Zygmunt Ulm – Cichociemny

Zygmunt Ulm – Cichociemny

ps.:  „Szybki”, „Zwinny”

Zygmunt Antoni Ulm vel Zygmunt Szybki, vel Zygmunt Cisowski

 

ur. 27 grudnia 1918 we Lwowie (obecnie Ukraina), zm. 12 grudnia 2011 w Wielkiej Brytanii – podpułkownik, żołnierz Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, adiutant dowódcy Zgrupowania „Róg”, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich: Fallingbostel, Gross-Born, Standbostel, Lubeka, Bergen-Belsen (1944-1945), cichociemny.

 

 

Do 1937 uczył się w X Gimnazjum, w 1938 zdał egzamin dojrzałości w II Gimnazjum we Lwowie.

Od października 1938  w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, po ukończeniu w lipcu 1939 awansowany na stopień kaprala podchorążego. Przydzielony do 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich we Lwowie

 

 

World War II

W kampanii wrześniowej 1939 do 22 września jako zastępca dowódcy plutonu wydzielonego szwadronu ckm Ośrodka Zapasowego Podolskiej Brygady Kawalerii.

27 września przekroczył granicę z Wegrami, internowany. W listopadzie 1939 uciekł, przez Jugosławię i Włochy dotarł do Francji. 2 grudnia 1939 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem francuskim. Przydzielony do szwadronu ckm 10 Pułku Strzelców Konnych X Brygady Kawalerii Pancernej, następnie zastępca dowódcy plutonu zaopatrzenia.

 

Maciej Szczurowski – Geneza formowania Armii Polskiej we Francji 1939 – 1940
w: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 2002, nr 4 s. 115 – 143

 

Po upadku Francji 21 czerwca 1940 ewakuowany z Le Verdon, dotarł 23 czerwca do Liverpoolu (Wielka Brytania). Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem brytyjskim. Przydzielony jako zastępca dowódcy plutonu do szwadronu ckm oraz szwadronu rozpoznawczego 10 Pułku Strzelców Konnych X Brygady Kawalerii Pancernej. Od 15 lutego do 5 marca 1941 w V Brygadzie Kadrowej Strzelców, następnie ponownie w 10 Pułku Strzelców Konnych.

 

Monika Bielak – Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii
i Afryki Północnej w latach 1940-1941
w: IPN, Polska 1918-1989 – Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

 

 

At the night of January 29/30th 1944 a Silent Unseen

Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji i broni pancernej, zaprzysiężony na Rotę ZWZ-AK 15 grudnia 1943 w Chicheley. Przydzielony do Odddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Awansowany na stopień podporucznika, ze starszeństwem od 1 marca 1944, przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi (Włochy).

Zrzucony do okupowanej Polski w nocy 10/11 maja 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Weller 27” (dowódca operacji: F/O Władysław Krywda, ekipa skoczków: LI), z samolotu Liberator EV-978 „R” (1586 Eskadra PAF, załoga: pilot – F/L Michał Goszczyński, pilot – F/S Józef Bielicki / nawigator – F/O Władysław Krywda / radiotelegrafista – F/S Stanisław Karabanik / mechanik pokładowy – Sgt. Jerzy Neciuk / strzelec – W/O Zygmunt Skopiński / despatcher – W/O Romuald Małachowski). Informacje (on-line) nt. personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (1940-1947) – zobacz:  Lista Krzystka

Start (prawdopodobnie) z lotniska Grottaglie nieopodal Brindisi (Włochy), zrzut miał nastąpić na placówkę odbiorczą „Nil 2” 19 km na południowy wschód od Piotrkowa Trybunalskiego, w okolicach wsi Żerechowa Kolonia.

Dzień wcześniej, tj. 9 maja w miejscu planowanego zrzutu walkę z Niemcami stoczył oddział partyzancki Stanisława Karlińskiego ps. „Burza”.  W związku z tym zrzutu dokonano kilka kilometrów dalej, w okolicy wsi Ślepietnica. W operacji uczestniczyły dwa samoloty, z jednego zrzucono skoczków, 12 zasobników oraz 6 paczek, z drugiego 9 zasobników oraz 6 paczek.

Two other Silent Unseen have made the jump, namely second lieutenants Kazimierz Bernaczyk-Słoński ps. Rango, ppor. Jan Bienias ps. Osterba, kpt. Bohdan Kwiatkowski ps. Lewar,  ppor. Zdzisław Straszyński ps. Meteor oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj ppor.  Stanisław Niedbał-Mostowin ps. Bask.

Z „Liberatora” zrzucono skoczków oraz zasobniki od godz. 00.50 w ciągu 9 minut, w trzech nalotach na placówkę odbiorczą. Dwadzieścia cztery minuty wcześniej, w godz. 00.20 – 00.24, Halifax JP-252 „D”, także z polską załogą, w dwóch nalotach na placówkę odbiorczą zrzucił dziewięć zasobników oraz dwanaście paczek. Oba samoloty szczęśliwie powróciły do bazy: Liberator lądował szczęśliwie w bazie po locie trwającym dziesięć godzin, „Halifax” wylądował w bazie o godz. 5.25 po 9 godzinach 30 minutach lotu.

 

W „Dzienniku czynności” mjr dypl. Jan Jaźwiński oficer wywiadu z Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, komendant Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi, organizator lotniczych przerzutów do Polski odnotował:

„Dnia 14.V.44 SOPIA [mjr dypl. Jan Jaźwiński] nadał depeszę L.744: (…) W czasie wizyty Gubbinsa [gem. Colins Gubbins, szef SOE] przedstawiłem wraz z Królem [mjr naw. Stanislaw Król, dowódca 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia] nast. najpilniejsze postulaty. 1. danie etatu dla [polskiego] dyonu spec. 301, 2. Wyposażenie dyonu 301 w Liberatory, 3/ wstrzymanie przezbrojenia dynonu bryt. 148 [148 Dywizjon Specjalnego przeznaczenia RAF] 4/ zapewnienie uzbronienia niem, wyłącznie dla Kraju. Poza tym umotywowałem celowość i możność akcji 2301 [zrzutów] bez przerwy letniej. Gubbins doradził działać ad. pkt. 1-3 przez MAAF [Mediterranean Allied Air Forces, dowództwo Śródziemnomorskich Alianckich Sił Powietrznych] i obiecał poprzeć w rozmowie z marsz. Slessor [brytyjski minister lotnictwa]. (…)

Dnia 18.V.44 SOPIA nadał depeszę L.767: (…) Przedstawiam wnioski: 1/ SAMOLOTY – (…) Podkreślam konieczność bezwzględnego doboru tylko dobrych załóg. Inaczej, jak to miało miejsce, zbyt duży procent lotów niewykonanych, wzgl. źle wykonanych i stąd w dużej mierze trudności w organizacji przyjęcia lotów w Kraju. 2/ Organizacja trasy północnej. Umożliwi to zaopatrzenie obszarów płnc. – zach. i płnc. – wsch. Kraju już od wczesnej jesieni 3/ Przygotowanie do przejścia na zrzuty masowe. Równocześnie ze staraniami o decyzję Combinet Chiefs od Staff w USA [Komitet Połączonych Szefów Sztabów] o użycie do tego celu dyonów Liberatorów z terenu Włoch i Anglii, potrzebne przygotowanie: a/ rezerwy mat. woj. – ponad plan przerzutu normalnego plus containery i spadochrony, b/ części samolotowych, potrzebnych dla przystosowania bombowców do tego celu.Jest to b. proste i łatwe, jednak musi być gotowe, aby Liberator w ciągu godziny przystosować z bombowca na spec. [samolot specjalny do zrzutu zasobników z zaopatrzeniem] lub odwrotnie. Przy użyciu Lila [Liberatorów] ameryk. – zrzuty masowe dzienne. Zrzuty nocne z Włoch tylko dyonami spec. a z Anglii również i dyonami Lancaster. Ze strony AK – organizacja bastionów [placówek odbiorczych zdolnych do przyjęcia jednej nocy zrzutu z kilku samolotów] na dowolną dla nich mozliwą ilość samolotów. (…).” (s. 292/286/314 – 293/287/315)

 

Do 13 czerwca jako instruktor dywersji w oddziale partyzanckim Stanisława Karlińskiego ps. „Burza”.  Od 15 czerwca 1944 w Warszawie, aklimatyzacja do realiów okupacyjnych u „ciotki” Jadwigi Jaraczewskiej.

 

Kazimierz Stępień – Cichociemni na Ziemi Piotrkowskiej
w: Biuletyn informacyjny AK nr 10 (198) październik 2006, s. 39 – 43

 

 

Warsaw Uprising

W Powstaniu Warszawskim oficer ordynansowy oraz adiutant bojowy mjr. Stanisława Błaszczaka ps. Róg, dowódcy Zgrupowania „Róg”, walczącego w rejonie od Państwowej Wytwórni Papierów Wartosciowych wzdłuż wybrzeża do pl. Zamkowego i ul. Miodowej. 24 sierpnia odznaczony Krzyżem Walecznych.

Od 2 września zastępca dowódcy kompanii (Śródmieście), od 20 września adiutant mjr. Stanisława Błaszczaka, ps. Róg, dowódcy 36 Pułku Piechoty AK Legii Akademickiej. 5 października awansowany na stopień porucznika.

Walczył na Starym Mieście oraz w Śródmieściu i na Powiślu.

Po kapitulacji Powstania, od 5 października w niewoli niemieckiej, osadzony  w Stalagu XI-B w Fallingbostel, Stalagu XI-B Bergen-Belsen, Oflagu II D Gross-Born, Starnlager X-B  Standbostel, Oflag X-C Lubeka. Uwolniony 2 maja 1945 przez żołnierzy brytyjskiej 11 Dywizji Pancernej.

 

 

After the War

11 maja 1945 zameldował się w Odddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza. Od 11 czerwca 1945  do 15 stycznia 1946 na studiach prawniczych, po rezygnacji ze studiów przydzielony jako oficer wywiadu, od 18 marca 1946 jako adiutant do 24 Pułku Ułanów 1 Dywizji Pancernej.

Od 11 maja 1947 w kontrwywiadzie, od 25 czerwca 1947 w Emden (Niemcy). Od 19 lipca w Wielkiej Brytanii, od 6 stycznia do 30 września 1949 w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Pozostał na emigracji, pracował jako agent ubezpieczeniowy, następnie portier w Grovenor Ciurt Hotel, później urzędnik oraz zastępca dyrektora w Commercial Bank. W marcu 1983 przeszedł na emeryturę.

Aktywnie działał w środowisku polonijnym, m.in. w Kole Cichociemnych oraz Special Forces Club.

Gracz tenisowy, reprezentował Polskę w drużynie brytyjskiej armii okupacyjnej w Niemczech, na zawodach  tenisowych w berlinie, Paryżu, Brukseli, Kopenhadze. W sierpniu 1947 wygrał turniej tenisa PKPiR, został także mistrzem tenisa w singlu PKiR. Udzielał sie w kilku klubach tenisowych, m.in. Two Quwwns Club, Dawid Lloyos Club. Trzykrotny mistrz Polski w singla na emigracji (1954-1957) oraz pięciokrotny w debla (z Arturem Ftidrichem).

 

 

Promotions

• Corporal Officer Cadet – lipiec 1939
• Second lieutenant – ze starszeństwem od 1 marca 1944
• Lieutenant – 5 października 1944
• Major
• Lieutenant Colonel –  decyzja MON nr 2401/Kadr z 16 grudnia 2011 (pismo Departamentu Kadr MON z 29-01-2020)

 

 

Orders and decorations

• Order of Polonia Restituta Third Class – 2009
• Cross of Valour – czterokrotnie
• Krzyż Partyzancki – 1945
• Warszawski Krzyż Powstańczy – 1994
• Army Medal for War 1939-1945 (awarded 2 times)
• 1939–1945 Star (Wielka Brytania)
• Defence Medal – 1946  (Wielka Brytania)
• War Medal 1939–1945 (Wielka Brytania)
• King’s Medal for Courage in the Cause of Freedom (Wielka Brytania).

 

 

Family Life

Syn Aleksandra radcy wojewódzkiego i starosty powiatowego w Brzozowie oraz Janiny z domu Strzeleckiej. W 1949 zawarł związek małżeński z Barbarą Beatrice Samuels. Mieli dwóch synów: Michała (ur. 1950) adwokata oraz Dawida Antoniego, nauczyciela języka angielskiego.

Jego brat Jan Ulm (zm. 1989) żołnierz ZWZ – AK po wojnie był represjonowany, m.in. osadzony w więzieniu.

 

 

Commemoration of the Silent Unseen

W 1989 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

May 15, 2005 was unveiled in the special unit - Military Unit GROM The monument is dedicated to the Silent Unseen of the Home Army. A considerable degree of the exposition in Sala Tradycji (eng. Hall of Tradition, also localized in the GROM HQ) is also focused on the lives of the Silent Unseen.

Since August 4, 1995, the unit has been named - GROM, named in honour of the Silent Unseen, paratroopers of the Home Army is Poland’s leading special-operations unit.

In 2008, the documentary "We cichociemni. Voice of the Living" (script and directed by Paweł Kędzierski).

On October 7, 2013 in Warsaw at ul. Matejko, opposite the Seym of R.P. ( parliament) the Memorial of the Cichociemni Paratroopers of the Home Army was unveiled.

In 2013, the documentary film Cichociemni was created. Fight for freedom or die ”(script and directed by Dariusz Walusiak).

In 2016, the Sejm of the Republic of Poland established the year 2016 as the Year of Silent People. The NBP issued a silver 10 zloty collector coin commemorating the 75th anniversary of the first drop of Cichociemni.

In 2017, LOT Polish Airlines placed a parachute sign and signature commemorating Cichociemni on the hull of a Boeing 787 (SP-LRG).

The Silent Unseen are a patron for many teams and scouting organizations. Many books and articles have been dedicated to their thematic.

At the Military Cemetery in Powązki in Warsaw there are graves of several Cichociemni and a monument dedicated to them "YOU HOMELAND"

 

 

Sources:

• Own sources
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 104–106. ISBN 83-910535-4-7.
• Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 428. ISBN 8321105378.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 223-224.

 

Also see:

• - biographical entry on Wikipedia (in Polish)
• relacje więźniów KL Gross-Rosen