Kazimierz Niepla – Cichociemny

Kazimierz Niepla – Cichociemny

ps.: „Kawka”, „Smyczek”

Kazimierz Jan Niepla, po wojnie Kazimierz Niepliński

Zwykły Znak Spadochronowy nr 1872

 

ur. 20 lutego 1922 w Łukowcu Żurawskim (obecnie Ukraina), zm. 26 czerwca 1968 w Lewinie Brzeskim) – porucznik łączności, żołnierz Armii Polskiej gen. Andersa, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficer Armii Krajowej, radiotelegrafista Komendy Okręgu Wilno AK, organizacji NIE, LWP, żołnierz wyklęty, więzień NKWD, sowieckich łagrów: Bieriezowsk (1940-1942), Norylsk (1944-1954), łącznościowiec, cichociemny

 

---

Spis treści:

• II wojna światowa
• Cichociemny
• Po wojnie
• Awanse i odznaczenia
• Życie rodzinne

---

 

Uczył się w Gimnazjum Państwowym nr 1 w Stanisławowie, w 1939 ukończył pierwszą klasę licealną.

 

 

II wojna światowa

W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany, z uwagi na zbyt młody wiek. 10 lutego 1940 wraz z rodzicami oraz czwórką rodzeństwa aresztowany przez NKWD, wywieziony w głąb Rosji. Zmuszony do niewolniczej pracy w kopalni złota Bieriezowski w obwodzie swierdłowskim (Ural).

Po układzie Sikorski – Majski zwolniony z sowieckiego łagru, 6 marca 1942 wstąpił do Armii Polskiej gen. Andersa. Przydzielony do 2 kompanii 24 Pułku Piechoty 24 Dywizji Piechoty, skierowany na szkolenie do Szkoły Podchorążych.

Od 1 kwietnia 1942, po ewakuacji Armii Polskiej do Iranu, w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Do września 1942 w Iranie, Iraku oraz Palestynie.

Od 24 września w Wielkiej Brytanii, od 5 października 1942 do 17 kwietnia 1943 w Szkole Podchorążych Łączności. Awansowany na stopień starszego strzelca 21 lutego 1943, mianowany podchorążym 17 kwietnia 1943.

Grzegorz Skrukwa – Armia Andersa – nadzieja dla Polaków w ZSRR
w: Zesłaniec, 2008, nr. 34, s. 29 – 40

 

Andrzej Wojtaszak – Armia Polska w ZSRR
w: Zesłaniec, 2007, nr 32, s. 89 – 106

 

Zbigniew S. Siemaszko – Ośrodek Cichociemnych Łącznościowców
Anstruther – Auchtertool – Polmont
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

 

Cichociemny

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w radiotelegrafii, zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 10 lipca 1943 w Audley End. Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 9 kwietnia 1944. Przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi (Włochy).

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 8/9 kwietnia 1944, w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 6” (dowódca operacji: F/O Antoni Freyer, ekipa skoczków nr: XXXVI), z samolotu Halifax JP-207 „E” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/S Stanisław Kozłowski, pilot – F/S Henryk Bober / nawigator – F/O Antoni Freyer / radiotelegrafista – F/S Alfred Pawlitta / mechanik pokładowy – Sgt. Jan Prymus / strzelec – F/S Jan Wernikowski / despatcher – F/S Stanisław Gojdź). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Nil 1”, w okolicach miejscowości Zamożna Wola i  Rozprza.

Razem z nim skoczyli radiotelegrafiści: plt. Władysław Hauptman ps. Gapa, ppor. Jerzy Sztrom ps. Pilnik, ppor. Henryk Zachmost ps. Zorza. Był to drugi lot tej ekipy, w poprzednim (17/18 marca 1944) zadanie nie mogło zostać wykonane. Skoczkowie przerzucili 488,6 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK. Przerzucono także dziewięć zasobników i sześć paczek w dwóch nalotach w godz. 00.30 – 00.39. Wcześniej na placówkę odbiorczą z drugiego samolotu zrzucono dziewięć zasobników i dwanaście paczek w pieciu nalotach w godz. 00.03 – 00.10. Z powodu zrzutu ze zbyt małej wysokości część sprzętu uległa zniszczeniu.

 

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

„Dn. 8/9.IV.44. startowała druga operacja. Przebieg: – L.dz. 559/73. Depeza – szyfr. Dn. 9.IV.1944. Lawina [gen. Tadeusz Komorowski, dowódca AK] KKP/S. Wczoraj z zadysponowanych dwadzieścia 2262 [samolotów] – zefir siedemnaście do Was i jeden do Czech. Wykonane u Was dwanaście i jeden do Czech. Po jednym na 2568 [placówki odbiorcze] – POLANA, WILK, ZYDEL, JODŁA, MIRT, PALMA, SITO, TCHÓRZ, TASAK i BORÓWKA oraz dwa na bast. [bastion – placówka odbiorcza zdolna przyjąć jednej nocy zrzut z więcej niż jednego samolotu] NIL. Wszystkie 2262 wróciły. Wykaz pieniędzy i poczty w cz.II. [w części drugiej depeszy], 7904 [zasobników zrzutowych] i paczek w cz. III.

Radiostacja AP-4 inż. Tadeusza Heftmana
źródło: ABW

Na bast. JASKÓŁKA dałem dwa 2262 – dla obu bast. dał sygnał zagrożenia – czerwone światło. Jeden 7689 na 2568 [placówkę odbiorczą] zapas. PALMA, drugi wrócił. 2569 RAKIETA ani też zapas. ŚCIGACZ nie dały ani 1944 [sygnału świetlnego placówki odbiorczej] ani 1482 [światła lampy sygnalizacyjnej nr 1]. Drugi 2262 na bast. POLANA wykonał zrzut na bast. WILK, bo POLANA dała mu 1944 Panna [sygnał świetlny placówki odbiorczej wskazujący kierunek wiatru] i dwie różne litery [dwie różne litery – hasła]. 2568 SAMOWAR i BUK albo nie dały 1944 i 1482 albo 2262 zbłądziły. Na 2568 OLEANDER 2262 wrócił ze startu. Drugi 2262 na bast. TCHÓRZ dostał 1944 ale ustąpił pierwszemu swej kolejki do zrzutu. Potem bast. nie dał mu ani 1944 ani 1482.

Uwaga: nie nadawać litery rozpozn. [hasła] światłem czerwonym – zawsze tylko białym. Na bast. WILK zbyt dużo latarek migało – może być tylko jedna 1482 i biała – inaczej pomyłki w odczytaniu litery. Duże pożary w Chełmie i Hrubieszowie oraz ogień art. Uwaga. Wanda trzy, trzy [radiostacja o kryptonimie Wanda 33] dała bilę [depeszę operacyjną] że bast. POLANA przyjął jeden 2103 [zrzut]. Nadałem bilę – POLANA 482 – sześć – 482 POLANA oraz TOPAZ 260 – jeden – 260 TOPAZ. Łączę od Jutrzenka [Główna Baza Przerzutowa w Latiano nieopodal Brindisi] dla Was gorące życzenia w dn. Wielkiejnocy (…).” (s. 283/287/305)

 

Po skoku przydzielony jako radiotelegrafista plutonu radiołączności do Oddziału V (łączność) Komendy Okręgu Wilno AK. Przydzielony do organizacji NIE, jako radiooperator Obszaru Północno-Wschodniego. Prawdopodobnie w celu podjęcia nowych zadań 17 lipca 1944 wyruszył z Warszawy, przedostał się przez front, dotarł zajętego przez Sowietów Wilna.

Niestety, komendantem tego obszaru „NIE” mianowano ppłk Lubosława Krzeszowskiego ps. Ludwik, szefa sztabu Komendy Okręgu Wilno AK. Według ustaleń historyka Janusza Kurtyki, od 1940 był agentem sowieckiego wywiadu. Zadenuncjował kierownictwo organizacji NIE oraz członków sztabu, w tym Cichociemnego Kazimierza Nieplę.  8 sierpnia 1944 aresztowany przez NKWD w Wilnie, skazany na dziesięć lat łagrów. Osadzony na półwyspie Tajmyr, w Norylsku na wiecznej zmarzlinie (Kraj Krasnojarski).

Zbigniew S. Siemaszko – Cichociemni Łącznościowcy
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

 

Po wojnie

9 stycznia 1954 powrócił z zesłania w stanie skrajnego wycieńczenia. Podjął pracę jako pracownik umysłowy w Przedsiębiorstwie Budowy Linii Kablowych w Warszawie, od kwietnia 1954 starszy referent w Zespole Gospodarstw Wikliniarskich „Las” w Oldrzyszowicach.

Od czerwca 1955 kierownik warsztatów mechanicznych, następnie ekonomista Rejonowego Kierownictwa Robót Wodno – Melioracyjnych w Opolu. Do marca 1964 sprzedawca w Przedsiębiorstwie Upowszechniania Prasy i Książki „Ruch” w Opolu, później m.in. kierownik działu gospodarczego Przedsiębiorstwa  Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej urzędu Miejskiego w Lewinie Brzeskim.

8 sierpnia 1961 rozkazem MON  awansowany ponownie na stopień podporucznika, przeniesiony do rezerwy. Od 4 października do 14 listopada 1962 dowódca plutonu piechoty 33 Nyskiego Pułku Zmechanizowanego, od 13 czerwca do 12 września 1966 dowódca plutonu piechoty Opolskiego Pułku Obrony Terytorialnej. Od 1966 członek PZPR. Zmarł 26 czerwca 1968 w Lewinie Brzeskim.

Krzysztof Adam Tochman – Uzupełnienia do „Cichociemnych” J. Tucholskiego
w: Zeszyty Historyczne nr 99, s. 207 – 211, Instytut Literacki, Paryż 1992 r.

 

 

Awanse

• starszy strzelec – 21 lutego 1943
• podchorąży – 17 kwietnia 1943
• podporucznik – 9 kwietnia 1944
• podporucznik  (LWP) – 9 sierpnia 1961
• porucznik–

 

 

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych – czterokrotnie

 

 

Życie rodzinne

Syn Jana, rolnika oraz Agnieszki z domu Mazurek. W 1955 zawarł związek małżeński z Janiną z domu Jabłońską (ur. 1932), secundo voto Andrzejczak, tertio voto Radosz. Nie mieli dzieci. 

Miał czworo rodzeństwa: trzech braci: Władysława, Stanisława, Zygmunta oraz siostrę Annę.

 

 

Upamiętnienie

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

1 marca 2015 w Lewinie Brzeskim, na placu przy kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny odsłonięto tablicę – Pamięci Żołnierzy i Działaczy podziemia niepodległościowego z lat 1939 – 1956, na której Go wymieniono.

 

 

 

Upamiętnienie Cichociemnych

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilkudziesięciu Cichociemnych oraz poświęcony Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”

 

 

 

Źródła:

• informacje własne (archiwum portalu)
• Krzysztof A. Tochman – Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 121–123. ISBN 83-902499-5-2.
• Kajetan Bieniecki – Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski – Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 372. ISBN 8321105378.
• Jędrzej Tucholski – Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 186
• Janusz Kurtyka – Na szlaku AK (NIE, DSZ, WiN), w: Zeszyty Historyczne, Instytut Literacki Paryż 1990, zeszyt 94, s. 23, ISBN 2-7168-0139-8, ISSN 0406-0393

 

Zobacz także – biogram w Wikipedii