroldSOWIECI - Łagry: Kozielsk, Griazowiec (1940 - 1941)
PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Kraków, Warszawa Mokotów, Wronki, skazany na śmierć, zamordowany (1945 - 1954)
kpt. sap.
WALTER-Jan Cichociemni wielu wrogów
Walter JanCyrkielSOWIECI, PRL - Aresztowany przez UB, więzienie Lublin, zesłany do łagrów: Jegolsk, Swierdłowsk (1944 - 1947)
por. piech.
WIACEK-Jan Cichociemni wielu wrogów
Wiącek WiktorKanarekSOWIECI - Łagry: Juża (1939)
NIEMCY - Aresztowany na stacji kolejowej Jaszuny, uciekł (1943)
mjr sap.
WIERZEJSKI-Tomasz Cichociemni wielu wrogów
Wierzejski TomaszZgoda 2SOWIECI - Łagry (1939 - 1942)
NIEMCY - Obozy jenieckie: Murnau (po Powstaniu Warszawskim)
kpt.
WINTER-Stanislaw Cichociemni wielu wrogów
Winter StanisławStanleySOWIECI, PRL - Aresztowany przez GZI, skazany na śmierć, zamordowany przez NKWD Poznań (1945)
kpt. piech.
WISZNIEWSKI-Otton Cichociemni wielu wrogów
Wiszniewski OttonTopolaNIEMCY - Niewola, twierdza Belfort (1939 - 1941), uciekł
PRL - Aresztowany przez UB, szykanowany, nakłaniany do współpracy (1945)
ppor. piech.
WISNIEWSKI-Wladyslaw Cichociemni wielu wrogów
Wiśniewski WładysławWróbelNIEMCY - Aresztowany przez gestapo, uciekł (1943)
PRL - Rozpracowywany przez UB (1947)
kpt. art.
WITKOWSKI-Ludwik Cichociemni wielu wrogów
Witkowski LudwikKosaNIEMCY - Obozy jenieckie: Lamsdorf, Murnau (po Powstaniu Warszawskim)
PRL - Szykanowany przez UB (lata 50-te)
mjr
WOLNIAK-Boguslaw Cichociemni wielu wrogów
Wolniak BogusławMiętaNIEMCY - Obóz jeniecki: Woldenberg (po Powstaniu Warszawskim)
PRL - Aresztowany przez UB więzienie, zwolniony (1945)
por. piech.
ZABIEREK-Lech Cichociemni wielu wrogów
Zabierek LechWulkanNIEMCY - Niewola niemiecka: Błonie, Monachium, Eistedt, Murnau, Elsenborn, Oberlangen (1939 - 1941), uciekł
PRL - Szykanowany przez SB, pozbawiony emerytury
ppor. łączn.
ZAPOTOCZNY-Stanislaw Cichociemni wielu wrogów
Zapotoczny StanisławPłomieńSOWIECI - Łagry: Semipałatyńsk (1940 - 1942)
NIEMCY - Aresztowany przez gestapo, popełnił samobójstwo (1944)
por.
ZYGA-Ryszard Cichociemni wielu wrogów
Zyga RyszardLelumSOWIECI - Łagry: Charków, Nachodka, Magadan (1940 - 1942)
NIEMCY - Aresztowany przez gestapo, obozy koncentracyjne: KL Gross-Rosen, KL Flossenbürg (Hersbruck), KL Dachau (1944 - 1945)
ppor.
ZELECHOWSKI-Tadeusz Cichociemni wielu wrogów
Żelechowski TadeuszRingSOWIECI - Więzienie: Drohobycz, Gorki (1940 - 1941), Uciekł podczas próby aresztowana przez NKWD (1944), Aresztowany przez NKWD uciekł (1945)
PRL - Aresztowany przez Státní bezpečnost (czeska bezpieka), więzienie Sosnowiec, Warszawa Mokotów, Wronki, Rawicz, skazany (1948 - 1954), zwerbowany przez SB do współpracy jako TW
ppor. art.
ZYCHIEWICZ-Antoni Cichociemni wielu wrogów
Żychiewicz Antoni PiotrPrzerwaNIEMCY - Obóz koncentracyjny: KL Sachsenhausen , schwytany w Powstaniu Warszawskim (1944 - 1945)
PRL - Poszukiwany, prześladowany przez UB

Weryfikacji w/w danych nt. Cichociemnych dokonano poprzez analizę Ich biogramów, opublikowanych wspomnień oraz danych z innych źródeł, m.in. bazy danych zesłańców – indeks represjonowanych, powstałej dzięki pracy Ośrodka Karta (obecnie prowadzonego przez IPN). Źródła danych dotyczących każdego Cichociemnego wskazano na stronie z Jego biogramem.

 

zobacz:

 

 

 

Źródła:
  • informacje własne
  • Jędrzej Tucholski, Cichociemni, IW PAX, Warszawa 1984, 1985, 1988, ISBN 83-211-0752-4 
  • baza danych zesłańców – indeks represjonowanych
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6