Kazimierz Lewko – Cichociemny

Kazimierz Lewko – Cichociemny

ps.: „Palec”, „Gazowy”

vel Kazimierz Lenek

 

ur. 9 stycznia 1919 r. w Mińsku (Białoruś), poległ 14 września 1943 r. nad Esbjerg (Dania) – żołnierz Armii Polskiej gen. Andersa, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, więzień sowieckich łagrów, łącznościowiec, cichociemny

 

 

Uczył się w gimnazjum mechanicznym w Białymstoku.

 

 

II World War

17 kwietnia 1941 r. wcielony do Armii Czerwonej, przydzielony do sowieckiego 55 pułku piechoty (Czugajew).

W czerwcu 1941 r. zesłany do przymusowej pracy w tzw. strojbacie – do Samodzielnego Batalionu Budowlanego (Osobyj Stroitielny Batalion) w Swierdłowsku.

Po układzie Sikorski – Majski zwolniony w lutym 1942 r., w marcu 1942 r. wstąpił do Armii Polskiej gen. Andersa w Czok – Pak, przydzielony do  8 Batalionu Saperów 8 Dywizji Piechoty.

Od kwietnia w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty 8 Dywizji Piechoty w El Khassa (Palestyna). Przerzucony przez Irak, Iran, Palestynę, Afrykę Południową dotarł  24 września 1942 r. do Wielkiej Brytanii, przydzielony do Obozu Rozdzielczego.

 

Grzegorz Skrukwa – Armia Andersa – nadzieja dla Polaków w ZSRR
w: Zesłaniec, 2008, nr. 34, s. 29 – 40

 

Andrzej Wojtaszak – Armia Polska w ZSRR
w: Zesłaniec, 2007, nr 32, s. 89 – 106

 

 

Silent Unseen

Zgłosił się do służby w Kraju. Od 5 października 1942 r. przydzielony do Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza. Do 17 kwietnia 1943 r. na kursie radio przy Ośrodku Wyszkoleniowym Sekcji Dyspozycyjnej, 12 lutego awansowany na starszego strzelca podchorążego. Przeszkolony ze specjalnością w radiotelegrafii, zaprzysiężony na rotę AK 10 lipca 1943 r. w Audley End, awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 14 września 1943 r.

Miał zostać zrzucony do Polski w nocy z 14 na 15 września 1943 roku w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Neon 9” (dowódca operacji:F/L Milne A.J.M., ekipa skoczków nr: XXX), z samolotu „Halifax” JD-269 „Q” (138 Dywizjon RAF, załoga: pilot – F/L Milne A.J.M. / bombardier –  P/O Wilson T.R.  / nawigator – F/O Maclean I. / radiotelegrafista – P/O Rollins P.E. / mechanik pokładowy – F/S Suttleworth F. / strzelec – P/O Scarles J.R., Smythe E.J.).

Start z lotniska Tempsford, zrzut miał nastąpić na placówkę odbiorczą „Pierzyna”, 10 km. od Mińska Mazowieckiego. Skoczkowie mieli przerzucić 432 tys. dolarów w banknotach na potrzeby AK, planowano także zrzucić sześć zasobników oraz jedną paczkę.

Samolot którym leciał został zestrzelony w okolicach miejscowości Esbjerg podczas lotu nad Danią. Razem z nim poległa załoga samolotu oraz Cichociemni: Władysław Siakiewicz ps. Mruk, Ryszard Skowroński ps. Lechita.

 

Zbigniew S. Siemaszko – Ośrodek Cichociemnych Łącznościowców
Anstruther – Auchtertool – Polmont
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

Zbigniew S. Siemaszko – Cichociemni Łącznościowcy
maszynopis w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu

 

Mieczysław Wieliczko – Raport o „strojbatach”
w: Annales Uniwersitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Historia 63, 2008, s. 119-133

 

 

Promotions

• starszy strzelec  podchorąży – 12 lutego 1943 r.
• Second lieutenant  – ze starszeństwem od 14 września 1943 r.

 

 

Commendations and Orders

• Cross of Valour – czterokrotnie (trzykrotnie pośmiertnie)
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami – 18 maja 1946 r.  (pośmiertnie)

 

 

Family Life

Syn Leonarda oraz Emilii z domu Kamockiej. Rodziny nie założył.

 

 

Commemoration

 

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych spadochroniarzy, poległych za niepodległość Polski.

W Sali Tradycji Jednostki Wojskowej GROM znajduje się tablica upamiętniająca Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy oddali życie za Ojczyznę.

 

 

 

 

 

Commemoration of the Silent Unseen

W 1989 r. powstał film dokumentalny „Cichociemni” (scenariusz i reżyseria Marek Widarski).

15 maja 2005 odsłonięto na terenie jednostki specjalnej – Jednostki Wojskowej GROM The monument is dedicated to the Silent Unseen of the Home Army. A considerable degree of the exposition in Sala Tradycji (eng. Hall of Tradition, also localized in the GROM HQ) is also focused on the lives of the Silent Unseen.

Od 4 sierpnia 1995 roku jednostka nosi nazwę – GROM, named in honour of the Silent Unseen, paratroopers of the Home Army is Poland’s leading special-operations unit.

W 2008 roku powstał film dokumentalny „My cichociemni. Głos żyjących” (scenariusz i reżyseria Paweł Kędzierski).

7 października 2013 roku w Warszawie przy ul. Matejki, naprzeciwko Sejmu R.P. odsłonięto Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK.

W 2013 roku powstał film dokumentalny „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” (scenariusz i reżyseria Dariusz Walusiak).

W 2016 roku Sejm R.P. ustanowił rok 2016 Rokiem Cichociemnych. NBP wyemitował srebrną kolekcjonerską monetę o nominale 10 zł upamiętniającą 75. rocznicę pierwszego zrzutu Cichociemnych.

W 2017 roku PLL LOT umieścił znak spadochronowy oraz podpis upamiętniający Cichociemnych na kadłubie Boeinga 787 (SP-LRG).

The Silent Unseen are a patron for many teams and scouting organizations. Many books and articles have been dedicated to their thematic.

At the Powazki Military Cemetery in Warsaw, there are several graves of the Silent Unseen, as well as a monument dedicated to them, with the writing ‘’For you, motherland’’.

 

 

 

Sources:

• Own sources
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 97. ISBN 83-902499-5-2.
• Kajetan Bieniecki: Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana, Kraków 1994 r. ISBN 83-86225-10-6
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 354. ISBN 8321105378.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 166-167.

 

Also see – - biographical entry on Wikipedia (in Polish)