Kazimierz Czerwiński – Cichociemny
ps. „Bryzga”, „Olma”
por. Kazimierz Czerwiński
źródło: JW GROM
Ur. 2 października 1916 w Dobrzejewicach, zm. 2 lutego 2002 w Toronto – oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, porucznik broni pancernych, cichociemny.
W 1936 r. otrzymał świadectwo dojrzałości po ukończeniu Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Toruniu. Po odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych Broni Pancernej w Modlinie kontynuował służbę jako komendant junackiego plutonu broni pancernej w Junackich Hufcach Pracy w Modlinie.
II wojna światowa
W 1939 roku służył w Ośrodku Zapasowym Broni Pancernej nr 2. 14 października przekroczył granicę polsko-wegierską i został internowany. Od kwietnia do czerwca 1940 r. we Francji, w 4 batalionie czołgów Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej.
Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143
Do listopada 1944 r. w Wielkiej Brytanii, w 1 Pułku Czołgów 16 Brygady Pancernej.
Cichociemny
Zgłosił się do służby w Kraju. Ukończył Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej (pod tą nazwą funkcjonowała polska szkoła wywiadu), zwany przez Cichociemnych „kursem gotowania na gazie” oraz kurs w zakresie odbioru zrzutów. Zaprzysiężony 5 listopada 1943 roku i przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi.
Consolidated B-24 Liberator
Zrzucony w Polsce w nocy z 18 na 19 listopada 1944 roku w sezonie operacyjnym „Odwet”, w operacji lotniczej „Kazik 2” (dowódca operacji: F/L Roman Chmiel, ekipa skoczków nr: LXI), z samolotu Liberator KG-994 „R” (301 Dywizjon PAF, załoga: pilot – F/L Edmund Ladro, pilot – F/S Zenon Przybylak / nawigator – F/L Roman Chmiel / radiotelegrafista – W/O Kazimierz Szewczyk / mechanik pokładowy – Sgt. Henryk Zientek / strzelec – W/O Antoni Lewkowicz / despatcher – W/O Stanisław Zieliński). Zrzut na placówkę odbiorczą „Solnica”, w okolicach Osowca (7 km od Grodziska Mazowieckiego). W czasie tej operacji przerzucono również 10 zasobników i 6 paczek, 3 skoczków dostarczyło 283 025 USD dla AK i 314 645 USD dla Delegatury Rządu.
Razem z nim skoczyli kurierzy Delegatury rządu na Kraj: szer. Józef Gójski ps. Borowik oraz plut. Jan Błaszczyk ps. Kret.
Pzydzielony do Referatu Przerzutów Powietrznych „Syrena” Komendy Głównej AK jako zastępca oficera przerzutu powietrznego okręgu (prawdopodobnie) krakowskiego.
Dawid Golik – Od „Sroki” do „Wilgi”. Zrzuty dla podhalańskiej Armii Krajowej
w: Biuletyn informacyjny AK nr 01 (309) styczeń 2016, s. 29 – 38
Po wojnie
Po rozwiązaniu AK prowadził działania likwidacyjne. Prawdopodobnie działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj. Poszukiwany przez NKWD i Urząd Bezpieczeństwa.
W styczniu 1946 roku przekroczył linię demarkacyjną między strefą radziecką i amerykańską w Czechosłowacji. W marcu 1946 roku dostał się do Wielkiej Brytanii. Po studiach tamże otrzymał dyplom inżyniera. Wyjechał do Kanady, gdzie mieszkał co najmniej do 1995 roku.
Awanse
- podporucznik – ze starszeństwem od 1 grudnia 1942 roku
- porucznik
Odznaczenia
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie.
Życie rodzinne
Syn Aleksandra i Heleny z domu Laszkiewicz (zm. w 1926 r.).
Upamiętnienie Cichociemnych
W 1989 r. powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).
15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM w Warszawie pomnik poświęcony cichociemnym spadochroniarzom AK. Znaczna część ekspozycji Sali Tradycji jednostki GROM poświęcona jest Cichociemnym.
Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – Jednostka Wojskowa GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej
W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).
Pomnik CC w Warszawie
7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.
W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).
W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.
W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).
Cichociemni są patronem wielu szczepów, drużyn oraz organizacji harcerskich. Opublikowano wiele książek i artykułów o Cichociemnych.
Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się groby kilku Cichociemnych oraz poświęconym Im pomnik „TOBIE OJCZYZNO”
Sala Tradycji Jednostki Wojskowej GROM
Źródła:
- informacje własne
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 35–36. ISBN 8390249952.
- Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 304. ISBN 8321105378.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 259.
Zobacz także – biogram w Wikipedii
