PageArchiwa Cichociemni - Strona 20 z 76 - Cichociemni elita dywersji

Cichociemni spadochroniarze AK

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Spis treści:

Kim byli Cichociemni?
Rekrutacja
Szkolenie
Skok do Kraju
Służba w okupowanej Polsce

znak-cc-180x300-180x300 Cichociemni spadochroniarze AK

Znak Spadochronowy Cichociemnych

Nazywamy się cichociemnymi
Nazwa niejednemu wyda się może dziwaczna,
ale spróbujcie znaleźć lepszą na określenie takiego charakternika,
który potrafi zjawić się nie spostrzeżony tam
gdzie się go najmniej spodziewają i pożądają,
cicho a sprawnie narobić nieprzyjacielowi bigosu
i wsiąknąć niedostrzegalnie w ciemność, w noc – skąd przyszedł

„Drogi Cichociemnych”, Londyn 1961

Informacja dla propagującego brednie nt. Cichociemnych portalu polskieradio24.pl – Cichociemni nie byli „elitarną jednostką komandosów – spadochroniarzy, zwanych cichociemnymi”. Jeszcze większą bzdurą jest twierdzenie, iż ta rzekoma „jednostka została utworzona na rozkaz premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla”. To rekord głupoty 🙁

Polscy spadochroniarze do zadań specjalnych (Cichociemni i inni):

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej, działali w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego, byli wysyłani przez wojsko i realizowali cele wojskowe. Tylko Cichociemni byli rekrutowani, selekcjonowani, szkoleni oraz ekspediowani do Polski przez Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza.
Emisariusze i kurierzy polityczni – byli cywilnymi łącznikami pomiędzy emigracyjnym rządem R.P. a cywilną strukturą w okupowanej Polsce – Delegaturą Rządu na Kraj, a także pomiędzy rządem a krajowymi partiami i stronnictwami politycznymi, byli wysyłani przez polityków i realizowali cele polityczne. Nie byli Cichociemnymi.
Spadochroniarze do innych krajów – działali poza Polską oraz poza strukturami Polskiego Państwa Podziemnego. Byli wysyłani w porozumieniu z emigracyjnym rządem RP przez brytyjskie SOE (Akcja Kontynentalna) lub amerykańskie OSS (Project Eagle) jako agenci tych służb, realizowali cele polityczno – wojskowe, wskazane przez zachodnie służby specjalne: SOE lub OSS. Nie byli Cichociemnymi.

Zobacz także:

Kim byli Cichociemni?

37-550-1-232x300 Cichociemni spadochroniarze AK

Cichociemny po wylądowaniu
w zbiorach NAC

Cichociemni byli komandosami wolności, elitą dywersji. Żołnierzami konspiracyjnej Armii Krajowej, wywodzącymi się z Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz Armii Polskiej gen. Andersa, którzy ochotniczo zgłosili się do służby na terenie Polski okupowanej przez Niemców i Rosjan, zostali przerzuceni do Kraju drogą lotniczą, staraniem Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, współpracującego z brytyjskim SOE oraz zajmującą się odbiorem zrzutów (ludzi oraz zaopatrzenia) komórką Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), działającą pod kryptonimami: Syrena, Import, MII – Grad.

zzz-Brog-KOL_023_0021-191x250 Cichociemni spadochroniarze AK

Pismo ppłk Józefa Hartmana, „ojca Cichociemnych” z 11 października 1946

Nie stanowili zwartej formacji, nie mieli odrębnej struktury dowódczej, munduru, sztandaru, patrona. Byli w sporej mierze indywidualistami – wysokiej klasy fachowcami przeznaczonym do zadań specjalnych. Stąd też Ich szkolenie także było indywidualnie „dopasowane” do konkretnego żołnierza. Szkolenie Cichociemnych, przeznaczonych do zadań specjalnych w okupowanej Polsce, podporządkowane było potrzebom podziemnej Armii Krajowej. Szkolono takich specjalistów, jacy byli potrzebni do walki w Kraju – zgodnie z zapotrzebowaniem zgłoszonym przez dowódcę Armii Krajowej.

Po przejściu morderczego, tajnego szkolenia specjalnego, przerzucani byli samolotami z Wielkiej Brytanii, a potem z Włoch, skacząc na spadochronach do Polski. Kilku wylądowało samolotem (operacje Most) na polowym lotnisku. Wszyscy dostawali przydziały do Armii Krajowej. Ich zadaniem było prowadzenie partyzanckiej walki z hitlerowskim okupantem, akcje dywersyjne, sabotaż, organizowanie i szkolenie żołnierzy Armii Krajowej, działalność wywiadowcza, utrzymywanie łączności i in. Tylko Cichociemni byli rekrutowani, selekcjonowani, szkoleni oraz ekspediowani do Polski przez Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza.

Trzystu szesnastu. Cichociemni
dodatek specjalny „Tygodnika Powszechnego” oraz IPN z 27 marca 2011 nr 13, Kraków 2011

Rafał Iwan – „Cichociemni” – rekrutacja, szkolenie i przerzut do Polski
w: Koło Historii nr 10/2008, Lublin 2008, ISSN 1505-85-30, s. 77 – 106
Materiały Koła Naukowego Studentów UMCS:

dr Krzysztof A. Tochman – „Ptaszki” i „Kociaki”
w: Kombatant – biuletyn UdSKiOR, luty 2011, nr 2 (242) s. 15 – 21

Andrzej Chmielarz – Cichociemni
w: Biuletyn informacyjny AK nr 11 (295) listopad 2014, s. 1 – 10

Rekrutacja

Prowadził ją Oddział VI Sztabu Naczelnego Wodza, współpracujący z brytyjskim Zarządem Operacji Specjalnych (Special Operations Executive, SOE).

Od lata 1940 do jesieni 1943 na przeszkolenie w celu podjęcia służby w okupowanym Kraju zgłosiło się 2413 oficerów i podoficerów Polskich Sił Zbrojnych. Wśród nich: 1 generał, 112 oficerów sztabowych, 894 oficerów młodszych, 592 podoficerów, 771 szeregowych, 15 kobiet, 28 kurierów cywilnych.

Ochotników poddano surowej i bardzo wymagającej selekcji. 703 z nich ukończyło kurs spadochronowy. Przeszkolono 606 osób, do przerzucenia do Polski zakwalifikowano 579 żołnierzy i kurierów. Więcej info – REKRUTACJA

Jakub Lickiewicz, Jolanta Szymańska, Łukasz Birkiewicz – Próba charakterystyki psychologicznej cichociemnego
w: Państwo i Społeczeństwo, 2015 (XV) nr 2, s. 113 – 123

Szkolenie

Prowadzone było – w zdecydowanej większości przez polskich instruktorów, według polskich programów szkolenia – w brytyjskich ośrodkach SOE użyczonych Polakom, m.in.: w Brighton, Chalfont and Latimer, Inchmery, po 1942 w Audley End.

Program szkolenia był bardzo wszechstronny, obejmował cztery bloki szkoleniowe: kursy zasadnicze, specjalnościowe, uzupełniające oraz praktyki. Wszyscy CC musieli przejść kurs spadochronowy i tzw. odprawowy. Pozostałe kursy dostosowane były indywidualnie do specjalności danego skoczka.

Kursy zasadnicze: szkolenie militarne, tj. zaprawa fizyczna, strzelecka i dywersyjno-minerska; angielski kurs psychotechniczny, kurs spadochronowy, walki konspiracyjnej, odprawowy, tj. szkolenie z fałszywego życiorysu, tzw. legendy.

Kursy specjalnościowe: polski kurs wywiadu, lotniczy kurs specjalny (niemieckie samoloty); polskie kursy pancerne, przeciwpancerne, kierowców, angielski kurs pancerny (sprzęt niemiecki), polski kurs motorowy (zobacz: Vademecum kierowcy), angielski kurs łącznościowy. Więcej info – SZKOLENIE

Po przeszkoleniu kandydaci na Cichociemnych składali przysięgę:

W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Marii Panny, jako żołnierz powołany do służby specjalnej przysięgam,
że poświęconego mi sprzętu, poczty i pieniędzy strzec będę nie tylko jako dobra państwowego,
ale i jako środków i pieniędzy przeznaczonych dla odzyskania wolności Ojczyzny,
a tajemnicy służby specjalnej dochowam, nawet wobec moich przełożonych i kolegów w konspiracji
i nie zdradzę jej nikomu, aż do końca wojny. Tak mi Panie Boże dopomóż.

Skok do Kraju

Do Polski przerzucono 316 Cichociemnych (w tym jedną kobietę) oraz 26 kurierów politycznych do Delegatury Rządu na Kraj. 17 zrzucono na teren Albanii, Francji, Grecji Jugosławii oraz Włoch. Tylko Cichociemni byli rekrutowani, selekcjonowani, szkoleni oraz ekspediowani do Polski przez Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza. Początkowo Cichociemnych nazywano „ptaszkami” lub „zrzutkami”, a kurierów politycznych „kociakami” (od nazwiska ministra Stanisława Kota). Po skoku do Polski, w początkowej fazie aklimatyzacji do warunków okupacyjnych, opiekowały się nimi „ciotki” – kobiety, żołnierze AK, których zadaniem było oswoić skoczków z warunkami życia i walki w konspiracji.

Cichociemnych przerzucali do Polski początkowo lotnicy (także polscy) brytyjskiego 138 dywizjonu do zadań specjalnych, później lotnicy wydzielonej polskiej eskadry. Zrzuty Cichociemnych oraz zaopatrzenia dla Armii Krajowej organizował Oddział VI (Specjalny), głównie mjr dypl. Jan Jaźwiński. Do pierwszego przerzutu użyto samolotu Whitley, następnie wykorzystywano Halifaxy z dodatkowymi zbiornikami paliwa.Od października 1943 r. wykorzystywano również czteromotorowe amerykańskie Liberatory. Lot tam i z powrotem trwał od 11 do14 godzin. Załogami samolotów byli lotnicy: Polacy, Brytyjczycy, Południowi Afrykańczycy, Amerykanie.

Pierwszy zrzut miał miejsce w nocy z 15 na 16 lutego 1941 (operacja Adolphus), ostatni w nocy z 26 na 27 grudnia 1944 (operacja Freston). Ogółem zorganizowano 82 zrzuty. Zrzucano także sprzęt – od 12 lutego 1941 do 31 grudnia 1944 odbyło się 868 lotów do Polski, dzięki którym dostarczono 600 ton sprzętu i zaopatrzenia, niestety kilkakrotnie mniej niż zrzucono do Francji czy Jugosławii. Niemcy strącili 70 samolotów. Więcej info – ZRZUTY

zobacz – zrzuty Cichociemnych

zobacz – wykaz zrzutów Cichociemnych

Podczas wojny miały też miejsce 3 tajne lądowania w ramach operacji lotniczych „Most„. W nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 wylądował na lądowisku nieopodal Bełżyc samolot Dakota, który zabrał z kraju 5 emisariuszy, w tym gen. Stanisława Tatara. W nocy z 29 na 30 maja 1944 z lądowiska „Motyl” w rejonie Biskupic pod Tarnowem, także samolotem Dakota odleciało 3 emisariuszy oraz skrzynie z dokumentami Komendy Głównej Armii Krajowej.

W nocy z 25 na 26 lipca 1944 także z lądowiska „Motyl” odleciało Dakotą kilka osób, wśród nich przyszły premier Tomasz Arciszewski. Ten lot był szczególny, bowiem samolot zabrał zdobyte przez AK, z udziałem Cichociemnych, elementy broni V-2 oraz jej dokumentację. Więcej info – OPERACJE MOST

Służba w okupowanej Polsce

Cichociemni byli elitą dywersji, najlepiej wyszkolonymi żołnierzami Armii Krajowej. Dowodzili oddziałami, okręgami AK, organizowali akcje sabotażowe, dywersyjne, przeprowadzali zuchwałe operacje uwalniania osadzonych w więzieniach. Walczyli z gestapo – także organizując zamachy na hitlerowskich dygnitarzy, m.in. na kata Warszawy Kutscherę. Służyli w wywiadzie, legalizacji, zajmowali się produkcją broni i amunicji. Pozyskali tajne dane o niemieckiej super broni: rakietach V-1, V-2, Pantera, Panzerfaust, Focke-Wulf. Walczyli z UPA oraz z NKWD. Ostatnim dowódcą Armii Krajowej był Cichociemny, gen. Leopold Okulicki ps. Niedźwiadek. Zadaniem Cichociemnych (szkolonych wg. „zapotrzebowania” AK) było wzmocnienie Ich specjalistycznymi umiejętnościami podziemnej Armii Krajowej (podczas wojny), przygotowywanie planowanego powstania powszechnego w okupowanej Polsce (pod koniec wojny) oraz udział w odtwarzaniu Sił Zbrojnych (po wojnie). Dobrze zasłużyli się Polsce!

skan12532-1024x679 Cichociemni spadochroniarze AK

List Cichociemnego, por. Michała Busłowicza do rodziny
skan: Fundacja dla Demokracji w zbiorach JW GROM

Więcej info:

CICHOCIEMNI
w: e-terroryzm.pl, sierpień 2013, nr 8(20), s. 31-35

Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski
40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921:

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 r. powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 kwietnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

pomnik-cc-warszawa-761x642-300x253 Cichociemni spadochroniarze AK

Pomnik CC w Warszawie

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

sala-tradycji-grom Cichociemni spadochroniarze AK

Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM

Źródła:

informacje własne
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. I. FKM Oleśnica, ISBN 83-902499-0-1
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. II. ABRES Rzeszów, ISBN 83-902499-5-2
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. III. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, ISBN 83-910535-4-7
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. IV. OS Ostoja, Zwierzyniec – Rzeszów, 978-83-933857-0-6
Iwan Rafał – Cichociemni – rekrutacja, szkolenie i przerzut do Polski, w: Koło Historii : materiały Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Tom 10 (2008) s. 77-106
Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6

SOE

Spis treści:

Wstęp
Siedziba i kierownictwo SOE
Piony SOE
Sekcje narodowe SOE
Raport nt. operacji specjalnych SOE dot. Polski
Dziennik lotów polskiej sekcji SOE 1943-1945

soe-london-baker-street-64-1-240x300 SOE

w tym budynku w Londynie, przy Baker Street 64 mieściła się w latach 1940 – 46 centrala SOE

SOE (ang. Kierownictwo Operacji Specjalnych) – to brytyjska, ściśle tajna agencja rządowa, utworzona decyzją Winstona Churchilla z 19 lipca 1940, działająca do stycznia 1946. Dzięki niej możliwe było m.in. przeszkolenie i wysłanie do Polski Cichociemnych oraz sprzętu, broni i uzbrojenia dla Armii Krajowej. Jej zadania definiowała tzw. Karta SOE, uchwalona przez brytyjski Gabinet Wojenny 22 lipca 1940. Dokument ten do dzisiaj jest tajny. W przestrzeni publicznej funkcjonuje uproszczona wersja polecenia brytyjskiego premiera Winstona Churchilla – agenci SOE mieli „podpalić Europę”.

Powstała z połączenia działających od czerwca 1940: Departamentu – MI R, Ministerstwa Wojny Sekcji D (sabotaż), części tajnej służby SIS/MI6 (Secret Intelligence Service) oraz zespołu ministerstwa spraw zagranicznych ds. propagandy.

Zadaniem SOE było głównie prowadzenie dywersji, sabotażu, operacji specjalnych, koordynacja działań politycznych i propagandowych oraz wspieranie ruchu oporu w okupowanych przez hitlerowców podczas II wojny światowej krajach Europy oraz w państwach Osi.

Siedziba i kierownictwo SOE

Pierwszą siedzibą SOE były trzy piętra czerogwiazdkowego, wiktoriańskiego hotelu – St. Ermin’s Hotel – w centrum Londynu, położonego nieopodal stacji metra St James Park, w pobliżu opactwa Westminster, Pałacu Buckingham i Houses of Parliamen

Colin Gubbins

Centrala SOE mieściła się w Londynie przy Baker Street 64, pod zakonspirowaną nazwą Union Trading Company. Miała swoje placówki w głównych miastach Europy i Afryki, m.in. w Sztokholmie, Lizbonie, Madrycie, Bari, Algierze. Agenci SOE byli szkoleni w Anglii oraz na zachodnim wybrzeżu Szkocji, w kilkudziesięciu ośrodkach szkoleniowych – zobacz.

St. Ermin’s Hotel, Londyn

Gdy hitlerowcy rozpoczęli bombardowania Londynu, komórki SOE ulokowano na terenie majątków ziemskich w Szkocji: w Grendon, Poundon, Dunbar, Bister, miały kryptonimy: Stations 53-A, 53-B, 53-C, 53-D.

Zwierzchnikiem SOE był minister wojny ekonomicznej dr Hugh Dalton, od lutego 1942 Lord Selborne (wicehrabia Wolmer). SOE kierował dyrektor: sir Frank Nelson (sierpień 1940 – maj 1942), sir Charles Hambro (maj 1942 – wrzesień 1943), bryg. Colin McVean Gubbins (wrzesień 1943 – styczeń 1946). Kierownictwo SOE składało się z 16 osobowej Rady: dyrektorów i ich zastępców, doradców i asystentów reprezentujących wszystkie służby i regiony. Wewnątrz SOE funkcjonowały trzy zarządy: dyrektor finansowy, zarząd ds. łączności, zarząd ds. badań, rozwoju, zaopatrzenia. Ponadto SOE miało pięciu dyrektorów terytorialnych, odpowiadających za podległe im obszary: londyński, obszar Francji, Holandii, Belgii, obszar Morza śródziemnego, Kair, Bliski Wschód, obszar Bałkanów oraz obszar „MN”, tj. Polska i Czechosłowacja.

Piony SOE

W ramach SOE działały trzy piony:

SO-1: propaganda. Jego zadaniem była propaganda destrukcyjna. Od 1941 roku zadanie to przejęło powołane Kierownictwo Wojny Politycznej (Political Warfare Executive).
SO-2: operacje. Jego zadaniem było szkolenie agentów, wywiad, kierowanie dywersją i sabotażem, współpraca oraz wsparcie ruchom oporu oraz wojskowym organizacjom wyzwoleńczym na terenach okupowanych przez hitlerowców.
SO-3: planowanie. Jego zadaniem było planowanie operacyjne, współpraca z przemysłem i laboratoriami, zabezpieczenie materiałowo-techniczne, magazynowanie i pakowanie, służby pomocnicze, służby rozliczeniowo-księgowe.

schemat organizacyjny SOE i jego usytuowanie w strukturze dowodzenia

Sekcje narodowe SOE

Hotel St-Ermins , Londyn

Sztabowi Regionalnemu SOE w Londynie, odpowiadającemu za działania na terytorium Europy, podlegały sekcje narodowe:

francuska RF – współpracowała z ruchem oporu „Wolna Francja” (Francais Libres) generała de Gaulle
francuska F – współpracowała z pozostałymi środowiskami niepodległościowymi
polska EU/P – wspomagała działania Akcji Kontynentalnej oraz współpracowała z Polonią we Francji, Belgii, Holandii i Luksemburgu, m.in. potajemnie przerzuciła do Wielkiej Brytanii ok. 1,5 tys. zdemobilizowanych żołnierzy polskich, z których utworzono polskie jednostki w Wielkiej Brytanii
sekcja X – działała na półwyspie iberyjskim
sekcja DF – specjalizująca się w przerzucaniu i organizowaniu powrotów agentów, kurierów i innych osób
holenderska N
belgijska T
norweska NOR
duńska DAN

siedziba Secret Intelligence Service w Londynie

Sztabowi Regionalnemu SOE w Kairze, odpowiadającemu ponadto za Bliski i Daleki Wschód, podlegały sekcje:

grecka GR
jugosłowiańska JUG
albańska ALB
włoska WŁ
rumuńska, węgierska, bułgarska D – utworzona w 1943
polska, czeska Force-139 – od połowy 1943

Działalność wszystkich sekcji SOE objęta była najwyższą klauzulą tajności. Ponadto nie znały się wzajemnie, nie wiedziały o swoim istnieniu, pracowały według własnych metod. Współpracowały m.in. z wywiadem SIS oraz innymi agendami brytyjskiego Gabinetu Wojennego Premiera.

W styczniu 1946 SOE została rozwiązana, a jej agenci w większości przeszli do pracy w Secret Intelligence Service. W maju 1944 z SOE współpracowało ok. 10 tys. mężczyzn oraz 3 tys. kobiet. Do krajów okupowanych przerzucono ok. 1,8 tys. agentów oraz 10 tys. ton sprzętu. Dokumenty zawierające dane o działaniach SOE otrzymały klauzulę 75 albo 100 lat tajności….

Raport nt. operacji SOE dot. Polski

odtajniony raport Lt. Col. H.M. Threlfall’a z 30 maja 1945
nt. operacji specjalnych dot. Polski
(archiwum UK National Archives):

Dziennik lotów polskiej sekcji SOE 1943-1945

zobacz także: Special Operations Executive oraz tajny raport ppłk. H.M. Threlfall’a

Zobacz także:

Źródła:

Tadeusz Dubicki, Daria Nałecz, Tessy Stirling – Polsko – brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej. t. I. Ustalenia Polsko – Brytyjskiej Komisji Historycznej, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2004, ISBN 83-89115-11-5
Lynne Olson – Wyspa ostatniej nadziei. Anglicy, Polacy i inni. Braterstwo i zdrada, Bellona Warszawa 2017, s. 162 ISBN 978-830-11-15176-5
Waldemar Grabowski – „Agenci” SOE? Polscy spadochroniarze w okupowanej Europie, Biuletyn IPN 2011 nr 8-9, s. 98-107
Hanna Świderska – Z powiązań Polska – SOE – NKWD Instytut Literacki, Zeszyty Historyczne 112 (pdf)
Kajetan Bieniecki – Współpraca SOE z NKWD i Polacy Instytut Literacki, Zeszyty Historyczne 121 (pdf)

Zobacz:

Jarosław Durka – Freston. Brytyjska misja wojskowa SOE w Polsce Instytut Literacki, Zeszyty Historyczne 161 (pdf)
Mord katyński w dokumentach SOE Instytut Literacki, Zeszyty Historyczne 116 (pdf)

Idea

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej.

Cichociemni byli elitą Armii Krajowej. Ale ich zadaniem nie miało być „tylko” prowadzenie działalności dywersyjnej, sabotażowej, wywiadowczej, instalowanie łączności oraz organizowanie ruchu oporu w Polsce. Ich zadaniem miało być przygotowanie Armii Krajowej działającej w Polsce do przeprowadzenia w końcowej fazie II wojny światowej zwycięskiego powstania powszechnego.

II Rzeczpospolita miała już pewne doświadczenia spadochronowe, choć bardziej sportowe niż wojskowe. Ale tuż przed wybuchem wojny, 5 sierpnia 1939 80 oficerów i podoficerów, absolwentów Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, ukończyło kurs przygotowujący kandydatów do wojsk powietrznodesantowych. Przeszkolili ich instruktorzy utworzonego w maju 1939 na lotnisku w Bydgoszczy Wojskowego Ośrodka Spadochronowego (WOS).

Po wybuchu wojny instruktorzy WOS w angielskiej „Central Landing School” w Ringway (jej pierwszym komendantem był por. Jerzy Górecki) przeszkolili 4825 spadochroniarzy – Belgów, Francuzów, Norwegów, Czechów oraz polskich Cichociemnych. Uczestniczyli także w formowaniu 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej.

Emigracyjny rząd R.P. w Londynie borykał się z istotnym w ówczesnym czasie problemem nawiązania regularnej łączności z Krajem, pozostającym pod hitlerowską okupacją. „Tradycyjne” metody łączności, polegające na wysyłaniu przeszkolonych kurierów, okazały się mało efektywne. Wybitny polski krótkofalowiec inż. Tadeusz Heftman (znak wywoławczy TPAX), pionier polskiego krótkofalarstwa, skonstruował rewelacyjną radiostację nadawczo – odbiorczą, niewielkich rozmiarów i wagi, trudną do wykrycia oraz mającą zasięg do 1,5 tys. km (model AP-5). Ich produkcję uruchomiły Polskie Wojskowe Warsztaty Radiowe w Stanmore pod Londynem. Podczas wojny wyprodukowano ok. 1,8 tys. takich radiostacji. 600 przekazano brytyjskiemu wywiadowi wojskowemu MI6 oraz SOE, trafiły także do francuskiego Resistance, ok. 400 radiostacji zrzucono na potrzeby Armii Krajowej.

Oprócz technicznych środków łączności niezbędni byli świetnie przeszkoleni żołnierze. 30 grudnia 1939 r. kpt. Jan Górski ps. Chomik przygotował raport pt. Użycie lotnictwa dla łączności i transportów wojskowych drogą powietrzną do Kraju oraz dla wsparcia powstania. Stworzenie jednostek wojsk powietrznych. Ponowił go 21 stycznia 1940 oraz wspólnie z kpt. Maciejem Kalenkiewiczem 14 lutego 1940. Podkreślał w nim – Głównym zadaniem wojsk polskich we Francji jest jak najwydajniejsze i jak najbardziej bezpośrednie działanie na korzyść Kraju. Taką właśnie jego formą jest wsparcie powstania przez desanty oddziałów wojsk polskich tworzonych we Francji. Zgłosił też gotowość grupy 16 oficerów, absolwentów Wyższej Szkoły Wojennej (nazywanych „chomikami”), do desantowania się do Kraju.

Lista szesnastu „chomików”

Obaj kapitanowie stali się współtwórcami nieformalnej formacji Cichociemnych. Cichociemni byli komandosami wolności, elitą dywersji. Żołnierzami Polskich Sił Zbrojnych, którzy ochotniczo zgłosili się do służby na terenie okupowanego Kraju i zostali przydzieleni do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza.

Po przejściu morderczego szkolenia przerzucani byli samolotami z Wielkiej Brytanii, a potem z Włoch, skacząc na spadochronach do Polski. Ich zadaniem było prowadzenie partyzanckiej walki z hitlerowskim okupantem, akcje dywersyjne, sabotaż, organizowanie i szkolenie ruchu oporu, działalność wywiadowcza, utrzymywanie łączności i in. Mieli przygotowywać zwycięskie powstanie powszechne w Kraju. Wobec kunktatorstwa mocarstw zachodnich oraz błędów w polityce rządu w Londynie, ich wysiłek nie został wykorzystany do uwolnienia Rzeczpospolitej spod okupacji hitlerowskiej oraz sowieckiej. Polska została wyzwolona od Niemców, ale na długie lata wpadła w sferę wpływów Rosjan.

Cichociemni byli elitą dywersji, najlepiej wyszkolonymi żołnierzami Armii Krajowej. Dowodzili oddziałami, okręgami AK, organizowali akcje sabotażowe, dywersyjne, przeprowadzali zuchwałe operacje uwalniania osadzonych w więzieniach. Walczyli z gestapo – także organizując zamachy na hitlerowskich dygnitarzy, m.in. na kata Warszawy Kutscherę czy na „króla Polski” Hansa Franka. Służyli w wywiadzie, legalizacji, zajmowali się produkcją broni i amunicji. Pozyskali tajne dane o niemieckiej super broni: rakietach V-1, V-2, Pantera, Panzerfaust, Focke-Wulf. Walczyli z UPA oraz z NKWD. Ostatnim dowódcą Armii Krajowej był Cichociemny, gen. Leopold Okulicki ps. Niedźwiadek. Zadaniem Cichociemnych – szkolonych wg. „zapotrzebowania” AK – było wzmocnienie Ich specjalistycznymi umiejętnościami podziemnej Armii Krajowej (podczas wojny), przygotowywanie planowanego powstania powszechnego w okupowanej Polsce (pod koniec wojny) oraz udział w odtwarzaniu Sił Zbrojnych (po wojnie). Dobrze zasłużyli się Polsce!

Źródła:

informacje własne (archiwum portalu)
Koło Cichociemnych Spadochroniarzy AK, Drogi Cichociemnych, Veritas Londyn
Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
Jacek Tebinka, Anna Zapalec – Polska w brytyjskiej strategii wspierania ruchu oporu. Historia Sekcji Polskiej Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE), Neriton, Warszawa 2021, ISBN 978-83-66018-94-5 (druk), ISBN 978-83-66018-95-2 (e-book)
Jan Jaźwiński – Dramat dowódcy: pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego. Tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie ISBN 978-09-868-8513-6
Iwan Rafał – Cichociemni – rekrutacja, szkolenie i przerzut do Polski, w: Koło Historii, materiały Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Tom 10 (2008) s. 77-106

Powstanie Warszawskie

Spis treści:

Wstęp
Cichociemni w Powstaniu Warszawskim
Okoliczności rozpoczęcia Powstania Warszawskiego
Przebieg Powstania
Broń w Powstaniu Warszawskim
Rola kanałów warszawskich
Łączność radiowa Sztabu Naczelnego Wodza
Pomoc z Zachodu w pierwszych dniach Powstania
Amerykański zrzut lotniczy na powstańczą Warszawę 18 września 1944
Kontakty z ZSRR i PKWN
Akt kapitulacji
Spór o Powstanie Warszawskie

Powstanie Warszawskie (eng. Warsaw Uprising) było zorganizowanym przez Armię Krajową zbrojnym wystąpieniem przeciwko okupującym Warszawę Niemcom. Trwało od 1 sierpnia do 3 października 1944.

img_006_MAPA_WARSZAWA_1944_2_-300x231 Powstanie Warszawskie

Mapa Powstania Warszawskiego

Walczyło w nim, według różnych źródeł, ok. 50 tys. żołnierzy, głównie Armii Krajowej, a także: Narodowych Sił Zbrojnych (740 – 3,5 tys.), formacji komunistycznych: Armii Ludowej i Związku Walki Młodych (270 – 800), Korpusu Bezpieczeństwa (600 – 700), Polskiej Armii Ludowej (120 – 500).

W Powstaniu walczyło także kilkuset obcokrajowców z ok. 17 krajów. Wszystkie formacje zbrojne były podporządkowane taktycznie dowództwu Armii Krajowej.

Cichociemni w Powstaniu Warszawskim

W Powstaniu Warszawskim walczyło 95 Cichociemnych – żołnierzy Armii Krajowej w służbie specjalnej

Flaga-Powstanie-Warszawskie-250x253 Powstanie Warszawskie

Oryginalna flaga z Powstania…

Spośród dziewięciu osób z dowództwa Powstania Warszawskiego, dwóch było Cichociemnymi: gen. Leopold Okulicki ps. Kobra, I zastępca szefa sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej oraz płk. Kazimierz Iranek – Osmecki ps. Heller, szef Oddziału II (wywiad) Komendy Głównej Armii Krajowej.

Ponadto siedmiu Cichociemnych było w składzie Komendy Głównej Armii Krajowej (I rzut), pięciu Cichociemnych w składzie KG AK (II rzut) oraz dwóch Cichociemnych w dowództwie oddziału łączności nr 39 / osłonowego KG AK. Cichociemni pełnili funkcje dowódcze w oddziałach Armii Krajowej, walczyli w wywiadzie AK oraz zapewniali łączność, pracując na wszystkich radiostacjach Powstania Warszawskiego, o kryptonimach: Wanda 1, 2, 3, 4, 7, 9, 13, 23, 23A.

Zobacz wykaz Cichociemnych uczestniczących w Powstaniu Warszawskim (wraz z Ich przydziałem) a także wykaz zrzutów materiałowych z zaopatrzeniem dla Powstania.

Opowieść o mieście – film ze zbiorów Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego (SIK 029)

Okoliczności rozpoczęcia Powstania Warszawskiego

Powstanie Warszawskie nie było realizacją koncepcji powstania powszechnego lecz elementem odrębnej operacji Armii Krajowej nazwanej Akcją Burza. Było największą bitwą Armii Krajowej oraz największą bitwą Cichociemnych – żołnierzy Armii Krajowej w służbie specjalnej. Było także największą konspiracyjną akcją zbrojną przeciwko Niemcom w okupowanej przez nich Europie.

Zbigniew S. Siemaszko – Okoliczności rozpoczęcia Powstania Warszawskiego
w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1985, zeszyt 72, s. 159-176

Waldemar Grabowski – Pierwsza depesza powstańczej Warszawy
w: Biuletyn IPN nr 7-8 (164-165), lipiec – sierpień 2019

Przebieg Powstania

37-1586-4-1-218x300 Powstanie Warszawskie

Płonący gmach PAST-y podczas powstania, plik NAC

Zasadniczym celem Powstania było wyzwolenie stolicy bezpośrednio przed wkroczeniem sowieckiej Armii Czerwonej, co miało powstrzymać lub utrudnić proces sowietyzacji Polski. Ten strategiczny cel nie został osiągnięty, po 63 dniach walk Armia Krajowa podpisała akt kapitulacji stolicy.

PW-depesza6288-300x157 Powstanie Warszawskie

Depesza dowódcy Armii Krajowej, 2 sierpnia 1944

Przed wybuchem Powstania, 29 i 30 lipca 1944 sowieckie radio „Moskwa” i radiostacja „Kościuszko” wzywały mieszkańców Warszawy do walki z Niemcami, do wspólnego wyzwolenia Warszawy.

Po wybuchu Powstania Warszawskiego, sowiecka Armia Czerwona wstrzymała ofensywę, wojska sowieckie po drugiej stronie Wisły bezczynnie czekały aż Powstanie upadnie.

Sowiecki dyktator Józef Stalin zakazał udzielenia Powstaniu jakiejkolwiek pomocy. Ograniczone wsparcie, z dużym opóźnieniem udzielone Powstańcom przez USA oraz Wielką Brytanię, nie miało większego znaczenia, nie wpłynęło istotnie na sytuację militarną Powstania.

Tadeusz M. Płużański – Powstanie Warszawskie
– największy niepodległościowy zryw Armii Krajowej
i największa akcja zbrojna podziemia
w okupowanej przez hitlerowców Europie
w: Biuletyn Informacyjny AK lipiec – sierpień 2006, s. 9 – 13

800px-Warsaw_Uprising-247x350 Powstanie Warszawskie

Przebieg Powstania

Powstanie rozpoczęło się o godzinie „W” (kryptonim dnia i godziny), tj. 1 sierpnia 1944 o godz. 17.oo. Powstańcze oddziały Okręgu Warszawa AK oraz oddziały dyspozycyjne Komendy Głównej AK zaatakowały Niemców we wszystkich dzielnicach stolicy Polski. Błędy w mobilizacji żołnierzy, a także organizacji akcji powstańczej (m.in. braki uzbrojenia), rozproszenie sił oraz brak efektu zaskoczenia (Niemcy zarządzili alarm dla garnizonu pół godziny wcześniej) spowodowały mniejsze sukcesy Powstańców.

Opanowano znaczną część lewobrzeżnej Warszawy, w tym prawie całe Śródmieście i Stare Miasto. Nie powiodły się próby przejęcia głównych arterii komunikacyjnych Warszawy oraz przepraw na Wiśle.

Powstanie miało trwać ok. 14 – trwało aż 63 dni. Niemcy wykorzystując swoją przewagę stopniowo odzyskiwali kontrolę nad miastem, dopuszczając się w kolejnych dzielnicach bestialskiego mordowania cywilnych mieszkańców stolicy. Od 4 do 7 sierpnia wymordowali ponad 30 tys. mieszkańców Woli. Do 11 sierpnia przejęli Ochotę, mordując kilkanaście tysięcy jej mieszkańców. Do końca sierpnia trwały krawe starcia na Starym Mieście, Niemcy objęli je 2 września, rozpoczynając kolejną rzeź mieszkańców. Żołnierze oddziałów powstańczych zmuszeni zostali do przejścia kanałami do Śródmieścia oraz na Żoliborz. 6 września Niemcy zdobyli Powiśle, 13 września wysadzili mosty na Wiśle. Po zaciętych walkach zdobyli Czerniaków 24 września. Cztery dni wcześniej Powstańcy kanałami przeszli na Mokotów. 27 września Powstańcy z Mokotowa skapitulowali, część z nich kanałami przeszła na Śródmieście. 30 września skapitulował Żoliborz trwały ostatnie walki w Śródmieściu. W nocy 2/3 października 1944 przedstawiciele dowództwa Armii Krajowej podpisali akt kapitulacji. Ok. 15 tys. żołnierzy AK wzięto do niewoli.

Najważniejsze depesze i dokumenty Powstania Warszawskiego

Broń w Powstaniu Warszawskim

(oprac. KJW) Grzegorz Jasiński – Broń w Powstaniu Warszawskim
w: Biuletyn informacyjny AK nr 08 (340) sierpień 2018, s. 15 – 26

Rola kanałów warszawskich

Aleksander Dobraczyński – Kanały warszawskie. Ich rola podczas Powstania Warszawskiego 1944 r.
w: Koło Byłych Żołnierzy AK – Oddział Londyn, polishresistance-ak.org

Łączność radiowa Sztabu Naczelnego Wodza

Zbigniew S. Siemaszko – Łączność radiowa Sztabu N.W. w przededniu Powstania Warszawskiego
w: Instytut Literacki Paryż, 1964, Zeszyty Historyczne nr. 6, s. 64 – 116

Pomoc z Zachodu w pierwszych dniach Powstania

Kajetan Bieniecki – Jak rzeczywiście wyglądała pomoc z Zachodu
dla Warszawy w pierwszych dniach Powstania
w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1988, zeszyt 85, s. 47-67

Amerykański zrzut lotniczy na powstańczą Warszawę 18 września 1944

Andrzej Paweł Przemyski – Amerykański zrzut lotniczy na powstańczą Warszawę
18 września 1944: kontrowersje – fakty
w: Rocznik Lubelski 1985-1986, nr 27-28, s. 177-187

Kontakty z ZSRR i PKWN

Zbigniew S. Siemaszko – Powstanie Warszawskie – kontakty z ZSRR i PKWN
w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1969, zeszyt 16, s. 5-66

Akt kapitulacji Powstania

Depesza dowództwa AK z treścią aktu kapitulacji
źródło: Studium Polski Podziemnej w Londynie

Spór o Powstanie Warszawskie

Powstanie-Warszawskie-obwody-AK-300x225 Powstanie Warszawskie

Powstanie Warszawskie – obwody Armii Krajowej

Podczas Powstania Warszawskiego poległo ok. 16 tys. żołnierzy, 20 tys. zostało rannych, 15 tys. wzięto do niewoli. Spośród 95 Cichociemnych uczestniczących w Powstaniu Warszawskim, co najmniej 20 było rannych lub ciężko rannych (niektórzy kilkakrotnie), 18 poległo w walce lub z powodu odniesionych ran.

W trakcie Powstania Warszawskiego, wskutek nalotów, ostrzału artyleryjskiego, zbrodni niemieckich – masowych mordów ludności cywilnej, a także z powodu bardzo ciężkich warunków bytowych zginęło ok. 150 – 200 tys. cywilnych mieszkańców Warszawy.

Według historyków, oprócz poległych w wyniku walk, co najmniej 63 tys. Warszawiaków straciło życie wskutek niemieckich zbrodni. Ze stolicy wypędzono ok. 550 tys. Warszawiaków, wypędzono także ok. 100 tys. mieszkańców miejscowości podwarszawskich. Spośród nich ok. 150 tys. osób wywieziono na przymusowe roboty do Niemiec. Straty Warszawy były ogromne.

Decyzja dowództwa Armii Krajowej o wybuchu Powstania Warszawskiego miała charakter polityczny. Do dzisiaj budzi spore kontrowersje, głównie z powodu bardzo wysokich strat wśród ludności cywilnej oraz planowego wyburzania Warszawy przez Niemców. Dowództwo Armii Krajowej nie miało jednak żadnej realnej możliwości przewidzenia takiego zbrodniczego zachowania Niemców…

W trakcie walk powstańczych zniszczeniu uległo ok. 25 proc. zabudowy stolicy po lewej stronie Wisły, w tym prawie 100 proc. Starego Miasta. Znaczna część tych zniszczeń spowodowana była celowym podpalaniem całych kwartałów domów przez Niemców, na rozkaz naczelnego dowództwa. Ponadto od października 1944 do stycznia 1945 Niemcy wyburzyli ok. 30 proc. przedwojennej zabudowy Warszawy.

Ogółem zniszczono ok. 65 proc. zabudowy przedwojennej Warszawy, w 1945 w stolicy zalegało 20 milionów metrów sześciennych gruzów. Armia Krajowa nie zrealizowała swojego strategicznego celu wyzwolenia stolicy Polski przed wkroczeniem Sowietów. Wszystkie te okoliczności wywołują kontrowersje i spory o celowość Powstania…

Paweł Ukielski – Spór o Powstanie Warszawskie
w: biuletyn IPN, sierpień-wrzesień 2009, nr 8-9 (103-104), s. 116-125

więcej info – Spór o Powstanie Warszawskie

Powstanie-Warszawskie-po-kapitulacji-300x118 Powstanie Warszawskie

Po kapitulacji Powstania – wymarsz oddziałów AK z Warszawy…

Zobacz:

Wikipedia – Powstanie Warszawskie
Wikipedia – Warsaw Uprising (eng)
Cichociemni w Powstaniu Warszawskim
Wikipedia – Cichociemni w Powstaniu Warszawskim
Powstanie Warszawskie – produkcja broni i amunicji
Wikipedia – Zbrodnie niemieckie w Powstaniu Warszawskim
Wikipedia – Zburzenie Warszawy
Wikipedia – Siły polskie w Powstaniu Warszawskim
Wikipedia –Siły niemieckie w Powstaniu Warszawskim
Wikipedia – Powstanie powszechne
Wikipedia – Akcja Burza
Instytut Pamięci Narodowej – Powstanie Warszawskie – bój o wolną Polskę
Wojsko Polskie – Powstanie Warszawskie
Muzeum Powstania Warszawskiego – Powstanie Warszawskie
Stowarzyszenie Pamięci Powstania Warszawskiego – Krótka historia Powstania Warszawskiego 1944

Tł..

Pamięć

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Spis treści:

Groby Cichociemnych na Cmentarzu Powąskowskim – alfabetycznie
Groby Cichociemnych na Cmentarzu Powązkowskim – wg. kwater
Powązkowski Szlak Pamięci – Groby Cichociemnych
Wykaz miejsc zgonów i pochówku 316 Cichociemnych (baza danych)

Naród, który traci pamięć, traci sumienie

Zbigniew Herbert

Naród, który traci pamięć przestaje być Narodem
staje się jedynie zbiorem ludzi czasowo zajmujących dane terytorium

Józef Piłsudski

Do pobrania – Przewodnik po grobach Cichociemnych (pdf)

Przewodnik edukacyjny: Powązki Wojskowe

Groby Cichociemnych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

(alfabetycznie)

Kliknij „lokalizacja” aby wyświetlić szczegółowy plan kwatery, ze wskazaniem grobu CC

Bałuk Stefan – kw. FIV rz. TUJE gr. 14 lokalizacja
Boryczka Adam – kw. II A 43 rz. 4 gr. 12 lokalizacja
Borys Adam – kwatera „Parasola” (grób symboliczny)
Buyno Jerzy – kw. ADOD rz. 1 gr. 29/30 lokalizacja
Cetys Teodor – kw. 153 rz. 4 gr. 22
„ciotki” CC – kw. D18 grób symboliczny lokalizacja
Czaykowski Andrzej – kw. 138a rz. 5 gr.26, Mauzoleum Wyklętych, grób symb. lokalizacja
Czepczak-Górecki Bronisław – kw. D18 rz. L 01 gr. 02 lokalizacja
Dekutowski Hieronim – Ł I A rz. 3 gr. 14 (Mauzoleum Wyklętych) lokalizacja
Dmowski Stanisław – kw. D18 kol. prawa rz. 1 gr. 4 lokalizacja
Dzikielewski Feliks – kw. A41 rz. 3 gr. 1 lokalizacja
Gołębiewski Marian – kw. C22 rz. 7 gr. 8 lokalizacja
Górski Stefan – kw. Ł I A rz. 2, gr. 12 lokalizacja
Hoffman Teodor – kw. 299b rz. 3 gr. 8
Jabłoński Bolesław – kw. D14 rz. 1 gr. 5 lokalizacja
Jakubowski Ewaryst – kw. A20 rz. 5 gr. 13 lokalizacja
Konik Bronisław – kw. D18 rz. L01 gr. 02 lokalizacja
Kontrym Bolesław – kw. D18 grób symb., Mauzoleum Wyklętych lokalizacja
Kossakowski Tadeusz – kw. A2 rz. 3 gr. 13 lokalizacja
Kotorowicz Stanisław – kw. A24 rz.12 gr. 10 lokalizacja
Krajewski Henryk – kw. HIII rz. 3 gr. 23 lokalizacja
Kryszczukajtis Mirosław – kw. A25 rz. 8 gr. 9 lokalizacja
Kwiatkowski Bohdan – kw. 165 rz. 2 gr. 18
Lech Jan – kw. A25 rz. 8 gr. 6/7 lokalizacja
Lech Włodzimierz – kw. A25 rz. 8 gr. 6/7 lokalizacja
Lipiński Wojciech – kw. D18 (kolumbarium) lokalizacja
Luszowicz Lech – kw. D18 (kolumbarium) grób symb. lokalizacja
Maksyś Władysław – kw. 207 rz. 1 gr. 20
Majorkiewicz Felicjan – kw. B20 rz. 4 gr. 9
Mich Stefan – kw. B18 rz. 8 gr. 8 lokalizacja
Osuchowski Kazimierz – kw. A27 rz. 5 gr. 5 lokalizacja
Paczkowski Alfred – kw. D14 rz. 2 gr. 22 lokalizacja
Parczewski Jan – kw. C30 rz. K3 gr. 10 lokalizacja
Pieniak Czesław – kw. A2 rz. 3 gr. 9 lokalizacja
Przybylik Stefan – kw. FII rz. 8 gr. 3 lokalizacja
Rachwał Bronisław – kw. A27 rz. 9 gr.11/2 lokalizacja
Runge Tadeusz – kw. II C28 rz. 19 gr. 2 lokalizacja
Sokołowski Jerzy – kw. A18 rz. 8 gr. 24 lokalizacja
Stpiczyński Aleksander – kw. B rz. 6 gr. 13
Szternal Kazimierz – kw. A26 rz. 10 gr. 21 lokalizacja
Ściegienny Wincenty – kw. B20 rz. 1 gr. 28 lokalizacja
Trondowski Stanisław – kw. D14 rz. 2 gr. 22 lokalizacja
Walter Jan – kw. C32 rz. 4 gr. 6 lokalizacja
Wiszniewski Otton – kw. II C28 rz. 14 gr. 9 lokalizacja
Zabierek Lech – kw. D18 rz. P01 gr. 8

Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie – Wyszukiwarka grobów

Groby Cichociemnych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

(wg. kwater)

(Kwatera to prostokąt podzielony na 6 rzędów, w każdym do 30 grobów, w jednej kwaterze do 200 grobów)

Kliknij „lokalizacja” aby wyświetlić szczegółowy plan kwatery, ze wskazaniem grobu CC

Borys Adam – kwatera „Parasola” (grób symboliczny)
Czaykowski Andrzej – kw. 138a rz. 5 gr.26, Mauzoleum Wyklętych, grób symb. lokalizacja
Dekutowski Hieronim – Ł I A rz. 3 gr. 14 (Mauzoleum Wyklętych) lokalizacja
Cetys Teodor – kw. 153 rz. 4 gr. 22
Kwiatkowski Bohdan – kw. 165 rz. 2 gr. 18
Maksyś Władysław – kw. 207 rz. 1 gr. 20
Hoffman Teodor – kw. 299b rz. 3 gr. 8
Stpiczyński Aleksander – kw. B rz. 6 gr. 13

Pomnik 1 SBS (Powązki)
Kossakowski Tadeusz – kw. A2 rz. 3 gr. 13 lokalizacja
Pieniak Czesław – kw. A2 rz. 3 gr. 9 lokalizacja
Sokołowski Jerzy – kw. A18 rz. 8 gr. 24 lokalizacja
Jakubowski Ewaryst – kw. A20 rz. 5 gr. 13 lokalizacja
Kotorowicz Stanisław – kw. A24 rz.12 gr. 10 lokalizacja
Kryszczukajtis Mirosław – kw. A25 rz. 8 gr. 9 lokalizacja
Lech Włodzimierz – kw. A25 rz. 8 gr. 6/7 lokalizacja
Lech Jan – kw. A25 rz. 8 gr. 6/7 lokalizacja
Szternal Kazimierz – kw. A26 rz. 10 gr. 21 lokalizacja
Osuchowski Kazimierz – kw. A27 rz. 5 gr. 5 lokalizacja
Rachwał Bronisław – kw. A27 rz. 9 gr.11/2 lokalizacja
Dzikielewski Feliks – kw. A41 rz. 3 gr. 1 lokalizacja
Buyno Jerzy – kw. ADOD rz. 1 gr. 29/30 lokalizacja
Boryczka Adam – kw. II A 43 rz. 4 gr. 12 lokalizacja
Mich Stefan – kw. B18 rz. 8 gr. 8 lokalizacja
Ściegienny Wincenty – kw. B20 rz. 1 gr. 28 lokalizacja
Majorkiewicz Felicjan – kw. B20, rz. 4 gr. 9
Gołębiewski Marian – kw. C22 rz. 7 gr. 8 lokalizacja
Parczewski Jan – kw. C30 rz. K3 gr. 10 lokalizacja
Walter Jan – kw. C32 rz. 4 gr. 6 lokalizacja
Wiszniewski Otton – kw. II C28 rz. 14 gr. 9 lokalizacja
Runge Tadeusz – kw. II C28 rz. 19 gr. 2 lokalizacja
Jabłoński Bolesław – kw. D14 rz. 1 gr. 5 lokalizacja
Paczkowski Alfred – kw. D14 rz. 2 gr. 22 lokalizacja
Trondowski Stanisław – kw. D14 rz. 2 gr. 22 lokalizacja
Czepczak-Górecki Bronisław – kw. D18 rz. L 01 gr. 02 lokalizacja
Dmowski Stanisław – kw. D18 kol. prawa rz. 1 gr. 4 lokalizacja
Konik Bronisław – kw. D18 rz. L01 gr. 02 lokalizacja
Zabierek Lech – kw. D18 rz. P01 gr. 8
Kontrym Bolesław – kw. Ł I O grób symb., Mauzoleum Wyklętych lokalizacja
Lipiński Wojciech – kw. D18 (kolumbarium) lokalizacja
Luszowicz Lech – kw. D18 (kolumbarium) grób symb. lokalizacja
„ciotki” CC – kw. D18 grób symboliczny lokalizacja
Przybylik Stefan – kw. FII rz. 8 gr. 3 lokalizacja
Bałuk Stefan – kw. FIV rz. TUJE gr. 14 lokalizacja
Krajewski Henryk – kw. HIII rz. 3 gr. 23 lokalizacja
Górski Stefan – kw. Ł I A rz. 2, gr. 12 lokalizacja

Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie – Wyszukiwarka grobów

Powązkowski Szlak Pamięci – Groby Cichociemnych

Proponujemy rozpocząć od Mauzoleum Wyklętych – Niezłomnych (kw. Ł)
Czaykowski Andrzej – kw. 138a rz. 5 gr.26, (Mauzoleum Wyklętych), gr. symb.
Dekutowski Hieronim – Ł I A rz. 3 gr. 14 (Mauzoleum Wyklętych)
Górski Stefan – kw. Ł I A (Mauzoleum Wyklętych) rz. 2, gr. 12 lokalizacja
Kontrym Bolesław – (Mauzoleum Wyklętych), także kw. D 18 grób symb.
Krajewski Henryk – kw. H III rz. 3 gr. 23 lokalizacja
Przybylik Stefan – kw. F II rz. 8 gr. 3 lokalizacja
Bałuk Stefan – kw. F IV rz. TUJE gr. 14 lokalizacja
Dzikielewski Feliks – kw. A 41 rz. 3 gr. 1 lokalizacja
Boryczka Adam – kw. II A 43 rz. 4 gr. 12 lokalizacja
Walter Jan – kw. C 32 rz. 4 gr. 6 lokalizacja
Wiszniewski Otton – kw. II C 28 rz. 14 gr. 9 lokalizacja
Runge Tadeusz – kw. II C 28 rz. 19 gr. 2 lokalizacja
Parczewski Jan – kw. C 30 rz. K3 gr. 10 lokalizacja
Osuchowski Kazimierz – kw. A 27 rz. 5 gr. 5 lokalizacja
Rachwał Bronisław – kw. A 27 rz. 9 gr.11/2 lokalizacja
Lech Włodzimierz – kw. A 25 rz. 8 gr. 6/7 lokalizacja
Lech Jan – kw. A 25 rz. 8 gr. 6/7 lokalizacja
Kryszczukajtis Mirosław – kw. A 25 rz. 8 gr. 9 lokalizacja
Szternal Kazimierz – kw. A 26 rz. 10 gr. 21 lokalizacja
Dmowski Stanisław – kw. D 18 kol. prawa rz. 1 gr. 4 lokalizacja
Konik Bronisław – kw. D 18 rz. L01 gr. 02 lokalizacja
Czepczak-Górecki Bronisław – kw. D 18 rz. L 01 gr. 02
Zabierek Lech – kw. D 18 rz. P01 gr. 8
Kontrym Bolesław – kw. D 18 grób symb., (także Mauzoleum Wyklętych)
Lipiński Wojciech – kw. D 18 (kolumbarium) lokalizacja
Luszowicz Lech – kw. D 18 (kolumbarium) grób symb. lokalizacja
„ciotki” CC – kw. D 18 grób symboliczny lokalizacja
Kotorowicz Stanisław – kw. A 24 rz.12 gr. 10 lokalizacja
Borys Adam – kwatera „Parasola” (grób symboliczny)
Jakubowski Ewaryst – kw. A 20 rz. 5 gr. 13 lokalizacja
Sokołowski Jerzy – kw. A 18 rz. 8 gr. 24 lokalizacja
Ściegienny Wincenty – kw. B 20 rz. 1 gr. 28 lokalizacja
Gołębiewski Marian – kw. C 22 rz. 7 gr. 8 lokalizacja
Mich Stefan – kw. B 18 rz. 8 gr. 8 lokalizacja
Jabłoński Bolesław – kw. D 14 rz. 1 gr. 5 lokalizacja
Paczkowski Alfred – kw. D 14 rz. 2 gr. 22 lokalizacja
Trondowski Stanisław – kw. D 14 rz. 2 gr. 22
Kossakowski Tadeusz – kw. A 2 rz. 3 gr. 13 lokalizacja
Pieniak Czesław – kw. A 2 rz. 3 gr. 9 lokalizacja
Buyno Jerzy – kw. A DOD rz. 1 gr. 29/30 lokalizacja

(brama przy Zarządzie Cmentarzy i Biurze Cmentarza Wojskowego)

Cetys Teodor – kw. 153 rz. 4 gr. 22
Kwiatkowski Bohdan – kw. 165 rz. 2 gr. 18
Maksyś Władysław – kw. 207 rz. 1 gr. 20
Hoffman Teodor – kw. 299b rz. 3 gr. 8
Stpiczyński Aleksander – kw. B rz. 6 gr. 13

Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie – Wyszukiwarka grobów

Miejsca zgonu i pochówku 316 Cichociemnych

Nie udało się ustalić wszystkich informacji, wykaz jest stale aktualizowany

Bardzo dziękuję Marcin Kunicki (Facebook: Polskie Miejsca w Wielkiej Brytanii)
za ustalenie lokalizacji wielu grobów Cichociemnych w Wielkiej Brytanii

Będziemy wdzięczni za przekazanie brakujących danych, także fotografii grobów CC

UWAGA! tabela ma więcej niż jedną stronę, wyświetla po 25 wierszy na stronie
(Kliknij wybraną kolumnę, aby posortować / kliknij w nazwisko, aby przejść do biogramu / wpisz, aby wyszukać)
Tabelę można przeszukiwać, wpisując dowolny ciąg znaków

Autor wykazu – Ryszard M. Zając, wnuk por. cc. Józefa Zająca

Na urządzeniach mobilnych aby zobaczyć całość należy przewinąć w poziomie
nz – miejsce pochówku nieznane

Bardzo dziękuję Panu Leszkowi Adamczykowi za pomoc w ustaleniu części lokalizacji

Nazwisko imię	Pseudonim	Data urodzenia	Miejsce urodz.	Data zgonu	Miejsce zgonu	GRÓB
Adrian Florian	Liberator	8 November 1913	Bydgoszcz	23 June 1944	Suchedniów	nz, zamordowany przez gestapo
Bałuk Stefan	Starba	15 January 1914	Warszawa	30 January 2014	Warszawa	Warszawa, Powązki kw. FIV rz. TUJE gr. 14
Bator Ignacy	Opór	13 November 1916	Drobnice	after August 3, 1944	Warszawa	poległ w Powstaniu Warszawskim
Bazała Leon	Striwiąż	14 April 1904	Chyrów (UKR)	12 March 1983	Aleksandrów Kujawski	Aleksandrów Kujawski, cm. paraf.
Bąkiewicz Zbigniew	Zabawka	5 February 1912	Chroboty	26 October 1996	Edenbridge (GB)	Poznań, cm. Junikowo
Benedyk Tadeusz	Zahata	4 December 1916	Kaczanówka (UKR)	April 1945	KL Buchenwald	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Benrad Adam	Drukarz	5 November 1919	Lwów (UKR)	1 March 1987	Londyn	Morden Cemetery, Garth Road, grób 1820 E
Bernaczyk - Słoński Kazimierz	Rango	18 February 1922	Poznań	25 January 2011		Cmentarz Stare Powązki, kw. H, rz. 2 gr. 24/25
Bętkowski Jacek	Topór 2	18 June 1904	Wadowice	17 April 1980	Londyn	Radom, cm. paraf. św. Jana
Biały Jan	Kadłub	16 June 1897	Kraków	2 October 1984	Bytom	Bytom, cm. kom. Mater Dolorosa
Bichniewicz Jerzy	Błekitny	29 July 1914	Berezówka (UKR)	30 October 1942	Norwegia	cm. Vestre Gravlund, Oslo
Bidziński Niemir	Ziege Karol	14 February 1904	Lwów (UKR)	4 January 1988	Warszawa	nz
Biedrzycki Stanisław	Opera	18 September 1915	Gzdów	17 September 1944	Warszawa	Warszawa, cm. Bródnowski kw. 112 K
Bielski Romuald	Bej	5 March 1900	Stare k/Połtawy (UKR)	After August 1, 1944	Warszawa ?	poległ w Powstaniu Warszawskim
Bienias Jan	Osterba	5 September 1919	Krauszów	7 September 1944	Warszawa	poległ w Powstaniu Warszawskim
Bieżuński Jan	Orzyc	17 June 1905	Ulatów-Pogorzel	18 March 1968	Kiertyny Wielkie	Bartoszyce, cm. kom. ul. Kętrzyńska
Bilski Kazimierz	Rum	10 December 1913	Skarżysko-Kamienna	9 January 1979	Woodmanstrerne	Woodmansterne Cemetery
Boryczka Adam	Brona	18 September 1913	Wierzchosławice	30 April 1988	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. IIA 43 rz. 4 gr. 12
Borys Adam	Pług	10 December 1909	Niechanowo	27 August 1986	Witkowo	Witków \| Warszawa, Powązki kwatera "Parasola" grób symboliczny
Burdziński Tadeusz	Malina	26 February 1908	Kije	16 January 1970	Glasgow, Szkocja (GB)	Newton Stewart Cementery
Busłowicz Michał	Bociek	27 May 1912	Hryckiewicza	december 1944	Niemcy lub Holandia	KL Bergen-Belsen ?
Buyno Jerzy	Gżegżółka	12 November 1906	Warszawa	28 June 1956	Warszawa	Warszawa, Powązki kw. ADOD rz. 1 gr. 29/30
Bystrzycki Przemysław	Grzbiet	23 May 1923	Przemyśl	7 October 2004	Poznań	Poznań, Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan
Bzdawka Bernard	Siekiera	14 August 1916	Orlinek	4 September 1983	Poznań	Poznań cm. paraf. MB Częstochowskiej
Cetys Teodor	Wiking	27 July 1908	Warszawa	17 March 1993	Otwock	Warszawa, Powązki, kw. 153 rz. 4 gt. 22
Chmieloch Ryszard	Błyskawica	29 March 1921	Lwów (UKR)	probably April 20, 1944	Lwów (UKR) ?	nz, zamordowany przez gestapo
Chmielowski Antoni	Wołk	15 August 1914	Wołczuchy (UKR)	2 August 1969	Opole	Wrocław, Cmentarz Grabiszyński - pole 32, grób 196, rząd 16
Chyliński Eugeniusz	Frez	19 March 1915	Kozice	10 February 1990	Racibórz	Racibórz, cm. Jeruzalem
Cieplik Franciszek	Hatrak	8 February 1908	Sarajewo	21 August 1944	Surkonty (BIA)	Surkonty
Czaykowski Andrzej	Garda	7 February 1912	Urdomin (LT)	10 October 1954	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. 138a rz. 5 gr.26 \| Mauzoleum na Łączce, grób symb.
Czepczak Górecki Bronisław	Zwijak	18 September 1922	Stupki (UKR)	24 August 2001	Warszawa	Warszawa, Powązki kw. D18 rz. L 01 gr. 02
Czerwiński Kazimierz	Bryzga	2 October 1916	Dobrzejewice	2 February 2002	Toronto Kanada	nz
Człapka Kazimierz	Pionek	19 February 1918	Poznań	20 April 1988	Filkestone (GB)	nz
Czuma Józef	Skryty	6 February 1915	Niepołomice	19 July 1944	Warszawa	nz, zamordowany przez gestapo
Dąbrowski Adam	Puti	23 June 1921	Czerniowce	6 September 1944	Warszawa	nz, poległ w Powstaniu Warszawskim
Dekutowski Hieronim	Zapora	24 September 1918	Dzików (Tarnobrzeg)	7 March 1949	Warszawa	Warszawa, Powązki, Mauzoleum na Łączce
Dmowski Stanisław	Podlasiak	20 November 1909	Zimna Woda	6 March 2002	GB ?	Warszawa, Powązki, kw. D18 kol. prawa rz. 1 gr. 4
Dziadosz Rudolf	Zasaniec	23 February 1910	Lwów (UKR)	7 October 1944	Sancygniów	Słaboszów, cm. paraf.
Dzikielewski Feliks	Oliw	19 November 1906	Osowo	9 May 1986	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. A41 rz. 3 gr. 1
Eckhardt Mieczysław	Bocian	29 August 1908	Stanisławów (UKR)	after November 19, 1942	Dawigródek (BIA)	Dawigródek ?
Emir Hassan Jerzy	Turek 2	14 January 1906	Warszawa	27 May 1998	Opacz	nz
Farenholc Oskar	Sum	1 January 1918	Kijów (UKR)	December 1944	KL Mathausen - Gusen	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Fijałka Michał	Kawa	5 October 1915	Izdebki	20 September 1983	Lublin	Lublin, Droga Męczenników Majdanka
Flont Władysław	Grandziarz	3 January 1915	Radom	1 February 1988	Jedlnia-Letnisko	nz
Fortuna Ludwik	Siła	20 March 1913	Żurawica`	18 July 1999	Katowice ?	nz
Fuhrman Kazimierz	Zaczep	1 January 1917	Sanok	17 September 1978	Warszawa	Warszawa, cm. kom. północny (jako Marek Lachowicz) kw. W-VI-4 rz. 2 gr. 18
Gałacki Adolf	Maszop	29 April 1902	Delatyn	2 July 1953	Floryda, USA	nz
Garczyński Marian	Skała	7 November 1918	Kraków	13 November 1943	Brześć nad Bugiem (BIA)	Brześć nad Bugiem
Gaworski Tadeusz	Lawa	25 December 1916	Radom	5 April 1963	Londyn	Londyn, cm. Wimbledon, Gap Road Cemetery, grób – E/A/52
Gilowski Stanisław	Gotur	1 April 1900	Zadarów (UKR)	17 June 1974	Warszawa	nz
Godzik Władysław	Skrzat	11 February 1920	Niwka (małopolskie)	30 October 1976	Piotrków Trybunalski	nz
Golarz Teleszyński Marian	Góral 2	11 July 1916	Zagórz	26 August 1985	Gdynia	Sopot, cm. kom.
Gołębiewski Marian	Ster	16 April 1911	Płońsk	18 October 1996	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. C22 rz. 7 gr. 8
Gołuński Norbert	Bombram	22 September 1919	Gdańsk	23 April 2000	Sopot ?	Sopot, ul. Malczewskiego, sektor B4, rząd I, grób 18.
Górski Jan	Chomik	11 September 1905	Odessa (UKR)	17 April 1945	KL Flissenburg - Lagenfeld (RFN)	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Górski Stefan	Brzeg	27 April 1922	Poznań	27 September 1948	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. Ł
Grodzicki Krzysztof	Jabłoń	10 June 1915	Myślenice	12 December 1989	Olivos, Buenos Aires	nz
Gromnicki Zygmunt	Gula	2 May 1911	Kołomyja (UKR)	18 August 1994	Szczecin	Szczecin, Cmentarz Centralny, kw. 86E, rz. 8 gr. 6
Grun Bronisław	Szyb	22 May 1912	Szuszczewo (RUS)	30 November 1989	Johannesburg	nz
Grycz Jan	Dziadzio	10 December 1910	Chomecice	after 6 September 1943	Hłusza (BIA)	nz
Harasymowicz Stanisław	Lalka	26 October 1917	Lwów (UKR)	10 August 1944	Warszawa	nz, poległ w Powstaniu Warszawskim
Hauptman Władysław	Gapa	26 May 1916	Lackie (UKR)	25 June 1988	Leckhampton Court (GB)	Kidderminster
Heczko Kalinowski Gustaw	Skorpion	19 May 1920	Jaworzynka	26 August 1988	Olsztyn	Olsztyn, cm. kom.
Hencel Stanisław	Pik	21 September 1918	Żyrardów	30 October 1942	Norwegia	cm. Vestre Gravlund, Oslo
Hoffman Teodor	Bugaj	9 April 1913	Kraków	14 January 1975	Londyn	Warszawa, Powązki, kw. 299b rz. 3 gr. 8
Hörl Jan	Frog	28 May 1921	Sulejówek	7 May 1943	Warszawa	nz, zamordowany przez gestapo
Iglewski Antoni	Ponar	10 October 1900	Radziejów	27 January 1979	Wrocław	Radziejów, cm. paraf.
Ignaszak Stefan	Drozd	30 November 1911	Börnig (RFN)	8 January 2005	Poznań	Poznań, cm. Junikowo pole 5 kw. AK
Ipohorski Lenkiewicz Wiesław	Zagroda	19 December 1910	Berezówka (UKR)	after 8 March 1943	Kijów ?	nz, zamordowany prtzez gestapo
Iranek Osmecki Kazimierz	Heller	24 October 1900	Pstrągowa	22 May 1984	Londyn	South Ealing Cemetery grób DD 5T
Iszkowski Jerzy	Orczyk	31 March 1914	Nowy Sącz	29 August 1962	Nowy Sącz	Nowy Sącz, cm. kom. ul. Rejtana
Jabłoński Bolesław	Kalia	6 October 1909	Opatów	12 March 1982	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. D14 rz. 1 gr. 5
Jachciński Henryk	Kret	29 November 1917	Nowy York	23 December 1976	Nowy York	nz
Jackiewicz Bolesław	Łabędź	15 July 1914	Zachorze (LT)	17 July 1982	Kielce	Cmentarz Parafialny "Nowy", sektor B4, rz. 1, gr. 4
Jagielski Stanisław	Gacek	8 September 1919	Rozdziele	6 March 1944	Kurów	Żyrzyn
Jakubowski Ewaryst	Brat	14 October 1920	Łódź	31 August 1944	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. A20 rz. 5 gr. 13
Jankowski Stanisław	Agaton	29 September 1911	Warszawa	5 March 2002	Warszawa	Warszawa, cm. ew-augsb. kw. D, rz. 1 gr 57
Januszkiewicz Henryk	Spokojny	16 November 1917	Mińsk (BIA)	14 June 1996	Wrocław	Cmentarz Grabiszyński, pole 46, rząd 3 grób 103
Jarosz Janusz	Szermierz	13 September 1916	Zakopane	20 November 1993	Phoenix (USA)	nz
Jasieński Stefan	Alfa	2 April 1914	Wilno (LIT)	after 3 January 1944	KL Auschwitz	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Jastrzębski Antoni	Ugór	15 March 1915	Sokolniki	January 1943	Michniów ?	nz, poległ w akcji likwidacyjnej
Jaworski Tadeusz	Gont	25 May 1914	Witkowo	19 March 1945	KL Buchenwald	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Jaworski Tadeusz Stanisław	Bławat	12 September 1910	Przemyśl	17 November 1968	Londyn	Chiswick Cemetery - Block N, Class C, gr. 432
Jeziorański Nowak Jan	Zych	2 October 1914	Berlin	20 January 2005	Warszawa	Warszawa, Powązki
Jokiel Jan	Ligota	28 July 1906	Łódź	10 June 1996	Sopot	Cmentarz parafialny, Sopot, ul. Malczewskiego sektor C4, rząd 23, grób nr 18.
Jurecki Marian	Orawa	10 August 1911	Stróże	28 December 1941	Brzozów Stary	Brzozów Stary
Jurkiewicz Longin	Mysz	10 January 1920	Lwów (UKR)	after November 1943	Wilno (LIT)	nz, zamordowany przez gestapo
Kalenkiewicz Maciej	Kotwicz	1 July 1906	Pacewicze (RUS)	21 August 1944	Surkonty (BIA)	Surkonty
Kamieński Jan	Cozas	17 June 1906	Klewinów	29 May 1967	Spring Hill (USA)	Tryczówka (pow. białostocki)
Kamiński Bronisław	Golf	15 November 1918	Binarowa	8 May 1944	Łęg (Kraków)	Luborzyca k. Krakowa
Kaszyński Eugeniusz	Nurt	22 August 1909	Łódź	24 March 1976	Londyn	Wykus (przy kapliczce)
Kazimierczak Stanisław	Ksiądz	10 December 1912	Warszawa	July 1943	KL Neuengamme	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Kiwer Edward	Biegaj	24 September 1919	Gliwice	25 October 1987	Łącznik	Łącznik (pow. prudnicki)
Klimowicz Władysław	Tama	3 July 1910	Lwów (UKR)	January 1943	Warszawa	nz, aresztowany przez gestapo
Klimowski Tadeusz	Klon	15 October 1911	Kraków	12 September 1981	Londyn	Londyn, Gunnersbury Cemetery - Sq. CA, gr. 25
Klinicki Maksymilian	Wierzba 2	13 January 1916	Brodnica	12 December 1984	Brodnica	Brodnica
Klocek Niewęgłowski Włodzimierz	Garłuch	15 January 1921	Kraków	22 March 1994	Stanisławowo	Warszawa, cm. kom. północny kw. O-II-15, rz. 2 gr. 42
Kobyliński Tadeusz	Hiena	16 September 1914	Ostrołęka	11 November 1961	Londyn	Londyn, Gunnersbury Cemetery – Sq. DA, gr. 300
Kobyliński Wacław	Dziad	11 February 1901	Gamratka	11 July 1987	Butler, USA	Butler, Crown Hill Cemetary Prospect
Kochański Jan	Jarema	9 February 1914	Lwów (UKR)	16 February 1944	Warszawa	nz, zamordowany przez gestapo
Kochański Władysław	Bomba	7 November 1918	Stanisławów (UKR)	12 December 1980	Kraków	Kraków
Kolasiński Stanisław	Ulewa	16 November 1916	Mokrzyska	19 November 1996	Zbylitowska Góra ?	Tarnów (Krzyż) cm. kom.
Konik Bronisław	Sikora	6 August 1913	Wilcza (Przemyśl)	30 December 2001	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. D18 rz. LO1 gr. 02
Konstanty Ignacy	Szmaragd	25 May 1906	Chicago (USA)	3 July 1972	Nowy Sącz	nz
Kontrym Bolesław	Żmudzin	4 March 1901	Zaturce (UKR)	2 January 1953	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. D18 grób symboliczny, Mauzoleum na Łączce
Kopisto Wacław	Kra	8 February 1911	Hrycenki (UKR)	21 February 1993	Rzeszów	Rzeszów, cm. kom. Wilkowyja
Koprowski Franciszek	Dąb	14 March 1901	Brzezinki	2 June 1967	Zerzeń (Warszawa)	Warszawa - Zerzeń, cm. paraf.
Kossakowski Tadeusz	Krystynek	20 March 1901	Kiszyniów (MOŁ)	24 November 1995	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. A2 rz. 3 gr. 13
Kostuch Tomasz	Bryła	21 November 1916	Kielce	17 April 1992	Warszawa	nz
Kotorowicz Stanisław	Kron	10 April 1916	Lublin	20 May 1943	Celestynów ?	Warszawa, Powązki, kw. A24 rz.12 gr. 10
Kowalik Edward	Ciupuś	3 January 1916	Warszawa	26 October 1987	Warszawa	Warszawa, cm. Bródnowski kw. 75 G, rz. 4, gr. 11
Kowalski Jerzy	Baba	10 November 1916	Rudec	27 January 1989	Kędzierzyn - Koźle	Kędzierzyn - Koźle, cm. kom. Kuźniczki
Kowalski Ryszard	Benga	26 November 1919	Sosnowiec	18 November 1943	Równe (UKR)	nz, zamordowany przez gestapo
Kozłowski Julian	Cichy	6 January 1909	Warszawa	18/19 August 1944	Warszawa	Warszawa, cm. Wilanów, poleghł w Powstaniu Warszawskim
Kożuchowski Henryk	Hora	14 January 1911	Warszawa	July 1943	prawdopodobnie w rejonie wsi Michałów k. Czarnocia (powiat Tomaszów Mazowiecki)	nz, niesłusznie skazany na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Specjalny Państwa Podziemnego
Krajewski Henryk	Trzaska	19 April 1901	Waśniewo	16 December 1989		Warszawa, Powązki, kw. H III rz. 3 gr. 23
Krasiński Adam	Szczur	8 November 1921	Warszawa	June 1945	Rzeszoty, Kraj Krasnojarski, Rosja	nz, zamordowany we sowieckim łagrze
Krizar Leopold	Czeremosz	30 October 1896	Milijewe (UKR)	16/17 October 1944	k. Sokołów / Dziebałtów, gm. Końskie	Dziebałtów (gm. Końskie)
Krokay Walery	Siwy	23 November 1914	Skole (UKR)	5 September 1982	Warszawa	Cmentarz Stare Powązki, kw. 257, rz. 5 gr. 16
Kryszczukajtis Mirosław	Szary	11 February 1912	Wołkowysk (BIA)	17 September 1944	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. A25 rz. 8 gr. 9
Krzymowski Stanisław	Kostka	11 May 1901	Wąwolnica	7 August 1969	Montreal (Kanada)	Pointe Claire, sektor P kw. a-6, P-7, zobacz plan
Kuczyński Marian	Zwrotnica	26 July 1915	Sasów (UKR)	after 25 June 1944	Drohobycz ?	nz, aresztowany przez gestapo
Kujawiński Stanisław	Wodnik	26 April 1920	Grodno (BIA)	12 January 1995	Nottingham (GB)	nz
Kułakowski Aleksander	Rywal	8 March 1916	Połykowicza	13 December 1944	Lublin	nz, zamordowany przez władze "Polski Ludowej"
Kwarciński Mieczysław	Ziut	25 November 1912	Nowy Sącz	23 February 1978	Londyn	Nowy Sącz, cm. kom.
Kwiatkowski Bohdan	Lewar	9 October 1904	Żyrardów	1 April 1971	Chicago (USA)	Warszawa, Powązki, kw. 165 rz. 2 gr. 18
Lech Jan	Granit	20 October 1907	Turza Mała	24 June 1944	Lwów (UKR)	Warszawa, Powązki, kw. A25 rz. 8 gr. 6/7
Lech Włodzimierz	Powiślak	3 July 1920	Mława	8 May 1944	Łęg (Kraków)	Warszawa, Powązki, kw. A25 rz. 8 gr. 6/7
Leśkiewicz Marian	Wygoda	7 September 1923	Dolina (UKR)	18 May 1992	Kraków	nz
Lewandowski Aleksander	Wiechlina	13 October 1908	Ryńsk	20 May 1948	Poznań	nz
Lewko Kazimierz	Palec	9 January 1919	Mińsk (BIA)	14 September 1943	Esbjerg (Dania)	poległ podczas lotu do Polski, cmentarz Fovrfeld Gravlund w Esbjerg (Dania), symboliczny grób na BCW na Cytadeli w Poznaniu
Lewkowicz Bronisław	Kurs	9 March 1913	Jarosław	4 November 1944	Huta	mogiła zbiorowa 29 żołnierzy AK - cmentarz parafialny w Gielniowie (mazowieckie, pow. przysuski) zobacz
Linowski Artur	Karp	18 November 1911	Nagłowice	2 July 1943	Tomaszów Mazowiecki	nz, aresztowany przez gestapo
Lipiński Wojciech	Lawina	12 November 1921	Bliżyn	5 October 2004	Legionowo	Warszawa, Powązki, kw. D18 (kolumbarium)
Luszowicz Zdzisław	Szakal	26 June 1914	Kraków	26 February 2010	Waterbeck (GB)	Stafford (Wielka Brytania) nr B823, Groby symboliczne: Cmentarz Rakowicki w Krakowie, kwatera XXVIIIA rząd południowo - wschodni, miejsce: narożnik; Warszawa, Powązki, kwatera D18 (kolumbarium).
Łada Lech	Żagiew	1 October 1910	Rzym	1942 or 1943	Równe ?	nz
Łagoda Hieronim	Lak	6 September 1914	Wielichowo	after 12 July 1945	KL Gross-Rosen	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Łakomy Albin	Twornik	16 February 1915	Kamionna	2 June 1994	Poznań	Cmentarz komunalny Miłostowo, pole 41, kwatera 2, rząd 9, grób 7
Łastowski Benon	Łobuz	15 July 1913	Hoduciszki (LT)	2 November 1996	Londyn	nz
Łojkiewicz Adolf	Ryś	23 July 1901	Buciły	17 May 1952	Katowice	nz
Łopianowski Narcyz	Sarna	28 July 1901	Stoki	21 June 1984	Vancouver Kanada	Vancouver
Łoś Ezechiel	Ikwa	23 March 1900	Zaśnieszków (UKR)	7 August 1988	Brzeg	nz
Mackus Adam	Prosty	2 December 1902	Tbilisi	1991	Londyn ?	nz
Majewicz Stefan	Hruby	30 August 1910	Hoheneich (RFN)	13 August 1944	Warszawa	nz, zamordowany przez gestapo
Majorkiewicz Felicjan	Iron	20 November 1904	Wola	21 February 1975	Warszawa	Cmentarz Wojskowy. kw. B20, rz. 4, gr. 9
Makagonow Makagon Aleksander	Wschód	1 March 1924	Buksztel	8 March 1970	Piotrków Trybunalski	nz
Makarenko Anatol	Tłok	12 February 1919	Sarny (UKR)	27 October 2004	Szczecin	Szczecin, Cmentarz Centralny, kw. 3D, rz. 8, gr. 29
Maksyś Władysław	Azot	27 June 1913	Lesko	20 December 1995	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. 207 rz. 1 gr. 20
Malik Franciszek	Piorun 2	6 March 1913	Bażanówka	24 August 2006	prawdopodobnie Loughborough, GB	Loughborough - grób 11/409
Marecki Władysław	Żabik 2	23 August 1911	Lublin	25 March 1999	Sopot	Cmentarz Komunalny, Sopot, ul. Malczewskiego kw. AK, rząd 1 grób 38
Marek Jan	Walka	5 November 1919	Lwów (UKR)	after 13 May 1943	Warszawa	nz, aresztowany przez gestapo
Marynowski Edmund	Sejm	14 January 1913	Warszawa	9 June 2014	Sun City West (USA)	nz
Matula Zbigniew	Radomyśl	26 February 1917	Radomyśl	31 October 1944	Słona	Zbylitowska Góra (pow. tarnowski)
Matysko Jan	Oskard	31 May 1912	Kupracze	18 November 1953	Bydgoszcz	Bydgoszcz, cm. Wincentego a Paulo
Mazur Stanisław	Limba	8 October 1919	Zawoja	27 August 1990	Szkocja	nz
Messing Janusz	Bekas	18 May 1917	Moskwa	4 January 2010	GB	Warszawa, cm. ew-augsb. kw. A1A rz. 1 gr 25
Mich Stefan	Jeż	7 December 1913	Blizocin	15 November 1969	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. B18 rz. 8 gr. 8
Michalczewski Wincenty	Mir	25 January 1909	Przytyk	8 November 1999	Warszawa	nz
Miciek Władysław	Młot	23 May 1912	Brzostek	6 August 1944	Warszawa	nz, poległ w Powstaniu Warszawskim
Milewicz Zygmunt	Róg	1 October 1901		17 January 1985	Londyn	Londyn, Gunnersbury Cemetery
Mostowiec Marian	Lis	14 September 1913	Warszawa	3 April 1979	Warszawa	Warszawa, cm. kom. północny kw. W-IV-35, rz. 6 gr. 16
Motylewicz Piotr	Grab	21 June 1915	Nosolowice (CZE)	7 January 1944	Mikuliszki (BIA)	Mikuliszki
Mrazek Zbigniew	Aminius	30 January 1908	Męcina Wielka	26 January 1981	k. Kowar	Jelenia Góra - Cieplice
Nadolczak Bruno	Piast	30 March 1913	Czarnków	11 September 2010	Cape May (USA)	nz
Nakoniecznikoff Klukowski Przemysław	Kruk 2	20 October 1901	Tbilisi (GRU)	17 August 1957	Kraków	Lubaczów \| Warszawa, Powązki kw. 51 rz. 6 gr. 23/24 grób symb.
Niedzielski Rafał	Mocny	25 May 1923	Szczebrzeszyn	4 September 1943	Wólka Plebańska	Końskie, cm. paraf.
Niemczycki Jerzy	Janczar	15 November 1918	Działoszyce	7 September 2006	Wauwatosa (USA)	nz
Niepla Kazimierz	Kawka	20 February 1922	Łukowiec Żurawski (UKR)	26 June 1968	Lewin Brzeski	Cmentarz Parafialny, sektor 3, rząd 1, grób 10
Nosek Antoni	Kajtuś	12 April 1917	Przysieka Stara	2007	GB	Londyn, Gunnersbury Cemetery - Sq. LA
Nowacki Józef	Horyń	9 February 1921	Toruń	2005	Warszawa	nz
Nowak Piotr	Oko	26 June 1915	Czernochowice	14 October 1992	Warszawa	nz
Nowakowski Michał	Harpun	29 November 1911	Paraszcze (UKR)	13 December 1961	Barczewo	nz
Nowobilski Tadeusz	Dzwon	27 March 1919	Palcza	18 February 1989	Lwówek Śląski	Cmentarz komunalny, sektor II, rząd 9, gr. 16
Nowodworski Cezary	Głóg	7 March 1916	Tomsk (RUS)	after 22 September 1944	Warszawa	nz, prawdopodobnie zamordowany przez NKWD
Nuszkiewicz Ryszard	Powolny	1 January 1919	Grzegorzew	31 December 1983	Kraków	Kraków, cm. wojsk. Prandoty
Odrowąż Szukewicz Bolesław	Bystrzec	2 October 1916	Moskwa	17 February 1943	Bratków n/Czarną	Opoczno, cm. choleryczny
Okulicki Leopold	Niedźwiadek	6 December 1901	Bratucice	24 December 1946	Moskwa	Warszawa, Powązki, Aleja Zasłużonych rz. 1 gr. 85.86 grób symboliczny
Olszewski Stanisław	Bar	28 March 1912	Kamienica Polska	1 March 1994	Częstochowa	Częstochowa, cm. Kule
Ossowski Stanisław	Jastrzębiec 2	17 August 1912	Łąg	13 March 1987	Birmingham (GB)	Cmentarz Komunalny, Sopot ul Malczewskiego, sektor F4, rząd G, grób 5.
Ostrowiński Henryk	Smyk	19 August 1924	Warszawa	2000	Warszawa	nz
Osuchowski Kazimierz	Rosomak	18 January 1915	Dekszniany (BIA)	9 August 1944	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. A27 rz. 5 gr. 5
Paczkowski Alfred	Wania	11 May 1909	Brukowce	11 June 1986	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. D14 rz. 2 gr. 22
Parada Michał	Mapa	15 October 1914	Chełm	after 10 August 1944	Warszawa	nz, poległ w Powstaniu Warszawskim
Parczewski Jan	Kraska	13 June 1923	Szturmówka	25 March 1967	Krosno	Warszawa, Powązki, kw. C30 rz. K3 gr. 10
Pentz Karol	Skała 2	17 December 1908	Dobromil (UKR)	9 September 1944	Warszawa	nz, poległ w Powstaniu Warszawskim
Perekładowski Feliks	Przyjaciel 2	11 September 1921	Żółkiew (UKR)	10 December 1973	Buenos Aires (ARG)	Remedions de Escalada
Peszke Zdzisław	Kaszmir	24 October 1918	Lwów (UKR)	October 1943	Milanówek ?	nz
Pękała Górski Mieczysław	Bosak	26 July 1998	Nowy Sącz	24 November 1967	Warszawa	nz
Piasecki Zbigniew	Orlik	19 January 1914	Sosnowiec	after 23 March 1945	KL Mitelbau-Dora	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Piątkowski Bohdan	Mak	11 April 1910	Lwów (UKR)	after 6 February 1943	Mińsk (BIA)	nz, zamordowany przez gestapo
Pic Witold	Cholewa	13 January 1918	Poznań	22 March 1944	Kaski	Poznań, cm. Górczyński
Piekarski Aleksander	Turkuć	31 March 1914	Konstantynówka	7 February 1978	Kraków	nz
Pieniak Czesław	Bór	24 September 1918	Chmielew	29 February 1964	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. A2 rz. 3 gr. 9
Pijanowski Wacław	Dym	21 January 1906	Siedlów	5 April 1996	Londyn	Nowe k. Krośniewic
Pilch Adolf	Góra, Dolina	22 May 1914	Wisła	26 January 2000	Londyn	Londyn, Wandsworth Cemetery, grób 1653
Piotrowski Edward	Mema	16 February 1902	Nowosiółki	7 March 1971	Wieliczka	nz
Piotrowski Julian	Rewera 2	7 October 1920	Mariampol (UKR)	18 May 2008	Wrocław	nz
Piwnik Jan	Ponury	31 August 1912	Janowice	16 June 1944	Jewłaszcze (BIA)	Wąchock, klasztor oo. Cystersów
Pluta Wilhelm	Pion	5 February 1913	Szopienice	15 February 1986	Ruda Śląska	Ruda Śląska (Nowy Bytom)
Pokładecki Marian	Zoll	1 July 1910	Poznań	24 August 1993	Poznań	Cmentarz Komunalny Junikowo, pole 38, gr. 025
Pokultinis Alfred	Fon	7 May 1910	Carskie Sioło (RUS)	31 March 1981	Ragby (GB)	Rugby Watt Lane Cemetery (sektor H) (Wielka Brytania)
Policiewicz Zygmunt	Świerk	3 October 1907	Biskupice ?	8 October 1965	Warszawa	Rugby Watt Lane Cemetery, sektor H (Wielka Brytania)
Poliszuk Jarosław	Arab	16 May 1920	Lwów (UKR)	8 July 2002	Ełk	Ełk, cm. kom nr 2
Polończyk Bolesław	Kryształ	8 September 1906	Dobczyce	29 February 1996	Myślenice	cmentarz przy ul. Niepodległości, sektor 2 rząd 1 nr grobu 185
Pospieszalski Antoni	Curie	10 November 1912	Berlin	12 March 2008	Londyn (GB)	Islington & St Pancras Cemetery (East Finchley, London), grób RC34 / 366.
Poznański Jan	Pływak	27 January 1918	Kraków	22 October 1943	Opole Lubelskie	Opole Lubelskie
Prądzyński Janusz	Trzy	29 November 1911	Kalisz	31 March 1963	Płock	Milanówek, kwatera XX, rząd 1 grób 20
Bogusławski Prus Andrzej	Pancerz	6 November 1919	Lublin	24 October 2006	Lailly-en-Val (FR)	Montmorency
Przetocki Jacek	Oset	20 February 1920	Lwów (UKR)	25 May 1944	Rychcice (UKR)	Drohobycz cm. ul. Truskawiecka
Przybylik Stefan	Gruch	2 September 1918	Kidów	5 December 2007	Zakopane	Warszawa, Powązki, kw. F II rz. 8 gr. 3
Psykała Mieczysław	Kalwadosik	19 January 1913	Częstochowa	23 February 1984	Częstochowa	nz
Pukacki Franciszek	Gzyms	29 January 1916	Wyskoć	4 November 1980	w pociągu	Krotoszyn
Rachwał Bronisław	Glin	10 October 1907	Wilkołaz	2 September 1944	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. A27 rz. 9 gr.11/2
Raczkowski Stanisław	Bułany	29 January 1912	Łódź	29 July 1944	Suchedniów	Suchedniów
Raszplewicz Kazimierz	Tatar 2	13 November 1901	Warszawa	18 January 1977	Tankerton (GB)	nz
Ratajski Leszek	Żal	8 June 1907	Grodno (BIA)	17 May 1975	Gliwice	nz
Riedl Adam	Rodak	13 December 1916	Lwów (UKR)	after 27 April 1944	KL Gross-Rosen ?	nz, prawdopodobnie zamordowany w obozie koncentracyjnym
Rogowski Jan	Czarka	21 November 1913	Warszawa	16 February 1944	Radom	nz, zamordowany przez gestapo
Romaszkan Roman	Tatar	14 July 1910	Lwów (UKR)	14 February 1956	Goczałkowice	nz
Rossiński Czesław	Kozioł	2 August 1907	Buzułuk (RUS)	12 April 1945	Lublin	zamordowany przez władze "Polski Ludowej", prawdopodobnie pochowany we wspólnej mogile na cmentarzu w Lublinie przy ul. Unickiej.
Rostek Jan	Dan	12 May 1918	Pysznica	after 8 March 1943	Kijów ?	nz, prawdopodobnie zamordowany przez Abwehrę
Rostworowski Jan	Mat	3 October 1915	Lublin	22 September 1944	KL Gross-Rosen	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Różycki Jan	Busik	21 March 1901	Ostrowiec Świetokrz.	6 September 1991	Wrocław	Wrocław, cm. św. Wawrzyńca
Rudkowski Roman	Rudy	12 May 1902	Przemyśl	14 March 1954	Londyn	North Sheen (Fulham New Cemetery) - ER 36
Runge Tadeusz	Osa	20 May 1902	Brody (UKR)	21 December 1975	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. IIC28 rz. 19 gr. 2
Rybka Franciszek	Kula	7 June 1918	Libusza	13 June 1986	Majorka	Londyn, North Sheen (Fulham New Cemetery) - 16G 362
Rydzewski Lech	Grom	12 August 1909	Lwów (UKR)	9 August 1988	Drzewica	Drzewica
Rzepka Kazimierz	Ognik	1 March 1915	Biadoliny Szlacheckie	26 November 1943	Lesienice	Lwów, cm. Łyczakowski
Sawicki Zygmunt	Samulik	10 March 1910	Żuków	14 February 1995		Kraków, cm. wojsk. Prandoty
Scheller Czarny Edwin	Fordon	6 December 1919	Zaniemyśl	1 February 1999	Szczecin	nz
Seeman Tadeusz	Garbus	27 November 1922	Stryj (UKR)	5 April 1992	Nysa	nz
Serafin Jan	Czerchawa	30 December 1913	Czukiew (UKR)	20 May 1944	Opatkowice	Wysokie Koło (jako Józef Czerchała)
Serafiński Fryderyk	Drabina	30 December 1911	Stanisławów (UKR)	31 May 2006	Pruszków	Cmentarz Parafialny w Grodzisku Mazowieckim, ul. Montwiłła, sektor III
Sędziak Stanisław	Warta	7 September 1913	Gwizdały	2 August 1978	Toruń	Cmentarz św. Jerzego
Siakiewicz Władysław	Mruk	10 January 1918	Podbłocie	14 September 1943	nad Ejsberg (Dania)	poległ podczas lotu do Polski, cmentarz Fovrfeld Gravlund w Esbjerg (Dania), symboliczny grób na BCW na Cytadeli w Poznaniu
Sikorski Zenon	Pożar	25 January 1915	Łódź	2 August 1981	Pieszczany (SŁO)	nz
Skowron Marian	Olcha 2	8 March 1915	Chodków		GB ?	nz
Skowroński Ryszard	Lechita	17 December 1922	Wilno (LIT)	14 September 1943	Esbjerg (Dania)	poległ podczas lotu do Polski, cmentarz Fovrfeld Gravlund w Esbjerg (Dania), symboliczny grób na BCW na Cytadeli w Poznaniu
Skowroński Stanisław	Widelec	13 November 1919	Horodenka (UKR)	20 April 2016	Rio Ceballos ? (Argentyna)	nz
Skrochowski Jan	Ostroga	28 December 1914	Kraków	21 August 1944	Surkonty (BIA)	Surkonty
Skwierczyński Leopold	Aktor	24 December 1905	Husinka	16 September 1959	Warszawa	Kraków, cm. Rakowicki
Smela Jan	Wir	3 November 1910	Pstrągowa	3 April 1986	Rzeszów	Rzeszów, cm. Wilkowyja
Smolski Kazimierz	Sosna	23 June 1913	Donieck (UKR)	18 July 1985	Szczecin	Szczecin, Cmentarz Centralny, kw.69C, rz. 10, gr. 3
Sokołowski Jerzy	Mira	12 October 1910	Naukat (Turkiestan)	8 January 1980	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. A18 rz. 8 gr. 24
Sokołowski Tadeusz	Trop	25 September 1905	Żemłosław (BIA)	6/7 February 1943	Mińsk (BIA)	nz, zamordowany przez gestapo
Sokół Tadeusz	Bug 2	15 June 1914	Czahary Hrycowieckie (UKR)	21 June 1980	Warszawa	Nowy Sącz
Sołtys Stanisław	Sowa	1 December 1921	Warszawa	8 June 1944	Rzeszów	nz, zamordowany przez gestapo
Specylak Skrzypecki Zbigniew	Tur 2	13 October 1912	Lwów (UKR)	27 April 1978	Wrocław	Wrocław, cm. Bujwida
Spychalski Józef	Grudzień	7 August 1902	Łódź	August 1944	KL Sachsenhausen	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Sroczyński Zdzisław	Kompresor	22 September 1906	Ozorków	23 January 1996	Birmingham (GB)	nz
Starzyński Leszek	Malewa	5 February 1922	Kraków	21 October 1990	Kingston (Kanada)	Szreniawa (gm. Gołcza)
Starzyński Tadeusz	Ślepowron	5 February 1922	Kraków	21 October 1990	Kingston (Kanada)	Cmentarz Stare Powązki, kw. 247, rz 5 gr. 10
Stocki Tadeusz	Ćma	31 August 1902	Turobin	3 December 1983	Warszawa	nz
Stołyhwo Olgierd	Stewa	14 April 1916	Warszawa	7 May 1943	Warszawa	nz, zamordowany przez gestapo
Stpiczyński Aleksander	Klara	7 April 1998	Włocławek	21 September 1987	Warszawa	Warszawa, Powązki kw. B rz. 6 gr. 13
Straszyński Zdzisław	Meteor	31 August 1902	Łuck (UKR)	17 June 2014	Melbourne	nz
Strumpf Witold	Sud	18 December 1905	Warszawa	January 1945	KL Gross-Rosen	nz, zamordowany w obozie koncentracyjnym
Szczepański Mieczysław	Dębina	21 September 1919	Chełmża	12 April 1945	Lublin	nz, zamordowany przez władze "Polski Ludowej"
Szewczyk Piotr	Czer	9 September 1908	Babice	28 January 1988	Oświęcim ?	Oświęcim, cm. paraf.
Szpakowicz Wiesław	Pak	6 November 1906	Petersburg (ROS)	30 October 1942	Norwegia	cm. Vestre Gravlund, Oslo
Szternal Kazimierz	Zryw	4 March 1907	Sękowa	6 May 1981	Chicago (USA)	Warszawa, Powązki, kw. A26 rz. 10 gr. 21
Sztrom Jerzy	Pilnik	6 June 1923	Starosielce (Białystok)	June 1944	Lida (BIA)	nz, poległ w akcji bojowej
Szubiński Władysław	Dach	31 August 1911	Rumin	December 1942	Warszawa ?	nz, prawdopodobnie zamordowany przez gestapo
Szwiec Waldemar	Robot	13 August 1915	Chicago (USA)	14 October 1943	Wielka Wieś	Końskie, cm. kom. Kwatera Partyzancka
Szydłowski Adam	Poleszuk	10 March 1900	Dreszew	4 October 1960	Gdynia	Gdańsk, cm. centr. Srebrzysko
Szymański Jerzy	Boga	27 September 1909	Chocim (UKR)	21 February 1995	Londyn	nz
Ściegienny Wincenty	Las	13 October 1902	Secemin	12 November 1968	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. B20 rz. 1 gr. 28
Śliwa Kazimierz	Strażak	22 November 1925	Katowice	23 October 2015	Gdańsk ?	Gdańsk, cm. Łostowicki
Śmietanko Władysław	Cypr	4 March 1920	Konopki	28 July 1999	Londyn (GB)	nz
Śmigielski Tadeusz	Ślad	3 January 1920	Warszawa	1999	Cheltenham (Gloucestershire, GB)	nz symboliczny grób Powązki Wojskowe
Świątkowski Andrzej	Amurat	14 January 1908	Warszawa	28 December 1941	Brzozów Stary	Brzozów Stary
Tajchman Michał	Mikita	7 September 1910	Wysoka	4 August 1944	Warszawa	nz, poległ w Powstaniu Warszawskim
Tarnawski Aleksander	Upłaz	8 January 1921	Słocin (Rzeszów)	4 March 2022	Gliwice	Cmentarz w Starym Bielsku, przy ul. Księdza Bronisłąwa Jakubowskiego (Bielsko-Biała)
Tomaszewski Tadeusz	Wąwóz	1 January 1917	Płock	after 5 November 1944	Warszawa	nz, prawdopodobnie zamordowany w Powstaniu Warszawskim, podczas rzezi Woli
Trojanowski Czesław	Litwos	6 November 1914	Pińsk (BIA)	7 August 1985	Albuquerque (USA)	nz
Trondowski Stanisław	Grzmot 2	2 April 1909	Nisko	11 April 1982	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. D14 rz. 2 gr. 22
Trybus Adam	Gaj	3 August 1909	Zręcin	4 July 1982	Piotrków Trybunalski	Piotrków Trybunalski, stary cm. rzymskokat.
Twardy Zbigniew	Trzask	25 May 1920	Borysław (UKR)	6 October 1944	Chełm	Chełm, cm. kom.
Uklański Witold	Herold	25 November 1902	Gołonóg	3 May 1954	Wronki	Wronki
Ulm Zygmunt	Szybki	27 December 1918	Lwów (UKR)	12 December 2011	GB	nz
Walter Jan	Cyrkiel	12 July 1904	Kielce	19 July 1976	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. C32 rz. 4 gr. 6
Waruszyński Zbigniew	Dewajtis 2	22 March 1915	Monasterzyska (UKR)	28 December 1987	Wolberhampton (GB)	nz
Wątróbski Józef	Jelito	19 February 1914	Klecza Dolna	8 May 1944	Łęg (Kraków)	Luborzyca k. Krakowa
Whitehead Alfred	Dolina 2	21 March 1912	Marki	22 March 1984	Zakopane	Cmentarz parafialny, sektor A1, rząd 2, gr. 6
Wiącek Wiktor	Kanarek	17 August 1919	Miechocin (Tarnobrzeg)		GB ?	nz
Wiechuła Bernard	Maruda	30 July 1920	Katowice	7 June 2000	Hamilton, Kanada	nz
Wiechuła Ludwik	Jeleń	30 July 1920	Katowice	26 September 1987	Montreal (Kanada)	Pointe Claire, kw. c-4, AF-605, zobacz plan
Wierzejski Tomasz	Zgoda 2	30 March 1911	Rzeżyca (ŁOT)	25 June 1957	Londyn	Brompton Cemetery, grób 202155
Wilczewski Michał	Uszka	4 November 1907	Kurzelowa (UKR)	14 February 1945	Lwów (UKR)	nz, popełnił samobójstwo podczas próby aresztowania przez NKWD
Wilczkiewicz Zbigniew	Kij	5 August 1921	Bielsko-Biała		GB ?	nz
Winiarski Zdzisław	Przemytnik	4 May 1916	Rudniki	1 September 1979	USA ?	nz
Winter Stanisław	Stanley	9 February 1908	Nowy Sącz	28 June 1945	Poznań	nz
Wiszniewski Otton	Topola	21 April 1910	Teheran	20 October 1977	Warszawa	Warszawa, Powązki, kw. IIC28 rz. 14 gr. 9
Wiszniowski Roman	Harcerz	13 April 1920	Stanisławów (UKR)	17 February 1989	Lublin	Cmentarz Komunalny - Majdanek, sektor S3R6, rząd 6, grób 26
Wiśniewski Władysław	Wróbel	1 September 1915	Ciszyca Dolna	28 November 1984	Kraków	Cmentarz Rakowicki - kwatera XVII, rząd 8, miejsce 43
Witkowski Ludwik	Kosa	5 June 1914	Sosnowiec	23 February 2004	Warszawa	nz
Wolniak Bogusław	Mięta	9 March 1907	Warszawa	31 March 1986	Gliwice	Cmentarz Lipowy, sektor F7, rząd 3, grób 13
Woźniak Jan	Kwaśny	13 September 1917	Buszkówek	19 March 1984	Bydgoszcz	Bydgoszcz, cm. Wincentego a Paulo
Zabielski Józef	Żbik	21 October 1902	Powicie (LTW)	31 May 1981	Londyn	nz
Zabierek Lech	Wulkan	3 November 1918	Niedarzyn	17 November 2003	Konstancin	Warszawa, Powązki, kw. D18 rz. PO1 gr. 8
Zachmost Henryk	Zorza	26 November 1924	Pabianice	7 February 1989	Piotrków Trybunalski	nz
Zając Józef	Kolanko	10 March 1902	Gorlice	9 October 1968	Londyn	Londyn, Gunnersbury Cemetery - Sq. FA gr 91
Zalewski Janusz	Chinek	21 July 1914	Warszawa	after 8 March 1943	Kijów ?	nz, prawdopodobnie zamordowany przez Abwehrę
Zaorski Wacław	Ryba	3 March 1908	Stare Byliny	8 December 1942	Mińsk (BIA)	nz, prawdopodobnie zamordowany przez gestapo
Zapotoczny Stanisław	Płomień	28 April 1922	Krasne (UKR)	18 February 1944	Wilno (LIT)	Wilno, cm. Na Rossie
Zarembiński Wiktor	Zrąb	11 October 1903	Łabunie	17 April 1943	Lwów (UKR)	nz, popełnił samobójstwo po aresztowaniu przez gestapo
Zawacka Elżbieta	Zo	19 March 1909	Toruń	10 January 2009	Toruń	Toruń, cm. św. Jerzego
Zawadzki Alfred	Kos	30 July 1912	Petersburg (ROS)	December 1942	Cieszyn	nz, prawdopodobnie zamordowany przez gestapo
Zub Zdanowicz Leonard	Ząb	6 November 1912	Popowce (UKR)	12 August 1982	Waterbury (USA)	Doylestown (Pensylwania, USA), Cmentarz Polskich Weteranów
Zyga Ryszard	Lelum	22 May 1922	Przeworsk		GB ?	na
Żaak Franciszek	Mamka	4 August 1919	Lwów (UKR)	19 July 1944	Lwów (UKR)	nz, zamordowany przez gestapo
Żakowicz Józef	Tabu	9 August 1920	Jaroszyn	13 November 1961	Tuszynek	nz
Żelechowski Tadeusz	Ring	7 May 1916	Sambor (UKR)	16 December 1984	Warszawa	nz
Żelkowski Bronisław	Dąbrowa	22 March 1904	Warszawa	11 November 1942	Warszawa	Warszawa, cm. Bródnowski kw. 112 K, rz. 3, gr. 22
Żórawski Bogusław	Mistral	15 June 1902	Ozorków	17 July 1973	ok. Poznań	nz
Żychiewicz Antoni Piotr	Przerwa	17 January 1919	Lwów (UKR)	25 August 2006	Sól - Kiczora	nz

Pomnik Cichociemnych na terenie Jednostki Wojskowej GROM

Zrzuty

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Spis treści:

Wstęp
Lotniska
Łączność lotnicza z Polską
Oddział VI (Specjalny) – Wsparcie lotnicze
Okres próbny
Sezon operacyjny „Intonacja”
Sezon operacyjny „Riposta”
Sezon operacyjny „Odwet”
Techniki przerzutu zaopatrzenia dla Armii Krajowej
Zrzuty ogółem
Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk
Organizacja zrzutów
Współpraca z SOE
Technika skoku
Spadochroniarze zrzuceni do Polski
Oddział VI (Specjalny) – Zawartość zasobników i paczek

Zobacz: zrzuty 1941-1942 | zrzuty 1943-1944

Zobacz najnowszą wersję bazy danych nt. zrzutów:
BAZA ZRZUTÓW DLA ARMII KRAJOWEJ

zobacz – WYKAZ SKOKÓW CICHOCIEMNYCH

1941 – 3 operacje / 8 CC: luty – 1 (2 CC), listopad – 1 (2 CC), grudzień – 1 (4 CC) | 1942 – 15 operacji / 72 CC: styczeń – 1 (5 CC), marzec – 4 (21 CC), kwiecień – 1 (6 CC), wrzesień – 4 (21 CC), październik – 5 (19 CC) | 1943 – 31 operacji / 99 CC: styczeń – 3 (10 CC), luty – 8 (30 CC), marzec – 9 (29 CC), wrzesień – 10 (28 CC), październik – 1 (2 CC) | 1944 – 33 operacje / 138 CC: kwiecień – 16 (55 CC), maj – 8 (41 CC), lipiec – 2 (10 CC), wrzesień – 1 (6 CC), październik – 2 (12 CC), listopad – 2 (7 CC), grudzień – 2 (7 CC) | (uwaga: po odejściu mjr / ppłk dypl. Jana Jaźwińskiego przeprowadzono tylko 7 operacji)

Pierwszy skok Cichociemnych do okupowanej Polski, podczas operacji „Adolphus” (15/16 lutego 1941) połączony był z pierwszym zrzutem zasobników towarowych.

Europejskie Sympozjum Spadochronowe – to jedyne takie wydarzenie w Europie, święto cywilnych i wojskowych skoczków spadochronowych z całego świata. Piąta edycja tego wydarzenia w marcu 2024 zgromadziła ponad 700 uczestników 18 narodowości z całego świata, w tym wojskowych z 14 krajów – w większości z Europy, ale także np. z USA. Nie zabrakło wśród nich podchorążych z Sekcji Skoków Spadochronowych Wojskowej Akademii Technicznej.

Wśród świetnych prelegentów ESS był także Pan Dominik Zasadni, były Instruktor Zrzutów Towarowych w 6 Brygadzie Powietrznodesantowej oraz Wojskach Specjalnych, aktualnie pracujący dla Szkoły Spadochronowej LOT G7, który przygotował specjalną prezentację dla wojska pt. „Zrzuty cargo – historia innowacji”. Dzięki uprzejmości Autora udostępniamy tę prezentację:

Dominik Zasadni – Zrzuty towarowe – historia innowacji
Prezentacja przygotowana na European Skydiving Symposium 2024

skoczek po wylądowaniu
w zbiorach NAC

Zrzuty ludzi, sprzętu i pieniędzy do okupowanej Polski – w celu wsparcia Armii Krajowej – odbywały się dzięki współpracy Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie z „polską” (była polska tylko z nazwy, definiowała obszar zainteresowania brytyjskich służb specjalnych) sekcją brytyjskiego Special Operations Executive (SOE) – która użyczała nam samolotów (głównie „polskich”, tj. brytyjskich przydzielonych Polakom oraz brytyjskich) – oraz służbie lotników polskich, brytyjskich i in. w lotniczych jednostkach specjalnego przeznaczenia. W praktyce była to głównie współpraca mjr / ppłk. dypl. Jana Jaźwińskiego (Oddział VI) oraz szefa polskiej sekcji kpt. Harolda Perkinsa (SOE).

Od początku, tj. od końca sierpnia 1940 do 30 sierpnia 1944 zrzuty organizował oficer wywiadu mjr / ppłk. dypl. Jan Jaźwiński, najpierw jako szef Samodzielnego Referatu „S”, od 4 maja 1942 do stycznia 1944 jako szef Wydziału Specjalnego (S) w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, od stycznia do 30 sierpnia 1944 jako komendant Głównej Bazy Przerzutowej „Jutrzenka” w Latiano nieopodal Brindisi (Włochy)

Zrzuty były możliwe dzięki zaangażowaniu w Kraju przy organizacji odbioru zrzutów komórki Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ), działającej pod kryptonimami: Syrena, Import, MII – Grad, oficerów zrzutowych w obszarach, okręgach i podokręgach Armii Krajowej oraz ok. 5 – 19 tys. żołnierzy obsługujących i zabezpieczających ok. 640 placówek odbiorczych (zrzutowisk).

Niestety, w tych operacjach byliśmy uzależnieni od brytyjskiego SOE, które użyczało nam samolotów oraz stale ograniczało loty ze zrzutami do Polski. Brytyjską politykę można zasadnie zdefiniować jako „kroplówka zrzutowa” dla Armii Krajowej… Należy zauważyć, że Brytyjczycy nie dotrzymywali własnych ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym) ws. lotów ze zrzutami do Polski. W sezonie operacyjnym 1941/42 zaplanowano 30 lotów do Polski, wykonano tylko 11. W sezonie 1942/43 zaplanowano 100, wykonano zaledwie 46. W sezonie 1943/44 zaplanowano 300, wykonano tylko 172. Ogółem na 430 zaplanowanych (uzgodnionych z SOE) lotów do Polski wykonano tylko 229, czyli trochę ponad połowę. Zasadne jest zatem założenie, że wielkość zrzutów do Polski mogłaby być dwukrotnie większa, gdyby Brytyjczycy dotrzymywali słowa…

Ponadto polskie załogi zdecydowaną większość lotów w operacjach specjalnych wykonywały do innych krajów. W 1944 roku na 1282 wykonane loty Polacy polecieli tylko w 339 lotach do Polski…

Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza – Plan czuwania
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Wojskowe Biuro Historyczne – Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

„Bagażnik” skoczka

Według moich obliczeń cała pomoc zaopatrzeniowa SOE dla Armii Krajowej zmieściłaby się w jednym pociągu towarowym. Byliśmy zależni od użyczanych nam samolotów SOE. Brytyjczycy nie dotrzymywali swoich ustaleń z Oddziałem VI (Specjalnym), stale ograniczali loty do Polski, realizowali paskudną politykę „kroplówki zrzutowej” dla Armii Krajowej.

Do Polski zrzucono ledwo 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii ponad sto dziesięć razy więcej, tj. 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Całe wsparcie finansowe Brytyjczyków dla Polski stanowiło zaledwie ok. 2/3 wydatków Wielkiej Brytanii na wojnę, poniesionych (statystycznie) JEDNEGO dnia. Po wojnie wystawili Polsce „fakturę”, m.in. zabierając część polskiego złota. Przerzucono do Polski 316 Cichociemnych, choć przeszkoliliśmy do zadań specjalnych 533 spadochroniarzy. Tak bardzo Brytyjczycy wspierali Polaków oraz pomagali Polsce…

Podkreślić należy, że żadna relacja o Polsce skrzywdzonej w II wojnie światowej, o zrzutach do Polski Cichociemnych i zaopatrzenia dla Armii Krajowej nie może pominąć destrukcyjnej, szkodliwej, zdradzieckiej roli gen. Stanisława Tatara

Halszka Szołdrska – Zrzuty
w: Biuletyn informacyjny AK nr 11 (295) listopad 2014, s. 44 – 49

zobacz – zrzuty w latach 1941 / 1942

zobacz – zrzuty w 1943 / 1944

Lotniska

Skok z samolotu…

Początkowo Cichociemnych przerzucano do okupowanej Polski z brytyjskich lotnisk RAF: do listopada 1941 z Newmarket (2 CC), następnie z Leconfield k/ Stradishall (6), Foulsham (2), Linton-on-Ouse (2), Leakenheath (9). Najwięcej – 158 CC przerzucono (od 27 marca 1943 do 21 września 1943), w 43 operacjach lotniczych, z tajnego brytyjskiego lotniska RAF Tempsford pod Londynem.

W październiku 1941 lotnisko przejęła 3 Grupa RAF, odpowiedzialna za lotnicze operacje specjalne, stacjonowały tam: 138 oraz 161 Dywizjon Specjalnego przeznaczenia RAF (138 and 161 Special Duty Squadron RAF). Startowały stamtąd samoloty RAF do Belgii, Holandii, Niemiec, Czechosłowacji oraz do Polski. Dla zmylenia niemieckiego rozpoznania lotniczego, w Tempsford wybudowano tzw. „Gibraltar Farm”. Obiekt wyglądał jak zwykła brytyjska stodoła w gospodarstwie rolnym, murowane budynki pokryto od zewnątrz drewnem.

148_Squadron_Halifax_Italy_WWII_IWM_CNA_3231-1-300x233 Zrzuty

Halifax z zasobnikami zrzutowymi

Od kwietnia 1944 Cichociemnych przerzucano do okupowanej Polski z lotniska Reggia Aeronautica w Campo Casale nieopodal Brindisi we Włoszech, gdzie stacjonowała 1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia. W okresie niecałych czterech lat wystartowało do Polski 858 samolotów, w tym 483 wykonały zadanie zrzutem lub lądowaniem, stracono 70 samolotów.

W basenie Morza Śródziemnego alianci dysponowali czterema jednostkami lotnictwa dalekiego zasięgu. Z lotniska Blida w Algierze operowały dwa dywizjony: brytyjski 624 oraz amerykański 885, startowały one ze skoczkami i zaopatrzeniem do Francji. Z lotniska Campo Casale k. Brindisi startowały: brytyjski 148 dywizjon oraz polska 1568 Eskadra, ze skoczkami i zaopatrzeniem do Albanii, Austrii, Bułgarii, Czechosłowacji, Grecji, Jugosławii, Rumunii, Węgier, północnych Włoch oraz Polski.

Łączność lotnicza z Polską

12_zrzut-pojemnikow-belgia-300x218 Zrzuty

Zrxzut zasobników z zaopatrzeniem

Podstawowym sposobem łączności z okupowaną Polską miały być „loty dwustronne” (z lądowaniem w Kraju). Postulował to już w 1940 płk Stefan Rowecki. W depeszy z 7 maja 1942 gen. Rowecki proponował także rozważenie możliwości użycia wodnosamolotów lądujących na polskich jeziorach oraz przylotu ze Szwecji lekkich samolotów pasażerskich z lądowaniem na polach dworskich w Polsce.

Brytyjski Komitet Szefów Sztabu uznał te pomysły za mało uzasadnione i nierealne, ze względu na dużą odległość z Wielkiej Brytanii do Polski i znikomą liczbę samolotów o krótkim starcie i dalekim zasięgu.

W wysłanej do Polski depeszy 5256 przekazano opinię Brytyjczyków nt. tej koncepcji – Jedyny typ samolotu z wystarczającym zasięgiem do tego rodzaju zadań to Halifaxy, lecz te maszyny wymagają betonowych wybiegów o długości od 1200 do 1400 yardów. Wydaje się, że tego rodzaju wybiegów nie macie panowie do swojej dyspozycji w Polsce (…) Jedyny wodnopłat z wystarczającym zasięgiem, który mógłby wodować w Polsce, to Catalina. Samolot ten jednak ma szybkość około 100 mil/godz. i z tego powodu nie jest odpowiedni ze względu na czas i godziny nocne (…). Samolotem nadającym się do tego zadania mógłby być Lockheed Hudson, jednak zasięg jego wynosi zaledwie 500 do 600 mil. Anglicy nie dodali, że samolotów Lockheed Hudson potrzebowali bardziej do zwalczania niemieckich łodzi podwodnych oraz ochrony konwojów na Atlantyku…

kpt. dypl. Jan Podoski – „Sprawozdanie z działalności Wydziału „S”
Oddziału Spec. Sztabu N.W. za okres 1941 r. – 1945 r.”
Londyn 28 lutego 1996, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II-52.356

Oddział VI (Specjalny) – Wsparcie lotnicze:

Płk dypl. w st. sp. Marian Utnik – Oddział łącznikowy Komendanta Głównego AK
przy Naczelnym Wodzu na emigracji (VI Oddział Sztabu Naczelnego Wodza) część III
w: Wojskowy Przegląd Historyczny, Warszawa 1982, nr 1 s. 188 – 210

Okres próbny

Armstrong Whitworth Whitley

slajd – Historia Cichociemnych na slajdach”

Od 15 lutego 1941 do 30 kwietnia 1942 do Polski wystartowało 12 samolotów (10 załóg polskich, 2 brytyjskie), 9 z nich wykonało zadanie (8 polskich, 1 brytyjska). Stracono 1 samolot wraz z załogą.

Przerzucono 48 skoczków (41 CC i 7 kurierów), 2 tony zaopatrzenia (19 zasobników 13 paczek). Stracono 5 zasobników i 2 paczki. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 1 541 450 dolarów, 119 400 dolarów w złocie, 1775 funtów brytyjskich, 885 000 marek niemieckich. Część stracono.

Dolary przerzucane przez Cichociemnych pakowane były w parciane (brezentowe) pasy z impregnowanego gorącym woskiem płótna, o długości ok. 120 cm i szerokości ok. 18 cm, z sześcioma kieszeniami. Do tych kieszeni wkładano zwykle po trzy paczki banknotów lub rulony monet. Paczki banknotów były opieczętowane, kieszenie przeszywano grubą, mocną, jedwabną nicią, której końce plombowano. Każdy pas posiadał numer; jeśli zawierał banknoty 10-dolarowe, jego wartość wynosiła 18 tys.; jeśli 20-dolarowe – 36 tys. USD. Jeśli w pasie były złote monety 10-dolarowe, mieścił 2,4 tys. USD; jeśli złote monety 20-dolarowe – 3,6 tys. USD. Pasy miały pojemność do 100 tys. dolarów (w zależności od nominału pakowanych banknotów).

Sezon operacyjny Intonacja

Handley Page Halifax

jeden z typów zasobników

Od 1 sierpnia 1942 do 30 kwietnia 1943 do Polski wystartowało 65 samolotów (49 załóg polskich, 16 brytyjskich), 42 wykonały zadanie (29 polskich, 13 brytyjskich). Stracono 6 samolotów, poległy 3 załogi. 17 samolotów zawróciło lub nie odnalazło placówki odbiorczej. Przerzucono 119 skoczków (106 CC, 9 kurierów, 1 Węgra), 4 nie przeżyło. Zginęło 12 osób z placówek odbiorczych.

Zrzucono 49,5 tony zaopatrzenia (241 zasobników, 86 paczek, 58 bagażników), z tego 41,4 tony odebrano. Stracono 42 zasobniki oraz 7 bagażników. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 13 022 000 dolarów w banknotach i złocie, 5 158 000 marek, 10 000 peset oraz 700 000 „młynarek” (okupacyjna waluta, emitowana na terenie Generalnego Gubernatorstwa).

Sezon operacyjny Riposta

Consolidated B-24 Liberator

slajd – Historia Cichociemnych na slajdach”

Od 1 sierpnia 1943 do 31 lipca 1944 do Polski wystartowało 381 samolotów (213 załóg polskich, 168 brytyjskich), 205 z nich wykonało zadanie (131 polskich, 74 brytyjskich). Stracono 16 samolotów wraz z załogami (5 polskich, 11 brytyjskich).

Przerzucono 146 skoczków (136 CC i 10 kurierów), 4 nie przeżyło. Przerzucono 265 ton zaopatrzenia (1996 zasobników, 2073 paczki), z tego 250 ton odebrano. Stracono 87 zasobników oraz 201 paczek. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 15 948 300 dolarów, 161 025 dolarów w złocie, 6 986 500 marek, 1644 funtów brytyjskich w złocie oraz 40 569 800 „młynarek”. Straty wyniosły 7 proc. dolarów papierowych i 2 proc. marek.

Sezon operacyjny Odwet

Dakota III ZA947

Od 1 sierpnia do 31 grudnia 1944 do Polski wystartowało 410 samolotów (167 załóg polskich, 133 brytyjskie i południowoafrykańskie, 110 amerykańskich). 229 z nich wykonało zadanie (72 polskie, 50 brytyjskich i południowoafrykańskich, 110 amerykańskich). Stracono 47 samolotów wraz z załogami.

Zasobnik zrzutowy typu H

Przerzucono 33 skoczków (32 CC, 2 kurierów, 4 Anglików), 1 nie przeżył. Przerzucono 355 ton zaopatrzenia (2546 zasobników, 799 paczek), z tego 150 ton odebrano. Stracono 1185 zasobników i 270 paczek. Przerzucono na potrzeby walki w Kraju 3 996 188 dolarów, 34 800 dolarów w złocie oraz 6 460 000 marek. 5 proc. stracono.

W ramach tego sezonu udzielono wsparcia dla Powstania Warszawskiego: wykonano 306 lotów (91 załóg polskich, 50 brytyjskich, 55 południowoafrykańskich, 110 amerykańskich). Wykonano 192 zrzuty (149 na Warszawę, 43 na Kampinos i Las Kabacki). Załogi polskie wykonały 47 zrzutów (16 na Warszawę, 31 na Kampinos i Las Kabacki), załogi brytyjskie i południowoafrykańskie 38 zrzutów (26 na Warszawę, 12 na Kampinos i Las Kabacki), załogi amerykańskie 107 zrzutów na Warszawę. Stracono 34 samoloty wraz z załogami.

Zrzucono: 2154 zasobników (1711 na Warszawę, 443 na Kampinos i Las Kabacki) oraz 557 paczek. Stracono 1132 zasobniki oraz 230 paczek.

Techniki przerzutu zaopatrzenia dla Armii Krajowej:

Grzegorz Rutkowski – Techniki przerzutu zaopatrzenia dla AK
w: Biuletyn informacyjny AK nr 01 (309) styczeń 2016, s. 13 – 19

Zrzuty ogółem

Skok ćwiczebny w ośrodkach szkolenia Largo House i Ringway, w zbiorach NAC

W czterech sezonach operacyjnych wykonano łącznie 868 lotów (załogi polskie 439, brytyjskie i południowoafrykańskie 319, amerykańskie 110). Zrzucono łącznie do Polski 316 Cichociemnych oraz 28 kurierów (jeden CC oraz jeden kurier skoczyli dwukrotnie), Węgra – radiotelegrafistę, a także 4 Anglików oraz 1 CC (operacja Freston).

Ponadto zrzucono 670 ton zaopatrzenia (4802 zasobniki, 2971 paczek, 58 bagażników), z czego odebrano 443 tony. W tym samym czasie SOE zdecydowało o zrzuceniu do Jugosławii 76117 ton zaopatrzenia, do Francji 10485 ton, a do Grecji 5796 ton…

Stracono 70 samolotów (59 załóg, w tym 30 polskich), 11 skoczków, 1319 zasobników, 487 paczek, 7 bagażników, pieniądze.

slajd – Historia Cichociemnych na slajdach”

Zrzuty skoczków oraz zaopatrzenia przyjmowało ok. 642 placówek odbiorczych (część z nich to te same placówki o innych kryptonimach).

Wybierano miejsca położone daleko od obiektów wroga, z dala od mokradeł i wysokich drzew, tereny płaskie, niezabudowane, bez linii telefonicznych i wysokiego napięcia, najlepiej z krzakami i zagajnikami w bezpośrednim sąsiedztwie. Często były to duże polany leśne lub tereny przylegające do lasu, nierzadko w pobliżu rzek, ułatwiających pilotom lokalizację placówki. Położenie placówek odbiorczych określano na podstawie map sztabowych w skali 1 : 300 000 za pomocą prostopadłych współrzędnych (podawanych w milimetrach).

Przed rozpoczęciem sezonu operacyjnego Wydział S (Specjalny) w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza przekazywał do zajmującej się zrzutami w Komendzie Głównej Armii Krajowej komórki „Syrena” dane o aktualnych zasięgach samolotów. W oparciu o te dane sporządzano dwutygodniowy „Plan czuwania” placówek odbiorczych (zrzutowisk) na terenie Kraju. W każdym rejonie czuwały kolejno po cztery serie placówek przez cztery dni. Wydział S informował Syrenę o planowanych operacjach lotniczych, liczbie skoczków oraz zaopatrzenia (zasobniki, paczki oraz niekiedy także tzw. bagażniki, czyli zaopatrzenie zabierane bezpośrednio przez skoczków, w specjalnych doczepianych do nich workach).

„Bagażnik” skoczka

Operacje przerzutowe do Kraju – sprawozdania (wszystkie sezony operacyjne)
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk:

Grzegorz Rutkowski – Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk
w: Biuletyn informacyjny AK nr 01 (309) styczeń 2016, s. 13 – 19

Organizacja zrzutów

W okresie czuwania w rejon placówki odbiorczej Syrena wysyłała swego delegata, oficera zrzutowego. Personel obsługujący placówkę przygotowywał materiały sygnalizacyjne do oznaczenia zrzutowiska, wozy konne do transportu skoczków i zrzuconego zaopatrzenia, a także „meliny” do ich bezpiecznego przechowania. W stan gotowości stawiano miejscowy oddział AK, którego zadaniem było ochranianie zrzutu oraz zrzutowiska. Samolot dokonujący zrzutu nad placówką nadawał umówiony sygnał (literę alfabetu) kodem Morse’a za pomocą lampki na spodzie kadłuba. Placówka odpowiadała ustaloną (inną) literą alfabetu kodem Morse’a oraz zapalała światła sygnalizacyjne w odpowiednim układzie (strzała, litera T i in.).

Zaopatrzenie pakowane było w dwa typy zasobników: jednoczęściowy oraz podzielony na 5 części po ok. 30 kg. Zasobniki grupowano po sześć szt. w dwa rodzaje zestawów: OW (ognisko walki, zaopatrzenie bojowe) oraz MD (minersko-dywersyjny, zawierający materiały dla dywersji. Odrębnym rodzajem zasobników były zasobniki ze sprzętem łączności. Pieniądze pakowano albo w wodoszczelne parciane pasy z kieszeniami, przenoszone przez skoczków, albo w oddzielne paczki. Także w paczkach, odpornych na zrzucenie, przerzucano pocztę, materiały sanitarne, umundurowanie itp.

Informacje o starcie skoczków i / lub zaopatrzenia przekazywano na antenie radiowej zaraz po zakończeniu polskiej audycji BBC, poprzez odtworzenie określonej melodii sygnałowej oraz tzw. „kaczki”, czyli jednej z szeregu trzycyfrowych liczb (wskazujących placówkę odbiorczą). Pierwsza taka transmisja (zwykle po godz. 15) oznaczała gotowość, druga (zwykle po godz. 19, 21) wylot skoczków. Po tym sygnale obsługa oraz ochrona placówki odbiorczej wyruszała na miejsce zrzutu. Trzecia transmisja (zwykle po godz. 23) oznaczała iż samolot ze skoczkami jest w drodze.

Ćwiczebny zrzut zasobnika w ośrodkach szkolenia Largo House i Ringway
w zbiorach NAC

Lot w obie strony trwał zazwyczaj ok. 9-13 godzin. Ta metoda przekazywania informacji pozwoliła „uaktywniać” daną placówkę odbiorczą tylko przed rzeczywistą datą odbioru. Obsługa placówek nie musiała 3-4 godziny niepotrzebnie wyczekiwać na potencjalny zrzut w terenie.

wykaz-melodii-sygnalowych-ozn-250x167 Zrzuty

Wykaz melodii sygnałowych

Zrzut (skok) następował po oznaczeniu (na określony sygnał) zrzutowiska odpowiednimi światłami. Przy prędkości samolotu ok. 200 – 241 km/godz skoczkowie skakali ze spadochronem z wysokości co najmniej 150 m, zasobniki oraz paczki zrzucano z wysokości co najmniej 100 m. Zrzuty odbywały się według stałej procedury, skoczkowie oraz obsługa pól zrzutowych miała ustalone hasła. Załogi samolotów oraz obsługa zrzutowisk korzystała także (w niewielkim stopniu) z możliwości dwustronnej komunikacji radiowej za pośrednictwem radiotelefonów, tzw. „S-fonów”. W pewnym zakresie stosowano także system naprowadzania samolotu na placówkę odbiorczą za pomocą naziemnego nadajnika fal ultrakrótkich „Eureka”, uruchamianego z samolotu przez odbiornik sygnału – „Rebekę”. Podstawowym sposobem była jednak nawigacja polegająca na obserwacji wzrokowej topografii terenu.

Współpraca z SOE

placówka odbiorcza „Szczur”, okolice wsi Wola Gałęzowska, fot. FDD

Po stronie SOE wsparcie lotnicze zapewniała od sierpnia 1940 wydzielona, specjalna eskadra – 1419 Special Duty Flight. Od sierpnia 1941 był to dywizjon – 138 Special Duty Squadron. W jego składzie latały także 3 polskie załogi. Od 1 kwietnia 1943 utworzono przy nim polską eskadrę C, zwaną przez Polaków 301 Dywizjonem. W jej składzie było 6 polskich załóg, 1 zapasowa oraz w 81 proc. polska obsługa naziemna. Od listopada 1943 została ona przekształcona w samodzielną eskadrę 1586 Special Duty Flight (1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia). Wykonywała loty do Polski (także zrzucając zaopatrzenie dla Powstania Warszawskiego), Jugosławii, Czechosłowacji, Grecji, Albanii. Pod koniec 1944 eskadrę przekształcono w 301 Dywizjon.

B-24-Liberator-zaladunek-zasobnikow-250x164 Zrzuty

Załadunek zasobników do Liberatora

Początkowo latano na przestarzałych, dwusilnikowych Whitley’ach, które miały także niewystarczający zasięg. Od października 1942 zrzuty wykonywały trzy Halifaxy, od września 1943 trzy zmodyfikowane (założono tłumiki płomieni na rurach wydechowych, aby uniknąć dekonspiracji podczas nocnych lotów) Liberatory. W kwietniu, maju i lipcu 1944 wykonano ponadto trzy operacje „Most”, połączone z lądowaniem (placówka Motyl) dwusilnikowego samolotu transportowego Douglas Dakota C47.

Spadochron towarowy do zasobników

Po stronie Armii Krajowej odbiorem skoczków oraz zaopatrzenia zajmowała się od jesieni 1941 wydzielona komórka Oddziału V Komendy Głównej AK (ZWZ). W próbnym sezonie operacyjnym używała kryptonimu Syrena, w następnych sezonach operacyjnych używano kryptonimu Import. Od czerwca do lipca 1944 używano nazwy MII – Grad, po upadku Powstania Warszawskiego powrócono do kryptonimu Syrena. Według szacunków zrzuty odbierało i zabezpieczało ok. 5 – 10 tys. żołnierzy. W sezonie operacyjnym Riposta w obszarach, okręgach i podokręgach AK powołano oficerów zrzutowych.

zobacz – wykaz zrzutów

Technika skoku

oryginalna klamra spadochronu CC

Rysunek instruktażowy, RAF Ringway, 1943

Cichociemni skakali przez otwór w podłodze samolotu, ze spadochronami plecowymi typu Irwin QD, mającymi okrągłą, jedwabną czaszę o średnicy 8 m (50 m.kw.) o wytrzymałości 18kg/cm2. Spadochron połączony był z samolotem tzw. taśmą życia, która wyciągała czaszę spadochronu z pokrowca i zrywała się pod ciężarem skoczka, umożliwiając spadochroniarzowi skok.

Spadochron składał się z okrągłej czaszy z linkami, uprzęży oraz dwóch pokrowców. Czasza spadochronu to 28 trójkątnych płatów, zszytych jedwabną nicią o wytrzymałości ok. 3,5 kG. Pomiędzy płatami wszyto 14 jedwabnych linek (z czaszy zwisało 28 końcówek). Końce linek mocowano po 7 do każdej z czterech szelek nośnych, opinających ciało skoczka. Szelki łączyły się za pomocą części metalowej. Uprząż skoczka składała się z dwóch prawych oraz dwóch lewych szelek nośnych, szelki siedzeniowej, dwóch szelek piersiowych, dwóch szelek udowych, szelek plecowych oraz centrycznego zamka.

Spadochroniarze zrzuceni do Polsk:

316 Cichociemnych zrzuconych do Polski:

luty – grudzień 1941 (3 zrzuty)

Niemir Bidziński ps. Ziege, 7/8-11-1941 | Marian Jurecki ps. Orawa, 27/28-12-1941 | Maciej Kalenkiewicz ps. Kotwicz, 27/28-12-1941 | Stanisław Krzymowski ps. Kostka, 15/16-02-1941 | Alfred Paczkowski ps. Wania, 27/28-12-1941 | Jan Piwnik ps. Ponury, 7/8-11-1941 | Andrzej Świątkowski ps. Amurat, 27/28-12-1941 | Józef Zabielski ps. Żbik, 15/16-02-1941

styczeń – kwiecień 1942 (6 zrzutów)

Zbigniew Bąkiewicz ps. Zabawka, 27/28-03-1942 | Adam Boryczka ps. Brona, 8/9-04-1942 | Teodor Cetys ps. Wiking, 8/9-04-1942 | Stanisław Gilowski ps. Gotur, 30/31-03-1942 | Wiesław Ipohorski-Lenkiewicz ps. Zagroda, 30/31-03-1942 | Stanisław Jankowski ps. Agaton, 3/4-03-1942 | Jan Jokiel ps. Ligota, 30/31-03-1942 | Tadeusz Klimowski ps. Klon, 6/7-01-1942 | Jan Kochański ps. Jarema, 3/4-03-1942 | Henryk Kożuchowski ps Hora, 8/9-04-1942 | Henryk Krajewski ps. Wicher, 6/7-01-1942 | Aleksander Kułakowski ps. Rywal, 30/31-03-1942 | Lech Łada ps. Żagiew, 27/28-03-1942 | Stefan Majewicz ps. Hruby, 30/31-03-1942 | Jan Marek ps. Walka, 6/7-01-1942 | Stefan Mich ps. Jeż, 8/9-04-1942 | Zygmunt Milewicz ps. Róg, 3/4-03-1942 | Piotr Motylewicz ps. Krzemień, 30/31-03-1942 | Rafał Niedzielski ps. Mocny, 27/28-03-1942 | Zbigniew Piasecki ps. Orlik, 6/7-01-1942 | Bohdan Piątkowski ps. Mak, 3/4-03-1942 | Franciszek Pukacki ps. Gzyms, 3/4-03-1942 | Jan Rogowski ps. Czarka, 3/4-03-1942 | Roman Romaszkan ps.Tatar, 8/9-04-1942 | Jan Rostek ps. Dan, 27/28-03-1942 | Jan Smela ps. Wir, 6/7-01-1942 | Jerzy Sokołowski ps. Mira, 30/31-03-1942 | Tadeusz Sokołowski ps. Trop, 30/31-03-1942 | Józef Spychalski ps. Grudzień, 30/31-03-1942 | Tadeusz Śmigielski ps. Ślad, 27/28-03-1942 | Janusz Zalewski ps. Chinek, 30/31-03-1942 | Alfred Zawadzki ps. Kos, 8/9-04-1942

wrzesień – październik 1942 (9 zrzutów)

Jerzy Bichniewicz ps. Błękitny, 29/30-10-1942 | Adam Borys ps. Pług, 1/2-10-1942 | Mieczysław Eckhardt ps. Bocian, 1/2-09-1942 | Michał Fijałka ps. Kawa, 1/2-09-1942 | Marian Gołębiewski ps. Ster, 1/2-10-1942 | Jan Grycz ps. Dziadzio, 3/4-09-1942 | Stanisław Hencel ps. Pik, 29/30-10-1942 | Bolesław Jabłoński ps. Kalia, 2/3-09-1942 | Stanisław Jagielski ps. Gacek, 1/2-10-1942 | Ewaryst Jakubowski ps. Brat, 1/2-10-1942 | Antoni Jastrzębski ps. Ugór, 2/3-10-1942 | Eugeniusz Kaszyński ps. Nurt, 1/2-10-1942 | Władysław Klimowicz ps. Tama, 1/2-10-1942 | Władysław Kochański ps. Bomba, 2/3-09-1942 | Bolesław Kontrym ps. Żmudzin, 1/2-09-1942 | Wacław Kopisto ps. Kra, 1/2-09-1942 | Stanisław Kotorowicz ps. Kron, 1/2-10-1942 | Ryszard Kowalski ps. Benga, 1/2-10-1942 | Julian Kozłowski ps. Cichy, 3/4-09-1942 | Jan Lech ps. Granit, 3/4-09-1942 | Artur Linowski ps. Karp, 1/2-10-1942 | Hieronim Łagoda ps. Lak, 1/2-09-1942 | Wincenty Michalczewski ps. Mir, 3/4-09-1942 | Zygmunt Policiewicz ps. Świerk, 3/4-09-1942 | Jan Poznański ps. Pływak, 1/2-10-1942 | Franciszek Rybka ps. Kula, 2/3-09-1942 | Stanisław Sędziak ps. Warta, 3/4-09-1942 | Kazimierz Smólski ps. Sosna, 3/4-09-1942 | Tadeusz Stocki ps. Ćma, 2/3-10-1942 | Wiesław Szpakowicz ps. Pak, 29/30-10-1942 | Wacław Szubiński ps. Dach, 2/3-10-1942 | Waldemar Szwiec ps. Robot, 1/2-10-1942 | Wincenty Ściegienny ps. Las, 3/4-09-1942 | Adam Trybus ps. Gaj, 1/2-10-1942 | Stanisław Winter ps. Stanley, 2/3-09-1942 | Jan Woźniak ps. Kwaśny, 2/3-09-1942 | Wacław Zaorski ps. Ryba, 3/4-09-1942 | Wiktor Zarembiński ps. Zrąb, 3/4-09-1942 | Leonard Zub-Zdanowicz ps. Ząb, 1/2-09-1942 | Bronisław Żelkowski ps. Dąbrowa, 1/2-10-1942

styczeń – marzec 1943 (20 zrzutów)

Florian Adrian ps. Liberator, 26/27-01-1943 | Ignacy Bator ps. Opór, 25/26-01-1943 | Tadeusz Benedyk ps. Zahata, 17/18-02-1943 | Tadeusz Burdziński ps. Malina, 16/17-02-1943 | Michał Busłowicz ps. Bociek, 16/17-02-1943 | Antoni Chmielowski ps. Wołk, 13/14-03-1943 | Eugeniusz Chyliński ps. Frez, 24/25-03-1943 | Kazimierz Człapka ps. Pionek, 19/20-02-1943 | Józef Czuma ps. Skryty, 17/18-02-1943 | Feliks Dzikielewski ps. Oliw, 16/17-02-1943 | Oskar Farenholc ps. Sum, 13/14-03-1943 | Marian Garczyński ps. Skała, 20/21-02-1943 | Tadeusz Gaworski ps. Lawa, 25/26-01-1943 | Jan Górski ps. Chomik, 14/15-03-1943 | Bronisław Grun ps. Szyb, 25/26-01-1943 | Jan Horl ps. Frog, 13/14-03-1943 | Antoni Iglewski ps. Vanadi, 17/18-02-1943 | Stefan Ignaszak ps. Drozd, 13/14-03-1943 | Kazimierz Iranek-Osmecki ps. Antoni, 13/14-03-1943 | Henryk Jachciński ps. Kret, 20/21-02-1943 | Henryk Januszkiewicz ps. Spokojny, 16/17-02-1943 | Janusz Jarosz ps. Szermierz, 14/15-03-1943 | Stefan Jasieński ps. Alfa, 13/14-03-1943 | Tadeusz Jaworski ps. Gont, 17/18-02-1943 | Longin Jurkiewicz ps. Mysz, 13/14-03-1943 | Stanisław Kazimierczak ps. Ksiądz, 16/17-02-1943 | Stanisław Kolasiński ps. Ulewa, 13/14-03-1943 | Ignacy Konstanty ps. Szmaragd, 19/20-03-1943 | Leszek Koprowski ps. Dąb, 13/14-03-1943 | Jerzy Kowalski ps. Baba, 16/17-03-1943 | Walery Krokay ps. Siwy, 20/21-02-1943 | Mieczysław Kwarciński ps. Ziut, 25/26-01-1943 | Wojciech Lipiński ps. Lawina, 13/14-03-1943 | Ezechiel Łoś ps. Ikwa, 16/17-03-1943 | Władysław Maksyś ps. Azot, 13/14-03-1943 | Janusz Messing ps. Bekas, 13/14-03-1943 | Władysław Miciek ps. Młot, 25/26-01-1943 | Marian Mostowiec ps. Lis, 26/27-01-1943 | Piotr Nowak ps. Oko, 19/20-02-1943 | Ryszard Nuszkiewicz ps. Powolny, 20/21-02-1943 | Bolesław Odrowąż-Szukiewicz ps. Bystrzec, 16/17-02-1943 | Stanisław Olszewski ps. Bar, 26/27-01-1943 | Michał Parada ps. Mapa, 16/17-02-1943 | Witold Pic ps. Cholewa, 20/21-02-1943 | Czesław Pieniak ps. Bór, 19/20-02-1943 | Wacław Pijanowski ps. Dym, 26/27-01-1943 | Adolf Pilch ps. Góra, 16/17-02-1943 | Wilhelm Pluta ps. Pion, 19/20-03-1943 | Janusz Prądzyński ps. Trzy, 13/14-03-1943 | Jacek Przetocki ps. Oset, 17/18-02-1943 | Leszek Ratajski ps. Żal, 26/27-01-1943 | Adam Riedl ps. Rodak, 13/14-03-1943 | Czesław Rossiński ps. Kozioł, 13/14-03-1943 | Jan Rostworowski ps. Mat, 13/14-03-1943 | Roman Rudkowski ps. Rudy, 25/26-01-1943 | Lech Rydzewski ps. Grom, 20/21-02-1943 | Kazimierz Rzepka ps. Ognik, 20/21-02-1943 | Edwin Scheller-Czarny ps. Fordon, 13/14-03-1943 | Stanisław Sołtys ps. Sowa, 26/27-01-1943 | Olgierd Stołyhwo ps. Stewa, 14/15-03-1943 | Witold Strumpf ps. Fosa, 13/14-03-1943 | Piotr Szewczyk ps. Czer, 17/18-02-1943 | Michał Tajchman ps. Mikita, 26/27-01-1943 | Zbigniew Twardy ps.Trzask, 24/25-03-1943 | Wiktor Wiącek ps. Kanarek, 19/20-03-1943 | Władysław Wiśniewski ps. Wróbel, 17/18-02-1943 | Ludwik Witkowski ps. Kosa, 20/21-02-1943 | Lech Zabierek ps. Wulkan, 13/14-03-1943 | Antoni Żychiewicz ps. Przerwa, 17/18-02-1943

wrzesień – październik 1943 (11 zrzutów)

Ryszard Chmieloch ps. Błyskawica, 14/15-09-1943 | Hieronim Dekutowski ps. Zapora, 16/17-09-1943 | Kazimierz Fuhrman ps. Zaczep, 14/15-09-1943 | Norbert Gołuński ps. Bombram, 16/17-09-1943 | Włodzimierz Klocek ps. Garłuch, 18/19-10-1943 | Mirosław Kryszczukajtis ps. Szary, 16/17-09-1943 | Stanisław Kujawiński ps. Wodnik, 14/15-09-1943 | Kazimierz Lewko ps. Palec, 14/15-09-1943 | Anatol Makarenko ps. Tłok, 14/15-09-1943 | Józef Nowacki ps. Horyń, 14/15-09-1943 | Henryk Ostrowiński ps. Smyk, 14/15-09-1943 | Zdzisław Peszke ps. Kaszmir, 14/15-09-1943 | Jarosław Poliszuk ps. Arab, 14/15-09-1943 | Bolesław Polończyk ps. Kryształ, 9/10-09-1943 | Bronisław Rachwał ps. Glin, 16/17-09-1943 | Tadeusz Seeman ps. Garbus, 21/22-09-1943 | Fryderyk Serafiński ps. Drabina, 9/10-09-1943 | Władysław Siakiewicz ps. Mruk, 14/15-09-1943 | Ryszard Skowroński ps. Lechita, 14/15-09-1943 | Stanisław Skowroński ps. Widelec, 21/22-09-1943 | Bernard Wiechuła ps. Maruda, 16/17-09-1943 | Michał Wilczewski ps. Uszka, 18/19-10-1943 | Otton Wiszniewski ps. Topola, 16/17-09-1943 | Roman Wiszniowski ps. Harcerz, 14/15-09-1943 | Stanisław Zapotoczny ps. Płomień, 21/22-09-1943 | Elżbieta Zawacka ps. Zo, 9/10-09-1943 | Ryszard Zyga ps. Lelum, 14/15-09-1943 | Józef Żakowicz ps. Tabu, 14/15-09-1943 | Franciszek Żaak ps. Mamka, 14/15-09-1943 | Bogusław Żórawski ps. Mistral, 16/17-09-1943

kwiecień – maj 1944 (24 zrzuty)

Stefan Bałuk, ps. Starba, 9/10-04-1944 | Leon Bazała, ps. Strwiąż, 12/13-04-1944 | Adam Benrad ps. Drukarz, 12/13-04-1944 | Kazimierz Bernaczyk ps. Rango, 10/11-05-1944 | Jan Biały ps. Kadłub, 27/28-04-1944 | Stanisław Biedrzycki ps. Opera, 3/4-04-1944 | Romuald Bielski ps. Bej, 29/30-05-1944 | Jan Bienias ps. Osterba, 10/11-05-1944 | Jan Bieżuński ps. Orzyc, 3/4-04-1944 | Andrzej Bogusławski-Prus ps. Pancerz, 4/5-05-1944 | Jerzy Buyno ps. Gżegżułka, 16/17-04-1944 | Franciszek Cieplik ps. Hatrak, 30-04/1-05-1944 | Andrzej Czaykowski ps. Garda, 16/17-04-1944 | Adam Dąbrowski ps. Puti, 4/5-05-1944 | Rudolf Dziadosz ps. Zasaniec, 19/20-05-1944 | Ludwik Fortuna ps. Siła, 19/20-05-1944 | Adolf Gałacki ps. Maszop, 12/13-04-1944 | Marian Golarz ps. Góral 2, 21/22-05-1944 | Stefan Górski ps. Brzeg, 16/17-04-1944 | Krzysztof Grodzicki, ps. Jabłoń 2, 21/22-05-1944 | Zygmunt Gromnicki ps. Gula, 9/10-04-1944 | Stanisław Harasymowicz ps. Lalka, 16/17-04-1944 | Władysław Hauptman ps. Gapa, 8/9-04-1944 | Gustaw Heczko ps. Skorpion, 16/17-04-1944 | Jerzy Iszkowski ps. Orczyk, 27/28-04-1944 | Bolesław Jackiewicz ps. Łabędź, 8/9-04-1944 | Tadeusz Stanisław Jaworski ps. Bławat, 4/5-05-1944 | Jan Kamieński ps. Cozas, 8/9-04-1944 | Bronisław Kamiński ps. Golf, 14/15-04-1944 | Edward Kiwer ps. Biegaj, 8/9-04-1944 | Maksymilian Klinicki ps. Wierzba 2, 30/31-05-1944 | Tadeusz Kobyliński ps. Hiena, 8/9-04-1944 | Bronisław Konik ps. Sikora, 24/25-05-1944 | Tadeusz Kossakowski ps. Krystynek, 29/30-05-1944 | Tomasz Kostuch ps. Bryła, 15/16-04-1944 | Edward Kowalik ps. Ciupuś, 9/10-04-1944 | Adam Krasiński ps. Szczur, 4/5-05-1944 | Marian Kuczyński ps. Zwrotnica, 16/17-04-1944 | Bohdan Kwiatkowski ps. Lewar, 10/11-05-1944 | Włodzimierz Lech ps. Powiślak, 14/15-04-1944 | Aleksander Lewandowski ps. Wiechlina, 19/20-05-1944 | Bronisław Lewkowicz ps. Kurs, 27/28-04-1944 | Zdzisław Luszowicz ps. Szakal, 4/5-05-1944 | Albin Łakomy ps. Twornik, 9/10-04-1944 | Benon Łastowski ps. Łobuz, 9/10-04-1944 | Adolf Łojkiewicz ps. Ryś 2, 30/31-05-1944 | Narcyz Łopianowski ps. Sarna, 14/15-04-1944 | Felicjan Majorkiewicz ps. Iron, 9/10-04-1944 | Władysław Marecki ps. Żabik 2, 21/22-05-1944 | Edmund Marynowski ps Sejm, 27/28-04-1944 | Zbigniew Matula ps. Radomyśl, 24/25-05-1944 | Zbigniew Mrazek ps. Aminius, 12/13-04-1944 | Jerzy Niemczycki ps. Janczar, 14/15-04-1944 | Kazimierz Niepla ps. Kawka, 8/9-04-1944 | Antoni Nosek ps. Kajtuś, 4/5-05-1944 | Michał Nowakowski ps. Harpun, 24/25-05-1944 | Tadeusz Nowobilski ps. Dzwon, 16/17-04-1944 | Cezary Nowodworski ps. Głóg, 4/5-05-1944 | Leopold Okulicki ps. Kobra 2, 21/22-05-1944 | Kazimierz Osuchowski ps. Rosomak, 30-04/1-05-1944 | Karol Pentz ps. Skała 2, 30/31-05-1944 | Feliks Perekładowski ps. Przyjaciel 2, 30/31-05-1944 | Aleksander Piekarski ps. Turkuć, 12/13-04-1944 | Edward Piotrowski ps. Mema, 12/13-04-1944 | Marian Pokładecki ps. Zoll, 3/4-04-1944 | Alfred Pokultinis ps. Fon, 24/25-05-1944 | Mieczysław Psykała ps. Kalwadosik, 16/17-04-1944 | Stanisław Raczkowski ps. Bułany, 8/9-04-1944 | Tadeusz Runge ps. Osa, 9/10-04-1944 | Zygmunt Sawicki ps. Samulik, 3/4-04-1944 | Jan Serafin ps. Czerchawa, 19/20-05-1944 | Jan Skrochowski ps. Ostroga, 30-04/1-05-1944 | Leopold Skwierczyński ps. Aktor, 16/17-04-1944 | Tadeusz Starzyński ps. Ślepowron, 8/9-04-1944 | Zdzisław Straszyński ps. Meteor, 10/11-05-1944 | Mieczysław Szczepański ps. Dębina, 4/5-05-1944 | Kazimierz Szternal ps. Zryw, 30-04/1-05-1944 | Jerzy Sztrom ps. Pilnik, 8/9-04-1944 | Adam Szydłowski ps. Poleszuk, 16/17-04-1944 | Jerzy Szymański ps. Boga, 16/17-04-1944 | Aleksander Tarnawski ps. Upłaz, 16/17-04-1944 | Tadeusz Tomaszewski ps. Wąwóz, 30/31-05-1944 | Czesław Trojanowski ps. Litwos, 4/5-05-1944 | Stanisław Trondowski ps. Grzmot 2, 30/31-05-1944 | Zygmunt Ulm ps. Szybki, 10/11-05-1944 | Jan Walter ps. Cyrkiel, 4/5-05-1944 | Zbigniew Waruszyński ps. Dewajtis 2, 21/22-05-1944 | Józef Wątróbski ps. Jelito, 14/15-04-1944 | Alfred Whitehead ps. Dolina 2, 4/5-05-1944 | Ludwik Wiechuła ps. Jeleń, 8/9-04-1944 | Tomasz Wierzejski ps. Zgoda 2, 21/22-05-1944 | Zbigniew Wilczkiewicz ps. Kij, 24/25-05-1944 | Zdzisław Winiarski ps. Przemytnik, 19/20-05-1944 | Henryk Zachmost ps. Zorza, 8/9-04-1944 | Józef Zając ps. Kolanko, 4/5-05-1944 | Tadeusz Żelechowski ps. Ring, 12/13-04-1944

lipiec – grudzień 1944 (9 zrzutów)

Jacek Bętkowski ps. Topór 2, 30/31-07-1944 | Kazimierz Bilski ps. Rum, 25/26-07-1944 | Przemysław Bystrzycki ps. Grzbiet, 22/23-11-1944 | Bernard Bzdawka ps. Siekiera, 22/23-11-1944 | Bronisław Czepczak ps. Zwijak 2, 26/27-12-1944 | Kazimierz Czerwiński ps. Bryzga, 18/19-11-1944 | Stanisław Dmowski ps. Podlasiak, 26/27-12-1944 | Jerzy Emir-Hassan ps. Turek 2, 16/17-10-1944 | Władysław Flont ps. Grandziarz, 16/17-10-1944 | Władysław Godzik ps. Skrzat, 16/17-10-1944 | Teodor Hoffman ps. Bugaj, 16/17-10-1944 | Zdzisław Jeziorański ps. Zych, 25/26-07-1944 | Wacław Kobyliński ps. Dziad, 16/17-10-1944 | Leopold Krizar ps. Czeremosz, 16/17-10-1944 | Marian Leśkiewicz ps. Wygoda, 21/22-09-1944 | Adam Mackus ps. Prosty, 22/23-11-1944 | Aleksander Makagonow ps. Wschód, 16/17-10-1944 | Franciszek Malik ps. Piorun 2, 30/31-07-1944 | Jan Matysko ps. Oskard, 26/27-12-1944 | Stanisław Mazur ps. Limba, 22/23-11-1944 | Bruno Nadolczak ps. Piast, 16/17-10-1944 | Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski ps. Kruk 2, 21/22-09-1944 | Stanisław Ossowski ps. Jastrzębiec 2, 30/31-07-1944 | Jan Parczewski ps. Kraska, 26/27-12-1944 | Mieczysław Pękała ps. Bosak, 16/17-10-1944 | Julian Piotrowski ps. Rewera 2, 30/31-07-1944 | Stefan Przybylik ps. Gruch, 16/17-10-1944 | Kazimierz Raszplewicz ps. Tatar 2, 22/23-11-1944 | Jan Różycki ps. Busik, 16/17-10-1944 | Roman Rudkowski ps. Rudy, 16/17-10-1944 | Zenon Sikorski ps. Pożar, 21/22-09-1944 | Marian Skowron ps. Olcha 2, 22/23-11-1944 | Tadeusz Sokół ps. Bug 2, 21/22-09-1944 | Zbigniew Specylak ps. Tur 2, 30/31-07-1944 | Zdzisław Sroczyński ps. Kompresor, 26/27-12-1944 | Leszek Starzyński ps. Malewa, 25/26-07-1944 | Aleksander Stpiczyński ps. Klara, 21/22-09-1944 | Kazimierz Śliwa ps. Strażak 2, 21/22-09-1944 | Władysław Śmietanko ps. Cypr, 30/31-07-1944 | Witold Uklański ps. Herold, 26/27-12-1944 | Bogusław Wolniak ps. Mięta, 25/26-07-1944

31 Kurierów i Emisariuszy zrzuconych do Polski:

luty 1941 – listopad 1944

Zygmunt Berezowski ps. Zyzio, emisariusz Stronnictwa Demokratycznego | Jan Błaszczyk ps. Kret, kurier Delegatury Rządu na Kraj, 18/19-11-1944 | Jan Cegłowski ps. Konik, kurier DRnK, 1/2-10-1942 | Tadeusz Chciuk ps. Celt, Sulima, kurier DRnK, 27/28-12-1941, 3/4-04-1944 | Jan Ciaś ps. Kula, kurier DRnK, 12/13-04-1944 | Adam Cużytek, kurier DRnK, 3/4-09-1942 | Wiktor Czyżewski ps. Cap, kurier DRnK, 25/26-01-1943 | Jan Domański ps. Bartnicki, emisariusz Stronnictwa Ludowego | Józef Gójski ps. Borowik, kurier DRnK, 18/19-09-1944 | Leszek Janicki ps. Maciej, kurier DRnK, 27/28-03-1942 | Wiktor Karamać ps. Kabel, kurier DRnK, 8/9-04-1944 | Franciszek Klima ps. Witoski, kurier DRnK, 19/20-05-1944 | Jerzy Lerski ps. Jur, kurier DRnK, 19/20-02-1943 | Roman Litwin ps. Sowa, kurier DRnK, 16/17-03-1943 | Stanisław Łuczkiewicz ps. Sęp, kurier DRnK, 25/26-01-1943 | Jerzy Mara-Mayer ps. Filip, kurier DRnK, 30/31-03-1942 | Franciszek Młynarz ps. Biegacz, kurier DRnK, 18/19-10-1943 | Benedykt Moszyński ps. Andrzej, kurier DRnK, 6/7-01-1942 | Stanisław Niedbał ps. Bask, kurier DRnK, 10/11-05-1944 | Jan Nodzyński ps. Łuk, kurier DRnK, 24/25-05-1944 | Aleksander Olędzki ps. Rab, kurier DRnK, 24/25-03-1943 | Stanisław Ołtarzewski, kurier DRnK | Czesław Raczkowski ps. Orkan, kurier DRnK, 15/16-02-1941 | Józef Retinger ps. Salamandra, kurier DRnK, 3/4-04-1944 | Tadeusz Samotus ps. Lis 2, kurier DRnK, 16/17-02-1943 | Napoleon Segiera ps. Wera, kurier DRnK, 7/8-09-1941 | Kazimierz Smolak ps. Nurek, kurier DRnK, 16/17-09-1943 | Stanisław Stach, kurier DRnK, 3/4-09-1942 | Wiktor Strzelecki ps. Nuka, kurier DRnK, 27/28-12-1941 | Henryk Waniek ps. Pływak, kurier DRnK, 9/10-04-1944 | Stanisław Zaborowski, kurier DRnK, 30/31-03-1942

brytyjska misja wojskowa zrzucona do Polski:

Operacja Freston 26/27-12-1944

Col. Duane T. Hudson | Maj. Peter R. C. Solly-Flood | Maj. Peter Kemp | Sgt. Donald Galbraith | kpt. Antoni Pospieszalski ps. Łuk, jako Col. Anthony Currie, oficer łącznikowy i radiotelegrafista (instruktor w Audley End)

Zobacz także – spadochroniarze Akcji Kontynentalnej oraz Project Eagle

Zawartość zasobników i paczek

Oddział VI (Specjalny) Sztabu Naczelnego Wodza – Zawartość zasobników i paczek
w: Sprawozdanie z działalności Wydziału „S” Oddz. Specj. N.W. 1942-1944
Wojskowe Biuro Historyczne – Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW II.52.353

do góry strony

Źródła:

Informacje własne (archiwum portalu)
Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994, ISBN 83-86225-10-6
Jan Jaźwiński – Dziennik czynności, SPP sygn. SK 16.9, Centralne Archiwum Wojskowe sygn. CAW – 1769/89
Jan Jaźwiński – Dramat dowódcy. Pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i specjalnego (przygotowanie do druku: Piotr Hodyra i Kajetan Bieniecki), tom I i II, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Montreal 2012, ISBN 978-0-9868851-3-6
Zespół akt Oddziału VI Sztabu Głównego Naczelnego Wodza z lat 1940-1949 – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II.52
Andrzej Paweł Przemyski – Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKiŁ Warszawa 1991, ISBN 83-206-0833-3
Koło Cichociemnych Spadochroniarzy AK – Drogi Cichociemnych, Veritas Londyn, 1954
Jędrzej Tucholski – Cichociemni, IW PAX, 1984
Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941-1945. Sylwetki spadochroniarzy, Wojskowy Instytut Historyczny
Agnieszka Polończyk – Cichociemni – dzieje elity polskiej dywersji na kanwie życiorysu Bolesława Polończyka ps. „Kryształ”, w: Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka, nr 3/2016, s. 173-188, Kraków 2016, ISSN 1899-6264
Agnieszka Polończyk – Cichociemni – Zarys historii formacji, w: Wojska Specjalne Rzeczypospolitej Polskiej, Bieniek Mieczysław, Mazur Sławomir M. (red.), Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2016, s. 95-105, ISBN 978-83-65208-70-5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76

Tag Archives: Cichociemni

Cichociemni spadochroniarze AK

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Kim byli Cichociemni?

Rekrutacja

Szkolenie

Skok do Kraju

Służba w okupowanej Polsce

Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski 40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921:

Upamiętnienie Cichociemnych

Źródła:

SOE

Siedziba i kierownictwo SOE

Piony SOE

Sekcje narodowe SOE

Raport nt. operacji SOE dot. Polski

Dziennik lotów polskiej sekcji SOE 1943-1945

Zobacz także:

Idea

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej.

Źródła:

Powstanie Warszawskie

Cichociemni w Powstaniu Warszawskim

W Powstaniu Warszawskim walczyło 95 Cichociemnych – żołnierzy Armii Krajowej w służbie specjalnej

Okoliczności rozpoczęcia Powstania Warszawskiego

Przebieg Powstania

Broń w Powstaniu Warszawskim

Rola kanałów warszawskich

Łączność radiowa Sztabu Naczelnego Wodza

Pomoc z Zachodu w pierwszych dniach Powstania

Amerykański zrzut lotniczy na powstańczą Warszawę 18 września 1944

Kontakty z ZSRR i PKWN

Akt kapitulacji Powstania

Spór o Powstanie Warszawskie

Zobacz:

Pamięć

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Naród, który traci pamięć, traci sumienie

Naród, który traci pamięć przestaje być Narodem staje się jedynie zbiorem ludzi czasowo zajmujących dane terytorium

Groby Cichociemnych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Groby Cichociemnych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Powązkowski Szlak Pamięci – Groby Cichociemnych

Miejsca zgonu i pochówku 316 Cichociemnych

Zrzuty

Cichociemni byli żołnierzami Armii Krajowej w służbie specjalnej

Lotniska

Łączność lotnicza z Polską

Oddział VI (Specjalny) – Wsparcie lotnicze:

Okres próbny

Sezon operacyjny Intonacja

Sezon operacyjny Riposta

Sezon operacyjny Odwet

Techniki przerzutu zaopatrzenia dla Armii Krajowej:

Zrzuty ogółem

Ewakuacja ludzi i sprzętu ze zrzutowisk:

Organizacja zrzutów

Współpraca z SOE

Technika skoku

Spadochroniarze zrzuceni do Polsk:

luty – grudzień 1941 (3 zrzuty)

styczeń – kwiecień 1942 (6 zrzutów)

wrzesień – październik 1942 (9 zrzutów)

styczeń – marzec 1943 (20 zrzutów)

wrzesień – październik 1943 (11 zrzutów)

kwiecień – maj 1944 (24 zrzuty)

lipiec – grudzień 1944 (9 zrzutów)

luty 1941 – listopad 1944

Operacja Freston 26/27-12-1944

Zawartość zasobników i paczek

Źródła:

Szukaj w portalu:

Spośród 316 Cichociemnych zrzuconych na spadochronie do okupowanej Polski
40 walczyło o niepodległość Polski w latach 1918 – 1921:

Naród, który traci pamięć przestaje być Narodem
staje się jedynie zbiorem ludzi czasowo zajmujących dane terytorium