Krzysztof Grodzicki – Cichociemny
ps.: „Jabłoń 2”, „Lipa 2”
mjr Krzysztof Grodzicki
źródło: JW GROM
Ur. 10 czerwca 1915 w Myślenicach, zm. 12 grudnia 1989 w Olivos (przedmieścia Buenos Aires, Argentyna) – oficer Wojska Polskiego, Armii Polskiej gen. Andersa, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, cichociemny.
Uczył się w Gimnazjum OO Jezuitów w Chyrowie, następnie w II Państwowym Gimnazjum w Stanisławowie, w 1935 r. zdał egzamin dojrzałości.
W lipcu 1937 r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, praktyka w 6 Pułku Ułanów Kaniowskich w Stanisławowie.
Od października 1937 r. studia na Politechnice Lwowskiej.
II wojna światowa
3 września 1939 r. zmobilizowany, przydzielony do Ośrodka Zapasowego Podolskiej Brygady Kawalerii, od 15 września w 3 szwadronie.
22 września przekroczył granicę z Węgrami, internowany.Przez Jugosławię, Włochy, Szwajcarię dotarł do Francji, od grudnia 1939 r. przydzielony do Oddziału I Sztabu Naczelnego Wodza. Wstąpił do Związku Walki Zbrojnej, w czerwcu 1940 r. jako emisariusz wysłany do Polski.
1 września 1940 r. aresztowany przez NKWD w Stanisławowie, skazany w Moskwie na śmierć.
Zwolniony po układzie Sikorski – Majski 1 września 1941 r., wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR, przydzielony do adiutantury gen. Andersa. Od lisyopada 1951 r. dowódca plutonu w szwadronie przybocznym dowódcy armii. Od stycznia 1943 r. dowódca 2 szwadronu 12 Pułku Ułanów Podolskich 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
Grzegorz Skrukwa – Armia Andersa – nadzieja dla Polaków w ZSRR
w: Zesłaniec, 2008, nr. 34, s. 29 – 40
Andrzej Wojtaszak – Armia Polska w ZSRR
w: Zesłaniec, 2007, nr 32, s. 89 – 106
Cichociemny
Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, powtórnie zaprzysiężony na rotę AK 14 lutego 1944 r., przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi (Włochy). 22 maja 1944 r. awansowany na stopień rotmistrza.
Zrzucony do Polski w nocy z 21 na 22 maja 1944 roku, w sezonie operacynym „Riposta”, w operacji „Weller 29” (dowódca operacji: S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz, ekipa skoczków nr: LIII), z samolotu Halifax JP-222 „E” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Gerard Kunowski, pilot – P/O Witold Graczyk / nawigator – S/L Eugeniusz Arciuszkiewicz / radiotelegrafista – P/O Kazimierz Kujawa / mechanik pokładowy – Sgt. Piaścik / strzelec – F/O Olgierd Łuczkowski / despatcher – F/S Piotr Straub).
Handley Page Halifax
Zrzut na placówkę „Kos” w okolicach miejscowości Wierzbno, 24 km od Krakowa.
Razem z nim skoczyli: gen. bryg. Leopold Okulicki ps. Niedźwiadek, por. Marian Golarz ps. Góral 2, kpt. Tomasz Wierzejski ps. Zgoda 2, ppor. Władysław Marecki ps. Żabik 2, ppor. Zbigniew Waruszyński, ps. Dewajtis 2.
Zrzut przyjmowały wspólnie: oddział partyzancki Armii Krajowej oraz oddział Batalionów Chłopskich, pod dowództwem Jana Latały ps. Topór.
Po skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych w Warszawie.
Grzegorz Rutkowski – Udział Batalionów Chłopskich
w odbiorze zrzutów lotniczych z Zachodu na terenie okupowanej Polski
w: „Zimowa Szkoła Historii Najnowszej 2012. Referaty„, IPN, Warszawa 2012, s. 15 – 25
Od czerwca 1944 r. w Okręgu Kraków AK, oficer wyszkolenia oddziałów partyzanckich w Obwodzie Myślenice AK..
Po wojnie
W 1945 r. wyemigrował do Argentyny, właściciel pralni chemicznej.
Krzysztof Adam Tochman – Uzupełnienia do „Cichociemnych” J. Tucholskiego
w: Zeszyty Historyczne nr 99, s. 207 – 211, Instytut Literacki, Paryż 1992 r.
Awanse
Odznaczenia
- Krzyż Walecznych – czerokrotnie
Życie rodzinne
tablica na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Syn Władysława Zenona Ksawerego (1865–1922) urzędnika, właściciela majątku ziemskiego w rejonie Stanisławowa oraz Heleny z domu Czermińskiej (1871–1947). Miał dwóch braci: Ludwika Feliksa Władysława (1891–1979), Feliksa Mikołaja Ezechiasza (1899–1944) oraz trzy siostry: Ambrożynę po mężu Romanowską (1897–1985), Stanisławę i Helenę (ur. 1908 r.).
Upamiętnienie
10 października 1993 r. w Wierzbnie odsłonięto pomnik upamiętniający skok Cichociemnych z tej ekipy.
Upamiętnienie Cichociemnych
W 1989 r. powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).
15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.
Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej
W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).
Pomnik CC w Warszawie
7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.
W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).
W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.
W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).
Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.
Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilku Cichociemnych oraz poświęconym Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”
Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM
Źródła:
- informacje własne
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 1. Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 43–44. ISBN 83-902499-0-1.
- Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 316. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 227.
Zobacz także – biogram w Wikipedii
