Marian Kuczyński – Cichociemny

Marian Kuczyński – Cichociemny

ps.: „Zwrotnica”, „Nurek”, „Korwin”

Marian Michał Kuczyński

 

ur. 26 lipca 1915 r. w Sasowie (obecnie Ukraina), zm. po 25 czerwca 1944 r. – oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, cichociemny

 

 

 

W 1933 r. zakończył naukę w gimnazjum we Lwowie, podjął pracę w Straży Kolejowej, m.in. na stacji kolejowej we Lwowie.

Od 1938 r. w Szkole Podoficerskiej Artylerii 6 Pułku Artylerii Ciężkiej, ukończył kurs zwiadowców oraz kurs bojówek.

Uczesniczył w konspiracji, członek oddziału dywersyjnego (Przełęcz Wyszkowska), od 1939 r. instruktor Związku Strzeleckiego we Lwowie.

 

 

 

II wojna światowa

Zmobilizowany 24 sierpnia 1939 r., w kampanii wrześniowej w 12 dywizjonie artylerii ciężkiej 12 Dywizji Piechoty w Tarnopolu. Walczył w składzie „Armii Prusy”, m.in. w bitwie pod Iłżą. Od 9 września w niewoli niemieckiej.

Uciekł, 13 października przekroczył w Śniatyniu granicę z Rumunią. od 8 listopada 1939 r. we Francji. Od 12 listopada 1940 r. do 12 kwietnia 1940 r. w Szkole Podchorążych w Guer. Po jej ukończeniu, 13 kwietnia 1940 r. przydzielony do 3 kompanii 1 batalionu 3 Pułku Piechoty 1 Dywizji Grenadierów. Awansowany do stopnia plutonowy podchorąży, ze starszeństwem od 12 kwietnia 1940 r.

17 czerwca ranny pod Azadawge, w niewoli niemieckiej, początkowo w niemieckim szpitalu, od listopada 1940 r. w stalagu XII A (Limburg) nieopodal Koblencji, następnie od 8 grudnia 1940 r. w stalagu XII C Kommando Baumholder. Uciekł, od 21 września 1941 r. we Francji, 19 lipca 1942 r.  z Marsylii dotarł morzem do Gibraltaru, następnie od września 1942 r. w Wielkiej Brytanii. Przydzielony do 1 Kompanii Warsztatowej.

 

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

Cichociemny

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, 17 maja 1943 r. przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, zaprzysiężony na rotę AK 4 sierpnia 1943 r. w Audley End. Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 1 marca 1944 r., przerzucony do Głównej bazy Przerzutowej w Brindisi (Włochy).

Zrzucony do okupowanej Polski w nocy z 16 na 17 kwietnia 1944 roku w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 12” (dowódca operacji: F/O Edward Bohdanowicz, ekipa skoczków nr: XLV), z samolotu Halifax JP-181 „C” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/S Zygmunt Wieczorek, pilot – F/S Jan Zabłocki / nawigator – F/O Edward Bohdanowicz / i in. ).

Start z lotniska w Brindisi (Włochy), zrzut na placówkę odbiorczą „Kanapa”, w okolicach miejscowości Baniocha k. Góry Kalwaria.

Razem z nim skoczyli: ppor. Stefan Górski ps. Brzeg, ppor. Gustaw Heczko ps. Skorpion, ppor. Aleksander Tarnawski ps. Upłaz. Skoczkowie przerzucili 439,2 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Zrzucono także dziewięć zasobników oraz sześć paczek, w godz. 00.03 – 00.08. Wskutek nieotwarcia spadochronów część sprzętu uległa uszkodzeniu. Samolot szczęśliwie powrócił do bazy po locie trwającym 9 godzin 55 minut.

Po skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie, następnie przydzielony do Kedywu Okręgu Lwów AK, jako dowódca ośrodka dywersyjnego w Drohobyczu.  Od 15 maja 1944 r. we Lwowie.

25 czerwca 1944 r. w Drohobyczu, w domu Zofii Garczyńskiej ps. Ciocia Kazia, aresztowany przez policję ukraińską, wydany gestapo. Prawdopodobnie rozstrzelany w więzieniu przy ul. Listopada lub otruł się rozgryzając posiadana kapsułkę z cyjankali.

 

 

Awanse

• plutonowy  podchorąży – ze starszeństwem od 12 kwietnia 1940 r.
• podporucznik – ze starszeństwem od 1 marca 1944 r.

 

 

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych – czterokrotnie (w tym trzykrotnie pośmiertnie)

 

 

Życie rodzinne

Syn Juliana oraz Zofii z domu Sierakiewicz. Rodziny nie założył.

 

 

Upamiętnienie

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

 

 

 

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 r. powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilku Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

 

 

 

Źródła:

• informacje własne
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 88-89. ISBN 83-902499-5-2.
• Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 349. ISBN 8321105378.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 205-206.

 

Zobacz także – biogram w Wikipedii