Krzysztof Grodzicki – Cichociemny
ps.: „Jabłoń 2”, „Lipa 2”
mjr Krzysztof Grodzicki
źródło: JW GROM
Ur. 10 czerwca 1915 w Myślenicach, zm. 12 grudnia 1989 w Olivos (przedmieścia Buenos Aires, Argentyna) – major Wojska Polskiego, Armii Andersa, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, cichociemny.
Po ukończeniu II Państwowego Gimnazjum w Stanisławowie, w 1935 roku zdał maturę. Odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Po wojsku w 1937 roku podjął studia na Politechnice Lwowskiej.
II wojna światowa
We wrześniu 1939 roku służył w Ośrodku Zapasowym Podolskiej Brygady Kawalerii, od 15 września w 3 szwadronie pułku marszowego tej brygady. 22 września przekroczył granicę polsko-węgierską i został internowany na Węgrzech. We Francji przydzielony do Oddziału I Sztabu Naczelnego Wodza, w czerwcu 1940 roku wrócił jako emisariusz do Polski.
Aresztowany przez NKWD i skazany w Moskwie na karę śmierci. Przebywał w więzieniach w ZSRR. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski wstąpił do Armii Andersa. Otrzymał przydział do 12 pułku Ułanów Podolskich 3 Dywizji Strzelców Karpackich, z którym walczył na Bliskim Wschodzie.
Cichociemny
Zgłosił się do służby w Kraju. Po przeszkoleniu w dywersji zaprzysiężony 14 lutego 1944 roku, przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi (Włochy). Zrzucony do Polski w nocy z 21 na 22 maja 1944 roku, w sezonie operacynym „Riposta”, w operacji „Weller 29” (dowódca operacji: S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz, ekipa skoczków nr: LIII), z samolotu Halifax JP-222 „E” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Gerard Kunowski, pilot – P/O Witold Graczyk / nawigator – S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz / radiotelegrafista – P/O Kazimierz Kujawa / mechanik pokładowy – Sgt. Piaścik / strzelec – F/O Olgierd Łuczkowski / despatcher – F/S Piotr Straub).
Handley Page Halifax
Zrzut na placówkę „Kos” w okolicach miejscowości Wierzbno, 24 km od Krakowa.
Razem z nim skoczyli: gen. bryg. Leopold Okulicki ps. Niedźwiadek, por. Marian Golarz ps. Góral 2, kpt. Tomasz Wierzejski ps. Zgoda 2, ppor. Władysław Marecki ps. Żabik 2, ppor. Zbigniew Waruszyński, ps. Dewajtis 2.
Zrzut przyjmowały wspólnie: oddział partyzancki Armii Krajowej oraz oddział Batalionów Chłopskich, pod dowództwem Jana Latały ps. Topór.
Grzegorz Rutkowski – Udział Batalionów Chłopskich
w odbiorze zrzutów lotniczych z Zachodu na terenie okupowanej Polski
w: „Zimowa Szkoła Historii Najnowszej 2012. Referaty„, IPN, Warszawa 2012, s. 15 – 25
Od maja 1944 w Okręgu Kraków AK, oficer wyszkolenia oddziałów partyzanckich.
Po wojnie
Wyemigrował do Argentyny, właściciel pralni chemicznej.
Krzysztof Adam Tochman – Uzupełnienia do „Cichociemnych” J. Tucholskiego
w: Zeszyty Historyczne nr 99, s. 207 – 211, Instytut Literacki, Paryż 1992 r.
Odznaczenia
- Krzyż Walecznych – czerokrotnie
Życie rodzinne
Był synem Władysława Zenona Ksawerego (1865–1922), urzędnika i właściciela majątku ziemskiego w okolicy Stanisławowa, i Heleny z domu Czermińskiej (1871–1947). Miał pięcioro starszego rodzeństwa: Ludwika Feliksa Władysława (1891–1979), Ambrożynę zamężną Romanowską (1897–1985), Feliksa Mikołaja Ezechiasza (1899–1944), Stanisławę i Helenę (1908). Ożenił się z Heleną, z którą miał syna Marcin
Upamiętnienie
10 października 1993 roku w Wierzbnie poświęcono pomnik upamiętniający skok cichociemnych z tej ekipy.
Upamiętnienie Cichociemnych
W 1989 r. powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).
15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.
Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej
W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).
Pomnik CC w Warszawie
7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.
W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).
W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.
W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).
Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.
Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilku Cichociemnych oraz poświęconym Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”
Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM
Źródła:
- informacje własne
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 1. Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 43–44. ISBN 83-902499-0-1.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 316. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 227.
Zobacz także – biogram w Wikipedii
