Mieczysław Szczepański – Cichociemny

Mieczysław Szczepański – Cichociemny

ps.: „Dębina”, „Strzemię”, „Mieczysław”, „Spaniel”

Mieczysław Roman Szczepański vel Mieczysław Łebkowski, vel Mieczysław Łepkowski

 

Ur. 21 września 1919 r. w Chełmży, zamordowany 12 kwietnia 1945 r. w Lublinie – harcerz, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, więzień NKWD, zamordowany przez władze PRL, cichociemny.

 

 

Od 1929 r. uczeń Państwowego Gimnazjum Humanistycznego w Chełmży, w 1937 r. zdał egzamin dojrzałości.

Do 1938 r. w Szkole Podchorążych Artylerii Rezerwy we Włodzimierzu Wołyńskim, następnie w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu. W 1939 r. mianowany kapralem podchorążym. Od 13 sierpnia do 1 września na praktyce w 24 Pułku Artylerii Lekkiej.

 

 

II wojna światowa

Po wybuchu wojny przydzielony do Ośrodka Zapasowego 24 Pułku Artylerii, od 5 września w 1 baterii dywizjonu marszowego, uczestniczył w walkach nad Sanem, od 12 września w batalionie ppłk Kowalówki w rejonie Zamość – Kowel.

Od 19 września jako oficer zwiadowczy w grupie płk. Leona Koca, następnie dowódca plutonu w samodzielnej grupie kpt. Strzeleckiego. Od 7 października w niewoli sowieckiej, osadzony we Lwowie oraz w Podwołoczyskach. 20 października zwolniony jako mieszkaniec terenów włączonych do Rzeszy.

7 grudnia przekroczył granicę z Węgrami, internowany w obozie oficerskim w Domos. Przez Jugosławię, Włochy dotarł 25 stycznia do Francji. Zweryfikowany do stopnia podporucznika, ze starszeństwem od 1 września 1939 r. Od 6 marca w Ośrodku Wyszkolenia Oficerów Artylerii w La Roche sur Yon, od 4 kwietnia instruktor w Batalionie Szkolnym Łączności 3 Pułku Artylerii Lekkiej w Coëtquidan.

Po kapitulacji Francji ewakuowany statkiem m/s „Batory”, 23 czerwca dotarł do Plymouth (Wielka Brytania). Do 16 lipca w obozach WP w Coatbridge oraz Crawford, od 17 lipca młodszy oficer 3, potem 2 baterii 1 Dywizjonu Artylerii Lekkiej. Od 27 stycznia do 6 maja 1941 r. na kursie oficerskim dowódców plutonów łączności w Centrum Wyszkolenia Łączności, od 27 grudnia 1941 r. do 21 lutego 1942 r. na kursie kierowców samochodów w Kirckaldy. Mianowany porucznikiem ze starszeństwem od 1 lipca 1843 r.

Od 15 listopada 1943 r. oficer łączności, następnie oficer zwiadu oraz dowódca plutonu 1 dywizjonu 1 Pułku Artylerii Lekkiej.

 

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, 23 września 1943 r. zaprzysiężony na rotę AK, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej we Włoszech.

Zrzucony do Polski w nocy z 4 na 5 maja 1944 roku w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 17” (dowódca operacji: F/O Edward Bohdanowicz, ekipa skoczków nr: XLIX), z samolotu Halifax JP-177 „P” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/S Zygmunt Wieczorek, pilot – F/O Edward Bohdanowicz / strzelec – F/S Tadeusz Ruman / i in.).

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Mewa 1”, w okolicach miejscowości Dalechowice, 15 km od Skalbmierza.

Razem z nim skoczyli: por. Tadeusz Stanisław Jaworski ps. Bławat, ppor. Zdzisław Luszowicz ps. Szakal, por. Antoni Nosek ps. Kajtuś, por. Cezary Nowodworski ps. Głóg, por. Czesław Trojanowski ps. Litwos. Skoczkowie przerzucili 321,3 tys. dolarów w banknotach oraz 21,5 tys. dolarów w złocie na potrzeby AK. Zrzucono także wraz ze skoczkami dwanaście zasobników oraz cztery paczki w czterech nalotach samolotu na placówkę odbiorczą, w godz. 00.49 – 01.01.

Od czerwca przydzielony jako oficer 7 batalionu 77 Pułku Piechoty Okręgu Nowogródek AK. Podczas operacji Ostra Brama w zgrupowaniu dowódcy Okręgu, ppłk Janusza Prawdzic – Szlaskiego ps. Borsuk.

 

Andrzej Bogusławski – Jeszcze o „Cichociemnych” J. Tucholskiego
w: Zeszyty Historyczne nr 101, s. 212 – 217, Instytut Literacki, Paryż 1992 r.

 

 

Po wojnie

Pozostał w konspiracji, po lipcowych aresztowaniach żołnierzy AK przez NKWD przedostał się do Otwocka, współdziałał z ppłk. Januszem Prawdzic – Szlaskim ps. Borsuk. Od października w Lublinie, nawiązał kontakt organizacyjny AK z Cichociemnym ppor. Czesławem Rossińskim ps. Jemioła.

Pod przybranym nazwiskiem Łepkowski rozpoczął pracę w Departamencie Statystycznym PKWN. 5 oraz 12 listopada 1944 r. uczestniczył w spotkaniach, na których omawiano projektowany (12 listopada zaniechany) zamach na przewodniczącego KRN Bolesława Bieruta oraz przewodniczącego PKWN Edwarda Osóbkę-Morawskiego. Od połowy grudnia mianowany pełniącym obowiązki inspektora AK na miasto Lublin.

9 stycznia 1945 r. aresztowany przez NKWD pod zarzutami „udziału w nielegalnej organizacji AK”, uchylania się od służby wojskowej, obecności na zebraniach „w związku z projektowanym zamachem (…) a sama myśl zamachu została (…) zaniechana.” Po brutalnym śledztwie 9 kwietnia 1945 r.  w trybie doraźnym skazany na śmierć wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w Lublinie pod przewodnictwem sędziego Konstantego Krukowskiego.

12 kwietnia 1945 r. po północy zamordowany na schodach podziemi Zamku w Lublinie wraz z 10 żołnierzami AK, w tym min. Cichociemnym ppor. Czesławem Rossińskim ps. Jemioła. Prawdopodobnie pochowany we wspólnej mogile na cmentarzu przy ul. Unickiej. 

Zrehabilitowany i uniewinniony postanowieniem Izby Karnej Sądu Najwyższego z 11 maja 1990 r.

 

Awanse

• kapral podchorąży – 1939 r.
• podporucznik – 1940 r.. ze starszeństwem od 1 września 1939 r.
• porucznik – ze starszeństwem od 1 lipca 1943 r.
• kapitan – 5 maja 1944 r.

 

 

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – 3 maja 1981 r. (pośmiertnie)
  
  

  źródło: Muzeum Armii Krajowej

• Krzyż Armii Krajowej – 1980 r. (pośmiertnie)
• Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie – 1992 r. (pośmiertnie)
• Medal Wojska

 

Życie rodzinne

Syn Konrada naczelnika Urzędu Pocztowego i Telegrafi oraz Teofilii z domu Lewandowskiej. Rodziny nie założył.

 

 

Upamiętnienie

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

W 1965 r. na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach odsłonięto pomnik Cichociemnych oraz żołnierzy 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, na którym umieszczono Jego nazwisko.

W 1991 r. odsłonięto tablicę poświęconą pamięci represjonowanych oficerów i absolwentów Szkoły Podoficerów Artylerii w Sali Tradycji Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia im gen. Józefa Bema w Toruniu, na której umieszczono Jego nazwisko.

W 1995 r. na Zamku Lubelskim, w 50 rocznicę egzekucji odsłonięto pamiątkową tablicę, poświęconą pamięci o Nim i pozostałym 10 zamordowanym żołnierzom AK.

W 1995 r. odsłonięto tablicę poświęconą pamięci o Nim w Zespole Szkół Średnich w Chełmży.

Jego losy zostały opisane w książce Józefa Garlińskiego pt. Kiedy brat zabija brata… Losy żołnierza AK Mieczysława Romana Szczepańskiego (Londyn 1987, Warszawa 1995).

W grudniu 2016 r. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych dla uczczenia pamięci 316 Cichociemnych wyprodukowała w limitowanej serii stu egzemplarzy paszport testowy „Cichociemni”.

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 r. powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilku Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

 

 

Źródła:

• informacje własne
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 1. Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 127–129. ISBN 83-902499-0-1.
• Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 417. ISBN 8321105378.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 217.

 

Zobacz także – biogram w Wikipedii